Audyt energetyczny przedsiębiorstwa ma na celu wskazanie i analizę:

Transkrypt

1

2 Rodzaje audytów... 1 Audyt energetyczny przedsiębiorstwa... 2 Audyt energetyczny... 3 Audyt efektywności energetycznej... 4 Planowane zmiany... 4 Kto może sporządzić audyt... 8 Wyróżniamy audyt efektywności energetycznej, audyt energetyczny oraz audyt energetyczny przedsiębiorstwa. Pierwszy z nich dotyczy inwestycji, które mają służyć poprawie efektywności energetycznej. Drugi wiąże się głównie z budynkami i termomodernizacją. Natomiast ten trzeci jest najbardziej ogólny i dotyczy zużycia energii w przedsiębiorstwie. Jakie jeszcze są różnice między tymi dokumentami? Czy są obowiązkowe? Wyjaśniamy w tekście. Nowelizacja ustawy o efektywności energetycznej, obowiązująca od 1 października 2016 r., nałożyła obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego w dużych przedsiębiorstwach (tj. spoza sektora MŚP). Audyt energetyczny przedsiębiorstwa ma na celu wskazanie i analizę: przedsięwzięć przyczyniających się do oszczędności energii przez zwiększenie efektywności energetycznej poszczególnych urządzeń, instalacji bądź całego procesu technologicznego lub produkcyjnego w przedsiębiorstwie, potencjalną wielkość oszczędności. Natomiast zgodnie z ustawą z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 831) audyt efektywności energetycznej to opracowanie zawierające analizę zużycia energii oraz określające stan techniczny obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, zawierające wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej wraz z oceną ich opłacalności ekonomicznej i możliwej do uzyskania oszczędności energii. Audyt energetyczny został zdefiniowany w polskim prawodawstwie w ustawie z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2017 r. poz. 130). Celem audytu energetycznego Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 1

3 jest opracowanie takich rozwiązań służących zracjonalizowaniu zapotrzebowania i zużycia energii, które po uwzględnieniu kosztów realizacji będą najbardziej optymalne. Audyt energetyczny może dotyczyć: budynku, lokalnego źródła ciepła lub lokalnej sieci ciepłowniczej. Audyt energetyczny przedsiębiorstwa trzeba przeprowadzić po raz pierwszy w przeciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Ponieważ ustawa obowiązuje od 1 października 2016 r., audyt trzeba wykonać przed końcem września 2017 roku. Jeżeli jednak firma ma już audyt energetyczny przedsiębiorstwa, który został sporządzony w okresie między 5 grudnia 2012 a 30 września 2016 r., który spełnia wymagania określone w ustawie audyt taki zostanie uznany przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Audyt energetyczny przedsiębiorstwa to procedura, która ma na celu przede wszystkim przeprowadzenie obliczeń dotyczących proponowanych przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz dostarczenie informacji o potencjalnych oszczędnościach energii. Audyt energetyczny przedsiębiorstwa musi być przeprowadzony na podstawie aktualnych, reprezentatywnych, mierzonych i możliwych do zidentyfikowania danych dotyczących zużycia energii lub w przypadku energii elektrycznej zapotrzebowania na moc. Audyt musi zawierać szczegółowy przegląd zużycia energii w budynkach lub zespołach budynków, w instalacjach przemysłowych oraz w transporcie, odpowiadających łącznie za co najmniej 90% całkowitego zużycia energii przez przedsiębiorstwo. Jeśli jest to możliwe, audyt powinien opierać się na analizie kosztowej cyklu życia budynku lub zespołu budynków oraz instalacji przemysłowych. Przedsiębiorca ma obowiązek przechowywania do celów kontrolnych danych dotyczących audytu energetycznego przedsiębiorstwa przez okres 5 lat. O przeprowadzonym audycie musisz powiadomić Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w ciągu 30 dni od dnia jego przeprowadzenia. Do zawiadomienia trzeba dołączyć informację o możliwych do uzyskania oszczędnościach energii wynikających z przeprowadzonego audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 2

