GMINNA STRATEGIA ROZWI

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XXIII/133/2006 Rady Gminy w Czastarach z dnia 30 marca 2006r. GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM PROGRAMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ, PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA LATA WSTĘP Realizacja zadań postawionych przed pomocą społeczną a takŝe konieczność wypracowania skutecznych form pomocy, wymaga profesjonalnego i systemowego diagnozowania problemów społecznych. Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych wskazuje na kluczowe kwestie społeczne, z jakimi borykają się mieszkańcy gminy, na ich niezaspokojone potrzeby oraz wytycza kierunki działania na rzecz zniwelowania zjawisk społecznie niepoŝądanych, a takŝe zajmuje się stworzeniem mechanizmów wzmacniających efektywność dokonywanych zmian. Celem prac nad gminną strategią rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. WaŜnym jest w strategii przełamywanie ugruntowanej bierności społecznej oraz okoliczności i przyczyn wykluczenia społecznego wynikające: z zerwania więzi społecznych, prowadzącego do pozbawienia jednostki zdolności do działania,

2 z niedostatecznego poziomu zabezpieczenia podstawowych potrzeb społecznych tych obywateli, którzy nie są zdolni własnym staraniem zapewnić ich sobie sami. Metody pracy nad strategią. 1 W pracy nad strategią przyjęto określone załoŝenia, tzn. włączono udział na kaŝdym etapie przygotowania strategii, kompetentnych urzędników administracji samorządowej gminnej i powiatowej, wskazano wspólne cele polityki społecznej gminy ze wspólnymi celami polityki kraju i UE oraz zakłada się systematyczne obserwowanie i wspólną ocenę realizacji wspólnych celów. Gmina Czastary jest jedną ze 177 gmin województwa łódzkiego, oraz stanowi jedną z siedmiu gmin powiatu wieruszowskiego. Liczba mieszkańców 4064 ( liczba kobiet 2019, liczba męŝczyzn 2045 ). Ludność w wieku produkcyjnym 2521(liczba kobiet 1148, liczba męŝczyzn 1373) Ludność w wieku poprodukcyjnym 622 (liczba kobiet 431, liczba męŝczyzn 191) Liczba sołectw 11 Na terenie gminy nie ma duŝych przedsiębiorstw przemysłowych. Na dzień r. Zarejestrowanych było 155 podmiotów gospodarczych. Znaczna część podmiotów prowadzi działalność handlową, transport, usługową, budownictwo i produkcyjną. Gmina Czastary to głównie gmina rolnicza. PrzewaŜają gospodarstwa małe. W gminie działają : 4 szkoły podstawowe; 1 publiczne gimnazjum; 2 przedszkola; Komisariat Policji; Ochotnicza StraŜ PoŜarna; 3 Parafie Katolickie; Poczta Polska; Filia Rejonowego Banku Spółdzielczego; Gminny Ośrodek Kultury; ZOZ DOMESTICA ; 1 apteka; Akcja Katolicka parafii Czastary;

3 Diagnoza problemów społecznych. Codziennemu Ŝyciu mieszkańców gminy towarzyszą liczne problemy, które swoim zasięgiem obejmują coraz większą grupę ludzi i coraz młodsze pokolenia. Zmuszają one część społeczeństwa do szukania róŝnych form pomocy w tym i korzystania z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Najczęstszymi przyczynami kwalifikującymi do pomocy są: ubóstwo, bezrobocie, bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, długotrwała choroba i niepełnosprawność. 2 Ośrodek realizuje zadania własne gminy i zlecone zgodnie z obowiązującymi przepisami. Działania na rzecz rodziny powinny być zróŝnicowane w zaleŝności od natęŝenia problemów. Odmiennych form pomocy i wsparcia oczekują rodziny z problemami uzaleŝnienia, czy bezrobocia, odmiennych zaś gdzie występuje problem bezdomności, zagroŝenia ubóstwem czy niewydolne wychowawczo. RóŜnego rodzaju patologie i dysfunkcje burzą klimat Ŝycia rodzinnego. Wpływa to destrukcyjnie na pełnienie przez rodzinę jej podstawowych funkcji, na realizację określonych zamierzeń, zadań i planów Ŝyciowych. Najbardziej bolesnym aspektem patologii jest zagroŝenie bezpiecznej egzystencji osób i dzieci w rodzinach. W 2005 r. pomocą ogółem objęto 119 rodzin, które liczą 460 osób tj.11,3% mieszkańców gminy. Rozkład dysfunkcji rodzin w gminie przedstawiał się następująco: ubóstwo 106 bezrobocie 62 alkoholizm 2 bezradność opiek.-wychow potrzeba ochrony macierzyństwa 14 niepełnosprawność 25 długotrwała choroba 17 Typy rodzin objętych pomocą rodziny bezdzietne 2 rodziny z dziećmi 84

