POWIATOWY URZĄD PRACY

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY B O L E S Ł A W I E C U L. O B R O Ń C Ó W H E L U 1 0 T E L. / F A X ( ) D O 0 4 e - m a i l : w r b p r a c a. g o v. p l Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bolesławieckim w 2014 roku Raport opisowy za 2014 rok. Akceptuję: Bolesławiec 2015

2 SPIS TREŚCI WSTĘP...3 ROZDZIAŁ I Analiza bezrobotnych według zawodów Zawody dominujące wśród bezrobotnych Zawody o największym napływie bezrobotnych Zawody generujące długotrwałe bezrobocie ROZDZIAŁ II Analiza ofert pracy według zawodów ROZDZIAŁ III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza zawodów nadwyżkowych Analiza zawodów deficytowych Analiza zawodów zrównoważonych Wnioski

3 Wstęp Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej opracowano raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2014 rok. Raport ten poświęcony został diagnozie dopasowania strukturalnego rynku pracy w odniesieniu do populacji osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bolesławcu. Celem poniższego raportu jest poznanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, a więc tych o większym zapotrzebowaniu niż liczba potencjalnych pracowników jak i tych, na które popyt jest duży lub w ogóle nie występuje, tak aby skoordynować kierunki kształcenia i szkolenia bezrobotnych z potrzebami rynku pracy. Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest pomocny w: określaniu odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych przez Urzędy Pracy; ułatwianiu władzom oświatowym w dostosowaniu kierunków kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb rynku pracy; przygotowaniu programów w celu aktywizacji osób bez kwalifikacji zawodowych, długotrwale bezrobotnych, w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Głównymi odbiorcami prowadzonej analizy będą: powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, centra edukacji i kształcenia kadr, dyrektorzy szkół ponadgimnazjalnych, instytucje szkoleniowe, władze oświatowe wszystkich szczebli, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych została opracowana zgodnie z Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, opracowanymi przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Natomiast źródłami zawartych informacji były dane statystyczne zgromadzone przez tutejszy Urząd w 2014 roku. Raport Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bolesławieckim w 2014 roku składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym z nich zawarto analizę zawodów dominujących wśród bezrobotnych, zawody o największym napływie wśród bezrobotnych i zawody generujące długotrwałe bezrobocie. W rozdziale drugim zawarto analizę najczęściej występujących ofert pracy według zawodów i analizę zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze 3

4 względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Natomiast rozdział trzeci zawiera analizę zawodów nadwyżkowych, deficytowych i zrównoważonych jakie wystąpiły w 2014 r. W poniższym raporcie wykorzystano metody opisowe, statystyczne i graficzne. Źródłem informacji były dane zgromadzone na dzień r. w oparciu o załącznik I do sprawozdania MPIPS, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności. Pełne tablice, które były podstawą do analizy są dostępne na stronie 4

5 Rozdział I Analiza bezrobotnych według zawodów. W powiecie bolesławieckim na dzień r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie wynosiła 2799 osób. Tabela nr 1: Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy na dzień r. Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych Bezrobotni ogółem w tym 2799 bezrobotni z zawodem 2543 bez zawodu 256 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Według stanu na dzień roku nieco ponad 90 % osób bezrobotnych posiadało zawód. Grupa osób bez zawodu stanowiła niecałe 10 % ogółu bezrobotnych są to osoby, które nie posiadają wyuczonego zawodu, jak również żadnego doświadczenia zawodowego. Natomiast, osoby, które nie maja wyuczonego zawodu, lecz posiadają przynajmniej 6 miesięczne doświadczenie w danym zawodzie, są zaliczane do grupy osób posiadających zawód. Tabela 2: Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy ze względu na wykształcenie dzień roku. Wykształcenie Liczba bezrobotnych Wyższe 280 Policealne i średnie zawodowe 598 Średnie ogólnokształcące 271 Zasadnicze zawodowe 846 Gimnazjalne i poniżej 804 ogółem 2799 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu 5

