Rumunia. Edukacja globalna. Scenariusz lekcji

Transkrypt

1 Edukacja globalna Scenariusz lekcji Gimnazjum Rumunia W Rumunii w wyniku bezlitosnej polityki Nicolae Ceaușescu co roku rodziły się tysiące niechcianych dzieci. Problem pozostaje nierozwiązany do dziś.

2 Dominika Kulczyk, prezes Kulczyk Foundation, dociera do najdalszych zakątków świata, by nieść pomoc ludziom, którzy żyją w tragicznych warunkach. Partner Strategiczny: Partner Logistyczny: Partnerzy Technologiczni:

3 Współczesny świat jest na wyciągnięcie ręki. Dziś ani odległość, ani odmienność kulturowa nie stanowią bariery nie do pokonania. Dlatego łatwiej dostrzec problemy różnych społeczności. nie powinniśmy być na nie obojętni. Kształtowanie wśród dzieci i młodzieży postawy wrażliwości na krzywdę drugiego człowieka to ważne zadanie, które mają do spełnienia dorośli. to oni dzięki dyskusjom, rozmowom i przykładowi uczą młode pokolenie otwartości na innych. nasze dzieci mają ogromne szczęście, że mogą spokojnie się uczyć w przyjaznych szkołach wykorzystujących nowoczesne źródła edukacji. Zestawienie problemów człowieka żyjącego w dostatnim świecie z problemami człowieka walczącego o przetrwanie pokazuje, jak bardzo wyolbrzymiamy własne lęki. mam nadzieję, że wspólnie, dzięki merytorycznej wartości materiałów, które kieruję do Państwa, uda się nam rozbudzić i zaszczepić wśród uczniów ideę pomagania słabszym i odpowiedzialności za nich. młodzież na pewno wiele wyniesie z tej cennej lekcji empatii. Zachęcam serdecznie do udziału w konkursie z nagrodami dla szkół i uczniów. nagranie filmu konkursowego da młodym ludziom sposobność pokazania, co naprawdę oznacza dla nich pomaganie potrzebującym. Partnerzy: Patronat Honorowy: Patronat merytoryczny: Partnerzy Edukacyjni: Wydział Studiów Edukacyjnych

4 Temat lekcji: Sytuacja dzieci w Rumunii ich potrzeby i warunki życia 2 jednostki lekcyjne Scenariusz lekcji wychowawczej lub lekcji wiedzy o społeczeństwie dla klas 1 3 gimnazjum Autorzy: Kamila Słupska, Kinga Kuszak zagadnienia potrzeby dzieci specyfika okresu dzieciństwa w życiu człowieka prawa dziecka warunki życia i problemy dzieci przebywających w domach dziecka organizacje wspierające porzucone dzieci CELE LEKCJI Po lekcji uczeń potrafi: opisać warunki życia rumuńskich dzieci mieszkających w domach dziecka; przeanalizować potrzeby dzieci i wskazać sposoby zaspokojenia tych potrzeb; scharakteryzować sytuację i problemy dzieci mieszkających w rumuńskich domach dziecka; wymienić organizacje pozarządowe działające na rzecz pomocy dzieciom; określić zależności przyczynowo-skutkowe w kontekście: sytuacja w kraju a sytuacja dziecka. CELE KSZTAŁCENIA I TREŚCI NAUCZANIA WedłuG PODSTawy PROGRAMOWEJ Wiedza o społeczeństwie. Cele kształcenia: I.; II.; III. Treści nauczania: 2. 1), 2), 5) METODY I FORMY PRACY analiza źródeł (reportażu filmowego, prezentacji, materiałów pozyskanych z internetu) rozmowa praca w grupach metoda sześciu myślowych kapeluszy Edwarda de Bono ŚRODKI DYDAKTYCZNE reportaż filmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Rumunia. Dzieci Nicolae zdjęcia pozyskane ze strony Kulczyk Foundation ( informacje odnoszące się do tematyki lekcji samodzielnie wyszukane przez uczniów kartki z cytatami z Janusza Korczaka schemat hierarchii potrzeb Abrahama Maslowa 14 Edukacja Globalna Efektu Domina

