POWIATOWY URZĄD PRACY

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY B O L E S Ł A W I E C U L. O B R OŃCÓW H E L U 1 0 T E L. / F A X ( ) D O 0 4 e - m a i l : w r b p r a c a. g o v. p l Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bolesławieckim w 2011 roku Raport opisowy za 2011 rok. Akceptuję: Bolesławiec 2012

2 SPIS TREŚCI WSTĘP...3 ROZDZIAŁ I Analiza bezrobotnych według zawodów Zawody dominujące wśród bezrobotnych Zawody o największym napływie bezrobotnych Zawody generujące długotrwałe bezrobocie ROZDZIAŁ II Analiza ofert pracy według zawodów ROZDZIAŁ III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analiza zawodów nadwyżkowych Analiza zawodów deficytowych Analiza zawodów zrównoważonych ROZDZIAŁ IV Wyniki badań absolwentów szkół powiatu bolesławieckiego 24 Wnioski

3 Wstęp Zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej opracowano raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych z 2011 rok. Raport ten poświęcony został diagnozie dopasowania strukturalnego rynku pracy w odniesieniu do populacji osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bolesławcu. Celem poniższego raportu jest poznanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, a więc tych o większym zapotrzebowaniu niż liczba potencjalnych pracowników jak i tych, na które popyt jest duży lub w ogóle nie występuje, tak aby skoordynować kierunki kształcenia i szkolenia bezrobotnych z potrzebami rynku pracy. Raport z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest pomocny w: określaniu odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych przez Urzędy Pracy; ułatwianiu władzom oświatowym w dostosowaniu kierunków kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb rynku pracy; przygotowaniu programów w celu aktywizacji osób bez kwalifikacji zawodowych, długotrwale bezrobotnych, w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Głównymi odbiorcami prowadzonej analizy będą: powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, centra edukacji i kształcenia kadr, dyrektorzy szkół ponadgimnazjalnych, instytucje szkoleniowe, władze oświatowe wszystkich szczebli, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych została opracowana zgodnie z Zaleceniami metodycznymi do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, opracowanymi przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Natomiast źródłami zawartych informacji były dane statystyczne zgromadzone przez tutejszy Urząd w 2011 roku. Raport Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bolesławieckim w 2011 roku składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym z nich zawarto analizę zawodów 3

4 dominujących wśród bezrobotnych, zawody o największym napływie wśród bezrobotnych i zawody generujące długotrwałe bezrobocie. W rozdziale drugim zawarto analizę najczęściej występujących ofert pracy według zawodów i analizę zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Natomiast rozdział trzeci zawiera analizę zawodów nadwyżkowych, deficytowych i zrównoważonych jakie wystąpiły w 2011r. W poniższym raporcie wykorzystano metody opisowe, statystyczne i graficzne. Źródłem informacji były dane zgromadzone na dzień r. w oparciu o załącznik I do sprawozdania MPIPS, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności. Pełne tablice, które były podstawą do analizy są dostępne na stronie 4

5 Rozdział I Analiza bezrobotnych według zawodów. W powiecie bolesławieckim na dzień r. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie wynosiła 3788 osób. Tabela nr 1: Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy na dzień r. Liczba Wyszczególnienie bezrobotnych Bezrobotni ogółem w tym 3788 bezrobotni z zawodem 2407 bez zawodu 1381 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Według stanu na dzień roku ponad 63 % osób bezrobotnych posiadało zawód. Grupa osób bez zawodu stanowiła 36 % ogółu bezrobotnych. W grupie tej ponad 24 % stanowiły osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, pozostali posiadali wykształcenie gimnazjalne i poniżej. Tabela 2: Bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy ze względu na wykształcenie dzień roku. Liczba Wykształcenie bezrobotnych Wyższe 371 Policealne i średnie zawodowe 836 Średnie ogólnokształcące 337 Zasadnicze zawodowe 1200 Gimnazjalne i poniżej 1044 ogółem 3788 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych 5

6 Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Pod względem poziomu wykształcenia najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe. Sytuacja podobnie wyglądała w poprzednim roku. Osoby z wyższym wykształceniem stanowiły zaledwie 9, 8 % ogółu bezrobotnych Zawody dominujące wśród bezrobotnych Analizując ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych z 602 zawodów wybrano 22,które posiada największa liczba osób bezrobotnych. Tabela nr 3: Ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych w II półroczu 2011 roku. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem W tym kobiety W tym absolwenci Bez zawodu Sprzedawca Technik ekonomista Murarz Ślusarz Kucharz Szwaczka Krawiec Sprzątaczka biurowa Technik handlowiec Kucharz małej gastronomii Technik mechanik Robotnik budowlany Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Fryzjer Malarz budowlany Zdobnik ceramiki Ekonomista

