Dopalacze Profilaktyka środków psychoaktywnych. Nowe trendy w zażywaniu substancji psychoaktywnych oraz ich wpływ na zachowanie młodzieży. mgr Anna Chłosta
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 179 z 2005 poz. 1485) Art. 58 Kto wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychoaktywnej, ułatwia albo umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności. Art. 59 Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności. Art.62 Kto, wbrew przepisom ustawy posiada środki odurzające lub substancje psychoaktywne, podlega karze pozbawienia wolności 2015-11-23
Rozporządzenie MEN z dnia 18.08.2015 r w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach działalności edukacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Nakłada na szkołę obowiązek: - Działalności profilaktycznej. - Diagnozowania środowiska. - Działalności informacyjnej i edukacyjnej. - Pomocy psychologiczno-pedagogicznej. - Promocji zdrowia. - Doskonalenia kompetencji nauczycieli. - Informowania o obowiązujących procedurach. 2015-11-23
CO TO SĄ DOPALACZE? Potoczne określenie grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym, nie znajdujących się na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego używana jako środek odurzający lub substancja psychotropowa.
ZASADY SPRZEDAŻY Sprzedaż odbywa się za pośrednictwem: Internetu Sklepów tzw. smart shop (nazwa pochodzi od tzw. smart drugs czyli rzekomych substancji usprawniających funkcje poznawcze) Osiedlowych dealerów W Europie sklepy z dopalaczami działają od kilkunastu lat Pierwszy sklep w Polsce otwarto pod koniec sierpnia 2008 roku w Łodzi Na rynek polski dopalacze weszły dwa lata wcześniej się za pośrednictwem Internetu
OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ PRZEZ PRODUCENTÓW Przykładowy skład: witamina C, mieszanka aminokwasów, witamina B (complex), wapń, magnez, pieprz Cayenne, imbir lekarski, zielona herbata, Ginko biloba, ekstrakty ziołowe, mieszanka piperazyn; Witaminy i zioła zmniejszają w świadomości nabywcy strach przed niekorzystnym wpływem dopalaczy na zdrowie. Informacja o konieczności kontaktu z lekarzem w przypadku niepożądanych skutków.
BRAK RZETELNYCH INFORMACJI O SKŁADZIE SKŁAD: Amino Acid Complex, Gelatin(Capsule Shell), Zingiber Officinale, Caffeine, Ketones Podstawą działania psychoaktywnego są zapewne wymienione ketony, ale jakie? Ze względu na szybko zmieniające się prawo, zakazujące jednych substancji, szybko znajdują się zamienniki, których niestety nikt w tak szybkim czasie nie jest w stanie przebadać, więc nie wiadomo jak działają na organizmy.
CHARAKTERYSTYKA DOPALACZY Są to substytuty istniejących narkotyków, jednak zarówno ich skład, jak i działanie jest dotąd nieznane. Jedne mają znacznie słabsze działanie od swoich substytutów, inne natomiast są o wiele silniejsze i bardziej toksyczne, co powoduje liczne przypadki ciężkich zatruć;
Dopalacze, ze względu na uzyskiwane efekty można podzielić na: Energetyzujące Euforyczne Psychodeliczne Afrodyzjaki Mieszanki roślinne, ziołowe
DOPALACZE O DZIAŁANIU ENERGETYZUJĄCYM
DOPALACZE O DZIAŁANIU EUFORYCZNYM
DOPALACZE O DZIAŁANIU PSYCHODELICZNYM I HALUCYNOGENNYM
DOPALACZE- AFRODYZJAKI, ZWIĘKSZAJĄCE POPĘD SEKSUALNY
OBJAWY PO ZAŻYCIU DOPALACZY Słaba koncentracja uwagi Nudności Wymioty Senność Apatia Zawroty głowy, silne bóle głowy Euforia Gwałtowny przypływ energii Kłopoty z oddychaniem Duże wahania ciśnienia krwi Zaburzenia równowagi Przekrwione i wysuszone śluzówki Brak reakcji źrenic na światło Drżenie rąk
DOPALACZE SYNTETYCZNE Pochodne piperazyny - działanie podobne do stanów po zażyciu narkotyków ekstasy i amfetaminy: 1. Reakcje psychodeliczne i euforyczne. 2. Pobudzenie ruchowe. 3. Błogostan. 4. Uczucie mrowienia.
