Podstawowe zabiegi reanimacyjne
Wskazania do resuscytacji Podmiotem obowiązkowych zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia u którego proces rozpoczął się od jednego z układów bezpośrednio decydujących o życiu
Pojęcia Określenia reanimacja, resuscytacja, ożywianie, w odniesieniu do nazwy podjętych czynności ratunkowych są synonimami. W odniesieniu do skutków czynności ratunkowych: A) Resuscytacja -przywrócenie za pomocą metod ratunkowych spontanicznego krążenia krwi lub krążenia i oddychania bez powrotu świadomości. B) Reanimacja -przywrócenie krążenia krwi, oddychania i świadomości.
Okresy umierania Życie Czas Umieranie Śmierć osobnicza Kliniczne objawy śmierci Zanik czynności Śmierć kliniczna Śmierć kory mózgowej Pewne oznaki śmierci
Bezpośrednie zagrożenie życia Brak oddychania przy utrzymanym jeszcze krążeniu krwi - resuscytacja oddechowa Brak zarówno oddychania jak i krążenia krwi - resuscytacja krążeniowo -oddechowa
Granice reanimacji 100 % Szanse reanimacji 50 % Okres zaniku czynności Okres śmierci klinicznej 0 % 3-4 min czas
Zatrzymanie krążenia Definicja: Nagłe ustanie czynności układu krążenia ustanie ruchu krwi w łożysku naczyniowym. Prowadzi ono do śmierci klinicznej z następowym zatrzymaniem oddychania i ustaniem czynności ośrodkowego układu nerwowego.
Rozpoznanie Z.K. Podstawowe objawy kliniczne: brak tętna na dużych tętnicach (szyjne, udowe) utrata przytomności (po ok. 10-12 sek. od NZK) patologiczny oddech lub bezdech (po ok. 20-60 sek. od NZK)
Cele c.d. Przywrócenie brakujących czynności życiowych Utrzymanie wystarczającej wentylacji płuc i krążenia krwi do czasu wdrożenia zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych (ALS) Usunięcie przyczyn nagłego zatrzymania krążenia Optymalny czas podjęcia podstawowych zabiegów resuscytacyjnych: do 3-4 min. od zatrzymania krążenia.
Wskazania do resuscytacji Podmiotem obowiązkowych zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia u którego proces rozpoczął się od jednego z układów bezpośrednio decydujących o życiu
Cele Zapobieganie niewydolności lub zatrzymaniu oddechu i krążenia (w okresie zaniku czynności). Zastąpienie krążenia i oddychania (w okresie śmierci klinicznej) -utrzymywanie odpowiedniej wentylacji i krążenia krwi, dopóki nie będą dostępne środki pozwalające usunąć przyczynę zatrzymania oddechu i/lub krążenia.
Efekty zabiegów ożywiania A. Nie udaje się przywrócić czynności żadnego układu B. Udaje się przywrócić jedynie czynność układu krążenia Resuscytacja niskiego szczebla = śmierć mózgu C. Udaje się przywrócić czynność układu krążenia i oddechowego, ale nie powróciła czynność OUN Resuscytacja wyższego szczebla
Powodzenie zależy od... Stanu zdrowia poszkodowanego i jego potencjalnej zdolności do życia Fizjologicznych uwarunkowań powodzenia zabiegów reanimacyjnych Czasu trwania śmierci klinicznej Kompetencji ratującego
Podstawowe zabiegi reanimacyjne Są to czynności mające na celu: utrzymanie drożności górnych dróg oddechowych zastąpienie oddychania zastąpienie krążenia krwi bez użycia jakichkolwiek przyrządów
Podstawowe zabiegi reanimacyjne Zakres: Wstępna ocena stanu chorego. A (Airway) B (Breathing) C (Circulation) -uzyskanie i utrzymywanie drożności dróg oddechowych -kontrola oddechu i oddychanie powietrzem wydechowym ratownika -kontrola tętna i masaż pośredni serca D (Defibryllation) -defibrylacja AED
ABC A. Udrożnienie dróg oddechowych: odgięcie głowy ku tyłowi i uniesienie żuchwy wysunięcie żuchwy ku przodowi z równoczesnym jej uniesieniem B. Wentylacja: usta - usta - podstawowa metoda oddychania objętość oddechowa ma być taka, aby wyraźnie było widoczne unoszenie i opadanie klatki piersiowej
ABC C.Ocena tętna poszukiwanie oznak krążenia - najwyżej 10 sek -obserwacja ruchów poszkodowanego -badanie tętna na t. szyjnej Częstość uciskania klatki piersiowej - 100/min Sekwencja wdechów do uciśnięć (jeden/dwóch ratowników) 2:15
Podstawowe zabiegi reanimacyjne OCENA SKUTECZNOŚCI A. Bezpośrednia: Ocena ruchomości klatki piersiowej podczas sztucznej wentylacji Stwierdzenie obecności fali tętna na dużych tętnicach synchronicznie z uciskaniem mostka A. Pośrednia: Ocena szerokości źrenic i ich reakcji na światło Ocena barwy powłok skórnych (ustępowanie sinicy) Podjęcie przez serce wydolnej czynności skurczowej
Zapamiętaj... Jeśli jesteś sam, po stwierdzeniu braku oddechu, udaj się natychmiast po pomoc, po powrocie kontynuuj zabiegi reanimacyjne Jeśli pomocy wymaga dziecko, ofiara urazu, lub przytopienia, udaj się po pomoc dopiero po 1 minucie wykonywania zabiegów, po powrocie kontynuuj je do przyjazdu Pogotowia Wykonuj czynności w sekwencji 2:15 również w 2 ratowników
WYKONYWANIE SAMEGO MASAŻU SERCA JEST LEPSZE NIŻ BEZCZYNNE OCZEKIWANIE NA KARETKĘ!!!
