Zrozumieć ucznia wsparcie rozwoju ucznia przez nauczyciela Rozwijanie procesów myślowych ucznia w toku lekcji

Transkrypt

1 Zrozumieć ucznia wsparcie rozwoju ucznia przez nauczyciela Rozwijanie procesów myślowych ucznia w toku lekcji dr Wanda Matras-Mastalerz Uniwersytet Pedagogiczny im KEN w Krakowie

2 Plan wykładu 1. Uchwycić żywioł. O tym jak znalezienie pasji zmienia wszystko. 2. Jak uczy się mózg? Zasady skutecznego rozwijania procesów poznawczych i umysłowych ucznia (spostrzegania, uwagi, pamięci, mowy i myślenia). Co sprzyja a co przeszkadza w wydajnej pracy mózgu? 3. Systemy pamięciowe, mnemotechniki stymulujące współpracę półkul mózgowych. Sposoby na zwiększenie wydajności umysłu. 4. Ćwiczenia pamięci operacyjnej (codziennej) poprzez skojarzenia, usprawnianie myślenia i zapamiętywania globalnego, asocjacyjnego, metody wzmacniania koncentracji i spostrzegawczości. 5. Wyobraźnia i pamięć niezwykły związek. W jaki sposób trenować wyobraźnię. 6. Zabawy i ćwiczenia rozwijające procesy myślowe, wnioskowanie, klasyfikowanie, kreatywność oraz wzbogacające wiedzę ogólną.

3 Uchwycić żywioł. O tym jak znalezienie pasji zmienia wszystko (jak nauczyć się pracować ze swoją wyobraźnią i kreatywnością, by czerpać z nich inspirację i tworzyć) bo w życiu chodzi o to aby znaleźć swoją bajkę...

4

5 Kodeks postępowania według założeń pedagogiki Marii Montessori Pomóż Mu samemu to zrobić! Obdarz zaufaniem, wspieraj, ale nie wyręczaj!

6 J. Rifkin: Wiek dostępu. Nowa kultura hiperkapitalizmu, w której płaci się za każą chwilę życia Cyt.: Globalny nastolatek to INSTANT MAN, kierujący się potrzebą wolności konsumpcji, podporządkowujący swoje wybory potrzebie natychmiastowości i oczekujący szybkiej gratyfikacji. Jest także przedstawicielem pokolenia proteuszy zmieniających swoją tożsamość, czyli nowych ludzi XXI wieku spędzającym część swojego życia w wirtualnym świecie cyberprzestrzeni, przyzwyczajonych do wyszukiwania potrzebnych danych, umiejących je przetwarzać, ale mających trudności z pisaniem, myślących obrazami, a nie słowami, charakteryzujących się krótkim czasem koncentracji uwagi, mniej skłonnych do refleksji. mniej analitycznych, reprezentujących typ gracza a nie użytkownika informacji.ebą wolności konsumpcji, danych, umiejących je przetwarzać, ale mających trudności z pisaniem, myślących obrazami, a nie słowami, charakteryzujących s

7 Tony Buzan Ucz się, jak się uczyć" Międzynarodowy Projekt BUTTERFLY UNIVERSE V 2015 r. (Kraków, Warszawa)

8 Mapa pamięci metaplan mapa myśli - mindmapping Graficzny zapis logicznie powiązanych ze sobą haseł. Po środku wpisujemy temat od którego odchodzą gałęzie główne, określające podstawowe aspekty rozpatrywanego zagadnienia. Uzupełniają go gałęzie boczne (podobnie jak w klasycznym linearnym planie - punkty pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia). Myśli zapisywane są w formie równoważników zdań, przy użyciu różnych kolorów i rysunków.

9 Mnemotechniki (stymulujące kojarzenie w obu półkulach) Zapamiętujemy i przypominamy sobie poprzez rozbudowaną wyobraźnię, skojarzenia (imagines) Jeżeli chcemy zapamiętać informację abstrakcyjną to musimy ją przełożyć na konkretny obraz Zbigniew Brześkiewicz - autor książki Super umysł powiada: Kto korzysta z połowy mózgu, może liczyć na połowę sukcesu.

10 3 rodzaje wyobraźni i pamięci Wzrokowcy preferują informacje wzrokowe, łatwo zapamiętują to, co czytali lub widzieli bez trudu nawiązują kontakt wzrokowy, niechętnie kontakt fizyczny Słuchowcy - mówią chętnie i dużo, często nie dopuszczają innych do dyskusji, zapamiętują poprzez słuch Kinestetycy - czyli osoby, które są uwrażliwione na dotyk, ruch, odczucia emocjonalne. Kinestetyk gestykuluje przy mówieniu, jest w ciągłym ruchu, zmienia często pozycję. Najlepiej zapamiętuje to, co sam zrobił, a nie usłyszał czy zobaczył.

11

12 Manfred Spitzer: Jak uczy się mózg Warszawa PWN, 2007 Rozumienie tego, czego się wcześniej nie rozumiało, zdobywanie nowych umiejętności i poznawanie nowego pobudza w naszych mózgach ośrodki nagrody i prowadzi do uwolnienia dopaminy, która z kolei aktywuje neurony. Substancje te mają wpływ zarówno na emocje, jak również na procesy uczenia się i zapamiętywania. Jeśli mózg nie produkuje dopaminy, to proces uczenia się ustaje. Ponadto wiadomo, że kontakt z nowością prowadzi do uwalniania dopaminy w tym układzie. Dlatego dopominę określa się też mianem substancji ciekawości i zachowań eksploracyjnych, poszukiwania nowości (ang. novelty seeking behavior).

