INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W ROKU 2012 I 2013

Transkrypt

1 INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W ROKU 2012 I 2013 Toruń, kwiecień 2013 r.

2 SPIS TREŚCI: 1. CHARAKTERYSTYKA ZMIAN NA RYNKU PRACY W 2012 ROKU FUNDUSZ PRACY W 2012 ROKU KRYTERIA USTALANIA KWOT ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY W 2012 ROKU ŚRODKI FUNDUSZU PRACY PRZYZNANE W 2012 ROKU GŁÓWNE PRZEDSIĘWZIĘCIA REALIZOWANE NA RZECZ RYNKU PRACY W 2012 ROKU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO- POMORSKIM PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI INNE PROGRAMY RYNKU PRACY REALIZOWANE W 2012 ROKU SYTUACJA NA RYNKU PRACY W I KWARTALE 2013 ROKU FUNDUSZ PRACY W 2013 ROKU PODSUMOWANIE... 23

3 1 1. CHARAKTERYSTYKA ZMIAN NA RYNKU PRACY W 2012 ROKU Z danych opublikowanych przez Urząd Statystyczny w Bydgoszczy * wynika, że w roku 2012 odnotowano w województwie kujawsko-pomorskim spadek przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw: ukształtowało się ono na poziomie 244,7 tys. osób i było niższe niż w roku poprzednim o 1,0% (w skali kraju odnotowano w tym zakresie wzrost o 2,0% ** ). W grudniu 2012 r. spadek przeciętnego zatrudnienia w skali roku odnotowano w większości sekcji, z czego największy wystąpił w przetwórstwie przemysłowym (o 2,1%), w zakwaterowaniu i gastronomii (o 1,8%) oraz w informacji i komunikacji (o 1,7%). Przeciętne zatrudnienie najbardziej zwiększyło się w sekcjach: transport i gospodarka magazynowa (o 7,2%) oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 3,2%). W grudniu 2012 r. w sektorze publicznym zatrudnionych było w regionie 21,9 tys. osób (o 1,8% więcej niż przed rokiem), a w sektorze prywatnym 219,8 tys. osób (spadek o 1,4%). Udział zatrudnionych w sektorze prywatnym w ogólnej liczbie zatrudnionych wyniósł 91,0% (wobec 91,3% w roku poprzednim). W rejestrze REGON w województwie kujawsko-pomorskim w końcu 2012 roku zarejestrowanych pozostawało podmiotów gospodarki narodowej *** (bez osób prowadzących gospodarstwa indywidualne w rolnictwie). W ciągu roku ich liczba wzrosła o 2,0% (wobec spadku w roku poprzednim o 0,9%). W sektorze publicznym działało 5936 podmiotów (o 1,5% więcej niż przed rokiem), a w sektorze prywatnym podmiotów (o 2,0% więcej). Firmy będące własnością osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą łącznie stanowiły 75,2% zawartości rejestru REGON (w odniesieni do końca 2011 roku liczba tych osób wzrosła o 0,9%, ale ich udział zmniejszył się o 0,8 pkt. proc.). Ze względu na rodzaj prowadzonej działalności (PKD) najliczniejsze sekcje to: Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych włączając motocykle (27,5% wszystkich podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON należy do tej sekcji), Budownictwo (11,8%) oraz Przetwórstwo przemysłowe (9,2%). W odniesieniu do końca poprzedniego roku, spadek liczby zarejestrowanych podmiotów odnotowano jedynie w sekcjach: Transport i gospodarka materiałowa o 2,0% oraz Handel hurtowy i detaliczny (...) o 0,7%. Spośród pozostałych sekcji największy wzrost odnotowano wśród podmiotów prowadzących działalność w sekcji Edukacja (o 22,3%, co związane jest z wejściem w życie z dniem r. przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej [Dz. U. Nr 139, poz. 814 z późn. zm.], wprowadzającej zmiany do ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej [Dz. U. nr 88, poz. 439 z późn. zm.]), a następnie Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną(...) (o 12,4%) oraz Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (o 9,0%). * Źródło: ** Źródło: *** Źródło: Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w województwie kujawsko-pomorskim. Stan na koniec 2012 r. Opracowanie sygnalne, Urząd Statystyczny w Bydgoszczy, luty 2013 r.

4 2 Według stanu w dniu 31 grudnia 2012 roku w województwie kujawskopomorskim zarejestrowanych pozostawało bezrobotnych. W porównaniu z końcem roku poprzedniego liczba bezrobotnych wzrosła o 9217 osób (6,6%). W tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych wzrosła o 7,8% *. Rok 2012 był czwartym z kolei, w którym odnotowano wzrost liczby bezrobotnych. Bezrobotni w województwie kujawsko-pomorskim Stan w końcu roku Liczba bezrobotnych Rok zmiana do poprzedniego roku osoby w % , , , , , , ,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy Wzrost liczby bezrobotnych wystąpił w styczniu, lutym oraz w miesiącach: od sierpnia do grudnia. W pozostałych miesiącach poziom bezrobocia w województwie kujawsko-pomorskim zmniejszał się. Bezrobotni i stopa bezrobocia w województwie kujawsko-pomorskim w 2012 roku. Stan w końcu miesiąca Liczba bezrobotnych Stopa bezrobocia zmiana do poprzedniego zmiana do Miesiąc miesiąca poprzedniego m-ca w w % osoby w % pkt. proc. styczeń ,5 17,8 0,8 luty ,2 18,1 0,3 marzec ,3 17,9-0,2 kwiecień ,4 17,4-0,5 maj ,4 17,1-0,3 czerwiec ,2 16,7-0,4 lipiec ,1 16,6-0,1 sierpień ,1 16,6 0,0 wrzesień ,6 16,7 0,1 październik ,8 16,8 0,1 listopad ,9 17,3 0,5 grudzień ,5 17,9 0,6 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy oraz dane ze strony GUS (BDL) W 2012 roku wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w 21 powiatach: od 60 osób (1,0%) w powiecie żnińskim do 1428 osób (19,3%) w Toruniu. Spadek * Źródło:

5 3 odnotowano w dwóch powiatach: sępoleńskim o 88 osób (2,4%) i lipnowskim o 6 osób (0,1%). Stopa bezrobocia rejestrowanego, charakteryzująca udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo, w województwie kujawsko-pomorskim wyniosła w końcu 2012 roku 17,9% i była o 0,9 pkt. proc. wyższa niż w końcu poprzedniego roku (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik stopy bezrobocia wzrósł również o 0,9 pkt. proc i w końcu grudnia 12 wyniósł 13,4%). Wskaźnik stopy bezrobocia wzrastał w styczniu i lutym, oraz od września do grudnia. Podregiony i powiaty Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według podregionów i powiatów Stan w końcu okresu Bezrobotni Stopa bezrobocia 2011 rok 2012 rok osoby Polska ,8 12,5 13,4 0,9 Województwo razem ,6 17,0 17,9 0,9 Podregion bydgosko-toruński ,3 9,5 10,6 1,1 Bydgoski ,7 12,6 13,7 1,1 Toruński ,0 17,0 19,1 2,1 m. Bydgoszcz ,0 7,9 8,5 0,6 m. Toruń ,3 8,1 9,5 1,4 Podregion grudziądzki ,4 20,8 21,6 0,8 Brodnicki ,8 14,8 15,4 0,6 Chełmiński ,1 22,9 24,7 1,8 Golubsko-Dobrzyński ,6 22,3 23,7 1,4 Grudziądzki ,9 27,6 28,2 0,6 Sępoleński ,4 25,5 25,1-0,4 Świecki ,5 18,3 18,7 0,4 Tucholski ,3 19,6 21,1 1,5 Wąbrzeski ,9 21,3 22,4 1,1 m. Grudziądz ,0 22,3 22,9 0,6 Podregion włocławski ,3 22,6 23,6 1,0 Aleksandrowski ,6 21,2 23,1 1,9 Inowrocławski ,8 22,2 23,6 1,4 Lipnowski ,1 28,4 28,4 0,0 Mogileński ,5 19,9 20,8 0,9 Nakielski ,5 22,8 23,6 0,8 Radziejowski ,7 23,9 24,2 0,3 Rypiński ,2 19,1 20,4 1,3 Włocławski ,0 27,0 28,4 1,4 Żniński ,0 22,4 22,6 0,2 m. Włocławek ,8 19,8 20,6 0,8 * dane zostały zmienione w stosunku do wcześniej opublikowanych wzrost/ spadek Źródło: Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy oraz dane GUS i MPiPS % grudzień 2011* grudzień 2012 wzrost/ spadek (w pkt. proc.)