7 Technik hotelarstwa Mechanik pojazdów samochodowych Cukiernik Kierowca samochodu ciężarowego Ogółem Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-1 Bezrobotni wg zawodów w powiecie bolesławieckim w końcu II-półrocza 2011 r.. Porównując strukturę bezrobotnych wg grup zawodowych, należy zauważyć, że w 2011 r. sytuacja zawodów dominujących wśród bezrobotnych wyglądała bardzo podobnie jak w poprzednim roku. Na pierwszym miejscu wśród zarejestrowanych osób posiadających zawód znajduje się grupa zawodowa 52 sprzedawcy i pokrewni. Grupa ta stanowiła 14,37 % zarejestrowanych bezrobotnych. W grupie tej dominowali sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 13,89%. Kolejne pozycje grup to: grupa 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 8,98% grupa 71 robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 8,48 % grupa 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym ( ) 8,33 % grupa 51 pracownicy usług osobistych 7,29 % grupa 33 średni personel do spraw biznesu i administracji 5,92 % grupa 31 średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 5,62 %. W pozostałych grupach zawodowych liczba bezrobotnych wynosi zdecydowanie poniżej 4% ogółu bezrobotnych z zawodem. 7

8 Wykres nr 1: Struktura bezrobotnych według grup zawodowych. grupa 52 14,37% grupa 72 8,98% grupa 71 8,48% grupa 75 8,33% grupa 51 7,29% grupa 33 5,92% grupa 31 5,62% 0,00% 2,00% 4,00% 6,00% 8,00% 10,00% 12,00% 14,00% 16,00% Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-1a Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim stan w końcu II-półrocza 2011 roku Zawody o największym napływie bezrobotnych. Największy napływ bezrobotnych zanotowano w grupie bez zawodu. Zawody dominujące pod względem napływu były porównywalne jak w przypadku populacji bezrobotnych ogółem. Przodowali sprzedawcy, następnie: technicy ekonomiści, murarze, ślusarze, szwaczki, kucharze są to zawody, w których występuje największa liczba bezrobotnych. Tabela nr 4: Ranking zawodów o największym napływie bezrobotnych wg zawodów w II półroczu 2011 roku. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni W tym W tym ogółem kobiety absolwenci Bez zawodu Sprzedawca Technik ekonomista

9 Murarz Ślusarz Szwaczka Kucharz Krawiec Robotnik budowlany Technik mechanik Kucharz małej gastronomii Technik handlowiec Sprzątaczka biurowa Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie bolesławieckim II półroczu 2011 roku. Analizując strukturę napływu bezrobotnych według 38 dużych grup zawodowych zauważamy, że największy napływ nastąpił w grupie 52 Sprzedawcy i pokrewni 14,48 %, w której dominowali: sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 13, 83%. Na drugiej pozycji pod względem wielkości napływu bezrobotnych jest grupa 71 Robotnicy budowlani i pokrewni(z wyłączeniem elektryków) 9,51%, tutaj dominowali: murarze i pokrewni 3, 60 %. Kolejne pozycje grup to: grupa 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9,47% grupa 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna ( )- 8,87% grupa 51 pracownicy usług osobistych 7,27% grupa 31- średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych- 5,92% grupa 33- średni personel do spraw biznesu i administracji 5,45% W pozostałych grupach zawodowych napływ bezrobotnych wyniósł poniżej 4% ogółu bezrobotnych z zawodem. 9

10 Wykres nr 2: Struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w II połowie r. 5,92% 5,45% 14,48% grupa 52 7,27% 8,87% 9,47% 9,51% grupa 71 grupa 72 grupa 75 grupa 51 grupa 31 grupa 33 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-2a Struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 r Analiza zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Na dzień r. w ewidencji bezrobotnych odnotowaliśmy 1668 osoby długotrwale bezrobotne, co stanowi 44,03% ogółu zarejestrowanych. Na podstawie wielkości wskaźnika długotrwałego bezrobocia oszacowano liczebności grup zawodowych implikujących długotrwałe bezrobocie. Analiza ta pozwoliła ustalić ranking wg grup zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Przy konstruowaniuu rankingu wzięto pod uwagę liczbę osób bezrobotnych w danej grupie zawodów, mającą wpływ na strukturę bezrobocia w powiecie bolesławieckim. Tabela nr 5: Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobociee wg grup zawodów w II połowie 2011 roku. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,