6 Pod względem poziomu wykształcenia najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe. Sytuacja podobnie wyglądała w poprzednich latach. Osoby z wyższym wykształceniem stanowiły 10 % ogółu bezrobotnych Zawody dominujące wśród bezrobotnych Analizując ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych z 620 zawodów wybrano 15, które posiadają największa liczbę osób bezrobotnych. Tabela nr 3: Ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych w 2014 roku. Lp. Kod Nazwa zawodu Bezrobotni W tym W tym zawodu ogółem kobiety absolwenci Sprzedawca Bez zawodu Technik ekonomista Ślusarz Murarz Kucharz Szwaczka Krawiec Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej nieklasyfikowani Robotnik gospodarczy Technik mechanik Kucharz małej gastronomii Robotnik budowlany Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Fryzjer Ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-1 Bezrobotni wg zawodów w powiecie bolesławieckim w 2014 r.. 6

7 Porównując strukturę bezrobotnych wg grup zawodowych, należy zauważyć, że w 2014 r. sytuacja zawodów dominujących wśród bezrobotnych wyglądała bardzo podobnie jak w poprzednich latach. Na pierwszym miejscu wśród zarejestrowanych osób posiadających zawód znajduje się grupa zawodowa 52 sprzedawcy i pokrewni. Grupa ta stanowiła 13,57 % zarejestrowanych bezrobotnych. W grupie tej dominowali sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 12,94 %. Kolejne pozycje grup to: grupa 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,40 % grupa 71 robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 8,85 % grupa 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym ( ) 8,06 % grupa 51 pracownicy usług osobistych 7,78 % grupa 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 5,58 % grupa 31 średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 5,39 %. grupa 33 średni personel do spraw biznesu i administracji 5,23 % W pozostałych grupach zawodowych liczba bezrobotnych wynosi zdecydowanie poniżej 5% ogółu bezrobotnych z zawodem. Wykres nr 1: Struktura bezrobotnych według grup zawodowych. 16,00% 14,00% 13,57% 12,00% 10,00% 9,40% 8,85% 8,06% 7,78% 8,00% 6,00% 5,58% 5,39% 5,23% 4,00% 2,00% 0,00% Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-1a Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim stan w końcu 2014 roku. 7

8 1.2. Zawody o największym napływie bezrobotnych. Największy napływ bezrobotnych zanotowano w grupie bez zawodu. Zawody dominujące pod względem napływu były porównywalne jak w przypadku populacji bezrobotnych ogółem. Przodowali sprzedawcy, następnie: technicy ekonomiści, ślusarze, murarze, kucharze są to zawody, w których występuje największa liczba bezrobotnych. w 2014 roku. Tabela nr 4: Ranking zawodów o największym napływie bezrobotnych wg zawodów Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem W kobiety Bez zawodu Sprzedawca Technik ekonomista Ślusarz Murarz Kucharz Technik mechanik Mechanik pojazdów samochodowych Robotnik budowlany Szwaczka Fryzjer Kucharz małej gastronomii Krawiec Robotnik gospodarczy Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej nieklasyfikowani Technik handlowiec tym W tym absolwenci 8

9 Krojczy Magazynier Sprzątaczka biurowa Kelner Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie bolesławieckim w 2014 roku. Po dokonaniu analizy powyższych wartości, warto zwrócić uwagę na zawód szwaczki. Jest ujęty w rankingu zawodów o największym napływie bezrobotnych z uwagi na osoby bezrobotne posiadające kwalifikacje do wykonywania tego zawodu z racji posiadania doświadczenia na tym stanowisku pracy, niekoniecznie z powodu posiadania zawodu wyuczonego w szkole. Analizując strukturę napływu bezrobotnych według 41 dużych grup zawodowych zauważamy, że największy napływ nastąpił w grupie 52 Sprzedawcy i pokrewni 13,01 %, w której dominowali: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 12,01 %. Na drugiej pozycji pod względem wielkości napływu bezrobotnych jest grupa 72 Robotnicy obróbki me tali, mechanicy i urządzeń pokrewni 9,44 %, tutaj najliczniejszą grupą byli: ślusarze i pokrewni 3, 48 %. Kolejne pozycje grup to: grupa 71 robotnicy budowlani i pokrewni 8,65 % grupa 51 pracownicy usług osobistych 7,98 % grupa 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna ( )- 7,15 % grupa 93- robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie- 6,09% grupa 31- średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych- 5,75 % grupa 33- średni personel do spraw biznesu i administracji 5,55 % W pozostałych grupach zawodowych napływ bezrobotnych wyniósł poniżej 4 % ogółu bezrobotnych z zawodem. 9

