GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA

2 Wstęp We współczesnym świecie mamy do czynienia z występowaniem różnego rodzaju kryzysów. Powodują one pogorszenie warunków bytu ludności, zwiększenie strefy ubóstwa. Istniejące zagrożenia powinny być dostrzegane i uwzględniane w polityce gospodarczej i społecznej państwa. Winny one zapobiegać przede wszystkim kryzysom gospodarczym, ograniczać ich negatywne skutki oraz rozwiązywać kwestie społeczne. Podstawą prawną opracowania niniejszej strategii jest ustawa z dnia 12 marca 2004r o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593). Artykuł 17 ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy mówi, że: do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy: opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Gminna strategia rozwiązywania problemów społecznych gminy Czermin wytycza kierunek działań na rzecz niwelowania zjawisk społecznie niepożądanych, wskazuje na kluczowe kwestie społeczne, z jakimi borykają się mieszkańcy gminy, wskazuje na ich niezaspokojone potrzeby, zajmuje się też tworzeniem mechanizmów wzmacniających efektywność dokonywanych zmian. Pomóc - to znaczy między innymi pozbawić uprawnień do pomocy społecznej poprzez usunięcie bądź ograniczenie dysfunkcji, wyprowadzić z grupy ryzyka w każdym przypadku, kiedy jest to tylko możliwe. Skuteczność takich działań jest uwarunkowana kompleksowym podejściem do problemu i wprowadzeniem systemowych rozwiązań. Kierunkiem wytyczonym w niniejszej strategii jest przede wszystkim: zapewnienie wszystkim potrzebującym odpowiedniej pomocy finansowej i rzeczowej lub usługowej oraz dostęp do szeroko pojętego poradnictwa; integrację zawodową i społeczną różnych grup społecznych; przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia; wspieranie grup szczególnego ryzyka i zapobieganie ich społecznemu wykluczeniu; aktywizację społeczności lokalnej zapewnienie dostępu do informacji i poradnictwa Wszystkie działania prowadzone są w odpowiedzi na potrzeby mieszkańców gminy przy wykorzystaniu istniejącego potencjału ludzkiego i instytucjonalnego. 2

3 Raport o stanie gminy Czermin Gmina wiejska Czermin położona jest w południowo - wschodniej części województwa wielkopolskiego. Siedziba urzędu jest położona w Czerminie tj. południowa część gminy. Ponadto w skład gminy wchodzi 14 miejscowości (14 wsi sołeckich). Należą do nich Broniszewice Czermin, Grab, Łęg, Mamoty, Pieruchy, Pieruszyce, Psienie - Ostrów, Skrzypnia, Strzydzew, Wieczyn, Żale, Żbiki, Żegocin. Położenie gminy w regionie jest korzystne. Wpływ na to mają szczególne walory naturalne oraz usytuowanie w pobliżu miasta powiatowego Pleszewa. Podstawowymi miernikami charakteryzującymi zbiorowość ludzką jest jej liczebność. Gmina Czermin 31 grudnia 2006 roku liczyła 4943 mieszkańców. Gmina ma charakter rolniczy toteż większość mieszkańców pracuje we własnych gospodarstwach rolnych. Część znajduje zatrudnienie w kilkunastu miejscowych zakładach pracy. Są to firmy zajmujące się głównie: hodowlą, uprawami, przetwórstwem rolnospożywczym, handlem oraz zakłady rzemieślnicze. Znaczny odsetek mieszkańców znajduje zatrudnienie poza granicami gminy oraz w miejscowych zakładach państwowych, głównie z sekcji: administracja, edukacja i opieka socjalna. Jednym z ważniejszych kryteriów oceny warunków bytu mieszkańców jest możliwość uzyskania zatrudnienia. Zjawiskiem, które nieustannie wywiera istotny wpływ na poziom życia ludności jest bezrobocie. Na koniec 2006 roku Powiatowy Urząd Pracy w Pleszewie zarejestrował 385 bezrobotnych z terenu gminy Czermin. I. Cel strategiczny: 1. Stworzenie warunków do umożliwienia osobom i rodzinom przezwyciężenia sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne możliwości i uprawnienia. II. Cele operacyjne: 1. Identyfikowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. 2. Pomoc osobom i rodzinom zagrożonym dysfunkcjami. 3. Rozszerzenie oferty usług na rzecz ludzi starszych. 4. Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi). 5. Pomoc osobom uwikłanym w przemoc domową. 6. Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej. 3