11 2. 54 Pracownicy usług ochrony 0, Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0, Pomoce domowe i sprzątaczki 0, Rolnicy produkcji towarowej 0, Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,2513 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-7 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w II półroczu 2011 r. Analizując informacje z załącznika T-II/P-8 można sklasyfikować osoby długotrwale bezrobotne w 272 różnych grupach zawodowych. Na podstawie danych skonstruowano ranking zawodów według wskaźnika długotrwałego bezrobocia w 4-cyfrowych grupach elementarnych. Tabela nr 6: Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w ujęciu grup elementarnych w II połowie 2011 roku. Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia Pomoce kuchenne 0, Ślusarze i pokrewni 0, Ekonomiści 0, Murarze i pokrewni 0, Kucharze 0, Ceramicy i pokrewni 0, Sprzedawcy sklepowi(ekspedienci) 0, Technik mechanicy 0,2069 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-8 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 roku. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia równy 1 oznacza, że wszystkie osoby zarejestrowane w tej grupie zawodowej to osoby długotrwale bezrobotne. Analizując dane zawarte w załączniku T-II/P-8 można wyodrębnić 11 zawodów o wskaźniku równym 1. Są to: 2352 Nauczyciele szkół specjalnych 1212 Kierownicy do spraw zarządzania zasobami ludzkimi Inżynierowie elektrycy 7127 Monterzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych 11

12 3132 Operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni 2432 Specjaliści do spraw public relations Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów 9123 Zmywacze okien 8212 Monterzy sprzętu elektrycznego Operatorzy maszyn do prania Pracownicy świadczący usługi na ulicach Wskaźnik niższy od 1 a wyższy od 0,5 oznacza, że osoby z tego przedziału należy zaliczyć do zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Na koniec II półrocza 2011 r. odnotowaliśmy 5 zawodów posiadających wskaźnik z przedziału 1-0,5, są to: 7214 Robotnicy przygotowujący i wnoszący konstrukcje metalowe 3111 Technicy nauk chemicznych, fizycznych i pokrewni 8322 Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych 3313 Księgowi 3339 Pośrednicy usług biznesowych gdzie indziej niesklasyfikowani W II połowie 2011r. odnotowaliśmy 15 zawodów o wskaźniku długotrwałego bezrobocia równym 0,5. Wskaźnik ten oznacza, że liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie elementarnej, pozostającej bez pracy powyżej 12 miesięcy jest o połowę niższa od liczby bezrobotnych ogółem zarejestrowanych w danej grupie elementarnej. Są to: Technicy analityki medycznej Biolodzy i pokrewni Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 2142 Inżynierowie budownictwa Introligatorzy i pokrewni 4223 Operatorzy centrali telefonicznych Specjaliści do spraw reklamy i marketingu Specjaliści z dziedziny prawa gdzie indziej niesklasyfikowani 2651 Artyści plastycy 9611 Ładowacze nieczystości 8152 Operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich 8155 Operatorzy maszyn do wyprawienia futer i skór 8342 Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych 12

13 8142 Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i pokrewni Wskaźnikiem długotrwałego bezrobocia o wartości poniżej 0,5 charakteryzowało się 103 zawodów, natomiast dla 138 zawodów wskaźnik ten przybrał wartość równą 0, co oznacza, że zawody z tej grupy nie generują długotrwałego bezrobocia Rozdział II Analiza ofert pracy według zawodów. W II połowie 2011 r. w powiecie bolesławieckim zostało zgłoszonych 2425 ofert pracy. Do analizy ofert pracy wybrano zawody, w których zgłoszono powyżej 20 ofert pracy. Tabela nr 7: Ranking ofert pracy według zawodów zgłoszonych w I połowie 2011 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba ofert pracy Pozostali robotnicy przy pracach prostych 157 w przemyśle Sprzedawca Robotnik gospodarczy Szwaczka Technik prac biurowych Tynkarz Robotnik budowlany Kierowca samochodu ciężarowego Murarz Pracownik ochrony fizycznej bez licencji Cieśla Magazynier Sprzątaczka biurowa Spawacz metodą MAG Przedstawiciel handlowy 38 13