ZAGROŻENIA, EFEKTY UBOCZNE 1. Podwyższenie ciśnienia. 2. Przyspieszenie akcji serca. 3. Rozszerzenie źrenic. 4. Silne bóle głowy. 5. Bezsenność, niepokój. 6. Skurcze mięśni, nudności. 7. Wymioty. 8. Psychoza. 9. Zapaść. 10. Problemy z trzymaniem moczu. 11. Upośledzenie funkcji nerek.
PIERWSZE WYNIKI ANALIZ DOPALACZY SYNTETYCZNYCH W kilkudziesięciu próbkach pobranych z dopalaczy stwierdzono obecność leków, środków miejscowo znieczulających, nasennych oraz innych o podobnym działaniu, m.in. lidokainy i benzokainy. Leki te były najczęściej dodawane do produktów wziewnych, mających imitować działanie kokainy. W składzie próbek dopalaczy reklamowanych jako naturalne, roślinne środki zastępujące marihuanę, nie wykryto roślin o działaniu psychoaktywnym. Dopalacze tego typu były nasączane lub spryskiwane środkami chemicznymi.
2015-11-23 DOPALACZE NATURALNE
Mieszanki ziołowe DOPALACZE NATURALNE Szałwia wieszcza (Salvia divinorum): Fly agaric: susz kapelusza muchomora czerwonego lub plamistego
MIESZANKI ZIOŁOWE Występują w postaci suszu roślinnego, często aromatyzowanego. Działanie, podobnie jak w przypadku konopi, lekko psychodelicznie; w zależności od typu mieszanki, indywidualnych cech organizmu użytkownika oraz jego nastroju, może działać bardziej euforycznie i stymulująco lub uspokajająco i relaksująco.
MIESZANKI ZIOŁOWE Zawierają również syntetyczne związki kannabinoidowe takie jak: JWH-018 czy CP-47,497 które od THC - związku aktywnego występującego w konopiach indyjskich, różni się przede wszystkim mocą działania. Np. JWH-018 ma pięć razy silniejsze działanie w porównaniu z konopiami indyjskimi. Skutki przedawkowania mogą być groźne dla zdrowia, a i ustawiczne przyjmowanie surowca, którego działanie nie zostało jeszcze dobrze zbadane na ludziach, może przysporzyć problemów zdrowotnych.
MIESZANKI ZIOŁOWE Działanie niepożądane: Bóle głowy; Bóle w okolicy klatki piersiowej; Bezpośrednio po paleniu chwilowe problemy z oddychaniem ; Płytki oddech; Znużenie, brak chęci do działania, problemy z koncentracją; Stany lękowe nasilające się przy wysokich dawkach;
Postać fizyczna: FLY AGARIC Susz kapelusza grzyba (muchomor czerwony lub plamisty) w postaci kawałka o różnym rozdrobnieniu, przy większych fragmentach widoczne są blaszki barwy białej lub kremowej, a po drugiej stronie susz przyjmuje zabarwienie od żółtopomarańczowego do jaskrawoczerwonego. Stan odurzenia osiągany jest przez żucie świeżych lub wysuszonych owocników lub picie wywaru z Amanta muscaria.
