Usuwanie metali ciężkich z roztworów wodnych z wykorzystaniem aerożeli i kserożeli węglowych
|
|
- Magda Krzemińska
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Usuwanie metali ciężkich z roztworów wodnych z wykorzystaniem aerożeli i kserożeli węglowych Rafał Łużny*, Małgorzata Ignasiak, Jerzy Walendziewski, Marek Stolarski Zakład Chemii i Technologii Paliw, Politechnika Wrocławska, Wrocław Prosimy cytować jako: CHEMIK 2014, 68, 6, Wstęp Aerożele i kserożele organiczne są porowatymi materiałami powstającymi w procesie zol-żel w wyniku polikondensacji wielofunkcyjnych monomerów organicznych w środowisku wodnym bądź alkoholowym. Ze względu na słabo rozwiniętą strukturę porowatą, aerożele i kserożele organiczne nie znalazły dotychczas zbyt wielu zastosowań. W celu uzyskania materiałów o lepszych parametrach teksturalnych oraz właściwościach fizykochemicznych, przed ich praktycznym wykorzystaniem konieczna jest ich karbonizacja w atmosferze gazu obojętnego. Otrzymane w ten sposób materiały charakteryzują się dobrze rozwiniętą powierzchnią właściwą, w przedziale m 2 /g, znaczną objętością porów oraz stosunkowo niedużą, aczkolwiek w przeważającej liczbie przypadków większą niż u aerożeli nieorganicznych, gęstością (0,013 0,88 g/cm 3 ) [1, 2]. Aerożele i kserożele węglowe wykazują też wyjątkowo małą przewodność cieplną i dużą przewodność elektryczną [3 5]. Klasyczna metoda syntezy aerożeli organicznych i węglowych opiera się na polikondensacji rezorcyny i formaldehydu w środowisku wodnym, z następczym suszeniem żeli w warunkach nadkrytycznych fazy rozpraszającej. Zastosowanie wody jako rozpuszczalnika wiąże się z koniecznością przeprowadzenia dodatkowych operacji poprzedzających suszenie mokrych żeli rezorcynowo-formaldehydowych (tzw. hydrożeli), a dokładniej zamianę znajdującej się w porach materiału wody, na rozpuszczalnik charakteryzujący się niższymi parametrami krytycznymi, najczęściej aceton lub ciekły ditlenek węgla. Operacje zamiany rozpuszczalników wydłużają znacznie syntezę aerożeli rezorcynowo-formaldehydowych, dlatego też zostały podjęte próby znalezienia alternatywnych metod otrzymywania materiałów aerożelowych, w których woda zastępowana jest różnego rodzaju rozpuszczalnikami organicznymi, takimi jak alkohole, czy też aceton [6, 7]. Innym sposobem uproszczenia syntezy i obniżenia kosztów otrzymywania takich materiałów jest wyeliminowanie suszenia w warunkach nadkrytycznych. Odpowiedni dobór parametrów syntezy pozwala na zastosowanie klasycznego suszenia w podwyższonej temperaturze i pod ciśnieniem atmosferycznym [8, 9]. Otrzymane w ten sposób kserożele, po uprzedniej karbonizacji, charakteryzują się właściwościami teksturalnymi zbliżonymi do właściwości aerożeli węglowych. Materiały aerożelowe i kserożelowe otrzymywane są najczęściej w formie monolitycznej, jednak wykorzystując tzw. polimeryzację emulsyjną możliwe jest otrzymanie aerożeli i kserożeli w formie sferycznej, o rozmiarach od kilkunastu µm do kilku mm [10, 11]. W odróżnieniu od syntezy klasycznych aerożeli monolitycznych, wykorzystanie polimeryzacji emulsyjnej minimalizuje zjawisko akumulacji ciepła wydzielanego podczas polikondensacji, dzięki czemu właściwości teksturalne otrzymywanych aerożeli sferycznych są niemal identyczne w całej objętości. W przypadku aerożeli monolitycznych, na skutek małej przenikalności cieplnej, temperatura w centrum monolitu jest zwykle wyższa od założonej temperatury syntezy, w związku z czym możliwe jest otrzymanie materiału charakteryzującego się niejednorodną strukturą porowatą [12]. Autor do korespondencji: Dr inż. Rafał Łużny, rafal.luzny@pwr.edu.pl Jednym z głównych obszarów zastosowań materiałów aerożelowych i kserożelowych jest adsorpcja. Dzięki dużej powierzchni właściwej i możliwości bardzo łatwego sterowania dystrybucją rozmiarów porów, materiały te powinny być idealnymi sorbentami i charakteryzować się lepszymi zdolnościami sorpcyjnymi od stosowanych powszechnie węgli aktywnych. Pomimo wielu podobnych stwierdzeń spotykanych w literaturze, nadal nie ma doniesień na temat praktycznego wdrożenia procesu adsorpcyjnego wykorzystującego aerożele; stosunkowo rzadko spotyka się też prace oceniające zdolności sorpcyjne tych materiałów, co może być związane z dużymi kosztami ich otrzymania w porównaniu do węgli aktywnych. Do tych nielicznych prac należą m.in. badania Meeny i współpr. [13] dotyczące sorpcji jonów metali ciężkich (Cd (II), Pb (II), Hg (II), Cu (II) Ni (II), Mn (II) i Zn (II)) z roztworów wodnych na węglowym aerożelu RF dostarczonym przez firmę Marketach International. Aerożel ten, pomimo nienajlepszych właściwości teksturalnych (powierzchnia S BET 426 m 2 /g, objętość porów 0,20 ), wykazał dużą zdolność sorpcyjną w stosunku do wszystkich przebadanych jonów metali, przy czym najlepsze wyniki (90 100% usunięcia) uzyskano dla jonów rtęci, manganu, cynku i ołowiu. W optymalnych warunkach procesu: 10 g sorbentu na litr roztworu o stężeniu jonów 3 mg/l i ph=6 i czasie adsorpcji 48h, uzyskano blisko 100% usunięcie w/w jonów. Wysoka toksyczność metali ciężkich i ich zdolność do akumulowania