PL B1. FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL BUP 01/16

Transkrypt

1 PL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. E05C 9/22 ( ) E05C 9/18 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: (54) Okno dachowe z okuciem obwiedniowym (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 01/16 (73) Uprawniony z patentu: FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 02/17 (72) Twórca(y) wynalazku: WACŁAW MAJOCH, Nowy Sącz, PL TOMASZ GRUCA, Złockie, PL

2 2 PL B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest okno dachowe ze skrzydłem obrotowym, obrotowo-przechylnym lub obrotowo-odchylnym, wyposażonym w zespół okucia obwiedniowego, wbudowanego w skrzydło. Rozwój okuć stosowanych do okien z tworzyw sztucznych, spowodował także dynamiczny rozwój okuć do okien drewnianych. Drewniane okna jednoramowe przejęły większość rozwiązań technicznych projektowanych dla profili z tworzywa sztucznego. Powszechnie do drewnianych okien stosuje się jednoramowe okucia obwiedniowe. Okucia obwiedniowe z listwami przesuwnymi dla okien i drzwi są wbudowane w rowki ustalające, które w oknach z tworzyw sztucznych mogą być zasadniczo dowolnie kształtowane. W przypadku okien ze skrzydłem drewnianym, rowki ustalające wykonywane są metodą ubytkową zasadniczo bezpośrednio w drewnianym prefabrykacie, w którym osadzone są elementy okucia obwiedniowego. Okucie obwiedniowe składa się z kilku elementów funkcjonalnych, do których zasadniczo należą: zespoły napędowe z przekładnią, zespoły narożne, zespoły blokujące. Wymienione zespoły połączone są ze sobą napędowo za pomocą zespołów łączących. Każdy zespół łączący wyposażony jest w szynę osadzaną nieruchomo w skrzydle okiennym oraz listwy przesuwne poruszające się wzdłużnie w szynie. W typowym rozwiązaniu okucia obwiedniowego obrót klamki lub innego alternatywnego napędu powoduje liniowy ruch listwy zębatej w zespole napędowym. W zależności od rozwiązania, listwa zębata porusza się w tym samym kierunku po obu stronach zespołu napędowego lub w kierunkach przeciwnych. Listwa zębata za pośrednictwem zespołu łączącego przekazuje napęd do zespołu narożnego, który jest mechanizmem umożliwiającym zmianę kąta kierunku ruchu elementów przekazujących napęd, tzn. głównie listew przesuwnych. Takie rozwiązanie umożliwia zbudowanie mechanizmu okucia obwiedniowego na pełnym obwodzie ramy skrzydła okiennego. Do realizacji blokady otwarcia skrzydła wykorzystywane są zespoły blokujące, montowane pomiędzy zespołami łączącymi, na wybranych ramiakach skrzydła. Najczęściej zespoły blokujące montowane są w ramiakach poprzecznych albo naprzeciwległych w stosunku do tych, w których montowane są zawiasy. Mechanizm okuć obwiedniowych działających według opisanego schematu-pokazano w patencie PL B1. W oknach dachowych ze skrzydłem obrotowym, obrotowo-przechylnym lub obrotowo-odchylnym typowym rozwiązaniem jest niepełne okucie obwiedniowe. Często spotyka się okna z okuciami tylko wzdłuż jednego, np. dolnego elementu skrzydła. Bardziej rozbudowanym systemem jest rozwiązanie z okuciami wbudowanymi w trzy z czterech ramiaków skrzydła. Są to zasadniczo ramiaki boczne oraz ramiak dolny lub górny, ten z nich, w którym zamontowany jest zespół napędowy uruchamiany zazwyczaj klamką obrotową. Zestaw okucia obwiedniowego w takim układzie składa się z zespołu napędowego oraz dwóch zespołów łączących po obu stronach zespołu napędowego, montowanych w ramiaku dolnym lub górnym skrzydła. W narożach montowane są zespoły narożne, które przekazują ruch liniowy zespołów łączących w ramiaku z zespołem napędowym do ich odpowiedników w ramiakach bocznych. Ostatnimi elementami łańcucha kinematycznego są zespoły blokujące połączone z zespołami łączącymi. Zespół blokujący, montowany w narożu stanowiącym połączenie ramiaka