4 III. Przebieg realizacji założeń. Cel operacyjny nr 1 Identyfikowanie przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. Z przeprowadzonej analizy sytuacji w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Czerminie wynika, że główną przyczyną korzystania z pomocy społecznej jest bezrobocie. Przeciwdziałanie temu zjawisku i zapewnienie utrzymania źródeł dochodu jest jednym z warunków zmniejszenia liczby osób ubiegających się o pomoc. Podopieczni borykają się z różnymi rodzajami problemów, takimi jak: - niepełnosprawność, - alkoholizm, - przemoc, - bezrobocie, - długotrwała choroba oraz problemy związane ze strukturą rodziny np. rodzina niepełna, bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych. Skuteczne przeciwdziałanie problemom społecznym musi opierać się na ciągłej diagnozie sytuacji oraz prawidłowym przepływie informacji. 1. Analiza rzeczywistych potrzeb społecznych. 2. Dążenie do określenia zapotrzebowania na pomoc finansową niezbędną do zaspokojenia potrzeb. 3. Rozpoznanie głównych problemów społecznych i ich zasięgu. 4. Ustalanie zasad współpracy przy wymianie informacji między instytucjami i organizacjami współpracującymi z ośrodkiem pomocy społecznej. 5. Analiza wniosków i interwencji osób korzystających z pomocy. 1. Rozpoznanie źródła zagrożeń życia społecznego na terenie gminy. 2. Opracowanie diagnozy i wykorzystanie uzyskanych informacji w działaniach w zakresie pomocy społecznej. 3. Zwiększenie efektywności działań i skuteczne reagowanie ośrodka pomocy społecznej oraz organizacji i instytucji współpracujących na aktualnie występujące problemy. 4. Wykorzystanie w celach profilaktycznych źródła informacji o przyczynach korzystania z pomocy społecznej. 4

5 Cel operacyjny nr 2 Pomoc osobom i rodzinom zagrożonym dysfunkcjami. Jednym z ważniejszych priorytetów pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji oraz rodzinom dysfunkcyjnym. Do najpilniejszych zadań w tym zakresie należy przeciwdziałanie biedzie, bezrobociu. Pomoc ta musi pozwalać na wyprowadzenie rodzin z trudnej sytuacji życiowej i zapobiegać ich marginalizacji. Służyć temu mają różnorodne formy aktywizacji zawodowej, skierowane szczególnie do zagrożonych bezrobociem. 1. Pobudzanie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy przy rozwiązywaniu problemu. 2. Prowadzenie wszechstronnej pracy z rodziną i wykorzystanie różnorodnych metod i technik. 3. Udostępnianie osobom i rodzinom bezpłatnego poradnictwa specjalistycznego. 4. Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Pleszewie w zakresie pośrednictwa pracy i doskonalenia zawodowego osób bezrobotnych 5. Udzielanie pomocy osobom i rodzinom pomocy na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej 6. Współpraca pracowników socjalnych ze szkołami, policją oraz z Gminną Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 7. Pozyskiwanie środków na właściwą pomoc osobom i rodzinom jej potrzebującym. 1. Zwiększenie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy. 2. Umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych. 3. Uzyskanie środków finansowych na zaspokojenie niezbędnej infrastruktury pomocowej. 4. Uświadomienie konieczności organizowania alternatywnych form pomocy w stosunku do materialnej i rzeczowej - pomoc sąsiedzka, wolontariat. 5. Ograniczenie liczby osób korzystających z pomocy materialnej. Cel operacyjny nr 3 Rozszerzenie oferty usług na rzecz ludzi starszych. Ogólna dostępność do usług bytowych, urzędowych, mieszkaniowych a nawet intelektualnych i zdrowotnych ułatwiają życie ludziom starszym i wydłużają okres ich samodzielności społecznej. Nieunikniony proces starzenia się stwarza konieczność podjęcia przez społeczeństwo wielu zadań. 5