się w organizmach żywych, a także zaostrzenie norm dotyczących zawartości tych metali w ściekach przemysłowych, oraz większa troska o środowisko naturalne, spowodowały zwiększone zainteresowanie grup badawczych problemami oczyszczania wody. Do tego nurtu należą prace opublikowane przez Goela [14] i Kadirvelu [15] na temat adsorpcji jonów ołowiu (II), rtęci (II) i niklu (II) i kadmu (II) z roztworów wodnych na rezorcynowo-formaldehydowych aerożelach węglowych. Goel potwierdził wysoką skuteczność materiałów aerożelowych w procesie usuwania z roztworów wodnych jonów rtęci i ołowiu, w przypadku których pojemność sorpcyjna aerożelu RF wyniosła odpowiednio 34,96 i 34,72 mg/g. Ilość zaadsorbowanego niklu była ponad 9-krotnie mniejsza (2,80 mg/g), co wytłumaczono oddziaływaniami między kationami metalu i grupami powierzchniowymi aerożelu [10]. Z kolei eksperymenty przeprowadzone przez Kadirvelu miały na celu sprawdzenie zdolności sorpcyjnych aerożeli w roztworach wieloskładnikowych. Zgodnie z przewidywaniami, w stosunku do roztworu jednoskładnikowego, zaobserwowano obniżenie ilości zaadsorbowanego metalu. Przykładowo, dla ołowiu pojemność adsorpcyjna aerożelu wyniosła 34,72 mg/g w roztworze zawierającym wyłącznie kationy Pb 2+ i odpowiednio 23,31 i 12,38 mg/g w roztworach dwuskładnikowych (Pb(II) + Hg(II) i Pb(II) + Cd(II)) oraz 8,4 mg/g dla układu zawierającego wszystkie trzy kationy. Zjawisko to autor tłumaczy konkurencyjnością adsorpcji poszczególnych jonów na powierzchni adsorbentu oraz efektem ekranującym ładunku powierzchniowego, który powstaje w wyniku dodawania jonów metali do roztworu [11]. W niniejszej pracy zbadano skuteczność adsorpcyjnego usuwania metali ciężkich: niklu, miedzi i cynku z roztworów wodnych, z wykorzystaniem aerożeli i kserożeli węglowych oraz podjęto próbę powiązania otrzymanych wyników z właściwościami fizykochemicznymi zastosowanych adsorbentów. 544 nr 6/2014 tom 68
2 Zdolności sorpcyjne wytworzonych aerożeli i kserożeli porównano ze zdolnościami sorpcyjnymi komercyjnych węgli aktywnych Acticarbone NCL 830 oraz Acticarbone 830W firmy CECA. Część eksperymentalna Preparatyka węglowych materiałów aerożelowych i kserożelowych Węglowe aerożele i kserożele zostały otrzymane w procesie polikondensacji rezorcyny (R) z formaldehydem (F) w środowisku wodnym (30% roztwór wodny rezorcyny, stosunek molowy R/F 0,5) stosując dwa katalizatory (K) o różnych stężeniach: wodorotlenek potasu (KOH) oraz bromek cetylotrimetyloamonowy (CTAB) (Tab. 1). We wszystkich syntezach temperatura żelowania i sieciowania wynosiła 65 C. W syntezie aerożeli i kserożeli sferycznych jako fazę rozpraszającą zastosowano parafinowo-naftenowy olej mineralny Marcol 82 firmy ExxonMobil. Tablica 1 Stężenie i rodzaj katalizatora użytego do syntezy materiałów aerożelowych Stosunek R/K mol/mol CTAB KM 150 KMAH 150 KMAK 150 KOH KS 400 KSAK 400 AS 50 ASAK 50 Badanie właściwości teksturalnych otrzymanych materiałów Charakterystykę struktury porowatej otrzymywanych materiałów określono na podstawie izoterm adsorpcji/desorpcji azotu w temp. 77K. Pomiary wykonywane były za pomocą aparatu Autosorb 1-C firmy Quantachrome. Próbki przed pomiarem poddawane były odgazowaniu w temp. 150 C pod wysoką próżnią (< Pa), w czasie zapewniającym całkowite usunięcie wody oraz zaadsorbowanych organicznych substancji. Powierzchnie aerożeli i kserożeli (S BET ) określano zgodnie z teorią adsorpcji wielowarstwowej Brunauera-Emmetta-Tellera (BET). Objętość mikroporów określano wykorzystując wykres t-plot, zgodnie z metodą de Boera, a całkowitą objętość porów (V CAŁK ), przy założeniu że przy ciśnieniach względnych (p/p 0 ) bliskich jedności, wszystkie pory są wypełnione ciekłym adsorbatem. Średni rozmiar porów (average pore diameter APD) określono zakładając, że pory, które nie są wypełniane poniżej ciśnienia względnego równego jedności, nie wnoszą dużego wkładu do całkowitej objętości porów i powierzchni badanego materiału, przy założeniu cylindrycznego kształtu porów. Rozkład rozmiarów porów oznaczono metodą NLDFT. Wyznaczanie punktu ładunku zerowego ph PZC Punkt ładunku zerowego badanych materiałów ph PZC oznaczono zgodnie z procedurą opisaną przez Moreno-Castillę [17]. Adsorpcja jonów metali ciężkich z roztworów wodnych Badania sorpcyjne wykonano w warunkach statycznych, w czasie 48 godzin i temperaturze pokojowej, stosując 0,5 g adsorbentu o uziarnieniu 0,63 0,2 mm oraz 50 cm 3 roztworu wyjściowego o stężeniu 6 mg/dm 3 i ph=6. Stężenie jonów Cu 2+, Ni 2+ oraz Zn 2+ oznaczono wykorzystując spektrofotometr DR 2800 firmy HACH LANGE oraz odpowiednie testy kuwetowe tej samej firmy. Ilość substancji zaadsorbowanej na sorbencie obliczano ze wzoru: Q = (C o C r ) V / m nauka technika KM kserożel monolityczny; KMAH kserożel monolityczny aktywowany parą wodną; KMAK kserożel monolityczny aktywowany KOH; KS kserożel sferyczny; KSAK kserożel sferyczny aktywowany KOH; AS aerożel sferyczny; ASAK aerożel sferyczny aktywowany KOH Po zakończeniu trwającego 48h etapu żelowania i sieciowania otrzymane hydrożele organiczne suszono w warunkach nadkrytycznych acetonu (aerożele), bądź subkrytycznych (kserożele), a następnie otrzymane żele organiczne karbonizowano w temp. 600 C w atmosferze gazu obojętnego. Szczegółowy opis procedury syntezy w/w materiałów węglowych został przedstawiony w pracy [16]. Aktywacja fizyczna kserożelu monolitycznego Aktywację fizyczną prowadzono w temp. 850 C w aparaturze termograwimetrycznej, aż do osiągnięcia 50% ubytku masy aktywowanej substancji. Aktywacja chemiczna aerożelu oraz kserożeli Aktywacja chemiczna polegała na zmieszaniu karbonizatu z KOH w stosunku masowym 1:1 i karbonizacji tej mieszaniny w tyglu niklowym w temp. 600 C. Po aktywacji spiek z produktami rozkładu KOH przemywano wodą destylowaną, odsączano nadmiar alkalicznego roztworu. Następnie zawiesinę zalewano 5% HCl, wstawiając na 15 min. do łaźni ultradźwiękowej w temp. 50 C, po czym odsączano osad pod próżnią. Materiał na sączku przemywano gorącą wodą destylowaną do momentu w którym odczyn przesączu był obojętny. Aktywowany materiał suszono następnie w temp. 110 C. Metodyka badań gdzie: Q ilość adsorbatu zaadsorbowana na sorbencie, mg/g; C o stężenie początkowe adsorbatu, mg/dm 3 ; C r stężenie równowagowe, mg/dm 3 ; m masa adsorbentu, g; V objętość próbki roztworu, dm 3. Omówienie wyników Właściwości teksturalne aerożeli i kserożeli węglowych Wyjściowe aerożele i kserożele węglowe są materiałami mezoporowatymi charakteryzującymi się powierzchnią właściwą S BET od 623 do 741 m 2 /g oraz porowatością w przedziale 0,47 1,44 (Tab. 2). Interesującym faktem jest bardziej rozwinięta powierzchnia właściwa i porowatość kserożeli węglowych, zarówno sferycznego (KS) jak i monolitycznego (KM), w odniesieniu do aerożelu sferycznego (AS). Spowodowane jest to odmiennymi warunkami syntezy, a dokładniej większą ilością katalizatora użytego podczas syntezy sferycznego aerożelu węglowego. Jak wykazały wcześniejsze badania, suszenie żeli w warunkach nadkrytycznych acetonu (temp. 245 C, ciśnienie 7 MPa) powoduje częściową degradację suszonego materiału i istotne zwiększenie średniego rozmiaru porów. Chcąc otrzymać aerożel o rozkładzie porów zbliżonym do rozkładu kserożeli, konieczne było zwiększenie ilości katalizatora użytego podczas syntezy (stosunek molowy rezorcyna: katalizator=50). Tablica 2 Właściwości teksturalne aerożeli i kserożeli węglowych oraz węgli aktywnych Symbol próbki S BET m 2 /g V CAŁK V MEZO V MIKRO KM 684 0,69 0,51 0,18 KMAH ,48 0,99 0,49 KMAK 276 0,13 0,03 0,10 KS 741 1,44 1,24 0,20 KSAK 556 0,86 0,70 0,16 AS 623 0,47 0,34 0,12 ASAK 830 0,43 0,16 0,27 Acticarbone NCL ,41 0,06 0,35 Acticarbone 830W ,51 0,21 0,30 nr 6/2014 tom
3 Materiały wyjściowe poddane zostały aktywacji chemicznej za pomocą wodorotlenku potasu. Operacja ta spowodowała zwiększenie udziału mikroporów w całkowitej porowatości badanych materiałów węglowych, jednocześnie pogorszając ich właściwości teksturalne (Tab. 2). Najbardziej widoczne jest to w przypadku monolitycznego kserożelu węglowego (próbka KMAK), którego powierzchnia właściwa uległa zmniejszeniu z 684 do 276 m 2 /g, a porowatość z 0,69 do 0,13. Sugeruje to konieczność dalszych badań nad optymalizacją procesu aktywacji chemicznej materiałów aerożelowych i kserożelowych, ze szczególnym uwzględnieniem korelacji pomiędzy warunkami syntezy tych materiałów, a parametrami aktywacji. Aktywacja fizyczna przy użyciu pary wodnej spowodowała istotną poprawę właściwości teksturalnych kserożelu monolitycznego. Otrzymany materiał charakteryzuje się znacznie większą powierzchnią właściwą i porowatością niż komercyjne węgle aktywne (Tab. 2). Analiza dystrybucji rozmiarów porów uzyskanej metodą NLDFT (Rys. 1 i 2) wskazuje na bardzo niejednorodny rozkład porów, zarówno materiałów wyjściowych jak i aktywowanych. Wyjątek stanowi tutaj sferyczny aerożel węglowy (próbka AS), który charakteryzuje się porami w przedziale 3 5 nm, z wyraźnym promieniem dominującym przypadającym na ok. 4,5 nm. Zakresy rozmiarów porów poszczególnych materiałów nie ulegają istotnym zmianom w wyniku aktywacji chemiczna powoduje obniżenie wartości ph PZC. Natomiast w obrębie monolitycznych kserożeli syntezowanych w obecności CTAB (bromku cetylotrimetyloamonowego) obserwuje się wzrost wartości ph PZC. Największą wartością ph PZC, wynoszącą 9,9, charakteryzuje się kserożel monolityczny aktywowany chemicznie (KMAK), natomiast najmniejszą, również aktywowany za pomocą KOH, kserożel sferyczny KSAK (ph PZC = 3,4). Tablica 3 Punkt ładunku zerowego materiałów aerożelowych i kserożelowych ph PZC KM 4,5 KMAH 7,2 KMAK 9,9 KS 7,9 KSAK 3,4 AS 9,6 ASAK 5,0 Sorpcja jonów metali ciężkich z roztworów wodnych Adsorpcję jonów metali ciężkich, tj. Ni 2+, Cu 2+ oraz Zn 2+, przeprowadzono zgodnie z opisaną procedurą. Otrzymane wyniki wykazują duże zróżnicowanie stopnia usunięcia jonów metali, w zależności od rodzaju adsorbentu oraz rodzaju jonu (Tab. 4, Rys. 3). Porównując stopień oczyszczenia roztworów wodnych z poszczególnych jonów metali daje się zauważyć, że najłatwiej usuwalna z roztworu jest miedź, a w następnej kolejności jony cynku i niklu. Tablica 4 Stopień usunięcia jonów metali ciężkich z roztworów