bocznego i ramiaka bez elementów okucia (górnego lub dolnego), jest wyposażony w ruchomy rygiel o kierunku działania równoległym do ramiaka bocznego. Rygiel w pozycji zamkniętej skrzydła, może być wsunięty w gniazdo ryglowe wykonane w ościeżnicy. Ruch rygla jest efektem uruchomienia zespołu napędowego, który z ryglem połączony jest zestawem elementów tworzących łańcuch kinematyczny, opisany wyżej. Blokada otwarcia skrzydła następuje po wsunięciu rygla do gniazda ryglowego. Okucia obwiedniowe posiadają zasadniczo standardowe wymiary, niezależnie od producenta okuć. Podobnie rowki ustalające w profilach mają standardowe wymiary montażowe. Jest to efekt korzystnej ekonomicznie standaryzacji podstawowych elementów systemów okiennych. Formowanie rowków ustalających w oknach z profili z tworzyw sztucznych, wykonywanych metodą wytłaczania daje duże możliwości doboru ich kształtów i wymiarów. Zwiększona wytrzymałość mechaniczna w porównaniu do drewna, daje możliwość wykorzystania względnie, cienkich ścianek profilu skrzydła okiennego jako elementów bazowych do montażu okuć. Jedno z rozwiązań, w których wykorzystano opisane wyżej właściwości profili z tworzyw, sztucznych pokazano w opisie patentowym EP B1. W przypadku okien z ramą drewnianą kształtowanie rowka ustalającego jest ograniczone niską wytrzymałością mechaniczną drewna i jego skłonnością do pękania wzdłuż słojów pod wpływem nawet niewielkiej siły rozrywającej. Ponadto, szczególnie w oknach obrotowych, korzystne jest osadzenia uszczelki na tej samej powierzchni profilu, w której wykonany Jest rowek ustalający okucia obwiedniowego.

3 PL B1 3 Właściwości mechaniczne drewna nie pozwalają na swobodne kształtowanie profilu-ramy skrzydła dla potrzeb montażu elementów okucia obwiedniowego oraz wymienionych uszczelek lub innych elementów. Rozwiązaniem zwiększającym znacząco swobodę kształtowania profilu ramy skrzydła, będącym istotą proponowanego wynalazku, jest osadzenie wzdłużnych profili kształtowych, korzystnie z tworzywa sztucznego, w rowkach wykonanych w drewnianych ramiakach skrzydła, będących bazą do montażu okucia obwiedniowego, korzystnie na całym zewnętrznym obwodzie ramy skrzydła. Takie rozwiązanie nie zmienia walorów estetycznych okna a znacząco ułatwia montaż elementów okucia, uszczelek i innych akcesoriów. Profil kształtowy jest tak uformowany, aby stanowił bazę do osadzenia i montażu zespołów okucia, szczególnie okucia obwiedniowego. Zwiększona wytrzymałość mechaniczna profilu kształtowego, pozwala na zmniejszenie jego wymiarów w stosunku do wymagań wobec profilu drewnianego, co ma wpływ na ilość miejsca dla pozostałych elementów, tj. uszczelek i innych akcesoriów. Profile kształtowe według wynalazku osadzone są we wzdłużnych, korzystnie prostokątnych rowkach, wydrążonych w drewnianych profilach ramiaków, wzdłuż ich powierzchni obwodowej. W kompletnej ramie skrzydła tworzą one korzystnie zamknięty obwód, pozwalający na montaż okuć obwiedniowych w dowolnej konfiguracji. Profil kształtowy jest zasadniczo ceownikiem, którego ramiona boczne połączone są łącznikiem. Łącznik oraz częściowo ramiona boczne są zagłębione w rowku, natomiast pozostała część ramion bocznych profilu kształtowego wystaje poza obrys bazowego profilu drewnianego. Wewnętrzna część profilu kształtowego ma na obu ramionach bocznych poprzeczne półki o szerokości nieprzekraczającej kilku milimetrów, korzystnie symetryczne względem geometrycznej osi symetrii, których odległość od końca ramion bocznych jest dopasowana zasadniczo do grubości szyny utrzymującej przesuwną listwę okucia obwiedniowego. Ramiona boczne wraz z półkami tworzą gniazdo do osadzenia elementów okucia obwiedniowego. Odległość półek od końca ramion bocznych jest tak dobrana, aby zasadniczo wszystkie elementy okucia obwiedniowego osadzonego