4 rodziny niepełne 18 rodziny emerytów i rencistów - 15 Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeŝeli odpowiadają celom i mieszczą się w moŝliwościach pomocy społecznej. MoŜliwości te wobec zwiększającej się grupy osób i rodzin oczekujących pomocy stają się coraz bardziej ograniczone i niewystarczające. Identyfikacja problemów 3 Zasadniczym problemem społeczno ekonomicznym jest bezrobocie. W Powiatowym Urzędzie Pracy w Wieruszowie wg stanu na dzień r. z terenu gminy Czastary, zarejestrowane były 247 osoby bezrobotne w tym bez prawa do zasiłku 215 osób. NaleŜy do tego doliczyć jeszcze utajone bezrobocie. Są osoby, które w ogóle nie rejestrują się. Są teŝ takie osoby, które nie stawiają się, aby potwierdzić swą gotowość do pracy. LekcewaŜą sobie. Najczęściej tymi osobami są osoby uzaleŝnione od alkoholu. Więc zostają skreślani z ewidencji osób bezrobotnych. Liczby nie uwzględniają teŝ tego, Ŝe bezrobociem są dotknięte takŝe rodziny osoby bezrobotnej. Jego przyczyną jest ogólnie zła sytuacja gospodarcza kraju. Skutki utrwalonego bezrobocia poprzez pogłębiające się ubóstwo są przenoszone na kolejne pokolenia. Z bezrobociem pokrywa się ubóstwo i jest najczęstszą przyczyną oczekiwania pomocy finansowej i rzeczowej. UboŜenie mieszkańców nie wyzwala w nich aktywności społecznej. W okresie letnim tylko niewielka grupa bezrobotnych dorywczo znajduje zatrudnienie. Kolejnym problemem jest narastanie zjawisk patologii społecznych. Wysoki poziom bezrobocia i związane z tym frustracje to dodatkowy czynnik wpływający na poziom problemów alkoholowych. Negatywne

5 wzorce wychowawcze, zarówno wewnętrzne jak te wynikające z najbliŝszego otoczenia i brak dyscypliny młodzieŝy w konsekwencji moŝe doprowadzić do zachwiania się wśród młodych ludzi systemu wartości. Trudne sytuacje Ŝyciowe i problemy społeczne dotykają takŝe osoby starsze, niepełnosprawne oraz rodziny wielodzietne i niepełne. Te róŝnego rodzaju kryzysy powodują pogorszenie warunków bytu ludności, zwiększenie strefy ubóstwa. Istniejące zagroŝenia powinny być dostrzegane i uwzględniane w polityce gospodarczej i społecznej państwa. Winny one zapobiegać przede wszystkim kryzysom gospodarczym, ograniczać ich negatywne skutki oraz rozwiązywać kwestie społeczne, w tym szczególnie dotyczące bezrobocia i związanej z nim sfery ubóstwa. Transformacje zachodzące w gminie nie zawsze niosą za sobą pozytywne skutki społeczne. Znaczna grupa bezrobotnych naszej gminy staje się świadczeniobiorcami pomocy społecznej i naraŝona jest na długotrwałą marginalizację materialno społeczną. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej opiera się na dobrze rozeznanym środowisku osób potrzebujących. Pracownicy socjalni wiedzą w jakich środowiskach kumulują się problemy społeczne. Jednak moŝliwości pomocowe nie są duŝe. Udzielana pomoc finansowa ma na ogół skromny charakter i nie gwarantuje trwałego rozwiązania problemu. Ciągle niewystarczające środki przeznaczone na pomoc społeczną zmuszają do poszukiwania jak najefektywniejszych metod działania na rzecz rodzin i osób wymagających wsparcia.

6 4 Zadaniem naszego Ośrodka jest udzielanie takiego wsparcia osobom i rodzinom, które umoŝliwi im samodzielną egzystencję, dać szansę zaspokojenia podstawowych potrzeb, zapewnić skuteczną realizację ról społecznych i stworzyć moŝliwości rozwoju. Skutecznie pomóc to znaczy takŝe pozbawić uprawnień do pomocy społecznej poprzez usunięcie bądź ograniczenie dysfunkcji, wyprowadzić z grupy ryzyka w kaŝdym przypadku, kiedy jest to tylko moŝliwe. Skuteczność takich działań jest uwarunkowana kompleksowym podejściem do problemów i wprowadzeniem systemowych rozwiązań. W celu zapobiegania i niwelowania niepoŝądanych zjawisk przyjęto do realizacji zadania w dalszej części strategii.