wodnych, w zależności od zastosowanego adsorbentu Opis próbki Stopień usunięcia jonów metali, % Ni 2+ Cu 2+ Zn 2+ KM kserożel monolityczny 71,1 95,9 70,9 Rys. 1. Dystrybucja rozmiarów porów wyjściowych aerożeli i kserożeli węglowych oraz węgli aktywnych (metoda NLDFT) KS kserożel sferyczny 7,5 34,3 13,9 AS aerożel sferyczny 8,2 81,0 55,0 NCL 830 węgiel aktywny 82,4 86,0 75,7 830W węgiel aktywny 92,7 91,9 85,6 KMAK kserożel monolityczny 1) 77,6 94,1 95,7 KSAK kserożel sferyczny 1) 94,7 98,5 88,9 ASAK aerożel sferyczny 1) 43,8 70,0 41,4 KMAH kserożel monolityczny 2) 87,0 57,7 38,4 1) aktywacja KOH, 2) aktywacja parą wodną Rys. 2. Dystrybucja rozmiarów porów aktywowanych aerożeli i kserożeli węglowych (metoda NLDFT) Wyniki pomiarów ph PZC otrzymanych próbek, zarówno przed, jak i po procesie aktywacji, zamieszczono w Tablicy 3. Analiza otrzymanych wyników pozwala stwierdzić, że zarówno rodzaj katalizatora zastosowanego w procesie wodnej polikondensacji rezorcyny z formaldehydem, jak i sposób obróbki (aktywacji) otrzymanych materiałów, ma bezpośredni wpływ na wartość punktu ładunku zerowego badanych próbek. Aktywacja fizyczna i chemiczna syntezowanych materiałów węglowych prowadzi do zmian ph PZC tych materiałów. W przypadku kserożeli i aerożeli sferycznych, ich aktywacja Efektywność sorpcji jonów metali na materiałach węglowych jest tym wyższa im ph środowiska jest większe od punktu ładunku zerowego adsorbentu [18]. Stąd też, w arbitralnie przyjętych warunkach ph sorpcji (ph=6), dla kserożeli i aerożeli sferycznych modyfikowanych chemicznie obserwuje się wzrost ich zdolności sorpcyjnych w odniesieniu do materiałów wyjściowych, niezależnie od rodzaju usuwanego metalu. Podobną tendencję pomiędzy ph PZC, a stopniem usunięcia jonów metali obserwuje się dla materiałów wyjściowych. W przypadku sorpcji jonów miedzi i cynku, wyjątek stanowi aerożel sferyczny (próbka AS), którego zdolność sorpcyjna jest niewspółmiernie duża w odniesieniu do jego wartości ph PZC. Prawdopodobnie przyczyna tego zjawiska związana jest z parametrami struktury kapilarnej tego materiału, a zwłaszcza z jego strukturą mikroporowatą. Uzyskane dane dotyczące struktury porowatej nie pozwalają na tym 546 nr 6/2014 tom 68
4 etapie badań na jednoznaczną odpowiedź w tej kwestii. Podobne zjawisko, niezależnie od rodzaju usuwanego jonu metalu, obserwuje się w przypadku kserożelu monolitycznego aktywowanego chemicznie (próbka KMAK). Spośród badanych materiałów węglowych, najskuteczniejszym w usuwaniu jonów niklu był kserożel sferyczny aktywowany chemicznie (94,7%). W przypadku sorpcji jonów miedzi, dużą zdolność sorpcyjną wykazywał zarówno niemodyfikowany kserożel monolityczny (95,9%), jak i modyfikowane chemicznie kserożele: sferyczny (98,5%) i monolityczny (94,1%). Spośród wcześniej wymienionych materiałów węglowych, najskuteczniejszy w usuwaniu jonów cynku okazał się modyfikowany chemicznie kserożel monolityczny (95,7%). Podsumowanie i wnioski Aktywacja chemiczna i fizyczna aerożeli i kserożeli węglowych prowadzi do otrzymania materiałów o zróżnicowanych parametrach struktury kapilarnej oraz właściwościach powierzchniowych oraz różnych wartościach ph PZC. Modyfikacja chemiczna kserożeli i aerożeli sferycznych prowadzi do znacznego obniżenia wartości punktu zerowego ładunku, zaś w przypadku kserożeli monolitycznych do wzrostu wartości ph PZC. W przyjętych warunkach sorpcji obserwuje się wzrost zdolności sorpcyjnych kserożeli i aerożeli sferycznych modyfikowanych chemicznie w odniesieniu do materiałów wyjściowych, niezależnie od rodzaju usuwanego metalu. Podobną tendencję obserwuje się dla wyjściowych materiałów, z wyjątkiem aerożelu sferycznego, którego zdolność sorpcyjna jest niewspółmiernie duża w odniesieniu do jego wartości ph PZC. Stwierdzono, że największą skutecznością usuwania jonów niklu cechuje się kserożel sferyczny aktywowany chemicznie (próbka KSAK), zaś w przypadku sorpcji jonów miedzi niemodyfikowany i modyfikowany chemicznie kserożel monolityczny oraz modyfikowany za pomocą KOH kserożel sferyczny. Jony cynku najefektywniej były usuwane w obecności aktywowanego chemicznie kserożelu monolitycznego. Zdolności sorpcyjne zsyntezowanych kserożelowych i aerożelowych materiałów węglowych są zbliżone, lub większe, od badanych komercyjnych węgli aktywnych. nauka technika Podziękowanie Niniejsza praca została sfinansowana ze środków MNiSzW (Projekt S10118/Z0306). Rys. 3. Stopień usunięcia jonów metali ciężkich z roztworów wodnych, w zależności od zastosowanego adsorbentu Służące do oczyszczania ścieków oraz wody pitnej komercyjne węgle aktywne, Acticarbone NCL 830 oraz Acticarbone 830W, wykazały się dużą, przekraczającą 75% zdolnością usuwania jonów metali ciężkich, niezależnie od rodzaju metalu. Uzyskane wyniki badań wskazują na ich zbliżoną zdolność sorpcyjną w procesie usuwania jonów niklu oraz mniejszą dla jonów miedzi i cynku w odniesieniu do wymienionych kserożelowych i aerożelowych materiałów węglowych. Obliczona na podstawie wyników adsorpcji pojemność sorpcyjna otrzymanych materiałów oraz węgli aktywnych została przedstawiona w