w tak powstałym gnieździe zawierały się w nim. Wyjątek stanowią elementy wystające celowo, jak np. rygle. Szerokość półek reguluje wielkość prześwitu profilu kształtowego w kierunku łącznika. Na swoim zewnętrznym obwodzie ramiona boczne profilu kształtowego pełnią odmienną funkcję, stąd zasadniczo mogą mieć inny kształt. Dla potrzeb niniejszego opisu, ramię boczne profilu kształtowego znajdujące się bliżej zewnętrznej powierzchni skrzydła okna nazwano ramieniem bocznym zewnętrznym, natomiast drugie ramieniem bocznym wewnętrznym. Profile kształtowe mocowane są w rowkach wstępnie na wcisk lub/i wklejanie lub/i przybijanie (np. zszywkami) lub/i przykręcanie a następnie wkrętami mocującymi okucie. W narożach profile kształtowe łączone są przez klejenie lub/i zgrzewanie zależnie od konstrukcji profilu. Sposób montażu profili kształtowych połączonych na obwodzie skrzydła powinien obejmować jak najmniej operacji bezpośrednio na skrzydle, stąd profile łączone są korzystnie przed zamontowaniem na skrzydle, np. przez zgrzanie wszystkich elementów lub przykładowo tylko 3 elementów profili kształtowych. Czwarty, uzupełniający profil kształtowy montowany jest osobno i łączony z pozostałymi bezpośrednio na drewnianym skrzydle. Uszczelnienie połączenia skrzydła i ościeżnicy w oknach dachowych ze skrzydłem obrotowym, obrotowo-przechylnym lub obrotowo-odchylnym, w pozycji zamkniętej okna, wymaga podziału zestawu uszczelniającego na dwie części: część w której skrzydło odchyla się do wewnątrz podczas otwierania i część w której skrzydło odchyla się na zewnątrz, w której korzystnie zamontowana jest klamka lub uchwyt, służące do ręcznego otwierania. W przypadku części okna dachowego, w której skrzydło odchyla się do wewnątrz podczas otwierania, zewnętrzna powierzchnia ramienia bocznego zewnętrznego, wystająca poza rowek w drewnianym profilu skrzydła, jest wykorzystana jako przylga dla uszczelki przylgowej, osadzonej w ościeżnicy w ramiakach bocznych i ramiaku ościeżnicy, korzystnie górnym, znajdujących się w części okna, w której skrzydło odchyla się do wewnątrz podczas jego otwierania. Inne rozwiązanie uszczelnienia wymagane jest dla ramiaka skrzydła odchylającego się na zewnątrz podczas otwierania. W tym przypadku uszczelka przylgowa osadzona jest w ramiaku skrzydła w taki sposób, że zewnętrzne ramię boczne tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego dla uszczelki przylgowej. Druga ściana boczna oraz dno gniazda osadczego uszczelki przylgowej są wykonane w profilu drewnianym, przy czym głębokość gniazda osadczego dla uszczelki przylgowej jest korzystnie mniejsza niż głębokość rowka, po stronie zewnętrznego ramienia bocznego profilu kształtowego. Różnica głębokości stanowi o wysokości ścianki bocznej rowka utrzymującej profil

4 4 PL B1 kształtowy po stronie ramienia bocznego zewnętrznego. Powierzchnia przylgowa dla uszczelki przylgowej jest zaś wykonana w odpowiednim ramiaku ościeżnicy. Dodatkowe uszczelnienie okna w pozycji zamkniętej stanowi uszczelka obwodowa. Ramię boczne wewnętrzne profilu kształtowego tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego dla uszczelki obwodowej. Druga ściana boczna oraz dno gniazda osadczego uszczelki obwodowej są wykonane w profilu drewnianym ramiaka, przy czym głębokość gniazda osadczego uszczelki obwodowej jest korzystnie mniejsza niż głębokość rowka po stronie ramienia bocznego wewnętrznego będącego częścią profilu kształtowego. Różnica głębokości stanowi o wysokości ścianki bocznej rowka utrzymującej profil kształtowy po stronie ramienia bocznego wewnętrznego. Dla utrzymania odpowiednich proporcji oraz wystarczających wymiarów profili, profil drewniany po stronie ramienia bocznego wewnętrznego ma odsądzenie zwiększające jego grubość. Ponadto pełni ono funkcję maskującą, zasłaniając, w