1. WSTĘP CEL, ZAKRES, PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI: Str. 1. WSTĘP CEL, ZAKRES, PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE Opis terenu objętego mapą Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu drogowego Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, innych dokumentów planistycznych i prawa miejscowego WYKORZYSTANE SYSTEMY DANYCH PRZESTRZENNYCH I NARZĘDZIA DO ICH STOSOWANIA PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTANE DO WYKONANIA MAPY WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH ZESTAWIENIE WYNIKÓW BADAŃ WYKONANYCH DLA POTRZEB MAP AKUSTYCZNYCH LUB WYKONANYCH W INNYM CELU, A WYKORZYSTANYCH W OPRACOWANIU MAPY ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I GRAFICZNE WYNIKÓW ANALIZ ANALIZA WPŁYWU NA KLIMAT AKUSTYCZNY AKTUALNYCH I PRZEWIDYWANYCH W NAJBLIśSZYM CZASIE ZAMIERZEŃ INWESTYCYJNYCH SZACUNKOWA ANALIZA KOSZTÓW I KORZYŚCI Prognoza ruchu ZałoŜenia analizy ekonomicznej Koszty czasu pasaŝerów i czasu pracy kierowców Koszty uciąŝliwości dla środowiska CZĘŚĆ GRAFICZNA MAPY AKUSTYCZNE

2 1. WSTĘP CEL, ZAKRES, PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA Niniejsze opracowanie zrealizowane zostało przez Politechnikę Krakowską na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie, w oparciu o Umowę nr L2/588/2006 z dnia 20 września 2006 r. W poniŝszej tabeli (Tabl. 1.1) przedstawione dane adresowe podmiotu odpowiedzialnego za realizację i wykonawcy map. Tabl. 1.1 Dane identyfikacyjne podmiotów odpowiedzialnych za realizację map Typ jednostki Nazwa jednostki Dane adresowe i kontaktowe Podmiot odpowiedzialny za realizację map Wykonawca map Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie Biuro Przygotowania Inwestycji Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Katedra Budowy Dróg i InŜynierii Ruchu Warszawa ul. śelazna mapy.akustyczne@gddkia.gov.pl Kraków ul. Warszawska sekretariat@pk.edu.pl Opracowanie obejmuje odcinki autostrady, tworzące nieprzerwany ciąg drogowy i jednocześnie stanowi element szerszego dzieła pn. Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natęŝeniu ruchu ŚDR powyŝej pojazdów na dobę. PoniŜej, na Rys. 1.1, wyróŝniono przedmiotowe odcinki ciągu na tle wszystkich odcinków dróg krajowych, stanowiących zakres zlecenia. 2

3 Rys. 1.1 Lokalizacja odcinków objętych opracowaniem na tle odcinków dróg krajowych o natęŝeniu ruchu ŚDR powyŝej pojazdów na dobę Realizacja map akustycznych wynika z zapisów następujących aktów prawnych o charakterze podstawowym: ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 62 poz. 627 z późniejszymi zmianami) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi, Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. L. Nr 189 z dnia 18 lipca 2002 r.). 3

4 PoniŜej zestawiono podstawowe oznaczenia oraz pojęcia i definicje stosowane w opracowaniu (na podstawie POŚ i Dyrektywy): GPR Generalny Pomiar Ruchu L Aeq RównowaŜny poziom hałasu L DWN (L den ) Długookresowy średni poziom dźwięku A (wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej) L N (L night ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyraŝony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku, rozumianych jako przedział czasu od godz do godz (wskaźnik hałasu dla pory nocnej) MPZP Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego POŚ Ustawa Prawo ochrony środowiska ŚDR Średni dobowy ruch w roku podawany w pojazdach na dobę [P/d] SUiKZP Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego GIS Geographical Information System GIS (GIS, ang. Geographic Information System) system informacyjny słuŝący do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania oraz wizualizacji danych geograficznych, którego jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. W przypadku, gdy System Informacji Geograficznej gromadzi dane opracowane w formie mapy wielkoskalowej (tj. w skalach 1:5000 i większych), moŝe być nazywany Systemem Informacji o Terenie (LIS, ang. Land Information System). Sporządzanie mapy hałasu (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu, dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze, lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. 4

5 Strategiczna mapa hałasu (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza mapę, opracowaną do celów całościowej oceny naraŝenia na hałas zabudowy lub obszaru z róŝnych źródeł na danym obszarze, albo do celów prezentacji ogólnych prognoz dla danego obszaru. Hałas w środowisku (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza niepoŝądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy, oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do Hz. Wskaźnik hałasu (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza wartość, stosowaną do określenia hałasu w środowisku, mającą związek ze szkodliwym skutkiem. Ocena (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza dowolną metodę stosowaną do obliczania, przewidywania, szacowania albo pomiaru wartości wskaźnika hałasu lub związanych z nim szkodliwych skutków. RównowaŜny poziom hałasu (zgodnie z art. 3, pkt 32 b) POŚ) rozumie się przez to wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowaną według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie; równowaŝny poziom hałasu wyraŝa się wzorem zgodnie z Polską Normą. L DWN (zgodnie z art. 112 a, pkt 1, lit. a) POŚ, L den na podstawie art. 3 Dyrektywy) długookresowy średni poziom dźwięku A wyraŝony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ), pory wieczoru (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ) oraz pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz do godz ). 5

