Pytania i odpowiedzi Pomoc finansowa na dofinansowanie funduszu operacyjnego uznanych organizacji producentów owoców i warzyw:

Transkrypt

1 Pytania i odpowiedzi Pomoc finansowa na dofinansowanie funduszu operacyjnego uznanych organizacji producentów owoców i warzyw: 1. Ile celów powinien zawierać program operacyjny uznanej organizacji producentów owoców i warzyw? Program operacyjny powinien zawierać, co najmniej dwa spośród celów wymienionych w Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata Są to: a) planowanie produkcji; b) poprawa lub utrzymanie jakości produktu; c) poprawa obrotu/ marketingu; d) badania naukowe i produkcja eksperymentalna; e) działania w zakresie szkolenia i działania mające na celu wspieranie dostępu do usług doradczych; f) środki zapobiegania kryzysom i zarządzania w sytuacjach kryzysowych; g) działania w zakresie ochrony środowiska; h) inne rodzaje działań. W ramach celów programu operacyjnego organizacja producentów w każdym roku realizuje szczegółowe działania operacyjne. 2. Czy można zrezygnować z realizacji działań w zakresie ochrony środowiska w programie operacyjnym? Zgodnie z art. 103c ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku) (Dz.U. L 299 z z późn. zm.) oraz Ramami krajowymi na rzecz działań w zakresie ochrony środowiska dla programów operacyjnych organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, organizacje producentów owoców i warzyw muszą realizować każdego roku w programie operacyjnym przynajmniej dwa z następujących działań w zakresie technologii bezpiecznych dla środowiska na rzecz ochrony środowiska, określonych w rozdziale 4.4 ram krajowych: 1) środki i zabiegi pielęgnacyjne służące poprawie i utrzymaniu dobrego stanu gleby; 2) systemy redukujące emisję gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń do atmosfery; 3) inwestycje w nową technologię zapewniającą lepsze wykorzystywanie energii; 4) rozwijanie systemów energii odnawialnej; 5) zastosowanie systemów redukcji zużycia wody; 6) zastosowanie systemów określania rzeczywistych potrzeb nawadniania; 7) zastosowanie zamkniętych obiegów wody; 8) zastępowanie starych, tradycyjnych opryskiwaczy lub ich elementów, nowymi, bardziej przyjaznymi dla środowiska; 9) budowa oczyszczalni ścieków; 10) stosowanie biologicznych metod ochrony roślin - od 1 stycznia 2014 r. zakup środków i materiałów do biologicznej ochrony roślin w zakresie działania Stosowanie biologicznych metod ochrony roślin nie może stanowić kosztu kwalifikowanego w ramach realizowanych programów operacyjnych; 11) wprowadzenie naturalnych metod zapylania roślin; 12) tworzenie systemów kompostowania odpadów; 13) horyzontalne działania: uczestnictwo w szkoleniach, korzystanie z usług doradczych w zakresie ochrony środowiska, przeprowadzanie analiz wody i roślin odnoszących się do ochrony środowiska. Każde działanie na rzecz ochrony środowiska powinno obejmować powyżej 50% członków organizacji producentów. Działania w zakresie ochrony środowiska muszą być zgodne z wymogami dotyczącymi płatności rolnośrodowiskowych, o których mowa w art. 39 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW).

2 3. Czy pozostała do spłaty część kredytu inwestycyjnego, zaciągniętego przed rozpoczęciem realizacji programu operacyjnego, może stanowić koszt kwalifikowany w ramach programu operacyjnego uznanej organizacji producentów owoców i warzyw? Zgodnie z pkt 5 załącznika IX Wykaz działań i wydatków niekwalifikujących się w ramach programów operacyjnych, o których mowa w art. 60 ust. 1 do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, jednym z kosztów, które nie mogą zostać ujęte w programie operacyjnym uznanej organizacji producentów owoców i warzyw jest zwrot pożyczek zaciągniętych na finansowanie działań przeprowadzonych przed rozpoczęciem realizacji programu operacyjnego, (innych niż pożyczki, o których mowa w art. 48 ust. 4, art. 49 ust. 3 oraz art. 74 przedmiotowego rozporządzenia). Zgodnie z przytoczonym pkt 5 Załącznika I do RK (UE) Nr 543/2011, program operacyjny uznanej organizacji producentów owoców i warzyw nie może uwzględniać żadnych wydatków związanych z inwestycjami zrealizowanymi całkowicie bądź częściowo przed rozpoczęciem jego realizacji. Mając powyższe na uwadze, spłata pozostałej części kredytu inwestycyjnego zaciągniętego przed rozpoczęciem realizacji programu operacyjnego, nie może stanowić kosztu kwalifikowanego w ramach programu operacyjnego uznanej organizacji producentów owoców i warzyw. 4. Czy inwestycje lub działania w ramach programu operacyjnego mogą być realizowane w gospodarstwach członków? Inwestycje lub działania mogą być realizowane w gospodarstwach indywidualnych członków organizacji producentów, pod warunkiem, że przyczyniają się do osiągnięcia celów programu operacyjnego. Ponadto, decyzja dotycząca lokalizacji inwestycji powinna zostać podjęta w sposób demokratyczny przez wszystkich członków, jednocześnie organizacja producentów powinna ustalić zasady korzystania z tej inwestycji przez wszystkich członków. Ponadto statut lub umowa spółki powinien dodatkowo przewidywać uzgodnienie zasad odzyskania inwestycji lub jej równowartości w przypadku opuszczenia organizacji przez jej członka. W przypadku, gdy z organizacji producentów owoców i warzyw występuje członek, w którego gospodarstwie dokonano inwestycji z funduszu operacyjnego, zrealizowanej w ramach programu operacyjnego, zwraca on: 1) składniki majątkowe zrealizowanej inwestycji albo; 2) wartość zrealizowanej inwestycji pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz wartość wkładu finansowego członka, jeżeli jest niemożliwy zwrot składników majątkowych zrealizowanej inwestycji; - w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wypowiedzenia członkostwa w tej organizacji. Wartość zrealizowanej inwestycji, o której mowa powyżej, jest ustalana przez organizację producentów owoców i warzyw. W powyższym przypadku, środki finansowe stanowiące wartość inwestycji wpłaca się na wyodrębniony rachunek bankowy, na którym są gromadzone środki funduszu operacyjnego. 5. Z jakich źródeł może być zasilany fundusz operacyjny ustanowiony przez organizację producentów w celu finansowania realizacji programu operacyjnego? Fundusz operacyjny utrzymywany jest dzięki składkom pobieranym od członków producentów owoców i warzyw i/lub wkładom samej organizacji producentów oraz dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Wkłady finansowe do funduszu operacyjnego (składki pobierane od członków i/lub wkłady organizacji producentów) określane są przez samą organizację producentów. Przyjęta przez organizację metoda naliczania składek oraz tryb ich pobierania od członków i/lub naliczania i wnoszenia wkładów do funduszu operacyjnego przez organizację producentów powinna być zapisana w statucie lub umowie spółki i przedstawiona w celu zatwierdzenia programu operacyjnego oraz funduszu operacyjnego na pierwszy rok realizacji programu. Organizacja producentów zapewnia zgromadzenie wystarczającej wysokości składek członków i/lub wkładów finansowych samej organizacji w celu sfinansowania działań w programie operacyjnym. Jeśli środki finansowe zebrane w trybie podstawowym okazałyby się niewystarczające do sfinansowania działań, organizacja może zorganizować składki dodatkowe.

3 W celu prefinansowania pomocy finansowej dopuszczalne jest zasilenie funduszu operacyjnego środkami nie pochodzącymi ze składek członkowskich i/lub wkładów organizacji producentów (w wysokości do 60% poniesionych wydatków z funduszu), np. pożyczkami bankowymi. 6. Jaki jest poziom pomocy finansowej, którą uznana organizacja producentów owoców i warzyw może uzyskać na dofinansowanie funduszu operacyjnego z tytuły realizacji programu operacyjnego? W przypadku programów operacyjnych zgodnych ze Strategią krajową dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata , wysokość pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego wynosi: a) 60% zatwierdzonych wydatków poniesionych z funduszu operacyjnego na działania zatwierdzone w programie operacyjnym, w tym środki zapobiegania kryzysom i zarządzania w sytuacjach kryzysowych (za wyjątkiem nieprzeznaczenia owoców i warzyw do sprzedaży, będących przedmiotem bezpłatnej dystrybucji), b) 100% zatwierdzonych wydatków poniesionych na nieprzeznaczenie owoców i warzyw do sprzedaży, będących przedmiotem bezpłatnej dystrybucji (w tym koszty sortowania i pakowania oraz koszty transportu owoców i warzyw do ich odbiorców), c) 60% zryczałtowanej stawki z tytułu kosztów administracyjnych równej 2% kwoty funduszu operacyjnego. Jednakże, kwota pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego nie może przekroczyć 4,1% wartości produktów sprzedanych organizacji producentów z okresu referencyjnego. 7. Czy rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004r. w sprawie warunków i trybu zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego (Dz. U. Nr 160, poz. 1671) może również dotyczyć sytuacji przymusowego wykluczenia członka z organizacji producentów owoców i warzyw? Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego (Dz. U. Nr 160, poz. 1671), stanowi wykonanie delegacji określonej w ustawie z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz.U. z 2011 r. Nr 145, poz. 868 z późn. zm.), wynikającej z rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw,. Zgodnie z art. 60 ust. 6 ww. rozporządzenia wykonawcze Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. w przypadku wystąpienia członka z organizacji, państwa członkowskie zapewniają odzyskanie inwestycji lub jej wartości końcowej, chyba że państwo członkowskie zadecyduje inaczej. Powyższy zapis odwołuje się do rozwiązania stosunku członkostwa w organizacji producentów, bez określania, czy rozwiązanie członkostwa nastąpiło z woli członka poprzez wypowiedzenie członkostwa, czy w drodze wykluczenia członka z organizacji producentów (np. przymusowe umorzenie udziałów przez Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników). W przepisach w zakresie wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw, z wyjątkiem w/w przepisów o warunkach i trybie zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego, brak jest innych podstaw prawnych regulujących rozliczenie dokonanej inwestycji z funduszu operacyjnego w gospodarstwie członka, który opuścił organizację producentów. Zatem w/w rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego ma również zastosowanie w przypadku wykluczenia członka z organizacji producentów, poprzez umorzenie jego udziału w spółce, co stanowi jednocześnie rozwiązanie stosunku członkostwa w organizacji producentów. 8. Czy można objąć pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego działania zrealizowane przez organizację producentów w gospodarstwie członka, przed datą jego wystąpienia z organizacji? Pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego mogą być objęte działania zrealizowane przez organizację producentów w gospodarstwie członka, w okresie jego faktycznego członkostwa w organizacji. Tym