14 Ślusarz Pozostali pracownicy sprzedaży i 29 pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani Stolarz Brukarz Kucharz Kamieniarz Kontroler jakości 24 wyrobów mechanicznych Ogółem 1199 Źródło: opracowanie na podstawie załącznika MPIPS T-II/P-3 Oferty pracy wg zawodów w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 roku. Analizując powyższą tabelę zauważamy, że największa liczba ofert została zgłoszona w zawodach: pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, sprzedawca oraz robotnik gospodarczy. Następne miejsca rankingowe wśród najbardziej poszukiwanych zawodów przypadły dla: szwaczki, technika prac biurowych, tynkarza, robotnika budowlanego, kierowcy samochodu ciężarowego. W badanym okresie zostało zgłoszonych dość sporo ofert w zawodach dla osób o niskich kwalifikacjach a nawet bez kwalifikacji. Są to m.in.: robotnik gospodarczy, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, sprzątaczka biurowa. Należy wziąć pod uwagę to, że większa część ofert pracy w zawodzie technik prac biurowych zgłoszona była w ramach miejsc subsydiowanych (staże, prace interwencyjne). Analizując strukturę ofert pracy według zawodów można zauważyć, że pracodawcy najczęściej poszukiwali osób z grup zawodowych tj.: grupa 71 robotnicy budowlani i pokrewni( z wyłączeniem elektryków) 13,36%, grupa 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 11,71%, 14

15 grupa 52 sprzedawcy i pokrewni 10,89%, grupa 51 pracownicy usług osobistych 8,86%, grupa 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 7,34%, grupa 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 6,31%, grupa 83 kierowcy i operatorzy pojazdów- 5,15%. Wykres nr 3: Struktura ofert pracy według grup zawodowych w II połowie 2011 r. 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% grupa 71 grupa 93 grupa 52 grupa 51 grupa 75 grupa 72 grupa 83 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MIPS T-II/P-3a Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 roku. W pozostałych grupach zawodowych odsetek zgłoszonych ofert pracy wyniósł zdecydowanie poniżej 4%. Analiza struktury bezrobotnych i ofert pracy według sekcji PKD (załącznik T-II/P-9 oraz T-II/P-9a) wskazuje, że w II połowie 2011 r. pracodawcy reprezentujący 22 różne sekcje PKD zgłosili do tutejszego Urzędu 2425 ofert pracy. Wolne miejsca pracy przede wszystkim były zgłaszane z 6 sekcji klasyfikacji działalności: przetwórstwo przemysłowe 614 ofert pracy, co stanowi 25,32%, budownictwo 381 ofert pracy, co stanowi 15,71%, 15

16 handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle 294 ofert prac, co 12,12%, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 260 oferty pracy, co stanowi 10,72%, administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 167 oferty pracy, co stanowi 6,89%, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna związana ofert pracy. Co stanowi 6,18%. Oferty pracy zgłoszone w powyższych sekcjach stanowiły ponad 77% ogółu ofert pracy. W poniższych sekcjach PKD zarejestrowała się największa liczba bezrobotnych: przetwórstwo przemysłowe 1070 osób, co stanowi 19,71%, handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle- 882 osoby, co stanowi 16,25%, budownictwo- 550 osób, co stanowi 10,13%, działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 247 osób, co stanowi 4,55%, działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 178 osób, co stanowi 3,28%, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 169 osób, co stanowi 3,11%, W II połowie 2011 r. nie wpłynęły żadne oferty pracy z sekcji: Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby, Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości, Organizacje i zespoły, Działalność niezidentyfikowana. 16

17 Rozdział III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Analizując dane dotyczące osób bezrobotnych i ofert pracy z II półrocza 2011 r., można zauważyć, że duża grupa zawodów odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży na rynku pracy. Aby wyodrębnić zawody deficytowe, nadwyżkowe i zrównoważone, niezbędna jest analiza tych zawodów według wskaźnikaa intensywności. Wskaźnik ten przyjmuje następujące wartości: W < 0,9 zawody nadwyżkowe 0,9 W 1,1 zawody równoważone W > 1,1 zawody deficytowe Biorąc pod uwagę dane z załącznika T-II/P-4 w II półroczu 2011 r. wśród 740 zawodów, wyróżniono aż 544 zawodów nadwyżkowych. Znacznie mniej stanowiły zawody deficytowe 162. Natomiast 34 było zawodów zrównoważonych, czyli tych, które nie wpływają na zmiany na rynku pracy zawodów. Wykres nr 4: Struktura w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 r. zawodów według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawody deficytowe; 21,89% zawody nadwyżkowe; 73,51% zawody zrównoważon e; 4,,59% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-w powiecie bolesławieckim w II połowie r. Zawody deficytowe i nadwyżkowe 17