Tablicy 5. W większości przypadków jest ona zbliżona do ok. 0,5 mg/g, a obserwowane zależności pomiędzy rodzajem sorbentu, sposobem jego otrzymywania oraz rodzajem usuwanych jonów metali, są analogiczne do omówionych wcześniej. Tablica 5 Pojemność sorpcyjna węglowych materiałów aerożelowych i kserożelowych oraz węgli aktywnych w procesie adsorpcyjnego usuwania jonów metali ciężkich z roztworów wodnych Opis próbki Pojemność sorpcyjna, mg/g Ni 2+ Cu 2+ Zn 2+ KM kserożel monolityczny 0,415 0,585 0,428 KS kserożel sferyczny 0,044 0,209 0,084 AS aerożel sferyczny 0,048 0,494 0,332 NCL 830 węgiel aktywny 0,479 0,525 0, W węgiel aktywny 0,541 0,560 0,517 KMAK kserożel monolityczny 1) 0,453 0,574 0,578 KSAK kserożel sferyczny 1) 0,553 0,601 0,537 ASAK aerożel sferyczny 1) 0,256 0,427 0,250 KMAH kserożel monolityczny 2) 0,508 0,352 0,232 1) aktywacja KOH, 2) aktywacja parą wodną Literatura Al-Muhtaseb SA, Ritter J.A.: 1. Preparation and properties of resorcinol-formaldehyde organic and carbon gels. Adv. Mater. 2003, 15, 101. Pierre A.C., Pajonk G.M.: 2. Chemistry of aerogels and their applications. Chem. Rev. 2002, 102, Lu X., Caps R., Fricke J., Alviso C.T., Pekala R.W.: 3. Correlation between structure and thermal conductivity of organic aerogels. J. Non-Crystal. Solids 1995, 188, 226. Biesmans G., Randall D., Francais E., Perrut M. : 4. Polyurethane-based organic aerogels thermal performance. J. Non-Crystal. Solids 1998, 225, 36. Wiener M., Reichenauer G., Hemberger F., Ebert H.-P.: 5. Thermal conductivity of carbon aerogels as a function of pyrolysis temperature. Int. J. Thermophisics 2006, 27, Qin G., Guo S.: 6. Preparation of RF organic aerogels and carbon aerogels by alcoholic sol gel process. Carbon 2001, 39, Berthon-Fabry S., Langohr D., Achard P., Charrier D., Djurado D., 7. Ehrburger-Dolle F.: Anisotropic high-surface-area carbon aerogels. J. Non-Cryst. Solids 2004, 350, 136. Lee K.T., Oh S.M.: 8. Novel synthesis of porous carbons with tunable pore size by surfactant-templated sol-gel process and carbonisation. Chem. Commun. 2002, 22, Job N., Théry A., Pirard R., Marien J., Kacon L., Rouzaud J-N., Béguin F., 9. Pirard J-P.: Carbon aerogels, cryogels and xerogels: influence of the drying method on the textural properties of porous carbon materials. Carbon 2005, 43, Mayer S.T., Kong F-M., Pekala R.W., Kaschmitter J.L.: 10. Organic aerogel microsphere and fabrication method therefor. US patent , Mayer S.T., Kong F-M., Pekala R.W., Kaschmitter J.L.: 11. Organic aerogel microsphere. US patent , Liu N., Zhang S., Fu R., Dresselhaus M.S., Dresselhaus G.: 12. Carbon aerogel spheres prepared via alcohol supercritical drying. Carbon 2006, 44, Meena A.K., Mishra G.K., Rai P.K., Rajagopal C., Nagar P.N.: 13. Removal of heavy metal ions from aqueous solutions using carbon aerogel as an adsorbent. J. Hazard. Mater. 2005, B122, 161. nr 6/2014 tom
5 14. Goel J., Kadirvelu K., Rajagopal C., Garg V.K.: Investigation of adsorption of lead, mercury and nickel from aqueous solutions onto carbon aerogel. J. Chem. Technol. Biotechnol. 2005, 80, Kadirvelu K., Goel J., Rajagopal C.: Sorption of lead, mercury and cadmium ions in multi-component system using carbon aerogel as adsorbent. J. Hazard. Mater. 2008, 153, Stolarski M., Brodzik K., Walendziewski J., Łużny R., Broniek E.: Carbon aerogels as catalyst supports. Chimija v Interesach Ustojcivogo Razvitia 2006, 6, Moreno-Castilla C., Lopez-Ramon M.V., Carrasco-Marin F.: Changes in surface chemistry of activated carbon by wet oxidation. Carbon 2000, 38, Abia A.A., Asuquo E.D.: Lead (II) and nickel (II) adsorption kinetics from aqueous metal solutions using chemically modified and unmodified agricultural adsorbents. African Journal of Biotechnology 2006, 16, *Dr inż. Rafał Łużny jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Wydziałowym Zakładzie Chemii i Technologii Paliw Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej (od 2009 r.). Głównym obszarem jego zainteresowań naukowych jest kataliza i fotokataliza w technologii paliw oraz ochronie środowiska, otrzymywanie mezoporowatych materiałów nieorganicznych i węglowych, i ich zastosowanie w procesach katalitycznych i adsorpcyjnych, a także komputerowe modelowanie procesów usuwania związków siarki zawartych w spalinach pochodzących z bloków energetycznych. rafal.luzny@pwr.edu.pl Inż. Małgorzata Ignasiak jest studentką drugiego stopnia studiów stacjonarnych na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Zajmuje się syntezą i modyfikacją aerożeli organicznych i węglowych oraz możliwością ich stosowania w procesach adsorpcyjnego oczyszczania roztworów wodnych. Prof. dr hab. inż. Jerzy Walendziewski ukończył Wydział Chemiczny Politechniki Wrocławskiej (1971). Od 1977 r. pracował w Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej, od 2005 r. w Wydziałowym Zakładzie Chemii i Technologii Paliw na stanowisku profesora, kierownika Zakładu. Obiektem jego zainteresowań naukowych jest technologia przetwarzania i właściwości paliw, w tym alternatywnych oraz kataliza stosowana w technologii paliw i ochronie środowiska. W