10 Wykres nr 2: Struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w 2014 r. grupa zawodowa 33 grupa zawodowa 31 grupa zawodowa 93 grupa zawodowa 75 grupa zawodowa 51 grupa zawodowa 71 grupa zawodwa 72 5,55% 5,75% 6,09% 7,15% 7,98% 8,65% 9,44% grupa zawodowa 52 13,01% 0,00% 5,00% 10,00% 15,00% Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-2a Struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w 2014 r Analiza zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Na dzień r. w ewidencji bezrobotnych odnotowaliśmy 626 osób długotrwale bezrobotnych, co stanowi 22,36% ogółu zarejestrowanych. Na podstawie wielkości wskaźnika długotrwałego bezrobocia oszacowano liczebności grup zawodowych implikujących długotrwałe bezrobocie. Analiza ta pozwoliła ustalić ranking wg grup zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Przy konstruowaniu rankingu wzięto pod uwagę liczbę osób bezrobotnych w danej grupie zawodów, mającą wpływ na strukturę bezrobocia w powiecie bolesławieckim. Tabela nr 5: Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie wg grup zawodów w 2014 roku. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Pozostali pracownicy obsługi biura 0, Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0, Specjaliści do spraw technologii informacyjno - komunikacyjnych 0,

11 4. 54 Pracownicy usług ochrony 0, Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0, Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,3235 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-7 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w 2014 r. Analizując informacje z załącznika T-II/P-8 można sklasyfikować osoby długotrwale bezrobotne w 289 różnych grupach zawodowych. Na podstawie danych skonstruowano ranking zawodów według wskaźnika długotrwałego bezrobocia w 4-cyfrowych grupach elementarnych. Tabela nr 6: Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w ujęciu grup elementarnych w 2014 roku. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Filolodzy i tłumacze 0, Pracownicy obsłudze osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej nieklasyfikowani 0, Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni 0, Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i 0,4211 pokrewnych materiałów Inżynierowie mechanicy 0, Konsultanci i inni pracownicy biur podróży 0, Specjaliści do spraw ochrony środowiska 0, Pracownicy ochrony osób i mienia 0, Średni personel ochrony środowiska, medycyny 0,4000 pracy i bhp Ceramicy i pokrewni 0,4000 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-8 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w 2014 roku. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia równy 1 oznacza, że wszystkie osoby zarejestrowane w tej grupie zawodowej to osoby długotrwale bezrobotne. Analizując dane zawarte w załączniku T-II/P-8 można wyodrębnić 25 zawodów o wskaźniku równym 1. Są to: 2352 Nauczyciele szkół specjalnych Takielarze i monterzy konstrukcji linowych 3214 Technicy medyczni i dentyści 11