4 samym, pomocą finansową mogą być objęte działania zrealizowane przez organizację producentów w gospodarstwie członka, przed datą jego wystąpienia z organizacji, pod warunkiem, że wystąpienie członka z organizacji producentów pozwoli zachować ogólne cele programu operacyjnego oraz organizacja producentów spełnia wymogi określone w przepisach wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw. Zatem, faktury dotyczące realizacji działania w gospodarstwie członka organizacji producentów, wystawione na organizację producentów przed datą wystąpienia członka z organizacji producentów, mogą być objęte pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego, pod warunkiem spełnienia następujących wymogów: a) zachowania przez organizację producentów kryteriów uznania, co stanowi podstawowy warunek dalszej realizacji programu operacyjnego, a tym samym przyznania pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego z tytułu realizacji działań zatwierdzonych w programie operacyjnym, b) zachowania ogólnych celów programu operacyjnego zatwierdzonych do realizacji, c) dokonania przez występującego członka należnych wpłat do funduszu operacyjnego za okres faktycznego członkostwa, jeśli statut lub umowa spółki określała obowiązek dokonywania wpłat przez członków organizacji producentów na fundusz operacyjny. Powyższe ma na celu zabezpieczenie finansowania i realizacji zatwierdzonych działań w programie operacyjnym, gdyż wystąpienie członka z organizacji może spowodować zmniejszenie wpłat do funduszu, co z kolei skutkuje wprowadzeniem zmian w finansowaniu programu operacyjnego polegających na obniżeniu wysokości funduszu i częściowej realizacji programu operacyjnego, w sytuacji braku dodatkowych wpłat na fundusz, poniesionych przez pozostałych członków. Jednocześnie stosownie do 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego (Dz.U. Nr 160, poz. 1671), w przypadku, gdy z organizacji producentów owoców i warzyw występuje członek, w którego gospodarstwie dokonano inwestycji z funduszu operacyjnego, zrealizowanej w ramach programu operacyjnego, zwraca on składniki majątkowe zrealizowanej inwestycji albo wartość zrealizowanej inwestycji pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz wartość wkładu finansowego członka, jeżeli jest niemożliwy zwrot składników majątkowych zrealizowanej inwestycji. Jednakże powyższe przepisy nie mają zastosowania do wydatków poniesionych z funduszu operacyjnego w gospodarstwie członka, dotyczących rzeczowych aktywów obrotowych, niepodlegających amortyzacji, które ulegają całkowitemu zużyciu w cyklu produkcyjnym. W takim przypadku, występujący z organizacji producentów członek nie będzie zobligowany do zwrotu do funduszu operacyjnego organizacji producentów wartości zakupionego aktywu obrotowego, pomniejszonej o wartość wkładu finansowego członka. 9. Czy wspólnik jest zobowiązany do zwrotu organizacji producentów owoców i warzyw wartości zrealizowanej inwestycji (tj. kwoty na ochronę biologiczną w gospodarstwie wspólnika), czy też należy tę wartość pomniejszyć o wartość wkładu finansowego wniesionego przez wspólnika na fundusz operacyjny, a zwrotowi podlega wyłącznie różnica pomiędzy tymi kwotami? Jak odliczyć sumę odpisów amortyzacyjnych na ochronę biologiczną? Zgodnie z 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2004r. w sprawie warunków i trybu zwrotu składników majątkowych inwestycji lub jej wartości zrealizowanej w ramach programu operacyjnego (Dz.U. Nr 160, poz. 1671), w przypadku, gdy z organizacji producentów owoców i warzyw występuje członek, w którego gospodarstwie dokonano inwestycji z funduszu operacyjnego, zrealizowanej w ramach programu operacyjnego, zwraca on składniki majątkowe zrealizowanej inwestycji albo wartość zrealizowanej inwestycji pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, oraz wartość wkładu finansowego członka, jeżeli jest niemożliwy zwrot składników majątkowych zrealizowanej inwestycji. Należy przy tym pamiętać, że wartość zrealizowanej inwestycji w gospodarstwie członka, jest ustalana przez organizację producentów. Mając powyższe na uwadze, organizacja producentów dokonuje wyceny aktualnej wartości zrealizowanej inwestycji ze środków funduszu operacyjnego i ulokowanej w gospodarstwie członka, który został wykluczony z organizacji. Jeżeli, zgodnie z wyceną organizacji producentów, zrealizowana z funduszu operacyjnego inwestycja w gospodarstwie członka, który wystąpił z organizacji, uległa częściowemu umorzeniu, wówczas od pozostałej wartości aktualnej inwestycji (po uwzględnieniu odpisów amortyzacyjnych) należy odjąć dokonane przez członka przed wykluczeniem, wpłaty do funduszu operacyjnego. Kwotę, która pozostanie po odjęciu od wartości inwestycji odpisów amortyzacyjnych oraz wartości składek, członek opuszczający organizację zobowiązany jest wpłacić na wyodrębniony rachunek bankowy funduszu operacyjnego.

5 Jeżeli, zgodnie z wyceną organizacji producentów, poniesiony z funduszu operacyjnego wydatek w gospodarstwie członka, który wystąpił z organizacji, w wysokości 9 793,19 zł dotyczył rzeczowego aktywu obrotowego, który uległ całkowitemu zużyciu w cyklu produkcyjnym, a jednocześnie członek przed wykluczeniem dokonał wpłaty do funduszu operacyjnego w wysokości 9 132,26 zł, wówczas członek ten nie ma obowiązku zwrotu do funduszu operacyjnego organizacji producentów wartości zakupionego aktywu obrotowego. 10. Czy wspólnik jest zobowiązany do wniesienia drugiej raty wpłaty na fundusz operacyjny za 2011 rok należnej do 30 czerwca 2011 roku, w przypadku gdy wykluczenie aktem notarialnym nastąpiło z dniem r., natomiast członek nie dokonał wpłaty całości kwot zadeklarowanych na fundusz operacyjny za 2008 rok? W przypadku programów operacyjnych, zatwierdzonych na podstawie rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku) oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, zastosowanie mają następujące zasady. Zgodnie z art. 103b ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1234/2007, organizacje producentów mogą utworzyć fundusz operacyjny. Fundusz ten jest finansowany z wkładów finansowych pochodzących od członków producentów owoców i warzyw i/lub wkładów organizacji producentów oraz dzięki pomocy finansowej Unii Europejskiej. Wkłady finansowe do funduszu operacyjnego (składki pobierane od członków i/lub wkłady organizacji producentów) określane są przez samą organizację producentów. Wybrana metoda naliczania składek oraz tryb ich pobierania od członków i/lub naliczania i wnoszenia wkładów do funduszu operacyjnego przez organizację producentów, muszą zostać ustalone przez organizację producentów i przedstawione w celu zatwierdzenia programu operacyjnego oraz funduszu operacyjnego na pierwszy rok realizacji programu. Ponadto, organizacja producentów powinna zapewnić zgromadzenie wystarczającej wysokości składek i/lub wkładów finansowych samej organizacji w celu sfinansowania działań zatwierdzonych w programie operacyjnym. Jeśli środki finansowe zebrane w trybie podstawowym okazałyby się niewystarczające do sfinansowania działań, organizacja może zorganizować składki dodatkowe. Uwzględniając powyższe, zobowiązania członków m. in. dotyczące wnoszenia wkładów finansowych do funduszu operacyjnego oraz kary za naruszenie zobowiązań określonych statutem, w szczególności za nie wywiązywanie się z zobowiązań wobec organizacji, zwłaszcza za zaleganie z wpłatą składek powinien przewidywać statut lub umowa spółki organizacji producentów, zgodnie z art. 125a rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007. Zatem, organizacja producentów może wystąpić do producenta, który został z niej wykluczony, o wpłatę należnych składek do funduszu operacyjnego w oparciu o uregulowania zawarte w statucie lub umowie spółki. 11. Czy pod pojęciem zmiany treści programu..., wymagającej zatwierdzenia przez dyrektora oddziału regionalnego ARiMR, należy rozumieć zmianę nazwy działania, rezygnację z realizacji zatwierdzonego działania lub wprowadzenie do programu nowego działania? Czy pod pojęciem zmiany treści programu..., wymagającej zatwierdzenia, należy rozumieć jakąkolwiek zmianę sposobu realizacji działania, w tym zmianę opisu zatwierdzonego działania, obejmującą również zmianę rodzaju kosztów kwalifikowanych, zatwierdzonych w ramach danego działania? Pod pojęciem zmiany treści programu, o której mowa w 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 maja 2011r. w sprawie warunków i trybu zmian programu operacyjnego wprowadzanych w trakcie jego realizacji (Dz. U. z 2004 r. Nr 129, poz. 742 z późn. zm.), wymagającej zatwierdzenia przez Dyrektora OR ARiMR, należy rozumieć, w szczególności zmianę polegającą na: a) zmianie rodzaju, zakresu lub sposobu realizacji działań zatwierdzonych w programie operacyjnym lub b) wprowadzeniu do programu operacyjnego nowych działań. Jednocześnie zgodnie z 1 ust. 1 ww. rozporządzenia, zmiany wprowadzane do programu operacyjnego w bieżącym roku jego realizacji wymagają również zatwierdzenia, jeśli dotyczą częściowego wykonania programu operacyjnego, polegającego na niepełnej realizacji lub braku realizacji wybranych działań zatwierdzonych w programie operacyjnym na bieżący rok. Wymóg zatwierdzenia powyższych zmian programu operacyjnego wprowadzanych w bieżącym roku realizacji P.O. przez Dyrektora OR ARiMR wynika z konieczności weryfikacji:

6 czy niepełna realizacja działań lub zaniechanie działań nie będzie skutkowało brakiem możliwości realizacji obowiązkowych celów programu operacyjnego, czy nowe działanie może być kosztem kwalifikowanym, w przypadku zmiany sposobu realizacji działania, zwłaszcza w przypadku, gdy w konsekwencji tej zmiany przewiduje się wprowadzenie innych kosztów, czy nowe koszty, o których mowa pozostają kosztami kwalifikowanymi. 12. Czy zostanie przyznana pomoc finansowa organizacji producentów, do części poniesionych wydatków związanych z różnicą między ilością towarów zatwierdzoną w programie operacyjnym a ilością towarów rzeczywiście zakupioną, jeśli wydatki na działania zostały zmienione nie więcej niż o 20%, przy czym zaniechano powiadomienia dyrektora oddziału regionalnego o zaistniałych zmianach? Zgodnie z art. 9 ust. 12 ustawy z dnia 19 grudnia 2003r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz.U. z 2011 r. Nr 145, poz. 868 z późn. zm.), wydatki na działania zatwierdzone w programie operacyjnym mogą zostać objęte pomocą finansową w przypadku ich zwiększenia maksymalnie o 20% w stosunku do wartości zatwierdzonej, bez konieczności wcześniejszego ich zatwierdzenia, jeżeli: a) nastąpi jednoczesne obniżenie wydatków na inne działania, b) nie zostanie przekroczona zatwierdzona wysokość funduszu operacyjnego. Stosownie do 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 maja 2011r. w sprawie warunków i trybu zmian programu operacyjnego wprowadzanych w trakcie jego realizacji (Dz. U. z 2004 r. Nr 129, poz. 742 z późn. zm.), organizacja producentów owoców i warzyw, w przypadku wprowadzenia w trakcie realizacji programu operacyjnego zmian niewymagających zatwierdzenia, jest obowiązana powiadomić niezwłocznie dyrektora oddziału regionalnego Agencji, właściwego ze względu na siedzibę tej organizacji o zakresie wprowadzonych zmian. Natomiast zgodnie z art. 66 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, Państwa Członkowskie określają warunki, na jakich można wprowadzać zmiany do programów operacyjnych w trakcie roku bez uprzedniego zatwierdzenia ich przez właściwy organ krajowy. Zmiany te kwalifikują się do pomocy tylko w przypadku, gdy organizacja producentów niezwłocznie poinformuje o nich właściwy organ. Zachodzą rozbieżności w ilości oraz wysokości kwot wydatków poniesionych na działania zatwierdzone w programie operacyjnym. Różnica między kwotą zatwierdzoną w programie operacyjnym a kwotą poniesioną na poszczególne działania nie przekracza 20%, jednocześnie obniżono wydatki na inne działania. Wydatki z funduszu operacyjnego nie przekroczyły kwoty zatwierdzonej na dany rok realizacji. Jednocześnie uwzględniając ww. przepisy, dodatkowa kwota wydatków na działania, wynikająca z wprowadzonych zmian, niewymagających zatwierdzenia, kwalifikowałaby się do przyznania pomocy finansowej, ale pod warunkiem, że organizacja producentów niezwłocznie poinformowałaby o tych zmianach dyrektora oddziału regionalnego ARiMR, w trybie 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 maja 2011 r. Uwzględniając powyższe, jeśli organizacja producentów nie poinformowała dyrektora oddziału regionalnego ARiMR o zmianach niewymagających zatwierdzenia, wprowadzonych w trakcie realizacji programu operacyjnego, nie jest możliwe objęcie pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego dodatkowych wydatków na działania, wynikających z tych zmian. 13. Czy istnieje możliwości założenia lokaty terminowej ze środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku bankowym funduszu operacyjnego? Zgodnie z art. 103b ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku), organizacje producentów działające w sektorze owoców i warzyw mogą utworzyć fundusz operacyjny. Wpływy do funduszu operacyjnego stanowią: 1) wkłady finansowe pochodzące od członków lub danej organizacji producentów; 2) pomoc finansową Wspólnoty, która może zostać przyznana organizacjom producentów. Natomiast stosownie do ust. 2 przedmiotowego artykułu, fundusze operacyjne służą wyłącznie do finansowania programów operacyjnych, zatwierdzonych przez państwa członkowskie, zgodnie z art. 103g rozporządzenia Rady (WE) 1234/2007.