6 4 W 2012 roku zwiększyła się zarówno liczba bezrobotnych kobiet (o 2,9% czyli 2245 osób), jak i mężczyzn (o 11,4% czyli 6972 osoby). Znaczny względny wzrost (63,5%, czyli 1925 osób) wystąpił w kategorii osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. O 3,4% (264 osoby) wzrosła liczba osób będących w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, ale w kategorii osób, które ukończyły szkołę wyższą do 27 roku życia wystąpił spadek o 0,8% (13 osób). Wśród bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy znaczący wzrost odnotowano w populacji osób które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia (o 16,0%, czyli 393 osoby), najmniejszy zaś wśród osób do 25 roku życia (o 0,7%, czyli 204 osoby). O 56,9% wzrosła również liczba osób powracających do rejestracji po zakończeniu kontraktu socjalnego, ale wzrost ten wyniósł 33 osoby. Spadek liczby bezrobotnych dotyczył jedynie osób bez doświadczenia zawodowego (o 0,2%, czyli 50 osób). Liczba osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy ogółem wzrosła w 2012 roku o 6,5% (8368 osób). W dalszym ciągu nie zmienia się w istotny sposób struktura bezrobotnych pod względem cech społeczno-demograficznych: w ciągu 2012 roku najbardziej wzrósł udział osób zwolnionych z przyczyn zakładu pracy, którzy stanowią obecnie 3,3% ogółu bezrobotnych (o 1,1 pkt. proc. więcej niż przed rokiem). Osoby bez wykształcenia średniego stanowią 63,1% ogółu bezrobotnych (o 0,2 pkt. proc. więcej niż przed rokiem, kobiety 54,1% (o 1,9 pkt. proc. mniej), długotrwale bezrobotni to również 54,1% ogółu (o 0,2 pkt. proc. więcej niż przed rokiem), mieszkańcy wsi 45,0% (spadek o 0,1 pkt. proc.), osoby powyżej 50 roku życia 20,6% (wzrost o 0,6 pkt. proc.), natomiast osoby do 25 roku życia również 20,6% (spadek o 1,2 pkt. proc.). Prawo do zasiłku posiada 18,8% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 18,3%). W 2012 roku w powiatowych urzędach pracy w województwie kujawskopomorskim zarejestrowało się nowych bezrobotnych (o 4,6% więcej niż w roku poprzednim). W porównaniu z rokiem 2011 o 3,1% wzrosła liczba osób rejestrujących się po raz pierwszy, natomiast o 4,9% liczba osób, które do rejestrów PUP powróciły po raz kolejny. W tym samym czasie z rejestrów wyłączono bezrobotnych (o 0,7% mniej niż w roku poprzednim). Najważniejszą przyczyną wyłączeń ( osób, czyli 44,3%) było podjęcie pracy (w roku poprzednim było to odpowiednio: osób i 45,6%), przede wszystkim niesubsydiowanej (84,4% wszystkich podjęć pracy; w roku poprzednim 88,1%). Wśród bezrobotnych podejmujących pracę w 2012 roku przewagę mieli mężczyźni, którzy stanowili 51,7% tej populacji (w roku poprzednim było to 52,6%). Zatrudnienie niesubsydiowane podjęło w 2012 roku bezrobotnych (o 7,5% mniej niż w roku poprzednim). Z zatrudnienia subsydiowanego skorzystało bezrobotnych (o 27,4% więcej niż w roku 2011): przede wszystkim były to roboty publiczne (4257 osób, o 24,3% więcej niż w roku poprzednim) oraz podjęcie pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego (2984 osoby, o 7,2% więcej). Prace interwencyjne podjęło 2129 bezrobotnych (o 48,3% więcej niż w roku poprzednim), natomiast działalność gospodarczą rozpoczęło 1676 bezrobotnych (o 21,0% więcej niż w roku 2011). Inne zatrudnienie subsydiowane (do którego

7 5 zalicza się m. in. podjęcia pracy przez niepełnosprawnych finansowane przez PFRON oraz podjęcie działalności gospodarczej dzięki dotacjom z działania 6.2 PO KL w ramach projektu systemowego Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu kujawsko-pomorskiego ) podjęło 629 bezrobotnych. Szkolenia w 2012 roku rozpoczęło 7736 bezrobotnych (o 71,4% więcej niż w roku 2011), staże osoby (o 67,6% więcej), prace społecznie użyteczne 4008 osób (o 37,1% więcej). Przygotowanie zawodowe dorosłych rozpoczęło 18 bezrobotnych (o 10 osób więcej niż w roku poprzednim) AKTYWIZACJA BEZROBOTNYCH W WYBRANYCH FORMACH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH osoby zatrudnienie niesubsydiowane zatrudnienie subsydiowane szkolenie staż przygotowanie zawodowe dorosłych prace społecznie użyteczne 2011 rok 2012 rok Źródło: opracowanie własne na podstawie MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy Łącznie w 2012 roku z różnych form aktywizacji zawodowej (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych, prace społecznie użyteczne) skorzystało bezrobotnych (o 49,8% więcej niż w roku poprzednim). Było to możliwe dzięki zwiększeniu środków Funduszu Pracy przyznanych dla województwa na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty. W 2012 roku 184 bezrobotnych rozpoczęło realizację indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisało kontrakt socjalny (w 2011 roku było to 219 osób). W omawianym okresie dla bezrobotnych i 282 poszukujących pracy przygotowano Indywidualne Plany Działania (IPD), które mają na celu doprowadzenie do podjęcia przez nich odpowiedniej pracy (w roku 2011 było to odpowiednio: bezrobotnych i 362 poszukujących pracy).

