PROGRAMU OCZYSZCZANIA MIASTA ZGORZELEC Z AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST

Transkrypt

1 Podsumowanie opiniowania, konsultacji i postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu PROGRAMU OCZYSZCZANIA MIASTA ZGORZELEC Z AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST AKTUALIZACJA NA LATA Zgorzelec 2011

2 Spis treści 1 WSTĘP Podstawa prawna opracowania aktualizacji Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Obowiązek opracowania Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Obowiązek opiniowania i konsultacji społecznych projektu planu Obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Stwierdzenie konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Konsultacje społeczne w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko Opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą Zamieszenie informacji w publicznie dostępnych wykazach Sposób wykorzystania uwag zgłaszanych w procesie opiniowania i konsultacji Ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w tym na obszar NATURA Sposoby ograniczania potencjalnych konfliktów środowiskowych i społecznych Propozycje rozwiązań alternatywnych w stosunku do przewidywanych w planie wraz z uzasadnieniem ich wyboru Analiza wielokryterialna wariantów systemu gospodarki odpadami komunalnymi Falsyfikacja wyboru rozwiązań systemowych i technologicznychbłąd! Nie zdefiniowan 2.4 Wnioski i zalecenia do sposobu realizacji projektu planu Wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu Monitorowanie przedsiębiorców odbierających odpady komunalne Wskaźniki monitorowania osiągania celów przyjętych w Planie Gospodarki Odpadami dla miasta Zgorzelec

3 Spis załączników Załącznik 1 Zawiadomienie o przystąpieniu do opracowania projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na tablicy ogłoszeń Załącznik 2 Zawiadomienie o przystąpieniu do opracowania projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone w prasie Załącznik 3 Zawiadomienie o opracowaniu projektu Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone w prasie Załącznik 4 Zawiadomienie o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na tablicy ogłoszeń Załącznik 5 Ogłoszenie prasowe o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 6 Wystąpienie o opinię Starosty Zgorzeleckiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 7 Wystąpienie o opinię Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 8 Wystąpienie o opinię Marszałka Województwa Dolnośląskiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 9 Opinia Zarządu Powiatu Zgorzeleckiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 10 Opinia Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 11 Opinia Marszałka Województwa Dolnośląskiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 12 Wystąpienie opinię w sprawie konieczności wykonania prognozy oddziaływania na środowisko oraz o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania 3

4 na środowisko - jeśli jest wymagana dla projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata skierowana do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. 52 Załącznik 13 Wystąpienie opinię w sprawie konieczności wykonania prognozy oddziaływania na środowisko oraz o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko - jeśli jest wymagana -- skierowana do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego Załącznik 14 Opinia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o braku konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 15 Postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Załącznik 16 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na stronie internetowej Załącznik 17 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata ww. dokumentu zamieszczona na tablicy ogłoszeń Załącznik 18 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata oraz prognozy oddziaływania na środowisko ww. dokumentu zamieszczona informacja prasowa Załącznik 19 Prośba o opinię w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dotyczącą prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zgodnie z obowiązującym Planem Gospodarki Odpadami dla Miasta Zgorzelec skierowana do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska Załącznik 20 Prośba o opinię dotyczącą prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata skierowana do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego

5 Załącznik 21 Opinia Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego dotyczącą projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu I Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata wraz z prognozą odziaływania na środowisko Załącznik 22 Opinia Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dotyczącą Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata wraz z prognozą odziaływania na środowisko

6 1 Wstęp Niniejszy dokument został opracowany w celu realizacji zapisu art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz z późniejszymi zmianami), zgodnie z którym należy załączyć pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a także informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, opinie właściwych organów, zgłoszone uwagi i wnioski, wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone, propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. 1.1 Podstawa prawna opracowania aktualizacji Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Obowiązek opracowania Aktualizacji Programów Ochrony Środowiska (w tym programów sektorowych którym jest program oczyszczania miasta z azbestu) wprowadzono w ustawie Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz.U z późniejszymi zmianami), w której w art. 17 organ wykonawczy województwa, powiatu i gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio wojewódzkie, powiatowe i gminne programy uwzględniając wymagania z art.14, w którym przewidziano, iż program przyjmuje się na 4 lata, z tym że przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata. Programy służą osiągnięciu celów wyznaczonych w polityce ekologicznej państwa Obowiązek opracowania Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Stosowanych Na Terytorium Polski przyjęty przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002 roku nałożył na Burmistrza obowiązek opracowania Programu usuwania azbestu. Burmistrz miasta Zgorzelec wywiązał się z tego obowiązku opracowując Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Zgorzelec w latach , który został przyjęty do realizacji Uchwałą nr 38/07 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 27 marca Program ten przewidział konieczność sporządzania co dwa lata 6

7 raportów z jego realizacji oraz co cztery lata aktualizacji uwzględniającej rekomendacji z raportu oraz nowe uwarunkowania formalne i prawne. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej 4 marca 2008 r. przyjęła Raport z realizacji w latach Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, stosowanych na terytorium Polski. Było to podstawą podjęcia prac nad aktualizacją krajowego planu usuwania azbestu, który został opracowany w roku 2009 jako Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata i przyjęty uchwałą Rady Ministrów nr 122/2009 z dnia 14 lipca 2009 Uchwały tej jednak nie poprzedzono strategiczną oceną oddziaływania na środowisko, która została wszczęta dopiero jesienią 2009 roku. Dla programu opracowano Prognozę oddziaływania na środowisko projektu Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata i poddano miedzy innymi konsultacjom społecznym. Program ten został ostatecznie przyjęty do realizacji uchwała Rady Ministrów Nr 29/2010 podjętą 15 marca 2010 roku. Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata jest aktualizacją "Program Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest z Terenu Miasta Zgorzelec na lata " przyjętego uchwałą nr Uchwała Nr 38/07 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 27 marca 2007 uwzględniającego rekomendacje Raport z realizacji programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Zgorzelec za lata przyjętego uchwałą Uchwała nr 408/10 Rady Miasta Zgorzelec z dn. 9 września 2010 r. w sprawie Raportu z realizacji Programu Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest z terenu Miasta Zgorzelec za lata Obowiązek opiniowania i konsultacji społecznych projektu programu Opiniowanie Obowiązek opiniowania projektu Programów wprowadzono w ustawie Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz.U z późniejszymi zmianami), w której w art. 17 organ wykonawczy gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, sporządza odpowiednio projekt gminnego programu ochrony środowiska, który zgodnie z art. 17 ust. 2 poddaje opiniowaniu organowi wykonawczemu powiatu. Ponieważ program odnosi się do zagadnień związanych z gospodarką odpadami podlega zaopiniowaniu przez Marszałka Województwa oraz Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej (ustawie o odpadach z z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U Nr 62 poz. 628 późniejszymi zmianami). Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska projekt Programu został wysłany do zaopiniowania - Załącznik 6, Załącznik 7, Załącznik 8. Uzyskano natomiast opinie Starosty oraz Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej oraz Marszałka Województwa Dolnośląskiego - Załącznik 9, Załącznik 10, Załącznik 11. 7

8 Zgłoszone uwagi Brak uwag Sposób wykorzystania uwag Brak uwag Konsultacje społeczne Na podstawie art. 17 ust. 4 ustawy Prawo ochrony środowiska (tj. Dz.U ze zm.) w trybie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 03 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko /Dz.U / oraz zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska burmistrz ma obowiązek zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa w opracowywaniu projektu Programu. Zgodnie z art Organ opracowujący projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa, bez zbędnej zwłoki, podaje do publicznej wiadomości informację o: 1) przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie; 2) możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu; 3) możliwości składania uwag i wniosków; 4) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania; 5) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków; 6) postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone. Zgodnie z zapisami art. 3 ust 1. pkt.11 przez podanie do publicznej wiadomości rozumie się: a) udostępnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu właściwego w sprawie, b) ogłoszenie informacji, w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie, c) ogłoszenie informacji przez obwieszczenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu planowanego przedsięwzięcia, a w przypadku projektu dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasięgu, d) w przypadku gdy siedziba organu właściwego w sprawie mieści się na terenie innej gminy niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot postępowania 8

