Umiesz liczyć licz na siebie refleksje o systemie emerytalnym. Wall Street 2011 Prof. Robert Gwiazdowski

Transkrypt

1 Umiesz liczyć licz na siebie refleksje o systemie emerytalnym. Wall Street 2011 Prof. Robert Gwiazdowski

2 Zaklinacze deszczu Ekonomia to nauka, która omawia rzeczy doskonale nam znane językiem, którego nie jesteśmy w stanie zrozumieć Richard Dick Armey

3 Wojna o OFE!!!

4 Nie wierzę politykom Tilt Nie wierz w ZUS Nie wierz w OFE

5 Przyszłość? Tak miało być

6 Przyszłość? Tak będzie Ale piękna katastrofa.

7 Nas to nie dotyczy! My inwestujemy (?) na giełdzie!

8 Kontrowersyjne tezy 1. Współczesne państwo nie może dopuścić, aby starzy, schorowani ludzie umierali z głodu na ulicy ; 2. W kraju, w którym 1/4 społeczeństwa żyje ze świadczeń emerytalno-rentowych, a 1/3 budżetu państwa przeznaczona jest na te świadczenia nie da się wprowadzić kapitałowego systemu emerytalnego; 3. Wysokość naszych emerytur będzie zależała od dwóch czynników: (i) wysokości dochodu narodowego gdy będziemy na emeryturze (czynnik ekonomiczny) (ii) podziału dochodu narodowego między pokolenie czynne zawodowo i emerytów (czynnik polityczny)

9 Czego będziemy potrzebowali na emeryturze? Wersja I: Akcje Obligacje Świadectwa Udziałowe Opcje

10 Czego będziemy potrzebowali na emeryturze? Wersja II: Owsianka Polopirynka Pielęgniarka Pavulon

11 X =? Ile w roku 2035 akcji Petrolinvest będzie kosztowało: 1 kg owsianki + 1 opakowanie aspiryny + 8 h pracy pielęgniarki

12 Ja, owsianka!

13 Dochód narodowy - istota Dochód narodowy zależał będzie od tego, jak wiele osób będzie pracowało i z jaką wydajnością. Adam Smith Roczna praca każdego narodu jest funduszem, który zaopatruje go we wszystkie rzeczy konieczne i przydatne w życiu a jego wysokość zależy od umiejętności, sprawności i znawstwa, z jakim swą pracę zazwyczaj wykonywa i od stosunku liczby tych, którzy pracują użytecznie, do liczby tych, którzy tego nie czynią.

14 Dochód narodowy - czynniki wzrostu To ile osób będzie pracowało, zależy od tego: ile zrobimy dzieci i jak je wychowamy; jakie stworzymy im warunki do pracy. Jaka będzie wydajność ich pracy zależeć będzie od nich samych

15 Ale niestety "Idea polityczna, która nie prowadzi do katastrofy nigdy nie jest popularna". Nicolás Gómez Dávila

16 Demografia, głupki!!!!

17 Demografia Udziały poszczególnych grup ekonomicznych w populacji Dziękuję Państwu za uwagę!

18 Demografia Zmiany populacji osób starszych w latach (w tys. osób)

19 Demografia Obciążenie osób pracujących niepracującymi obciazenie efektywne osobami w starszym wieku obciazenie calkowite obciazenie osobami w wieku W 2035 r. na 100 osób w wieku produkcyjnym będzie przypadało 155 niepracujących

20 Podatki mają konsekwencje K. Dzierżawski Nie ma dobrych podatków, są tylko złe J.B. Say Każdy podatek jest źródłem efektu akcyzowego - nałożony na jakiekolwiek dobro, podwyższa jego cenę (koszt) w porównaniu z innymi dobrami L. Filipowicz Koszty pracy są w Polsce za wysokie (wszyscy)

