Foresight technologiczny rozwoju sektora usług ug publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym Czym jest foresight? Konferencja Otwierająca Politechnika Śląska, Zabrze 17.06.20009
Foresight: Badanie moŝliwych, prawdopodobnych i preferowanych wersji przyszłości: Przewidywanie i prognozowanie długoterminowych perspektyw Interaktywna i wymagająca zaangaŝowania wielu uczestników metoda dyskusji i analizy Opracowanie strategicznych wizji Implikacje dla obecnie podejmowanych decyzji
Foresight róŝni się zarówno od badań naukowych nad przyszłością, jak od planowania strategicznego. Łączy trzy podejścia: przyszłość (alternatywne prognozy rzeczywistości, rozpoznanie wyzwań, jakie z nich wynikną), planowanie (analiza strategiczna, ustanawianie priorytetów), sieciowanie (szeroki udział interesariuszy w procesie realizacji i wdraŝania). Wyniki foresightu powinny wpływać na krajowe / regionalne / branŝowe polityki i strategie
Bezpośrednie zaangaŝowanie interesariuszy Dyskusja i szerokie upowszechnianie wyników DYSKUSJA O PRZYSZŁOŚCI MYŚLENIE O PRZYSZŁOŚCI FORESIGHT otwarty oparty na dialogu nakierowany na działanie anie Nie tylko analizy i rozwaŝania przyszłego rozwoju, ale równieŝ wspieranie jego aktorów w aktywnym kształtowaniu przyszłości Zamiast definiowania przewidywanej przyszłości badanie, jakie będą moŝliwe drogi/sposoby kształtowania przyszłości zaleŝnie od działań róŝnych podmiotów oraz decyzji podjętych dzisiaj KSZTAŁTOWANIE TOWANIE PRZYSZŁOŚCI
Szczególna cecha foresightu - budowa scenariuszy Perspektywa czasowa zwykle 10-25 lat Alternatywne scenariusze przyszłości Istota foresightu to wskazanie alternatywnych ścieŝek rozwoju, a nie tylko tej, która wynika z ekstrapolacji obecnych trendów i uwarunkowań Formułowanie alternatywnych scenariuszy (nieraz licznych) jest etapem tworzenia pozytywnej wizji przyszłości i budowy scenariusza sukcesu, czyli wersji przyszłości spełniającej nasze aspiracje Jeśli głównym zadaniem jest wskazanie decyzji co do wyboru kierunku rozwoju, foresight moŝna zakończyć stworzeniem scenariuszy alternatywnych i ich oceną
Po co Foresight? Coraz większa waga kompetencji naukowo- technologicznych Coraz większa złoŝoność procesów prowadzenia badań i wdraŝania ich wyników Nowy styl uprawiania polityki potrzeba społecznego kontraktu na rzecz prorozwojowej polityki państwa/regionu Wzrost konkurencji w wyniku procesów globalizacyjnych Narastające ograniczenia budŝetowe
Niektóre rodzaje rezultatów foresightu Niektóre rodzaje rezultatów foresightu (wg. Foresight Methodologies. UNIDO Tekst Book. Training Module 2. Austria 2004) Kryterium Rezultaty formalne Rezultaty nieformalne Materialne dokumenty oraz długoterminowe działania ania dla upowszechniania Dokumenty i działania ania wewnątrz grupy uczestników w projektu Sieciowanie Proces strategiczny Raporty, ksiąŝ ąŝki, wydawnictwa elektroniczne (prezentacje video, zasoby Internetowe) Warsztaty, newslettery,, artykuły prasowe, strony internetowe Instytucjonalizacja sieci, np. poprzez tworzenie trwałych organizacji i miejsc spotkań Formalne włąw łączenie wyników w w procesy strategiczne, np. poprzez wykorzystanie listy priorytetów w jako ramy dla oceny projektów i planów strategicznych Utworzenie sieci powiąza zań z innymi aktorami (róŝne inne dziedziny Ŝycia, regiony itd.) Wizje przyszłości powstałe e w pracach warsztatowych, wyniki i oceny wymieniane wewnątrz sieci Rozwój j nowych sieci lub nowych powiąza zań wewnątrz sieci istniejących Nieformalne włąw łączenie wyników w foresightu, wiedzy funkcjonującej cej w sieciach, oraz głównych g źródeł wiedzy, w procesy strategiczne
Rodzaje foresigtu Foresight technologiczny Foresight regionalny Identyfikacja kluczowych technologii w przyszłości Ocena szans i zagroŝeń dla technologii Identyfikacja działań, które naleŝy podjąć w celu rozwoju technologii Identyfikacja kluczowych dla danego regionu kierunków rozwoju Uzyskanie konsensusu społecznego co do kierunków rozwoju Identyfikacja kluczowych organizacji potrzebnych do osiągnięcia zamierzonych kierunków Stworzenie sieci współpracy pomiędzy jednostkami, które podejmą zaplanowane działania
Foresight technologiczny technologia to całokształt wiedzy dotyczącej konkretnej metody wytworzenia jakiegoś dobra lub uzyskania określonego efektu przemysłowego lub usługowego albo technologie to produkty działalności inŝynieryjnej
Generacje foresightu technologicznego pierwsza generacja druga generacja trzecia generacja czwarta generacja piąta generacja wg: Georghiou, 2007 przewidywanie rozwoju technologicznego zakres generacji pierwszej + przemysł + rynek + zaspokajanie niektórych potrzeb pozarynkowych zakres generacji pierwszej i drugiej + perspektywa społeczna, w tym przewidywanie potrzeb i trendów społecznych przewidywanie rozwoju branŝ naukowych i systemowych rozwiązań dla innowacyjności w danej branŝy przedsięwzięcia łączące szeroki zakres polityk, nastawione albo na budowanie transdyscyplinarnych systemów w innowacyjnych albo na naukowo-technologiczny wymiar zagadnień społeczno-ekonomicznych
LIMOUSIN społeczne technologia dynamika biznesu społeczne technologia WEST MIDLANDS dynamika biznesu wizja terytorialna wizja terytorialna WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE technologia GÓRNOŚLĄSKI OBSZAR METROPOLITALNY technologia społeczne dynamika biznesu społeczne dynamika biznesu wizja terytorialna wizja terytorialna