12 3111 Technicy nauk chemicznych, fizycznych i pokrewni 2519 Analitycy systemowi i specjaliści do spraw rozwoju aplikacji komputerowych gdzie indziej nieklasyfikowani 2145 Inżynierowie chemicy i pokrewni 3431 Fotografowie 7111 Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków 3324 Pośrednicy handlowi 6114 Rolnicy upraw mieszanych 7133 Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni 4132 Operatorzy wprowadzania danych 4223 Operatorzy centrali telefonicznych 2114 Specjaliści nauk o Ziemi 4313 Pracownicy obsługi płacowej 4323 Pracownicy do spraw transportu 4312 Pracownicy do spraw statystyki, finansów i ubezpieczeń 7537 Kaletnicy, rymarze i pokrewni 8350 Marynarze i pokrewni 8311 Maszyniści kolejowi i metra 7311 Mechanicy precyzyjni 8211 Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 7521 Robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni 9213 Robotnicy pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt 8114 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i pokrewni Wskaźnik niższy od 1 a wyższy od 0,5 oznacza, że osoby z tego przedziału należy zaliczyć do zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Na koniec 2014 r. odnotowaliśmy 5 zawodów posiadających wskaźnik z przedziału 1-0,5, są to: 1211 Kierownicy do spraw finansowych 4412 Listonosze i pokrewni 2132 Specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i pokrewni 8312 Dyżurni ruchu, manewrowi i pokrewni 7233 Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych W 2014 r. odnotowaliśmy 7 zawodów o wskaźniku długotrwałego bezrobocia równym 0,5. Wskaźnik ten oznacza, że liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie elementarnej, 12

13 pozostającej bez pracy powyżej 12 miesięcy jest o połowę niższa od liczby bezrobotnych ogółem zarejestrowanych w danej grupie elementarnej. Są to: 2231 Położne bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 4311 Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 3343 Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 7534 Tapicerzy i pokrewni 8212 Monterzy sprzętu elektrycznego 8142 Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 8121 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji i przetwórstwa metali Wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia o wartości poniżej 0,5 charakteryzowało się 107 zawodów, natomiast dla 145 zawodów wskaźnik ten przybrał wartość równą 0, co oznacza, że zawody z tej grupy nie generują długotrwałego bezrobocia. 13

14 Rozdział II Analiza ofert pracy według zawodów. W 2014 r. w powiecie bolesławieckim zostało zgłoszonych 3433 oferty pracy. Do analizy ofert pracy wybrano zawody, w których zgłoszono powyżej 20 ofert pracy. Tabela nr 7: Ranking ofert pracy według zawodów zgłoszonych w 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba ofert pracy Sprzedawca Szwaczka Pozostali robotnicy przy pracach prostych 178 w przemyśle Zdobnik ceramiki Opiekun osoby starszej Robotnik gospodarczy Technik prac biurowych Kierowca samochodu ciężarowego Magazynier Pracownik ochrony fizycznej bez licencji Monter izolacji budowlanych Kucharz Robotnik budowlany Stolarz Betoniarz - zbrojarz Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej nieklasyfikowani Kasjer handlowy Przedstawiciel handlowy Ślusarz 40 Ogółem 1477 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie bolesławieckim w 2014 roku

15 Analizując powyższą tabelę zauważamy, że największa liczba ofert została zgłoszona w zawodach: sprzedawca, szwaczka oraz pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Następne miejsca w rankingu wśród najbardziej poszukiwanych zawodów przypadły dla: Zdobników ceramiki, opiekunów osoby starszej, robotników gospodarczych. W 2014 r. podobnie, jak w poprzednich latach, zgłoszono dużą liczbę ofert w zawodach dla osób o niskich kwalifikacjach a nawet bez kwalifikacji. Są to m.in.: robotnik gospodarczy czy pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle. Analizując strukturę ofert pracy według zawodów można zauważyć, że pracodawcy najczęściej poszukiwali osób z grup zawodowych tj.: grupa 52 sprzedawcy i pokrewni 10,95 % grupa 71 robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) -9,32 % grupa 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie- 8,94 % grupa 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni- 8,24 % grupa 51 pracownicy usług osobistych 7,69 %, grupa 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni- 5,94 % grupa 83- kierowcy i operatorzy pojazdów - 5,27 % grupa 73 rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 4,75 % 15

