WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO

Transkrypt

1 Nazwa Przedmiotu Finanse publiczne i prawo finansowe; OBSZAR KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE NAUK SPOŁECZNYCH WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego Studia Kod ECTS kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja administracja I stopień I stopień stacjonarne Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących) dr Cyman Damian dr Juchnevic Edvard dr hab. Jurkowska-Zeidler Anna Maria, prof. UG dr Karczyński Łukasz dr Mroczkowski Rafał dr Panfil Przemysław dr Sowiński Tomasz dr Wróblewska Małgorzata godzin Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin A. Formy zajęć 2-ga wykład forma: ćwiczenia audytoryjne 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne B. Sposób realizacji 2-ga dydaktycznej zajęcia forma: on-line zajęcia / blended on-line learning, / blended zajęcia learning, w sali zajęcia dydaktycznej w sali 2-ga forma: zajęcia on-line / blended learning, zajęcia w sali dydaktycznej C. Liczba godzin 2-ga 30 + forma: ga forma: Rok, Semestr rok: III, semestr: 5 + 6, rok akademicki: 2015/2016 Status przedmiotu obowiązkowy Liczba punktów ECTS ga forma: Cykl dydaktyczny rok akademicki Język wykładowy język polski Strona 1 z 5

2 Metody dydaktyczne wykład, wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, wykład z prezentacją multimedialną 2-ga forma: ćwiczenia audytoryjne: analiza tekstów z dyskusją, ćwiczenia audytoryjne: analiza zdarzeń krytycznych (przypadków), ćwiczenia audytoryjne: dyskusja, ćwiczenia audytoryjne: metoda projektów (projekt badawczy, wdrożeniowy, praktyczny), ćwiczenia audytoryjne: praca w grupach, ćwiczenia audytoryjne: rozwiazywanie zadań WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia egzamin 2-ga forma: zaliczenie z oceną B. Formy zaliczenia egzamin pisemny testowy, egzamin ustny, wykonanie pracy zaliczeniowej: przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników (pisemna), wykonanie pracy zaliczeniowej: przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników (ustna), wykonanie pracy zaliczeniowej: przygotowanie projektu lub prezentacji, zaliczenie kolokwium, zaliczenie ustne C. Podstawowe kryteria Egzamin i zaliczenie z zakresu treści programowych dla tego przedmiotu. Kry-terium oceny jest procent opanowania wymaganej wiedzy i umiejętności z uwzględnieniem skali określonej Regulaminem Studiów UG: a) ocena bdb - powyżej 90% wymaganej wiedzy i b) ocena db+ - powyżej 80% wymaganej wiedzy i c) ocena db - powyżej 70% wymaganej wiedzy i d) ocena dst+ - powyżej 60% wymaganej wiedzy i e) ocena dst - powyżej 50% wymaganej wiedzy i umiejętności. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi A. Wymagania formalne Prawoznawstwo / Wstęp do prawoznawstwa / Elementy prawa / Encyklopedia prawa B. Wymagania wstępne Znajomość: * podstawowych pojęć prawnych, w szczególności informacji o źródłach prawa i ich wykładni, wnioskowaniach praw-niczych, zasadach konstytucyjnych * podstaw prawa cywilnego, w szczególności podmiotów prawa cywilnego i podstawowych umów * podstawowych instytucji prawa administracyjnego Umiejętność: * wyszukiwania i korzystania z aktów normatywnych * interpretacji tekstu normatywnego * dokonywania subsumcji * dostrzegania powiązań pomiędzy gałęziami prawa Cele przedmiotu Celem zajęć jest zapoznanie studentów z tematyką polskiego prawa finansowego, z wykorzystaniem dorobku orzecznictwa i doktryny. Celem wykładów jest wyjaśnienie głównych zasad i instytucji prawnych regulujących obieg publicznych środków pieniężnych, ich gromadzenie i wydatkowanie. Przedstawienie regulacji prawnych o finansowym i publicznoprawnym charakterze dotyczących finansów publicznych w tym budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego, systemu podatkowego, postępowań podatkowych, konstrukcji stosunków prawnopodatkowych. Strona 2 z 5