6 L N (zgodnie z art. 112 a, pkt 1, lit. b) POŚ) długookresowy średni poziom dźwięku A wyraŝony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (przedział czasu od godz do godz ). L Aeq D (zgodnie z art. 112 a, pkt 2, lit. a) POŚ) równowaŝny poziom hałasu dla pory dnia (przedział czasu od godz do godz ). L Aeq N (zgodnie z art. 112 a, pkt 2, lit. b) POŚ) równowaŝny poziom hałasu dla pory nocy (przedział czasu od godz do godz ). Wartość graniczna (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza wartość L den lub L night i tam, gdzie właściwe, L day i L evening, ustaloną przez Państwo Członkowskie, po przekroczeniu, której właściwe władze są obowiązane rozwaŝyć wprowadzenie środki łagodzące; dopuszcza się róŝnicowanie wartości granicznych według: róŝnych rodzajów hałasu (od ruchu kołowego, szynowego, lotniczego, z działalności przemysłowej etc.), róŝnego otoczenia i róŝnej wraŝliwości mieszkańców na hałas; dopuszcza się takŝe ich róŝnicowanie w zaleŝności od istniejącej sytuacji i dla nowych sytuacji (w przypadku, gdy nastąpiła zmiana sytuacji w zakresie źródła hałasu lub korzystania z otoczenia). Plany działań (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznaczają plany sporządzane dla potrzeb zarządzania emisją i skutkami hałasu, w razie potrzeby, działaniami dla zmniejszania poziomu hałasu. W ustawie Prawo ochrony środowiska pod tym pojęciem funkcjonuje program ochrony środowiska przed hałasem. Planowanie akustyczne (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza działania dla wpływania na przyszły hałas przez wykorzystanie środków, takich jak planowanie zagospodarowania przestrzennego, planowanie transportu i sieci drogowej, inŝynieria systemów transportowych, zmniejszenie hałasu przez stosowanie środków z zakresu izolacji dźwiękowej i przez kontrolę źródeł pod kątem hałasu oraz monitoring. Główna droga (na podstawie art. 3 Dyrektywy) oznacza regionalną, krajową, albo międzynarodową drogę oznaczoną przez Państwo Członkowskie UE, którą przejeŝdŝa rocznie ponad trzy miliony pojazdów. 6

7 Średni dobowy ruch w roku (SDR) liczba pojazdów przejeŝdŝających przez dany przekrój drogi w ciągu 24 kolejnych godzi, średnio w ciągu jednego roku. NatęŜenie ruchu liczba pojazdów przejeŝdŝających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Wahania ruchu w czasie zmiany wielkości ruchu dobowego lub godzinowego i jego struktury rodzajowej w określonym przedziale czasu dla drogi lub odcinka drogi. OdróŜnia się sezonowe, tygodniowe i dobowe wahania ruch. 2. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE 2.1. OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ Niniejszą mapą objęty został pas terenu o szerokości 2 X 1000 m (oraz teren pasa drogowego o średniej szerokości ok. 30 m), połoŝony po obu stronach następujących odcinków dróg krajowych (Tabl. 2.1): Tabl. 2.1 Zestawienie objętych analizą odcinków dróg wraz z powierzchnią otaczającego je obszaru Lp. Nr drogi od km KilometraŜ początku do km Długość odcinka [km] , , , ,300 Nazwa odcinka Nogowczyce Granica województwa Granica województw Węzeł Łany Węzeł Łany Węzeł Kleszczów Węzeł Kleszczów Węzeł Ostropa Powierzchnia obszaru analizy [km 2 ] 6,103 12,880 18,525 17, ,100 Węzeł Ostropa Węzeł Bojków 12, ,900 Węzeł Bojków Węzeł Sośnica 10, ,000 Węzeł Sośnica Węzeł Chorzów 27, ,600 Chorzów Katowice 9, ,800 Katowice (przejście) 7,991 SUMA: 61,6 123,210 PoniŜej (Tabl. 2.2) przedstawiono dane dotyczące obszaru analizy i jego lokalizacji oraz wskazano jednostki podziału administracyjnego w granicach których wykonywana była niniejsza analiza. 7

8 Tabl. 2.2 Łączna długość odcinków i powierzchni obszaru analizy na tle podziału administracyjnego Jednostka administracyjna Łączna długość odcinków w obrębie jednostki [km] Łączna powierzchnia obszarów analizy w obrębie jednostki [km 2 ] Województwo opolskie 3,4 5,89 Powiat strzelecki 3,4 5,89 Województwo śląskie 58,2 117,32 Powiat m. Chorzów 2,1 3,14 Powiat m. Zabrze 4,2 8,22 Powiat m. Ruda Śląska 10,6 21,62 Powiat m. Katowice 4,5 8,48 Powiat m. Gliwice 11,9 23,64 Powiat gliwicki 24,9 52,22 Wymienione wyŝej obszary analizy połoŝone są w granicach jedenastu gmin: 1. m. Chorzów (gmina miejska) powiat m. Chorzów, 2. Gierałtowice (gmina wiejska) powiat gliwicki, 3. m. Gliwice (gmina miejska) powiat m. Gliwice, 4. m. Katowice (gmina miejska) powiat m. Katowice, 5. Pilchowice (gmina wiejska) powiat gliwicki, 6. m. Ruda Śląska (gmina miejska) powiat m. Ruda Śląska, 7. Rudziniec (gmina wiejska) powiat gliwicki, 8. Sośnicowice (gmina miejskowiejska) powiat gliwicki, 9. Toszek (gmina wiejska) powiat gliwicki, 10. Ujazd (gmina miejska) powiat strzelecki, 11. Zabrze (gmina miejska) powiat m. Zabrze, charakteryzujących się następującymi danymi z zakresu statystyki ogólnej (Tabl. 2.3): 8

9 Tabl. 2.3 Podstawowe dane statystyczne dla gmin połoŝonych w sąsiedztwie analizowanych odcinków dróg (2006) [źródło GUS 2007] Nazwa gminy Powierzchnia [km 2 ] Liczba ludności* m. Chorzów 33, Gierałtowice 38, m. Gliwice 133, m. Katowice 164, Pilchowice 69, m. Ruda Śląska 77, Rudziniec 159, Sośnicowice 116, w tym m. Sośnicowice 11, Toszek 99, Ujazd 83, m. Zabrze 80, * wg faktycznego miejsca zamieszkania w dniu Analizowany ciąg będący fragmentem autostrady, a co za tym idzie, otaczający go pas terenu, składa się z dziewięciu odcinków połoŝonych między miejscowościami Nogowczyce (województwo opolskie) i Katowicami (województwo śląskie). Pierwszy odcinek rozpoczyna się na skrzyŝowaniu autostrady z drogą krajową Nr 88, a kończy na granicy województwa opolskiego i śląskiego. Odcinek drugi rozpoczyna się na granicy województw, a kończy na skrzyŝowaniu autostrady z drogą krajową Nr 40. Kolejne odcinki wyznaczają skrzyŝowania autostrady z następującymi drogami: drogą krajową Nr 4, drogą wojewódzką Nr 408, drogą krajową Nr 78, drogą krajową Nr 4, drogą wojewódzką Nr 925. Na obszarze pierwszych pięciu odcinków w zagospodarowaniu terenu dominują uŝytki rolnicze. Do większych miejscowości naleŝą: Nogowczyce, Chechło, Widów, Plawniowice, Kleszczów, Kozłów. W sąsiedztwie odcinków drogi, przebiegających w pobliŝu tych miejscowości dominuje zwarta zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna zaś na pozostałych obszarach występuje zabudowa o charakterze rozproszonym. W pobliŝu miejscowości Jaryszów, Taciszów, Kleszczów oraz Kozłów znajdują się duŝe kompleksy leśne, a niedaleko miejscowości Pławniowice i Taciszew dwa jeziora: DzierŜono DuŜe i Pławniowice. W niedalekiej odległości od jeziora Pławniowice autostrada przecina Kanał Gliwicki. W miarę zbliŝania się do miejscowości Gliwice (a dalej na terenie miejscowości: Zabrze, Ruda Śląska, Chorzów, Katowice) w zagospodarowaniu terenu stopniowo zwiększa się udział zwartej zabudowy mieszkaniowej, usługowej 9