7 Ponadto, zgodnie z art. 52 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, państwa członkowskie dopilnowują, aby sposób zarządzania funduszami operacyjnymi umożliwiał audytorom zewnętrznym coroczną identyfikację, sprawdzanie i poświadczanie ich wydatków i dochodów. Z kolei, stosownie do art. 9 ust. 8 i 9 ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz.U. z 2011 r. Nr 145, poz. 868 z późn. zm.), organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów gromadzą środki funduszu operacyjnego na wyodrębnionym rachunku bankowym oraz prowadzą rachunkowość w sposób umożliwiający identyfikację każdego pojedynczego wydatku i przychodu związanego z funduszem operacyjnym, w ramach poszczególnych działań określonych w programie operacyjnym. Uwzględniając powyższe, należy zauważyć, że nałożony w przepisach obowiązek prowadzenia przez organizacje producentów wyodrębnionego rachunku bankowego, na którym będą przeprowadzane tylko i wyłącznie operacje związane z realizacją programu operacyjnego, zapewnia możliwość bezpośredniej identyfikacji każdej pojedynczej operacji, zarówno po stronie wpływów i wydatków, związanej tylko i wyłącznie z realizacją zatwierdzonego programu operacyjnego. Powyższe rozwiązanie zapewnia rozgraniczenie wydatków związanych z realizacją programu operacyjnego, od pozostałych wydatków niekwalifikowanych do objęcia pomocą finansową, ponoszonych przez organizację producentów. Ponadto, utrzymywanie przez organizację producentów wyodrębnionego rachunku bankowego, na którym rejestrowane są wyłącznie operacje związane z realizacją programu operacyjnego, usprawnia kontrolę i kwalifikację ponoszonych wydatków, jak również nie budzi wątpliwości ze strony audytorów zewnętrznych, kontrolujących prawidłowość obsługi pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego. Odnosząc się do sytuacji, w której nastąpiłoby przesunięcie środków z wyodrębnionego rachunku bankowego, utworzonego do prowadzenia funduszu operacyjnego, na lokatę terminową, utworzoną przez bank, a następnie, po upływie określonego terminu, środki finansowe z lokaty terminowej wraz z naliczonymi odsetkami, zostałyby z powrotem przekazane na konto funduszu operacyjnego organizacji producentów, należy stwierdzić, że w takim przypadku ocenie Departamentu Płatności Bezpośrednich ARiMR, środki funduszu operacyjnego zostaną wykorzystane do innych celów niż bezpośrednie finansowanie wydatków związanych z realizacją programu operacyjnego. Powyższe wypacza funkcjonowanie wyodrębnionego rachunku bankowego oraz uniemożliwia bezpośrednią identyfikację poniesionych wydatków ze środków tego funduszu. Ponadto, przeniesienie środków finansowych, zgromadzonych na rachunku funduszu operacyjnego na inny rachunek, założony przez bank np. na potrzeby lokaty terminowej, naruszałoby wyżej cytowany art. 103b ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) 1234/2007, zgodnie z którym, fundusze operacyjne służą wyłącznie do finansowania programów operacyjnych, zatwierdzonych przez państwa członkowskie, zgodnie z art. 103g rozporządzenia Rady (WE) 1234/2007. Jednocześnie należy wskazać, że wpłaty do funduszu operacyjnego, pochodzące od członków lub samej organizacji producentów, mogą być dokonywane bezpośrednio przed realizacją określonych wydatków, wynikających z zatwierdzonego programu operacyjnego. Tym samym, organizacja producentów nie ma obowiązku gromadzenia środków finansowych na rachunku funduszu operacyjnego, na wiele miesięcy wcześniej, przed rozpoczęciem realizacji działań programu operacyjnego. 14. Czy istnieje możliwość finansowania z funduszu operacyjnego inwestycji w zakresie ochrony środowiska polegającej na wybudowaniu lub montażu systemu produkującego energię elektryczną ze źródeł odnawialnych? Stosownie do pkt. 4.2 Ram krajowych na rzecz działań w zakresie ochrony środowiska dla programów operacyjnych organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw (zwanych dalej ramami krajowymi ), działania na rzecz ochrony środowiska realizowane przez organizacje producentów owoców i warzyw w programach operacyjnych, dotyczą ściśle zidentyfikowanych obszarów (rozdział 3 ram krajowych), w tym m. in. łagodzenia zmian klimatu. Ramy krajowe w rozdziale 3 wskazują, że podstawowym i głównym celem działań w obszarze łagodzenie zmian klimatu jest zachęcanie do oszczędzania energii i wydajności w produkcji owoców i warzyw pod przykryciem, co także przyczynia się do znacznego zmniejszenia emisji gazów szklarniowych. Natomiast zgodnie z art. 56 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, w odniesieniu do każdego działania na rzecz ochrony środowiska w ramach krajowych wskazuje się uzasadnienie działania oparte na jego wpływie na środowisko oraz konkretne zobowiązania z nim związane.

8 W opisie do działania Rozwijanie systemów energii odnawialnej, zawartym w pkt ram krajowych, wskazano, że należy wspierać zastępowanie istniejących instalacji grzewczych, nowymi instalacjami będącymi w stanie działać w oparciu o odnawialne źródła energii. Natomiast w części zobowiązania i kwalifikujące się wydatki, wskazano zakup i montaż urządzeń i instalacji grzewczych zasilanych z odnawialnych źródeł energii, zastępujących istniejące urządzenia i instalacje oraz ich konserwację i użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem przez okres minimum 5 lat. Jednocześnie, w ramach realizacji każdego działania zatwierdzonego w programie operacyjnym, w tym środowiskowego, należy dokonać oceny (przy użyciu wskaźników wydajności), czy istnieje związek pomiędzy podjętymi działaniami, a osiągniętymi rezultatami i czy efekty, które osiągnięto są znaczące. Wskaźniki te powinny odpowiedzieć na pytanie, czy działanie jest skuteczne i czy przynosi (lokalnie) zmniejszenie presji na środowisko przyrodnicze. W ramach krajowych (pkt ), dla działania Rozwijanie systemów energii odnawialnej, wskazane zostały następujące wskaźniki wydajności, zgodne ze wskaźnikami ujętymi w załączniku XIV do rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011: 1) wskaźnik wyjściowy: szacowane roczne zużycie energii do celów ogrzewania szklarni według rodzaju źródła energii (tony/litr/m 3 /kwh na tonę produkcji stanowiącej przedmiot obrotu); 2) wskaźnik rezultatu: szacowana zmiana rocznego zużycia energii według rodzaju źródła energii lub rodzaju paliwa (tony/litr/m 3 /kwh na tonę produkcji stanowiącej przedmiot obrotu). Zatem, w świetle zapisów ram krajowych, bezpośrednim celem zastosowania urządzeń i instalacji grzewczych zasilanych z odnawialnych źródeł energii powinno być zmniejszenie rocznego zużycia energii do celów ogrzewania szklarni według rodzaju źródła energii lub rodzaju paliwa (tony/litr/m 3 /kwh na tonę produkcji stanowiącej przedmiot obrotu), w stosunku do sytuacji wyjściowej organizacji producentów, przez okres minimum 5 lat. Uwzględniając powyższe, należy zauważyć, że zarówno wskazane w ramach krajowych cele działania w obszarze łagodzenie zmian klimatu, opis działania Rozwijanie systemów energii odnawialnej, jak i wskazane powyżej wskaźniki wydajności, jako koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą finansową w ramach programu operacyjnego, wskazują jedynie zakup i montaż urządzeń i instalacji grzewczych zasilanych z odnawialnych źródeł energii, zastępujących istniejące urządzenia i instalacje. Ponadto, stosownie do pkt 1 załącznika IX do RK (UE) Nr 543/ Wykaz działań i wydatków niekwalifikujących się w ramach programów operacyjnych: ogólne koszty produkcji, w szczególności środki ochrony roślin, w tym łączone środki ochrony, nawozy i inne środki; koszty pakowania, składowania, koszty pakowania zbiorczego, nawet w ramach nowych procesów, koszty opakowań; koszty gromadzenia lub transportu (wewnętrznego lub zewnętrznego); koszty operacyjne (zwłaszcza energia elektryczna, paliwo i konserwacja) nie mogą stanowić kosztu kwalifikowanego w ramach zatwierdzonego programu operacyjnego. Reasumując, zdaniem Departamentu Działań Społecznych i Środowiskowych ARiMR, inwestycje służące do produkcji energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, nie mogą stanowić kosztu kwalifikowanego do objęcia pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego, w ramach działania Rozwijanie systemów energii odnawialnej, również w przypadku, kiedy będzie ona zasilać należące do organizacji producentów maszyny, urządzenia służące przygotowaniu owoców i warzyw do sprzedaży oraz instalacje przechowalnicze. Jednocześnie należy wskazać, że lista działań w zakresie ochrony środowiska wskazana w ramach krajowych nie jest wyczerpująca. Organizacje producentów mogą zaproponować wprowadzenie nowych działań w ramach krajowych, jeśli uznają w swojej ocenie, iż działania te będą bardziej dostosowane do osiągnięcia jednego lub więcej ogólnych lub szczególnych celów ochrony środowiska, zdefiniowanych w priorytetach ochrony środowiska, określonych w rozdziale 3 ww. strategii krajowej. Stosownie do pkt. 4.2 ram krajowych, jeżeli organizacja producentów chce wdrożyć działanie w zakresie ochrony środowiska, które nie zostało uwzględnione w ramach krajowych, powinna wówczas przedłożyć do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi poniższe informacje: 1) uzasadnienie działania oparte na jego spodziewanym wpływie na środowisko; 2) stopień spójności z celami i priorytetami zdefiniowanymi w ramach krajowych; 3) opis zobowiązania/zobowiązań dla działania oraz czas jego trwania. Przekazany zakres informacji stanowiłby podstawę do możliwego wprowadzenia działania do kolejnej wersji ram krajowych. Zgodnie z art. 56 ust. 1 RK (UE) Nr 543/2011, proponowane zmiany do ram krajowych muszą zostać notyfikowane do Komisji Europejskiej. Ponadto należy zaznaczyć, że obecnie obowiązujące Ramy krajowe na rzecz działań w zakresie ochrony środowiska dla programów operacyjnych organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, stanowią złącznik do Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata , ogłoszonej w Dzienniku Urzędowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Nr 19, poz. 27 z dnia 16 sierpnia 2011 r. Zatem, w przypadku organizacji producentów, które planują rozpocząć