3 Treści programowe I. Prawo budżetowe 1. Pojęcie finansów. Finanse publiczne i prywatne. Pojęcie i funkcje finansów publicznych. Działy i źródła prawa finanso-wego. Polityka finansowa. 2. Zakres podmiotowy sektora finansów publicznych. Pojęcie Skarbu Państwa. Środki finansowe na cele publiczne. 3. Dług publiczny. Dług sektora instytucji rządowych i samorządowych. Tytuły dłużne. Bankructwo państwa. 4. Iluzje fiskalne. Prawo Wagnera. Reguły fiskalne w teorii i praktyce. Skarbowe papiery wartościowe. 5. Formy organizyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych: jednostka budżetowa, samorządowy zakład bu-dżetowy, instytucja gospodarki budżetowej, agencja wykonawcza, państwowy fundusz celowy. 6. Pojęcie budżetu. Zasady budżetowe. Wieloletni Plan Finansowy Państwa. Potrzeby pożyczkowe budżetu państwa. 7. Cechy ustawy budżetowej. Etapy procedury budżetowej. 8. Zasady finansowe społeczności lokalnych. Kompetencje regionalnej izby obrachunkowej. Budżet jednostki samorządu terytorialnego. Etapy procedury budżetowej. 9. Dochody i wydatki jednostki samorządu terytorialnego. Potrzeby pożyczkowe i dług jednostki samorządu terytorialne-go. 10. Podmiotowy i przedmiotowy zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Zasady odpo-wiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. II. Prawo podatkowe. 1. Prawo podatkowe w systemie prawa. System prawa podatkowego i jego struktura. Konstytucyjne podstawy opodatko-wania. Źródła prawa podatkowego. Pojęcie i cechy podatku. Wykładnia prawa podatkowego. Konstrukcja prawna podat-ku. 2. Podstawowe pojęcia prawa podatkowego: obowiązek podatkowy, zobowiązanie podatkowe. Powstanie zobowiązania podatkowego: z mocy prawa, na podstawie decyzji. Wymiar podatków. Podmioty stosunków zobowiązaniowych w prawie podatkowym. Pojęcia: organ podatkowy, podatnik, płatnik, inkasent. Wygasanie zobowiązań podatkowych: formy i ter-miny zapłaty podatku, przedawnienie prawa do wymiaru podatku, przedawnienie i umarzanie zobowiązań podatkowych. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych: zastaw skarbowy i hipoteka ustawowa. Odpowiedzialność za zo-bowiązania podatkowe. 3. Postępowanie podatkowe.kontrola podatkowa. III. Prawo rynku finansowego 1. Rynek finansowy. Pojęcie rynku finansowego. Struktura rynku finansowego. Stabilność finansowa. 2. Nadzór nad rynkiem finansowym: organizacja, cele, zakres podmiotowy i przedmiotowy. IV. System bankowy w Polsce. 1. Pojęcie systemu bankowego. Zmiany w polskim systemie bankowym w latach dziewięćdziesiątych: komercjalizacja, prywatyzacja, konsolidacja. Polskie prawo bankowe a dyrektywy UE. Rodzaje banków, kryteria podziału. Funkcje ban-ków. 3. Narodowy Bank Polski. Funkcje i zadania Narodowego Banku Polskiego: centralny bank państwa, bank emisyjny, poli-tyka pieniężna, bank banków. Pozycja NBP wobec organów władzy państwowej. Organizacja, struktura oraz fundusze NBP. Europejski System Banków Centralnych i Europejski System Monetarny. 4. Prawo bankowe. Ustawowe formy organizacyjne banków. Tworzenie i licencjonowanie banków. Kontrola i nadzór ban-kowy: instrumenty nadzoru. Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Wybrane czynności bankowe. Europejskie Prawo Bankowe. Ćwiczenia: 1. Prawo finansów publicznych 1.1. Ustrój i organizacja finansów publicznych 1.2. Środki publiczne 1.3. Dług publiczny 1.4. Budżet państwa i budżet jednostki samorządu terytorialnego 1.5. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych 2. Prawo podatkowe 2.1. Prawo podatkowe w systemie prawa 2.2. Podstawowe pojęcia prawa podatkowego 2.3. Postępowanie podatkowe 2.4. Podatki: Podatek od nieruchomości Podatek od czynności cywilnoprawnych Podatek od spadków i darowizn Podatek dochodowy od osób fizycznych Podatek od towarów i usług 3. Prawo bankowe 3.1. System bankowy i rynek finansowy 3.2. Źródła i zasady ogólne prawa bankowego Strona 3 z 5