9 także przez ogłoszenie w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot postępowania. Społeczeństwo w dniu powiadomiono o przystąpieniu do opracowania projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Konsultacje społeczne do projektu Programu zostały przeprowadzone poprzez umieszczenie zawiadomienia informującego o sporządzeniu dokumentu w poniżej wymienionych miejscach: BIP strona internetowa Urzędu Miasta Zgorzelec - Załącznik 3; tablica ogłoszeń w Urzędzie Miasta Zgorzelec- Załącznik 1; ogłoszenie w prasie -Załącznik 3. Nie wniesiono w ustawowym terminie 21 dni (jak również do dnia dzisiejszego) uwag do przedmiotowego dokumentu Zgłoszone uwagi Brak uwag Sposób wykorzystania uwag Brak uwag. 1.2 Obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Zgodnie ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wymagają przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko to zgodnie (Art. 46 ustawy). Zgodnie z Art.3 ust 14) za strategiczną ocenie oddziaływania na środowisko rozumie się postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu, obejmujące w szczególności: a) uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, b) sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko, 9

10 c) uzyskanie wymaganych ustawą opinii, d) zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu Stwierdzenie konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Zgodnie z Art ustawy organ opracowujący projekty dokumentów, po uzgodnieniu z właściwymi organami (organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska) może odstąpić od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli uzna, że realizacja postanowień danego dokumentu nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko. Odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o którym mowa w ust. 1, może dotyczyć wyłącznie projektów dokumentów stanowiących niewielkie modyfikacje w ustaleniach przyjętych już dokumentów lub projektów dokumentów dotyczących obszarów w granicach jednej gminy. Odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, wymaga uzasadnienia zawierającego informacje o uwarunkowaniach: 1) charakter działań przewidzianych w dokumentach, o których mowa w art. 46 i 47, w szczególności: a) stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć, b) powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach, c) przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska, d) powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska; 2) rodzaj i skala oddziaływania na środowisko, w szczególności: a) prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość i odwracalność oddziaływań, b) prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych, c) prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla środowiska; 3) cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności: a) obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystywanie terenu, 10

11 b) formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym. Niniejszy dokument ustala ramy dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki na terenie miasta w zakresie usytuowania, rodzaju i skali planowanych przedsięwzięć. Niniejszy dokument jest niezwykle przydatny w zakresie zrównoważonego rozwoju miasta Zgorzelec w zakresie ochrony środowiska zawierając w sobie elementy, które zmierzają wyłącznie do jego poprawy. W/w dokument nie wpłynie ujemnie w żadnym wypadku na środowisko naturalne w mieście, wręcz przeciwnie stwarza ramy instytucjonalne, które pozwolą w należyty sposób chronić poszczególne komponenty środowiska na terenie miasta oraz podejmować działania w celu jego poprawy. Zapisy wzmiankowanego dokumentu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi i dla środowiska. Realizacja zapisów Programu nie spowoduje również wystąpienia oddziaływań skumulowanych ani transgranicznych. Niniejszy dokument nie wpływa negatywnie na poszczególne formy ochrony przyrody, w tym na obszary Natura 2000 znajdujące się w obrębie Miasta Zgorzelec ani leżące w najbliższym sąsiedztwie. Odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o którym mowa może dotyczyć projektu dokumentu stanowiącego niewielkie modyfikacje w ustaleniach Programu usuwania azbestu oraz dotyczy obszarów w granicach jednej gminy. Analizując możliwość odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, o którym wzięto pod uwagę następujące uwarunkowania: 1) charakter działań przewidzianych w projekcie Programu ochrony środowiska w szczególności: a) stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedcięć, b) powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach a w szczególności uwarunkowań przedstawionych w: Strategii Zrównoważonego Rozwoju Polski do 2025 r. - Narodowej Strategii Ochrony Środowiska na lata II Polityce Ekologicznej Państwa, Polityce Ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata , Polityce Ekologicznej Państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (MP ), Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (MP ), 11

12 Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata (uchwała Nr 39/2010 Rady Ministrów) Strategii Gospodarki Odpadami Komunalnymi Dolnego Śląska, Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego, Programie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska województwa dolnośląskiego, Planie zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego, Strategii energetycznej województwa dolnośląskiego, Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami Województwa Dolnośląskiego na lata z uwzględnieniem lat (Uchwała NR XL / 650 / 09 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 30 kwietnia 2009r w sprawie aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami Województwa Dolnośląskiego na lata z uwzględnieniem lat ). Strategii rozwoju powiatu zgorzeleckiego na lata , Planie ochrony środowiska dla powiatu zgorzeleckiego na lata z perspektywą na lata , Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Zgorzelec w latach ; Raport z realizacji Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Zgorzelec za lata ; Raport z realizacji Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Zgorzelec za lata ; Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu powiatu zgorzeleckiego w latach ; Programie ochrony środowiska Miasta Zgorzelec na lata , Sprawozdaniu z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta Zgorzelec za lata , Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Zgorzelca, Wieloletnim programie inwestycyjnym dla miasta Zgorzelec na lata , Wytyczne wynikające ze zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zgorzelec, Wspólna strategia rozwoju Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz. c) przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności w celu wspierania zrównoważonego rozwoju, oraz we wdrapaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska, 12

13 d) powiązania z problemami dotyczącymi ochrony środowiska polegały na zaproponowaniu działań ochronnych dla poszczególnych komponentów środowiska, 2) rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności: a) prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg, częstotliwość i odwracalność oddziaływań polegało w każdym z proponowanych działań na minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko. Zawarte propozycje wprowadzają ramy postępowanie w programach sektorowych takich jak studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, gminnych strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, turystyki wykorzystywania terenu b) nie zaobserwowano możliwości wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych, c) prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla środowiska na wskutek zaproponowanych ograniczeń wpłyną wyłącznie pozytywnie na poszczególne komponenty środowiska 3) przeanalizowano cechy obszaru objętego potencjalnym oddziaływaniem na środowisko, w szczególności: a) obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów jakości środowiska wprowadzając zapisy ograniczające negatywny wpływ presji człowieka na środowisko w tym ograniczające intensywność wykorzystywanie terenu, b) przeanalizowane istniejące formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym oraz zaproponowano nowe obszary, które powinny być poddane ochronie prawnej W związku z powyższym wystąpiono do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w sprawie konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz - Załącznik 12, Załącznik 13. Organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz uznał, że konieczne jest przeprowadzanie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko - Załącznik 15. Natomiast Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska takiej konieczności nie stwierdził - Załącznik

14 1.2.2 Uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Zgodnie z Art. 53. ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa ( ) na organie opracowującym projekty dokumentów ciąży konieczność uzgodnienia z właściwymi organami czyli z organem Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz Regionalnym dyrektorem ochrony środowiska zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Organ opracowujący projekt dokumentu uzgadniał z właściwymi organami, zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko -,Załącznik 12, Załącznik 13. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska uzgodnili zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania projektowanego dokumentu na środowisko zgodny z art. 51 ust. 2 i art. 52 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa ( ) - Załącznik 14. Organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej ustalił zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektowanego dokumentu zgodny z art. 51 oraz art. 52 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - Załącznik Konsultacje społeczne w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko Na podstawie w art. 54 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227) Organ opracowujący projekt dokumentu zapewnia możliwość udziału społeczeństwa, zgodnie z przepisami działu III rozdział 1 i 3, w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Zgodnie z art Organ opracowujący projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa, bez zbędnej zwłoki, podaje do publicznej wiadomości informację o: 1) przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie; 2) możliwościach zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu; 3) możliwości składania uwag i wniosków; 4) sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie co najmniej 21-dniowy termin ich składania; 5) organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków; 14