pozycji zamkniętej okna, profil kształtowy oraz uszczelkę obwodową przed widokiem od wewnętrznej strony okna. W oknach dachowych ze skrzydłem głównie obrotowym, ale też obrotowo-przechylnym lub obrotowo-odchylnym, w których zastosowane jest niepełne okucie obwiedniowe, wbudowane korzystnie w obydwa ramiaki boczne oraz ramiak dolny lub górny, zespoły blokujące montowane są w narożach stanowiących czopowe połączenie ramiaka bocznego i ramiaka dolnego lub ramiaka górnego ramy skrzydła. Zaletą okuć obwiedniowych jest możliwość zamontowania większej ilości zespołów blokujących. Możliwe jest rozwiązanie z jednym lub dwoma zespołami blokującymi, w którym zespoły blokujące montowane są korzystnie po stronie ramiaka naprzeciwległego do ramiaka z zamontowanym zespołem napędowym. W przypadku dwóch zespołów blokujących uruchamianych jednym zespołem napędowym, montowanym pomiędzy nimi, np. klamką w ramiaku naprzeciwległym, zadający jeden kierunek obwodowy, należy w łańcuchu kinematycznym uwzględnić dodatkowy element do odwrócenia kierunku ruchu rygla jednego z zespołów blokujących, tak aby obydwa zespoły blokujące wykonywały funkcję blokującą jednocześnie podczas przekręcania klamki. Znane i stosowane do tego celu w okuciach obwiedniowych są zespoły rewersyjne. Jest też możliwość odwrócenia kierunku ruchu w zespole napędowym. Istnieje również możliwość, wykonania okucia z czterema zespołami blokującymi - w każdym narożniku okna. Odwrócenie kierunku ruchu w tym przypadku odbywa się w zespole napędowym. Każdy zespół blokujący wyposażony jest w ruchomy rygiel o kierunku działania zasadniczo równoległym do listwy przesuwnej. Rygiel w pozycji zamkniętej skrzydła może być wsunięty, w gniazdo ryglowe wykonane w ramiaku dolnym lub/i bocznym lub/i górnym ościeżnicy, odpowiadającym pozycji zespołu blokującego. Rygiel zespołu blokującego uruchamiany jest za pomocą zespołu napędowego, za pośrednictwem zespołów łączących w ramiakach bocznych skrzydła oraz zespołów narożnych. Blokada otwarcia skrzydła następuje po wsunięciu rygla do gniazda ryglowego. Typowo gniazda ryglowe wykonywane są poprzez frezowanie lub wiercenie otworu w ościeżnicy na przedłużeniu osi. rygla w pozycji zamkniętej okna. Dodatkowo gniazda ryglowe posiadają wkładki pozycjonujące z materiału o dużej trwałości i wytrzymałości mechanicznej, np. stali, służące do osłony drewna oraz zwiększenia trwałości zamka tworzonego przez rygiel i gniazdo ryglowe z uwagi na wielokrotne wsuwanie, i wysuwanie rygla. Istotą tej części proponowanego; wynalazku jest położenie gniazda ryglowego oraz wykorzystanie procesu technologicznego frezowania wycięć poprzecznego połączenia czopowego. Gniazdo ryglowe jest fragmentem wydłużonego wycięcia czopa ramiaka dolnego lub ramiaka górnego ościeżnicy odpowiadającego pozycji zespołu blokującego, wychodzącym poza obszar zazębienia z ramiakiem bocznym ościeżnicy. Wydłużone wycięcie czopa jest całkowite lub alternatywnie częściowe o głębokości odpowiadającej głębokości wsuwania rygla. Całkowite wydłużenie wycięcia czopa oznacza zwiększenie głębokości frezowania wycięcia na całej grubości profilu ramiaka, tworzące po złączeniu ramiaków przelotowy otwór. Częściowe wydłużenie wycięcia czopa powoduje zaś powstanie ślepego gniazda o głębokości odpowiadającej głębokości wsuwania rygla, przy uwzględnieniu naddatków technologicznych oraz grubości dna wkładki pozycjonującej. Częściowe wydłużenie wycięcia czopa wymaga dodatkowej operacji frezowania, jednak nie trzeba uszczelniać niewykorzystanej przestrzeni, natomiast w przypadku gniazda przelotowego nie ma konieczności dodatkowej operacji technologicznej, co zmniejsza czas wykonania elementu. Zaletą proponowanego rozwiązania jest łatwość jego wykonania oraz zmniejszenie ilości operacji technologicznych przy produkcji.