4 3.3. Tworzenie i funkcjonowanie banków 3.4. Czynności bankowe 3.5. Narodowy Bank Polski 3.6. Europejski System Banków Centralnych i Europejski Bank Centralny 4. Prawo dewizowe 4.1. Podstawowe pojęcia prawa dewizowego 4.2. Ograniczenia dewizowe 4.3. Zwolnienia dewizowe Strona 3 z 5

5 Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu): A.1. wykorzystywana podczas zajęć Podstawy finansów i prawa finansowego pod red. A. Drwiłło, Warszawa Leksykon prawa finansowego. 100 pod-stawowych pojęć, red. A. Drwiłło, D. Maśniak, Warszawa 2009 A.2. studiowana samodzielnie przez studenta Prawo finansowe Ofiarski Z., Prawo finansowe, Warszawa 2010, Borodo A., System finansowy samorządu terytorialnego, Toruń 2011, ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, Dz. U. Nr 157. Poz z późn. zm., Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 z późn. zm. Prawo podatkowe Buczek A., Dzwonkowski H., Etel L., Gliniecka J, Glumińska-Pawlic J., Huchla A., Miemiec W., Ofiarski Z., Serwacki J., Zdebel M., Zgierski Z. Prawo podatkowe. Zarys prawa, Warszawa 2006, ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r.ordynacja podatkowa (Dz.U j.t. ze zm.) ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U j.t. ze zm.) ustawa z dnia 11 marca 2004 r.o podatku od towarów i usług (Dz.U j.t. ze zm.) ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U j.t. ze zm.) ustawa z dnia 9 września 2000 r.o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U j.t. ze zm.) Prawo rynku finansowego Jurkowska-Zeidler A.M., Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Warszawa Prawo bankowe Gliniecka J., System bankowy w regulacjach polskich i unijnych, Bydgoszcz 2004, Gliniecka J., Tajemnica finansowa. Aspekty aksjologiczne, normatywne i funkcjonalne, Bydgoszcz 2007, Gliniecka J., Harasimowicz J., Zasady polskiego prawa bankowego i dewizowego, Bydgoszcz 2000 B. Literatura uzupełniająca Prawo Finansowe Brzeziński B., Prawo finansow publicznych, Toruń 2010; Chojna-Duch E., Litwińczuk H., Prawo finansowe, Warszawa 2010, Kosikowski C., Ruśkowski., [red.], Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 2008, Prawo podatkowe Zgierski Z., Procedury podatkowe, Warszawa 2006, Dzwonkowski H. [red.], Ordynacja podatkowa. Rok Komentarz, Warszawa 2008, Etel L. [red.], Prawo podatkowe, Warszawa 2008, Głuchowski J., Polskie prawo podatkowe, Warszawa 2006, Głuchowski J., Patyk J., Zarys polskiego prawa podatkowego, Warszawa 2008, Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2008, Koperkiewicz-Mordel K., Chróścielewski W., Nykiel W., Polskie prawo podatkowe. Podręcznik akademicki, Warszawa 2006, Kosikowski C., Ruśkowski E. [red.], Finanse publiczne i prawo finansowe, War-szawa 2008, Kosikowski C. Etel L. [red.], Ordynacja podatkowa, Warszawa 2007, Litwińczuk H., Karwat P., Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2006, Wójtowicz W. [red.], Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa Prawo rynku finansowego Jurkowska A.M., Prawo Bankowe, [w:] Finanse, Z. Brodecki [red.], Warszawa 2004, Jurkowska A.M., Nowa architektura sieci bezpieczeństwa jednolitego rynku finansowego Unii Europejskiej, [w:] Bankowość, J. Węcławski [red.], Lublin 2006, Jurkowska A.M., Integracja rynku finansowego Unii Europejskiej jako warunek trwałego i zrównoważonego wzrostu go-spodarczego, Prace Naukowe Katedry Zarządzania, Akademia Morska w Gdyni, 2006 nr 7, Jurkowska A.M., Koncepcja zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym w Polsce w świetle postanowień ustawy o nadzorze nad rynkiem finan-sowym, Pieniądze i Więź, 2006 nr 2-3, Jurkowska A.M., Bank centralny a bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowe-go, [w:] Ład instytucjonalny w gospodarce, B. Polszakiewicz, J. Boehlke [red.], Toruń 2005, Kiedrowska M., Marszałek P., Stabilność finansowa - pojęcie, cechy i sposoby zapewnienia. Część I i II, Bank i Kredyt 2003 nr 3, Mroczkowski R., Insty-tucjonalne aspekty zarządzania kryzysem finansowym [w:] Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów pu-blicznych, J. Głuchowski, A. Pomorska, J. Szołno-Koguc, [red.] Lublin 2007, Mroczkowski R., Znaczenie instrumentów nadzorczych ad personam dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku finansowego, [w:] Kapitał intelektualny w realizacji celów Strategii Lizbońskiej, J. Bieliński [red.] Gdańsk 2007, Solarz J., Międzynarodowy system finansowy. Analiza instytucjonalno-porównawcza, Warszawa 2001, Szczepańska O., Sotomska-Krzysztofik P., Pawliszyn M., Pawli-kowski A., Instytucjonalne uwarunkowania stabilności finansowej na przykładzie Strona 4 z 5