16 Wykres nr 3: Struktura ofert pracy według grup zawodowych w 2014 r. 12,00% 10,95% 10,00% 9,32% 8,94% 8,24% 7,69% 8,00% 6,00% 5,94% 5,27% 4,75% 4,00% 2,00% 0,00% Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MIPS T-II/P-3a Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w 2014 roku. W pozostałych grupach zawodowych odsetek zgłoszonych ofert pracy wyniósł zdecydowanie poniżej 4 %. Analiza struktury bezrobotnych i ofert pracy według sekcji PKD (załącznik T-II/P-9 oraz T-II/P-9a) wskazuje, że w 2014 r. pracodawcy reprezentujący 22 różne sekcje PKD zgłosili do tutejszego Urzędu 3433 oferty pracy. Wolne miejsca pracy przede wszystkim były zgłaszane z 6 sekcji klasyfikacji działalności: Przetwórstwo przemysłowe 828 ofert pracy, co stanowi 24,12 %, Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 559 ofert pracy, co stanowi 16,28 %, Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 492 oferty pracy, co stanowi 14,33 % Budownictwo 432 oferty pracy, co stanowi 12,58 %, Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 164 oferty pracy, co stanowi 4,78 % Transport i gospodarka magazynowa 144 oferty pracy, co stanowi 4,19 %. Oferty pracy zgłoszone w powyższych sekcjach stanowiły ponad 75 % ogółu ofert pracy. W poniższych sekcjach PKD zarejestrowała się największa liczba bezrobotnych: Działalność nie zidentyfikowana 1117 osób, co stanowi 22,30 % Przetwórstwo przemysłowe 907 osób, co stanowi 18,11 %, 16

17 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 755 osób, co stanowi 15,07 % Budownictwo 556 osób, co stanowi 11,10 % Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 355 osób, co stanowi 7,09 %, Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 239 osób, co stanowi 4,77 % W 2014 r. nie wpłynęły żadne oferty pracy z sekcji: Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych, Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby, Organizacje i zespoły eksterytorialne, Działalność niezidentyfikowana. 17

18 Rozdział III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Badając dane dotyczące osób bezrobotnych i ofert pracy z 2014 r., można zaobserwować, że duża grupa zawodów odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży na rynku pracy. Celem wyodrębnienia zawodów deficytowych, nadwyżkowych i zrównoważonych, niezbędna jest ich analiza według wskaźnika intensywności. Wskaźnik ten przyjmuje następujące wartości: W < 0,9 zawody nadwyżkowe 0,9 W 1,1 zawody zrównoważone W > 1,1 zawody deficytowe Według danych z załącznika T-II/P-4 w 2014 r. wśród 784 zawodów, wyróżniono aż 559 zawodów nadwyżkowych. Znacznie mniej stanowiły zawody deficytowe 202. Natomiast zawodów zrównoważonych było 23, czyli tych, które nie mają wpływu na zmiany na rynku pracy zawodów. Wykres nr 4: Struktura zawodów według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) w powiecie bolesławieckim w 2014 r. 2,93% 25,77% zawody nadwyżkowe zawody deficytowe zawody zrównoważone 71,30% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w 2014 r. 18

19 3.1. Analiza zawodów nadwyżkowych Do poniższego opracowania zawodów nadwyżkowych i deficytowych przyjęto zawody mające największy wpływ na lokalny rynek pracy pod względem liczby osób bezrobotnych i ofert pracy. Zawody nadwyżkowe w 2014 r. stanowiły 71,30 % ogólnej liczby zawodów. Oznacza to, że na lokalnym rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie, niż rzeczywista liczba osób posiadających ten zawód. Tabela nr 10: Ranking zawodów nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki zawodów w 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Technik ekonomista 0, ,3333 0, Pedagog 0,0833 1,7500 0, Formowacz wyrobów ceramicznych Ogrodnik terenów zieleni Specjalista administracji publicznej 0,0833 1,4167 0,0588 0,3333 2,4167 0,1379 0,2500 1,4167 0, Murarz 2, ,4167 0, Mechanik pojazdów samochodowych 1,3333 6,7500 0, Technik informatyk 0,4167 2,0833 0, Robotnik magazynowy 0,2500 1,1667 0, Cukiernik 0,5000 2,3333 0, Ślusarz 3, ,7500 0, Spawacz ręczny gazowy 0,2500 1,0833 0, Fryzjer 1,5833 6,0833 0, Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,5000 1,8333 0, Malarz budowlany 1,1667 3,9167 0,