15 6) postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone. Zgodnie z zapisami art. 3 ust 1. pkt.11 przez podanie do publicznej wiadomości rozumie się: a) udostępnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu właściwego w sprawie, b) ogłoszenie informacji, w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie, c) ogłoszenie informacji przez obwieszczenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu planowanego przedsięwzięcia, a w przypadku projektu dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasięgu, d) w przypadku gdy siedziba organu właściwego w sprawie mieści się na terenie innej gminy niż gmina właściwa miejscowo ze względu na przedmiot postępowania także przez ogłoszenie w prasie lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości lub miejscowościach właściwych ze względu na przedmiot postępowania. Społeczeństwo powiadomiono w dniu o wszczęciu postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata a następnie zawiadomiono o możliwości zapoznania się z projektem dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Konsultacje społeczne do projektu Programu zostały przeprowadzone poprzez umieszczenie zawiadomienia informującego o sporządzeniu prognozy oddziaływania na środowisko projektowanego dokumentu oraz możliwości zapoznania się zarówno z prognozą oddziaływania jak i samym projektem dokumentu w poniżej wymienionych miejscach: BIP strona internetowa Urzędu Miasta Zgorzelec - Załącznik 16, tablica ogłoszeń w Urzędzie Miasta Zgorzelec- Załącznik 17, ogłoszenie w prasie -Załącznik 18. Nie wniesiono w ustawowym terminie 21 dni (jak również do dnia dzisiejszego) uwag do przedmiotowego dokumentu Zgłoszone uwagi Brak uwag Sposób wykorzystania uwag Brak uwag. 15

16 1.2.4 Opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą Zgodnie z Art Organ opracowujący projekt dokumentu poddaje projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko, opiniowaniu przez właściwe organy którymi są Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska - Załącznik 19 i Załącznik 20 Uzyskano pozytywne opinie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska - Załącznik 21, Załącznik Zamieszenie informacji w publicznie dostępnych wykazach Zgodnie z Art. 21. ust.2 ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dane o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie zamieszcza się w publicznie dostępnych wykazach. W wykazie takim zamieszcza się dane o o projektach dokumentów, o informacjach o stwierdzeniu konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, prognozach oddziaływania na środowisko; co zamieszczono w Internecie (BIP) i na tablicy ogłoszeń oraz w prasie: Załącznik 1, Załącznik 2, Załącznik 3, Załącznik 4, Załącznik 5, Załącznik 16, Załącznik 17, Załącznik Sposób wykorzystania uwag zgłaszanych w procesie opiniowania i konsultacji Brak uwag. 16

17 2 Ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko Organ opracowujący projekt Program oczyszczania miasta Zgorzelec z azbestu i wyrobów zawierających azbest aktualizacja na lata wystąpił do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we Wrocławiu z wnioskiem o wyrażenie opinii w zakresie konieczności wykonania prognozy oddziaływania ww. dokumentu na środowisko wraz z określeniem zakresu prognozy jeśli jest wymagana. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska stwierdził, że ww. dokument nie wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzgodnili zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania projektowanego dokumentu na środowisko zgodny z art. 51 ust. 2 i art. 52 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa ( ) - Załącznik 14. Organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej uznała iż istnieje konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz ustalił zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projektowanego dokumentu zgodny z art. 51 oraz art. 52 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko - Załącznik 15. Ocenie możliwych oddziaływań na środowisko poddano zadania inwestycyjne jak i nieinwestycyjne ujęte do realizacji w ramach poszczególnych celów w projekcie Program oczyszczania miasta Zgorzelec z azbestu i wyrobów zawierających azbest aktualizacja na lata Próbę oceny i identyfikacji znaczących oddziaływań na środowisko poszczególnych zadań dokonano w tabelach tzw. macierzach skutków środowiskowych, które są syntetycznym zestawieniem możliwych pozytywnych, negatywnych, bezpośrednich, pośrednich, krótkoterminowych, długoterminowych oddziaływań tych zadań. Dlatego też przyjęto, tak jak wskazano w opisie metodologii opracowania, że w Prognozie zostaną jedynie zidentyfikowane typy/rodzaje skutków środowiskowych oraz oceniony zostanie ich wpływ na poszczególne elementy środowiska z uwzględnieniem także wpływu na populacje i zdrowie ludzi oraz dziedzictwo kulturowe w tym zabytki. Biorąc jednak pod uwagę, że większość z zamierzeń inwestycyjnych przewidywanych do realizacji w ramach Program oczyszczania miasta Zgorzelec z azbestu i wyrobów zawierających azbest aktualizacja na lata wymagać będzie przeprowadzenia postępowań w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w 17

18 odniesieniu do konkretnych warunków środowiskowych przyjęto, że na tym etapie wystarczające będzie omówienie typowych oddziaływań i ich potencjalnych skutków środowiskowych. Do największych zagrożeń i problemów przyrodniczych z zakresu antropopresji z szczególnym uwzględnieniem gospodarki odpadami zawierającymi azbest należy zaliczyć: Przyrodniczo cenne tereny nie są objęte ochroną prawną - w ekofizjografii wskazuje się kilka bardzo wartościowych pod względem przyrodniczych terenów, które nie są objęte ochroną, na jaką zasługują narażone są na niekontrolowaną emisję odpadów powstawanie dzikich wysypisk. Konieczność systematycznego powiększanie systemu przyrodniczego miasta z uwzględnieniem ochrony przed odpadami. Brak ochrony prawnej wielu cennych drzew - w opracowaniu ekofizjograficznym sygnalizuje się istnienie wartościowych drzew pomnikowych, które nie tylko nie są objęte ochroną prawną, ale także nie są należycie wyeksponowane w krajobrazie oraz zagrożone są niewłaściwą gospodarka odpadami. Założono wzmocnienie ochrony obiektów przyrodniczych, zaliczonych do chronionych poprzez uznanie ich za pomniki przyrody decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody. Utrzymanie i przywrócenie powiązania geokompleksów, tworzących system przyrodniczy miasta oraz dążenie do wzbogacenia różnorodności siedlisk i składu gatunkowego ora minimalizacja zagrożeń wynikających z gospodarką odpadami. Powiązanie geokompleksów systemu przyrodniczego miasta z terenami otwartymi i chronionymi położonymi poza jego granicami. Kształtowanie nowych terenów zainwestowanych i zagospodarowanych z zachowaniem cennych elementów przyrody oraz nowoczesną gospodarką odpadami. Objęcie ich prawną formą ochrony przyrody i uznanie terenów cz. miasta za zespół przyrodniczo-krajobrazowy z szczególnym uwzględnieniem usprawnienia zbiórki odpadów komunalnych ze wzmiankowanego obszaru. wykształcenia systemu przyrodniczego miasta obejmującego następujące tereny: tereny doliny Nysy Łużyckiej z elementami objętymi prawną formą ochrony przyrody, tereny doliny Czerwonej Wody z zespołem leśnym po stronie wschodniej miasta, zespół zieleni i zadrzewień w rejonie ulicy Reymonta i Cmentarnej, zespoły ogrodów działkowych, terenów rolnych i upraw ogrodowych, tereny zabudowane przewidziane do przebudowy w dolinach Nysy Łużyckiej i Czerwonej Wody. 18