9 realizację programów operacyjnych począwszy od 2014 roku, w ramach programów operacyjnych zastosowanie będą miały warunki kwalifikacji działań określone w krajowej strategii na rzecz zrównoważonych programów operacyjnych na rynku owoców i warzyw ustanowionej na kolejne lata , lub w wydłużonej, ewentualnie zmienionej strategii krajowej obecnie obowiązującej. 15. Czy istnieje możliwość objęcia pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego działania zrealizowanego po zakończeniu danego roku realizacji programu operacyjnego Zgodnie z art. 69 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, wnioski o przyznanie pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego organizacje producentów składają do dnia 15 lutego roku następującego po roku, dla którego wnioskowana jest pomoc. Do wniosków o przyznanie pomocy organizacja producentów załącza dokumenty uzupełniające zawierające m. in. informacje dotyczące: 1) wydatków poniesionych w związku z programem operacyjnym; 2) wkładów finansowych wniesionych przez organizację producentów i jej członków. Natomiast stosownie do art. 69 ust. 3 ww. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, wnioski o przyznanie pomocy mogą obejmować wydatki ujęte w programie, lecz nieponiesione, w przypadku udowodnienia, że: 1) danych działań nie można było przeprowadzić do dnia 31 grudnia roku realizacji przedmiotowego programu operacyjnego, z przyczyn niezależnych od danej organizacji producentów; 2) działania te można przeprowadzić do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, dla którego wnioskowana jest pomoc; oraz 3) w funduszu operacyjnym nadal znajduje się równowartość wkładu organizacji producentów. Zatem, w sytuacji zrealizowania w całości albo w części działania nasadzenia materiału szkółkarskiego, zatwierdzonego w programie operacyjnym na 2013 r., po zakończeniu danego roku realizacji programu, tj. do dnia 30 kwietnia 2014 r., pomoc finansowa z tytułu realizacji ww. działania, będzie mogła zostać wypłacona, pod warunkiem, że organizacja producentów do dnia 15 lutego 2014 r., przedłoży wraz z wnioskiem o wypłatę pomocy finansowej za 2013 rok następujące dodatkowe dokumenty: 1) załącznik W-3.9/17 Wykaz działań i wydatków w ramach zatwierdzonego funduszu operacyjnego, nie zrealizowanych do dnia 31 grudnia roku objętego wnioskiem i przeznaczonych do realizacji w okresie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, za który wnioskowana jest pomoc finansowa ; 2) uzasadnienie, które dowodzi, że niezrealizowanie działania do dnia 31 grudnia roku objętego wnioskiem, wynika z przyczyn pozostających poza kontrolą organizacji producentów; 3) dowód, że działania te można przeprowadzić do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku, dla którego wnioskowana jest pomoc; 4) wyciąg operacji na rachunku bankowym funduszu operacyjnego, potwierdzający zgromadzenie na rachunku funduszu operacyjnego równowartości wkładu organizacji producentów lub członków organizacji producentów, dotyczącego wszystkich działań zatwierdzonych do realizacji na dany rok działania, w tym działania które będzie realizowane do dnia 30 kwietnia roku następnego. Natomiast, przed wydaniem decyzji przyznającej pomoc finansową konieczne jest spełnienie pozostałych warunków, m.in. warunku zrealizowania inwestycji. Zatem organizacja producentów niezwłocznie po zrealizowaniu działania, zobowiązana jest przedłożyć w oddziale regionalnym ARiMR: 1) fakturę potwierdzającą poniesione koszty zrealizowanej inwestycji, wystawioną najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2014 r. oraz dowód zapłaty (potwierdzenie dokonania przelewu bankowego z wyodrębnionego rachunku funduszu operacyjnego); 2) załącznik W-3.18/17 Oświadczenie organizacji producentów i jej członków, że inwestycje zrealizowane w ramach programu operacyjnego, stanowią własność organizacji producentów lub jej członków, z wypełnioną: częścią V, zawierającą m. in. dane członków, w gospodarstwach których zrealizowane zostały nasadzenia, dane z ewidencji gruntów i budynków dotyczące nasadzenia oraz oświadczenie organizacji producentów, że inwestycje zrealizowane w ramach programu operacyjnego w gospodarstwach członków, dotyczące zakupu materiału szkółkarskiego zostały zrealizowane na gruncie, stanowiącym własność lub przedmiot użytkowania wieczystego członka organizacji i zostały

10 przekazane do dysponowania członkom, zgodnie z przeznaczeniem, na podstawie umów na eksploatację, zapewniających, że w przypadku wystąpienia członka z organizacji odzyska ona składniki majątkowe zrealizowanej inwestycji albo końcową wartość inwestycji, częścią VII, zawierającą zobowiązanie do wykorzystywania inwestycji objętej dofinansowaniem, polegającej na zakupie materiału szkółkarskiego, zgodnie z przeznaczeniem, konserwacji oraz niezbywania i nieudostępniania innym podmiotom, w okresie amortyzacji danego środka trwałego; 3) kserokopie ww. umów na eksploatację, zawartych przez organizację producentów z członkami w gospodarstwach których zrealizowane zostały nasadzenia trwałe. Odnosząc się do pytania, czy zmiana polegająca na przesunięciu realizacji działania zatwierdzonego w programie operacyjnym na 2013 r. do realizacji do 30 kwietnia 2014 r., wymaga złożenia wniosku o zatwierdzenie zmian do programu operacyjnego, DDSŚ ARiMR uprzejmie informuje co następuje. Program operacyjny realizowany i rozliczany jest w okresach rocznych trwających od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. W przypadku kiedy organizacja producentów jest w stanie zrealizować w całości działanie zatwierdzone na 2013 rok, najpóźniej do 30 kwietnia 2014 r. (stosownie do art. 69 ust. 3 RK (UE) Nr 543/2011) oraz w odniesieniu do danego roku realizacji programu operacyjnego (2013), nie wystąpi ani jeden przypadek wskazany w 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie warunków i trybu zmian programu operacyjnego wprowadzanych w trakcie jego realizacji (Dz. U. Nr 129, poz. 742 z późn. zm.), tj.: a) zmiany nie spowodują częściowej realizacji programu operacyjnego, polegającej na niepełnej realizacji lub braku realizacji wybranych działań zatwierdzonych w programie operacyjnym na bieżący rok, gdyż działanie zostanie zrealizowane w całości do dnia 30 kwietnia 2014 r., b) zmiany nie spowodują zmiany treści programu operacyjnego, w szczególności: - zmiany rodzaju, zakresu lub sposobu realizacji działań zatwierdzonych w programie operacyjnym lub - wprowadzenia do programu operacyjnego nowych działań, c) zmiany programu nie powodują zmiany (zwiększenia/zmniejszenia) wysokości funduszu operacyjnego, organizacja producentów zobowiązana jest złożyć do dyrektora oddziału regionalnego ARiMR jedynie informację o zakresie zmian programu operacyjnego / zmian wysokości funduszu operacyjnego oraz wysokości wydatków na działania zatwierdzone w programie operacyjnym i wysokości pomocy finansowej ze środków pochodzących z Unii Europejskiej, które nie wymagają wydania decyzji dotyczącej ich zatwierdzenia. Konieczność złożenia takiej informacji wynika z 2 ust. 2 ww. rozporządzenia. Natomiast, w przypadku zagrożenia realizacji działania nr 1.2, do dnia 30 kwietnia 2014 r., konieczne byłoby przeniesienie realizacji całego działania na 2014 r. w drodze zmian do programu operacyjnego. W takiej sytuacji wymagane jest złożenie do dnia 15 września 2013 r. wniosku o zatwierdzenie zmiany programu operacyjnego na kolejne lata, polegającej na przesunięciu na 2014 r. realizacji działania nr 1.2, co umożliwi zrealizowanie nasadzeń również po 30 kwietnia 2014 r. Jednakże, w takim przypadku, jednocześnie z wnioskiem o zatwierdzenie zmiany programu operacyjnego na 2014 r., konieczne jest również złożenie wniosku o zatwierdzanie zmian w roku bieżącym Przeniesienie działania nr 1.2 na 2014 r. będzie możliwe, jeśli jednocześnie nie zostaną naruszone warunki realizacji programu operacyjnego w 2013 r., o których mowa w 1 ust. 1 rozporządzenia z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie warunków i trybu zmian programu operacyjnego wprowadzanych w trakcie jego realizacji. Stosownie do przepisów ww. rozporządzenia, zmiany wprowadzane w bieżącym roku realizacji wymagają zatwierdzenia przez dyrektora oddziału regionalnego ARiMR, jeśli dotyczą m. in.: częściowego wykonania programu operacyjnego, polegającego na niepełnej realizacji lub braku realizacji wybranych działań zatwierdzonych w programie operacyjnym na rok bieżący. Złożenie wniosku o zmianę programu operacyjnego w bieżącym 2013 r. realizacji (w przypadku przeniesienia realizacji całego działania z 2013 r. na 2014 r.), związane jest z koniecznością dokonania oceny, czy zmiany programu operacyjnego wprowadzane w 2013 r. nie spowodują m. in.: 1) zmiany ogólnych celów programu operacyjnego (zaniechania realizacji jednego z zatwierdzonych na 2013 r. celów programu operacyjnego, poprzez zaniechanie realizacji działania do niego przypisanego); 2) zmniejszenia wysokości pierwotnie zatwierdzonego funduszu operacyjnego o więcej niż 30%. W przypadku zatwierdzenia zmiany polegającej na rezygnacji z realizacji działania nr 1.2 w 2013 r. i przesunięciu tego działania na 2014 r., organizacja producentów będzie mogła w roku 2013, wdrożyć program operacyjny częściowo. Natomiast jeśli działanie zaplanowane na 2013 r. nie zostanie przesunięte na 2014 r., oraz do 30 kwietnia 2014 r. nie zostanie zrealizowane, jednocześnie nastąpi zmniejszenie wysokości pierwotnie zatwierdzonego funduszu operacyjnego o więcej niż 30% lub zaniechanie realizacji celu zatwierdzonego na