5 PL B1 5 Kompletne okucie obwiedniowe w oknie dachowym według proponowanego wynalazku pokazano na rysunku fig. 1. Na fig. 2 pokazano przekrój poprzeczny A A kompletnego okna, przechodzący przez ramiak górny i ramiak dolny, a na rysunku fig. 3 przekrój poprzeczny B B przez ramiaki boczne. Na rysunku fig. 4 pokazano naroże okna z zespołem blokującym i gniazdem ryglowym. Na rysunku fig. 5a pokazano ramiak górny ze standardowymi wycięciami czopowymi oraz wydłużonym całkowitym wycięciem jednego z nich. Na rysunku fig. 5b pokazano ramiak górny ze standardowymi wycięciami czopowymi oraz wydłużonym częściowym wycięciem jednego z nich. Na rysunku fig. 6a pokazano zespół okucia obwiedniowego w konfiguracji niepełnej, w której elementy okucia obwiedniowego wmontowane są w ramiak dolny i dwa ramiaki boczne skrzydła. Na rysunku fig. 6b pokazano zespół okucia obwiedniowego w konfiguracji pełnej, w której elementy okucia obwiedniowego wmontowane są we wszystkie ramiaki skrzydła. Okno dachowe w proponowanym przykładzie wykonania jest zasadniczo drewnianym oknem ze skrzydłem obrotowym, składającym się zasadniczo z czterech głównych elementów: ramiaka górnego 1, ramiaka dolnego 2 i dwóch ramiaków bocznych 3, wyposażonym w zespół okucia obwiedniowego 4 wbudowanego w skrzydło, którego podstawowe zespoły funkcjonalne to: zespół napędowy 41 uruchamiany klamką 5, zespoły narożne 42, zespoły blokujące 43 oraz pełniące rolę łączników zespoły łączące 44. Okucie obwiedniowe zamontowane jest we wzdłużnych profilach kształtowych 6 z tworzywa sztucznego, które osadzone są trwale w rowkach 7, wykonanych w drewnianych ramiakach na całym zewnętrznym obwodzie ramy skrzydła. Profile kształtowe 6 tworzą zamknięty obwód, pozwalający na montaż okuć obwiedniowych w dowolnej konfiguracji. Profil kształtowy 6 jest zasadniczo ceownikiem, którego ramiona boczne połączone są łącznikiem 61. Ramię boczne profilu kształtowego znajdujące się bliżej zewnętrznej powierzchni skrzydła okna jest ramieniem bocznym zewnętrznym 62, natomiast drugie - ramieniem bocznym wewnętrznym 63. Łącznik 61 oraz częściowo ramiona boczne 62, 63 zagłębione są w rowku 7. Wewnętrzna część profilu kształtowego 6 ma, na obu ramionach bocznych 62, 63 poprzeczne półki. 64, których odległość od końca ramion bocznych 62, 63 jest dopasowana do grubości szyny 45 utrzymującej przesuwną listwę 46 okucia obwiedniowego 4. Szyna 45 oraz przesuwna listwa 46 są zasadniczo stałym elementem każdego zespołu 41, 42, 43, 44 okucia obwiedniowego 4. Ramiona boczne 61 wraz z półkami 64 tworzą gniazdo do osadzenia szyny 45 okucia obwiedniowego 4. Szerokość półek 64 reguluje wielkość prześwitu, w którym mieszczą się inne elementy okucia obwiedniowego 4, np. przesuwna listwa 46. Uszczelnienie połączenia skrzydła i ościeżnicy okna obrotowego w pozycji zamkniętej okna, wymaga podziału zestawu uszczelniającego na dwie części: część w której skrzydło odchyla się do wewnątrz podczas otwierania i część w której skrzydło odchyla się na zewnątrz. W przypadku części okna dachowego, w której skrzydło odchyla się do wewnątrz podczas