Algorytm postępowania ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA OCENA ŚWIADOMOŚCI PRZYTOMNY - oceń stan - wezwij pomoc NIEPRZYTOMNY - wołaj o pomoc UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE SPRAWDŹ ODDECH - obecny-pozycja na boku* - brak- 2 wdechy życia (max.5 prób) POOSZUKUJ OZNAK KRĄŻENIA - obecne - kontynuuj sztuczne oddychanie - brak-wezwij Pogotowie -rozpocznij masaż serca - 2 wdechy, 15 uciśnięć w tępie ok. 100/min * tylko u osób bez podejrzenia urazu kręgosłupa, lub po jego ustabilizowaniu
Postępowanie w urazach w opiece przedszpitalnej
Zanim... zapewnij bezpieczeństwo sobie, oraz wszystkim znajdującym się w strefie wypadku nie obawiaj się powtarzać wykonywanych czynności na głos tylko standardowe postępowanie w miejscu wypadku pozwoli Ci opanować emocje i działać w pełni profesjonalnie
Postępowanie na miejscu wypadku 1. Czy potrzebujesz więcej pomocy? 2. Załóż rękawiczki! 3. Czy miejsce zdarzenia jest bezpieczne? 4. Całkowita ilość ofiar (triage)? 5. Jaki był mechanizm urazu?
Pamiętaj żeby: zabezpieczyć lub spowodować zabezpieczenie miejsca wypadku (np. zamknij ruch) ocenić miejsce zdarzenia pod względem bezpieczeństwa dla zespołu (gaz,paliwo,prąd,inne) nie narażać siebie i zespołu (ktoś będzie jeszcze potrzebował Twojej pomocy)
Postępowanie z ofiarą wypadku 1. Wrażenie ogólne 2. Ocena świadomości (AVPU) 3. Stabilizacja kręgosłupa 4. Ocena ABC : drożności dróg oddechowych (Airway) oddechu (Breathing) krążenia (Circulation) 5. Decyzja o sposobie badania: szybkie badanie urazowe badanie miejscowe
Postępowanie z ofiarą wypadku A airway -DROŻNOŚĆ DRÓG ODDECHOWYCH ustabilizuj kręgosłup szyjny oceń świadomość (LOC) wg. skali AVPU zapytaj o główną dolegliwość wysuń żuchwę (nie odginając głowy)
Postępowanie z ofiarą wypadku B breathing -ODDYCHANIE oceń oddech (bezdech,wysiłek oddechowy,duszność) oceń częstość, głębokość oddechów podaj tlen przez maskę 12-15 l/min. wykonaj intubację dotchawiczą jeżeli jest konieczna
Postępowanie z ofiarą wypadku C circulation - KRĄŻENIE oceń tętno (jednocześnie na tt. szyjnej i promieniowej) (obecność, częstość, napięcie, amplituda tętna) oceń zabarwienie, wilgotność i temperaturę skóry znajdź miejsca krwotoków (natychmiast zatamuj)
Szybkie badanie urazowe GŁOWA zbadaj kości czaszki SZYJA obmacaj kręgosłup (TIC) oceń położenie tchawicy, oceń żyły szyjne załóż kołnierz ortopedyczny
Szybkie badanie urazowe c.d. KLATKA PIERSIOWA oceń ruchomość ścian kl.p. oceń symetryczność ruchów odd. zbadaj palpacyjnie kl.p. (TIC) znajdź i oceń krwawienia, rany penetrujące oceń oddech, osłuchaj szczyty i podstawę płuc oceń wypuk - -jeśli szmery odd. są niesymetryczne oceń tony serca
Szybkie badanie urazowe c.d. BRZUCH zbadaj brzuch (2 x O) MIEDNICA naciśnij na talerze kości biodrowej w dwóch płaszczyznach K. DOLNE obejrzyj je i zbadaj (TIC, krwotoki!) K. GÓRNE obejrzyj je i zbadaj (TIC, krwotoki!)
Szybkie badanie urazowe c.d. PLECY w trakcie przekładania na deskę ortopedyczną; obejrzyj je i zbadaj (TIC, odma otwarta, krwotoki) Podejmij decyzję o sposobie transportu - kwalifikacja ładuj i jedź
Zapamiętaj... badanie może przerwać tylko konieczność wykonywania zabiegów resuscytacyjnych, oraz zapewnienia drożności dróg oddechowych ocena stanu poszkodowanego oraz szybkie badanie nie powinno Ci zająć więcej niż 90 sek. nie przerywaj badania, usunięcie rozpoznanych stanów zagrożenia życia oraz innych zabiegów zleć partnerowi z zespołu