7 Cel strategiczny : 5 1.Stworzenie warunków do umoŝliwienia osobom i rodzinom przezwycięŝenie sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne moŝliwości i uprawnienia. Cele operacyjne : 1.Identyfikacja przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. 2.Pomoc osobom i rodzinom zagroŝonym dysfunkcjami. 3.Rozszerzenie usług dla ludzi starszych. 4.Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi ). Cel operacyjny nr 1 Identyfikacja przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. Z przeprowadzonej diagnozy sytuacji w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Czastarach wynika, Ŝe główną przyczyną korzystania z pomocy społecznej jest bezrobocie. Przeciwdziałanie temu zjawisku i zapewnienie utrzymania źródeł dochodu jest jednym z warunków zmniejszania liczby osób ubiegających się o pomoc. Podopieczni borykają się z róŝnymi rodzajami problemów, takimi jak: niepełnosprawność, długotrwała choroba oraz problemy związane ze strukturą rodziny np. rodzina niepełna, wielodzietna.

8 Skuteczne przeciwdziałanie problemom społecznym musi opierać się na ciągłej diagnozie sytuacji oraz prawidłowym przepływie informacji. Podjęte działania: 6 1.Analiza rzeczywistych potrzeb społecznych. 2.DąŜenie do określenia zapotrzebowania na pomoc finansową niezbędną do zaspokojenia potrzeb. 3.Rozpoznanie głównych problemów społecznych i ich zasięgu. 4.Ustalenie zasad współpracy przy wymianie informacji między instytucjami i organizacjami współpracującymi z ośrodkiem pomocy społecznej. 5.Analiza wniosków i interwencji osób korzystających z pomocy. Przewidywane efekty: 1.Rozpoznanie źródeł zagroŝeń Ŝycia społecznego na terenie gminy. 2.Opracowanie diagnozy i wykorzystanie uzyskanych informacji w działaniach w zakresie pomocy społecznej. 3.Zwiększenie efektywności działań i skuteczne reagownie ośrodka pomocy społecznej oraz organizacji i instytucji współpracujących na aktualnie występujące problemy. 4.Wykorzystanie w celach profilaktycznych źródła informacji o przyczynach korzystania z pomocy.

9 Cel operacyjny nr 2 7 Pomoc osobom i rodzinom zagroŝonym dysfunkcjami. Jednym z waŝniejszych priorytetów pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji oraz rodzinom dysfunkcyjnym. Do najpilniejszych zadań w tym zakresie naleŝy przeciwdziałanie biedzie, bezrobociu, alkoholizmowi. Pomoc ta musi pozwalać na wyprowadzenie rodzin z trudnej sytuacji Ŝyciowej i zapobiegać ich marginalizacji. SłuŜyć temu mają róŝnorodne formy aktywizacji zawodowej, skierowane szczególnie do zagroŝonych bezrobociem oraz zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych. Podjęte działania: 1.Pobudzanie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy przy rozwiązywaniu problemów. 2.Prowadzenie wszechstronnej pracy z rodziną wykorzystywanie róŝnorodnych metod i technik ( w tym techniki kontraktu ). 3.Udostępnianie osobom i rodzinom bezpłatnego poradnictwa specjalistycznego, udzielanie porad uzaleŝnionym oraz ofiarom przemocy w ramach punktu konsultacyjnego, realizacja,, Niebieskiej Karty. 4.Prowadzenie szerokiej profilaktyki w szkołach przy zwiększonym udziale rodziców.

10 5.Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Wieruszowie w zakresie pośrednictwa pracy i doskonalenia zawodowego osób bezrobotnych oraz organizacji robót publicznych. 6.Udzielanie osobom i rodzinom pomocy na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej. 7.Współpraca pracowników socjalnych z pedagogiem szkolnym, wychowawcami, policją, kuratorami sądowymi, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 8 Przewidywane efekty: 1.Zwiększenie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy. 2.UmoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŝenie trudnych sytuacji Ŝyciowych. 3.Ograniczenie liczby osób korzystających z pomocy materialnej. 4.Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych. Cel operacyjny nr 3 Rozszerzenie usług dla ludzi starszych. Ogólna dostępność do usług bytowych, urzędowych, intelektualnych i zdrowotnych ułatwia funkcjonowanie ludziom starszym i wydłuŝa okres ich samodzielności społecznej. Nieunikniony proces starzenia się stwarza konieczność podjęcia przez społeczeństwo wielu zadań.