19 zachowanie istniejących lasów i zadrzewień oraz ich przebudowę i rozbudowę na rzecz przywrócenia i odtworzenia ich naturalnego charakteru (lasy obejmujące teren tzw. Parku Ujazdowskiego i zespołu podworskiego przy ul. Bolesławieckiej proponuje się do przekształcenia na tereny parków leśnych z udostępnieniem do celów rekreacji i wypoczynku, z zachowaniem ich funkcji ochronnych. przekształcenia na zieleń parkową części lasów w rejonie Zalewu Czerwona. rehabilitacja i rekultywacji zdegradowanych terenów położone w obszarze miasta, obejmujące w szczególności tereny popoligonowe oraz zdewastowane tereny poprzemysłowe a także zdegradowane nielegalnym składowaniem odpadów. Oceniając wpływ realizacji Programu na krajobraz stwierdzono, iż największy, negatywny wpływ na ten element środowiska wywierać mogą, podobnie jak w przypadku pozostałych zagadnień środowiskowych opisanych w ramach kolejnych punktów tego rozdziału, zadania w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest obejmujące: usuwanie wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych, oczyszczanie terenów nieruchomości, oczyszczanie obiektów użyteczności publicznej, miejsc publicznych, terenów byłych zakładów produkujących wyroby zawierające azbest, budowę składowisk odpadów azbestowych oraz budowę instalacji i urządzeń do unicestwiania włókien azbestu w odpadach azbestowych, zadania wspierające, w tym wsparcie finansowe opracowywania programów usuwania wyrobów zawierających azbest oraz oczyszczania terenów z azbestu na wszystkich szczeblach. Na podstawie przeprowadzonej oceny oddziaływania na środowisko planowanych do realizacji zadań ujętych w Program oczyszczania miasta Zgorzelec z azbestu i wyrobów zawierających azbest aktualizacja na lata ustalono, iż wszystkie zadania mogą na etapie budowy (realizacji zadania) wpłynąć krótkoterminowo negatywnie w sposób bezpośredni, pośredni oraz wtórny na ludzi oraz krótkoterminowo negatywnie bezpośrednio na wody, powierzchnię ziemi i gleby. Realizacja projektów nie wpłynie w sposób istotny na klimat oraz zasoby naturalne. Przewiduje się, że nie wystąpi relatywnie istotne oddziaływanie na zabytki i dobra Ustalono również, że na etapie eksploatacji przewiduje się długo- lub średnioterminowy i stały pozytywny bezpośredni lub pośredni wpływ realizacji projektów na ludzi, wody, powierzchnię ziemi oraz gleby. Wykonanie projektów nie wpłynie w sposób istotny na klimat oraz zasoby naturalne. Wprowadzenie systemu zorganizowanego odbioru odpadów zawierających azbest zdecydowanie korzystnie wpłynie na stan środowiska w mieście. Przyczyni się to do zmniejszenia ilości odpadów kierowanych bezpośrednio na składowiska poprzez poddawanie ich w pierwszej kolejności przeciwdziałaniu zmieszania z innymi grupami odpadów. Ponadto objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowanym odbiorem odpadów wyeliminuje zjawisko niekontrolowanej emisji odpadów, w tym odpadów opakowaniowych i surowcowych a w szczególności bardzo uciążliwego związanego z porzucaniem odpadów na terenach stanowiących strefę publiczną. 19

20 Powodzenie tych działań wymaga zastosowanie skutecznych instrumentów finansowych, właściwej kontroli i nadzoru nad jednostkami odpowiedzialnymi za realizację tych zadań a także wykonanie działań zgodnie z przyjętym harmonogramem. Bardzo istotne jest zrealizowanie szeroko zakrojonej akcji edukacyjno informacyjnej wśród społeczności lokalnej. W zależności od skuteczności wdrażania rozwiązań organizacyjnych i technicznych w zakresie zbiórki odpadów komunalnych można prognozować poprawę warunków środowiska miejskiego. Wzrost ilości zbiórki odpadów, które można ponownie wykorzystać będzie pozytywnie wpływał na ograniczenie degradacji środowiska a w szczególności gleb i zasobów leśnych oraz krajobrazu. W projekcie programu przedstawiono działania, z określeniem terminu ich realizacji, które mają na celu poprawę sytuacji w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest. Zaproponowany system gospodarki odpadami komunalnymi obejmuje budowę instalacji zagospodarowania odpadów, na które mają się składać m.in. sortownie, kompostownie, mechaniczno biologiczne i termiczne przekształcanie odpadów. Realizacja zadań korzystnie wpłynie na stan środowiska i jednocześnie zdrowie ludzi oraz standard życia na terenie miasta. Zbiórka wybranej grupy odpadów spowoduje iż zaplanowane Zakłady Zagospodarowania Odpadów (ZZO) odbywać się będzie w ramach lokalizacji które zostały wskazane w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami. Wszystkie potencjalne lokalizacje znajdują się poza terenem powiatu tak nie przewiduje się budowy regionalnego ZZO do którego będą trafiać również selektywnie zebrane odpady zawierające azbest zgodnie z programem. Budowa obiektów związanych z prowadzeniem selektywnej zbiórki odpadów surowcowych może negatywnie oddziaływać na środowisko na etapie realizacji inwestycji, głównie z powodu możliwości zniszczenia krajobrazu poprzez zajęcie nowych terenów i prowadzenia na nich prac budowlanych. Niezależnie od poczynionych analiz lokalizacja nowych miejsc zbiórki, zaproponowanych w planie selektywnej zbiórki odpadami wymaga dalszych szczegółowych studiów i analiz gdyż niewątpliwie korzystniejszym są efektywne działania organizacyjne i edukacyjnie. Projekt Planu przewiduje konieczność przeprowadzeni kampanii edukacyjnej mających na celu uświadomienie społeczności lokalnej zagrożeń i ryzyka a także korzyści dla środowiska związanych z realizacja planu gospodarki odpadami a w szczególności związanych z budową nowych instalacji na terenie miasta. Konkludując należy stwierdzić iż wśród planowanych działań brak jest działań mających jednoznacznie negatywny wpływ na oceniane komponenty środowiska. Większość będzie skutkować pozytywnie lub będzie naturalna. Dostrzeżono jednak pewna grupę działań które będą miały zarówno pozytywny jak i negatywny skutek. Jednak zaniechani ich wykonania miałoby wyłącznie negatywny skutek dla poszczególnych ocenianych komponentów środowiska. Dotyczy to w szczególności budowy instalacji odzysku i unieszkodliwiania której funkcjonowanie będzie obciążało środowisko jednak bez tej instalacji negatywna presja będzie znacznie większa w szczególności negatywnego oddziaływania na zdrowie i życie ludzi. 20

21 2.1 Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, w tym na obszar NATURA 2000 Zapobieganie i ograniczanie negatywnego oddziaływania na środowisko mogących być rezultatem realizacji planu następować będzie poprzez: promowanie działań mających na celu minimalizację ilości wytwarzanych odpadów komunalnych zarówno niebezpiecznych jak i innych niż niebezpieczne, rozwój selektywnej zbiórki i odzysku wybranych frakcji odpadów (niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych występujących w odpadach komunalnych), minimalizację emisji zanieczyszczeń do środowiska podczas zastosowanie mechanicznej i biologicznej formy przetwarzania odpadów komunalnych, wykorzystanie produktów procesu przetwarzania odpadów surowców wtórnych do odzysku materiałowego, minimalizację emisji do środowiska zanieczyszczeń ze składowisk składowania odpadów poprzez istotne ograniczanie ilości składowanych odpadów oraz składowanie wyłącznie odpadów wcześniej przetworzonych z szczególnym uwzględnienie odpadów wielkogabarytowych co pozwoli na znaczące zmniejszenie emisji gazów i odcieków ze składowisk oraz zmniejszenie ich uciążliwości i zagrożeń dla środowiska. Wzmiankowane powyżej działania mają charakter działań prewencyjnych, chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem tj. zapobiegających emisjom poprzez eliminację wytwarzania i odzysk części odpadów oraz znacząco ograniczających emisje zanieczyszczeń do środowiska z planowanych instalacji poprzez odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne. Do przedsięwzięć realizowanych w ramach Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko należą wszystkie inwestycje na etapie budowy a w szczególności w zakresie rozwiązań infrastrukturalnych. Natomiast na etapie eksploatacji drogi, zbiorniki retencyjne. Negatywne oddziaływanie tych inwestycji na środowisko można ograniczyć do racjonalnego poziomu poprzez zastosowanie najlepszej 21