5 rumunia PRZEBIEG LEKcji 1. WPROWADZENIE Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z zapisanymi cytatami z Janusza Korczaka. Prosi młodzież o ich przeczytanie i interpretację. Dzieci nie są głupsze od dorosłych, tylko mają mniej doświadczenia. Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat. Nie ma dzieci są ludzie. Nie takie ważne, żeby człowiek dużo wiedział, ale żeby dobrze wiedział, nie żeby umiał na pamięć, a żeby rozumiał, nie żeby go wszystko troszkę obchodziło, a żeby go coś naprawdę zajmowało. Nie wolno zostawiać świata takim, jakim jest. Dzieci to przyszli ludzie. Więc dopiero będą, więc jakby ich jeszcze nie było. A przecież jesteśmy: żyjemy, czujemy, cierpimy. Umysł dziecka las, którego wierzchołki lekko się poruszają, gałęzie splatają, liście, drżąc, dotykają. Dziecko małe, lekkie, mniej go jest. Musimy się pochylić, zniżyć ku niemu. Zapnij guzik, dlaczego masz buty zabłocone, czy odrobiłeś lekcje, pokaż uszy, obetnij paznokcie. I to nas uczy po trochu unikać, kryć się nawet jeśli nic złego nie zrobiliśmy. A kiedy przypadkiem spojrzą, czekamy zaraz na jakąś uwagę. Bo dorosłemu nikt nie powie: Wynoś się, a dziecku często się tak mówi. Zawsze jak dorosły się krząta, to dziecko się plącze, dorosły żartuje, a dziecko błaznuje, dorosły płacze, a dziecko się maże i beczy, dorosły jest ruchliwy, dziecko wiercipięta, dorosły smutny, a dziecko skrzywione, dorosły roztargniony, dziecko gawron, fujara. Dorosły się zamyślił, dziecko zagapiło. Dorosły robi coś powoli, a dziecko się guzdrze. Niby żartobliwy język, a przecież niedelikatny. Pędrak, brzdąc, malec, rak nawet kiedy się nie gniewają, kiedy chcą być dobrzy. Trudno, przyzwyczailiśmy się, ale czasem przykro i gniewa takie lekceważenie. Szacunku dla bieżącej godziny, dla dnia dzisiejszego. Jak będzie umiało jutro, gdy nie dajemy żyć dziś świadomym, odpowiedzialnym życiem? Nie deptać, nie poniewierać, nie oddawać w niewolę jutra, nie gasić, nie śpieszyć, nie pędzić. Młodzi mają różne własne sprawy, własne zmartwienia, własne łzy i uśmiechy, własne młode poglądy i młodą poezję. Często ukrywają przed dorosłymi, bo się wstydzą, nie ufają, bo boją się, żeby się z nich nie śmieli. Nie to ważne, w co się bawić, a jak i co się przy tym myśli i czuje. Można rozumnie bawić się lalką, a głupio i dziecinnie grać w szachy. Można ciekawie i z fantazją bawić się w straż, pociąg, polowanie, w Indian, a bezmyślnie czytać książki. Nie odmawiaj, jeśli dziecko prosi o powtórzenie bajki jeszcze, jeszcze i jeszcze raz tej samej. Do zabawy potrzebny miły towarzysz i natchnienie, więc swoboda. Nauczyciel prosi uczniów, by podzielili się refleksjami na temat wizji dzieciństwa wyłaniającej się z tekstów Janusza Korczaka. Przykładowe pytania ukierunkowujące pracę uczniów: Jakie cechy dzieciństwa zostały wyeksponowane w cytatach? Jakie prawa dziecka Korczak uznawał za istotne dla rozwoju młodego człowieka? Jakie potrzeby dziecka zostały wyeksponowane w cytatach? ROZWINIĘCIE Nauczyciel prezentuje uczniom schemat potrzeb człowieka według Abrahama Maslowa i zachęca do analizy poszczególnych typów potrzeb od potrzeb fizjologicznych (potrzeb pierwszego rzędu) do potrzeb samorealizacji. Uczniowie w wyniku dyskusji powinni dojść do przekonania, że: potrzeby człowieka, zdaniem Abrahama Maslowa, mają strukturę hierarchiczną; fundamentem są potrzeby podstawowe (fizjologiczne); następna w kolejności znajduje się potrzeba bezpieczeństwa, której zaspokojenie pozwala na rozwinięcie potrzeb miłości i przynależności; realizacja potrzeb wyższego rzędu jest możliwa wówczas, gdy zaspokojone zostały potrzeby niższego rzędu; niemożność zaspokojenia potrzeb blokuje rozwój człowieka, rodzi frustrację; najwyżej w hierarchii znajduje się potrzeba samorealizacji, czyli zaspokajania własnych ambicji, wykorzystywania własnego potencjału, wykonywania działań, które przynoszą osobistą satysfakcję; warunkiem pojawienia się potrzeby samorealizacji jest zaspokojenie potrzeb przynależności, szacunku i uznania. Kulczyk Foundation 15