4 Uwaga! Występują trzy wyjątki, gdy nie trzeba przeprowadzać audytu. Nie musisz przeprowadzić audytu: 1. Jeśli Twoja firma jest mikro-, małym lub średnim przedsiębiorstwem. 2. Jeśli przedsiębiorstwo ma wdrożony system zarządzania energią określony w Polskiej Normie dotyczącej systemów zarządzania energią, wymagań i zaleceń użytkowania, a w ramach tego systemu przeprowadzono audyt energetyczny przedsiębiorstwa. 3. Jeśli Twoja firma wdrożyła unijny system zarządzania środowiskowego EMAS (Eco Management and Audit Scheme), w ramach którego przeprowadzono audyt energetyczny przedsiębiorstwa. Ustawa przewiduje kary pieniężne za nieprzeprowadzenie audytu energetycznego przedsiębiorstwa. Kary będą wymierzane na drodze decyzji przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Prezes URE ustalając wysokość kar pieniężnych, będzie uwzględniał: zakres naruszeń, powtarzalność naruszeń oraz możliwości finansowe ukaranego podmiotu. Wysokość kary pieniężnej nie może być jednak wyższa niż 5% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym. Szczegółowy zakres audytu energetycznego określa rozporządzenie ministra infrastruktury z 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. z 2009 r. poz. 346). Do obowiązkowych elementów audytu należy: inwentaryzacja techniczno-budowlana, w tym określenie sprawności urządzeń lub instalacji, obliczenie bilansu cieplnego oraz rzeczywistego zapotrzebowania na energię; Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 3

5 ocena stanu technicznego instalacji lub budynku w celu wskazania działań naprawczych służących m.in. zmniejszeniu zużycia energii i zminimalizowaniu emisji dwutlenku węgla; wskazanie najkorzystniejszego pod względem efektywności energetyczno-ekonomicznej wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, wraz z harmonogramem i kosztorysem działań. Audyt energetyczny jest podstawą do pozyskania wsparcia finansowego do realizacji przedsięwzięć polegających na zmniejszeniu zużycia lub strat energii w budynkach, sieciach ciepłowniczych lub źródłach ciepła. Jednym z rodzajów dofinansowania jest premia termomodernizacyjna, przyznawana przez Bank Gospodarstwa Krajowego, która stanowi 20% wykorzystanej kwoty kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Audyt energetyczny może również służyć do określenia założeń projektu budowlanego. Audyt efektywności energetycznej dotyczy przede wszystkim dużych przedsiębiorstw. Wykonanie audytu jest niezbędne do uzyskania świadectwa efektywności energetycznej (tzw. białego certyfikatu), stanowiącego potwierdzenie zrealizowania przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej i oszczędności energii. System białych certyfikatów jest mechanizmem rynkowym stymulującym wdrażanie proenergetycznych rozwiązań wśród przedsiębiorstw sprzedających prąd, gaz lub ciepło. Rozporządzenie ministra gospodarki z 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz.U. z 2012 r. poz. 962) wskazuje na obowiązkowe informacje, które w zależności od rodzaju analizowanego obiektu muszą znaleźć się w audycie efektywności energetycznej. Są to m.in.: ocena stanu technicznego obiektu lub instalacji, w tym dokumentacja techniczna, analiza obecnego zużycia energii, określenie czynników wpływających na zużycie energii; ocena efektów uzyskanych w wyniku realizacji działań zwiększających efektywność energetyczną, w tym metodyka i wyniki obliczeń osiągniętej oszczędności energii oraz sumarycznej redukcji kosztów eksploatacji obiektu. Do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia ministra energii w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 4