18 3.1. Analiza zawodów nadwyżkowych Do poniższego opracowania zawodów nadwyżkowych i deficytowych przyjęto zawody mające największy wpływ na lokalny rynek pracy pod względem liczby osób bezrobotnych i ofert pracy. Zawody nadwyżkowe w II połowie 2011 r. stanowiły 73,51% ogólnej liczby zawodów. Oznacza to, że na lokalnym rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie, niż rzeczywista liczba osób posiadających ten zawód. Tabela nr 10: Ranking zawodów nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki zawodów w II połowie 2011 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Krawiec 0,0833 7,4167 0, Technik ekonomista 0, ,0000 0, Hydraulik 0,0833 3,9167 0, Kucharz małej gastronomii 0,1667 7,0833 0, Technik elektronik 0,0833 2,7500 0, Technik handlowiec 0,2500 7,0000 0, Malarz budowlany 0,1667 3,9167 0, Fryzjer 0,4167 5,0833 0, Technik mechanik 1,0000 7,3333 0, Technik informatyk 0,2500 1,8333 0, Cukiernik 0,5833 4,2500 0, Betoniarz-zbrojarz 0,5833 3,5833 0, Ślusarz 2, ,6667 0, Blacharz samochodowy 0,3333 1,7500 0, Technik administracji ,5000 0, Kucharz 2,0833 8,8333 0,

19 Sprzedawca 13, ,6667 0, Piekarz 1,0833 4,2500 0, Kelner 1,1667 4,3333 0, Pomoc kuchenna 0,6667 2,2500 0, Spawacz ręczny gazowy 0,5000 1,6667 0, Murarz 5, ,0833 0, Ogrodnik terenów zieleni 0,9167 2,8333 0, Zdobnik ceramiki 1,5833 4,3333 0, Formowacz wyrobów ceramicznych 0,5833 1,5000 0, Posadzkarz 0,3333 0,7500 0, Barman 1,0000 1,8333 0, Sprzątaczka biurowa 3,5000 5,8333 0, Szwaczka 8, ,2500 0, Robotnik budowlany 5,5833 7,3333 0, Odlewnik wyrobów ceramicznych 0,9167 1,1667 0,7857 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011r. Zgodnie z zaleceniem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w powyższym rankingu nie została ujęta grupa osób bez zawodu. Aczkolwiek grupa ta stanowiła największą grupę wśród zawodów nadwyżkowych. Osoby posiadające wyższy wskaźnik intensywności w danym zawodzie znajdują się w lepszej sytuacji na lokalnym rynku pracy, ponieważ wskaźnik ten zbliża się do równowagi, tzn. takiego stanu, gdzie liczba ofert pracy i osób poszukujących pracy w konkretnym zawodzie jest równa lub przybliżona. Analizując duże grupy zawodowe pod względem wskaźnika intensywności można zauważyć, że wśród 40 grup 32 z nich ( tj. 80 %) wykazuje cechy zawodów nadwyżkowych, przy czym w jednej z nich nie wystąpiły oferty pracy. 19

20 3.2. Analiza zawodów deficytowych. Analizując informacje z załącznika MPIPS T-II/P-4 zawody deficytowe w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 r. stanowiły 21,89 % ogólnej liczby zawodów. Czołowe miejsca w rankingu zajmują zawody, które charakteryzują się brakiem rejestrujących się osób bezrobotnych lub znikomą ilością przy dużym zapotrzebowaniu ze strony pracodawców. W tabeli poniżej przedstawiono ranking 30 zawodów deficytowych. Tabela nr 11: Ranking zawodów deficytowych według wskaźnika intensywności deficytu zawodów w II połowie 2011 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Kosmetyczka 0,5000 0,4167 1, Zbrojarz 1,0000 0,8333 1, Kasjer handlowy 1,3333 1,0833 1, Nauczyciel języka angielskiego Pozostali spawacze i pokrewni 0,3333 0,2500 1,3333 1,0833 0,7500 1, Robotnik drogowy 1,5833 1,0000 1, Nauczyciel przedszkola 0,6667 0,4167 1, Magazynier 4,0000 2,4167 1, Kierowca samochodu ciężarowego 5,4167 3,1667 1, Kamieniarz 2,0000 1,0833 1, Główny księgowy 0,3333 0,1667 2, Kierowca operator wózków jezdniowych 1,6667 0,8333 2, Przedstawiciel handlowy 3,1667 1,5000 2, Kierowca autobusu 0,9167 0,4167 2,