21 Koszty pracy!!! Kwota brutto Ogólny koszt pracy Kwota netto NFZ 211 PIT BRUTTO 622 ZUS pracodawcy SUMA ZUS NETTO

22 Laffer Curve

23 Break event point

24 EMERYCI OBECNI EMERYCI PRZYSZLI TRANSFER OD MIŚ DO KORPORACJI EMERYTURA ŚWIADCZENIA SOCJALNE SKARB PAŃSTWA STARY PORTFEL BUDŻETÓWKA EMERYTUTY II FILAR WYKUP POŻYCZKA II FILAR POŻYCZKA BUDŻETÓWKA BUDŻETÓWKA SKŁADKA II FILAR OFE II FILAR INWESTYCJE II FILAR WYKUP INWESTYCJE II FILAR WYKUP GIEŁDA INWESTYCJE ZAGRANICZNE BUDŻETÓWKA WYWÓZ KAPITAŁU ZWROT PODATKI KREDYT DOPŁATY DO STAREGO PORTFELA PODATKI BANKI KREDYT ZUS ZWROT SKŁADKA II FILAR PRZEDSIĘBIORCY PRACOWNICY INWESTYCJE (WYKUP AKCJI OD OFE)

25 Reforma KRUS czyli podwyższenie składek dla rolników W roku 1998 ostatnim przed reformą emerytalną emerytury z KRUS pobierało prawie świadczeniobiorców. Obecnie jest ich A więc odnotowano spadek świadczeniobiorców w KRUS o prawie 25%!!! W tym samym czasie liczba ubezpieczonych w KRUS (a więc tych, którzy uciekają przed ZUS i w przyszłości będą mieć prawo do emerytury rolniczej) wzrosła o około osób czyli o 10%. Średnia wieku mężczyzny pobierającego emeryturę z KRUS wynosi 64 lata prawie 7 lat więcej niż w przypadku osób przechodzących aktualnie na emerytury w systemie powszechnym! Gospodarstw powyżej 20 ha jest niewiele ponad 100 tys. A prowadzących działy specjalne produkcji rolnej 9,5 tys.! Stanowi to 7% ogólnej liczby ubezpieczonych w KRUS. W 1998 roku dotacje do ZUS i KRUS z budżetu państwa były na podobnym poziomie: odpowiednio 12,7 mld zł i 11 mld zł. Stanowiło to w przypadku dotacji do ZUS nieco ponad 9% budżetu państwa, a w przypadku dotacji do KRUS niecałe 8%. W roku 2008 dotacja budżetowa do ZUS wyniosła już ponad 42 mld zł! Wzrosła więc ponad trzykrotnie i stanowiła już prawie 14% budżetu państwa!!! Dotacja do KRUS też co prawda wzrosła, ale tylko o niecałe 5 mld zł, a jej procentowy udział w budżecie państwa spadł do 5%!

26 Liczby nie kłamią 3 złote rybki = 9 spełnionych życzeń (gospodarstw powyżej 20h) x 450 zł (miesięczna różnica między składką emerytalną na ZUS i KRUS) x 12 (miesięcy w roku) = ROCZNIE!!! Jest to koszt utrzymania 5 tys. urzędników. W latach przybyło 113 tys. urzędników!!! W tym w samym roku tys. W ZUS pracuje prawie 50 tys. urzędników (przed reformą było ich 40 tys.)

27 Obrona OFE czyli Węgierskie ostrzeżenie dla Tuska Węgierski indeks BUX spada w piątek przed południem o blisko 4 proc. Inwestorzy sprzedają węgierskie aktywa w obawie o skutki decyzji węgierskiego rządu, który podjął decyzję o przejęciu kontroli nad aktywami funduszy emerytalnych , Giełda spada, waluta się osłabia, obligacje drożeją. Tak rynki zareagowały na czwartkową decyzję węgierskiego premiera Viktora Orbána, który zdecydował o nacjonalizacji tamtejszych funduszy emerytalnych. Premier Donald Tusk powinien wyciągnąć wnioski z węgierskiej lekcji

28 BUX

29 BUX v. WIG 20

30 BUX v. NASDAQ

31 Historical data 2006 średnia stopa zwrotu OFE wyniosła aż 17% WIG 20 wzrósł 42% FRD (zarządzany przez ZUS) zyskał 40% 2008 średnia stopa zwrotu OFE wyniosła -14%!!!