otwierania, zewnętrzna powierzchnia ramienia bocznego zewnętrznego 62, wystająca poza rowek 7 w profilu ramiaka skrzydła, jest wykorzystana jako przylga 621 dla uszczelki przylgowej 8, osadzonej w ramiakach bocznych 9 ościeżnicy i w ramiaku górnym 10 ościeżnicy. Inne rozwiązanie uszczelnienia zrealizowane jest dla części skrzydła odchylającego się na zewnątrz podczas otwierania. W tym przypadku uszczelka przylgowa 8 osadzona jest w ramiakach bocznych 9 ościeżnicy i w ramiaku dolnym 2 skrzydła w taki sposób, że ramię boczne zewnętrzne 62 tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego 12 dla uszczelki przylgowej 8. Druga ściana boczna oraz dno gniazda osadczego 12 dla uszczelki przylgowej 8 wykonane są w profilu drewnianym ramiaka skrzydła, przy czym głębokość gniazda osadczego 12 jest korzystnie mniejsza niż głębokość rowka 7 po stronie ramienia bocznego zewnętrznego 62 profilu kształtowego 6. Różnica głębokości stanowi o wysokości ścianki bocznej rowka 7 utrzymującej profil kształtowy po stronie zewnętrznego ramienia bocznego. Uszczelnienie w pozycji zamkniętej okna następuje po przylgowym osadzeniu uszczelki przylgowej 8 na powierzchni przylgowej 16 wykonanej w ramiakach bocznych 9 i ramiaku ościeżnicy w części w której skrzydło odchyla się na zewnątrz podczas otwierania i w ramiaku dolnym ościeżnicy 11. Dodatkowe uszczelnienie okna w pozycji zamkniętej stanowi uszczelka obwodowa 13. Ramię boczne wewnętrzne 63 profilu kształtowego 6 tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego 14 dla uszczelki obwodowej 13. Druga ściana boczna oraz dno gniazda osadczego uszczelki obwodowej 13 są wykonane w profilu drewnianym, przy czym głębokość gniazda osadczego 14 uszczelki obwodowej 13 jest korzystnie mniejsza niż głębokość rowka 7 po stronie ramienia bocznego wewnętrznego 63 profilu kształtowego 6. Różnica głębokości stanowi o wysokości ścianki bocznej rowka 7 utrzymującej profil kształto-

6 6 PL B1 wy 6 po stronie ramienia bocznego wewnętrznego 63. Dla utrzymania odpowiednich proporcji oraz wystarczających wymiarów profili, profil drewniany po stronie ramienia bocznego wewnętrznego 63 ma odsądzenie 15 zwiększające jego grubość. Ponadto pełni ono funkcję maskującą, zasłaniając, w pozycji zamkniętej okna, profil kształtowy 6 oraz uszczelkę obwodową 13 przed widokiem od wewnętrznej strony okna. W oknie dachowym ze skrzydłem obrotowym według proponowanego przykładu wykonania zastosowane jest niepełne okucie obwiedniowe 4, wbudowane w obydwa ramiaki boczne 3 oraz ramiak dolny 2, pokazane na rysunku fig. 6a. Dwa zespoły blokujące 43 montowane są w narożach, z których każde stanowi czopowe połączenie ramiaka bocznego 3 i ramiaka górnego 1 skrzydła. Każdy zespół blokujący 43 wyposażony jest w ruchomy rygiel 431 o kierunku działania równoległym do przesuwnej listwy 46 w ramiaku bocznym 3. Rygiel 431 w pozycji zamkniętej skrzydła może być wsunięty w gniazdo ryglowe 17 wykonane w ramiaku górnym 10 ościeżnicy. Rygiel 431 zespołu blokującego 43 uruchamiany jest za pomocą zespołu napędowego 41, za pośrednictwem zespołów