21 Technik prac biurowych 6,7500 2,8333 2, Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 1,4167 0,5833 2, Brukarz 2,1667 0,8333 2, Robotnik gospodarczy 11,4167 4,3333 2, Specjalista do spraw kadr 0,6667 0,2500 2, Elektryk 0,5000 0,1667 3, Kasjer walutowy 1,0000 0,2500 4, Pracownik ochrony fizycznej 4,4167 1,0000 4,4167 bez licencji Operator koparki 0,4167 0,0833 5, Cieśla 4,0833 0,5833 7, Doradca klienta 2,5000 0, , Inżynier budownictwa- budownictwo ogólne 0,9167 0, , Tynkarz 6,0000 0, , Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 2,0000 0, , Pozostali robotnicy przy 13,0833 1, ,0833 pracach prostych w przemyśle Doradca finansowy 1,6667 0, ,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 r. Wysoki wskaźnik intensywności oznacza złą sytuację dla pracodawców, ponieważ będą oni mieli problemy ze znalezieniem pracowników, posiadających zawód deficytowy. Biorąc pod uwagę duże grupy zawodowe pod względem wskaźnika intensywności można zauważyć, że wśród 40 dużych grup 4 z nich (tj. 10%) to zawody deficytowe Analiza zawodów zrównoważonych Zawody zrównoważone to takie, w których liczba rejestrujących się bezrobotnych równoważy się z ilością napływających ofert. Jest to idealna sytuacja na rynku pracy zarówno dla osób bezrobotnych jak i pracodawców. 21

22 W powiecie bolesławieckim w II połowie 2011 r. zawody zrównoważone stanowiły 4,59% ogółu wszystkich zawodów. Tabela 12: Ranking zawodów zrównoważonych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów w II połowie 2011 r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba bezrobotnych Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Kierownik budowy 0,0833 0,0833 1, Specjalista kontroli jakości 0,0833 0,0833 1, Pozostali inżynierowie i 0,2500 0,2500 1,0000 pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani Grafik komputerowy DTP 0,0833 0,0833 1, Lekarz 0,0833 0,0833 1, Nauczyciel przedmiotów 0,1667 0,1667 1,0000 zawodowych technicznych Nauczyciel muzyki 0,0833 0,0833 1, Nauczyciel języka niemieckiego w szkole podstawowej 0,0833 0,0833 1, Nauczyciel przyrody w szkole 0,0833 0,0833 1,0000 podstawowej Specjalista do spraw 0,1667 0,1667 1,0000 logistyki Archiwista 0,0833 0,0833 1, Historyk sztuki 0,0833 0,0833 1, Technik mechanik 0,0833 0,0833 1,0000 urządzeń przemysłowych Technik fizjoterapii 0,5833 0,5833 1, Agent ubezpieczeniowy 0,0833 0,0833 1, Agent celny 0,0833 0,0833 1, Pracownik działu logistyki 0,0833 0,0833 1, Pracownik biura podróży 0,0833 0,0833 1,

23 Fakturzystka 0,3333 0,3333 1, Pracownik do spraw 0,0833 0,0833 1,0000 osobowych Fryzjer męski 0,4167 0,4167 1, Pozostali opiekunowie 0,0833 0,0833 1,0000 dziecięcy Monter rusztowań 0,1667 0,1667 1, Pozostali lakiernicy 0,0833 0,0833 1, Pozostali formierze 0,1667 0,1667 1,0000 odlewniczy i pokrewni Blacharz budowlany 0,1667 0,1667 1, Operator obrabiarek 0,1667 0,1667 1,0000 sterowanych numerycznie Mechanik maszyn 0,1667 0,1667 1,0000 rolniczych Pilarz 0,5000 0,5000 1, Pozostali ustawiacze i 0,0833 0,0833 1,0000 operatorzy maszyn do obróbki drewna i pokrewni Operator urządzeń do 0,0833 0,0833 1,0000 formowania wyrobów ceramicznych Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 0,1667 0,1667 1,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z załącznika MPIPS T-II/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w II półroczu 2011 r. Analizując zawody zrównoważone, można zauważyć, że wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) wszystkich badanych zawodów przybiera wartość 1,0000. Oznacza to, iż liczba ofert pracy zgłaszanych do tutejszego Urzędu jest równa liczbie osób bezrobotnych zarejestrowanych w danych zawodach. Biorąc pod uwagę duże grupy zawodowe pod względem wskaźnika intensywności można zauważyć, że wśród 40 dużych grup 3 z nich (tj. 7,5%) to zawody zrównoważone. 23