8 6 L.p rok 2012 rok zmiana w osobach w % 1. Bezrobotni według stanu w końcu roku poprzedniego ,2 2. Bezrobotni zarejestrowani w okresie: ,6 po raz pierwszy ,1 po raz kolejny (od 1990 r.) ,9 po pracach interwencyjnych ,0 po robotach publicznych ,1 po stażu ,7 po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych ,6 po szkoleniu ,9 po pracach społecznie użytecznych ,0 po zakończeniu indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub kontraktu socjalnego ,9 3. Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w okresie z powodu: ,7 3a. podjęcia pracy ,4 1) niesubsydiowanej ,5 w tym pracy sezonowej ,6 2) subsydiowanej ,4 - prac interwencyjnych ,3 - robót publicznych ,3 - podjęcia działalności gospodarczej ,0 - podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego ,2 - inne ,8 3b. rozpoczęcia szkolenia ,4 3c. rozpoczęcia stażu ,6 3d. rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych ,0 3e. rozpoczęcia pracy społecznie użytecznej ,1 rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego 3f. lub podpisania kontraktu socjalnego odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej 3g. pracy lub innej formy pomocy , ,1 3h. niepotwierdzenia gotowości do pracy ,9 3i. dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego ,6 3j. podjęcia nauki ,8 3k. ukończenia 60/65 lat ,1 3l. nabycia praw emerytalnych lub rentowych ,7 3m. nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego ,0 3n. innych ,6 4. Bezrobotni według stanu w końcu okresu ,6 - w tym zarejestrowani po raz pierwszy ,0 Źródło: MPiPS-01 Sprawozdanie o rynku pracy BILANS BEZROBOTNYCH W LATACH Wyszczególnienie osoby

9 7 W 2012 roku do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawskopomorskim pracodawcy zgłosili wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Było to o 13,3% propozycji więcej niż w roku poprzednim. Liczba propozycji na formy subsydiowane (zatrudnienie subsydiowane oraz miejsca aktywizacji razem) wzrosła o 50,7%, natomiast na zatrudnienie niesubsydiowane spadła o 9,7%. W tym samym czasie w Polsce liczba wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wzrosła ogółem o 5,9%, liczba propozycji na formy subsydiowane zwiększyła się o 32,7%, natomiast liczba ofert na zatrudnienie niesubsydiowane zmniejszyła się o 7,0% *. W 2012 roku w województwie kujawsko-pomorskim pracodawcy 77 razy zgłaszali zamiar dokonania zwolnień z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Łącznie dotyczyło to 3408 pracowników (w roku 2011 było to 95 zgłoszeń dotyczących 2583 osób). Liczba bezrobotnych zwolnionych z przyczyn zakładów pracy w końcu 2012 roku wzrosła w odniesieniu do roku poprzedniego o 63,5% i wyniosła 4957 osób, co stanowiło 3,3% ogółu bezrobotnych. 2. FUNDUSZ PRACY W 2012 ROKU 2.1. KRYTERIA USTALANIA KWOT ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY W 2012 ROKU W dniu 30 stycznia 2012 roku, Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego podjął Uchwałę Nr XVII/313/12 w sprawie określenia kryteriów ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty w 2012 roku. Wcześniej założenia Kryteriów zostały pozytywnie zaopiniowane przez Wojewódzką Radę Zatrudnienia i przedstawione do konsultacji dyrektorom Powiatowych Urzędów Pracy, starostom powiatów i prezydentom miast na prawach powiatów. Ostateczny projekt Uchwały uzyskał pozytywną opinię Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia oraz został przyjęty przez Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Podobnie jak w latach poprzednich określając kryteria Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego wziął pod uwagę w szczególności: 1) skalę napływów do bezrobocia i odpływów z bezrobocia; 2) udział osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w rozumieniu art. 49 ustawy, w ogólnej liczbie bezrobotnych; 3) stopę bezrobocia; 4) wskaźnik efektywności realizowanych usług lub instrumentów rynku pracy; 5) kwoty środków Funduszu Pracy przeznaczone w powiecie na realizację projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Podstawowym założeniem kryteriów podziału środków Funduszu Pracy na 2012 rok było oparcie ich konstrukcji na kryteriach stosowanych w 2011 roku, jednakże dokonano w nich dwóch istotnych zmian: 1) wprowadzono nowy element podziału 65% środków Funduszu Pracy przyznanych dla województwa kujawsko-pomorskiego na dwie części: 70% z tej kwoty * Źródło:

10 8 podzielono według przyjętych kryteriów z zachowaniem dotychczasowych okresów naliczania danych do wskaźników, natomiast 30% zostało podzielone proporcjonalnie do udziału podjęć pracy dla danego powiatowego urzędu pracy w ogólnej liczbie podejmujących pracę w województwie, 2) w związku z pogarszającą się sytuacją na rynku pracy, a także uwzględniając znaczne zmniejszenie kwot środków Funduszu Pracy ustalanych dla województw, wprowadzono większe zróżnicowania wag i przedziałów dla wskaźnika stopy bezrobocia. Pozostałe 35% środków Funduszu Pracy będące w dyspozycji Samorządu Województwa, zostało także udostępnione Powiatowym Urzędom Pracy, przy wykorzystaniu Kryteriów, na realizację programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego (Poddziałanie PO KL). Środki te zostały przyznane odrębną uchwałą Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ŚRODKI FUNDUSZU PRACY PRZYZNANE W 2012 ROKU W 2012 roku decyzjami Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 marca i 11 grudnia 2012 r. województwo kujawsko-pomorskie otrzymało z Funduszu Pracy kwotę w wysokości ,5 tys. zł przeznaczoną na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej. Było to o 12,7% więcej niż w 2011 roku. Z wyżej wymienionej kwoty ,8 tys. zł zostało przeznaczone dla samorządów powiatów woj. kujawsko-pomorskiego. Podziału tej kwoty pomiędzy samorządy powiatów dokonano w oparciu o kryteria ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty w 2012 roku. Pozostałe środki tj. kwotę ,7 tys. zł samorząd województwa przeznaczył zgodnie z Uchwałą Nr 10/223/12 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 7 marca 2012 r. w sprawie zasad wykorzystania środków Funduszu Pracy na finansowanie zadań realizowanych przez samorząd województwa w 2012 roku na realizację projektów systemowych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) w ramach Działania 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Poddziałanie Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy. Podziału ww. kwoty dokonano również w oparciu o wspomniane Kryteria (...). W marcu 2012 roku MPiPS ustaliło zasady ubiegania o dodatkowe środki Funduszu Pracy stanowiących rezerwę Ministra Pracy i Polityki Społecznej na finansowanie/dofinansowanie programów specjalnych. Dla województwa kujawsko-pomorskiego przeznaczono w sumie kwotę 6829,1 tys. zł, z czego na: programy specjalne kierowane do osób do 30 roku życia 3630,7 tys. zł, programy specjalne kierowane do osób powyżej 50 roku życia 3198,4 tys. zł. Na projekty realizowane w ramach programu specjalnego skierowanego do osób do 30 roku życia wnioski złożyło i otrzymało środki 12 powiatowych urzędów pracy (Brodnica, Chełmno, Golub-Dobrzyń, Grudziądz, Mogilno, Radziejów, Rypin,

11 9 Sępólno Krajeńskie, Świecie, Tuchola, Wąbrzeźno, Włocławek). Aktywizacją objęto 1000 osób bezrobotnych w następujących formach wsparcia: stażach, refundacjach podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, szkoleniach, robotach publicznych, pracach interwencyjnych, zwrot kosztów przejazdu oraz specyficzne elementy wsparcia zatrudnienia. O środki na realizację programów specjalnych skierowanych do osób powyżej 50 roku życia wystąpiło 10 powiatowych urzędów pracy (Brodnica, Chełmno, Golub-Dobrzyń, Grudziądz, Mogilno, Radziejów, Rypin, Sępólno Krajeńskie, Powiat Toruński, Tuchola). Projekty przewidują zaktywizowanie, w ramach przyznanych kwot, 400 osób bezrobotnych poprzez: staże, zrefundowanie podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, szkolenia, roboty publiczne, prace interwencyjne, zwroty kosztów przejazdu oraz specyficzne elementy wspierające zatrudnienie. Ponadto powiatowe urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego aplikowały o środki na realizację programów aktywizacji zawodowej bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi. Środki na ten cel uzyskały cztery powiatowe urzędy pracy (Grudziądz, Inowrocław, Lipno, Powiat Toruński) na łączną kwotę 3 656,7 tys. zł. Zaktywizowanych zostało ogółem 485 osób bezrobotnych w ramach: szkoleń, doposażenia/wyposażenia miejsca pracy, staży i prac interwencyjnych. W drugiej połowie 2012 roku Minister Pracy i Polityki Społecznej uruchomił cztery tury dodatkowych środków z rezerwy Funduszu Pracy na finansowanie programów, w ramach których powiatowe urzędy pracy województwa kujawskopomorskiego pozyskały: z I i II tury w ramach której aktywizacją objęto osoby bezrobotne do 30 roku życia, powyżej 50 roku życia oraz osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy kwotę w wysokości ,0 tys. zł, z tego: na program skierowany do osób bezrobotnych do 30 roku życia, który realizowało 19 powiatowych urzędów pracy, kwotę ,5 tys. złotych, w ramach której zaktywizowano blisko 2200 osób, na program skierowany do osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia, który realizowało 16 powiatowych urzędów pracy, kwotę 5166,1 tys. złotych, w ramach której zaktywizowano ponad 1100 osób, na program skierowany do osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, który realizowało 19 powiatowych urzędów pracy, kwotę 6678,4 tys. złotych, w ramach której zaktywizowano ponad 760 osób, z III tury na programy aktywizacji zawodowej bezrobotnych kwotę w wysokości 5576,7 tys. zł, w ramach której 9 powiatowych urzędów pracy zaktywizowało blisko 450 osób bezrobotnych,

