HARMONIZACJA BAZ DANYCH GEODEZYJNYCH I KARTOGRAFICZNYCH

Transkrypt

1 HARMONIZACJA BAZ DANYCH GEODEZYJNYCH I KARTOGRAFICZNYCH Krzysztof Mączewski Geodeta Województwa Mazowieckiego Jacek Jarząbek - Wiceprezes GUGiK Ewa Janczar - BGWM Anita Wierzejska - Starostwo Powiatu Piaseczyńskiego Dariusz Dobosz - Urząd Miasta Płocka Jerzy Zieliński - GUGIK

2 PLAN PREZENTACJI 1. Paradygmat danych geodezyjnych i kartograficznych 2. System baz danych georeferencyjnych 3. Model danych geodezyjnych i kartograficznych założenia podstawowe zadania do wykonania wymagania szczegółowe 4. Podsumowanie i wnioski terminarz opracowania modelu danych pozostałe efekty prac projektowych w aspekcie wdrażania zasad interoperacyjności

3 GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY Wiedza to produkt, który napędza rozwój Strategia Lizbońska DANE INFORMACJE WIEDZA decyzje mądrość Informacja przypisana do pojedynczego biurka Wiedza

4 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH produkty państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego system baz danych georeferencyjnych pojedyncze wdrożenia informatyczne w zakresie udostępniania i zarządzania danymi zintregorowane środowisko systemów informatycznych

5 PRODUKTY PZGIK

6 PRODUKTY PZGIK

7 MAPA ZASADNICZA Osnowa Uzbrojenie terenu ks60 Rzeźba terenu Pozostałe RVI 24/1 dr 24/2 m2 B Budynki Grunty EGiB

8 PRODUKTY PZGIK

9 PRODUKTY PZGIK

10 IDEOGRAM INTEROPERACYJNOŚCI INFORMACJI O OBIEKTACH W RAMACH BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH Baza Danych Ogólnogeograficznych KRAJ Baza Danych Topograficznych WOJEWÓDZTWO Zintegrowana powiatowa baza danych georefererencyjnych Baza Danych Obiektów Topograficznych Objętych Zakresem Mapy Zasadniczej Baza Danych Geodezyjnej Ewidencji Sieci Uzbrojenia Terenu Baza Danych Ewidencji Gruntów i Budynków Baza Danych Szczegółowych Osnów geodezyjnych POWIAT

11 ZBIORY DANYCH GROMADZONE NA POZIOMIE POWIATU EGIB (KN) Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

12 ZBIORY DANYCH GROMADZONE NA POZIOMIE POWIATU GESUT Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

13 ZBIORY DANYCH GROMADZONE NA POZIOMIE POWIATU MAPA ZASADNICZA Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

14 ZBIORY DANYCH GROMADZONE NA POZIOMIE POWIATU OSNOWA GEODEZYJNA Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

15 ZBIORY DANCH GROMADZONE NA POZIOMIE POWIATU ZINTEGROWANA POWIATOWA BAZA DANYCH

16 ZBIORY DANYCH GROMADZONE NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

17 ZBIORY DANYCH GROMADZONE, GENERALIZOWANE i AGREGOWANE NA POZIOMIE WOJEWÓDZTWA TBD WYBRANE ELEMENTY ZINTEGROWANEJ POWIATOWEJ BAZY DANYCH DANE POZYSKIWANE Z POZIOMU WOJEWÓDZTWA Wsparcie udzielone przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego

18 ŹRÓDŁA BUDOWY I ZARZĄDZANIA BAZĄ DANYCH TOPOGRAFICZNYCH

19 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH MODEL DANYCH GEOREFERENCYJNYCH Oparty o analizę porównawczą zakresu tematycznego rejestrów, ewidencji i baz danych, prowadzonych przez Służbę Geodezyjną i Kartograficzną oraz potrzeb, zadań i kompetencji organów administracji publicznej (samorządowej i rządowej), jednostek organizacyjnych gmin, powiatów, województw i Skarbu Państwa. Określający katalog obiektów zarządzanych przez Służbę.

20 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH MODEL DANYCH GEOREFERENCYJNYCH Stworzony według koncepcji ogólnego modelu geodezyjnego oraz poszczególnych modeli georeferencyjnych, tj. oparty na identyfikacji kategorii obiektów oraz ich podstawowych cech, występujących w ramach baz danych zarządzanych przez Służbę oraz uszczegółowień tych obiektów poprzez doprecyzowanie ich cech, związków i ograniczeń w ramach poszczególnych modeli baz danych zarządzanych przez Służbę.