20 Piekarz 1,2500 4,0833 0, Nauczyciel języka polskiego 0,1667 0,5000 0, Inspektor 0,0833 0,2500 0,3333 bezpieczeństwa i higieny pracy Fizjoterapeuta 0,3333 1,0000 0, Pomoc kuchenna 1,2500 3,2500 0, Kelner 1,6667 4,1667 0, Sprzedawca 19, ,8333 0, Specjalista kontroli 0,4167 0,7500 0,5556 jakości Kucharz 5,0833 9,0000 0, Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 1,0000 1,5833 0, Pakowacz 2,0000 2,9167 0, Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 0,9167 1,3333 0, Technik mechatronik 0,7500 1,0833 0, Robotnik budowlany 4,6667 6,5000 0, Fakturzystka 0,4167 0,5000 0,8333 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w 2014 r. Zgodnie z zaleceniem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w powyższym rankingu nie została ujęta grupa osób bez zawodu, jednakże była to największa grupa spośród zawodów nadwyżkowych. Osoby posiadające zawód o wyższym wskaźniku intensywności, znajdują się w lepszej sytuacji na lokalnym rynku pracy, ponieważ wskaźnik ten zbliża się do równowagi, tzn. takiego stanu, gdzie liczba ofert pracy i osób poszukujących pracy w konkretnym zawodzie jest równa lub przybliżona. Badając duże grupy zawodowe odnośnie wskaźnika intensywności można zauważyć, że wśród 41 grup 31 z nich ( tj. 75,61 %) wykazuje cechy zawodów nadwyżkowych. 20

21 3.2. Analiza zawodów deficytowych. Analizując dane z załącznika MPIPS T-II/P-4 zawody deficytowe w powiecie bolesławieckim w 2014 r. stanowiły 25,77 % ogólnej liczby zawodów. Czołowe miejsca w rankingu zajmują zawody, charakteryzujące się brakiem rejestrujących się osób bezrobotnych lub znikomą ilością przy dużym zapotrzebowaniu ze strony pracodawców. W tabeli poniżej przedstawiono ranking 30 zawodów deficytowych. Tabela nr 11: Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności deficytu zawodów w 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Barman 1,6667 1,3333 1, Elektryk 0,7500 0,5833 1, Operator koparki 0,2500 0,1667 1, Brukarz 1,2500 0,8333 1, Betoniarz - zbrojarz 4,4167 2,9167 1, Magazynier 6,9167 4,2500 1, Nauczyciel przedszkola 1,4167 0,8333 1, Robotnik gospodarczy 9,8333 5,7500 1, Tynkarz 1,0000 0,4167 2, Szwaczka 15,4167 6,4167 2, Główny księgowy 0,4167 0,1667 2, Technik prac biurowych 7,6667 3,0000 2, Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Specjalista do spraw sprzedaży Sprzedawca w branży mięsnej 14,8333 5,6667 2,6176 1,3333 0,5000 2,6667 1,0000 0,3333 3, Kosmetyczka 1,0000 0,3333 3, Kierowca operator wózków jezdniowych 2,1667 0,6667 3,