10 oraz przemysłowej. Jest to obszar konurbacji katowickiej będącej bardzo waŝnym węzłem komunikacyjnym (dlatego znajduje się tu bardzo gęsta sieć drogowa oraz kolejowa). Z uwagi na fakt, iŝ ostatni odcinek analizowanego ciągu stanowi przejście przez miasto Katowice, w jego bezpośrednim otoczeniu występują zróŝnicowane formy zagospodarowania terenu, z przewagą zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i jednorodzinnej, ze znaczącym udziałem funkcji usługowych. Formy zabudowy występujące w otoczeniu poszczególnych odcinków analizowanego ciągu zostały zaprezentowane na poniŝszych fotografiach (Fot ). Katowicka. Przedmiotowy ciąg połoŝony jest na obszarze mezoregionu WyŜyna Fot. 2.1 Budynek mieszkalny, jednorodzinny oraz widoczne obszary nieuŝytków (odcinek autostrady A4, km ) Fot. 2.2 Szkoła podstawowa w Pawłowicach w okolicach autostrady A ) Fot. 2.3 Charakterystyczna dla danego odcinka autostrady A4 zabudowa jednorodzinna ) Fot. 2.4 Zabudowa usługowohandlowa w rejonie autostrady A ) 10

11 W ujęciu ogólnym i z uwzględnieniem specyfiki otoczenia drogi ze względu na warunki propagacji hałasu zauwaŝyć naleŝy, Ŝe w otoczeniu analizowanego ciągu występują naprzemian tereny otwarte i zamknięte. Zarówno na terenach otwartych jak i zamkniętych propagacja dźwięku w środowisku zewnętrznym silnie zaleŝy nie tylko od gradientu temperatury czy składu powietrza ale i takŝe od prędkości oraz kierunku wiatru. Tego typu warunki meteorologiczne znajdują ścisłe powiązanie z ukształtowaniem oraz charakterem zagospodarowania terenu. Na obszarach otwartych występujących wzdłuŝ analizowanego ciągu, udział czynników meteorologicznych jest największy. Wynika on z następujących zjawisk fizycznych: rozbieŝności geometrycznej (duŝe odległości źródła od punktu odbioru), braku ekranowania i odbić od powierzchni pionowych na wskutek nie występowania przeszkód (brak ingerencji ludzkiej), wpływu gruntu. W obszarach zamkniętych ze względu na fakt, iŝ źródła dźwięku znajdują się blisko punktów odbioru oraz występowania gęstej i wysokiej zabudowy (wraz z uwzględnieniem ingerencji ludzkiej), zakres zmian czynników meteorologicznych zostaje znacznie zmniejszony. Tereny urbanistyczne o gęstej zabudowie charakteryzują się równieŝ tym, iŝ obok zjawiska ekranowania występują dodatkowe efekty odbić na fasadach budynków, pomiędzy którymi zachodzi propagacja oraz na obiektach znajdujących się w pobliŝu. W aspekcie występujących terenów przemysłowych i wielkokubaturowych moŝe zachodzić dodatkowe tłumienie na elementach i strukturach przemysłowych, które nie mogą być rozwaŝane jako ekrany. Wartość tego tłumienia zaleŝy głównie od struktury terenu. Tłumienie dźwięku jest więc w tych obszarach składową następujących czynników: tłumienia wynikającego z rozbieŝności geometrycznej, tłumienia wynikającego z pochłaniania przez atmosferę, tłumienia wynikającego z wpływu gruntu (uwzględnienie powierzchni pochłaniających oraz powierzchni odbijających), tłumienia wynikającego z obecności ekranów lub przeszkód (występowanie ekranów akustycznych, budynków itp.), tłumienia wynikającego z odbić od powierzchni (powierzchni mniej lub bardziej pionowych takich jak ściany zewnętrzne budynków itp.), 11

12 tłumienia wynikającego z występowania długookresowych zjawisk meteorologicznych. Z kolei wpływ tłumienia zieleni ulistnionej występującej na tych terenach byłby znaczący tylko w przypadku silnego ulistnienia drzew i krzewów w gęstej zablokowanej zieleni, kiedy widoczność przez nią byłaby niemoŝliwa juŝ dla małych dystansów. Tłumienie takie moŝe więc mieć znaczenie tylko dla układu gęstej zieleni okalającej źródło bądź punkt odbioru IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU DROGOWEGO Infrastruktura transportu drogowego przedstawiona jako źródło dźwięku charakteryzuje się następującymi cechami: liniową geometrią źródła, zmiennością wielkości emisji źródła wzdłuŝ drogi. Aby moŝna było zaadoptować do obliczeń fizyczny model hałasu, niezbędnym jest podział całej struktury źródła hałasu na elementarne źródła. Droga zostaje więc podzielona w metodzie obliczeniowej na wycinki jednorodne. Poprzez wycinek akustycznie jednorodny rozumie się fragment drogi, dla którego: emisja hałasu spowodowanego przez ruch drogowy nie zmienia się lub zmienia się w sposób nieznaczny, przekrój poprzeczny drogi (szerokość pasów ruchu, pasów dzielących itp.) wzdłuŝ rozwaŝanego odcinka drogi pozwala na zastosowanie tego samego sposobu podziału źródła na źródła elementarne. Obiekt drogowy definiowany jest poprzez: lokalizację względem otaczającego go terenu (niweletę i przekrój podłuŝny trenu), elementy przekroju poprzecznego (szerokość jezdni, pasa ruchu, szerokość pasa rozdziału). W celu weryfikacji róŝnic emisji dźwięku w zaleŝności od pochylenia drogi, w modelu określa się trzy rodzaje pochylenia jezdni: pochylenie zbliŝone do poziomu, lub pochylenie jednostajne w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu, nie przekraczające 2%, wzniesienie w kierunku ruchu większe niŝ 2%, spadek, którego pochylenie w kierunku ruchu jest większe od 2%. 12