21 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH MODEL DANYCH GEOREFERENCYJNYCH Zachowujący niezależność od środowiska komputerowego i struktury organizacyjnej. Opracowany zgodnie z metodologią ISO. Zawierający koncepcję i zasady jednolite dla całego kraju System unikalnych i jednoznacznych identyfikatorów dla obiektów oraz koncepcję opisu zmian stanu obiektów w czasie, w celu zapewnienia możliwości odtworzenia historii obiektu na dowolny moment. Opisany w języku formalnym UML.

22 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH MODEL DANYCH GEOREFERENCYJNYCH Uwzględniający zapisy między innymi: Ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. oraz akty wykonawcze, instrukcje i wytyczne techniczne Głównego Geodety Kraju, standardy, normy techniczne z zakresie informacji przestrzennej reguły zawarte w Dyrektywie Inspire: przechowywanie, udostępnianie oraz utrzymywanie i aktualizowanie danych przestrzennych na tym poziomie gdzie będzie to robione najefektywniej, łączenie w jednolity sposób danych przestrzennych pochodzących z różnych źródeł i wspólne korzystanie z nich przez wielu użytkowników i wiele aplikacji, łatwe wyszukiwanie dostępnych danych przestrzennych, ocenę ich przydatności dla określonego celu.

23 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH - UNIWERSALNY MODEL DANYCH Zakres tematyczny: baza danych osnów geodezyjnych; baza danych ewidencji gruntów i budynków; baza danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu; baza danych obiektów topograficznych objętych zakresem treści mapy zasadniczej; baza danych obiektów topograficznych z numerycznym modelem rzeźby terenu dla poziomu wojewódzkiego; baza danych tematycznych hydrologicznych i sozologicznych; rejestr cen i wartości nieruchomości. Interoperacyjność baz danych georeferencyjnych na poziomie technicznym realizowana przez języki wymiany danych w tym XML/GML oraz standardy i usługi wms/ wfs.

24 SYSTEM BAZ DANYCH GEOREFERENCYJNYCH - MODEL DANYCH GEOREFERENCYJNYCH POZOSTAŁE EFEKTY PRAC: opracowanie merytorycznego wkładu do projektów rozporządzeń lub instrukcji technicznych w związku z projektem ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej, opracowanie oraz wdrożenie mechanizmów i procedur organizacyjnych, formalnych i technicznych wymiany danych pomiędzy danymi gromadzonymi na poziomie powiatowym oraz wojewódzkim, szeroka akcja konsultacji środowiskowych oraz szkoleniowych w tym z zakresu norm ISO serii , języka UML w formie seminariów i szkoleń bezpośrednich oraz powszechnie dostępnych kursów e-learning (kursy multimedialne, książki elektroniczne, elementy audio/wideo).

25 ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH OPRACOWANIA MODELU DANYCH 1) Przeprowadzenie analizy zakresu tematycznego rejestrów i baz danych z wykorzystaniem dotychczasowych efektów prac w tym zakresie; 2) Opracowanie, modelu pojęciowego, schematu aplikacyjnego i katalogu obiektów, danych georeferencyjnych: bazy danych szczegółowych osnów geodezyjnych, bazy danych ewidencji gruntów i budynków, bazy danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych objętych zakresem treści mapy zasadniczej, bazy danych topograficznych z numerycznym modelem terenu, w zakresie treści wynikającej z Wytycznych Technicznych TBD, baz danych tematycznych - hydrograficznych i sozologicznych, rejestru cen i wartości nieruchomości;

26 ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH OPRACOWANIA MODELU DANYCH 3) implementacja schematu aplikacyjnego danych georeferencyjnych do schematu aplikacyjnego GML; 4) opracowanie wytycznych i zaleceń implementacji schematu aplikacyjnego w środowisku relacyjnej lub relacyjno-obiektowej bazy danych oraz wymagań dla systemów zarządzania tymi bazami danych; 5) opracowanie szczegółowych zasad logicznych i procedur organizacyjnych wymiany danych pomiędzy bazami danych;

27 ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH OPRACOWANIA MODELU DANYCH 6) opracowanie koncepcji i zasad jednolitego dla kraju systemu unikalnych i jednoznacznych identyfikatorów dla obiektów objętych opracowanym modelem pojęciowym; 7) opracowanie koncepcji opisu zmian stanu obiektów w czasie w celu zapewnienia możliwości odtworzenia historii obiektu na dowolny moment; 8) opracowanie reguł wypełniania wartości atrybutów;