12 10 z IV tury na programy aktywizacji zawodowej osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy kwotę w wysokości 902,0 tys. zł, w ramach której 5 powiatowych urzędów pracy zaktywizowało 82 osoby bezrobotne. W sumie w 2012 roku samorządy powiatów województwa kujawskopomorskiego złożyły 103 wnioski o dodatkowe środki z rezerwy Ministra, na których realizację otrzymały łącznie ,79 tys. zł. Ogółem w 2012 roku na aktywizację zawodową bezrobotnych województwo kujawsko-pomorskie otrzymało z Funduszu Pracy środki w wysokości ,3 tys. zł. Dla porównania w 2011 roku powiatowe urzędy pracy dysponowały kwotą w wysokości ,4 tys. zł, tj. mniejszą o 26,7% (41 071,9 tys. zł). ŚRODKI FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH (W TYS. ZŁ) 2012 rok , , , rok , , ,2 0, , , , , , , , , , ,0 Źródło: Decyzje MPiPS środki na finasowanie zadań realizowanych przez samorządy powiatów środki na finansowanie zadań realizowanych przez samorząd województwa dodatkowe środki pozyskane z Rezerwy Ministra Wydatki ogółem Funduszu Pracy w województwie kujawsko-pomorskim * w 2012 roku wzrosły w odniesieniu do roku poprzedniego o 15,5% i wyniosły ,4 tys. zł. Wzrost dotyczył wszystkich głównych rodzajów wydatków, ale najbardziej zwiększyła się kwota przeznaczona na programy na rzecz promocji zatrudnienia o 26,3%, natomiast kwota wydatków na zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) wzrosła o 9,5%. Spadek odnotowano jedynie w kategorii pozostałe wydatki (o 1,5%). * dane na podstawie MPiPS-02 Sprawozdanie o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy za miesiąc grudzień 2012 roku

13 11 Struktura wydatków Funduszu Pracy w latach rok 2012 rok Wyszczególnienie udział udział zmiana do 2011 r. w tys. zł w tys. zł w % w % w tys. zł w % Wydatki ogółem ,6 100, ,4 100, ,8 15,5 zasiłki i świadczenia ,4 59, ,6 56, ,2 9,9 w tym zasiłki dla bezrobotnych ,2 56, ,1 53, ,9 9,5 programy na rzecz promocji zatrudnienia ,1 36, ,0 40, ,9 26,3 pozostałe ,1 3, ,8 3,2-231,3-1,5 Źródło: MPiPS-02 Sprawozdanie o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy za miesiąc grudzień 2011 i 2012 r. Udział środków przeznaczonych na aktywizację bezrobotnych wyniósł 40,4% (wobec 36,9% w roku poprzednim), natomiast środki wydatkowane na zasiłki dla bezrobotnych stanowiły 53,8% (wobec 56,7% w roku 2011) ,0 WYDATKI FUNDUSZU PRACY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH (w tys. zł) , , , , , , , , , , , , , , , , ,6 4264,2 291, , ,9 4802,1 118, , ,8 6573,7 805, ,2 8554,6 648, ,2 9842,6 366, , ,1 9808,0 887, , ,8 292, ,1 0, rok 2007 rok 2008 rok 2009 rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok Zasiłki dla bezrobotnych łącznie ze składkami Dodatki aktywizacyjne Świadczenia integracyjne Programy na rzecz promocji zatrudnienia Pozostałe wydatki Źródło: Sprawozdanie MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy

14 12 STRUKTURA WYDATKÓW FUNDUSZU PRACY NA PROGRAMY NA RZECZ PROMOCJI ZATRUDNIENIA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W 2012 ROKU refundacja kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy 17,4% środki na podjęcie działalności gospodarczej 16,1% programy specjalne 2,3% pozostałe wydatki 1,2% za okres szkolenia 3,3% za okres studiów podyplomowych 0,1% stypendia i składki na ubezpieczenie społeczne 38,6% za okres stażu 35,1% zatrudnienie wspierane 0,3% prace społecznie użyteczne 1,6% za okres przygotowania zawodowego dorosłych 0,1% za okres kontynuowania nauki 0,1% roboty publiczne 12,5% prace interwencyjne 5,5% szkolenia 4,5% Źródło: Sprawozdanie MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy

15 13 3. GŁÓWNE PRZEDSIĘWZIĘCIA REALIZOWANE NA RZECZ RYNKU PRACY W 2012 ROKU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO- POMORSKIM 3.1. PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI Podstawowym programem, w ramach którego realizowana jest polityka rynku pracy w województwie kujawsko-pomorskim, jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL), który jest jednym z programów operacyjnych służących wykonaniu Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia i obejmuje całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) przewidzianej w wyżej wymienionym okresie programowania w Polsce. Głównym celem Programu jest wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, na mocy decyzji Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego, pełni w ramach PO KL funkcję Instytucji Wdrażającej (IP2) w Priorytecie VI Rynek pracy otwarty dla wszystkich dla następujących działań: Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie, Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia, Działanie 6.3 Inicjatywy lokalne na rzecz podnoszenia poziomu aktywności zawodowej na obszarach wiejskich. Według stanu w końcu 2012 r. udział Priorytetu VI w całkowitej alokacji finansowej dla komponentu regionalnego to około 32%. W województwie kujawskopomorskim jest to kwota około 144 mln euro, tj. około 591,8 mln zł (przy kursie 1 euro = 4,0968 zł), w tym w ramach: Działania ,8 mln zł (71,3% środków w ramach Priorytetu VI), odpowiednio: Poddziałanie ,9 mln zł (18,0% środków w ramach Działania 6.1), Poddziałanie ,1 mln zł (5,0%), Poddziałanie ,8 mln zł (77,0%), Działania ,0 mln zł (27,5% środków w ramach Priorytetu VI), Działania 6.3 6,9 mln zł (1,2% środków w ramach Priorytetu VI). W 2012 roku WUP prowadził szereg działań bieżących, związanych z realizacją zadań Instytucji Wdrażającej/IP2, w tym, m.in. z: ogłaszaniem konkursów, naborem i oceną złożonych wniosków o dofinansowanie, podpisywaniem umów, organizacją spotkań informacyjnych dla zainteresowanych aplikowaniem o środki w ramach Priorytetu VI, monitoringiem i rozliczaniem realizowanych projektów, przekazywaniem płatności, kontrolą projektów w miejscu ich realizacji. W 2012 roku w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawskopomorskim podpisano umowy na łączną kwotę ,76 zł (w tym w ramach Poddziałania aneksów zwiększających wartość projektów systemowych PUP o ,00 zł), a wydatkowano środki w wysokości ,64 zł, co stanowi odpowiednio 112,1% i 102,2% założeń przyjętych w Planie działania na 2012 r. Zgodnie z harmonogramem konkursów w 2012 r.: ogłoszono 3 konkursy w ramach Poddziałania (w tym konkurs na projekt badawczy oraz konkurs na projekty współpracy ponadnarodowej), 1 konkurs w ramach Poddziałania oraz