13 Na potrzeby modelowania uŝywane są dwie kategorie pojazdów: pojazdy lekkie (o masie całkowitej poniŝej 3,5 tony), pojazdy cięŝkie (o masie całkowitej większej niŝ 3,5 tony). Oprogramowanie wykorzystujące model oblicza w sposób automatyczny moc akustyczną źródła przypadającą na metr bieŝący drogi wykorzystując następujące dane: dotyczące liczby, rodzaju i prędkości poruszających się pojazdów, o rodzaju nawierzchni. Szczegółowy opis danych charakteryzujących analizowane odcinki przedstawiono poniŝej w tabeli lokalizacyjnotechnicznej drogi (Tabl. 2.4). Tabl. 2.4 Dane lokalizacyjnotechniczne analizowanego ciągu autostrady Symbol ident. odcinka (ID) _275_5 _278_5 _284_6 _293_4 _301_7 _307_8 _312_7 _328_7 _333_3 Nr drogi Początek odcinka [km] Współrzędne geograficzne GPS Koniec Współrzędne geograficzne GPS odcinka N E [km] N E st. min. sek. st. min. sek. st. min. sek. st. min. sek. E , , , ,34 E , , , ,88 E , , , ,32 E , , , ,52 E , , , ,18 E , , , ,78 E , , , ,16 E , , , ,52 E , , , ,16 Symbol ident. odcinka (ID) Nazwa odcinka Wartość ŚDR wg. GPR 2005 [P/d] Typ przekroju drogowego Klasa drogi _275_5 NOGOWCZYCEGR.WOJ x 2 A _278_5 GR.WOJ.WĘZEŁ ŁANY x 2 A 13

14 _284_6 WĘZEŁ ŁANYWĘZEŁ KLESZCZÓW x 2 A _293_4 WĘZEŁ KLESZCZÓW WĘZEŁ OSTROPA x 2 A _301_7 WĘZEŁ OSTROPA WĘZEŁ BOJKÓW x 2 A _307_8 WĘZEŁ BOJKÓW WĘZEŁ SOŚNICA 2 x 2 A _312_7 WĘZEŁ SOŚNICA CHORZÓW 2 x 3 A _328_7 CHORZÓW KATOWICE x 3 A _333_3 KATOWICE/PRZEJŚCIE/ x 3 A Specyfikę źródła hałasu w zakresie jego emisji do otoczenia drogi mogą znacząco modyfikować (w tym ograniczać) ekrany akustyczne, których lokalizację i charakterystykę techniczną przyjmuje się jako dane wejściowe w procesie modelowania hałasu. W otoczeniu analizowanego ciągu drogowego zinwentaryzowano i ujęto w obliczeniach akustycznych niŝej wyszczególnione (Tabl. 2.5) ekrany akustyczne. Tabl. 2.5 Parametry lokalizacyjnotechniczne ekranów akustycznych zlokalizowanych wzdłuŝ analizowanego ciągu drogowego Nr drogi krajowej Symbol identyfikacyjny ekranu KilometraŜ początkow y [km] KilometraŜ końcowy [km] Wysokość ekranu [m] Typ ekranu Długość ekranu [m] _275_5_E Nieprzeźroczysty 90 _275_5_E Przeźroczysty 60 _275_5_E Nieprzeźroczysty 200 _275_5_E Nieprzeźroczysty 160 _275_5_E Nieprzeźroczysty 20 _275_5_E Nieprzeźroczysty 20 _275_5_E Nieprzeźroczysty 20 _278_5_E Nieprzeźroczysty 220 _278_5_E Nieprzeźroczysty 220 _278_5_E Nieprzeźroczysty 180 _278_5_E Przeźroczysty 50 _278_5_E Nieprzeźroczysty 600 _284_6_E Nieprzeźroczysty 290 _284_6_E Nieprzeźroczysty 140 _284_6_E Przeźroczysty 50 _284_6_E Nieprzeźroczysty 400 _284_6_E Przeźroczysty 50 _284_6_E Nieprzeźroczysty

15 _284_6_E Nieprzeźroczysty 440 _284_6_E Nieprzeźroczysty 100 _284_6_E Nieprzeźroczysty 630 _284_6_E Nieprzeźroczysty 30 _284_6_E Nieprzeźroczysty 100 _284_6_E Nieprzeźroczysty 80 _284_6_E Nieprzeźroczysty 10 _284_6_E Nieprzeźroczysty 120 _284_6_E ,000 2 Nieprzeźroczysty 195 _284_6_E16 0,000 0,000 2 Nieprzeźroczysty 190 _293_4_E Przeźroczysty 80 _293_4_E Nieprzeźroczysty 270 _293_4_E Nieprzeźroczysty 50 _293_4_E Nieprzeźroczysty 110 _293_4_E Nieprzeźroczysty 60 _293_4_E Nieprzeźroczysty 60 _293_4_E Nieprzeźroczysty 350 _293_4_E Nieprzeźroczysty 210 _293_4_E Nieprzeźroczysty 40 _293_4_E Nieprzeźroczysty 110 _293_4_E Nieprzeźroczysty 270 _293_4_E Nieprzeźroczysty 150 _293_4_E Nieprzeźroczysty 220 _293_4_E Nieprzeźroczysty 050 _293_4_E Przeźroczysty 20 _293_4_E Nieprzeźroczysty 280 _293_4_E Nieprzeźroczysty 500 _293_4_E Nieprzeźroczysty 50 _293_4_E Nieprzeźroczysty 150 _293_4_E Nieprzeźroczysty 20 _293_4_E Nieprzeźroczysty 10 _301_7_E Nieprzeźroczysty 100 _301_7_E Nieprzeźroczysty 90 _301_7_E Nieprzeźroczysty 20 _301_7_E Nieprzeźroczysty 200 _312_7_E Nieprzeźroczysty 10 _312_7_E Nieprzeźroczysty 22 _312_7_E Nieprzeźroczysty 5 _312_7_E Nieprzeźroczysty 5 _312_7_E Nieprzeźroczysty 20 15