28 ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH OPRACOWANIA MODELU DANYCH 9) przygotowanie i przeprowadzenie działań szkoleniowych z zakresu podstaw norm ISO serii 19100, podstaw języka UML oraz opracowanego i przyjętego modelu danych i szczegółowych rekomendacji; 10) wprowadzenie zmian do modelu pojęciowego, uwzględniających wnioski pozyskane w ramach działań szkoleniowych; 11) opracowanie w formie projektów aktów prawnych, szczegółowych rekomendacji dotyczących zmian przepisów technicznych i organizacyjnych prawa geodezyjnego i kartograficznego w celu dostosowania do: a) wymagań normatywnych ISO serii , b) zasad interoperacyjności i współużytkowania danych i usług wynikających z Dyrektywy INSPIRE, c) potrzeb odbiorów i użytkowników danych; 12) przygotowanie i przeprowadzenie działań szkoleniowych z zakresu modelu danych.

29 DYREKTYWA INSPIRE A ŚWIATOWE STANDARDY Przesłaniem płynącym z treści Dyrektywy jest konieczność stosowania powszechnie przyjętych standardów geoinformatycznych podczas tworzenia "węzłów" infrastruktury danych przestrzennych oraz budowy systemów informatycznych bazujących na danych przestrzennych Standaryzacja szczególnie dotyczy danych przestrzennych i sposobów ich udostępniania oraz metadanych a obowiązujące standardy dostarczane są przez międzynarodowe organizacje: ISO - International Organization for Standarization OGC - Open Geospatial Consortium

30 MODELOWANIE POJĘCIOWE - PODSTAWOWE POJĘCIA Model pojęciowy - abstrakcyjny opis rzeczywistych obiektów, który może istnieć tylko w głowach osób, które komunikują się między sobą słownie i często nieprecyzyjnie lub też może być zapisany i przechowywany w celu szerszego rozpowszechniania. Schemat aplikacyjny model pojęciowy dla konkretnej dziedziny tematycznej opisany za pomocą sformalizowanego języka (UML) definiujący klasy obiektów i strukturę informacji geograficznej Katalog obiektów katalog zawierający definicje oraz opisy typów obiektów, atrybutów obiektów oraz powiązań obiektów występujących w jednym lub więcej schemacie aplikacyjnym Normy ISO z serii Geographic Information ISO Rules for application schema ISO Conceptual schema language ISO Methodology for feature cataloguing

31 MODELOWANIE POJECIOWE - SCHEMAT APLIKACYJNY Proces budowy schematu aplikacyjnego: identyfikacja dziedziny tematycznej i przegląd wymagań, opracowanie modelu pojęciowego obejmujące identyfikację typów obiektów, ich właściwości, związki i ograniczenia, opisanie modelu w języku formalnym (schemat aplikacyjny w UML), integracja powstałego schematu aplikacyjnego ze standardowymi schematami, zdefiniowanymi w normach serii ISO 19100, schematami geometrii i topologii, jakości, opisu położenia i in.

32 SCHEMAT APLIKACYJNY Implementacja schematów aplikacyjnych środowisko relacyjnej bazy danych schemat aplikacyjny GML

33 WYMAGANIA - MODEL DANYCH Modele pojęciowe danych georeferencyjnych powinny zostać opracowane w postaci sformalizowanych schematów aplikacyjnych, uniwersalnych i niezależnych od środowiska komputerowego zgodnie z metodologią ISO serii Geographic Information. Schemat aplikacyjny powinien być opracowany zgodnie z ISO 19109:2005. Schemat aplikacyjny powinien zostać opisany przy użyciu języka formalnego UML diagramy klas), zgodnie z ISO/TS 19103:2005 Opisane w schemacie aplikacyjnym typy obiektów powinny być wyspecyfikowane zgodnie z ISO 19109:2005 przez co najmniej następujące właściwości: 1) nazwa typu obiektu; 2) atrybuty obiektu danego typu; 3) role w powiązaniach obiektów; 4) powiązania pomiędzy obiektami tego samego lub różnych typów; a) relacje atrybutowe; b) relacje przestrzenne i topologiczne; c) relacje czasowe; 5) związki typu generalizacja - specjalizacja względem obiektów innych typów; 6) ograniczenia dotyczące obiektów;

34 WYMAGANIA - MODEL DANYCH Schemat aplikacyjny modelu pojęciowego powinien być zgodny z bazowymi normami ISO z serii Geographic Information w zakresie: 1) geometrii i topologii z ISO i ISO ) odniesień czasowych z ISO ) jakości danych z ISO Katalog Obiektów powinien być utworzony zgodnie ze standardem ISO 19110:2005 Katalog obiektów powinien zawierać co najmniej: a) typy obiektów, b) atrybuty typów obiektów, c) związki pomiędzy typami obiektów, d) operacje typów obiektów, e) relacje dziedziczenia pomiędzy typami obiektów.