11 2013 r., dyrektor oddziału regionalnego ARiMR może przyznać pomoc w części lub odmówić przyznania pomocy finansowej w odniesieniu do 2013 r. z tytułu realizacji programu operacyjnego. 16. Czy istnieje możliwość objęcia pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego kosztu zakupu specjalistycznych przyczep oraz platform sadowniczych Zgodnie z art. 125b ust. 1 lit. e rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku), państwa członkowskie uznają za organizacje producentów w sektorze owoców i warzyw wszelkie podmioty prawne lub jasno określone części podmiotów prawnych, które wystąpiły o takie uznanie, pod warunkiem, że w razie potrzeby skutecznie zapewniają one swoim członkom środki techniczne umożliwiające zbiór, magazynowanie, pakowanie i wprowadzanie do obrotu ich produktów. Ponadto stosownie do art. 23 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, organizacje producentów posiadają do dyspozycji personel, infrastrukturę oraz wyposażenie niezbędne do spełnienia wymogów uznania oraz zapewniają ich funkcjonowanie w zakresie podstawowych zadań, w szczególności w odniesieniu do zbioru, sortowania, przechowywania i pakowania produkcji swoich członków. Jednocześnie, zgodnie z art. 103f ust. 2 ww. rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007, państwa członkowskie ustanawiają strategię krajową na rzecz zrównoważonych programów operacyjnych na rynku owoców i warzyw. Natomiast, stosownie do art. 55 ust. 1 ww. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, strategia krajowa obejmuje wszystkie podjęte decyzje i przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011. W celu zrealizowania ww. przepisów Unii Europejskiej, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi została przygotowana i opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Strategia krajowa dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata " (Dz. Urz. Min. Roln. i Roz. Wsi z 2011 r. Nr 19, poz. 27). Organizacje producentów wdrażają w realizowanych programach operacyjnych ww. strategię krajową ( ), jeżeli spełniają wszystkie wymogi dotyczące poszczególnych celów, działań i środków określone w tej strategii. Zgodność programu operacyjnego ze wszystkimi wymogami wskazanymi w strategii krajowej ( ) jest obligatoryjnym warunkiem, aby właściwy organ państwa członkowskiego mógł zatwierdzić program operacyjny albo jego zmianę, a organizacja producentów mogła prawidłowo wdrażać strategię krajową ( ) w swoim programie operacyjnym. Strategia krajowa ( ) wskazuje cele i działania, które mogą być realizowane w ramach programów operacyjnych, oraz dla poszczególnych działań, wskazuje wykaz przykładowych kosztów kwalifikowanych. W ramach działania, o którym mowa w piśmie, polegającego na stosowaniu nowoczesnych rozwiązań logistycznych i organizacyjnych, pozwalających organizacjom producentów na usprawnienie realizacji dostaw owoców i warzyw, do wsparcia kwalifikują się m.in. następujące koszty: zakup narzędzi, maszyn oraz urządzeń służących do gromadzenia owoców i warzyw po zbiorze, z wyłączeniem ciągników i przyczep rolniczych lub ich dzierżawa, najem lub leasing (np. skrzyniopalety, skrzynie, specjalistyczne przyczepy służące do gromadzenia owoców i warzyw po zbiorze, wózki paletowe, wózki widłowe). Wskazane działanie, zgodnie z opisem zamieszczonym w strategii krajowej ( ), może być podejmowane na terenie wykorzystywanym przez organizację producentów. Z kolei w pkt 3.1 Wymogi dotyczące wszystkich lub kilku rodzajów działań strategii krajowej ( ), wskazano, że w przypadku podejmowania działania (gdzie przedmiotem inwestycji jest ruchomość) na terenie wykorzystywanym przez organizacje producentów, rozumie się podejmowanie działania na gruncie stanowiącym własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot najmu lub dzierżawy. Zatem, odnosząc się do pytania o możliwość objęcia pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego zakupu platform sadowniczych, w ocenie DDSŚ ARiMR, platformy sadownicze są urządzeniami wykorzystywanymi przy zbiorze owoców, a także ułatwiają inne prace pielęgnacyjne w sadach jak cięcie, przerywanie zawiązków, czy montaż osłon przeciwgradowych. Natomiast, zgodnie z opisem kosztów kwalifikowanych, pomocą finansową na dofinansowanie funduszu operacyjnego można objąć zakup narzędzi, maszyn oraz urządzeń służących do gromadzenia owoców i warzyw po zbiorze, nie zaś prowadzenia samego zbioru, czy prac pielęgnacyjnych w sadzie. Uwzględniając powyższe, w ocenie DDSŚ, zakup platform sadowniczych nie może stanowić kosztu kwalifikowanego w ramach programu operacyjnego. Natomiast, odnosząc się do możliwości zakupu przyczep z homologacją sadowniczą w ramach ww. działania, należy zaznaczyć, że w strategii krajowej ( ) w ramach ww. działania w wykazie możliwych kosztów kwalifikowanych, wskazano specjalistyczne przyczepy służące do gromadzenia owoców i warzyw po zbiorze. W piśmie OP wskazuje na ewentualny zakup przyczep firmy Wodziński, jednakże z pisma nie

12 wynika, które przyczepy (typ, model), miałyby zostać zakupione w ramach programu operacyjnego. Zatem należy zaznaczyć, że z dofinansowania wyłączone są wielofunkcyjne przyczepy rolnicze. Użyte w strategii krajowej ( ) określenie specjalistyczne wskazuje, na przyczepy przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, tzn. takiej, która powoduje konieczność dostosowania konstrukcji przyczepy lub posiadania specjalnego wyposażenia np. przyczepy dedykowane do przewozu skrzyniopalet. Wskazanie w strategii krajowej ( ) na specjalistyczne przyczepy wyklucza możliwość zakupu wielofunkcyjnych przyczep nadających się do ogólnorolniczego zastosowania. Natomiast, uwzględniając opis działania, należy zaznaczyć, że zakupione w ramach tego działania specjalistyczne przyczepy służące do gromadzenia owoców i warzyw po zbiorze powinny być użytkowane wyłącznie na terenie wykorzystywanym przez organizację producentów. Opis działania nie wskazuje na możliwość zastosowania odstępstwa, polegającego na możliwości udostępnienia ww. maszyn, urządzeń członkom do ich gospodarstw np. na czas zbioru. Jednocześnie, stosownie do pkt 1 załącznika IX do RK (UE) Nr 543/ Wykaz działań i wydatków niekwalifikujących się w ramach programów operacyjnych, co do zasady inwestycje w środki transportu wykorzystywane przez organizację producentów do celów marketingu i dystrybucji są kosztem niekwalifikowanym. Wyjątek stanowią inwestycje w środki transportu wewnętrznego, jeśli organizacja producentów w programie operacyjnym odpowiednio uzasadni wobec odnośnego państwa członkowskiego, że inwestycje są wykorzystywane wyłącznie do transportu wewnętrznego. W strategii krajowej ( ) określono, że odległość pomiędzy scentralizowanymi punktami składowania lub pakowania organizacji producentów, a jej punktem dystrybucji w Polsce wynosi średnio ok. 100 km. Transport wewnętrzny na odległość większą niż 100 km może być uznany za nieuzasadniony ekonomicznie, dlatego też tego rodzaju transport w Polsce na odległość powyżej 100 km jest uznawany za transport na znaczną odległość, przy której należy pomniejszyć wartość produkcji sprzedanej organizacji producentów o rzeczywiste koszty transportu wewnętrznego (wykazane w dokumentacji prowadzonej przez organizację producentów). Uwzględniając powyższe, w ocenie DDSŚ, zakup specjalistycznych przyczep w ramach programu operacyjnego może stanowić koszt kwalifikowany pod następującymi warunkami: 1) są to specjalistyczne przyczepy do gromadzenia owoców lub warzyw po zbiorze np. przyczepy do przewozu skrzyniopalet, nie zaś wykorzystywane do samego zbioru; 2) stosowane wyłącznie do transportu wewnętrznego np. pomiędzy scentralizowanymi punktami składowania lub pakowania organizacji producentów, a jej punktem dystrybucji; 3) użytkowane jedynie na terenie wykorzystywanym przez organizację producentów, tj. na gruncie stanowiącym własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot najmu lub dzierżawy organizacji producentów (nie mogą zostać użyczone członkom np. na czas zbioru); 4) organizacja producentów w programie operacyjnym odpowiednio uzasadni, że inwestycje są wykorzystywane wyłącznie do transportu wewnętrznego. Jednocześnie, należy zaznaczyć, że obecnie obowiązuje Strategia krajowa dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata , ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Nr 19, poz. 27 z dnia 19 sierpnia 2011 r. Zatem, w przypadku realizacji działań w ramach programów operacyjnych po ogłoszeniu nowej strategii, zastosowanie będą miały warunki kwalifikacji działań określone w krajowej strategii na rzecz zrównoważonych programów operacyjnych na rynku owoców i warzyw ustanowionej na kolejne lata, poczynając od 2014 roku. 17. Czy w przypadku zakupu materiału szkółkarskiego do założenia lub powiększenia upraw trwałych oraz wieloletnich, w ramach działania programu operacyjnego dostosowanie skali i zakresu produkcji owoców i warzyw w celu dostosowania oferty organizacji producentów owoców i warzyw do popytu i poszerzenia zakresu produkcji, pomocą finansową jest obejmowany całkowity koszt zakupu materiału szkółkarskiego. Organizacja producentów owoców i warzyw może otrzymać pomoc finansową z tytułu realizacji programu operacyjnego, zatwierdzonego zgodnie ze Strategią krajową dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata (Dz. Urz. Ministra RiRW z 2011 r. Nr 19, poz. 27). Strategia krajowa ( ) wskazuje cele i działania, które mogą być realizowane w ramach programów operacyjnych, oraz dla poszczególnych działań, wykaz przykładowych kosztów kwalifikowanych. W ramach działania, polegającego na dostosowaniu skali i zakresu produkcji owoców i warzyw w celu dostosowania oferty organizacji producentów owoców i warzyw do popytu i poszerzenia zakresu produkcji, do wsparcia kwalifikują się: 1) zakup materiału szkółkarskiego do założenia lub powiększenia upraw trwałych oraz wieloletnich (tj. krzewów, drzewek i sadzonek bylin). lub

13 2) założenie plantacji (zakup i montaż np. palików, słupków, linek, wsporników, ciężarków, spinaczy, osłon zabezpieczających pnie). Zatem, w przypadku zakupu przez organizację producentów materiału szkółkarskiego do założenia lub powiększenia upraw trwałych oraz wieloletnich w ramach programu operacyjnego, pomocą finansową będą mogłyby zostać objęte całkowite wydatki poniesione na zakup materiału szkółkarskiego dopuszczonego do obrotu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, udokumentowane fakturą lub dokumentem o równoważnej wartości dowodowej oraz dokumentem potwierdzającym stopień kwalifikacji materiału szkółkarskiego jako elitarny, kwalifikowany lub CAC zgodnie z przepisami o nasiennictwie (np. wypis ze świadectwa kwalifikacji, tzw. dokument dostawcy dla materiału CAC). 18. I. Czy w ramach wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw istnieje możliwości sprzedaży owoców i warzyw przez wstępnie uznaną grupę i uznaną organizację producentów owoców i warzyw do spółki zależnej, której udziałowcami są grupa i organizacja producentów? II. Jak uznana organizacja producentów owoców i warzyw i wstępnie uznana grupa producentów owoców i warzyw, mają określić kanały dystrybucji w swoim PO i PDU w przypadku sprzedaży owoców i warzyw przez spółkę zależną? Ad. I: Zgodnie z art. 41 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, działalność główna grupy producentów związana jest z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu produktów swoich członków, w odniesieniu do których została wstępnie uznana. Natomiast, zgodnie z art. 103a ust. 3 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych ( rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku ), w trakcie okresu przejściowego dopuszczonego zgodnie z art. 125e RR (WE) Nr 1234/2007, państwa członkowskie mogą przyznać wstępnie uznanym grupom producentów, pomoc ustalaną dla każdej grupy producentów na podstawie wartości produkcji tej grupy wprowadzonej do obrotu ( ). Przy wyznaczaniu wartości produkcji sprzedanej, na podstawie której ustalana jest ww. pomoc finansowa, zgodnie z art. 42 ust. 1 ww. rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, stosuje się art. 50 ust. 1-4 i 7 oraz art. 50 ust. 6 zdanie pierwsze RK (UE) Nr 543/2011, z uwzględnieniem niezbędnych zmian, tj. wartość produkcji sprzedanej danej grupy producentów oblicza się na podstawie produkcji samej grupy producentów oraz jej członków będących producentami i obejmuje ona wyłącznie te owoce i warzywa, w odniesieniu do których grupa producentów została wstępnie uznana, oraz do wartości produkcji sprzedanej wlicza się wyłącznie produkcję grupy producentów lub jej członków będących producentami, wprowadzoną do obrotu przez grupę producentów, zafakturowaną na etapie EXW ( loco ) grupa producentów. W sytuacji opisanej w zapytaniu, wstępnie uznana grupa producentów i uznana organizacja producentów utworzyły odrębną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w celu dalszej koncentracji podaży owoców wyprodukowanych w gospodarstwach członków ww. grupy i organizacji producentów. Uwzględniając powyższe, w ocenie Departamentu Działań Społecznych i Środowiskowych ARiMR, zgodnie z wyżej cytowanym art. 42 ust. 1 RK (UE) Nr 543/2011, do objęcia pomocą finansową na pokrycie kosztów związanych z utworzeniem grupy producentów i prowadzeniem działalności administracyjnej (o której mowa w art. 103a ust. 1 lit. a RR (WE) Nr 1234/2007), można zakwalifikować wartość owoców i warzyw wyprodukowanych przez członków grupy producentów i sprzedanych przez grupę spółce zależnej od grupy (której grupa jest udziałowcem), celem wprowadzenia ich do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż przez spółkę zależną. Natomiast, do objęcia pomocą finansową można zaliczyć wyłącznie wartość sprzedaży zrealizowaną przez grupę producentów do spółki zależnej, tj. zafakturowaną na etapie loco-exw grupa producentów. Tym samym, do wartości produktów sprzedanych objętej pomocą finansową, nie można uwzględnić sprzedaży produktów zafakturowanej przez spółkę zależną, które zostały nabyte od wstępnie uznanej grupy producentów, gdyż przepisy art. 50 ust. 9 RK (UE) Nr 543/2011, dotyczą wyłącznie uznanych organizacji producentów owoców i warzyw. Uwzględniając powyższe, oceniając sprzedaż przez grupę produktów spółce zależnej (która formalnie jest odrębnym podmiotem), jednocześnie jako spółka zależna nie dokonuje przetworzenia produktów zakupionych od grupy, w celu zapobiegania ewentualnemu stworzeniu sztucznych warunków, o których mowa w ww. art. 145 RK (UE) Nr 543/2011, w ocenie Departamentu Działań Społecznych i Środowiskowych ARiMR, powinny być przestrzegane w szczególności następujące zasady:

14 1) grupa producentów realizuje sprzedaż do spółki zależnej, której udziałowcem jest również inna lub inne wstępnie uznane grupy producentów owoców i warzyw/uznana lub uznane organizacje producentów owoców i warzyw; 2) realizacja sprzedaży przez grupę producentów do spółki zależnej jest uzasadniona i wynika z wymogów rynku (odbiorców), tj. skonsolidowania większych partii towaru w stosunku do produkcji pojedynczej grupy, np. ze względu na sprzedaż produktów do dużych sieci handlowych lub na eksport; 3) produkty sprzedane przez pojedynczą grupę/organizację producentów do spółki zależnej, po ich skonsolidowaniu z produktami innej grupy/organizacji producentów, powinny być rzeczywiście wprowadzone do obrotu, poprzez ich dalszą odsprzedaż. Należy wskazać, że stosownie do art. 145 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, nie naruszając jakichkolwiek przepisów szczegółowych określonych w niniejszym rozporządzeniu lub rozporządzeniu (WE) nr 1234/2007, nie dokonuje się żadnych płatności na rzecz beneficjentów, odnośnie do których stwierdzono, że sztucznie stworzyli warunki wymagane do otrzymania takich płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia. Koncepcja stworzenia sztucznych warunków była przedmiotem rozważań w orzecznictwie europejskim. Tak na przykład w wyroku w sprawie C-255/02 Halifax i in., dotyczącym podatku VAT, Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że stwierdzenie występowania praktyki stanowiącej nadużycie zakłada, po pierwsze, że sporne czynności, pomimo spełnienia wymogów formalnych określonych w odpowiednich przepisach, skutkują osiągnięciem korzyści, której przyznanie byłoby sprzeczne z celem, jakiemu służą te przepisy, oraz po drugie, że z ogółu elementów obiektywnych wynika, iż zasadniczym celem spornych czynności było jedynie osiągnięcie omawianej korzyści podatkowej. W szeregu innych spraw, Trybunał wskazuje również, iż zasada zakazu nadużywania prawa prowadzi też do zakazania czysto sztucznych struktur, w oderwaniu od przyczyn ekonomicznych, tworzonych wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowej (wyrok z dnia 22 maja 2008 r. w sprawie C-162/07 Ampliscientifica i Amplifin; wyrok z dnia 12 września 2006 r. w sprawie C-196/04 Cadbury Schweppes i Cadbury Schweppes Overseas). A zatem, przyznając pomoc finansową grupie producentów, która realizuje sprzedaż do spółki zależnej, dyrektor oddziału regionalnego ARiMR, właściwy ze względu na siedzibę grupy, powinien dokonać szczegółowej weryfikacji przyczyn, dla których dana grupa producentów w określony sposób ukształtowała sprzedaż swoich produktów. Niewątpliwie działaniem sprzecznym z celem mechanizmu pomocy finansowej wstępnie uznanym grupom producentów owoców i warzyw, którym jest wprowadzanie przez grupę do obrotu produktów swoich członków, byłoby sztuczne generowanie sprzedaży, np. przez powtórne wprowadzenie do obrotu tego samego towaru lub brak dalszej odsprzedaży przez spółkę zależną produktu zakupionego od grupy producentów. Ponadto, stosownie do art. 50 ust. 7 RK (UE) Nr 543/2011, należy wskazać, że wartość produktów sprzedanych deklarowana zarówno przez wstępnie uznaną grupę producentów, jak również przez uznaną organizację producentów, nie może uwzględniać kosztów transportu zewnętrznego, tj. kosztów transportu z terenu grupy/organizacji (loco-grupa/organizacja), do magazynu odbiorcy. Stosownej redukcji wartości sprzedaży netto, należy dokonać również, gdy transport uwzględniony jest w cenie produktu, a dowóz do odbiorcy realizowany jest środkami transportu, objętymi pomocą finansową w ramach realizacji planu dochodzenia do uznania. Natomiast, w przypadku uznanych organizacji producentów owoców i warzyw realizujących program operacyjny, dla potrzeb naliczania pomocy finansowej na dofinansowanie funduszu operacyjnego, przepisy wspólnej organizacji rynków owoców i warzyw pod pewnymi warunkami przewidują możliwość fakturowania przychodów na etapie loco spółka zależna. Jednakże, stosownie do art. 19 ust. 1 lit c RK (UE) Nr 543/2011, spółka zależna oznacza spółkę, w której udziały posiada jedna bądź kilka organizacji producentów lub ich zrzeszeń oraz, która przyczynia się do realizacji celów organizacji producentów lub zrzeszenia organizacji producentów. Natomiast stosownie do art. 50 ust 9 RK (UE) Nr 543/2011, wartość produkcji sprzedanej można również obliczać na etapie EXW spółka zależna, na tych samych zasadach jak zasady ustanowione w ust. 7 przedmiotowego artykułu, m. in. pod warunkiem, że przynajmniej 90% kapitału należy do jednej organizacji producentów lub jednego zrzeszenia organizacji producentów lub większej ich liczby. Z zapytania wynika, że uznana organizacja producentów owoców i warzyw, objęła 80% udziałów, natomiast wstępnie uznana grupa producentów dysponuje 20% udziałów w spółce zależnej. W powyższym przypadku, w sytuacji sprzedaży przez uznaną organizację producentów produktów swoich członków, w odniesieniu do których organizacja producentów została uznana, przez spółkę zależną, wartość produkcji sprzedanej organizacji producentów, należy obliczać na etapie EXW organizacja producentów. Niemniej jednak, działalność główna organizacji producentów może podlegać outsourcingowi na zasadach określonych w art. 27 RK (UE) Nr 543/2011. W takiej sytuacji, stosownie do art. 50 ust. 10 RK (UE) Nr 543/2011, wartość produkcji sprzedanej oblicza się na etapie EXW organizacja producentów i obejmuje ona ekonomiczną wartość dodaną działania, które zostało zlecone przez organizację producentów jej członkom, osobom trzecim lub innej spółce zależnej niż spółka zależna, o której mowa w ust. 9 ww. art. 50 RK (UE) Nr 543/2011.

15 Ad. II: Odnosząc się do sposobu określenia kanałów dystrybucji w programie operacyjnym oraz planie dochodzenia do uznania, w ocenie Departamentu Działań Społecznych i Środowiskowych ARiMR, w przypadku odsprzedaży produktów grupy i organizacji producentów spółce zależnej, w ww. dokumentach powinny być wykazane ostateczne kanały dystrybucji, tak, aby po stronie organu możliwa była ocena, czy przedstawione zasady funkcjonowania podmiotów korzystających z pomocy finansowej, nie wskazują na ewentualne stworzenie sztucznych warunków, o których mowa w ww. art. 145 RK (UE) Nr 543/2011, tj. m. in., czy realizacja sprzedaży przez spółkę zależną jest uzasadniona i wynika np. z wymogów rynku oraz potrzeby skonsolidowania większych partii towaru, aniżeli partie którymi dysponuje pojedyncza grupa/organizacja producentów. Ponadto informacje o formach prowadzonej sprzedaży (rodzajach kanałów dystrybucji), są istotne z punktu widzenia kryteriów uznania, które grupa musi spełnić w ramach realizacji planu dochodzenia do uznania, a tym samym, zrealizować określone inwestycje, zapewniając odpowiednie środki techniczne zależne od charakteru prowadzonej lub planowanej sprzedaży. Adekwatnie, rodzaj prowadzonej sprzedaży może warunkować potrzeby organizacji producentów i wpływać na wybór podejmowanych działań w ramach programu operacyjnego przez uznaną organizację producentów owoców i warzyw. 19. Jak rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 wpływa na obsługę pomocy finansowej w ramach wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw? Od dnia 1 stycznia 2014 r., rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającym wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającym rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007, formalnie zostało uchylone rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku). Aktualnie w Komisji Europejskiej prowadzone są prace nad aktami wykonawczymi do ww. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013. Natomiast zgodnie z art. 230 ust. 2 ww. RPEiR (UE) nr 1308/2013, odesłania do rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 odczytuje się jako odesłania do rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 oraz rozporządzenia (UE) nr 1306/2013, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku XIV do niniejszego rozporządzenia. Jednocześnie stosownie do art. 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1310/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego niektóre przepisy przejściowe w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1305/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie środków i ich rozdziału w odniesieniu do roku 2014, a także i zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 oraz rozporządzenia (UE) nr 1307/2013, (UE) nr 1306/2013 i (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie ich stosowania w roku 2014, w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1308/2013 wprowadzono następującą zmianę: w art. 230 ust. 1 dodaje się litery w brzmieniu: ba) art. 111 do dnia 31 marca 2015 r., ca) art. 125a ust. 1 lit. e) i art. 125a ust. 2 oraz, w odniesieniu do sektora owoców i warzyw, załącznik XVIa, do dnia zastosowania odpowiednich przepisów, które mają być ustanowione na mocy aktów delegowanych przewidzianych w art. 173 ust. 1 lit. b) oraz i); ; da) art. 136, 138 i 140, jak również załącznik XVIII do celów stosowania tych artykułów, do dnia zastosowania przepisów, które mają być ustanowione na mocy aktów wykonawczych przewidzianych w art. 180 i art. 183 lit. a) lub do dnia 30 czerwca 2014 r., w zależności od tego, który z tych terminów przypada wcześniej. Zatem, do dnia wydania aktów delegowanych i wykonawczych, nadal obowiązują niektóre przepisy rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku), m. in. w zakresie warunków uznawania organizacji producentów owoców i warzyw. Mając na uwadze powyższe, a także uwzględniając zainteresowanie organizacji producentów składaniem do zatwierdzenia nowych programów operacyjnych w 2014 r., które miałyby być realizowane od dnia 1 stycznia 2015 r., dyrektorzy oddziałów regionalnych ARiMR mogą zatwierdzać programy operacyjne, składane przez organizacje producentów w 2014 r., na podstawie obowiązującego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 oraz rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, jak również na podstawie obowiązujących przepisów prawa krajowego, wydanych stosownie do przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2003 r. o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku suszu paszowego