22 dostępnej techniki oraz lokowanie na obszarach najmniej podatnych na wpływ funkcjonujących obiektów. Ponadto prawidłowo zrealizowana inwestycja, uwzględniający potrzeby ochrony środowiska zarówno na etapie budowy jaki i w fazie eksploatacji inwestycji pozwoli także ograniczyć negatywne oddziaływania. Do powszechnych działań ograniczających negatywne oddziaływanie powinny należeć na etapie budowy: - prawidłowe eksploatowanie sprzętu i placu budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków siedliskowych; -stosowanie najlepszych dostępnych technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych; - dostosowanie terminów prac do kalendarza ochrony zwierząt. Realizacja rozbudowy infrastruktury transportu drogowego, lokalizacja nowych punktów zbiórki musi uwzględniać układy przyrodnicze oraz ciągłość funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Realizując inwestycje drogowe należy ograniczać ewentualną presje na tereny szczególnie wrażliwe, ograniczać tworzenia barier dla funkcjonowania poszczególnych komponentów. Istotne jest zachowanie drożności korytarzy ekologicznych oraz utrzymanie głównych szlaków migracji zwierząt. Zapewnienie przepustów lub przejść dla zwierząt pozwoli na wykorzystywanie istniejących korytarzy migracji zwierząt. Mając na uwadze duży zasięg oraz w większości przypadków nieodwracalny charakter przekształceń środowiska podczas realizacji inwestycji związanych z gospodarkę odpadami, zaleca się dokładne rozważanie lokalizacji inwestycji a także zastosowanie najlepszych dostępnych a w szczególności przyjaznych dla środowiska rozwiązań technicznych. 2.2 Sposoby ograniczania potencjalnych konfliktów środowiskowych i społecznych Analiza dokumentu wskazuje, iż żadne z działań nie ma jako podstawowego celu ochrony zasobów przyrody. Wiele zagadnień w sposób pośredni ma charakter proekologiczny, bowiem dodatkowym ich efektem będzie ograniczanie niekorzystnych oddziaływań lub wzbogacanie i estetyzacja śródmiejskiej zieleni. Praktycznie wszystkie podejmowane działania mają charakter prospołeczny realizowany na wielu płaszczyznach: poprzez rozwój infrastruktury, estetyzację i wzbogacanie przestrzeni publicznych, stwarzanie warunków dla rekreacji, poprawę wyposażenia i funkcjonowania sektora usług publicznych i komercyjnych. Potencjalny konflikt społeczny może się wiązać z realizacją punktów zbierania odpadów a w mniejszym stopniu modernizacji ZZO w Jędrzychowicach. Skutki 22

23 negatywne, które mogą być odczuwane przez mieszkańców bezpośredniego sąsiedztwa, to wzmożony ruch samochodów (odbiór odpadów), hałas, zanieczyszczenia, pogorszenie bezpieczeństwa na drogach (generowane przez duży ruch pojazdów), a także utrata części prywatności, a nawet pogorszenie warunków zamieszkania. Można spodziewać się również sprzeciwów związanych z wykorzystaniem parków i skwerów na cele inne niż odtworzenie systemu przyrodniczego miasta. W ogólnym bilansie, oddziaływania pozytywne dotyczyć będą znacznie większej liczby ludności, ale oddziaływania negatywne aczkolwiek dotkną stosunkowo niewielkiej grupy, mogą być dla niej uciążliwe. W szerszym ujęciu rewitalizacja dzielnicy śródmiejskiej w bardzo kompleksowy sposób i w ujęciu całościowym może spotkać się z oporem części mieszkańców tych terenów przed zbyt radykalnymi proponowanymi zmianami stylu ich życia. Skala i możliwe konsekwencje tego zjawiska są trudne do prognozowania, aczkolwiek być może konieczne będzie poszerzenie komponentu społecznego o dodatkowe zadania z zakresu edukacji i dyskusji społecznej. 2.3 Propozycje rozwiązań alternatywnych w stosunku do przewidywanych w planie wraz z uzasadnieniem ich wyboru W trakcie prac nad Planem przewidziano dwa warianty organizacyjne różniące się miedzy sobą sposobem finansowania poszczególnych czynności związanych z unieszkodliwieniem odpadów zawierających azbest na terenie miasta Zgorzelec. W wariancie I samorząd będzie finansował wyłącznie koszt transportu i unieszkodliwienia wyrobów zawierających azbest. Sposób przeprowadzenia wyboru oraz terminu usuwania płyt cementowo azbestowych eternitu. Po zatwierdzeniu formy oraz sposobu dofinansowywania przedsięwzięcia polegającego na zdjęciu i unieszkodliwieniu zabudowy eternitowej przeprowadzony zostanie cykl spotkań z właścicielami obiektów, którzy zgłosili posiadanie tej zabudowy. Na spotkaniach tych przedstawiony zostanie sposób oraz terminy usuwania płyt azbestowo cementowych oraz forma pomocy (dofinansowania). Osoby przybyłe na spotkania złożą deklarację co do ewentualnego terminu wymiany pokryć eternitowych. Trzeba podkreślić, że deklaracja ta nie jest obligatoryjna i termin w niej podany nie musi być ostatecznym terminem wykonania wymiany. Obligatoryjne będzie złożenie wniosku do Burmistrza miasta z prośbą o dofinansowanie usunięcia zabudowy eternitowej. W wariancie pierwszym przyjmuje się następujący sposób prowadzenia likwidacji zabudowy. 23

24 KROK 1 Przyjęcie wniosku, którego wzór stanowi załącznik nr 6 do niniejszego Programu. Przekazanie mieszkańcom wykazu firm posiadających zezwolenia na wytwarzanie odpadów azbestowych na terenie miasta Zgorzelca. KROK 2 Mieszkańcy na własny koszt dokonują zdjęcia zabudowy z płyt cementowo azbestowych. Miejsce czasowego zdeponowania płyt przygotowane jest przez firmę zajmującą się wytwarzaniem (zdjęciem) eternitu. Przekazanie właścicielowi nieruchomości oświadczenia o zdjęciu płyt azbestowo cementowych zgodnie z przepisami prawa. KROK 3 Transport wytworzonych odpadów przez koncesjonowaną firmę posiadająca zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych, wyłonioną w drodze przetargu przeprowadzonego przez Urząd Miasta. KROK 4 Unieszkodliwienia odpadów na składowisku. Dostarczenie dokumentów ewidencji odpadów świadczących o zgodnych z przepisami prawa ich unieszkodliwieniu. Dodatkowymi kosztami ponoszonymi przez właścicieli i zarządzających nieruchomościami jest rekonstrukcja pokrycia dachowego. Wariant II W wariancie II przyjmuje się, że przygotowaniem, nadzorem oraz kosztami całego przedsięwzięcia zajmie się Urząd Miasta w Zgorzelcu Również w wariancie II po zatwierdzeniu formy oraz sposobu dofinansowywania przedsięwzięcia polegającego na zdjęciu i unieszkodliwieniu płyt eternitowych przeprowadzony zostanie cykl spotkań z właścicielami obiektów, którzy zgłosili posiadanie tej zabudowy. Na spotkaniach tych, przedstawiony zostanie sposób oraz terminy usuwania płyt cementowo azbestowych oraz forma pomocy (dofinansowania). Osoby przybyłe na spotkania złożą deklarację co do ewentualnego terminu wymiany pokryć eternitowych. Należy podkreślić, że deklaracja ta nie jest obligatoryjna i termin w niej podany nie musi być ostatecznym terminem wykonania wymiany. Poszczególne etapy (kroki) wariantu II KROK 1 Określenie wstępnego terminu wymiany. KROK 2 24