FLY AGARIC Działanie: Stan odurzenia, początkowo przypominający stan upojenia alkoholowego, nastrój poprawia się, a dobremu samopoczuciu towarzyszy gadatliwość. Halucynacje wzrokowe i słuchowe. Może powodować uspokojenie i przygnębienie. Czasem pojawia się przebudzenie psychosomatyczne, które przechodzi w napady szału (nadmierne rozdrażnienie i wściekłość). Może wystąpić nadmierna wrażliwość wszystkich zmysłów (zwłaszcza w odbiorze dźwięków, światła, oraz rozmiarów przedmiotów)
Działanie niepożądane: osłabienie, zmęczenie, FLY AGARIC zaburzenia równowagi, zawroty głowy, zaburzenia żołądkowo-jelitowe w postaci nudności, wymiotów, biegunki, przyspieszenie tętna, podwyższenie temperatury ciała nawet do 40 C, zaczerwienienie skóry, suchość w jamie ustnej, zanik pamięci dotyczący zdarzeń przed i w czasie zaburzeń świadomości, zniesienie reakcji źrenic na światło.
SZAŁWIA WIESZCZA (salvia divinorum) Roślina występująca w stanie naturalnym w Sierra Mazateca w Meksyku. Jej głównym składnikiem aktywnym jest salvinorin A. Postać fizyczna: Susz rośliny, liście, ekstrakt
SZAŁWIA WIESZCZA Ma działanie silnie halucynogenne, któremu towarzyszy brak kontroli nad zachowaniem i poważne trudności w poruszaniu się. Mogą wystąpić ataki szału, łącznie z koszmarnymi halucynacjami i urojeniami. Niektórzy użytkownicy donoszą o stanach podobnych do psychozy. Nie jest wykluczone, że, podobnie jak niektóre inne halucynogeny (LSD, psylocybina), szałwia może indukować choroby psychiczne..
Co zrobić, kiedy podejrzewamy ucznia o to, że miał kontakt z dopalaczami?
JAK REAGOWAĆ? Przygotuj się do rozmowy, zadbaj oto, by każde z was miało czas na tę rozmowę. Wysłuchaj co ma dopowiedzenia na swoją obronę, ale nie daj się zwieść łatwym tłumaczeniom. Nie ufaj zapewnieniom, że znaleziony przy nim narkotyk lub dopalacz należy do kolegi. Nie daj się przekonać, że teraz taka moda i wszyscy je biorą. Nie uważaj za mniejsze zło, jeżeli mówi, że to tylko trawka. Powiadom o swoich podejrzeniach wychowawcę, dyrektora, pedagoga.
JAK REAGOWAĆ? Powiadom o swoich podejrzeniach rodziców ucznia. Porozmawiaj z uczniem o konsekwencjach i zagrożeniach z powodu narkotyków, a także na temat presji i manipulacji ze strony grupy biorącej narkotyki. Powiedz, że złamał zasady, zawiódł twoje zaufanie i jak źle się z tym czujesz. Ustalcie nowe reguły i stosuj zasadę ograniczonego zaufania dopóki nie upewnisz się, że wszystko jest w porządku.
JAK REAGOWAĆ? Jeżeli stwierdzisz, że uczeń ma już problem z powodu narkotyków, zaproponuj rodzicom skorzystanie z pomocy specjalistów. Zdobądź adresy poradni lub specjalistów w zakresie uzależnień, którzy pomogą mu poradzić sobie z problemem. Jeżeli uczeń podejmie terapię, będzie potrzebował od was dużo cierpliwości, zrozumienia i wsparcia.
JAK REAGOWAĆ? Nie chroń ucznia przed konsekwencjami jego zachowań. Jeżeli się nie uczył, może nawet nie zdać. To konieczny element dochodzenia do zdrowia. Nie usprawiedliwiaj nieobecności, nie tłumacz dziecka przed innymi nauczycielami. Zawsze powiadom o sytuacji rodziców.