łączących 44 w ramiakach bocznych 3 skrzydła oraz zespołów narożnych 42. Blokada otwarcia skrzydła następuje po wsunięciu rygla 431 do gniazda ryglowego 17. W przypadku dwóch zespołów blokujących 43 uruchamianych jednym zespołem napędowym 41 w ramiaku dolnym 2, zadającym jeden kierunek obwodowy, w łańcuchu kinematycznym niezbędny jest zespół rewersyjny 47, odwracający ruch. W przypadku zastosowania okucia obwiedniowego 4 z czterema zespołami blokującymi 43 w każdym narożniku skrzydła, odwrócenie kierunku ruchu w tym przypadku odbywa się bezpośrednio w zespole napędowym 41. W rozwiązaniu pokazanym na rysunku fig. 6b, w którym okucie obwiedniowe 4 jest w konfiguracji pełnej, elementy okucia obwiedniowego 4 wmontowane są w profile kształtowe 6 we wszystkich czterech ramiakach skrzydła, gdzie oprócz lub zamiast zespołu blokującego 43 zastosowano zespół blokujący poprzeczny 43, w którym rygiel poprzeczny 431 mocowany jest w przesuwnej listwie 46 prostopadle do niej. Gniazda ryglowe 17 wykonywane są poprzez frezowanie w ramiaku górnym 10 ościeżnicy na przedłużeniu osi rygla 431 w pozycji zamkniętej skrzydła. Gniazda ryglowe posiadają aluminiowe wkładki pozycjonujące 18, zwiększające trwałości gniazda ryglowego 17. Gniazdo ryglowe 17 jest fragmentem wydłużonego wycięcia 101 czopa ramiaka górnego 10 ościeżnicy odpowiadającego pozycji rygla 431 zespołu blokującego 43, wychodzącym poza obszar zazębienia z ramiakiem bocznym 9 ościeżnicy. Możliwe są dwa alternatywne rozwiązania. W pierwszym, pokazanym na rysunku fig. 5a. wydłużone wycięcie 101 czopa jest całkowite, wykonane poprzez zwiększenie głębokości frezowania wycięcia na całej grubości profilu ramiaka górnego 10 ościeżnicy, tworzące po złączeniu ramiaków przelotowy otwór. Częściowe wydłużenie wycięcia 101 czopa, pokazane na rysunku fig. 5b, powoduje powstanie ślepego gniazda ryglowego 17 o głębokości dostosowanej do głębokości wsuwania rygla 431. Zastrzeżenia patentowe 1. Okno dachowe ze skrzydłem obrotowym, obrotowo-przechylnym lub obrotowo-odchylnym, mającym ramę wykonaną zasadniczo z drewna, składającą się zasadniczo z czterech głównych elementów: ramiaka górnego, ramiaka dolnego i dwóch ramiaków bocznych, wyposażonym w zespół okucia obwiedniowego wbudowanego w skrzydło, składający się z zespołów funkcjonalnych połączonych w łańcuch kinematyczny, do których zasadniczo należą: zespół napędowy, zespoły narożne, zespoły blokujące oraz pełniące rolę łączników zespoły łączące, przy czym zestaw elementów blokujących otwarcie okna składa się z rygla oraz gniazda ryglowego w ościeżnicy, ma niedrewniane wzdłużne profile kształtowe, w kształcie zasadniczo ceownika o profilu składającym się z łącznika, ramienia bocznego zewnętrznego i ramienia bocznego wewnętrznego, osadzone nieruchomo na obwodzie ramy skrzydła, będące bazą montażową dla okucia obwiedniowego, znamienne tym, że łącznik (61) profilu kształtowego (6) oraz częściowo ramię boczne zewnętrzne (62) i ramię boczne wewnętrzne (63) są zagłębione w rowku (7) o kształcie odpowiadającym profilowi kształtowemu (6) na obwodzie ramy skrzydła, a pozostała część ramion bocznych (62) i (63) profilu kształtowego 6 wystaje poza obrys profilu ramy skrzydła. 2. Okno dachowe według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że wewnętrzna część profilu kształtowego (6) ma na ramieniu bocznym zewnętrznym (62) i ramieniu bocznym wewnętrznym (63) po-