32 Analityczne brednie Jeżeli roczny PKB ma się utrzymać powyżej 4% musimy więcej konsumować. Żeby więcej konsumować, musimy więcej zarabiać. Płace będą rosły, jeśli będzie przybywało zamówień w firmach. Te zaś pójdą w górę, jeżeli będą kupowali od nas Niemcy, a rząd nie przykręci kurka z inwestycjami.

33 Związki przyczynowe Aby u nas kupowali Niemcy, to Niemcy muszą więcej konsumować. Żeby więcej konsumowali, muszą więcej zarabiać. Płace będą rosły, jeśli będzie przybywało zamówień w firmach. Te zaś pójdą w górę, jeżeli będą od Niemców kupowali.. Polacy? Amerykanie? Chińczycy? Marsjanie?

34 Związków przyczynowych część II Aby u Niemców kupowali Amerykanie to Amerykanie muszą więcej konsumować. Żeby więcej konsumowali, muszą więcej zarabiać. Płace będą rosły, jeśli będzie przybywało zamówień w firmach. Te zaś pójdą w górę, jeżeli będą od Amerykanów kupowali.. Polacy? Niemcy? Chińczycy? Marsjanie?

35 Związków przyczynowych część III Polacy będą produkowali, jak będą kupowali Niemcy. Niemcy będą produkowali, jak będą kupowali Amerykanie. Więc Amerykanom zostają do kupowania Chińczycy i Marsjanie. Ale co i dlaczego mają kupować Chińczycy od Amerykanów? Mogliby chcieć kupić ewentualnie ten śmigłowiec, którym Foki leciały po Ben Ladena. Ale tego to im akurat Amerykanie nie sprzedadzą. Z kolei podkoszulków to Chińczycy od Amerykanów kupować nie będą chcieli.

36 Rządy odkręcają śruby czyli związków przyczynowych część IV Trzy źródła finansowania rządowych inwestycji: 1) Po pierwsze podatnicy. (Ale jak rząd zabierze podatnikom, to będą oni mniej konsumowali, a nie więcej. Oczywiście rząd lepiej wie, jak wydawać pieniądze zabrane podatnikom, ale mimo wszystko są to te same pieniądze) 2) Po drugie pożyczki. (Rządy pożyczą na rynkach finansowych. Nie mogą pożyczyć od siebie nawzajem, bo poza Chińczykami prawie cała reszta ma już deficyt. A na rynkach finansowych rządy będą mogły pożyczyć trochę tych dolarów i euro, które nadrukowały ostatnimi czasy dla podtrzymywania płynności rynków finansowych. No i koło się zamyka.) 3) Po trzecie trzeba drukować.

37 Logiczna subsumbcja: Jeżeli roczny PKB ma się utrzymać powyżej 4% rządy muszą drukować więcej pieniędzy.

38 Wuj (Sam) Drukarz

39 Co robić? Włodzimierz Ilicz Uljanow (Lenin) Inwestycje w siebie Inwestycje w ziemię

40 Pojeść, popić, Platon Pierwsza i największa z potrzeb to wytwarzanie pożywienia, aby istnieć Sokrates

41 Możemy też zagrać Art. 112 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych: W ustawie z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych art. 12 otrzymuje brzmienie: Do instrumentów pochodnych będących przedmiotem umów zawartych przez fundusz inwestycyjny nie stosuje się przepisów ustawy o grach hazardowych oraz art. 413 Kodeksu cywilnego.

42 Mocne słowa! Gdy chcę, by moi ludzie coś naprawdę zapamiętali mówię to im z podwójną wulgarnością. ( ) pomaga to moim żołnierzom zapamiętać ( ) Co do moich komentarzy na Boga, po prostu czasem daję się ponieść swojej własnej elokwencji.

43 Dziękuję Państwu za uwagę gwiazdowski.pl KANCELARIA ADWOKACKA Sienna Warszawa