ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI. PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

Transkrypt

1 ŚRODKI OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI PRAWO KONSTYTUCYJNE SEMESTR LETNI 2014/2015 mgr Anna Kuchciak

2 KO N S T Y T U C J A R P : Ś R O D K I O C H R O N Y P R A W I W O L N O Ś C I a r t. 4 5 u s t. 1 P R AW O D O S Ą D U a r t. 77 u s t. 1 P R AW O DO W Y N A G R O D Z E N I A S Z KO D Y W Y R Z Ą D Z O N E J P R Z E Z N I E Z G O D N E Z P R AW E M D Z I A Ł A N I E O R G A N U W Ł A D Z Y P U B L I C Z N E J a r t. 77 u s t. 2 Z A K A Z Z A M Y K A N I A D R O G I S Ą D O W E J D O C H O D Z E N I A N A R U S Z O N YC H P R AW L U B W O L N O Ś C I a r t. 78 P R AW O DO Z A S K A R Ż A N I A O R Z E C Z E Ń I D E C Y Z J I W Y D A N YC H W I I N S TA N C J I ( W Y J ĄT K I W U S TAW I E ) a r t. 79 P R AW O DO S K A R G I KO N S T Y T U C Y J N E J a r t. 80 P R AW O W Y S TĄ P I E N I A DO R Z E C Z N I K A P R AW O B Y WAT E L S K I C H Z W N I O S K I E M O P O M O C

3 art. 79 Ś R O D K I O C H R O N Y P R A W I W O L N O Ś C I PRAWO DO SKARGI KONSTYTUCYJNEJ KAŻDY NARUSZENIE KONSTYTUCYJNYCH PRAW LUB WOLNOŚCI S K A R G A ALE: ART. 56 w y c z e r p a n i e p r z e w i d z i a n e j d r o g i p r a w n e j, z a c h o w a n i e 3 - m i e s i ę c z n e g o t e r m i n u o d d o r ę c z e n i a s k a r ż ą c e m u p r a w o m o c n e g o w y r o k u / o s t a t e c z n e j d e c y z j i / i n n e g o o s t a t e c z n e g o r o z s t r z y g n i ę c i a, w y m o g i p i s m a p r o c e s o w e g o, s p o r z ą d z o n a p r z e z a d w o k a t a l u b r a d c ę p r a w n e g o art ustawy o Trybunale Konstytucyjnym i n t e r e s o s o b i s t y / p r a w n y / r e a l n y TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

4 R Z E C Z N I K P R A W O B Y W A T E L S K I C H Rozdział IX Konstytucji RP ORGANY KONTROLI PAŃSTWOWEJ I OCHRONY PRAWA Sejm za zgodą Senatu w n i o s e k Marszałek Sejmu /grupa 35 posłów powołuje R Z E C Z N I K P R A W O B Y WAT E L S K I C H stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela, które zostały określone w Konstytucji i innych aktach normatywnych), n i e z a w i s ł y / n i e z a l e ż n y w swojej działalności od innych organów państwowych, o d p o w i a d a j e d y n i e p r z e d S e j m e m (zasady określone w ustawie), powoływany na 5 - l e t n i ą kadencję (ta sama osoba nie dłużej niż 2 kadencje), przysługuje mu immunitet, n i e m o ż e : zajmować innego stanowiska (wyjątek: stanowisko profesora szkoły wyższej); wykonywać innych zajęć zawodowych; należeć do partii politycznej, związku zawodowego; prowadzić działalności publicznej, której nie da się pogodzić z godnością urzędu,

5 R Z E C Z N I K P R A W O B Y W A T E L S K I C H i n f o r m u j e : o swojej działalności oraz o stanie przestrzegania wolności i praw corocznie Sejm i Senat p o d e j m u j e c z y n n o ś c i : z własnej inicjatywy, na wniosek (obywateli lub ich organizacji; organów samorządów; Rzecznika Praw Dziecka) art Konstytucji RP ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich art. 80 Konstytucji RP PRAWO WYSTĄPIENIA DO RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH O POMOC WNIOSEK O POMOC W OCHRONIE SWOICH WOLNOŚCI LUB PRAW NARUSZONYCH PRZEZ ORGANY WŁADZY PUBLICZNEJ! K A Ż D Y! R Z E C Z N I K P R AW O B Y WAT E L S K I C H

6 R Z E C Z N I K P R A W D Z I E C K A! art. 72 ust. 4 Konstytucji RP! ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka Sejm za zgodą Senatu powołuje w n i o s e k Marszałek Sejmu/Marszałek Senatu /grupa co najmniej 35 posłów/co najmniej 15 senatorów RZECZNIK PRAW DZIECKA jest n i e z a l e ż n y w swojej działalności od innych organów państwowych, o d p o w i a d a j e d y n i e p r z e d S e j m e m (na zasadach określonych w ustawie), 5 - l e t n i a kadencja (ta sama osoba nie dłużej niż przez 2 kolejne kadencje) przysługuje immunitet, n i e m o ż e : zajmować innego stanowiska (wyjątek: stanowisko profesora szkoły wyższej), wykonywać innych zajęć zawodowych; art. 4,6 i 7 ustawy o Rzeczniku Praw Dziecka należeć do partii politycznej; prowadzić działalności publicznej, której nie da się pogodzić z obowiązkami i godnością urzędu.

7 Ś R O D K I O C H R O N Y P R A W I W O L N O Ś C I S K A R G A D O E U R O P E J S K I E G O T R Y B U N A Ł U P R A W C Z Ł O W I E K A SKARGA PAŃSTWA SKARGA INDYWIDUALNA m.in.: wyczerpanie wszystkich (przewidzianych przez prawo wewnętrzne) środków odwoławczych, max. 6 m-cy od podjęcia ostatecznej decyzji, każda osoba/organizacja pozarządowa/grupa jednostek ofiara naruszenia praw zawartych w Konwencji (lub protokołach). Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności

8 Opracowano na podstawie: Banaszak B. Prawo konstytucyjne, Warszawa 2012 r. Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: komentarz, Warszawa 2012 r. Garlicki L. Polskie prawo konstytucyjne: zarys wykładu, Warszawa 2014 r. Jabłoński M., Jarosz Żukowska Prawa człowieka i systemy ich ochrony: zarys wykładu, Wrocław 2010 r.