24 Rozdział IV 4. Wyniki badań absolwentów szkół powiatu bolesławieckiego. Rozdział IV monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych zawiera analizę badań dotyczących podaŝy absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu bolesławieckiego, które zostały wprowadzone do aplikacji SYRIUSZ monitoring zawodów z Systemu Informacji Oświatowej Ministerstwa Edukacji. Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu nie jest w stanie wykonać prognozy dotyczącej podaŝy i popytu na pracę w 2011 r., poniewaŝ dane te są prezentowane wyłącznie na poziomie województw. Po przeprowadzonej analizie struktury absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim okazuje się, Ŝe najliczniejszą grupą bezrobotnych absolwentów są osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym 49 %, na drugim miejscu znajdują się osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 29 %, następnie z wykształceniem średnim ogólnokształcącym 19 %. Obrazuje to poniŝszy wykres. Wykres nr 5: Bezrobotni absolwenci według poziomu wykształcenia 29% 19% Wykształcenie policealne i średnie zawodowe 49% Wykształcenie zasadnicze zawodowe Wykształcenie średnie ogólnokształcące Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS Tablica 4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim w latach 2011 i Analizując dane z 2011 r. na terenie powiatu bolesławieckiego szkołę ukończyło 1335 absolwentów, z czego tylko 265 dokonało rejestracji (tj. 19,85 % ogółu absolwentów). PoniŜej przedstawiamy ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych absolwentów. Tabela nr 17: Ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych absolwentów. 24

25 Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba absolwentów Liczba bezrobotnych absolwentów Technik ekonomista Technik hotelarstwa Sprzedawca Fryzjer Kucharz małej gastronomii Technik informatyk 28 2 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS Tablica 4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim w latach 2011 i W poniŝszym badaniu wyszczególniono zawody o najwyŝszym wskaźniku procentowym, analizując udział bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie w ogólnej liczbie absolwentów, którzy ukończyli szkołę w 2011 r. Tabela nr 18: Ranking zawodów dominujących wśród bezrobotnych absolwentów ze względu na wskaźnik procentowy. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Liczba absolwentów Liczba bezrobotnych absolwentów Wskaźnik % Sprzedawca , Fryzjer , Kucharz małej gastronomii , Mechanik pojazdów samochodowych , Monter-elektronik , Monter mechatronik , Murarz , Cukiernik ,22 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS Tablica 4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim w latach 2011 i Pozostałe zawody posiadały wskaźnik poniŝej 10%. W 2011 r. w powiecie bolesławieckim odnotowano około 47 % absolwentów nie posiadających zawodu, tj. uczniów liceów ogólnokształcących i profilowanych. Wynik ten jest wyŝszy niŝ w poprzednich latach. Pozostałe zawody przedstawiono na poniŝszych wykresach. 25

26 Wykres nr 6: Liczba zarejestrowanych absolwentów w danych zawodach z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Technik administracji Ratownik medyczny Technik budownictwa Technik farmaceutyczny Technik architektury krajobrazu 6 Technik mechatronik Technik informatyk Technik logistyk Technik elektronik Technik hotelarstwa 16 Technik ekonomista Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS Tablica 4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim w latach 2011 i Wykres nr 7: Liczba zarejestrowanych absolwentów w danych zawodach z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Cukiernik 2 Murarz 4 Monter mechatronik Monter-elektronik 2 2 Mechanik pojazdów samochodowych 6 Kucharz małej gastronomii 3 Fryzjer 18 Sprzedawca Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPIPS Tablica 4.2. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie bolesławieckim w latach 2011 i Analizując powyŝsze dane moŝna zauwaŝyć, Ŝe wśród bezrobotnych absolwentów dominują osoby, które posiadają te same zawody, w których liczba osób bezrobotnych jest największa. Natomiast około 35 % zarejestrowanych absolwentów to osoby bez zawodu. Tak duŝy udział absolwentów bez 26

27 zawodu nie wpływa dobrze na lokalny rynek pracy, poniewaŝ osoby te nie są tak potrzebne jak osoby z wykształceniem zawodowym, które mają juŝ wiedzę i praktykę w danych zawodach i łatwiej im będzie podjąć zatrudnienie. Podobnie jak w poprzednich latach analiza zawodów deficytowych nie pozwoliła wyodrębnić zawodów deficytowych i zrównowaŝonych. Wszystkie zawody absolwentów zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie to zawody nadwyŝkowe. Niestety duŝy napływ bezrobotnych w tych zawodach prowadzi do wzrostu bezrobocia. Aby wyeliminować problem Urząd Pracy stosuje instrumenty przekwalifikujące osoby bezrobotne, tj. szkolenia, staŝe, przygotowania zawodowe. Niedopasowanie oświaty do lokalnego rynku pracy prowadzi nie tylko do wzrostu bezrobocia, ale i zmniejsza płynność na rynku pracy. 27