6 Nauczyciel prezentuje uczniom reportaż filmowy: Rumunia. Dzieci Nicolae. Reportaż trwa około 16 min. Jeżeli nauczycielowi brakuje czasu, by na lekcji zaprezentować cały film, może posłużyć się jego fragmentami. Podział materiału filmowego na kolejne części (wraz z czasem ich trwania) został podany w sekcji Wskazówki w dalszej części scenariusza. Nauczyciel prosi uczniów, by w czasie projekcji zanotowali uwagi odnoszące się do następujących kwestii: Z jakimi problemami borykają się dzieci w rumuńskich domach dziecka? Jakie potrzeby dzieci nie są tam zaspokajane? Dlaczego tak wiele dzieci trafia do domów dziecka? Jakie są dalsze losy młodzieży opuszczającej domy dziecka? W jaki sposób można pomóc dzieciom pozbawionym rodziny? Jakie emocje wywołują u już dorosłych ludzi wspomnienia z ich dzieciństwa? Dlaczego tak się dzieje? Uczniowie zapisują swoje spostrzeżenia. W ten sposób charakteryzują sytuację rumuńskich dzieci przebywających w placówkach opiekuńczych. Po projekcji filmu następuje dyskusja podsumowująca. ZADANIE DOMOWE Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi o wykonanie pracy domowej. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie informacji na inny temat. Grupa 1. Specyfika życia w Rumunii (położenie geograficzne, polityka Nicolae Ceaușescu, współczesny ustrój polityczny, przemiany społeczno-polityczne po 1989 r., kultura) i w Polsce (położenie, przemiany ustrojowe po 1989 r., kultura). Grupa 2. Edukacja w Rumunii i Polsce (analiza porównawcza). Grupa 3. Sytuacja dzieci wychowujących się poza rodziną w Polsce i Rumunii (analiza porównawcza). Grupa 4. Zastępcze formy opieki nad dzieckiem w Polsce i Rumunii (analiza porównawcza). Grupa 5. Rola i zadania Rzecznika Praw Dziecka w Polsce. Grupa 6. Instytucje pozarządowe pomagające dzieciom porzuconym i osieroconym w Polsce i Rumunii. Uczniowie w zespołach przygotowują krótkie prezentacje w dowolnej formie, np. plakatu, referatu, prezentacji multimedialnej. PRZEBIEG LEKcji 2. WPROWADZENIE Nauczyciel korzysta z prezentacji zdjęć pobranych ze strony aby przypomnieć uczniom najważniejsze kwestie omawiane na poprzedniej lekcji. ROZWINIĘCIE Uczniowie przedstawiają przygotowane w ramach pracy domowej prezentacje. W czasie, gdy kolejne grupy omawiają wyniki swojej pracy, pozostali uczniowie tworzą tabele, w których wynotowują podobieństwa i różnice dotyczące sytuacji dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej w Rumunii i Polsce. Nauczyciel dzieli klasę na sześcioosobowe grupy. Zadaniem każdej z nich będzie zaproponowanie działań mających na celu udzielenie pomocy dzieciom przebywającym w instytucjach opiekuńczych w Rumunii (i / lub w Polsce). Nauczyciel proponuje rozwiązanie problemu z wykorzystaniem metody sześciu myślowych kapeluszy Edwarda de Bono. Grupa wspólnie formułuje pomysł (pomysły) działań pomocowych. Każdy uczeń pracuje nad rozwiązaniem, a każda propozycja powinna ujmować problem z innej perspektywy. 16 Edukacja Globalna Efektu Domina