16 oraz rynków lnu i konopi uprawianych na włókno (Dz. U. z 2011 r. Nr 145, poz. 868, z późn. zm.), z uwzględnieniem: Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata , ogłoszonej w Dzienniku Urzędowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi poz. 39 z dnia 8 listopada 2013 r., rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 czerwca 2013 r. w sprawie warunków i sposobu wdrażania strategii krajowej w programach operacyjnych realizowanych na rynkach owoców i warzyw (Dz. U. z 2013 r., poz. 800). 20. W jaki sposób sporządzić opis sytuacji wyjściowej w dokumentacji załączonej do programu operacyjnego uznanej organizacji producentów owoców i warzyw? Stosownie do załącznika Nr VIII do rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, wskaźniki wyjściowe są niezbędne do dokonania analizy sytuacji panującej na początku okresu programowania. Zasadniczo wskaźniki wyjściowe należy obliczać jako średnią z trzech lat. Jeśli dane nie są dostępne, wskaźniki należy obliczyć przynajmniej na podstawie danych dotyczących jednego roku. W ocenie DDSŚ, biorąc pod uwagę zakres danych opisanych w wskaźnikach wyjściowych, zamieszczonych w pkt. 5 załącznika Nr VIII do RK (UE) Nr 543/2011, m. in. wartość produkcji sprzedanej organizacji producentów, wielkość produkcji sprzedanej, obszar produkcji owoców i warzyw oraz biorąc pod uwagę, że wcześniej organizacja producentów działała jako wstępnie uznana grupa producentów, która fakturowała sprzedaż, dysponowała danymi na temat produkcji prowadzonej przez członków grupy, w tym również produkcji integrowanej, celem przedstawienia sytuacji panującej na początku okresu programowania za pomocą wskaźników wyjściowych, należy uwzględnić dane jako średnie wartości z 3 lat, bezpośrednio poprzedzających realizację programu operacyjnego. Zatem, w przypadku programu operacyjnego, którego realizacja rozpoczyna się 1 stycznia 2014 r., w wskaźnikach wyjściowych, należy uwzględnić dane, jako średnie wartości z lat 2013, 2012, Natomiast, w przypadku braku pełnych danych za ostatni 2013 r., należy oszacować brakujące dane np. dotyczące wartości produktów sprzedanych. W tym celu można wykorzystać np. wartości historyczne z 2012 r., wolumen zgromadzonej produkcji w magazynach i chłodniach organizacji producentów oraz średnie ceny uzyskiwane przez organizację producentów za sprzedane owoce i warzywa w 2013 r. Natomiast, jeżeli np. nowopowstała organizacja producentów, nie dysponuje danymi z okresu 3 lat, bezpośrednio poprzedzających realizację programu operacyjnego, wówczas wskaźniki wyjściowe można obliczyć przynajmniej na podstawie danych dotyczących jednego roku, bezpośrednio poprzedzającego realizację programu operacyjnego. 21. Jakie limity i ograniczenia obowiązują wstępnie uznaną grupę/uznaną organizację producentów owoców i warzyw w zakresie obrotu produktami ze względu na które grupa/organizacja została uznana, produktami mrożonymi ze względu na które grupa/organizacja została uznana oraz produktami spoza tej grupy? Zgodnie z art. 41 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, działalność główna grupy producentów związana jest z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu produktów swoich członków, w odniesieniu do których została wstępnie uznana. Stosownie do art. 41 ust. 2 ww. rozporządzenia, grupa producentów może sprzedawać produkty pochodzące od producentów niebędących członkami grupy producentów, jeżeli została uznana w odniesieniu do tych produktów i pod warunkiem, że wartość ekonomiczna tej działalności jest niższa od wartości produkcji sprzedanej wytworzonej przez własnych członków grupy producentów oraz członków innych grup producentów. Natomiast, stosownie do 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 września 2013 r. w sprawie warunków wstępnego uznawania grup producentów owoców i warzyw, uznawania organizacji producentów owoców i warzyw oraz warunków i wymagań, jakie powinny spełniać plany dochodzenia do uznania (Dz. U. z 2013 r., poz. 1178), podmiot zrzeszający producentów owoców i warzyw może zostać wstępnie uznany za grupę producentów owoców i warzyw, jeżeli m.in. przedłoży oświadczenie, w którym zobowiązuje się, że ponad połowa przychodów ze sprzedaży produktów należących do grupy produktów, ze względu na które wnioskuje o wstępne uznanie, będzie pochodziła ze sprzedaży tych produktów wytworzonych przez producentów zrzeszonych w tym podmiocie w każdym roku realizacji planu dochodzenia do uznania. Jednocześnie art. 44 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 stanowi, że inwestycje związane z realizacją planów uznawania, o których mowa w art. 37 lit. c niniejszego rozporządzenia, na które

17 przyznano pomoc zgodnie z art. 103a ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 1234/2007, są finansowane proporcjonalnie do ich wykorzystania co do produktów członków grupy producentów, w odniesieniu do których udzielono jej wstępnego uznania. Zgodnie z art. 26 ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, działalność główna organizacji producentów jest związana z koncentracją podaży i wprowadzaniem do obrotu produktów swoich członków, w odniesieniu do których jest uznana. Organizacja producentów może sprzedawać produkty pochodzące od producentów niebędących członkami organizacji producentów ani zrzeszenia organizacji producentów, jeżeli została uznana w odniesieniu do tych produktów i pod warunkiem, że wartość ekonomiczna tej działalności jest niższa od wartości jej produkcji sprzedanej obliczonej zgodnie z art. 50 RK (UE) Nr 543/2011. Natomiast nie uważa się za część działalności organizacji producentów, wprowadzania do obrotu owoców i warzyw, które kupiono bezpośrednio od innej organizacji producentów, oraz produktów, w odniesieniu do których organizacja producentów nie została uznana. Prowadząc rozważania w kwestii obrotu realizowanego przez grupy/organizacje producentów, należy wskazać, że wartość produktów sprzedanych wstępnie uznanej grupy producentów / uznanej organizacji producentów owoców i warzyw, została zdefiniowana w art. 50 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011. Zgodnie z art. 50 ust. 1 ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, wartość produkcji sprzedanej grupy/organizacji producentów oblicza się na podstawie produkcji samej grupy/organizacji producentów oraz jej członków będących producentami i obejmuje ona wyłącznie te owoce i warzywa, w odniesieniu do których grupa/organizacja producentów została wstępnie uznana/uznana. Jednocześnie stosownie do art. 50 ust. 3 ww. rozporządzenia, wartość produkcji sprzedanej nie obejmuje wartości przetworzonych owoców i warzyw ani żadnego innego produktu, który nie jest produktem sektora owoców i warzyw. Tym samym, wartość produkcji sprzedanej w odniesieniu do owoców i warzyw, które zostały przetworzone w jeden z przetworów owocowych i warzywnych wymienionych w części X załącznika I do rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 lub jakikolwiek inny produkt przetworzony, opisany w załączniku VI do niniejszego rozporządzenia, oblicza się jako stawkę ryczałtową w procentach mającą zastosowanie do fakturowanej wartości tych produktów przetworzonych. Wymieniona stawka ryczałtowa wynosi: 53% dla soków owocowych, 73% dla zagęszczonych soków owocowych, 77% dla koncentratu pomidorowego, 62% dla mrożonych owoców i warzyw, 48% dla owoców i warzyw w puszkach, 70% dla grzybów z rodzaju Agaricus w puszkach, 81% dla owoców zakonserwowanych tymczasowo w solance, 81% dla owoców suszonych, 27% dla pozostałych przetworów owocowych i warzywnych, 12% dla przetworzonych ziół aromatycznych, 41% dla papryki w proszku. Jednakże w analizowanej sprawie należy mieć na uwadze ogłoszony w dniu 30 maja 2013 r. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE stwierdzający nieważność m.in. art. 50 ust. 3 ww. rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, w zakresie, w jakim przewiduje on, że wartość działań, które nie należą do właściwych działań przetwórczych, jest wliczana do wartości produkcji wprowadzonej do obrotu owoców i warzyw przeznaczonych do przetworzenia. Natomiast pozostaje w mocy ww. art. 50 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, który określa, że wartość produkcji sprzedanej organizacji lub grupy producentów oblicza się na podstawie produkcji samej organizacji lub grupy producentów oraz jej członków będących producentami i obejmuje ona wyłącznie te owoce i warzywa (świeże), w odniesieniu do których organizacja lub grupa producentów została uznana/wstępnie uznana Jeżeli grupa/organizacja producentów sprzedaje przetworzone owoce i warzywa (np. w wyniku autoprzetworzenia), wówczas dla potrzeb określenia wartości produktów takiej sprzedaży zgodnie z ww. definicją zawartą w art. 50 RK (UE) Nr 543/2011, uwzględniając ww. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, nie należy stosować wyżej opisanych wskaźników redukcji określonych w art. 50 ust. 3 RK (UE) Nr 543/2011, natomiast wartość sprzedaży przetworów owocowo-warzywanych należy wówczas zredukować do wartości sprzedanych owoców i warzyw świeżych, poprzez uwzględnienie do wyliczeń wyłącznie produktu podstawowego (wartości surowca) przeznaczonego do przetworzenia bez uwzględnienia wartości dodanej wynikającej z przetworzenia oraz kosztów działań po przetworzeniu, takich jak koszty magazynowania, dystrybucji, promocji itp. Uwzględniając powyższe, w zakresie prowadzonego obrotu przez wstępnie uznane grupy producentów lub uznane organizacje producentów owoców i warzyw, powinny obowiązywać następujące zasady:

18 1) brak limitów obrotu dla owoców i warzyw z grupy produktów dla której grupa/organizacja producentów została wstępnie uznana/uznana, wyprodukowanych przez członków grupy/organizacji producentów; 2) ponad połowa przychodów ze sprzedaży owoców i warzyw należących do grupy produktów, dla której grupa/organizacja producentów została wstępne uznana/uznana, musi pochodzić ze sprzedaży tych produktów wytworzonych przez członków grupy/organizacji producentów. Tym samym, sprzedaż owoców i warzyw należących do grupy produktów, dla której grupa/organizacja producentów została wstępne uznana/uznana, pochodzących od producentów niebędących członkami grupy/organizacji, musi stanowić mniej niż połowę tych przychodów; 3) stosownie do art. 44 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, o ile grupa producentów może prowadzić sprzedaż owoców i warzyw w grupie produktów ze względu na którą została wstępnie uznana, niepochodzących od członków grupy producentów, w proporcji określonej w pkt 2, to w okresie realizacji planu dochodzenia do uznania, nie może wykorzystywać w tym celu infrastruktury dofinansowanej w ramach pomocy finansowej z tytułu realizacji planu dochodzenia do uznania. Natomiast po zakończeniu planu dochodzenia do uznania, grupa producentów, będąca już uznaną organizacją producentów może wykorzystywać inwestycje objęte pomocą finansową również do sprzedaży owoców i warzyw dla których została wstępnie uznana jako grupa, a następnie uznana jako organizacja, niepochodzących od członków, przestrzegając przy tym limitu takiej sprzedaży, o którym mowa w punkcie 2; 4) zasady wymienione w pkt 1, 2 i 3 dotyczą również sprzedaży przez grupę/organizację producentów owoców i warzyw przetworzonych (w ramach autoprzetworzenia), o których mowa w ww. art. 50 ust. 3 RK (UE) Nr 543/2011, jednakże z następującymi zastrzeżeniami: 5) do wyliczenia wartości sprzedaży produktów przetworzonych, zgodnie z ww. wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 30 maja 2013 r., należy uwzględnić produkt podstawowy (wartość surowca) przeznaczony do przetworzenia (podlegającego ewentualnie przygotowaniu do sprzedaży zgodnie z definicją określoną w art. 19 ust. 1 lit. j RK (UE) Nr 543/2011) bez uwzględnienia wartości dodanej wynikającej z przetworzenia oraz kosztów działań po przetworzeniu, takich jak koszty magazynowania, dystrybucji, promocji itp., 6) inwestycje ujęte w zatwierdzonym planie dochodzenia do uznania i zrealizowane od dnia 1 stycznia 2013 r., objęte pomocą finansową, mogą być wykorzystywane do zbioru, magazynowania oraz przygotowania do sprzedaży owoców i warzyw, wyłącznie objętych grupą produktów, dla których grupa producentów została wstępnie uznana, a organizacja producentów uznana, tj. dla owoców i warzyw świeżych (ewentualnie przygotowanych do sprzedaży), nieprzetworzonych. Tym samym, w przypadku ww. inwestycji, zarówno w okresie realizacji planu dochodzenia do uznania (art. 44 RK (UE) Nr 543/2011), jak również po zakończeniu realizacji planu, tj. w okresie 10 lat od dnia zakupu lub oddania do użytku budynku/budowli, 5 lat od dnia zakupu ruchomości (maszyn/urządzeń itp.), ww. inwestycje nie mogą być wykorzystywane dla jakichkolwiek działań związanych z przetwarzaniem owoców i warzyw (w tym, ich mrożeniem), 7) inwestycje ujęte w zatwierdzonym planie dochodzenia do uznania i zrealizowane do dnia 31 grudnia 2012 r., objęte pomocą finansową, mogą być wykorzystywane do zbioru, magazynowania oraz przygotowania do sprzedaży owoców i warzyw, wyłącznie objętych grupą produktów, dla których grupa producentów została wstępnie uznana, tj. dla owoców i warzyw świeżych (ewentualnie przygotowanych do sprzedaży), nieprzetworzonych w okresie realizacji planu dochodzenia do uznania (art. 44 RK (UE) Nr 543/2011). Natomiast po zakończeniu realizacji planu, ww. inwestycje mogą być wykorzystywane przez organizację producentów również dla działań niezwiązanych ze zbiorem, magazynowaniem oraz przygotowaniem do sprzedaży owoców i warzyw świeżych, w tym dla działań związanych z przetwarzaniem owoców i warzyw, wraz z ich mrożeniem; 8) brak limitów obrotu dla produktów spoza grupy produktów dla której grupa/organizacja producentów została wstępnie uznana/uznana dotyczy zarówno produktów spoza grupy produktów wstępnego uznania/uznania produkowanych przez członków grupy/organizacji, jak również takich produktów niepochodzących od członków; 9) do każdego rodzaju obrotu grupy/organizacji producentów należy stosować generalną zasadę, zgodnie z którą, inwestycje objęte pomocą finansową, zarówno w okresie realizacji planu, jak również po jego zakończeniu, tj. maksymalnie w okresie 10 lat od dnia zakupu lub oddania do użytku budynku/budowli, 5 lat od dnia zakupu ruchomości (maszyn/urządzeń itp.), nie mogą być sprzedane przez grupę/organizację producentów lub udostępnione innemu podmiotowi (w tym udostępnione poprzez świadczenie usług podmiotom trzecim).

