Kim jest Rzecznik Praw Dziecka?

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kim jest Rzecznik Praw Dziecka?"

Angelika Krzemińska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Kim jest Rzecznik Praw Dziecka? Prace nad utworzeniem instytucji Rzecznika Praw Dziecka w Polsce zainicjowane zostały przez organizacje pozarządowe i środowiska działające na rzecz praw dzieci. W rezultacie w Konstytucji RP z 1997 r. wprowadzono przepis (art. 72 ust. 4) dający podstawy prawne do powołania Rzecznika Praw Dziecka. W wyniku prac parlamentarnych 6 stycznia 2000 r. uchwalono ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz.U. Nr 6, poz. 69). Rzecznik stoi na straży praw dziecka, a w szczególności: prawa do życia i ochrony zdrowia, prawa do wychowania w rodzinie, prawa do godziwych warunków socjalnych, prawa do nauki. Rzecznik podejmuje działania na rzecz zapewnienia dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości. Wypełnienie tych zadań wymaga ochrony dziecka przed wszelkimi przejawami przemocy, okrucieństwa, wyzysku, a także przed demoralizacją, zaniedbaniem i innymi formami niewłaściwego traktowania. Przedmiotem troski Rzecznika są wszystkie dzieci; szczególna opieka otacza dzieci niepełnosprawne, które maja utrudniony start życiowy. Rzecznik, wykonując swoje uprawnienia, kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji RP, Konwencji o Prawach Dziecka i ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka. Rzecznik podejmuje działania przewidziane w ustawie z własnej inicjatywy, biorąc pod uwagę napływające do niego informacje wskazujące na naruszenie praw lub dobra dziecka. Zajmuje się przypadkami indywidualnymi, jeśli nie zostały one wcześniej rozwiązane we właściwy sposób, mimo że wykorzystano dostępne możliwości prawne. Rzecznik nie zastępuje wyspecjalizowanych służb, instytucji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną dziecka, lecz interweniuje w sytuacji, kiedy dotychczasowe procedury okazały się nieskuteczne bądź ich zaniechano. Adresatami działań Rzecznika są wszystkie organy władzy publicznej (m.in.: Sejm, Prezydent RP, Rada Ministrów, sądy), samorządy terytorialne, instytucje rządowe i organizacje pozarządowe, do których Rzecznik może zwrócić się o: złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji, a także o udostępnienie akt i dokumentów, w tym zawierających dane osobowe, podjęcie przez nie działań na rzecz dziecka, zgodnie z zakresem ich kompetencji, przedstawiając oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony praw i dobra dziecka, wystąpienie z inicjatywą ustawodawczą bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych. Obowiązkiem Rzecznika jest coroczne przedstawienie Sejmowi i Senatowi informacji o swoich działaniach oraz uwag o stanie przestrzegania praw dziecka w Polsce. Ponieważ

uchwalono ustawę o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz.U. Nr 6, poz. 69).

2 informacja ta jest podawana do wiadomości publicznej, stanowi doskonałą możliwość podjęcia ogólnonarodowej dyskusji nad stanem przestrzegania praw dziecka w Polsce. Na pierwszego Rzecznika Praw Dziecka Sejm Rzeczypospolitej Polskiej powołał uchwałą z dnia 8 czerwca 2000 roku Marka Piechowiaka. Obecnie, od dnia 25 lipca 2008 roku funkcję Rzecznika pełni Marek Michalak. Rzecznik Praw Dziecka ul. Przemysłowa 30/ Warszawa telefon: (22) fax: (22) Biuro jest czynne od poniedziałku do piątku w godzinach Adres poczty elektronicznej: rpd@brpd.gov.pl Dziecięcy Telefon Zaufania Musimy budować świat, w którym żadne dziecko nie będzie pozbawione prawa do życia w pokoju i bezpieczeństwie, w trwałej rodzinie, prawa do wzrastania w atmosferze wolnej od lęku i niepokoju Jan Paweł II Czym jest Konwencja o Prawach Dziecka? Konwencja o Prawach Dziecka jest dokumentem o szczególnych walorach edukacyjnych ze względu na proponowany katalog praw. Konwencja dotyczy dzieci i młodzieży od urodzenia do 18-tego roku życia. Została uchwalona jednomyślnie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 listopada 1989 roku. Do praktycznego zastosowania weszła od 2 września 1990 roku. W Polsce zaczęła obowiązywać od 30 września 1991 roku. Z Konwencji wynika status prawny i społeczny dziecka, który określono na podstawie czterech uogólnionych stwierdzeń: 1. Dziecko jest samodzielnym podmiotem. Jednak ze względu na swoją naturalną niedojrzałość fizyczną i psychiczną powinno być otoczone szczególną opieką wychowawczą i ochroną prawną. 2. Dziecku należy się poszanowanie, przede wszystkim jego tożsamości, godności i prywatności.