22 Operator koparko - ładowarki Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Nauczyciel języka angielskiego 0,6667 0,1667 4,0000 0,6667 0,1667 4,0000 0,6667 0,1667 4, Nauczyciel języka 0,3333 0,0833 4,0000 niemieckiego Przedstawiciel handlowy 3,4167 0,8333 4, Kierowca autobusu 1,5000 0,3333 4, Kasjer handlowy 4,0000 0,7500 5, Monter izolacji 6,6667 1,0833 6,1538 budowlanych Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 6,7500 0,7500 9, Specjalista do spraw kadr 0,8333 0, , Opiekun osoby starszej 11,6667 0, , Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 3,0000 0, , Spawacz metodą MAG 3,0833 0, ,5000 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w 2014 r. Zawody deficytowe o wysokim wskaźniku intensywności przyczyniają się do powstania problemu znalezienia przez pracodawców pracowników na dane stanowisko pracy. Biorąc pod uwagę 41 dużych grup zawodowych pod względem wskaźnika intensywności można zauważyć, że 9 z nich (tj. 21,95 %) to zawody deficytowe Analiza zawodów zrównoważonych Zawody zrównoważone to takie, w których liczba rejestrujących się bezrobotnych równoważy się z ilością napływających ofert. Tworzy to idealną sytuację na rynku pracy zarówno dla osób bezrobotnych jak i pracodawców. W 2014 r. w powiecie bolesławieckim zawody zrównoważone stanowiły 2,93 % ogółu wszystkich zawodów. 22

23 Tabela 12: Ranking zawodów zrównoważonych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów w 2014 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Zbrojarz 0,7500 0,8333 0, Dekarz 1,2500 1,3333 0, Księgowy 1,5833 1,6667 0, Kierownik działu 0,2500 0,2500 1,0000 sprzedaży Kierownik budowy 0,1667 0,1667 1, Kontroler jakości 0,0833 0,0833 1,0000 wyrobów elektronicznych Instruktor nauki jazdy 0,1667 0,1667 1, Portier 0,0833 0,0833 1, Operator maszyn 0,0833 0,0833 1,0000 drogowych Robotnik drogowy 1,6667 1,6667 1, Robotnik na rampie 0,0833 0,0833 1, Szaleciarz 0,1667 0,1667 1, Pomocnik ciastkarza 0,0833 0,0833 1, Pozostali nauczyciele 0,0833 0,0833 1,0000 szkół podstawowych Technik masażysta 0,0833 0,0833 1,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w 2014 r. Biorąc pod uwagę 41 dużych grup zawodowych pod względem wskaźnika intensywności można zauważyć, że 1 z nich (tj. 2,44 %) to zawody zrównoważone. 23

24 Wnioski Po przeprowadzeniu analizy zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie informacji MPIPS, ukazują się pewne charakterystyczne elementy struktury zawodowej osób bezrobotnych. Niepokojącą grupę wśród osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bolesławcu, stanowią osoby bez kwalifikacji zawodowych (z wykształceniem gimnazjalnym, podstawowym i średnim ogólnokształcącym) tj. 256, co stanowi 9,15% ogółu bezrobotnych. Do Urzędu Pracy wpływają oferty pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, jednak popyt na tego typu oferty znacznie przewyższa oferowane przez pracodawców stanowiska. Szansą na aktywizację osób bez kwalifikacji zawodowych stanowią staże oraz przygotowania zawodowe dorosłych. Jedną z przyczyn wzrostu bezrobocia jest duży napływ osób bezrobotnych z zawodem nadwyżkowym. Podobnie, jak w poprzednich latach zauważamy, że wśród zawodów deficytowych są zawody bardzo zbliżone do zawodów nadwyżkowych. Przykładem jest: Specjalista administracji Technik administracji publicznej (zawód nadwyżkowy) (zawód deficytowy) Tutaj można pozwolić sobie na stwierdzenie, iż problem zawodów deficytowych może być po części rozwiązywany poprzez zaspakajanie potrzeb kadrowych przez osoby posiadające zawód nadwyżkowy. Ponadto badając oferty pracy można zauważyć fakt, iż nie wszystkie z nich są w pełni realizowane, mimo nadwyżki siły roboczej. Powód tkwi przede wszystkim w braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne. Dynamicznie rozwijający się rynek bardzo często wpływa na zdezaktualizowanie i niedopasowanie kwalifikacji osób bezrobotnych do nowoczesnych standardów pracy, co może powodować, że coraz częściej o przyjęciu na dane stanowisko mogą decydować wymagane umiejętności miękkie. Nieodzowne jest zatem stałe podejmowanie działań zmierzających do podwyższania lub uzupełniania kwalifikacji zawodowych klientów Urzędów Pracy przez organizację szkoleń grupowych i indywidualnych. System edukacji, szkoleń oraz poradnictwa zawodowego dostosowany do aktualnej sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz skierowany na ciągłe zmiany, jest kluczowym elementem wpływającym na jakościowy rozwój zasobów ludzkich. Porozumienia między partnerami rynku 24