11 Podjęte działania: 1.Promowanie aktywnego trybu Ŝycia osób starszych poprzez wspieranie róŝnych form działalności i inicjatyw współpraca z Gminnym Ośrodkiem Kultury oraz z Akcją Katolicką parafii Czastary. 2.Rozszerzenie usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych dla osób starszych w miejscu zamieszkania. 9 3.WdroŜenie rządowego programu Posiłek dla potrzebujących, zapewnienie posiłku osobom tego pozbawionym. 4. Współpraca z miejscową słuŝbą zdrowia w zakresie specjalistycznej profilaktyki zdrowotnej poprzez wykonywanie masowych badań. Przewidywane efekty: 1.Respektowanie praw osób starszych do godnego Ŝycia w społeczeństwie. 2.Zapewnienie komfortu psychicznego i poczucia bezpieczeństwa osobom starszym, poprzez zabezpieczenie ich funkcjonowania w środowisku lokalnym. 3.Podniesienie poziomu zdrowia osób starszych. 4.Zagospodarowanie czasu wolnego osób starszych. 5.Włączenie osób starszych do Ŝycia w lokalnej społeczności. Cel operacyjny nr 4

12 Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi). Osoby niepełnosprawne wymagają szczególnego rodzaju wsparcia i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Poznawanie i rozumienie problemów oraz trudności osób niepełnosprawnych są zadaniem dla wszystkich. Osoby niepełnosprawne czyli osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemoŝliwia Ŝycie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi mają prawo do niezaleŝnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji. Mają prawo jak wszyscy Ŝyć w społeczeństwie i korzystać z dóbr cywilizacji i ją współtworzyć. 10 Podjęte działania: 1.Zintegrowanie osób niepełnosprawnych ze środowiskiem i umoŝliwienie pełnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym poprzez pracę socjalną. 2.Kierowanie osób niepełnosprawnych do uczestnictwa w Warsztatach Terapii Zajęciowej w Wieruszowie, w Środowiskowym Domu Samopomocy w Osieku, do Stowarzyszenia Integracyjnego Klub Otwartych Serc w Wieruszowie, oraz Zespołu Szkół w Tyblach z oddziałem integracyjnym. 3.Pomoc osobom niepełnosprawnym w uczestniczeniu w turnusach rehabilitacyjnych przy współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Przewidywane efekty:

13 1.Poprawa sprawności niezbędnej do moŝliwie niezaleŝnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia w środowisku przez osoby niepełnosprawne. 2.Eliminowanie w osobach niepełnosprawnych poczucia nieporadności oraz izolacji od środowiska. 3.OdciąŜenie rodzin z osobami niepełnosprawnymi. Przebieg realizacji załoŝeń. 11 Przedstawiona gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych, obejmuje teren gminy Czastary, w której uczestniczyć będą mieszkańcy, instytucje i organizacje. Cele i zadania realizowane będą przy współpracy społeczności lokalnej oraz niektórych organizacji takich jak m.in.: ❿Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieruszowie; ❿Powiatowy Urząd Pracy w Wieruszowie; ❿ZOZ DOMESTICA w Czastarach; ❿Komenda Powiatowa Policji Zespół Prewencji w Czastarach; ❿Gminny Ośrodek Kultury w Czastarach; ❿Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Czastarach;

14 ❿Dyrektor i wychowawcy Zespołu Szkół w Czastarach; ❿Dyrektor i wychowawcy Szkoły Podstawowej w Radostowie; ❿Dyrektor i wychowawcy Szkoły Podstawowej w Parcicacu; ❿Dyrektor i wychowawcy Szkoły Podstawowej w Kątach Walichnowskich; ❿Dyrektor Publicznego Przedszkola w Czastarach; ❿Dyrektor Publicznego Przedszkola w Radostowie; ❿Środowiskowy Dom Samopomocy w Osieku; ❿Stowarzyszenie Integracyjne Klub Otwartych Serc w Wieruszowie; ❿Kuratorzy Sądu Rejonowego w Wieluniu; ❿Akcja Katolicka parafii Czastary PODSUMOWANIE 12 Prowadzenie realizacji zadań zaleŝy od ścisłej współpracy instytucji i społeczności lokalnej, sytuacji w gminie oraz środków finansowych, które zostaną przeznaczone na ich urzeczywistnienie. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czastarach przeznacza na realizację działań środki własne, a ponadto ubiegać się będzie o dofinansowanie z innych źródeł. Skuteczność realizacji zadań gwarantują określone warunki, a mianowicie: konsekwentne wdraŝanie w Ŝycie zaplanowanych zadań, rozwój organizacji pozarządowych i współpraca z administracją publiczną, samorządową i sektorem biznesu,

15 uświadomienie społeczności lokalnej znaczenia realizacji zaplanowanych przedsięwzięć, upowszechnienie celów i zadań wśród mieszkańców gminy. 13 Spis treści Wstęp...str. 1 Identyfikacja problemów...str. 4 Cel strategiczny...str. 6 Cele operacyjne...str. 6 Przebieg realizacji załoŝeń...str.12 Podsumowanie...str.13