25 Wybranie przez Urząd Miasta w drodze przetargu firmy zajmującej się zdjęciem i transportem odpadów płyt cementowo azbestowych KROK 3 Potwierdzenie terminu zdjęcia oraz usunięcia płyt eternitowych. Wykonanie zdjęcia. KROK 4 Zdeponowanie odpadów na składowisku. Dostarczenia dokumentów ewidencji odpadów świadczących o zgodnych z przepisami prawa ich unieszkodliwieniu. Właściciele i zarządzający nieruchomościami sfinansują natomiast całość kosztów związanych z zakupem i montażem nowego pokrycia dachowego 60% inwestycji. Podstawowymi instytucjami odpowiedzialnymi za przebudowę systemu gospodarki odpadami w województwie są: Urząd Marszałka Województwa Dolnośląskiego, Wojewoda Dolnośląski, Prezydenci i Burmistrzowie Miast województwa, Starostowie, Wójtowie Analiza wielokryterialna wariantów systemu gospodarki odpadami komunalnymi Analiza wielokryterialna jest narzędziem analitycznym, dającym możliwość zastosowania wymiernego matematycznego modelu porównawczego, wspierającego proces decyzyjny. Stosuję się ją jako analizę opartą na wielokryterialnym porównaniu poszczególnych cech. Porównania dokonano w oparciu o analizę zgromadzonych informacji charakteryzujących poszczególne tereny. Analizę tą wykonano w oparciu o założenia metody AHP (ang. Analytic Hierarchy Process), umożliwiającej uporządkowanie określonego zbioru wariantów i podwariantów realizacji systemu gospodarki odpadami. Stworzono macierze preferencji, rozbudowując możliwości oceny preferencji. Miało to na celu wprowadzenie elementów intersubiektywnego wartościowania. Na potrzeby analizy rozbudowano precyzję oceny rezygnując z pięciopoziomowej skali wartości na rzecz skali procentowej z tego też powodu na potrzeby oceny określono kryteria będące podstawą różnicowania wariantów, a następnie nadano im wagi według rang ważności. Zrezygnowano z badania spójności macierzy, gdyż modyfikacje sposobu oceny minimalizuje możliwość wystąpienia wewnętrznych niespójności. Grupy główne kryteriów oceny wariantów 25

26 Spośród wielu kryteriów możliwych do zastosowania w analizie wariantów lokalizacji przyjęto te, które są najbardziej miarodajne dla podejmującego decyzję, a także są różnicujące, tj. przyjmują istotnie różne wartości dla poszczególnych wariantów. Podstawą przeprowadzenia analizy jest przyjęcie możliwie szerokiego spektrum analizowanych czynników, które mogą charakteryzować zarówno teren jak i jego właściwości oraz otoczenie w strefie oddziaływania inwestycji. Współczesny sposób rozumienia środowiska inwestycji zakłada uwzględnienie w analizie zarówno aspektów technologicznych jak i środowiska przyrodniczego oraz społecznego. Analiza wariantów lokalizacji poszczególnych komponentów systemu oparta została o 4 zasadnicze grupy kryteriów: technologiczne, środowiskowe, społeczne, ekonomiczne. Wyznaczenie wartości (wagi) kryteriów wyboru oparto na analizie ich hierarchiczności czyli wpływu (uwarunkowania) dla poszczególnych kryteriów. Warunki porównania wariantów Dla potrzeb niniejszej analizy przyjęto trzy modele preferencji: 1) Model technologiczny: W modelu liczą się przede wszystkim te kryteria, które wynikają z funkcji technologicznych instalacji, choć ekonomia, ochrona przyrody i kwestie społeczne w procesie inwestycyjnym mogą być istotne. 2) Model ekonomiczny: Interes ekonomiczny uznany jest za najważniejszy obok niego liczy się forma instytucjonalna. Racje ochrony środowiska przyrodniczego i środowiska społecznego mogą mieć mniejsze znaczenie. 3) Model środowiskowy: Kryteria ochrony środowiska społecznego i przyrodniczego liczą się przede wszystkim, zaś kwestie ekonomiczne i technologiczne powinny ustąpić przed interesem społecznym czyli akceptacji i oddziaływania inwestycji. Na podstawie skonstruowanej macierzy, stworzono ranking końcowy. Powstał on poprzez obliczenie dla każdego wariantu wartości agregującej funkcji użyteczności. Wartość ta jest zważoną sumą iloczynów bezwzględnych wag wariantu na drodze od wariantu poprzez kryteria do celu. Tab. 2-1 Ranking końcowy analizy wielokryterialnej Wariant 1 Wariant 2 26

27 Kryteria techniczno - prawne 3,5 3,8 Kryteria ekonomiczne 3,5 4,0 Kryteria środowiskowe 3,8 4,1 3,6 4,0 Suma 10,9 11,9 Przedstawione wyniki analizy wskazują, że z punktu widzenia przyjętych do analizy cech cząstkowych, pogrupowanych w główne kryteria tematyczne, przy zastosowaniu przedstawionych modeli preferencji, należy uznać za najkorzystniejszy wariant 2. Należy jednak podkreślić, że otrzymane wyniki analizy nie mogą być traktowane jako ostateczne rozwiązania. Systemy wspomagania decyzji mogą jedynie ukazać podejmującemu decyzję, różnorakie aspekty poszczególnych wariantów decyzyjnych. Równie istotna jest dogłębna analiza kryteriów podejmowania decyzji zawarta w materiale opisowym, kartograficznym, w ocenach cząstkowych, itp. Niezwykle istotne jest również rozważenie kryteriów pozaparametrowych czyli takich, które w analizie mogą osiągać niską wagę (znaczenie), ale ze względu na subiektywną ocenę inwestora mogą odgrywać najważniejszą rolę. 2.4 Wnioski i zalecenia do sposobu realizacji projektu programu Program ma charakter niezwykle prorozwojowy w kontekście całego miasta i powinien być traktowany priorytetowo. Jednocześnie, niepodejmowanie działań zmierzających do zmiany obecnej sytuacji, będzie skutkować dalszym nagromadzaniem problemów rozwoju i sytuacji patologicznych z wiązanych z gospodarka odpadami komunalnymi na trenie miasta. Autorzy Prognozy nie znaleźli w analizowanym Programie ustaleń, które można traktować jako znacząco negatywne ze względu na skalę i charakter oddziaływań na środowisko. Program należy ocenić jako dokument o charakterze prośrodowiskowym - zarówno w kontekście oddziaływań bezpośrednich, jak i pośrednich. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania zaproponowanego w projekcie systemu gospodarki odpadami jest zachowanie określonych terminów realizacji przyjętych zadań, dostępność środków finansowych i brak protestów mieszkańców blokujących możliwość budowy nowych instalacji. W zakresie gospodarki odpadami komunalnymi objęcie zorganizowanym zbieraniem 100% mieszkańców zapewni budowanym instalacjom wykorzystywanie zaprojektowanych mocy przerobowych a także ich funkcjonowanie będzie uzasadnione ekonomicznie. Szczególny nacisk należy położyć tutaj na szeroką edukację mieszkańców w tym zakresie. 27

28 Samorząd powinien zdecydowanie skuteczniej przystąpić do egzekucji realizacji obowiązków przypisanych mieszkańcom gminy przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Wybór sposobu prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów w tym odpadów zawierających azbest powinien zostać podjęty po ostatecznym określeniu technologii regionalnego systemu gospodarki odpadami (właściwym momentem wydaje się decyzja Komisji Europejskiej dotycząca przyznania środków na realizację planowanych inwestycji). Jednak bez względu na docelowa formę systemu zbiórki i zagospodarowania odpadów surowcowych. Założeniem Programu jest proponowanie oraz prawno-organizacyjne przygotowanie działań mających na celu takie funkcjonowanie gospodarki odpadami ażeby zagwarantować ochronę poszczególnych komponentów środowiska. Proponowane do realizacji przedsięwzięć w ramach planu mają pozytywny wpływ na środowisko i proponowanie rozwiązań alternatywnych nie ma szczególnego uzasadnienia. Ewentualne negatywne oddziaływania mogą pojawić się na etapie budowy jednak będą musiały podlegać przewidzianej w prawie procedurze uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz ocenie oddziaływania na środowisko. Skutki środowiskowe podejmowanych działań silnie zależą od lokalnej odporności środowiska oraz od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia obszarów szczególnie wrażliwych. Przy budowie nowych obiektów inwestycyjnych należy przeprowadzić wieloetapowe studia lokalizacyjne w celu wyboru optymalnych rozwiązań. Wariantowanie inwestycji poza jej lokalizacją musi za każdym razem obejmować analizy technologiczne oraz organizacyjne. Należy jednak mieć na uwadze, iż niezrealizowanie inwestycji (tzw. wariant 0 ) ma bardzo duże, najczęściej negatywne konsekwencje środowiskowe. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji Programu Oczyszczania Miasta z Azbestu. Warunkiem prawidłowego funkcjonowania zaproponowanego w projekcie systemu gospodarki odpadami jest zachowanie określonych terminów realizacji przyjętych zadań, dostępność środków finansowych i brak protestów mieszkańców blokujących możliwość budowy nowych instalacji. Samorząd powinien zdecydowanie skuteczniej przystąpić do egzekucji realizacji obowiązków przypisanych mieszkańcom gminy przez ustawę o utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Skutki środowiskowe podejmowanych działań silnie zależą od lokalnej odporności środowiska oraz od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia obszarów szczególnie wrażliwych. 28