6 1. Proponowanie aktywnego trybu życia osób starszych poprzez wspieranie różnych form działalności i inicjatyw - współpraca z Ośrodkami Kultury w zakresie funkcjonowania Klubu Seniora 2. Rozszerzenie usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych dla osób starszych w miejscu zamieszkania. 3. Wdrażanie rządowego programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania dla osób starszych. 1. Respektowanie praw osób starszych do godnego życia w społeczeństwie. 2. Zapewnienie komfortu psychicznego i poczucia bezpieczeństwa osobom starszym poprzez zabezpieczenie ich funkcjonowania w środowisku lokalnym. 3. Zagospodarowanie czasu wolnego osób starszych. 4. Włączenie osób starszych do życia w lokalnej społeczności. Cel operacyjny nr 4 Pomoc osobom niepełnosprawnym ( ze szczególnym uwzględnieniem osób z zaburzeniami psychicznymi). Osoby z zaburzeniami psychicznymi wymagają szczególnego rodzaju wsparcia i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Poznawanie i rozumienie problemów, trudności osób niepełnosprawnych jest zadaniem dla wszystkich. Osoby niepełnosprawne przez fakt niepełnosprawności nie utraciły praw osoby ludzkiej. Mają prawo jak wszyscy żyć w społeczeństwie i korzystać z dóbr cywilizacji i ją współtworzyć. 1. Zintegrowanie osób niepełnosprawnych ze środowiskiem i umożliwienie pełnego uczestnictwa w życiu społecznym poprzez: pracę socjalną z osobami niepełnosprawnymi. 2. Doradztwo specjalistyczne i pomoc ekonomiczna ( w myśl ustawy o pomocy społecznej) osobom niepełnosprawnym. 3. Pomoc, przy współpracy Powiatowego centrum Pomocy Rodzinie, w organizowaniu turnusów rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. 4. Pomoc, dzięki współpracy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, przy wyposażaniu sprzętu rehabilitacyjnego. 5. Zaadoptowanie budynku Dworku dla potrzeb Środowiskowego Domu Samopomocy. 1. Usprawnienie fizyczne i społeczne osób niepełnosprawnych. 2. Umożliwienie osobom niepełnosprawnym godnych warunków życia i zaspokojenia ich niezbędnych potrzeb. 6

7 3. Odciążenie rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz poprawa sytuacji materialno - bytowej. Cel operacyjny nr 5 Pomoc osobom uwikłanym w przemoc domową. Ofiary przemocy domowej doświadczają lęku, cierpienia, bezsilności, przygnębienia i rozpaczy. Ich ciało i psychika doznają ostrych urazów i podlegają długotrwałemu procesowi niszczącego stresu i zagrożenia. Przemoc w rodzinie jest szczególnie drastycznym problemem w naszej gminie. Sprzyja jej bierność obywateli i bezsilność służb publicznych. 1. Prowadzenie działalności informacyjnej i prewencyjnej na terenie gminy. 2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Przeprowadzanie interwencji w rodzinach, w których występuje przemoc domowa. 4. Prowadzenie pracy socjalnej z ofiarami przemocy. 5. Kierowanie osób i rodzin do punktu interwencji kryzysowej. 6. Współpraca z policją i powiatowym centrum pomocy rodzinie w Pleszewie w zakresie pomocy dla ofiar przemocy domowej. 1. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa. 2. Zwiększenie aktywności ofiar przemocy. 3. Zwiększenie wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. 4. Usprawnienie usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. 5. Dostosowanie zakresu pomocy do sytuacji oraz potrzeb ofiar przemocy. Cel operacyjny nr 6 Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Ośrodku Pomocy Społecznej. Szczególnie istotną kwestią w pomocy społecznej jest kształcenie pracowników socjalnych i poszukiwanie takich dyscyplin, które umożliwiłyby im doskonalenie zawodowe. Szansą na skuteczne funkcjonowanie w pomocy społecznej i zmniejszenie ilości osób zmuszonych do korzystania z niej jest przedsiębiorczość, czyli twórcze rozwiązywanie problemów i dążenie do sukcesu przez pracowników ośrodka pomocy społecznej. 1. Upowszechnianie etosu zawodowego pracownika socjalnego oraz uświadamianie roli i zadań pracownika socjalnego w środowisku lokalnym. 2. Zwiększenie roli pracy socjalnej w działalności ośrodka pomocy społecznej. 7