16 _312_7_E Nieprzeźroczysty 18 _312_7_E Nieprzeźroczysty 7 _312_7_E Nieprzeźroczysty 44 _312_7_E Nieprzeźroczysty 9 _312_7_E Nieprzeźroczysty 12 _312_7_E Nieprzeźroczysty 24 _312_7_E Przeźroczysty 7 _312_7_E Nieprzeźroczysty 7 _312_7_E Nieprzeźroczysty 25 _312_7_E Nieprzeźroczysty 10 _312_7_E Nieprzeźroczysty 10 _312_7_E Nieprzeźroczysty 10 _312_7_E Nieprzeźroczysty 10 _312_7_E Nieprzeźroczysty 22 _312_7_E Przeźroczysty 13 _312_7_E Nieprzeźroczysty 15 _312_7_E Nieprzeźroczysty 25 _312_7_E Nieprzeźroczysty 23 _312_7_E Nieprzeźroczysty 23 _312_7_E Nieprzeźroczysty 19 _312_7_E Nieprzeźroczysty 25 _312_7_E Nieprzeźroczysty 23 _312_7_E Nieprzeźroczysty 22 _312_7_E Nieprzeźroczysty 14 _328_7_E Nieprzeźroczysty _328_7_E Nieprzeźroczysty 190 _328_7_E ,090 2 Nieprzeźroczysty 110 _328_7_E Przeźroczysty 60 _328_7_E Nieprzeźroczysty 90 _328_7_E Nieprzeźroczysty 70 _328_7_E Nieprzeźroczysty 60 _328_7_E Nieprzeźroczysty 200 _328_7_E Nieprzeźroczysty 90 _328_7_E Nieprzeźroczysty 120 _328_7_E Nieprzeźroczysty 100 _328_7_E Nieprzeźroczysty 80 _328_7_E Nieprzeźroczysty 180 _328_7_E Nieprzeźroczysty 150 _328_7_E Nieprzeźroczysty 150 _328_7_E Nieprzeźroczysty 30 16

17 _328_7_E Nieprzeźroczysty 40 _328_7_E Nieprzeźroczysty 40 _328_7_E Nieprzeźroczysty 50 _328_7_E Przeźroczysty 70 _328_7_E Nieprzeźroczysty 130 _328_7_E Nieprzeźroczysty 80 _328_7_E Nieprzeźroczysty 110 _328_7_E Nieprzeźroczysty 50 _328_7_E Nieprzeźroczysty 40 _328_7_E Nieprzeźroczysty 10 _328_7_E Przeźroczysty 30 _328_7_E Przeźroczysty 60 _328_7_E Nieprzeźroczysty 90 _328_7_E Nieprzeźroczysty 170 _333_3_E Nieprzeźroczysty 420 _333_3_E Nieprzeźroczysty 80 _333_3_E Nieprzeźroczysty 400 _333_3_E Nieprzeźroczysty 290 _333_3_E Nieprzeźroczysty 220 _333_3_E Przeźroczysty 80 _333_3_E Nieprzeźroczysty 20 _333_3_E Nieprzeźroczysty 100 _333_3_E Nieprzeźroczysty 35 _333_3_E Nieprzeźroczysty UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, INNYCH DOKUMENTÓW PLANISTYCZNYCH I PRAWA MIEJSCOWEGO Analizowany ciąg autostrady od km do km , przebiega przez obszar 11 jednostek administracyjnych szczebla gminnego: m. Chorzów, Gierałtowice, m. Gliwice, m. Katowice, Pilchowice, m. Ruda Śląska, Rudziniec, Sośnicowice, Toszek, Ujazd, m. Zabrze. Podstawowymi dokumentami określającymi prawo miejscowe w zakresie zagospodarowania przestrzennego są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (MPZP), które w odniesieniu do poszczególnych gmin w zróŝnicowanym stopniu pokrywają tereny tych jednostek, wchodzące w zasięg obszaru objętego zasięgiem niniejszego opracowania. PoniŜej (Tabl. 2.6) zestawiono wszystkie udostępnione przez gminy i obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. 17

18 Tabl. 2.6 Zestawienie podstawowych dokumentów prawa miejscowego obowiązujących dla obszarów objętych zasięgiem map akustycznych Lp. Nazwa gminy Nazwa MPZP 1. m.chorzów Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Chorzów 2. Gierałtowice Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy Gierałtowice dla obszaru całej gminy 3. m. Gliwice Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Gliwice 4. m. Katowice Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego na południowej stronie autostrady w rejonie osiedla im. Wincentego Witosa w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego w rejonie osiedla im. Wincentego Witosa przy ul. Kwiatkowskiego w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze dzielnicy Bogucice w Katowicach w rejonie ulic: Wróblewskiego, Wrocławskiej, Nowej i Martiefki, ograniczonym od południowej strony Al. W. Roździeńskiego Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Katowickiego Parku Leśnego połoŝonego po północnej stronie Alei Górnośląskiej rejon Doliny trzech stawów w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego w rejonie ulic: Murakowska Porcelanowa w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego w rejonie ulic Piaskowej, Bagiennej i rzeki Rawy w Katowicach Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice, w obszarze dzielnicy Dąbrówka Mała przy ulicy Pod Młynem. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice, w obszarze dzielnicy Dąbrówka Mała w rejonie osiedla Kukuczki od ulic Leopolda i Wiertniczej Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice terenu zachodniej części obszaru strategicznego Al. Górnośląska połoŝonego w rejonie ul. Barbary. Akt powołujący Uchwała Rady Miasta Chorzów nr XXII/430/04 z dn r. Uchwała Rady Gminy Gierałtowice nr XXXIII/194/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Gliwicach nr XLVI/731/98 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr LXIII/1484/06 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr VI/61/07 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XIII/189/03 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr VII/95/07 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr LII/1065/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XLVI/963/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XLVIII/493/97 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XXI/297/2000 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XXXIX/511/2001 z dn r. 18