ostatnich latach zajmuje się także badaniami w zakresie syntezy i właściwości materiałów w formie aerożeli i technologią utylizacji odpadowych poliolefin w kierunku paliw. Dr inż. Marek Stolarski ukończył studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej, w Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla (1970). Pracę doktorską obronił w 1979 r. Obecnie jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Chemicznym Politechniki Wrocławskiej. Główne kierunki zainteresowań badawczych, to katalityczne i bezkatalityczne upłynnianie węgli i uwodornienie ekstraktów węglowych do paliw płynnych, procesy ekstrakcji węgli i separacji ciężkich frakcji ropy naftowej i węglopochodnych rozpuszczalnikami w stanie nadkrytycznym, procesy uwodorniającej degradacji związków chloroorganicznych, w tym polichlorowanych difenyli (PCB) oraz synteza aerożeli organicznych (węglowych) i jedno- i wieloskładnikowych aerożeli nieorganicznych jako nośników katalizatorów i katalizatorów. Aktualności z firm News from the Companies Dokończenie ze strony 543 Dzień Polski w Dolinie Krzemowej Ponad 60 przedsiębiorców, naukowców, ekspertów biznesowych i przedstawicieli agencji i organizacji rządowych z Polski i USA wzięło udział w konferencji z cyklu Poland Day in Silicon Valley 2014 na Uniwersytecie Stanforda. W ramach konferencji odbyło się pięć paneli dyskusyjnych. Tematem drugiego z nich była współpraca naukowa Polski i USA oraz możliwości jej finansowania, w tym w ramach funduszy Horyzontu Ofertę programową NCBR w tym zakresie przedstawił Daniel Maksym, kierownik Działu Rozwoju Infrastruktury na rzecz Badań i Rozwoju NCBR. Pozostałe panele dyskusyjne dotyczyły polskiego rządowego programu TOP 500 Innovators, możliwości wsparcia dla przedsiębiorców- i naukowców-innowatorów ze środków publicznych, osiągnięć polskich przedsiębiorców na rynku amerykańskim oraz doświadczeń związanych z rozwojem przedsiębiorstwa na rynkach globalnych. (kk) ( ) KONKURSY, STYPENDIA, STAŻE Stypendia dla studentów i doktorantów w Niemczech Do 2 września 2014 r. trwa nabór wniosków w ramach tzw. zielonych grantów, które przyznawane są przez niemiecką Fundację im. Heinricha Bölla. W ramach konkursu przyznanych zostanie ok stypendiów dla studentów i doktorantów, którzy planują podjąć naukę w niemieckich uniwersytetach, wyższych szkołach artystycznych oraz wyższych szkołach zawodowych. O stypendia mogą ubiegać się młode osoby z krajów Unii Europejskiej. Nabór wniosków zostanie otwarty 15 lipca 2014 r. Przyjmowane będą zgłoszenia dotyczące wszystkich kierunków edukacji. (kk) ( ) Studia doktoranckie we Włoszech Do 9 czerwca 2014 r. trwa nabór wniosków na stypendia dla osób, które chcą podjąć studia doktoranckie na Uniwersytecie w Padwie. W ramach konkursu przyznanych zostanie 15 stypendiów po trzy lata każde. Stypendyści będą mieli zapewnione pełne pokrycie kosztów wyżywienia oraz zakwaterowania. Organizatorzy zapewniają także, zwolnienie stypendystów z opłat czesnego za podjęte studia doktoranckie. (kk) ( ) JUBILEUSZ 20. urodziny AMARY 10 maja 2014 r., odbyła się uroczystość z okazji 20. rocznicy istnienia Zakładu Farmaceutycznego AMARA z udziałem niemal 200 gości Zarząd Spółki skierował szczególne słowa uznania w stronę osób, które wpływają na kształt, rozwój i działanie Zakładu. (kk) ( ) 548 nr 6/2014 tom 68
WĘGLOWE AEROŻELE REZORCYNOWO-FORMALDEHYDOWE JAKO SORBENTY ORGANICZNYCH ZANIECZYSZCZEŃ WODY
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) RAFAŁ ŁUŻNY, MAREK STOLARSKI, JERZY WALENDZIEWSKI ELŻBIETA BRONIEK Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny, Wydziałowy Zakład Chemii i Technologii
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych
Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek
2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ
OFERTA TEMATÓW PROJEKTÓW DYPLOMOWYCH (MAGISTERSKICH) do zrealizowania w Katedrze INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Badania kinetyki utleniania wybranych grup związków organicznych podczas procesów oczyszczania
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNIKI CIEPLNEJ I MECHANIKI PŁYWNÓW ZAKŁAD SPALANIA I DETONACJI Raport wewnętrzny Raport z badań toryfikacji biomasy Charakterystyka paliwa Analizy termograwimetryczne
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
TECHNOLOGIE MAGAZYNOWANIA I OCZYSZCZANIA WODORU DLA ENERGETYKI PRZYSZŁOŚCI
21.03.2006 POLITECHNIKA WARSZAWSKA Szkoła Nauk Technicznych i Społecznych w Płocku C e n t r u m D o s k o n a ł o ś c i CERED REDUKCJA WPŁYWU PRZEMYSŁU U PRZETWÓRCZEGO RCZEGO NA ŚRODOWISKO NATURALNE TECHNOLOGIE
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Szkło kuloodporne: składa się z wielu warstw różnych materiałów, połączonych ze sobą w wysokiej temperaturze. Wzmacnianie szkła
Wzmacnianie szkła Laminowanie szkła. Są dwa sposoby wytwarzania szkła laminowanego: 1. Jak na zdjęciach, czyli umieszczenie polimeru pomiędzy warstwy szkła i sprasowanie całego układu; polimer (PVB ma
Dr hab. inż. Jacek Grams, prof. PŁ. Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechniki Łódzkiej Łódź, ul.