8 3. Uczestnictwo w sesjach szkoleniowych, konferencjach oraz warsztatach zajęciowych z zakresu samodoskonalenia i kształcenia pracowników socjalnych. 1. Skuteczniejsze działanie pracowników służb społecznych. 2. Wzrost liczby wyspecjalizowanych pracowników socjalnych. 3. Podniesienie jakości oferowanych przez ośrodek pomocy społecznej usług. 4. Podniesienie statusu zawodowego pracownika socjalnego. Przebieg realizacji założeń Przedstawiona gminie strategia rozwiązywania problemów społecznych, obejmuje teren gminy Czermin, w którym uczestniczyć będą mieszkańcy, instytucje i organizacje. Cele i zadania realizowane będą przy współpracy społeczności lokalnej oraz niektórych organizacji, takich jak m.in.: PCPR w Pleszewie PUP w Pleszewie Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Czerminie Komenda Powiatowa Policji w Pleszewie - Posterunek Policji w Choczu Dzielnicowi gminy Czermin Ośrodki Kultury z terenu gminy Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Czerminie Szkoły z terenu gminy Stowarzyszenia Koła Gospodyń Wiejskich z terenu gminy. Realizacja zadań odbywać się będzie w ciągu najbliższych dziewięciu lat, a ich powodzenie zależy od ścisłej współpracy tych podmiotów, sytuacji w gminie oraz środków finansowych, które zostaną przeznaczone na ich urzeczywistnienie. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerminie przeznacza na realizację działań środki własne a ponadto ubiegać się będzie o dofinansowanie z innych źródeł. Skuteczność realizacji zadań gwarantują określone warunki a mianowicie: konsekwentne wdrażanie w życie zaplanowanych zadań; działania na rzecz pozyskiwania dodatkowych środków z innych źródeł niż budżet samorządów; uświadomienie społeczności lokalnej znaczenia realizacji zaplanowanych przedsięwzięć; upowszechnianie celów i zadań wśród mieszkańców gminy. Priorytety Wszystkie cele przyjęte w powyższej strategii są ze sobą ściśle powiązane i wymagają jak najszybszego wdrożenia. Odnoszą się one do poprawy życia mieszkańców naszej gminy i mają za zadanie zapobieganie marginalizacji osób i rodzin oraz reintegrację środowisk wykluczonych. 8

9 Źródła finansowania Podstawowymi źródłami finansowania działań mających na celu rozwiązywanie problemów społecznych będą: - środki własne gminy, - środki z budżetu państwa, - środki własne podmiotów zaangażowanych w rozwiązywanie problemów społecznych, - środki z Powiatowego Urzędu Pracy na realizację prac społecznie użytecznych, Realizacja Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych zależeć będzie od różnych czynników, takich jak: sytuacja finansowa gminy, środki otrzymane z budżetu państwa, rządowe programy naprawcze, zaangażowanie lokalnych władz i instytucji oraz aktywności samych mieszkańców gminy. Mocne i słabe strony gminy w zakresie rozwiązywania problemów społecznych Jedną z podstawowych metod strategicznych polegającą na ocenie elementów, które należy wykorzystać lub też eliminować podczas realizacji zadań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych jest analiza mocnych i słabych stron. MOCNE STRONY to wszystkie atuty, które w sposób pozytywny wyróżniają gminę wśród innych oraz wspomagają rozwój i osłabiają zagrożenie. Elementy te należy szczególnie pielęgnować i wzmacniać. SŁABE STRONY to wszelkiego rodzaju braki oraz ograniczenia mogące utrudnić lub uniemożliwić realizację celów strategicznych. Mocne i słabe strony w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. MOCNE STRONY dobra organizacja pracy w ośrodku pomocy społecznej dobrze zdiagnozowane niektóre obszary problemowe dobra współpraca ze szkołami działającymi na terenie gminy, gminną komisją ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, policją, ośrodkami kultury, stowarzyszeniami, ośrodkiem zdrowia prężnie działająca współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Pleszewie bardzo dobra współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pleszewie SŁABE STRONY brak systemowych rozwiązań problemów społecznych niski poziom wynagrodzeń wzrost zatrudnienia na czarno niski poziom wykształcenia osób bezrobotnych niechęć mieszkańców oraz przedstawicieli instytucji w niektórych działaniach brak mieszkań niska aktywność społeczna i zawodowa mieszkańców gminy Strategia ta jest ciągle otwarta na społeczną dyskusję oraz wszelkie konstruktywne uwagi i wnioski mające wpływ na jej ulepszenie. 9