19 Lp. Nazwa gminy 5. Pilchowice 6. m. Ruda Śląska Nazwa MPZP Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice w rejonie ulic Górnośląska Kościuszki Zagrzebnioka Meteorologów Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego w rejonie AL. Górnośląska ul. Graniczna ul. Francuska w Katowicach. Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice, w zakresie wprowadzenia do planu formy ochrony przyrody stawu Grunfeld wraz z otuliną, połoŝonego w rejonie ulic: Bazaltowej i Krzemiennej w Katowicach uznanego za uŝytek ekologiczny Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice, w obszarze dzielnicy Muchowiec w rejonie ul. Pszczyńskiej i KWK Staszic Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝnego w rejonie ulic: Murkowska Porcelanowa w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego trzech terenów połoŝonego przy ul. Ofiar Katynia, Kościuszki, Romańskiej w Katowicach Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru połoŝonego w rejonie ulic Cegielnej i Krzemiennej w Katowicach Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Gminy Pilchowice Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Gminy Pilchowice Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Pilchowice Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ruda Śląska 7. Rudziniec Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy Rudziniec, obejmujący tereny sołectw Chechło, Łany i fragment sołectwa Pławniowice Akt powołujący Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XL/824/2005 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XL/823/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XII/137/99 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XLVIII/495/97 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr LII/1065/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XL/826/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XLVII/1006/05 z dn r. Uchwała Rady Miasta w Katowicach nr XLV/420/97 z dn r. Uchwała Rady Gminy Pilchowice nr XXXV/243/01 z dn r. Uchwała Rady Gminy Pilchowice nr XLIV/299/02 z dn r. Uchwała Rady Gminy Pilchowice nr XLIII/290/02 z dn r. Uchwała Nr 1066/LXI/2006 Rady Miasta Ruda Śląska z dn r. Uchwała Rady Gminy Rudziniec nr XIX/173/04 z dn r. 19

20 Lp. Nazwa gminy Nazwa MPZP 8. Sośnicowice Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Sośnicowice 9. Toszek 10. Ujazd 11. m. Zabrze Miejscowego plan zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Toszek Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów zainwestowanych i rozwojowych sołectwa Proboszczowice Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla części terenów połoŝonych w granicach administracyjnych wsi Olszowa Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszarów stref aktywności gospodarczej w rejonie autostrady A4 po jej północnej stronie w rejonie drogi krajowej nr 88 (E40) po jej stronie zachodniej Zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszarów stref aktywności gospodarczej w rejonie autostrady A4 po jej północnej stronie w rejonie drogi krajowej nr 88 (E40) po jej stronie zachodniej Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w gminie Ujazd dla terenów w granicach administracyjnych wsi Nogowczyce Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Ujazd. Miejscowego plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta Zabrze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Zabrze Akt powołujący Uchwała nr XXI/113/96 Rady Miejskiej w Sośnicowicach z dnia r. Uchwała nr XVI/174/2004 Rady Miejskiej w Toszku z dn r. Uchwała nr XLI/406/2002 Rady Miejskiej w Toszku z dn r. Uchwała Rady Miejskiej w Ujeździe nr XXIII/103/04 z dn r. Uchwała Rady Miejskiej w Ujeździe nr XLIV/241/2002 z dn r. Uchwała Rady Miejskiej w Ujeździe nr L/235/2006 z dn r. Uchwała Rady Miejskiej w Ujeździe nr XXIII/100/04 z dn r. Uchwała Rady Miejskiej w Ujeździe nr XV/92/1999 z dn r. Uchwała nr XLIV/354/92 Rady Miejskiej w Zabrzu z dn r. Uchwała nr XV/95/99 Rady Miejskiej w Zabrzu z dn r Na podstawie art. 113 i art. 114 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego obowiązujących w zasięgu objętym zakresem opracowania map akustycznych wskazuje się tereny naleŝące do poszczególnych rodzajów przeznaczenia, dla których określone zostały dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku (tereny 20

21 róŝnych rodzajów zabudowy mieszkaniowej, mieszkaniowousługowej, usług ochrony zdrowia i usług oświaty). Dla tych terenów naleŝy przyjmować poziom hałasu ustalony dla przeznaczenia przewaŝającego. Dla pozostałych terenów, zgodnie z przepisami odrębnymi nie ustala się dopuszczalnego hałasu w środowisku. Wyjątek stanowią budynki przeznaczone na stały pobyt dzieci i młodzieŝy w ramach przeznaczenia UP (tereny usług publicznych), dla których ustala się dopuszczalny poziom hałasu jak dla budynków związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŝy. 3. WYKORZYSTANE SYSTEMY DANYCH PRZESTRZENNYCH I NARZĘDZIA DO ICH STOSOWANIA Za podstawę zapisu i analizy danych przestrzennych przyjęto do realizacji map standardy i narzędzia Systemu Informacji Geograficznej (GIS, ang. Geografic Information System), słuŝące wprowadzaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu oraz wizualizacji danych przestrzennych, zreferowanych geograficznie. W GIS wykorzystywane są dwa podstawowe rodzaje danych przestrzennych: dane geometryczne określane współrzędnymi geograficznymi, zawierające obiekty o charakterze punktowym, liniowym i powierzchniowym oraz informację o topologii obiektów, atrybuty obiektów opisujące ich róŝne cechy ilościowe i jakościowe (np. liczbę mieszkań w budynku, liczbę mieszkańców, powierzchnię obiektów, ilość kondygnacji itp.). Dzięki moŝliwości kierowania zapytań do bazy danych GIS moŝliwe jest uzyskiwanie dodatkowych informacji, obrazów i danych o charakterze przestrzennym i atrybutowym. Do wykonania analiz, opartych na danych przestrzennych, wykorzystano oprogramowanie komercyjne ArcGIS firmy ESRI, w szczególności: oprogramowanie systemowe: ArcSDE (serwer danych, odpowiadający za przechowywanie i zarządzanie danymi przestrzennymi w bazie danych oraz umoŝliwiający udostępnianie danych innym aplikacjom) oraz ArcIMS (oprogramowanie umoŝliwiające udostępnianie danych przestrzennych za pośrednictwem sieci Internet); 21