16 14 1 konkurs w ramach Działania 6.2 na pilotażowe wdrażanie instrumentów inżynierii finansowej. Dokonano również naboru projektów systemowych PUP w ramach Poddziałania oraz przygotowano i rozpoczęto realizację projektu systemowego WUP we współpracy z PUP w ramach Działania 6.2. Projekty realizowane w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawsko-pomorskim ukierunkowane są na kompleksowe wsparcie dla osób poprzez zastosowanie kilku instrumentów wsparcia w odniesieniu do każdego uczestnika projektu (zarówno w ramach Działania 6.1 jak i 6.2). Począwszy od 2010 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu szczególny nacisk kładzie na efektywność zatrudnieniową realizowanych projektów, co obliguje beneficjentów do dokonania rzeczywistej diagnozy dotyczącej kwalifikacji zawodowych uczestników projektów koniecznych z punktu widzenia zatrudnienia u konkretnych pracodawców. W celu zapewnienia wysokiej wydajności wykorzystania środków przyznanych na realizację projektów w Planie działania na 2012 r. określono minimalny odsetek uczestników, którzy powinni podjąć zatrudnienie w wyniku objęcia wsparciem w projekcie na poziomie: 45% dla projektów skierowanych dla różnych grup docelowych, 30% dla projektów skierowanych tylko do osób w wieku lata, osób niepełnosprawnych oraz dla projektów skierowanych tylko do osób zamieszkujących gminy województwa kujawsko-pomorskiego, którym przyznano środki w ramach Funduszu Wsparcia. Łącznie w 2012 roku w ramach Priorytetu VI PO KL udział w projektach rozpoczęły osoby, a zakończyło osób. Pomoc kierowana była głównie do osób pozostających bez zatrudnienia najbardziej defaworyzowanych na rynku pracy, do których zaliczane są: kobiety (w tym zwłaszcza powracające oraz wchodzące po raz pierwszy na rynek pracy po przerwie związanej z urodzeniem i wychowaniem dzieci), osoby niepełnosprawne, osoby długotrwale bezrobotne, osoby w wieku lata, ale również osoby w wieku lata, osoby z terenów wiejskich. Wymienione kategorie osób doświadczają szczególnych trudności związanych ze znalezieniem i utrzymaniem zatrudnienia, wynikających m.in. z braku doświadczenia zawodowego (osoby w wieku lata), dezaktualizacji kwalifikacji zawodowych (kobiety powracające na rynek pracy po urlopach macierzyńskich/wychowawczych, osoby długotrwale pozostające bez zatrudnienia), niechęci pracodawców do zatrudniania osób w wieku niemobilnym, które są postrzegane jako pracownicy mniej wydajni i gorzej wykwalifikowani, niechęci osób starszych do podnoszenia lub zmiany raz zdobytych kwalifikacji zawodowych, preferowaniu przez pracodawców zatrudniania mężczyzn i osób pełnosprawnych, powodującym dezaktualizację kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych i kobiet. Trudniejsza sytuacja wymienionych grup zawodowych na rynku pracy znajduje odzwierciedlenie w kryteriach dostępu i strategicznych w konkursach ogłaszanych przez WUP w Toruniu. Zapewnienie bardziej równomiernego dostępu do korzystania z pomocy oferowanej osobom niepracującym w ramach Priorytetu VI PO KL na terenie całego województwa oraz zwiększenie liczby osób objętych tą pomocą możliwe jest dzięki

17 15 znacznemu wzrostowi zaangażowania powiatowych urzędów pracy w absorpcję środków EFS zarówno w ramach Poddziałania Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy jak i Działania 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia. W 2012 r. 14 PUP uzyskało dofinansowanie w konkursach ogłaszanych w Poddziałaniu do 22 projektów, w ramach których wsparciem (doradztwem zawodowym, pośrednictwem pracy, szkoleniami zawodowymi i przekwalifikowującym oraz stażami pracy) objętych zostanie 1149 osób bezrobotnych. Wszystkie PUP z terenu województwa przystąpiły także do projektu realizowanego w partnerstwie WUP PUP Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu, wspierającego przedsiębiorczość osób bezrobotnych (w tym znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy: młodych do 25 r.ż., starszych powyżej 50 r.ż., niepełnosprawnych oraz bezrobotnych kobiet), dzięki czemu dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej w latach otrzyma ponad 2000 osób bezrobotnych z terenu województwa. W ramach Poddziałania realizowany jest również, w partnerstwie ze wszystkimi PUP z regionu, projekt badawczy Rynek Pracy pod Lupą. Ten trzyletni projekt (okres realizacji styczeń 2011 grudzień 2013) ma na celu pozyskanie i upowszechnienie wiedzy na temat zapotrzebowania na pracowników o określonych zawodach i umiejętnościach oraz rynku szkoleniowego w województwie kujawskopomorskim. Cel ten zostanie osiągnięty dzięki prowadzeniu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz badań pracodawców i instytucji szkoleniowych z terenu województwa. Łączna wartość projektu to ,05 zł. Od początku realizacji projektu wydana została kwota ,11 zł (62,5% wartości projektu). W Priorytecie VI PO KL, w odpowiedzi na ogłoszone konkursy oraz prowadzone nabory systemowe (w tym projekty własne WUP), w województwie kujawsko-pomorskim do końca 2012 roku wpłynęły 1774 wnioski o dofinansowanie na łączną kwotę ,07 zł. Wartość złożonych wniosków przekroczyła kwotę dostępnej alokacji przeszło dwukrotnie. Udział w realizowanych projektach zakończyło osób. Środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej otrzymały narastająco 8232 osoby: w ramach Poddziałania osoby, a w ramach Działania osób. Od początku wdrażania Priorytetu VI PO KL do końca 2012 r. podpisano łącznie 436 umów o wartości ,49 zł, w związku z powyższym alokacja przyznana województwu na realizację Priorytetu VI została wykorzystana w 100,6%.