7 PL B1 7 przeczne półki (64) lub odsądzenia, które tworzą gniazdo do osadzenia elementów okucia obwiedniowego (4). 3. Okno dachowe według zastrzeżenia 1, albo 2, znamienne tym, że zewnętrzna powierzchnia ramienia bocznego zewnętrznego (62) profilu kształtowego (6), wystająca poza rowek (7) w profilu ramy skrzydła, jest przylgą (621) dla uszczelki przylgowej (8), osadzonej w ramiaku górnym (10) ościeżnicy i w ramiakach bocznych (9) ościeżnicy, przylegającej do części skrzydła odchylającej się do wewnątrz podczas otwierania skrzydła. 4. Okno dachowe według zastrzeżenia 1, albo 2, znamienne tym, że zewnętrzna powierzchnia ramienia bocznego zewnętrznego (62) profilu kształtowego (6) tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego (12) uszczelki przylgowej (8) w ramiaku dolnym (2) i w ramiakach bocznych (3), w części skrzydła odchylającej się na zewnątrz podczas otwierania skrzydła. 5. Okno dachowe według zastrzeżenia 1, albo 2, znamienne tym, że zewnętrzna powierzchnia ramienia bocznego wewnętrznego (63) profilu kształtowego 6-tworzy jedną ze ścian bocznych gniazda osadczego (14) uszczelki obwodowej. (13) zamontowanej zasadniczo we wszystkich ramiakach ramy skrzydła. 6. Okno dachowe według zastrzeżenia 4, znamienne tym, że druga ściana boczna i dno gniazda osadczego (12) uszczelki przylgowej (8) są wykonane w profilu ramy skrzydła oraz głębokość gniazda, osadczego (12) uszczelki przylgowej (8) jest mniejsza niż głębokość rowka (7) po stronie ramienia bocznego zewnętrznego (62) profilu kształtowego (6). 7. Okno dachowe według zastrzeżenia 5, znamienne tym, że druga ściana boczna i, dno gniazda osadczego (14) uszczelki obwodowej (13) są wykonane w profilu ramy skrzydła, oraz głębokość gniazda osadczego (14) uszczelki obwodowej,(13) jest mniejsza niż głębokość rowka (7) po stronie ramienia bocznego wewnętrznego (63) profilu kształtowego (6). 8. Okno dachowe, według, zastrzeżenia 1, znamienne tym, że w wariancie, w którym zespoły blokujące w skrzydle współpracują z gniazdami ryglowymi w ramiaku górnym lub dolnym ościeżnicy poprzez wsunięcie rygla, o kierunku ryglowania zasadniczo równoległym do ramiaka bocznego i do gniazda ryglowego, gniazdo ryglowe (17) jest fragmentem wydłużonego wycięcia czopa (101) ramiaka górnego (10) i/lub ramiaka dolnego (11) ościeżnicy, wychodzącym poza obszar zazębienia z ramiakiem bocznym (3). 9. Okno dachowe według zastrzeżenia 9, znamienne tym, że gniazdo ryglowe (17) jest przelotowe, wykonane przez całkowite wydłużone wycięcie czopa (101) lub jest ślepe o głębokości odpowiadającej zasadniczo głębokości wsuwania rygla (431) wykonane przez częściowe wycięcie czopa (101).

8 8 PL B1 Rysunki

9 PL B1 9

10 10 PL B1

11 PL B1 11

12 12 PL B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)