22 stanowiskowe oprogramowanie operacyjne (grupa ArcGIS Desktop): ArcView i ArcInfo (oprogramowanie analityczne GIS, o zróŝnicowanym poziomie zaawansowania funkcjonalności). Podstawowym formatem wymiany danych w środowisku ArcGIS jest format SHAPEFILE (*shp) a wykorzystywanym układem odniesienia jest układ współrzędnych płaskich prostokątnych PUWG Platformę bazową systemu danych o przestrzeni tworzy numeryczny model terenu (NMT), uzupełniony o granice administracyjne (powiatów i województw), ekrany akustyczne i punkty pomiaru hałasu. System ten wzbogacono ponadto o dodatkowe dane opisowe, m.in.: nazewnictwo miejscowe, kilometraŝ dróg, atrybuty budynków (m.in.: adres, ilość kondygnacji, typ uŝytkowania, liczba mieszkań i mieszkańców), atrybuty odcinków dróg (m.in.: typ przekroju drogowego, stan i rodzaj nawierzchni), atrybuty ekranów akustycznych (m.in. typ i wysokość). Numeryczny model terenu skonstruowany został w oparciu o ortofotomapy opracowane na podstawie zdjęć lotniczych w skali 1:13000 oraz 1:26000, pochodzące z zasobów Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Warszawie (CODGiK). Jako dane uzupełniające wykorzystano równieŝ fragmenty NMT, powstałego na potrzeby projektów LPIS (z zasobów CODGiK), a w przypadku odcinków, dla których CODGiK nie posiadał zdjęć lotniczych o wymaganej aktualności zlecono wykonanie dodatkowych zdjęć lotniczych. Model wysokościowy składa się z modelu powierzchni terenu (punkty wysokościowe i linie szkieletowe), a takŝe obiektów powierzchniowych i kubaturowych mających znaczenie ze względu na propagację hałasu, tj. odpowiednio: dróg, powierzchni cieków i zbiorników wodnych, budynków, zieleni wysokiej a takŝe terenów sklasyfikowanych jako powierzchnie odbijające (wszelkie powierzchnie o nawierzchni utwardzonej) oraz powierzchni tłumiących (wszelkie powierzchnie o nieutwardzonej powierzchni). PowyŜsze elementy NMT tworzą zwartą powierzchnię i pokrywają 100% obszaru analiz. Dokładność pozioma modelu (X, Y) jest nie mniejsza niŝ 1,0 m, dokładność pionowa (Z) nie mniejsza niŝ 1,5 m. 22

23 Za skalę bazową opracowania przyjęto 1: Aktualność numerycznego modelu terenu określa data r. 4. PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTANE DO WYKONANIA MAPY Ze względu na brak krajowej metody do analiz hałasu dla map akustycznych przyjęto francuską krajową metodę obliczeń NMPBRoutes 96 (SETRACERTU LCPCCSTB), określoną w Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6 i francuskiej normie XPS zgodnie z Załącznikiem II do Dyrektywy. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji hałasu, metoda wykorzystuje wartości emisji z Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR Emisje te uwzględniają róŝne stany ruchu zarówno przy jeździe swobodnej jak i w otoczeniu skrzyŝowań. W metodzie opisywany jest szczegółowy proces stosowany do obliczeń poziomu hałasu w sąsiedztwie drogi, uwzględniając warunki meteorologiczne mające wpływ na propagację dźwięku (Rys. 4.1). Emisja dźwięku obliczana jest na podstawie wzoru: gdzie: V to prędkość pojazdu. E w = ( L 10 log V 50 ) W konsekwencji emisja jest poziomem dźwięku w db (A), która moŝe być przedstawiona na krzywej izofonicznej jako poziom dźwięku L eq pochodzący od jednego pojazdu (mierzony do 7,5 m od osi przemieszczającego się pojazdu) w przeciągu godziny w warunkach istniejącego ruchu drogowego przy znanych danych: a) typ pojazdu, b) prędkość, c) natęŝenie ruchu, d) pochylenie jezdni. UŜyty w normie XPS 31133, zgodnie z wyszczególnieniami zawartymi w Guide du bruit 1980, poziom mocy akustycznej L w i emisja dźwięku E są obliczane w zaleŝności od pomierzonego poziomu ciśnienia akustycznego L p i prędkości pojazdu V za pomocą wzoru: 23

24 L w = L p Guide du brutt 1980 zawiera nomogramy przedstawiające wartość poziomu dźwięku L eq (jednogodzinny) w db (A) określa osobno emisję dla pojazdów lekkich (emisja dźwięku E lv ), jak i pojazdów cięŝkich (emisja dźwięku E hv ) na godzinę. Dla tych dwóch kategorii pojazdów, E jest funkcją prędkości, natęŝenia ruchu i pochylenia jezdni. Wybór odpowiedniego oprogramowania komputerowego do wykonania obliczeń akustycznych związany jest głównie z realizacją przez to oprogramowanie algorytmu przyjętej metody XPS (Rys. 4.1). W chwili obecnej stosowanych jest kilka pakietów komputerowych realizujących algorytmy załoŝonej metody oraz posiadających odpowiednią funkcjonalność. Do prac nad mapami akustycznymi w ramach niniejszego opracowania wybrano pakiet programowy SoundPlan w wersji 6.4 amerykańskiej firmy SoundPLAN LLC. Pakiet ten poza standardowym modelem obliczeniowym posiada moduł do obliczeń związanych z mapami akustycznymi, spełniający wymagania Dyrektywy. UŜyta do obliczeń wersja oprogramowania wykonuje obliczenia zgodnie z metodą zalecaną przez ISO oraz NMPB Routes 96 metodą francuską, uwzględniającą w sposób sprecyzowany wpływ warunków meteorologicznych na propagację hałasu. Algorytm poszukiwania tras propagacji fali akustycznej pomiędzy źródłem a odbiorcą oparty jest na załoŝeniu liniowego źródła hałasu. Odpowiada ono poszczególnym jezdniom ruchu, których moc akustyczna jest definiowana w odniesieniu do jednostki długości. Program ten spełnia dodatkowe kryteria związane z moŝliwością: a) wykonywania obliczeń dla zadanych zestawów danych dla pojedynczego i grupy odcinków drogowych (większych obszarów obliczeń), b) łatwego importu danych bazy NMT, c) moŝliwości wizualizacji NMT bezpośrednio w tym pakiecie programowym, d) realizacji większości rodzajów map akustycznych i zestawień wymaganych zapisami Dyrektywy wraz z ich wizualizacją (np. analiza zagroŝeń poszczególnych terenów, elewacja cicha i głośna itp.), e) łatwej integracji z pakietami GIS łatwej wymiany danych i wyników pomiędzy nimi, f) rozbudowy o inne oddziaływania (np. zanieczyszczenia powietrza), bazujących na większości wprowadzonych danych dla obliczeń hałasu poprzez dodatkowe moduły i/lub wewnętrzny język programowania. 24