35 WYMAGANIA - MODEL DANYCH, IDENTYFIKATOR OBIEKTU Unikalna identyfikacja obiektów powinna być realizowana za pomocą zewnętrznych identyfikatorów. Identyfikator obiektu nie może ulec zmianie przez cały cykl życia obiektu. Struktura identyfikatora powinna składać się z dwóch części: a) przestrzeni nazw identyfikującej źródło danych, b) lokalnego identyfikatora, nadanego przez dostawcę danych, który musi być unikalny w ramach przestrzeni nazw. Przestrzenie nazw powinny zaczynać się od kodu, który w jednoznaczny sposób będzie identyfikował dostawcę danych. Dla wszystkich obiektów przestrzenie nazw powinny być zdefiniowane w sposób który będzie gwarantował unikalność całego identyfikatora.

36 PODSUMOWANIE I WNIOSKI Upowszechnienie informacji przestrzennych oraz wdrożenie zasad interoperacyjności wymaga: zapewnienia bez zbędnych ograniczeń dostępności danych zarządzanych przez Służbę dla wszystkich użytkowników; przyjęcia uniwersalnych i otwartych standardów danych geodezyjno kartograficznych, opracowania i implementacji schematów aplikacyjnych modelu baz danych, wdrożenia formatu GML; precyzyjnego określenia, na podstawie oceny potrzeb użytkowników listy obiektów i ich atrybutów, które powinny być zarządzane przez Służbę; przypisania odpowiedzialności za informacje o poszczególnych obiektach i ich atrybutach do odpowiedniego poziomu zarządczego; uznania przez polski system prawny danych zarządzanych przez Służbę jako dane podstawowe i obligatoryjne dla wszystkich innych danych zarządzanych przez podmioty publiczne. Terminarz efektów zadania opracowanie modelu danych: marzec/kwiecień 2009 r. - opracowanie modelu danych, konsultacje środowiskowe; maj/czerwiec - przyjęcie ostatecznego modelu danych oraz szczegółowego wkładu merytorycznego do projektów rozporządzeń i standardów technicznych.

37 PODSUMOWANIE I WNIOSKI Najważniejsze pozostałe efekty Projektu Opracowanie i wdrożenie mechanizmów, procedur organizacyjnych, formalnych i technicznych, określających zasady i procedury włączania do wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego obiektów pochodzących z baz danych gromadzonych na poziomie powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Opracowanie merytorycznego wkładu do projektów rozporządzeń lub instrukcji technicznych GGK w tym zakresie. Opracowanie i wdrożenie narzędzi informatycznych do zarządzania danymi geodezyjnymi i materiałami źródłowymi na poziomie powiatowym wraz z systemem do internetowej obsługi obywateli i przedsiębiorców. Opracowanie i wdrożenie narzędzi informatycznych zapewniających możliwość wykorzystywania danych gromadzonych przez Służbę na poziomie powiatowym do baz danych topograficznych gromadzonych na poziomie wojewódzkim i procesu ciągłej aktualizacji baz danych topograficznych oraz zarządzania obiektami; Budowa cyfrowych baz danych geodezyjnych dla powiatu piaseczyńskiego oraz miasta Płocka. Przeprowadzenie szerokiej akcji konsultacji środowiskowych oraz szkoleniowych w tym między innymi z zakresu norm ISO serii , języka UML w formie seminariów i szkoleń bezpośrednich oraz powszechnie dostępnych kursów e-learningu.

38 PODSUMOWANIE I WNIOSKI Prawo własności do wszystkich efektów prac projektowych w tym do narzędzi informatycznych wraz z własnością do kodów źródłowych przynależeć będzie do Głównego Geodety Kraju. Wyniki Projektu, po jego zakończeniu będą mogły być wdrażane na obszarze całego kraju.

39 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ Prezentacja będzie dostępna pod adresem: Zapraszamy.