18 16 Wyszczególnienie Alokacja wg SzOP Wartość podpisanych umów do r. % udział środków zakontraktowanych Priorytet VI , ,49 100,60% Działanie , ,99 105,00% Poddziałanie , ,20 86,80% Poddziałanie , ,63 85,90% Poddziałanie , ,16 110,50% Działanie , ,18 89,00% Działanie , ,32 104,20% kurs EURO z dnia 29 listopada 2012 r. = 4,0968 Wykorzystanie alokacji zgodnej ze Szczegółowym Opisem Priorytetów PO KL było możliwe na poziomie przekraczającym 100%, z uwagi na dokonanie przesunięć środków pomiędzy Priorytetami PO KL. Zaproponowane realokacje zostały zaakceptowane przez Komitet Monitorujący w czerwcu 2012 r. i styczniu 2013 r. Po ich zatwierdzeniu przez Komisję Europejską zostaną wprowadzone do Programu. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Instytucję Zarządzającą PO KL środki te będą dostępne dla WUP od 2013 r INNE PROGRAMY RYNKU PRACY REALIZOWANE W 2012 ROKU Wśród innych działań podejmowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy wymienić należy przede wszystkim usługi świadczone bezpośrednio na rzecz osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Z usług poradnictwa i informacji zawodowej realizowanej poprzez Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w roku 2012 roku skorzystało ponad 20 tys. osób. Klientami CIiPKZ były przede wszystkim osoby bezrobotne (47,6%), ale również młodzież ucząca się (14,4%) i osoby poszukujące pracy, a także osoby powyżej 18 roku życia niezarejestrowane w powiatowych urzędach pracy oraz pedagodzy szkolni, szkolni doradcy zawodowi, nauczyciele, rodzice uczniów, kuratorzy sądowi, pracownicy socjalni konsultujący przypadki podopiecznych. W 2012 r. wzrosła liczba ofert pracy i wakatów w ramach sieci EURES (4803 wakaty w 2012 r. wobec 3865 w 2011 r.), natomiast zanotowano ok. 21% spadek liczby kontaktów z osobami bezrobotnymi i poszukującymi pracy. Najbardziej poszukiwani pracownicy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ramach sieci EURES to: pielęgniarki, inżynierowie, spawacze, operatorzy maszyn, informatycy, programiści, pracownicy sezonowi w rolnictwie, kucharze, kelnerzy, animatorzy czasu wolnego, rzeźnicy, wykrawacze, szwaczki, kierowcy C+E. W ramach współpracy z pracodawcami zagranicznymi nawiązano kontakt z nowym pracodawcą hiszpańskim i kontynuowano współpracę z hiszpańskimi plantatorami truskawek oraz z przedstawicielami branży przetwórstwa owoców cytrusowych; w obszarze zainteresowań pośredników pracy były firmy gwarantujące dobre warunki zatrudnienia i zakwaterowania dla osób podejmujących pracę sezonową za pośrednictwem WUP. Znaczną część zainteresowanych podjęciem pracy za granicą

19 17 stanowią osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych i bez znajomości języka obcego. Nastąpił znaczący wzrost (o 26,2%) liczby rejestrowanych oświadczeń pracodawców o zamiarze powierzenia wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. W 2012 r. do powiatowych urzędów pracy województwa kujawsko-pomorskiego wpłynęło łącznie 2276 takich oświadczeń (wobec 1804 w roku poprzednim). W roku 2012 odnotowano wzrost liczby osób, które powróciły z zagranicy i zwróciły się do WUP w Toruniu z wnioskiem o zasiłek dla bezrobotnych na zasadach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego: takich osób było ogółem 1357, o 6,9% więcej niż w roku poprzednim. Wzrosła również liczba osób składających wnioski o wydanie innych dokumentów (E 301/dokument PD U1 w celu zaliczenia okresów ubezpieczenia/zatrudnienia o 6,6% i E 303/dokument PD U2 wniosek o transfer zasiłku o 31,7%). W 2012 roku do WUP w Toruniu wpłynęły 162 wnioski indywidualne oraz 51 wykazów zbiorczych i uzupełniających (łącznie od 87 pracodawców) dotyczących wypłaty świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (w roku poprzednim było to odpowiednio: 229 wniosków indywidualnych, 46 wykazów zbiorczych i 100 pracodawców). Wnioski indywidualne oraz wykazy zbiorcze i uzupełniające obejmowały 1904 osoby na kwotę wnioskowaną ok tys. zł (wobec 2215 osób i ok ,0 tys. zł w 2011 r.). W związku ze zmianą klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego w roku 2012 zaszła potrzeba kolejnej nowelizacji wykazu zawodów, za które może być dokonywana refundacja wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników. Dotychczas obowiązujący wykaz uzupełniono o zawody występujące w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2011 roku oraz w rozporządzeniu zmieniającym rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania z dnia 12 listopada 2012 r. określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Są to następujące zawody: Murarz-tynkarz, Monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, Wędliniarz, Wiertacz, Operator maszyn i urządzeń do przetwarzania tworzyw sztucznych. Oprócz wymienionych zmian w wykazie zawodów dodano zawód Kucharz s. W dniu 28 listopada 2012 r. Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego podjął Uchwałę NR 48/1503/12 dotyczącą zmiany ww. wykazu, która została w dniu 16 stycznia 2013 r. opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego (Poz. 387). W związku z nowelizacją ustawy o systemie oświaty znacznie wzrosła liczba opinii wydawanych przez Wojewódzką Radę Zatrudnienia dotyczących kierunków kształcenia. Do 2011 roku opinie takie wydawały Powiatowe Rady Zatrudnienia dla szkół, których organem prowadzącym są samorządy powiatów i Wojewódzka Rada Zatrudnienia dla szkół, których organem prowadzącym jest samorząd województwa. W praktyce sprowadzało się to do tego, że WUP

20 18 przygotowywał na potrzeby WRZ rocznie 2 3 informacje o sytuacji na rynku pracy w konkretnych zawodach. Nowelizacja ustawy o systemie oświaty wprowadziła zapis, że dyrektor szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, ustala zawody, w których kształci szkoła, po zasięgnięciu opinii powiatowej i wojewódzkiej rady zatrudnienia co do zgodności z potrzebami rynku pracy. W 2012 roku do WRZ wpłynęły 32 wnioski z 30 szkół ponadgimnazjalnych z prośbą o zaopiniowanie łącznie 122 nowych kierunków kształcenia w 56 zawodach. Po przeanalizowaniu sytuacji na rynku pracy w wybranych zawodach na podstawie informacji przygotowanych przez Wydział Badań i Analiz oraz Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej WUP wydanych zostało 88 opinii pozytywnych i 34 negatywne.

21 19 4. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W I KWARTALE 2013 ROKU Jak wynika ze wstępnych meldunków przekazanych przez powiatowe urzędy pracy, w końcu marca 2013 roku w województwie kujawsko-pomorskim zarejestrowanych pozostawało bezrobotnych. BEZROBOTNI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W MARCU 2013 ROKU dane na podstawie wstępnych meldunków z powiatowych urzędów pracy Stan w końcu miesiąca POWIATY marzec 2012 roku grudzień 2012 roku marzec 2013 roku ogółem kobiety Zmiana liczby bezrobotnych ogółem do marca 2012 roku do grudnia 2012 roku w liczbach w % w liczbach w % BYDGOSZCZ GRODZKI , ,6 BYDGOSZCZ ZIEMSKI , ,3 GRUDZIĄDZ GRODZKI , ,3 GRUDZIĄDZ ZIEMSKI , ,5 TORUŃ GRODZKI , ,4 TORUŃ ZIEMSKI , ,6 WŁOCŁAWEK GRODZKI , ,3 WŁOCŁAWEK ZIEMSKI , ,3 ALEKSANDRÓW KUJAWSKI , ,9 BRODNICA , ,6 CHEŁMNO , ,9 GOLUB-DOBRZYŃ , ,0 INOWROCŁAW , ,3 LIPNO ,2 1 0,0 MOGILNO , ,2 NAKŁO NAD NOTECIĄ , ,2 RADZIEJÓW ,2 68 1,8 RYPIN , ,3 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE ,1 89 2,5 ŚWIECIE , ,1 TUCHOLA , ,6 WĄBRZEŹNO ,1 83 2,7 ŻNIN , ,5 RAZEM WOJEWÓDZTWO , ,1 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy i meldunek o sytuacji na rynku pracy