6 audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii. Jest to efekt przyjętej w ubiegłym roku ustawy o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 831). Głównym zadaniem przedmiotowego rozporządzenia jest ujednolicenie zasad określania oszczędności energii powstałych w wyniku realizacji działań służących poprawie efektywności energetycznej. Projektowane zmiany mają ułatwić prawidłowe sporządzanie audytów efektywności energetycznej. Projekt rozporządzenia określa m.in.: szczegółowy zakres i sposób sporządzania audytu efektywności energetycznej; wzór karty audytu efektywności energetycznej; metody określania i weryfikacji uzyskanych oszczędności energii; sposób oceny efektywności energetycznej dostarczania ciepła z sieci ciepłowniczej lub innego indywidualnego źródła ciepła, wytwarzającego i dostarczającego ciepło do obiektu budowlanego; współczynniki sprawności procesów przetworzenia energii pierwotnej w energię finalną; sposób przeliczania jednostek energii na porównywalne jednostki; tryb wyrywkowej weryfikacji audytu efektywności energetycznej przez Prezesa URE. Podmiotami zobligowanymi do sporządzania audytów efektywności energetycznych są: 1) tzw. podmioty zobowiązane, czyli: a) przedsiębiorstwa energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania lub obrotu energią elektryczną, ciepłem lub gazem ziemnym i sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium Polski, b) odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będący członkiem giełdy towarowej, c) towarowe domy maklerskie i domy maklerskie; 2) podmioty ubiegające się o przyznanie świadectwa efektywności energetycznej. Audyt efektywności energetycznej stanowi analizę ekonomiczną i techniczną przedsięwzięć mających zwiększyć efektywność energetyczną danego obiektu, urządzenia lub instalacji. Zawiera w szczególności: Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 5

7 1) dane podmiotu, u którego planuje się przeprowadzić lub już zostało zrealizowane przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej; 2) kartę audytu efektywności energetycznej; 3) ocenę stanu technicznego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji; 4) analizę zużycia energii przez obiekt, urządzenie techniczne lub instalację; 5) określenie planowanych do uzyskania oszczędności energii wynikających ze zrealizowania przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej; 6) wykaz efektów uzyskanych z przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, w tym w szczególności określenie osiągniętej oszczędności energii. Do audytu efektywności energetycznej należy załączyć kartę audytu, sporządzoną według wzoru określonego w projektowanym rozporządzeniu. Karta audytu zawiera podstawowe informacje, takie jak dane podmiotu sporządzającego audyt efektywności energetycznej, opis przedsięwzięcia, uzyskiwane oszczędności energii, datę rozpoczęcia i zakończenia przedsięwzięcia. Karta audytu efektywności energetycznej jest zamieszczana w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Regulacji Energetyki. W celu sporządzenia audytu efektywności energetycznej niezbędne jest przeprowadzenie inwentaryzacji technicznej obiektu, którego dotyczy przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej. To kluczowe działanie umożliwiające ocenę stanu technicznego oraz analizę obecnego zużycia energii, stanowiące podstawę do oceny zasadności realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. Inwentaryzacja obejmuje obliczenia zużycia energii na podstawie danych znamionowych lub katalogowych danego obiektu, urządzenia lub instalacji. W niektórych przypadkach, gdzie nie jest możliwa analiza zużycia energii na podstawie oszacowań, niezbędne jest wykonanie pomiarów rzeczywistych wielkości fizycznych pracy. Inwentaryzacja powinna uwzględniać wszystkie czynniki wpływające na zużycie energii (np. usytuowanie obiektu, warunki eksploatacyjne). Kolejnym elementem audytu efektywności energetycznej jest analiza efektów uzyskanych w wyniku realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. Należy szczegółowo opisać założenia i usprawnienia wprowadzone w ramach przedsięwzięcia oraz wykonać obliczenia oszczędności energii z uwzględnieniem przyjętych danych wejściowych, wskaźników, metody obliczeniowej, zastosowanych modeli matematycznych i programów obliczeniowych. Przeprowadzone obliczenia powinny potwierdzać zasadność zrealizowania danego przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. Niezbędnym elementem audytu sporządzanego przed zrealizowaniem przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej jest opis możliwych wariantów realizacji tego przedsięwzięcia z Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 6