19 Mając na uwadze powyższe zasady, poniżej przedstawiono odpowiedzi dotyczące poszczególnych rodzajów obrotu realizowanego przez grupę/organizację producentów owoców i warzyw: Jabłka kupione od członków i producentów niebędących członkami - sprzedaż świeżych Dla opisanej operacji w szczególności należy stosować zasady opisane w pkt 2 oraz 3. Jabłka kupione od członków i producentów niebędących członkami - sprzedaż jabłek obranych i pokrojonych świeżych. Zgodnie z art. 50 ust. 7 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011, do wartości produktów sprzedanych zaliczamy produkcję sprzedaną grupy/organizacji producentów, w stosownych przypadkach jako produkt wymieniony w części IX załącznika I do rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007, który jest przygotowany i zapakowany. Natomiast uwzględniając definicję określoną w art. 19 ust. 1 lit. j ww. RK (UE) Nr 543/2011, przygotowanie oznacza działania przygotowawcze takie jak czyszczenie, krojenie, obieranie, usuwanie zbędnych części i osuszanie owoców i warzyw, bez przekształcenia ich w przetworzone owoce i warzywa. Tym samym, obrót jabłkami obranymi i pokrojonymi, należy uznać, za obrót produktem świeżym w grupie produktów wstępnego uznania/uznania, który został poddany przygotowaniu do sprzedaży. Obranie i pokrojenie świeżego produktu nie stanowi jego przekształcenia w przetwór owocowo-warzywny. Mając na uwadze powyższe, dla opisanej operacji w szczególności należy stosować zasady opisane w pkt 1, 2 oraz 3, z uwzględnieniem wartości produktu świeżego po jego obraniu i pokrojeniu. Jabłka kupione od członków i producentów niebędących członkami - sprzedaż jabłek obranych i pokrojonych, usługowo zamrożonych przez zewnętrzny podmiot i sprzedanych już zamrożonych przez grupę/organizację. Odpowiedź adekwatna do odpowiedzi udzielonej na ww. pytanie nr 2, z zastrzeżeniem pomniejszenia wartości sprzedanego produktu obranego, pokrojonego, następnie zamrożonego, o wartość dodaną wynikającą z usługowego zamrożenia oraz kosztów działań po przetworzeniu. W tym celu, do wyliczenia wartości sprzedaży produktów obranych, pokrojonych, następnie zamrożonych, zgodnie z ww. wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 30 maja 2013 r., powinna zostać uwzględniona wyłącznie wartość produktu podstawowego świeżego (w tym przypadku wartość surowca, przygotowanego do sprzedaży poprzez obranie i pokrojenie) bez uwzględnienia wartości dodanej wynikającej z zamrożenia oraz kosztów działań po przetworzeniu (zamrożeniu), takich jak koszty magazynowania, dystrybucji, promocji itp. Tym samym, deklarując w ARiMR wartość produktów sprzedanych, które zostały obrane, pokrojone, następnie zamrożone, w załączniku W-1.1/20, W-1.1/299 w przypadku wstępnie uznanych grup producentów, oraz w załączniku W-1.1a/17, W-1.2a/17 w przypadku uznanych organizacji producentów, należy uwzględnić wyłącznie wartość produktu świeżego, obranego i pokrojonego, bez wartości dodanej wynikającej z usługowego zamrożenia produktu, jego dystrybucji, promocji itp. Wiśnie kupione od członków i producentów niebędących członkami - sprzedaż wiśni wydrylowanych, usługowo zamrożonych przez zewnętrzny podmiot i sprzedanych już zamrożonych przez grupę. Dodatkowo zagospodarowanie odpadu, jakim są pestki i sok wiśniowy, powstałe w trakcie procesu drylowania, które grupa/organizacja mogłaby sprzedawać kontrahentom. Odpowiedź adekwatna do odpowiedzi udzielonej na ww. pytanie nr 3. Drylowanie wiśni należy traktować jako przygotowanie produktu do sprzedaży, podobnie do ww. czynności obierania i krojenia. Stosownie do art. 19 ust. 1 lit. i RK (UE) Nr 543/2011, produkt uboczny oznacza produkt powstały w wyniku przygotowania owoców lub warzyw, mający dodatnią wartość ekonomiczną, lecz niebędący głównym zamierzonym rezultatem. Natomiast zgodnie z art. 50 ust. 4 RK (UE) Nr 543/2011, państwa członkowskie mogą zezwolić organizacjom producentów na zawieranie wartości produktów ubocznych w wartości produkcji sprzedanej. Należy wskazać, że ww. delegacja do wprowadzenia stosownych przepisów krajowych, umożliwiających zaliczanie do wartości produktów sprzedanych grup/organizacji producentów, wartości produktów ubocznych, nie została dotychczas zrealizowana w przepisach prawa krajowego. Mając na uwadze powyższe, w obecnym stanie prawnym, brak jest możliwości zaliczenia wartości odpadów powstałych w trakcie procesu drylowania, do wartości produktów sprzedanych grupy/organizacji producentów.

20 Tym samym, wartość produktów ubocznych nie może być uwzględniania w kalkulacjach, o których mowa w pkt 2 oraz 3 wyżej opisanych zasad oraz deklarowana w ARiMR. W ocenie DDSŚ, grupa/organizacja producentów może sprzedawać kontrahentom produkty uboczne, jednakże obrót takimi produktami będzie traktowany tak, jak obrót produktami spoza grupy produktów wstępnego uznania. Wiśnie i pomidory niepochodzące z gospodarstw członków, zakupione na rachunek grupy/organizacji, usługowo zamrożone przez zewnętrzny podmiot sprzedane już zamrożone przez grupę/organizację. Dla opisanej operacji w szczególności należy stosować zasady opisane w pkt 2 oraz 3, z zastrzeżeniem uwzględnienia do wyliczenia wartości sprzedaży produktów zamrożonych, zgodnie z ww. wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 30 maja 2013 r., wyłącznie produktu podstawowego świeżego (wartości surowca) przeznaczonego do zamrożenia bez uwzględnienia wartości dodanej wynikającej z zamrożenia oraz kosztów działań po przetworzeniu, takich jak koszty magazynowania, dystrybucji, promocji itp. Obroty z pośrednictwa z tytułu sprzedaży zakupionych na rachunek grup/organizacji zamrożonych owoców i warzyw. Dla opisanej operacji w szczególności należy stosować zasady opisane w pkt 2, 3 oraz 4, z zastrzeżeniem uwzględnienia do wyliczenia wartości sprzedaży produktów zamrożonych, zgodnie z ww. wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE z dnia 30 maja 2013 r., wyłącznie produktu podstawowego świeżego (wartości surowca) przeznaczonego do zamrożenia bez uwzględnienia wartości dodanej wynikającej z zamrożenia oraz kosztów działań po przetworzeniu, takich jak koszty magazynowania, dystrybucji, promocji itp. Prowadzenie dodatkowej działalności przez grupę/organizację innej niż sprzedaż hurtowa owoców i warzyw (np. sprzedaż i wynajem maszyn, sprzedaż materiałów budowlanych, sprzedaż usług itp.). W ocenie DDSŚ, zarówno wstępnie uznana grupa producentów, jak również uznana organizacja producentów, jako podmioty posiadające osobowość prawną mogą prowadzić dodatkową działalność, nie objętą wspólną organizacją rynku owoców i warzyw, np. sprzedaż produktów spoza grupy produktów wstępnego uznania/uznania, prowadzenie działalności pozarolniczej, prowadzenie usług, itp. Powyższe rodzaje działalności nie byłyby zaliczane do działalności głównej grupy/organizacji producentów oraz nie wchodziłyby w zakres wspólnej organizacji rynków owoców i warzyw Unii Europejskiej. Niemniej jednak, uwzględniając kompetencje ustawowe, ostateczne stanowisko w przedmiotowej kwestii może zająć marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę grupy/organizacji producentów owoców i warzyw. 22. Czy w ramach programu operacyjnego organizacji producentów owoców i warzyw możliwa jest realizacja inwestycji budowlanych w etapach rozłożonych na więcej niż 1 rok. W myśl art. 59 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) Nr 543/2011 z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) Nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw (Dz. Urz. UE L 157 z , str. l, z późn. zm.), programy operacyjne zawierają cele programu, z uwzględnieniem perspektyw w zakresie produkcji i zbytu, oraz wyjaśnienie, w jaki sposób program przyczynia się do realizacji Strategii krajowej dla zrównoważonych programów operacyjnych organizacji producentów owoców i warzyw w Polsce na lata , jak również potwierdzenie, że jest zgodny ze strategią krajową, w tym pod względem równowagi między działaniami. Opis celów odsyła do celów zdefiniowanych w strategii krajowej i wskazuje wymierne cele, aby ułatwić monitorowanie postępów czynionych stopniowo przy realizacji programu. Jednocześnie programy zawierają szczegółowy opis środków, jakie mają zostać podjęte oraz środki służące osiągnięciu tych celów w każdym roku realizacji programu. Opis wskazuje stopień, w jakim różne proponowane środki uzupełniają inne środki, w tym środki finansowane lub kwalifikujące się do udzielenia wsparcia w ramach innych funduszy unijnych, w szczególności wsparcia na rozwój obszarów wiejskich, i są spójne z takimi środkami. W związku z tym należy również, w razie potrzeby, wskazać środki realizowane w ramach wcześniejszych programów operacyjnych. Ponadto, w myśl art. 126 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011 organizacje producentów zapewniają monitorowanie i ocenę swoich programów operacyjnych dzięki stosowaniu odpowiednich wskaźników spośród wspólnych wskaźników wydajności, o których mowa w art. 125 rozporządzenia Komisji (UE) Nr 543/2011, w stosownych przypadkach, dodatkowych wskaźników określonych w strategii krajowej. Dodatkowo zgodnie z art. 125 ust. l ww. rozporządzenia, zarówno strategie krajowe, jak i programy operacyjne są przedmiotem