22 20 Było to o 2271 osób (1,4%) mniej niż w końcu poprzedniego miesiąca, ale o 9833 osoby (6,6%) więcej niż w końcu marca 2012 roku (kiedy to liczba bezrobotnych w odniesieniu do poprzedniego miesiąca zmniejszyła się w województwie o 1969 osób 1,3%). W odniesieniu do marca 2012 r., w bieżącym roku spadek liczby bezrobotnych odnotowano jedynie w powiecie lipnowskim (o 90 osób, czyli 1,2%), natomiast wzrost wystąpił w pozostałych powiatach (od 1,3% w powiecie żnińskim do 13,3% w Toruniu). W stosunku do grudnia ubr. liczba bezrobotnych w naszym województwie wzrosła o 7,1% ( osoby). W analogicznym okresie roku 2012 wzrost wyniósł również 7,1% (9947 osób). WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ ZGŁOSZONE W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM WEDŁUG POWIATÓW Dane na podstawie wstępnych meldunków z powiatowych urzędów pracy Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w okresie POWIATY I kwartał 2012 r. I kwartał zmiana 2012 r. w liczbach w % BYDGOSZCZ GRODZKI ,6 BYDGOSZCZ ZIEMSKI ,7 GRUDZIĄDZ GRODZKI ,8 GRUDZIĄDZ ZIEMSKI ,7 TORUŃ GRODZKI ,0 TORUŃ ZIEMSKI ,9 WŁOCŁAWEK GRODZKI ,5 WŁOCŁAWEK ZIEMSKI ,7 ALEKSANDRÓW KUJAWSKI ,6 BRODNICA ,1 CHEŁMNO ,8 GOLUB-DOBRZYŃ ,6 INOWROCŁAW ,0 LIPNO ,4 MOGILNO ,1 NAKŁO NAD NOTECIĄ ,0 RADZIEJÓW ,4 RYPIN ,1 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE ,2 ŚWIECIE ,5 TUCHOLA ,2 WĄBRZEŹNO ,0 ŻNIN ,4 RAZEM WOJEWÓDZTWO ,7 Źródło: Sprawozdanie MPiPS-01 o rynku pracy i meldunek o sytuacji na rynku pracy

23 21 W I kwartale br. powiatowe urzędy pracy w naszym województwie pozyskały wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Było to o 4808 propozycji (37,7%) więcej niż w analogicznym okresie roku 2012, kiedy to, w odniesieniu do I kwartału 2011 roku, odnotowano w tym zakresie wzrost o 11,9% FUNDUSZ PRACY W 2013 ROKU W dniu 17 grudnia 2012 r. Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego podjął Uchwałę Nr XXIX/495/12 w sprawie określenia kryteriów ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych fakultatywnych zadań realizowanych przez powiaty w 2013 roku. Kryteria podziału środków Funduszu Pracy na 2013 rok powinny służyć osiągnięciu następujących celów: wzrostowi efektywności pośrednictwa pracy; wzrostowi efektywności poradnictwa zawodowego; wzrostowi efektywności realizowanych programów rynku pracy; lepszemu adresowaniu pomocy i wsparcia osobom bezrobotnym znajdującym się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, a także osobom do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, tzw. absolwentom; zwiększeniu liczby osób objętych programami współfinansowanymi z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. Podstawowym założeniem kryteriów podziału środków Funduszu Pracy na 2013 rok jest oparcie ich konstrukcji na kryteriach stosowanych w 2012 roku. Ogólna kwota FP dla województwa została podzielona na 70% i 30%. Podziału 70% kwoty FP dokonano zgodnie z opisem Kryteriów, w których wprowadzono dodatkowy wskaźnik dotyczący skali bezrobocia mierzonej liczbą bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Natomiast pozostałe 30% kwoty Funduszu Pracy zostało podzielone według udziału podjęć pracy dla danego powiatowego urzędu pracy w ogólnej liczbie podejmujących pracę w województwie. Do 31 marca 2013 roku decyzjami Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2012 roku i 14 lutego 2013 r. województwo kujawsko-pomorskie otrzymało z Funduszu Pracy kwotę w wysokości ,6 tys. zł przeznaczoną na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej. Jest to o tys. zł więcej niż w 2012 roku. Z wyżej wymienionej kwoty ,2 tys. zł zostało przeznaczone dla samorządów powiatów województwa kujawsko-pomorskiego. Podziału tej kwoty pomiędzy samorządy powiatów dokonano w oparciu o Kryteria określone we wspomnianej wyżej Uchwale Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Pozostałe środki tj. kwotę ,4 tys. zł samorząd województwa przeznaczył na realizację projektów systemowych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL) w ramach Działania 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie Poddziałanie Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych realizowanych przez powiatowe urzędy pracy. Podziału ww. kwoty

24 22 dokonano również w oparciu o kryteria ustalania kwot środków Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia ( ). W grudniu 2012 roku MPiPS ustaliło zasady ubiegania się o środki z rezerwy Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku. W ramach ogłoszonego w styczniu I naboru wniosków o finansowanie z rezerwy Funduszu Pracy programów dotyczących aktywizacji osób do 30 i powyżej 50 roku życia powiatowe urzędy pracy w Grudziądzu, Lipnie, Sępólnie Kraj. i dla Powiatu Toruńskiego pozyskały kwotę 4 858,3 tys. zł. Programy zakładają aktywizację osób bezrobotnych w następujących formach wsparcia: stażach, refundacjach podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, szkoleniach, robotach publicznych, pracach interwencyjnych. W lutym br. Minister ogłosił II nabór wniosków na realizacje programów skierowanych do ww. grup bezrobotnych. W ramach tego naboru w dniu 26 marca za pośrednictwem WUP w Toruniu przesłał do MPiPS wnioski 16 powiatowych urzędów pracy woj. kujawskopomorskiego. Decyzja, jakie wnioski pozyskają dofinansowanie zostanie podjęta w kwietniu br. Ponadto Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy w marcu 2013 roku pozyskał kwotę tys. zł z rezerwy Funduszu Pracy na realizację programu aktywizacji zawodowej bezrobotnych zwolnionych z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi. W ramach doposażenia/wyposażenia miejsca pracy zaktywizowanych zostanie 100 osób bezrobotnych. W dniu 22 lutego 2013 roku Minister Pracy i Polityki Społecznej opublikował zasady ubiegania się o dodatkowe środki z rezerwy Funduszu Pracy na realizację programów specjalnych skierowanych do bezrobotnych rodziców posiadających na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 lat, do osób do 30 roku życia oraz do osób powyżej 50 roku życia. Minister na te programy dla województwa kujawsko-pomorskiego przeznaczył środki w kwocie 2 995,1 tys. zł. Termin składania wniosków został wyznaczony na 19 kwietnia 2013 roku. Ogółem w 2013 roku (według stanu w dniu 31 marca 2013 roku) na aktywizację zawodową bezrobotnych województwo kujawsko-pomorskie otrzymało z Funduszu Pracy środki w wysokości ,9 tys. zł. Dla porównania w całym 2012 roku powiatowe urzędy pracy naszego województwa dysponowały kwotą w wysokości ,3 tys. zł, tj. mniejszą o ,6 tys. zł.