6 wybranych krajów, Materiały i Studia, Zeszyt nr 173, Warszawa Prawo bankowe Fojcik-Mastalska E. [red.], Prawo Bankowe. Komentarz, Warszawa 2005, Gliniecka J., Harasimowicz J., Krasnodębski R., Polskie prawo bankowe, Warszawa 1996, Góral L., Karlikowska M., Koperkiewicz-Mordel K., Polskie prawo bankowe, Warszawa 2006, Iwanicz-Drozdowska M., Jaworski W.L., Zawadzka Z., Bankowość. Zagadnienia podstawowe, Warsza-wa 2007, Juchnevič E., Polecenie zapłaty jako forma transferu środków pieniężnych, Gdańskie Studia Prawnicze 2007, Jurkowska A., Prawo bankowe Unii Europejskiej. Licencjonowanie działalności bankowej, Bydgoszcz 2003 Strona 4 z 5

7 Efekty uczenia się WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTACJI UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO Wiedza Obszarowe efekty uczenia się: S1A_W01, S1A_W02, S1A_W07, S1A_W08Kierunkowe efekty uczenia się: K_W02, K_W03, K_W05, K_W10, K_W12 Student: - potrafi okreslić podstawowe instytucje prawa finansowego i finansów publicznych - zna i potrafi przedstawić źródła prawa finansowego, w tym budżetowego, podatkowe-go,bankowego, finansów jst - zna i potrafi przedstawić podstawowe pojęcia teoretyczne finansów publicznych i prawa finansowego - zna i potrafi przedstawić konstrukcje prawne wybranych podatków państwowych i samorzą-dowych Umiejętności Obszarowe efekty uczenia się: S1A_U01, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U04, S1A_U06 Kierunkowe efekty uczenia się: K_U01, K_U02, K_U03, K_U04, K_U06 Student potrafi: - klasyfikować dochody i wydatki budżetu panstwa i poszczegolnych jst, - rozpoznaje przyczyny naruszenia dyscypliny finansow publicznych, - dokonać wykładni przepisów prawa podatkowego, - zastosować podstawowe instytucje prawa podatkowego i bankowego Kompetencje społeczne (postawy) Obszarowe efekty uczenia się: S1A_K01, S1A_K02, S1A_K03, S1A_K04, S1A_K05, S1A_K06, S1A_K07Kierunkowe efekty uczenia się: K_K01, K_K02, K_K03, K_K04, K_K05, K_K06, K_K07, K_K08, K_K09, K_K10 Student : - umie pracować w zespole przy rozwiązywaniu problemów badawczych, - potrafi dyskutować w grupie na temat problemów badawczych prawa finansowego i finansów publicznych, - akceptuje odmienne poglądy w zakresie rozwiązywania problemów prawa finansowego i finan-sów publicznych, - samodzielnie ocenia propozycje zmian legislacyjnych aktów prawnych w związku z reformą finansów publicznych, Kontakt Strona 5 z 5