13 Mózg zawsze pyta, dlaczego ma się czegoś uczyć

14 NeuroBiofeedback

15

16

17 Czytanie aktywizuje pięć obszarów kompetencyjnych: koncentracji, komunikacji, inteligencji emocjonalnej, emocji i odpoczynku Koncentracja Poprawia i wydłuża czas koncentracji, stymuluje proces skupienia uwagi, usprawnia zdolność myślenia analitycznego, angażuje i pobudza do współpracy obydwie półkule mózgowe. Uczy myślenia logicznego, przyczynowo-skutkowego, krytycznego, refleksyjnego. Zapobiega przebodźcowaniu na skutek nadmiernego kontaktu z nowoczesnymi technologiami. Komunikacja Wzbogaca słownictwo, poszerza doświadczenia językowe, uczy języka, pozwala odkrywać nowe pojęcia, wzmacnia swobodę mówienia i wypowiadania się. Uczy wyrażania myśli i rozumienia sposobów mówienia innych ludzi.

18 Czytanie aktywizuje pięć obszarów kompetencyjnych: koncentracji, komunikacji, inteligencji emocjonalnej, emocji i odpoczynku Inteligencja emocjonalna i wyobraźnia Buduje zasoby osobiste czytelników, zaspakaja potrzeby emocjonalne, stymuluje wyobraźnię (mózg przemienia opisy na obrazy), rozwija zainteresowania, wyzwala ciekawość, uczy wartości odróżniania dobra od zła. Emocje Czytanie odpowiednich książek jest polecane jako forma leczenia psychoterapeutycznego dzieci nieśmiałych, agresywnych, z trudnościami w rozwoju emocjonalno-społecznym. Książka może pomóc zarówno w poznaniu sytuacji, z którymi dziecko się nie zetknęło, jak też posłużyć za temat rozmowy o trudnych emocjach, których samo doświadcza. Czytanie uczy empatii i wrażliwości. Odpoczynek Czytanie to świetna zabawa! A podróż w świat wyobraźni daje wytchnienie i tak potrzebną współczesnym dzieciom ciszę (przebodźcowanie).

19 Książki psychoedukacyjne

20

21

22

23

24 Dzięki współpracy obydwu półkul jesteśmy w stanie odczytać poniższy tekst :-)

25

26

27 W jaki sposób można zjeść słonia? Po kawałku! Brian Tracy Jak to, czego mam się nauczyć, ma się do moich życiowych celów? Analiza zysków i strat (zabierając się do nauki pomyśl co zyskujesz jak się tego nauczysz i co tracisz jak naukę odłożysz na bok). Zacznij od zaraz! To ile czasu poświęcić na naukę zależy od tego jak się uczysz (koncentracja). Zjedz tego słonia! Podziel materiał na małe partie i ucz się systematycznie! Wyznacz sobie nagrodę. Miej dobre przekonania na temat nauki.

28

29 Mieć piękny umysł Edward de Bono Edward de Bono (ur. 12 maja 1933) brytyjski lekarz. Urodził się na Malcie, ukończył studia medyczne na tamtejszym Royal University; był następnie stypendystą na Oxfordzie, gdzie uzyskał tytuł doktora medycyny. Posiadacz stopni naukowych w dziedzinach filozofii i fizjologii. Jest światowym autorytetem w bezpośrednim nauczaniu tzw. "twórczego myślenia" autorem popularnego określenia "lateral thinking" ("myślenie równoległe"). Prowadził odczyty i wykłady w 45 krajach świata, był wykładowcą m.in. na Harvardzie, Uniwersytecie Londyńskim, uniwersytetach w Cambridge, Oxfordzie. Jest autorem ponad 30 książek przetłumaczonych na 24 języki świata m.in. polski, chiński, koreański, japoński, arabski, hebrajski, a także wszystkie języki

30

31 Literatura: T. Buzan: Pamięć na zawołanie. Łódź T. Buzan: Mapy twoich myśli. Łódź T. Buzan: Potęga umysłu. Łódź T. Buzan: Podręcznik szybkiego czytania. Łódź Z. Brześkiewicz: Super umysł. Białystok R. Hale-Evans: 75 sposobów na zwiększenie wydajności umysłu. Gliwice D. O Brien: Sztuka zapamiętywania. Warszawa S. Rimm: Bariery szkolnej kariery. Dlaczego dzieci zdolne mają słabe stopnie? Warszawa M. Partyka: Zdolni, utalentowani, twórczy. Poradnik dla pedagogów, psychologów, nauczycieli i rodziców. W-wa E. de Bono: Mieć piękny umysł. Warszawa 2010; tenże: Kurs Myślenia. Łódź 2007; tenże: Naucz swoje dziecko myśleć. Warszawa 1994; tenże: Sześć kapeluszy czyli Sześć sposobów myślenia. Warszawa 1996.

32 Dziękuję za uwagę