25 23 ŚRODKI FUNDUSZU PRACY PRZYZNANE DLA WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH (W TYS. ZŁ) , , , , , , , , , , , ,0 0, rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok (do 31 marca) 5. PODSUMOWANIE 1. W 2012 roku w województwie kujawsko-pomorskim odnotowano w skali roku: wzrost o 2,0% liczby podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON (wobec spadku o 0,9% w roku 2011) i równocześnie spadek o 1,0% przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (przed rokiem wystąpił w tym zakresie wzrost o 4,2%). 2. W końcu 2012 roku w regionie zarejestrowanych pozostawało bezrobotnych. W porównaniu z końcem roku poprzedniego liczba bezrobotnych wzrosła o 9217 osób (6,6%). W tym samym czasie w Polsce liczba bezrobotnych zwiększyła się o 7,8%. Wzrost liczby bezrobotnych odnotowano w 21 powiatach: od 60 osób (1,0%) w powiecie żnińskim do 1428 osób (19,3%) w Toruniu. Spadek odnotowano w dwóch powiatach: sępoleńskim o 88 osób (2,4%) i lipnowskim o 6 osób (0,1%). 3. Wskaźnik stopy bezrobocia rejestrowanego (charakteryzujący udział bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo), w województwie kujawskopomorskim wyniósł w końcu 2012 roku 17,9% i był o 0,9 pkt. proc. wyższy, niż w końcu poprzedniego roku (w tym samym czasie w Polsce wskaźnik stopy bezrobocia wzrósł również o 0,9 pkt. proc. i w końcu grudnia 12 wyniósł 13,4%). Utrzymuje się duże zróżnicowanie w poziomie bezrobocia między powiatami: najniższy poziom stopy bezrobocia występuje w Bydgoszczy (8,5%) i Toruniu (9,5%), najwyższy w powiecie grudziądzkim (28,2%) oraz w powiatach lipnowskim i włocławskim (po 28,4%). 4. Najważniejsze cechy regionalnego rynku pracy w 2012 roku, w odniesieniu do roku poprzedniego to: wzrost liczby nowych rejestracji bezrobotnych (o 7793 osoby, czyli 4,6%) przy równoczesnym spadku liczby bezrobotnych wyłączonych z ewidencji

26 24 (o 1203 osoby, czyli 0,7%); w 2012 roku w urzędach pracy zarejestrowało się bezrobotnych, natomiast z rejestrów wyłączono bezrobotnych; utrzymująca się struktura bezrobotnych pod względem cech społecznodemograficznych: wśród bezrobotnych 92,5% ( osoby) stanowiły osoby posiadające status będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy (przed rokiem 92,6%); spadek liczby bezrobotnych podejmujących zatrudnienie (o 2622 osoby, czyli 3,4%); spadek ten dotyczył jedynie zatrudnienia niesubsydiowanego, które zmniejszyło się o 7,5% (z osób w 2011 r. do osób w roku 2012), natomiast liczba bezrobotnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane wzrosła o 24,7% (z 9215 osób w 2011 r. do osób w roku 2012). W 2012 roku pracę podjęło łącznie bezrobotnych (wobec osób w roku poprzednim); wzrost liczby wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wpływających do PUP powiatowe urzędy pracy pozyskały takich miejsc, o 13,3% więcej. Wzrost dotyczył jedynie form subsydiowanych: liczba wolnych miejsc zatrudnienia wzrosła o 21,0%, a miejsc aktywizacji zawodowej o 71,8%, natomiast o 3,5% zmniejszyła się liczba ofert zatrudnienia niesubsydiowanego; wzrost liczby osób przewidzianych do zwolnienia z przyczyn niedotyczących pracowników: w 2012 roku pracodawcy 77 razy zgłaszali zamiar dokonania zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy, które miały objąć łącznie 3408 pracowników (o 31,9% więcej niż w roku poprzednim); w konsekwencji tych zjawisk liczba bezrobotnych zwolnionych z przyczyn zakładu pracy zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy wyniosła w końcu 2012 roku 4957 osób i była o 63,5% wyższa niż przed rokiem. Udział tych osób w liczbie bezrobotnych ogółem wyniósł 3,3% (przed rokiem 2,2%); spadek (o 11,4%) liczby klientów zainteresowanych korzystaniem z pomocy Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej ( osób, wobec osób w roku poprzednim); wzrost (o 6,9%) liczby osób, które powróciły z zagranicy i zwróciły się do WUP z wnioskiem o zasiłek dla bezrobotnych (1357 osób, wobec 1270 w roku poprzednim); wzrost (o 26,2%) liczby rejestrowanych oświadczeń pracodawców o zamiarze powierzenia wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (2276 oświadczeń, wobec 1804 w roku poprzednim). 5. W 2012 roku na aktywizację zawodową bezrobotnych województwo kujawskopomorskie otrzymało z Funduszu Pracy środki w wysokości ,3 tys. zł (o 26,7% więcej niż w roku 2011). Przyczyniło się to do wzrostu liczby bezrobotnych, którzy podjęli zatrudnienie subsydiowane oraz rozpoczęli uczestnictwo w innych formach aktywizacji (łącznie były to osoby, o 49,8% więcej niż w roku poprzednim). W porównaniu z rokiem 2011 wzrosła również liczba pozyskanych przez powiatowe urzędy pracy subsydiowanych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej.

27 25 6. Wydatki ogółem Funduszu Pracy w województwie kujawsko-pomorskim w roku 2012 wzrosły w odniesieniu do roku poprzedniego o 15,5% i wyniosły ,4 tys. zł. Wzrost dotyczył wszystkich głównych rodzajów wydatków, ale najbardziej zwiększyła się kwota przeznaczona na programy na rzecz promocji zatrudnienia o 26,3%, natomiast kwota wydatków na zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) wzrosła o 9,5%. 7. W 2012 roku w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawskopomorskim podpisano umowy na łączną kwotę ,76 zł (w tym w ramach Poddziałania aneksów zwiększających wartość projektów systemowych PUP o ,00 zł), a wydatkowano środki w wysokości ,64 zł, co stanowi odpowiednio 112,1% i 102,2% założeń przyjętych w Planie działania na 2012 r. Projekty realizowane w ramach Priorytetu VI PO KL w województwie kujawsko-pomorskim ukierunkowane są na kompleksowe wsparcie dla osób poprzez zastosowanie kilku instrumentów wsparcia w odniesieniu do każdego uczestnika. 8. W 2012 roku Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu realizował w partnerstwie z Powiatowymi Urzędami Pracy dwa własne projekty systemowe w ramach Priorytetu VI PO KL: Rynek Pracy pod Lupą trzyletni projekt (okres realizacji: styczeń 2011 grudzień 2013) mający na celu pozyskanie i upowszecbnienie wiedzy na temat zapotrzebowania na pracowników o określonych zawodach i umiejętnościach oraz wiedzy o rynku szkoleniowym w regionie, poprzez prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych oraz realizację badań pracodawców i rynku szkoleniowego, Przedsiębiorczość szansą na rozwój regionu kujawsko-pomorskiego projekt adresowany do 2500 bezrobotnych, chcących otworzyć własną firmę, w ramach którego zaplanowano wypłatę dotacji na podjęcie działalności gospodarczej oraz wsparcie dodatkowe w postaci szkoleń z zakresu ABC przedsiębiorczości (okres realizacji: czerwiec 2012 r. grudzień 2014 r.). 9. W pierwszym kwartale 2013 roku odnotowano na regionalnym rynku pracy wzrost liczby bezrobotnych: w końcu marca w rejestrach PUP pozostawało zarejestrowanych bezrobotnych (o 6,6% więcej niż w przed rokiem i 7,1% więcej niż w końcu grudnia 2012 r.). 10. W okresie od stycznia do marca br. powiatowe urzędy pracy w naszym województwie pozyskały wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej. Było to o 4808 propozycji (37,7%) więcej niż w analogicznym okresie roku W 2013 roku województwo kujawsko-pomorskie pozyskało (do 31 marca) na aktywizację zawodową bezrobotnych z Funduszu Pracy środki w wysokości ,9 tys. zł. Dla porównania w całym 2012 roku powiatowe urzędy pracy naszego województwa dysponowały kwotą w wysokości ,3 tys. zł, tj. mniejszą o ,6 tys. zł. D YREKTOR Janaa