MGR ANNA RUDNICKA Są ludzie, o których nigdy się nie zapomina 27 października 2013 roku odeszła od nas mgr Anna Rudnicka - nauczycielka krakowskiej szkoły kształcącej dietetyków, założycielka Polskiego Towarzystwa Dietetyki, długoletni Prezes Zarządu Głównego, wyjątkowy człowiek. Była absolwentką Liceum Ogólnokształcącego, Państwowej Szkoły Dietetyczek i Wyższej Szkoły Pedagogicznej - Wydziału Biologii. Ze Szkołą Dietetyczek w Krakowie oraz jej absolwentami związana była od roku 1950. Zawód dietetyka zawsze bardzo Ją interesował, dlatego po złożeniu egzaminu wstępnego (w 1950 r.) podjęła naukę w Państwowej Szkole Dietetyczek, jedynej kształcącej wówczas dietetyków w Polsce; powołanej rok wcześniej, tj. w 1949 roku. Egzamin dyplomowy złożyła we wrześniu 1951 roku z wynikiem bardzo dobrym. Po złożeniu egzaminu dyrekcja Szkoły zaproponowała Jej pracę nauczycielki zawodu, którą przyjęła z wielką radością. Pracę rozpoczęła 1 października 1951 roku w II Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Krakowie jako nauczyciel praktycznej nauki zawodu. Żywienie chorych w tej klinice było wówczas prowadzone przez Nauczycielki Szkoły Dietetyczek. Nie było żadnych wzorców prowadzenia zajęć praktycznych, dlatego Pani Anna Rudnicka przy udziale koleżanek nauczycielek szkoły, opracowywała metody kształcenia praktycznego dietetyczek oraz programy nauczania. Systematycznie dokonywała zmian w organizacji zajęć praktycznych w celu osiągnięcia jak najlepszych efektów kształcenia. Obowiązki swoje wykonywała z ogromnym zapałem i zaangażowaniem. Kierownictwo Kliniki i lekarze szczególnie doceniali znaczenie dietetyki w leczeniu, a tym samym pracę Jej i dietetyczek. W kolejnej placówce szkolenia praktycznego Instytucie Pediatrii Akademii Medycznej w Krakowie opracowała i wdrażała klasyfikację diet. Wraz z Kierownikiem Działu Żywienia oraz koleżankami dietetyczkami opracowała system żywienia dzieci, a także zorganizowała poradnictwo żywieniowe, które spotkało się z dużym zainteresowaniem chorych i ich rodzin. Prowadząc zajęcia praktyczne w szpitalach starała się dostosowywać organizację żywienia chorych do najnowszych zaleceń nauki o żywieniu. Zajęcia praktyczne prowadziła tak, aby słuchaczki wynosiły z nich jak najwięcej w zakresie kształcenia umiejętności niezbędnych dietetykowi. Zawsze dobro chorego stawiała na pierwszym miejscu. W roku 1962 otrzymała stypendium FAO, w ramach którego odbyła praktykę w szpitalach w Wielkiej Brytanii. Program stypendium obejmował wiedzę z zakresu Poradnictwa żywieniowego. Podczas 2 - miesięcznego pobytu w Londynie poznała organizację pracy w dziesięciu szpitalach. Szczególnie interesowała Ją indywidualizacja żywienia chorych. Wiele poznanych zagadnień z dietetyki stosowanej jak i organizacji pracy przeniosła na teren polskich placówek szkolenia praktycznego. W roku 1972 mgr Anna Rudnicka została kierownikiem zajęć praktycznych, aż do czasu odejścia na wcześniejszą emeryturę, tj. do 1985 roku. Równocześnie pełniła obowiązki
zastępcy dyrektora szkoły. W latach tych nastąpił znaczny rozwój szkoły, której nazwa uległa kolejnej zmianie na Medyczne Studium Zawodowe Nr 6 Wydział Dietetyki. Dotychczas dietetyków kształcono w 1-rocznej Państwowej Szkole Dietetyczek, a kandydatkami do niej mogły być absolwentki liceum gospodarczego lub technikum gospodarczego (później gastronomicznego). W 1975 roku zorganizowano 2-letnie kształcenie dietetyków dla absolwentów liceum ogólnokształcącego. Był to okres bardzo wytężonej pracy. Panią Kierownik szkolenia praktycznego można było zastać w szkole o każdej porze dnia, z wyjątkiem godzin, które poświęcała na sprawdzanie placówek szkolenia praktycznego. Mgr Anna Rudnicka opracowała wraz z zespołem nauczycieli programy nauczania, była współautorką książek, które służyły jako podręczniki: m.in. Organizacja Pracy i Higiena w Zakładach Żywienia Leczniczego (1970), Dietetyczna książka kucharska (1978, 1984, 1986, 1991), Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka (2000, 2004, 2007, 2009). Była autorką wielu wywiadów i artykułów z zakresu żywienia ludzi zdrowych i chorych, publikowanych w różnych czasopismach (np. Dziennik Polski, Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia i inne). Jej rzetelna i twórcza praca przyczyniała się do rozwoju szkoły, która została uhonorowana Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Złotą Odznaką dla Miasta Krakowa. Pani Anna Rudnicka, była nie tylko wspaniałym nauczycielem i organizatorem procesu dydaktycznego, ale również inicjatorem różnych form działalności pozaszkolnej. Zawsze bardzo aktywnie pracowała na rzecz szeroko rozumianego środowiska, poprzez szerzenie zasad racjonalnego żywienia i wdrażanie odpowiednich działań profilaktycznych, w celu podnoszenia zdrowotności społeczeństwa. Wykazywała nowatorską i twórczą postawę, opracowując tzw. pakiety dydaktyczne, informacje żywieniowe, przykłady diet stosowanych w różnych chorobach. Prowadziła pogadanki nt. prawidłowego żywienia w szkołach, domach kultury, organizowała pokazy żywieniowe, ćwiczenia i wykłady dla lekarzy diabetologów. Podczas stypendium w Anglii nawiązała kontakt z Brytyjskim Towarzystwem Dietetycznym. W szpitalach spotkała dietetyczki reprezentujące Amerykańskie Towarzystwo Dietetyczne i Indyjskie Towarzystwo Dietetyczne. Jej pragnieniem było zorganizowanie Polskiego Towarzystwa Dietetyki. I tak, w kwietniu 1986 roku z Jej inicjatywy zostało powołane Polskie Towarzystwo Dietetyki. Towarzystwo zostało zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym pod pozycją 0000222643. Prezesem Zarządu Głównego została inicjatorka powołania Towarzystwa mgr Anna Rudnicka. Funkcję tę pełniła ponad 23 lata.. Z Jej inicjatywy ZG PTD powołał w Polsce 10 oddziałów w: Grudziądzu, Krakowie, Katowicach, Koszalinie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie, Wrocławiu. Zadaniem Towarzystwa jest zrzeszanie dietetyków dyplomowanych. Członkami Towarzystwa są również żywieniowcy z wyższym wykształceniem. 27 października 2009 roku uchwałą Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Delegatów Polskiego Towarzystwa Dietetyki nadano Jej tytuł Honorowego Prezesa ZG PTD
Działalność Towarzystwa pod kierunkiem Pani Anny Rudnickiej koncentrowała się przede wszystkim na podnoszeniu wiedzy zawodowej dietetyków i prowadzeniu edukacji żywieniowej, w różnych środowiskach, w celu poprawy stanu zdrowia społeczeństwa. W latach 1992 2007 zorganizowała przy współpracy z Zarządem Oddziału Polskiego Towarzystwa Dietetyki w Krakowie i Małopolskim Centrum Zdrowia Publicznego 32 kursy doskonalące dla dietetyków w ramach kształcenia podyplomowego. Od 1992 r. przy współpracy z Zarządem Oddziału PTD w Krakowie systematycznie organizowała comiesięczne zebrania szkoleniowe. Tematyka zebrań była zgodna z potrzebami pracujących dietetyków i obejmowała zagadnienia żywieniowe, medyczne oraz prawne. Zarówno kursy jak i zebrania szkoleniowe cieszyły się dużym zainteresowaniem. Kursy i zebrania szkoleniowe prowadzili wysokiej klasy specjaliści z zakresu nauk żywieniowych i medycznych, wśród nich wykładowcy Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i innych uczelni oraz nauczyciele Policealnej Szkoły Pracowników Służb Medycznych i Społecznych nr 3 Wydziału Dietetyki.
Pani Anna Rudnicka, jak i członkowie PTD brali aktywny udział w licznych (313) konferencjach szkoleniowych, sympozjach, kursach, warsztatach organizowanych przez ośrodki naukowe i towarzystwa żywieniowe. Uczestnictwo dietetyków w konferencjach i sympozjach naukowych dawało im możliwość podnoszenia kwalifikacji aktualizowania i uzupełniania wiedzy z zakresu nauk żywieniowych oraz żywienia człowieka w zdrowiu i chorobie.
Pani Anna Rudnicka bardzo aktywnie działała na rzecz diabetyków udzielała chorym porad żywieniowych w ramach comiesięcznych spotkań członków Stowarzyszenia chorych na cukrzycę. Prowadziła poradnictwo żywieniowe dla różnych grup ludności, udzielała wywiadów w telewizji, radiu i prasie. Opracowała i wygłosiła wiele doniesień, wykładów, prezentacji, posterów, jadłospisów na różne diety oraz informacji dotyczących zagadnień żywienia. Prace te były prezentowane podczas zebrań szkoleniowych i kursów organizowanych przez ZG PTD, konferencji naukowych oraz zebrań szkoleniowych organizowanych w szpitalach, domach spokojnej starości, szkołach, w Rynku Głównym w Krakowie, w ramach obchodów Światowego Dnia Serca i tzw. Białej Soboty.