7 rumunia Visinel Balan dzięki swojej determinacji wyrwał się z patologicznego systemu. Teraz pomaga wychowankom domów dziecka w Bukareszcie. W Casa Pinocchio z pomocą wolontariuszy wyremontowano sypialnie, a każdy podopieczny otrzymał nową pościel i szafkę. Kapelusz biały osoba analizująca sytuację z tej perspektywy koncentruje się na faktach, informacjach i liczbach pozyskanych podczas wcześniejszych działań. Kapelusz czerwony osoba analizująca sytuację z tej perspektywy koncentruje się na emocjach, odczuciach, intuicji. Kapelusz czarny osoba ta odgrywa rolę adwokata diabła, czyli szuka negatywnych stron pomysłów. Kapelusz żółty osoba analizująca sytuację z tej perspektywy koncentruje się na pozytywnych aspektach, szansach i możliwościach. Kapelusz zielony osoba analizująca sytuację z tej perspektywy poszukuje rozwiązań kreatywnych, prowokacyjnych, niestereotypowych. Kapelusz niebieski osoba ta kieruje pracami grupy, monitoruje, pilnuje przestrzegania reguł. Uczniowie w czasie pracy zespołów tworzą mapy myśli (z różnych perspektyw). Następnie wybierają pomysł najlepszy zdaniem grupy i prezentują go na forum klasy. URUCHOMIENIE EFEKTU DOMINA POPCHNIJMY KOSTKĘ W RUMUNII Uczniowie wybierają spośród przedstawionych pomysłów te, które ich zdaniem są możliwe do realizacji. Organizują akcję promocyjną działań pomocowych w szkole i środowisku lokalnym. Wynikiem pracy zespołów może być np. projekt nawiązania współpracy z domem dziecka, rodzinnym domem dziecka czy rodziną zastępczą. WSKAZÓWKI 1. Jeżeli nauczyciel nie ma czasu, aby na lekcji zaprezentować cały materiał filmowy, może posłużyć się jego fragmentami. Poniżej podział reportażu na części wraz ze wskazaniem czasu trwania każdej z nich (w minutach): 1) Sytuacja dzieci porzuconych i osieroconych (0:00 1:30) 2) Polityka nastawiona na zwiększenie populacji (1:30 2:18) 3) Dom dziecka Casa Pinocchio (2:18 5:22) 4) Pomoc Kulczyk Foundation dla Casa Pinocchio (5:22 6:53) 5) Historie uciekinierów z domów dziecka (6:53 9:52) 6) Organizacja Drawing Your Future działająca na rzecz wychowanków domów dziecka (9:52 11:16) 7) Obecna sytuacja sierot w Rumunii (11:16 12:38) 8) Efekty pomocy Kulczyk Foundation dla Casa Pinocchio (12:38 14:40) 9) Rumunia dorośli wychowankowie domów dziecka (14:40 16:32). 2. Na stronie internetowej można znaleźć ponadto: reportaż filmowy: Efekt Domina, sezon II, odcinek Rumunia. Dzieci Nicolae; prezentację zdjęciową do lekcji. Kulczyk Foundation 17

8 INSPIRACJE DO DALSZEJ PRACY WYCHOWAWCZEJ sytuacja dzieci w rumunii Pytania i zadania dla ucznia do samodzielnego opracowania Autorzy: Kamila Słupska, Kinga Kuszak 1. Poszukaj informacji i odpowiedz na pytania: ile rumuńskich dzieci wychowuje się poza rodziną? jak wygląda struktura opieki nad dziećmi w rumunii? jak na przestrzeni lat zmieniła się sytuacja dzieci w rumunii? z jakimi problemami borykają się rumuńskie rodziny? 2. Poszukaj informacji na temat fundacji Drawing Your Future i projektów przez nią realizowanych (materiał do samodzielnego pozyskania: 3. Wyjaśnij, czym jest eurosieroctwo. 4. Zastanów się: co może zrobić młode pokolenie w Polsce, by pomóc swym rumuńskim rówieśnikom przebywającym w domach dziecka; w jaki sposób namówiłbyś / namówiłabyś kolegów lub koleżanki oraz swoją rodzinę do wspierania rumuńskich dzieci; kto powinien się włączyć (osoby, instytucje państwowe, organizacje pozarządowe) w akcje pomocy rumuńskim dzieciom; jakie są najczęstsze przyczyny kierowania dzieci do opieki zastępczej w Polsce. Spróbuj wyjaśnić, dlaczego tak się dzieje. PRZYDatnE linki Efekt Domina. Remontujemy Dom Dziecka Casa Pinocchio w Rumunii, Kulczyk Foundation: Słynne cytaty z janusza Korczaka, Polskie Stowarzyszenie im. janusza Korczaka: informacje na temat hierarchii potrzeb, Wikipedia: Piramida potrzeb wg Maslowa, uniwersytet im. adama mickiewicza w Poznaniu, międzywydziałowa Pracownia Pytań granicznych : Warunki życia i pracy w Rumunii, Departament Rynku Pracy mpips, EuRES Polska: Zastępcze formy opieki nad dzieckiem, Sytuacja dzieci osieroconych i opuszczonych, którymi opiekują się SOS WIOSKI DZIECIĘCE: Domy dziecka w Rumunii Nicolae Ceaușescu wnioski, wyborcza.pl: Sytuacja niemowląt pozbawionych opieki rodzicielskiej, Fundacja Rodzin adopcyjnych: informacje na temat Rumunii, europa.eu: Epoka Nicolae Ceaușescu w Rumunii, lovetotravel.pl. Przewodnik turystyczny: 18 Edukacja globalna Efektu Domina