25 Rys. 4.1 Schemat wykonywania obliczeń emisji i imisji hałasu we francuskiej metodzie obliczeniowej XPS

26 5. WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH Dla potrzeb wykonania map akustycznych wykorzystano materiały pochodzące z zasobów baz danych ośrodków dokumentacyjnych, jednostek administracyjnych i samorządowych, jak równieŝ baz danych powstałych na podstawie pomiarów własnych. W zakresie danych o terenie wykorzystano: a) Udostępniony fragment bazy zdjęć lotniczych Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK) w Warszawie. Przekazane dane w formacie *tiff stanowiły podstawę wykonania ortofotomap, na podstawie których opracowano numeryczny model terenu NMT (format *ascii). PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponenta bazy wyjściowej: Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej ul. śurawia 3/5 (22) Warszawa Informacja o odpłatności baza płatna b) Udostępniony fragment bazy danych Centralnego Rejestru Granic Rzeczpospolitej Polskiej, prowadzonego przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK) w Warszawie. Uzyskane dane w formacie *tiff zastosowano do prezentacji i analiz relacji przestrzennych w zakresie propagacji hałasu, rozmieszczenia ludności i lokali mieszkalnych. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponenta bazy wejściowej: Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej ul. śurawia 3/5 (22) Warszawa Informacja o odpłatności baza płatna c) Mapy ewidencyjne pozyskane w wersji elektronicznej (format: *dxf, *dwg, *tiff, *dgn) i analogowej z zasobów powiatowych i miejskich ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponentów bazy wyjściowej: 26

27 Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Urząd Miasta Chorzów Urząd Miasta Gliwice Starostwo Powiatowe w Gliwicach Urząd Miasta w Katowicach Urząd Miasta Ruda Śąska Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich Urząd Miasta w Zabrzu Rynek Chorzów ul. Zwycięstwa Gliwice ul. Zygmunta Starego Gliwice ul. Młyńska Katowice Pl. Jana Pawła II Ruda Śląska ul. Jordanowska Strzelce Opolskie ul. Powstańców Śląskich Zabrze urzad@chorzow.um.gov.pl bp@um.gliwice.pl sekretariat@starostwo.gliwice.pl urzad_miasta@um.katowice.pl miasto@rudaslaska.pl starostwo@powiatstrzelecki.pl prezydent@um.zabrze.pl Informacja o odpłatności baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna d) Dane o ewidencji ludności dotyczące liczby osób zameldowanych pod wskazanymi adresami udostępnione zostały w wersji papierowej i elektronicznej (format *xls) z zasobów prowadzonych przez gminne i miejskie wydziały ewidencji ludności. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponentów bazy wyjściowej: 27

28 Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Urząd Miasta Chorzów Urząd Gminy Gierałtowice Urząd Miasta Gliwice Urząd Miasta w Katowicach Urząd Gminy Pilchowice Urząd Miasta Ruda Śląska Urząd Gminy Rudziniec Urząd Miasta Sośnicowice Urząd Miasta Toszek Urząd Miasta Ujazd Urząd Miasta w Zabrzu Rynek Chorzów ul. Roboty Gierałtowice ul. Zwycięstwa Gliwice ul. Młyńska Katowice ul. Damrota Pilchowice pl. Jana Pawła II Ruda Śląska ul. Gliwicka Rudziniec Rynek Sośnicowice ul. Chrobrego Toszek ul. Sławięcicka Ujazd ul. Powstańców Śląskich Zabrze urzad@chorzow.um.gov.pl urzadgminy@gieraltowice.pl bp@um.gliwice.pl urzad_miasta@um.katowice.pl ug@pilchowice.pl miasto@rudaslaska.pl gmina@rudziniec.pl um@sosnicowice.pl info@toszek.pl umig@ujazd.pl prezydent@um.zabrze.pl Informacja o odpłatności baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna baza bezpłatna e) Materiały planistyczne (Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego) uzyskane w wersji papierowej oraz w wersji elektronicznej (w formacie *dxf, *dwg, *tiff, *dgn, *pdf, *jpg, *doc, oraz ze stron internetowych) z zasobów prowadzonych przez miejskie i gminne wydziały geodezji. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponentów bazy wyjściowej: 28

29 Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Urząd Miasta Chorzów Urząd Gminy Gierałtowice Urząd Miasta Gliwice Urząd Miasta w Katowicach Urząd Gminy Pilchowice Urząd Miasta Ruda Śląska Urząd Gminy Rudziniec Urząd Miasta Sośnicowice Urząd Miasta Toszek Urząd Miasta Ujazd Urząd Miasta w Zabrzu Rynek Chorzów ul. Roboty Gierałtowice ul. Zwycięstwa Gliwice ul. Młyńska Katowice ul. Damrota Pilchowice pl. Jana Pawła II Ruda Śląska ul. Gliwicka Rudziniec Rynek Sośnicowice ul. Chrobrego Toszek ul. Sławięcicka Ujazd ul. Powstańców Śląskich Zabrze urzad@chorzow.um.gov.pl urzadgminy@gieraltowice.pl bp@um.gliwice.pl urzad_miasta@um.katowice.pl ug@pilchowice.pl miasto@rudaslaska.pl gmina@rudziniec.pl um@sosnicowice.pl info@toszek.pl umig@ujazd.pl prezydent@um.zabrze.pl Informacja o odpłatności baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna baza płatna W zakresie danych o ruchu wykorzystano: a) Dane z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR), będące w dyspozycji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Ze względu na niekompletność informacji, informacje na temat GPR zostały uzupełnione przez pomiary własne. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponenta bazy wyjściowej: 29

30 Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ul. śelazna Warszawa mapy.akustyczne@gddkia.gov.pl Informacja o odpłatności baza bezpłatna W zakresie danych o hałasie wykorzystano: a) Dane z Generalnego Pomiaru Hałasu z 2005r (GPH) pochodzące z zasobów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Przekazane informacje w wersji papierowej i elektronicznej (format *exe, *pdf, *doc) miały formę protokołów pomiarowych. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponenta bazy wyjściowej: Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ul. śelazna Warszawa mapy.akustyczne@gddkia.gov.pl Informacja o odpłatności baza bezpłatna W zakresie danych o meteorologii wykorzystano: a) Informacje na temat zaleŝności prędkości i kierunków wiatru ze zbioru danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Przekazane dane w formie analogowej stanowiły bazę do wykonania analiz udziału korzystnych warunków meteorologicznych sprzyjających propagacji dźwięku w poszczególnych porach doby. PoniŜej przedstawiono informacje dotyczące dysponenta bazy wyjściowej: Dysponent bazy Adres jednostki Dane kontaktowe Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ul. Podleśna Warszawa ekspertyzy@imgw.pl Informacja o odpłatności baza płatna Zebrane i wyŝej wyspecyfikowane dane zasiliły zbiorczą bazę danych map akustycznych, wykonanej w oprogramowaniu PostgreSQL. Jej aktualnym dysponentem jest Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Udostępnienie bazy leŝy w gestii jej aktualnego dysponenta. 30