8 uwzględnieniem opłacalności ekonomicznej, możliwej do uzyskania oszczędności energii i efektu ekologicznego. Wyniki analizy wariantów mają jednoznacznie wskazać najbardziej optymalny rodzaj przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. Wyróżnia się dwa sposoby sporządzania audytu efektywności energetycznej: bilansowy i uproszczony. W zależności od metody szczegółowość analiz i obliczeń znacznie się różni. Sposób sporządzania audytu efektywności energetycznej zależy głównie od rodzaju i złożoności przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej. W przypadku przedsięwzięć stosunkowo prostych możliwe jest sporządzenie audytu efektywności w sposób uproszczony. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia dopuszcza się opracowanie audytu uproszczonego dla następujących przedsięwzięć: 1) ocieplenie ściany zewnętrznej, dachu lub stropodachu; 2) ocieplenie stropu pod nieogrzewanym poddaszem; 3) ocieplenie stropu nad piwnicą; 4) modernizacja lub wymiana stolarki okiennej; 5) modernizacja lub wymiana instalacji ciepłej wody użytkowej; 6) wymiana opraw oświetleniowych lub źródeł światła; 7) wymiana urządzeń przeznaczonych do użytku domowego; 8) wymiana silników elektrycznych o mocy znamionowej od 0,75 kw do 375 kw; 9) racjonalne użytkowanie energii w mieszkalnych budynkach pasywnych. W celu sporządzenia audytu dla ww. przedsięwzięć dopuszczone jest przyjęcie uproszczonych wzorów obliczeniowych w celu określenia oszczędności energii. Zasady wykonywania uproszczonych obliczeń zostały przedstawione w załącznik nr 2 do rozporządzenia. Projekt rozporządzenia określa również zasady wyrywkowej weryfikacji audytów efektywności energetycznej. Weryfikator (tj. Prezes URE lub podmiot wyłoniony w przetargu) może sprawdzić poprawność sporządzonego audytu efektywności energetycznej przedkładanego wraz z wnioskiem o wydanie świadectwa efektywności energetycznej lub audytu efektywności energetycznej potwierdzającego oszczędność energii uzyskaną u odbiorcy końcowego. Postępowanie weryfikacyjne składa się z dwóch etapów: wstępnego, trwającego nie dłużej niż 14 dni, podczas którego weryfikator ocenia kompletność dokumentacji; właściwego, trwającego maksymalnie 30 dni, w ramach którego następuje ocena merytoryczna audytu. Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 7

9 W przypadku stwierdzenia braków formalnych lub merytorycznych autor audytu efektywności energetycznej może zostać wezwany do dokonania niezbędnych wyjaśnień i poprawek. Audyt energetyczny oraz audyt efektywności energetycznej może wykonać każdy nie istnieją bowiem żadne formalne wymogi co do wykształcenia ani doświadczenia takiej osoby. Natomiast audyt energetyczny przedsiębiorstwa powinien być sporządzony przez niezależnego eksperta posiadającego wiedzę oraz doświadczenie zawodowe w przeprowadzaniu tego rodzaju audytu lub przez eksperta audytowanego przedsiębiorcy, tylko jeżeli nie jest bezpośrednio zaangażowany w audytowaną działalność tego przedsiębiorcy. Poprawność oraz jakość wykonanego audytu efektywności energetycznej oraz audytu energetycznego przedsiębiorstwa może zostać poddana weryfikacji przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, a w przypadku audytu energetycznego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Podstawa prawna: Ustawa z 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz.U. z 2017 r. poz. 130). Ustawa z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 831). Projekt rozporządzenia ministra energii z 17 lutego 2017 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii. Rozporządzenie ministra infrastruktury z 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (Dz.U. z 2009 r. poz. 346). Rozporządzenie ministra gospodarki z 10 sierpnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzania audytu efektywności energetycznej, wzoru karty audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii (Dz.U. z 2012 r. poz. 962). Autorzy: Natalia Springer specjalista ds. ochrony środowiska Natalia Ziętek właścicielka firmy świadczącej usługi doradztwa środowiskowego Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 8

10 Redaktor: Agnieszka Bisiorek ISBN: E-book nr: Wydawnictwo: Adres: Kontakt: 2HH0587 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Telefon , faks , cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: zł Copyright by: Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2017 Trzy rodzaje audytów energetycznych sprawdź, czym się różnią 9