ZMIANA W ŚRODOWISKU LOKALNYM URUCHOMIENIE POTENCJAŁU SPOŁECZNEGO

Transkrypt

1 ZMIANA W ŚRODOWISKU LOKALNYM URUCHOMIENIE POTENCJAŁU SPOŁECZNEGO Kurs szkoleniowy: Liderzy Natury Irena Krukowska Szopa Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja Kurs jest realizowany w ramach projektu pn.: Liderzy Natury ogólnopolska kampania promująca dobre praktyki ochrony obszarów Natura 2000 finansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 ZMIANA W ŚRODOWISKU LOKALNYM Siły umożliwiające zmianę, czyli siły społeczne są w samym środowisku, stanowią jego niewykorzystane lub nieodkryte zasoby. PROBLEMY ZASOBY (siły społeczne w środowisku i ich wzajemne relacje) POTRZEBY (cel i wizja zmiany) Siłą sprawczą zmiany jest odnalezienie i zaktywizowanie potencjału społecznego kulturowego środowiska poprzez rozpoczęcie współpracy

3 ZMIANA W ŚRODOWISKU LOKALNYM Badania i działanie prowadzone przez lidera, animatora społecznego dzieli się na cztery główne fazy: 1. poznanie środowiska (lustracja społeczna); ludzie, instytucje, organizacje, przestrzeń kanały społeczne, tradycje społeczne 2. Zdiagnozowanie głównych jego problemów 3. Analiza potencjału społeczno-kulturowego (określenie i odkrycie ważnych sił społecznych) 4. Nakreślenie profilu społeczności lokalnej

4 ZDIAGNOZOWANIE PROBLEMÓW W Badaniach aktywizujących istotne jest, aby nie rozpraszać naszych zainteresowań. Chcąc osiągnąć pożądany efekt powinniśmy się skupić wokół jednego wytypowanego problemu. Pamiętajmy, że rozwiązanie problemu, choć ważne, stanowi jedynie sposób (swoisty pretekst) do zaangażowania ludzi w aktywność społeczną. By spełnił funkcję mobilizującą i integrującą powinien być: ważny (odczuwalny, odbierany jako uciążliwy) dla mieszkańców, stanowiący dobrą okazję do wyrażania czytelnych, jasnych i zwięzłych postulatów wobec odnośnych władz, Możliwy do rozwiązania bez znacznych, dodatkowych nakładów finansowych i zmian prawnych, Stwarzający pole do współdziałania jak najszerszej grupy mieszkańców Wyboru problemu animator nie powinien dokonywać samodzielnie. Proces namysłu, negocjacji przeprowadzany w grupie stanie się istotnym czynnikiem tworzący zespół realizujący dany projekt lub cementujący powołana dla jego wsparcia koalicję.

5 Po przeprowadzonych w różnej formie badaniach (ankiety, focus grupy, obserwacja, studiowanie dokumentów i opracowań) oraz podjęciu działań (spotkania, odwiedziny w domach i instytucjach) rozpoczyna się analiza zebranej wiedzy. To właśnie wtedy, mając już za sobą zarówno informację, jak i własne doświadczenie po realnych spotkaniach w środowisku, możemy ocenić potencjał środowiska. Potencjał to inaczej siły społeczne, które Helena Radlińka jeszcze w okresie międzywojennym określiła jako zespół określonych czynników i wartości funkcjonujących w danym środowisku, w postaci jednostkowych lub zbiorowych, jawnych lub ukrytych uzdolnień wyrażających się w pozytywnym działaniu.

6 W JAKI SPOSÓB POSZUKIWAĆ I OKREŚLAĆ SIŁY SPOŁECZNE? Proponujemy kilka podstawowych kroków: Zdefiniowanie głównych źródeł kapitału: finansowego, przyrodniczego, kulturowego, obywatelskiego, wiedzy. Analiza SWOT jest przydatnym narzędziem w definiowaniu potencjału. Jest to analiza Sabach i mocnych stron oraz zagrożeń i szans występujących w środowisku. Prosta technika użyta w pracy zespołowej powinna umożliwić analizę zebranej dotychczas wiedzy. Identyfikowanie kluczowych osób, instytucji, organizacji, grup docelowych. W tym punkcie wybieramy indywidualne i instytucjonalne siły mogące być naszymi sojusznikami w realizacji projektu. Analiza wpływów społecznych (wewnątrz środowiska i zewnętrznych). W formie graficznej przedstawiamy możliwości oddziaływania społecznego (wpływ na władzę, wpływ na mieszkańców), poszczególnych osób, instytucji. Analiza własnego potencjału

7 Profil to próba uchwycenia głównych rysów społeczności przez określony pryzmat (przekrój): terytorialny wizualizacja badanej przestrzeni z uchwyceniem jej zróżnicowania terytorialnego, głównych atutów i barier zarówno przyrodniczych jak i cywilizacyjnych. grupowy określenie i utytułowanie grup celowych istotnych w badanym środowisku. problemowy (funkcjonalny lub strukturalny) przedstawienie wpływu jaki wywiera na badane środowisko jakiś problem (np. przestępczość nieletnich) lub struktura (organizacja społeczna). chronologiczny pokazanie, jak wygląda życie ludzi w danym środowisku w poszczególnych etapach : dzieciństwo, młodość, wiek dojrzały, starość, wraz z szansami i barierami, jakie stwarza im środowisko życia. Inna formą może być na przykład perspektywa pracy, wypoczynku, świętowania, działalności publicznej czy życia towarzyskiego. Zakładamy, że ostatni element profilu stanowi ukazanie istnienia jakości i charakteru powiązań i relacji pomiędzy wymienionymi czynnikami. Inaczej mówiąc określenie zasobów kapitału społecznego.

8 Mapa zasobów i potrzeb środowiska. Jest to dokument zawierający cały zebrany w toku badania materiał informacyjno poznawczy podzielony na 4 rozdziały, zgodnie z przyjętą procedurą badawczą.

9 KONTAKT: Irena Krukowska-Szopa Fundacja Ekologiczna Zielona Akcja Legnica, Wrocławska 41, tel. (076) ; ; fax. (076)