Dr hab. inż. Jacek Grams, prof. PŁ Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechniki Łódzkiej 90-924 Łódź, ul. Żeromskiego 116 Łódź, dnia 25 lipca 2018 r. RECENZJA rozprawy doktorskiej
Badania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW
Posiedzenie Rady Naukowej Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla 27 września 2019 r. Badania pirolizy odpadów prowadzone w IChPW Sławomir Stelmach Centrum Badań Technologicznych IChPW Odpady problem cywilizacyjny
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska Instrukcja do Ćwiczenia 14 Zastosowanie metod membranowych w oczyszczaniu ścieków Opracowała dr Elżbieta Megiel Celem ćwiczenia
ADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)
Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Zadanie 7 (1 pkt) Uporządkuj podane ilości moli związków chemicznych według rosnącej liczby
WPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph
Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym
Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Instytut Inżynierii Środowiska Politechnika Częstochowska Strategie oczyszczania (remediacji) środowiska
Laboratorium Podstaw Biofizyki
CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS
Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko
Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie
Materiały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
BADANIA FIZYKOCHEMICZNE SFERYCZNYCH MATERIAŁÓW WĘGLOWYCH PREPAROWANYCH NA BAZIE ŻYWIC JONOWYMIENNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) MAREK WIŚNIEWSKI, GERHARD RYCHLICKI, AGNIESZKA PACHOLCZYK PIOTR A. GAUDEN, ARTUR P. TERZYK Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Chemii, Katedra
Zjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Związki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Recenzja pracy doktorskiej: Badania ekstrakcji sekwencyjnej wybranych metali i ich mobilności w popiołach przemysłowych
UNIWERSYTET MARII CURIE SKŁODOWSKIEJ, WYDZIAŁ CHEMII 20-031 Lublin, PL MC Skłodowskiej 2; e-mail: majdan.marek8@gmail.com tel.: 81 537 57 29 lub 81 537 57 65 Lublin 16.08.2013 Recenzja pracy doktorskiej:
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1357
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1357 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 5 Data wydania: 19 lipca 2016 r. AB 1357 Nazwa i adres GALESS
(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 170477 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 298926 (51) IntCl6: C22B 1/24 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 13.05.1993 (54)
HETEROGENICZNOŚĆ STRUKTURALNA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI ADSORPCYJNE ADSORBENTÓW NATURALNYCH
Uniwersytet Mikołaja Kopernika Monografie Wydziału Chemii MYROSLAV SPRYNSKYY HETEROGENICZNOŚĆ STRUKTURALNA ORAZ WŁAŚCIWOŚCI ADSORPCYJNE ADSORBENTÓW NATURALNYCH (KLINOPTYLOLIT, MORDENIT, DIATOMIT, TALK,
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Konkurs Chemiczny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych rok szkolny 2013/2014 Imię i nazwisko uczestnika Szkoła Klasa Nauczyciel Imię
Tabela 1. Zakres badań fizykochemicznych odpadu o kodzie w 2015 roku
1. ZAKRES OFEROWANYCH OZNACZEŃ Program badań biegłości obejmuje badania próbki odpadu o kodzie 19 08 05, zgodnym z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów
II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2009/10. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (10 pkt.)
II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2009/10 ETAP II 19.12.2009 r. Godz. 10.00-12.00 KPKCh Zadanie 1 (10 pkt.) 1. Gęstość 22% roztworu kwasu chlorowodorowego o stężeniu 6,69 mol/dm 3 wynosi: a) 1,19 g/cm 3
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II 1. Do 150 cm 3 roztworu (NH 4) 2SO 4 o stężeniu 0,110 mol/dm 3 dodano 100 cm 3 0,200 M NH 4OH. Obliczyć ph otrzymanego roztworu. pk b=4,40
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy
Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym. Węgiel
Wytwarzanie i modyfikacja aerożeli krzemionkowych dla zastosowań biomedycznych
Wytwarzanie i modyfikacja aerożeli krzemionkowych dla zastosowań biomedycznych Prezentacja otwierająca przewód doktorski Mgr inż. Bartosz Babiarczuk Promotor: Prof. dr hab. inż. Jerzy Kaleta Promotor pomocniczy:
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
PL 198188 B1. Instytut Chemii Przemysłowej im.prof.ignacego Mościckiego,Warszawa,PL 03.04.2006 BUP 07/06
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198188 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 370289 (51) Int.Cl. C01B 33/00 (2006.01) C01B 33/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Spalarnia. odpadów? jak to działa? Jak działa a spalarnia
Grzegorz WIELGOSIŃSKI Politechnika Łódzka Spalarnia odpadów jak to działa? a? Jak działa a spalarnia odpadów? Jak działa a spalarnia odpadów? Spalarnia odpadów komunalnych Przyjęcie odpadów, Magazynowanie
VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)
IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu
SORPCJA CHROMU Z ROZTWORÓW W OBECNOŚCI JONÓW METALI CIĘŻKICH NA WĘGLU ROW 08
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 21 Joanna LACH 1, Ewa OCIEPA 1 i Lidia WOLNY 1 SORPCJA CHROMU Z ROZTWORÓW W OBECNOŚCI JONÓW METALI CIĘŻKICH NA WĘGLU ROW 8 SORPTION OF CHROMIUM FROM SOLUTIONS ON ROW
X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
POLITECHNIKA GDAŃSKA
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM
2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu
Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1 Data wydania: 10 października 2014 r. Nazwa i adres ARQUES
Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania
Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"
"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski
Kierunek: Paliwa i Środowisko Poziom studiów: Studia II stopnia Forma studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Paliwa i Środowisko Poziom studiów: Studia II stopnia Forma studiów: Stacjonarne Rocznik: 2019/2020 Język wykładowy: Polski Semestr 1 Blok przedmiotów obieralnych:
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 814 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 kwietnia 2015 r. AB 814 Nazwa i adres PRZEDSIĘBIORSTWO
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 6 sierpnia 2015 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 797 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 19 października 2018 r. Nazwa i adres AB 797
Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Właściwości, degradacja i modyfikacja hydrożeli do zastosowań w uprawach roślinnych (zadania 2, 3 i 11)
Właściwości, degradacja i modyfikacja hydrożeli do zastosowań w uprawach roślinnych (zadania 2, 3 i 11) Anna Jakubiak-Marcinkowska, Sylwia Ronka, Andrzej W. Trochimczuk Zakład Materiałów Polimerowych i
Sorbenty fizyko-chemiczne do usuwania dwutlenku węgla