9 Edukacja w najlepszej formie Bogata oferta publikacji dla wszystkich segmentów edukacyjnych, również szkolnictwa zawodowego. Podręczniki ponad 1,5 tys. tytułów w ofercie, co roku kilka milionów użytkowników. Zeszyty ćwiczeń i inne pomoce dydaktyczne dla uczniów. Obudowa metodyczna dla nauczyciela na uczę.pl pełna pomoc w przygotowaniu lekcji. E-booki stale rozwijana, największa w Polsce oferta podręczników elektronicznych. Repetytoria i arkusze egzaminacyjne kompletne materiały dla uczniów przygotowujące do egzaminów szkolnych wszystkich typów. E-ćwiczenia najobszerniejszy zbiór ćwiczeń na platformie WSiPnet.pl. Ponad 500 tys. użytkowników! Zdasz.to profesjonalne zasoby i pomoce dla zdających egzaminy gimnazjalne i maturalne. Nowość! Seria repetytoriów i arkuszy ZDASZ.TO

10

11

12

13

14 Kulczyk Foundation niezwykle gorąco dziękuje wszystkim instytucjom i organizacjom pozarządowym za wsparcie merytoryczne, którego nam udzieliły w tym projekcie. Patronat Honorowy: Patronat merytoryczny: Partnerzy Edukacyjni: Wydział Studiów Edukacyjnych Autorzy scenariuszy: agnieszka bojarczuk, marta Kałużna, Kinga Kuszak, Katarzyna Sadowska, tomasz Sadowski, Kamila Słupska Konsultacja merytoryczna: prof. uam dr hab. Kinga Kuszak Wsparcie metodyczne: dr barbara ostrowska Redakcja: Łukasz marks, anna Wiese Projekt graficzny: marta jedlińska Opracowanie graficzne: Piotr Zalewski Koordynacja produkcji: tomasz jagodziński Produkcja: gm Records Drogowiec-Pl sp. z o.o. nc Koperty sp. z o.o. becolour sp. z o.o. Fotografie: tatiana jachyra tomasz borkowski Dariusz Szymura Zespół Kulczyk Foundation: Dominika Kulczyk marta Schmude-olczak beata Kopyt Karolina mikołajczak Paweł orzeszko małgorzata Płocka mateusz Kamil Roszak marzena Zowczak Kulczyk Foundation ul. Krucza 24/ Warszawa office@kulczykfoundation.org.pl 36 Edukacja globalna Efektu Domina

15 WYGRAJ IPADY DLA CAŁEJ KLASY DRUKARKI DLA NAUCZYCIELI I SZKÓŁ WEŹ UDZIAŁ W KONKURSIE EDUKACJAGLOBALNA.COM Obojętność to choroba, której musimy się wystrzegać. Konkurs filmowy Edukacji Globalnej Efektu Domina ma za zadanie uwrażliwić dzieci i młodzież na codzienne problemy obecne w otaczającej ich rzeczywistości. Młodzi ludzie mają okazję nauczyć się pomagać i angażować w pomoc innym. W ramach konkursu młodzież ma za zadanie stworzyć i przeprowadzić akcję, dzięki której zmieni świat na lepsze. Następnie uczestnicy muszą nakręcić film, w którym przedstawią swoją inicjatwę. Na młodzież, nauczycieli i szkoły, które reprezentują czekają atrakcyjne nagrody! MillionYou to najstarsza i największa w Polsce firma wykorzystująca ideę crowdsourcingu. Na swoim koncie mamy liczne innowacyjne akcje edukacyjne, w których społeczności współpracowały ze znanymi osobowościami i markami. MillionYou to również ponad 70 wyjątkowych konkursów filmowych zrealizowanych dla największych marek. MillionYou w swoich działaniach łączy społeczny potencjał i talenty współtworząc nową jakość komunikacji i treści. Dzięki nam kreatywne społeczności łączą się z wiodącymi markami, aby generować innowacyjne pomysły, współtworzyć content i realizować kampanie angażujące konsumentów. WEJDŹ NA STRONĘ EDUKACJAGLOBALNA.COM ZAPOZNAJ SIĘ Z ZASADAMI KONKUSU POMÓŻ ZMIENIĆ ŚWIAT NA LEPSZE WYGRAJ ATRAKCYJNE NAGRODY dowiedz się więcej millionyou.pl