Obecnie, od dnia 25 lipca 2008 roku funkcję Rzecznika pełni Marek Michalak. Rzecznik Praw Dziecka ul.

3 3. Rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowawczym dziecka. 4. Państwo powinno wspierać rodzinę, a nie wyręczać ją w jej funkcjach. Tworząc Konwencję o Prawach Dziecka kierowano się głównie następującymi zasadami: 1. Zasada dobra dziecka wszystkie działania na rzecz dziecka są w najlepiej pojętym jego interesie. 2. Zasada równości wszystkie dzieci są równe wobec prawa. 3. Zasada poszanowania praw wszystkie dzieci mają prawo do optymalnego rozwoju i wychowania. 4. Zasada pomocy państwa w zabezpieczeniu odpowiednich warunków socjalnych i zdrowotnych rodziny. Prawa dziecka wyrażone w Konwencji stanowią cztery następujące grupy: 1. Prawa osobiste do życia, rozwoju, tożsamości (nazwisko, obywatelstwo, wiedza o swoim pochodzeniu), nauki, prywatności, godności, szacunku, nietykalności osobistej, wyznawania własnych poglądów, religii, występowania we własnym imieniu w sprawach administracyjnych i sądowych, wychowania w rodzinie i kontaktów z rodzicami, wolności od przemocy fizycznej i psychicznej. 2. Prawa socjalne do odpowiedniego standardu życia, ochrony zdrowia, zabezpieczenia socjalnego, wypoczynku i czasu wolnego. 3. Prawa kulturalne do nauki (bezpłatna i obowiązkowa w zakresie szkoły podstawowej), korzystania z dóbr kultury, informacji, znajomości własnych praw. 4. Prawa polityczne do stowarzyszania się i zgromadzeń w celach pokojowych. Konwencja o Prawach Dziecka ma preambułę (wstęp wyjaśniający) i tekst stanowiący, który zawiera 54 artykuły.

Zasada równości wszystkie dzieci są równe wobec prawa. 3. Zasada poszanowania praw wszystkie dzieci mają prawo do optymalnego rozwoju i wychowania. 4.

4 O prawach dziecka Niech się wreszcie każdy dowie I rozpowie w świecie całym, Że dziecko to także człowiek. Tyle że jest mały. Dlatego ludzie uczeni, Którym za to należą się brawa, Chcąc wielu dzieci los odmienić, Stworzyli dla was mądre prawa. Więc je na co dzień i od święta, próbujcie dobrze zapamiętać: Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego, A szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego. Mogę uczyć się wszystkiego, co mnie zaciekawi I mam prawo sam wybierać, z kim się będę bawić. Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać I każdego mogę zawsze na ratunek wzywać. Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami, Nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami. Nikt nie może moich listów czytać bez pytania, Mam też prawo do tajemnic i własnego zdania. Mogę żądać, żeby każdy uznał moje prawa, A gdy różnię się od innych, to jest moja sprawa. Tak się w wiersze poukładały, Prawa dla dzieci na całym świecie,

Więc je na co dzień i od święta, próbujcie dobrze zapamiętać: Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego, A szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego.

5 Byście w potrzebie z nich korzystały, Najlepiej jak umiecie. Marcin Brykczyński O prawach dziecka Tworząc stronę korzystano z następujących pozycji: Informator RP Rzecznik Praw Dziecka, Warszawa Biblioteczka Terenowego Komitetu Ochrony Praw Dziecka w Częstochowie Konwencja o Prawach Dziecka, Częstochowa 1996.

pozycji: Informator RP Rzecznik Praw Dziecka, Warszawa 2002.

Podobne dokumenty

Co to są prawa dziecka?

Prawa Dziecka Co to są prawa dziecka? Każdy człowiek jest osobą, ale żaden człowiek nie rodzi się w pełni ukształtowany. Pełnię swojej osobowości musi rozwinąć. Każdy człowiek musi odpowiednio ukształtować