25 pracy są niezbędne dla prowadzenia efektywnej polityki łagodzącej i zmniejszającej skutki bezrobocia. Wykres 8: Wskaźnik stopy bezrobocia w powiecie bolesławieckim w 2014 roku ,3 13,4 12,8 11,9 11,3 10,6 10,1 9,7 9,2 9 8,9 9, Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Po przeanalizowaniu powyższego wykresu zauważamy znaczny spadek stopy bezrobocia w okresie od marca do listopada 2014 r. Warto zaznaczyć, że średnia roczna stopa bezrobocia pozostaje o 2,68 punktu procentowego niższa niż w roku Duża grupa osób w wieku aktywności zawodowej, która pozostaje bez pracy powoduje, że sytuacja na lokalnym rynku pracy jest stale niepokojąca. Sytuacja ta prowadzi do tego, że bezrobotni, którzy nie są w stanie znaleźć odpowiedniego zatrudnienia, popadają w bierność a ich kwalifikacje stają się nieaktualne. Przyczyną tego zjawiska jest między innymi: faktyczne zaprzestanie poszukiwania pracy lub korzyść, jaka wynika z rejestracji w PUP (uzyskanie pomocy materialnej z GiMOPS oraz posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego). Powrót na rynek pracy osób pasywnych wiąże się z większymi trudnościami i pochłania większą ilość środków finansowych niż poszukujących aktywnie zatrudnienia. Reasumując, pokładamy nadzieję, że nieprzerwane przygotowywanie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w dłuższej perspektywie czasu wpłynie na poprawę sytuacji na lokalnym rynku pracy i pozwoli skrócić czas pomiędzy kolejnymi zatrudnieniami. 25

26 Najważniejszym zadaniem, jakie stoi przed służbami zatrudnienia i instytucjami oświatowymi, jest zmniejszenie bezrobocia i skrócenie okresu rejestracji, które sfinalizuje podjęcie zatrudnienia. Analizując dane statystyczne zawodów deficytowych i nadwyżkowych od roku 2012 zauważamy, że zawody zrównoważone wciąż stanowią najmniejszą liczbę ogółu zawodów. Pomimo i tak niskiego wskaźnika procentowego, odnotowaliśmy spadek zawodów zrównoważonych o 1,27 % od 2012 roku. Zawody deficytowe, od 3 analizowanych lat, stanowią ponad 20 % ogółu wszystkich zawodów. Największy wzrost nastąpił w roku 2014 ponad 5 % niż w roku poprzednim. Największym problemem wciąż są zawody nadwyżkowe. W porównaniu do poprzednich lat, procent ten delikatnie uległ obniżeniu, jednak wciąż jest to ponad 70 % ogółu zawodów. Wykresy poniżej przedstawiają zawody deficytowe, nadwyżkowe i zrównoważone od 2012 roku. ROK ,20% 22,12% zawody nadwyżkowe zawody deficytowe zawody zrównoważone 73,70% 26

27 ROK ,18% 20,66% zawody nadwyżkowe zawody deficytowe zawody zrównoważone 75,16% ROK ,93% 25,77% zawody nadwyżkowe zawody deficytowe zawody zrównoważone 71,30% 27