29 Należy jednak mieć na uwadze, iż niezrealizowanie programu (tzw. wariant 0 ) ma bardzo duże, najczęściej negatywne konsekwencje środowiskowe. Realizacja programu pozwoli na uzyskanie równowagi między rozwojem gospodarczym miasta a wymogami ochrony środowiska oraz doprowadzi do poprawy stanu poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczo-kulturowego. Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach Programu mają na celu poprawę stanu środowiska na terenie miasta. W związku z rozwojem gospodarczym regionu, wzrostem inwestycji przemysłowych i poziomu konsumpcji, zwiększającą się presją na obszary cenne przyrodniczo i niezurbanizowane, zwiększeniem zapotrzebowania na surowce - brak realizacji zapisów będzie skutkować wzrostem niekontrolowanej emisji odpadów. Potencjalne zmiany stanu poszczególnych komponentów środowiska w przypadku braku realizacji: degradacja gleb, straty w bioróżnorodności wynik powstawanie dzikich wysypiska śmieci, degradacji zieleni miejskiej, parków i cmentarzy; degradacja terenów zurbanizowanych; utrata terenów cennych różnorodności ekologicznej i cennych przyrodniczo terenów, degradacja walorów krajobrazu naturalnego i kulturowego, pogorszenie jakości powietrza w mieście jak i w okolicach składowiska odpadów komunalnych, zwiększającą się liczba mieszkańców narażonych na ponadnormatywne natężenie hałasu, wzrost zużycia surowców, wody i nadmierna eksploatacja kopalin, pogorszenie jakości życia mieszkańców, zagrożenie dla zdrowi i życia wynikające z niewłaściwego postępowania z odpadami zawierającymi azbest, pogorszenie stanu zabytków w związku ze złym stanem środowiska, utrata terenów kulturowocennych; niszczenie zasobów leśnych występowanie dzikich wysypisk odpadów, negatywne oddziaływanie na wszystkie komponenty środowiska niewłaściwe postępowanie z wytwarzanymi odpadami niebezpiecznymi W przypadku gdy Program oczyszczania miasta Zgorzelec z azbestu i wyrobów zawierających azbest aktualizacja na lata nie zostanie wdrożony negatywne trendy będą się pogłębiać, a zanieczyszczenie środowiska wzrastać. Istotnym zagrożeniem dla środowiska związanym z realizacją Programu będzie nieterminowe realizowanie uwzględnionych w niej priorytetów 29

30 Brak wystarczających bodźców ekonomicznych dla wdrażania nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przy bardzo niskich opłatach za składowanie odpadów nie można się przełomu w przejściu na zaawansowane technologie zagospodarowania odpadów. W wariancie kontynuacji aktualnego modelu postępowania z odpadami nie należy oczekiwać wydatnego podniesienia świadomości ekologicznej społeczeństwa lokalnego oraz nie należy spodziewać się zmiany modelu konsumpcji. To z kolei znowu przełoży się na wzrost poziomu generowanych odpadów, które trafiałyby na składowiska. 30

31 3 Wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone Nie zachodziła konieczność przeprowadzania postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko. 31

32 4 Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu Przebieg realizacji Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata musi być systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma podstawowe znaczenie informacyjne jednak jego głównym celem jest umożliwienie i optymalizacja zarządzania Programem. Zarządzanie obejmuje działania bieżące, niejako statutowe ale również okresowo dokonywanych ocen i aktualizacje wytyczonych celów, sformułowanych zadań jak i wyznaczonych priorytetów. Ustawa o odpadach wymaga, aby plany gospodarki odpadami były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Organ wykonawczy miasta przygotowuje co 2 lata sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami. Jeżeli będzie wymagała tego sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - winno być przeprowadzone stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu aktualizacji planu. Ocena realizacji Programu polega przede wszystkim na monitorowaniu czyli obserwacji zmian w wielu wzajemnie ze sobą powiązanych sferach funkcjonowania danego obszaru (ekonomicznej, społecznej, ekologicznej itp.). Proponowany system monitoringu powinien zawierać następujące działania: - permanentne pozyskiwanie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Programu (materiał stanowiący podstawę do analiz i ocen), - przetworzenie i analiza danych, - przygotowanie raportów z realizacji zadań ujętych w Programie, - analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Programu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, - analiza przyczyn zarejestrowanych odstępstw oraz identyfikacja działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, - wykonanie działań korygujących. 32

33 Zbudowanie takiego systemu monitoringu i prowadzenie opisanych działań pozwoli na bieżące monitorowanie realizacji Programu. Podstawą dla sprawnego zbierania danych monitoringu jest opracowany zestaw mierników 1. Diagnozowanie zmian kwalifikowanych elementów środowiska w zakresie gospodarki odpadami. 2. Diagnozowanie stopnia wykonania przyjętych celów Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata Monitoring partycypacyjny (społeczny). Zgodnie z zapisami Polityki Ekologicznej Państwa głównym celem średniookresowym (do 2010 r.) w sprawie kontroli i monitoringu jest pełna harmonizacja procedur i zakresu działań w tej dziedzinie z zaleceniami OECD, wymogami Unii Europejskiej oraz zobowiązaniami wobec konwencji międzynarodowych. Wymaga to w latach działań: powołanie nowych struktur organizacyjnych i wdrożenie systemów obiegu informacji w dziedzinie środowiska, niezbędnych do spełnienia przez Polskę warunków uczestnictwa w Unii Europejskiej i realizacji innych zobowiązań międzynarodowych, w tym: wdrożenie systemu rejestracji substancji niebezpiecznych spełniającego wszystkie wymagania ustawy o substancjach i preparatach chemicznych oraz ustawy o ochronie roślin uprawnych ; wdrożenie systemu informatycznego PRTR (uwalnianie i transfer zanieczyszczeń) wdrożenie systemu informatycznego SPIRS (rejestracja obiektów niebezpiecznych zgodnie z wymaganiami dyrektywy Seveso II); wzmocnienie etatowe służb inspekcji ochrony środowiska na szczeblu centralnym i regionalnym. 4.1 Zakres monitoringu Wdrażanie Programu Oczyszczania Miasta z Azbestu będzie podlegało regularnej ocenie w zakresie: Określenia stopnia wykonania przedsięwzięć / działań. Określenia stopnia realizacji przyjętych celów. Oceny rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem. Analizy przyczyn tych rozbieżności. 33