Była członkiem Komitetu Redakcyjnego Kwartalnego Biuletynu PTD, który wydawano od listopada 1995 do 2003 roku, i który spełniał ważną rolę w doskonaleniu zawodowym dietetyków. Duże zainteresowanie Biuletynem skłoniło Zarząd Główny PTD do wznowienia tego czasopisma w 2007r. pod nazwą Dietetyka Kwartalnik Polskiego Towarzystwa Dietetyki. Mgr Anna Rudnicka, wkładała dużo pracy i trudu w wydawanie tego czasopisma pozostając w dalszym ciągu członkiem Komitetu Redakcyjnego. Brała czynny udział w pracach Zespołu ds. opracowania projektu minimalnych wymagań programowych dla kierunku dietetyka, który został ustanowiony i zamieszczony w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 13 czerwca 2006 roku w sprawie nazw kierunków studiów poz. 834 ( Dziennik Ustaw RP z 7 lipca 2006 roku nr 121). Reprezentowała Polskie Towarzystwo Dietetyki w Komisji Dietetyki i Komisji Edukacji Komitetu Żywienia Człowieka Polskiej Akademii Nauk. Zawsze wykazywała wiele troski o nasz zawód i jego prestiż. Wielokrotnie przedstawiała (osobiście i w formie pisemnej) problemy zawodowe dietetyków Ministerstwu Zdrowia, Komisji Dietetyki i Profilaktyki Żywieniowej Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka PAN, Narodowemu Funduszowi Zdrowia oraz podczas konferencji naukowych organizowanych przez Instytut Żywności i Żywienia i towarzystwa naukowe, podkreślając ważność naszego zawodu. Przedstawiane problemy dotyczyły m.in.: - organizacji żywienia w zakładach ochrony zdrowia, - edukacji żywieniowej, - likwidowania etatów dietetyka, - uchwalenia ustawy o zawodach medycznych. Szczególnie ważnym problemem dla dietetyków jest uchwalenie ustawy o zawodach medycznych. Pani Anna Rudnicka aktywnie uczestniczyła w opracowaniu projektu ustawy części dotyczącej zakresu zadań zawodowych dietetyków, wykonujących zawód w ochronie zdrowia. Należała do towarzystw naukowych, włączając się w ich działalność: - Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych, - Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, - Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego, - Polskiego Towarzystwa Higienicznego. W realizacji idei i celów PTD, wspierały Ją instytucje i towarzystwa naukowe, z którymi współpracowała. Między innymi, z: - Komisją Dietetyki i Profilaktyki Żywieniowej Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka PAN - Instytutem Żywności i Żywienia, - Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, - Akademiami Medycznymi i Uniwersytetami Rolniczymi, - Towarzystwami Naukowymi w Polsce i za granicą,
- Polskim Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia. Dzięki aktywnej współpracy Pani Prezes z Polskim Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia, Polskie Towarzystwo Dietetyki w dniu 9 czerwca 2006 roku zostało Partnerem ww. Forum. W wyniku starań Pani Prezes, w roku 1995 Polskie Towarzystwo Dietetyki zostało przyjęte do Europejskiej Federacji Towarzystw Dietetycznych (EFAD). Pani Anna Rudnicka uczestniczyła w I, II i III Europejskim Forum dla Dietetyczek, które odbyły się w Holandii (1995), Danii (1997), Grecji (1999). Brała udział, jako Delegat PTD w 10 posiedzeniu Delegatów Towarzystwa należących do EFAD, organizowanym przez Tureckie Towarzystwo Dietetyczne w Istambule (1996 r.) W 1998 r. zorganizowała w Krakowie II Konferencję Delegatów EFAD, która została bardzo dobrze oceniona. Dodatkowo uczestnicy Konferencji byli urzeczeni naszym Krakowem. Przez wszystkie lata działalności wykazywała wiele troski, aby PTD miało ustaloną, dobrą pozycję w kraju, Europie i na świecie, starała się pokonywać wszystkie trudności, by zawód dietetyka miał należną mu rangę. Niewątpliwie sukcesy Polskiego Towarzystwa Dietetyki są wynikiem wielkiego zapału, zaangażowania i determinacji Pani Prezes, która włożyła wiele wysiłku i serca w pracę na rzecz tej grupy zawodowej. Z niezwykłą umiejętnością wciągała w orbitę swojej działalności innych. Jej postawa, empatia, życzliwość, bezinteresowność, kompetencje, zaangażowanie w działalność dla innych, wzbudzały powszechny szacunek. Za swoją aktywność zawodową i pracę społeczną na rzecz środowiska otrzymała wiele wyróżnień, nagród i odznaczeń państwowych, a wśród nich: - Złoty Krzyż Zasługi, - Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, - Medal Komisji Edukacji Narodowej, - Złotą Odznakę za pracę społeczną dla Miasta Krakowa, - Odznakę za wzorową pracę w Służbie Zdrowia. W imieniu społeczności dietetyków bardzo dziękujemy Pani mgr Annie Rudnickiej za ogromny, wkład pracy w działalność Polskiego Towarzystwa Dietetyki oraz nadzwyczajną troskę o pozycję zawodową dietetyka. Pozostanie w naszej pamięci na długo, a Jej dzieło będzie kontynuowane przez kolejne pokolenia. Helena Ciborowska wiceprezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Dietetyki