28 Wnioski Przeprowadzona w oparciu o tabele MPIPS analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych uwidoczniła pewne charakterystyczne fragmenty struktury zawodowej osób bezrobotnych. Liczną i niepokojącą grupę wśród osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Bolesławcu stanowiły osoby bez kwalifikacji zawodowych (z wykształceniem podstawowym i średnim ogólnokształcącym), tj. 1381, co stanowi 36,46 % ogółu bezrobotnych Do Urzędu Pracy wpływa najmniej ofert pracy dla osób bez kwalifikacji zawodowych, jedynie pewną szansą na aktywizację zawodową dla tej grupy osób są staże i przygotowania zawodowe dla dorosłych. Duży napływ osób bezrobotnych z zawodem nadwyżkowym prowadzi do wzrostu bezrobocia. Zauważamy, że wśród zawodów deficytowych są zawody bardzo zbliżone do zawodów nadwyżkowych. Przykładami takich zawodów są: Technik administracji Technik prac biurowych (zawód nadwyżkowy) (zawód deficytowy) Tutaj nasuwa się stwierdzenie, iż zawody deficytowe mogą być i są w wielu przypadkach zaspakajane przez osoby bezrobotne posiadające zawód nadwyżkowy. Poza tym analizując oferty pracy można zaobserwować, iż mimo nadwyżki siły roboczej, nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to przede wszystkim z braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne. Dynamicznie rozwijający się rynek pracy wpływa na to, że część osób bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowane i niedopasowane do nowoczesnych standardów pracy. Nieodzowne jest zatem stałe podejmowanie działań zmierzających do podwyższania lub uzupełniania kwalifikacji zawodowych klientów Urzędów Pracy przez organizację szkoleń grupowych i indywidualnych. Rozwijanie systemu edukacji, szkoleń oraz poradnictwa zawodowego, a przede wszystkim jakościowy rozwój zasobów ludzkich to ważne czynniki dla lokalnego rynku pracy. Dlatego niezbędne są porozumienia między partnerami rynku pracy, w celu prowadzenia efektywnej polityki łagodzącej i zmniejszającej skutki bezrobocia. 28

29 Wykres 8:: Wskaźnik stopy bezrobocia bezroboc w powiecie bolesławieckim w 2011 roku. 16,0 15,8 15,9 15,5 14,5 styczeń 13,8 14,0 12,8 12,3 11,8 12,6 12,1 12,1 12,4 12,0 luty marzec kwiecień maj 10,0 czerwiec 8,0 lipiec sierpień 6,0 wrzesień 4,0 październik listopad 2,0 grudzień 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Analizując powyższy wykres ykres w okresie od kwietnia do października 2011 r. zauważamy znaczny spadek stopy bezrobocia. bezrobocia Sytuacja ytuacja na lokalnym rynku pracy jest ciągle niepokojąca, gdyż duża grupa osób w wieku aktywności zawodowej pozostaje bez pracy. Bezrobotni nie mogąc znaleźć odpowiedniego zatrudnienia, popadająą w bierność a ich kwalifikacje dezaktualizują się. Przyczyn tego zjawiska jest wiele, między innymi są to:: rzeczywiste zaniechanie poszukiwania pracy albo korzystanie ze statusu osoby bezrobotnej tylko i wyłącznie dla uzyskania pomocy materialnej z GiMOPS oraz posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Powrót na rynek pracy osób pasywnych jest zdecydowanie trudniejszy niż poszukujących aktywnie zatrudnienia i pochłania większą ilość środków finansowych. easumując, Reasumując, miejmy nadzieję nadzieję, że ciągły monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w dłuższej perspektywie czasu spowoduje poprawę na lokalnym rynku pracy i pozwoli skrócić czas pomiędzy kolejnymi zatrudnieniami. Bardzo ważnym zadaniem, które stoi 29

30 przed służbami zatrudnienia i instytucjami oświatowymi jest zminimalizowanie bezrobocia i skrócenie czasu od momentu rejestracji do chwili podjęcia zatrudnienia. 30