Jeżeli podejrzewasz, że uczeń jest pod wpływem dopalaczy lub innych środków psychoaktywnych, natychmiast zastosuj procedury szkolne, opracowane na wypadek takiej sytuacji! 2015-11-23
PROFILAKTYKA TO PRZEDE WSZYSTKIM Okazywanie zainteresowania życiem ucznia Zdrowie i szczęście ucznia Przyjaciele Zainteresowania Sposoby spędzania czasu wolnego Dobre porozumiewanie się z uczniem Rozmowa, pytanie o jego zdanie Uważne słuchanie, Podejmowanie trudnych tematów o narkotykach, alkoholu, dojrzewaniu 2015-11-23
PROFILAKTYKA TO PRZEDE WSZYSTKIM Zdrowa dyscyplina Jasne granice Zdecydowany sprzeciw wobec narkotyków i innych środków psychoaktywnych Określone jasno oczekiwania i zasady dotyczące funkcjonowania ucznia w szkole Konsekwencja w działaniu wychowawczym Wsparcie ucznia Docenianie jego wysiłków Pochwała za sukcesy i odpowiedzialność Zapewnienie o gotowości do niesienia pomocy
CZEGO MŁODZIEŻ POTRZEBUJE OD SWOICH WYCHOWAWCÓW? Poczucia więzi i przynależności do grupy. Chcą czuć, że rozumiani i mogą liczyć na wsparcie. Potrzebują naszego szacunku, przyjaznej atmosfery, poczucia bezpieczeństwa. Poczucia własnej wartości. Chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów oraz chcą mieć pewność, że nie zostaną przez nas skrytykowani i odrzuceni, gdy coś się nie uda. Wiarygodności. Chcą mieć pewność, że zachowujemy się tak jak mówimy, Ale także, że potrafimy przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów.
CZEGO MŁODZIEŻ POTRZEBUJE OD SWOICH WYCHOWAWCÓW? Sprawiedliwego traktowania. Przekonania, że nauczyciele w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy. Stanowczości w ważnych sprawach. Potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu. Poszanowania intymności i dyskrecji. Chcą mieć pewność, że granice ich prywatności są przez nas respektowane.
JAK ROZMAWIAĆ Z UCZNIAMI O DOPALACZACH? Są to substancje bardzo niebezpieczne - nie znamy ich składu. Dopalacze zawierają substancje nie sprawdzone pod kątem ich wpływu na organizm ludzki - mogą być bardzo niebezpieczne. Lista działań niepożądanych jest bardzo długa. Osoba sięgająca po te środki godzi się na bycie królikiem doświadczalnym. Może się okazać, że w składzie specyfiku znajdą się substancje na które dziecko jest uczulone.
JAK ROZMAWIAĆ Z UCZNIAMI O DOPALACZACH? Ponieważ nie jest znane dokładne działanie dopalaczy, często ze względu na brak zamierzonego efektu osoby zażywające specyfiki, przedawkowują je, co jest niebezpieczne dla życia i zdrowia Zażywanie substancji psychoaktywnych w celu zwiększenia wydajności umysłowej jest bardzo niebezpieczne i może dawać odwrotny efekt Powodują zmiany w zachowaniu Mogą wywoływać zachowania przestępcze i konflikty z prawem (niektóre zawody wymagają niekaralności). Uzależniają zniewalają.
DOPALACZE- PROFILAKTYKA Zakazy i delegalizacja części środków nie rozwiążą problemu, na ich miejsce mogą pojawić się nowe substancje (zdelegalizowano już niektóre składniki dopalaczy, ale bardzo szybko na ich miejsce pojawiły się nowe); Nawet jeśli wszystkie sklepy zostaną zamknięte, pozostanie Internet; Najważniejsze jest uświadamianie potencjalnych użytkowników dopalaczy o ich szkodliwości;
www.dopalaczeinfo.pl www.kbpn.gov.pl www.narkomania.org.pl www.centrumprofilaktyki.org.pl www.narkotyki.pl/nietypowe-uzaleznienia/dopalacze www.dopalacze.x-res.eu
2015-11-23 Dziękuję za uwagę.