Sorbenty fizyko-chemiczne do usuwania dwutlenku węgla mgr inż. Dominika Bukalak POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA Wysowa, 04-07 maja 2010 SLAJD 1 Problem emisji CO 2 Rys. 1 Emisja dwutlenku węgla na świecie [1]
Plan zajęć. Sorpcyjne Systemy Energetyczne. Adsorpcyjne systemy chłodnicze. Klasyfikacja. Klasyfikacja adsorpcyjnych systemów chłodniczych
Plan zajęć Sorpcyjne Systemy Energetyczne Adsorpcyjne systemy chłodnicze dr inż. Bartosz Zajączkowski Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cieplnych kontakt:
ADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI
57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu
57 Zjazd PTChem i SITPChem Częstochowa, 14-18.09.2014 Promotowany miedzią niklowy katalizator do uwodornienia benzenu Kamila Michalska Kazimierz Stołecki Tadeusz Borowiecki Uwodornienie benzenu do cykloheksanu
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Autoreferat pracy doktorskiej. Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów
KINGA MLEKODAJ Autoreferat pracy doktorskiej Badania porowatości krystalicznych materiałów mikroporowatych z zastosowaniem termodesorpcji węglowodorów Praca wykonana na Wydziale Chemii Uniwersytety Jagiellońskiego
Zastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków
1 Zastosowanie biopreparatów w procesie oczyszczania ścieków Patrycja Malucha Kierownik Działu Technologii Wody i Ścieków ENERGOPOMIAR Sp. z o.o., Zakład Chemii i Diagnostyki Wiadomości ogóle o dotyczące
Wrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ
Wrocław, 17/12/2012 Strona 1/7 RAPORT Z BADAŃ OTRZYMYWANIE ORAZ CHARAKTERYSTYKA PREPARATU POLIFENOLOWOEGO OTRZYMANEGO W DRODZE EKSTRAKCJI Z WYCHMIELIN EO4 I. PRZEDMIOT ORAZ ZAKRES BADAŃ Przedmiotem badań
PANEL SPECJALIZACYJNY Kataliza przemysłowa i adsorbenty oferowany przez Zakład Technologii Chemicznej
PANEL SPECJALIZACYJNY Kataliza przemysłowa i adsorbenty oferowany przez Zakład Technologii Chemicznej Zespół Technologii rganicznej Zespół Chemicznych Technologii Środowiskowych Kontakt: dr hab. Piotr
KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI
6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej
Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 26 stycznia 2012 r. zawody II stopnia (rejonowe) Witamy Cię na drugim etapie Konkursu Chemicznego. Przed przystąpieniem
Sorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych
Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 341-351 Ewa OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka 6a,
Odwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Jan Cebula (Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice) Józef Sołtys (PTH Intermark, Gliwice)
Jan Cebula (Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice) Józef Sołtys (PTH Intermark, Gliwice) Bałtyckie Forum Biogazu 17 18 wrzesień 2012 PODSTAWOWY SKŁAD BIOGAZU Dopuszczalna zawartość
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 2 września 2016 r. Nazwa i adres ARQUES Sp.
BADANIA TOKSYCZNOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ ORGANIZMÓW WODNYCH (PN -90/C-04610/01;03;05)
BADANIA TOKSYCZNOŚCI ZANIECZYSZCZEŃ ORGANIZMÓW WODNYCH (PN -90/C-04610/01;03;05) Magdalena Retkiewicz 26.03.2014 ZANIECZYSZCZENIA WÓD Zanieczyszczenie wód niekorzystne zmiany właściwości fizycznych, chemicznych
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 26 września 2016 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
PL B1. Sposób otrzymywania nieorganicznego spoiwa odlewniczego na bazie szkła wodnego modyfikowanego nanocząstkami
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231738 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 404416 (51) Int.Cl. B22C 1/18 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 24.06.2013
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Powstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:
Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4, Data wydania: 25 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem
Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr
ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA e-mail: magdapop@biol.uw.edu.pl RAPORT
d r h a b. M a g d a l e n a P o p ow s k a, p r o f. U W U N I W E R S Y T E T W AR S Z AW S K I W Y D Z I AŁ B I O L O G I I ul. ILJI MIECZNIKOWA 1, 02-096 WARSZAWA TEL: (+22) 55-41-420, FAX: (+22) 55-41-402
3p - za poprawne obliczenie stężenia procentowego i molowego; 2p - za poprawne obliczenie jednej wymaganej wartości;
Zadanie Kryteria oceniania i model odpowiedzi Punktacja 1. 2. 3. 4. 2p - za poprawne 5 połączeń w pary zdań z kolumny I i II 1p - za poprawne 4 lub 3 połączenia w pary zdań z kolumny I i II 0p - za 2 lub
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 888
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 888 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 8 Data wydania: 27 marca 2014 r. Nazwa i adres: AB 888 ZAKŁAD
Wodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Zawartość i sposoby usuwania rtęci z polskich węgli energetycznych. mgr inż. Michał Wichliński
Zawartość i sposoby usuwania rtęci z polskich węgli energetycznych mgr inż. Michał Wichliński Rtęć Rtęć występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,05 ppm, w małych ilościach można ją wykryć we wszystkich
Węgiel aktywny - Elbar Katowice - Oddział Carbon. Węgle aktywne ziarniste produkowane są z węgla drzewnego w procesie aktywacji parą wodną.
Węgle aktywne - Węgle aktywne do uzdatniania wody i oczyszczania ściekãłw: - {jgbox linktext:=[węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm ]} Węgiel aktywny ziarnisty 1-4,4-8 mm Węgle aktywne ziarniste produkowane
Międzynarodowa Konferencja Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, Drezno, 23.09.2013 r.
Doświadczenia w transgranicznym postępowaniu ze starymi zanieczyszczeniami, dr inż. Agnieszka Kolanek mgr inż. Barbara Marchlewska-Knych dr inż. Mariusz Adynkiewicz-Piragas Założenia projektu w zakresie
Modelowanie w ochronie środowiska
Modelowanie w ochronie środowiska PARAMETRY FIZYKO-CHEMICZNE WPŁYWAJĄCE NA TRWAŁOŚĆ I ROZPRZESTRZENIANIE SIĘ ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH W ŚRODOWISKU NATURALNYM KOMPOENTY ŚRODOWISKA TRWAŁOŚĆ! CZAS PRZEBYWANIA
TEST SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII
TEST SPRAWDZAJĄCY Z CHEMII Test przeznaczony jest dla uczniów szkół średnich. Zadania zawarte w teście obejmują obszerny zakres wiadomości z chemii, które ujęte są w podstawach programowych. Większa część
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Technologia Chemiczna II st. od roku akad. 2015/2016
Przedmioty kierunkowe na drugim stopniu studiów stacjonarnych Kierunek: Technologia Chemiczna Semestr Przedmioty kierunkowe w tygodniu 1. 1. Inżynieria reaktorów chemicznych 60 2E 2 5 2. Badania struktur
KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW. Eliminacje rejonowe II stopień
POUFNE Pieczątka szkoły 28 stycznia 2016 r. Kod ucznia (wypełnia uczeń) Imię i nazwisko (wypełnia komisja) Czas pracy 90 minut KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje rejonowe