34 Burmistrz (poprzez Zespół Realizacji Programu) będzie oceniał co dwa lata stopień wdrożenia Programu. Ocena ta będzie podstawą przygotowania raportu z wykonania Programu. W początkowym okresie wdrażania Programu również co dwa lata będzie weryfikowana lista przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w najbliższych czterech latach. Oznacza to, ze pod koniec 2012 roku powinna być przygotowana nowa lista obejmująca lata W cyklu maksymalnie czteroletnim będzie oceniany stopień realizacji celów średniookresowych. Ocena ta będzie bazą do ewentualnej korekty celów i strategii ich realizacji. Taka procedura pozwoli na spełnienie wymagań zapisanych w ustawie "Prawo ochrony środowiska", a dotyczących okresu na jaki jest przyjmowany program ochrony środowiska i systemu raportowania o stanie realizacji programu ochrony środowiska. Ocena postępów we wdrażaniu programu usuwania azbestu, w tym przygotowanie raportu (co dwa lata). Opracowanie listy przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w kolejnych czterech latach (co dwa lata). Aktualizacja celów ekologicznych i kierunków działań (co cztery lata) Wskaźniki monitorowania osiągania celów przyjętych w Programie Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata System statystyki publicznej i państwowego monitoringu środowiska oraz pozostałe mechanizmy nadzoru i kontroli powinny być tak zmodyfikowane, aby można było: co 2 lata dokonywać oceny realizacji wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów usuwania azbestu sporządzonych w celu realizacji polityki ekologicznej państwa; dokonywać oceny realizacji wyznaczonych celów przez organy inspekcji ochrony środowiska na szczeblu krajowym i wojewódzkim. zaliczyć: Do szczególnie ważnych mierników realizacji polityki ekologicznej państwa należy stopień zmniejszenia ilości występujących w mieście wyrobów zawierających azbest (w %) między punktem odniesienia jakim jest rok 2006 a okresem sprawozdawczym; stosunek uzyskiwanych efektów ekologicznych do ponoszonych nakładów (dla oceny programów i projektów inwestycyjnych w ochronie środowiska); techniczno-ekologiczne charakterystyki materiałów, urządzeń, produktów (np. zawartość ołowiu w benzynie, zawartość rtęci w bateriach, jednostkowa emisja węglowodorów przy eksploatacji samochodu, poziom hałasu w czasie pracy samochodu itp.); zgodnie z zasadą dostępu do informacji dane te powinny być ujawniane na etykietach lub w dokumentach technicznych produktów. 34

35 Powyższe wskaźniki powinny być gromadzone i wykorzystywane do ocen realizacji polityki ekologicznej w dwóch przekrojach: terytorialnym i branżowym (do zakładu włącznie). Poza głównymi miernikami przy ocenie skuteczności realizacji polityki ekologicznej państwa będą stosowane wskaźniki społeczno - ekonomiczne, wskaźniki presji na środowisko i stanu środowiska oraz wskaźniki reakcji państwa i społeczeństwa, a mianowicie: a) wskaźniki społeczno - ekonomiczne: poprawa stanu zdrowia obywateli, mierzona przy pomocy takich mierników, jak długość życia, spadek umieralności niemowląt, spadek zachorowalności na obszarach, w których szkodliwe oddziaływania na środowisko i zdrowie występują w szczególnie dużym natężeniu (obszary występowania odpadów zawierających azbest); b) wskaźniki stanu środowiska i zmiany presji na środowisko: zmniejszenie ilości wyrobów zawierających azbest na terenie miasta Zgorzelec; zmniejszenie ilości odpadów unieszkodliwianych przez składowanie na rzecz innych bezpieczniejszych technologii; c) wskaźniki aktywności państwa i społeczeństwa: kompletność regulacji prawnych i tempo ich harmonizacji z prawem wspólnotowym i prawem międzynarodowym; spójność i efekty działań w zakresie monitoringu i kontroli; zakres i efekty działań edukacyjnych oraz stopień udziału społeczeństwa w procesach decyzyjnych; opracowanie i realizowanie przez grupy i organizacje pozarządowe projektów na rzecz ochrony środowiska. W nawiązaniu do wykonywanych ocen będą sporządzane 2 rodzaje raportów: raporty Rady Ministrów z realizacji polityki ekologicznej państwa przedkładane Sejmowi, sporządzane co 4 lata; raporty zarządów województwa, powiatu i gminny, przedkładane odpowiednio sejmikowi województwa. Poniżej zaproponowano istotne wskaźniki, przyjmując że lista ta nie jest wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana. Wskaźniki monitorowania Programu Ilość zdjętych pokryć dachowych zawierających azbest wytworzonych odpadów niebezpiecznych Ilość unieszkodliwionych odpadów niebezpiecznych zawierających azbest Stopień zdjęcia pokryć eternitowych Stopień wykorzystania środków finansowych zaplanowanych na realizację Programu... w danym roku. 35

36 Ilość odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym - wymiana rur z azbestocementu Masa całkowita wyrobów / potencjalnych odpadów Masa całkowita wyrobów / potencjalnych odpadów osoby fizyczne Masa całkowita wyrobów / potencjalnych odpadów osoby prawne Masa wyrobów / potencjalnych odpadów wg rodzaju (kodu) Masa wyrobów / potencjalnych odpadów wg rodzaju (kodu) osoby fizyczne Masa wyrobów / potencjalnych odpadów wg rodzaju (kodu) osoby prawne Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz realizacji Programu... Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. co do sposobu wykonywania prac wynikających z Programu) Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno informacyjnej Liczba odrzuconych ankiet Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania odpowiednich informacji: Pochodzących z monitoringu środowiska. Informacje te pochodzą głównie z WIOŚ; Pochodzących z przeprowadzenia odpowiednich badań społecznych, np. raz na 4 lata. Badania te powinny być prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki badania opinii społecznej. Mierniki społecznych efektów programu są wielkościami wolnozmiennymi. Są wynikiem badań opinii społecznej i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska, a także ocenie odbioru przez społeczeństwo efektów programu przez ilość i jakość interwencji zgłaszanych do Starostwa, Urzędów Gmin, Wojewody, WIOŚ. W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji Programu usuwania azbestu a w oparciu o ta ocenę aktualizować program. 36

37 ZAŁĄCZNIKI 37

38 Załącznik 1 Zawiadomienie o przystąpieniu do opracowania projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na tablicy ogłoszeń 38

39 Załącznik 2 Zawiadomienie o przystąpieniu do opracowania projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone w prasie 39

40 Załącznik 3 Zawiadomienie o opracowaniu projektu Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone w prasie 40

41 Załącznik 4 Zawiadomienie o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Program Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na tablicy ogłoszeń 41

42 Załącznik 5 Ogłoszenie prasowe o konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

43 Załącznik 6 Wystąpienie o opinię Starosty Zgorzeleckiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

44 Załącznik 7 Wystąpienie o opinię Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

45 Załącznik 8 Wystąpienie o opinię Marszałka Województwa Dolnośląskiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

46 Załącznik 9 Opinia Zarządu Powiatu Zgorzeleckiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

47 47

48 48

49 49

50 Załącznik 10 Opinia Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

51 Załącznik 11 Opinia Marszałka Województwa Dolnośląskiego dotycząca projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

52 Załącznik 12 Wystąpienie opinię w sprawie konieczności wykonania prognozy oddziaływania na środowisko oraz o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko - jeśli jest wymagana dla projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata skierowana do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska 52

53 Załącznik 13 Wystąpienie opinię w sprawie konieczności wykonania prognozy oddziaływania na środowisko oraz o uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko - jeśli jest wymagana -- skierowana do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 53

54 Załącznik 14 Opinia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o braku konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

55 55

56 Załącznik 15 Postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o konieczności przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

57 57

58 Załącznik 16 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata zamieszczone na stronie internetowej 58

59 Załącznik 17 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata ww. dokumentu zamieszczona na tablicy ogłoszeń 59

60 Załącznik 18 Zawiadomienie o poddaniu opiniowaniu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata oraz prognozy oddziaływania na środowisko ww. dokumentu zamieszczona informacja prasowa 60

61 Załącznik 19 Prośba o opinię w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dotyczącą prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata

62 Załącznik 20 Prośba o opinię dotyczącą prognozy oddziaływania na środowisko Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata skierowana do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 62

63 Załącznik 21 Opinia Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego dotyczącą projektu Programu Oczyszczania Miasta Zgorzelec z Azbestu I Wyrobów Zawierających Azbest Aktualizacja na lata wraz z prognozą odziaływania na środowisko 63

64 64