KOŁO NAUKOWE EKONOMIKI ZDROWIA 5 stycznia 2011, Instytut Zdrowia Publicznego, UJ CM. Zarządzanie jakością w szpitalach

Transkrypt

1 KOŁO NAUKOWE EKONOMIKI ZDROWIA 5 stycznia 2011, Instytut Zdrowia Publicznego, UJ CM Zarządzanie jakością w szpitalach (nowe trendy i wyzwania) 1

2 Jakość to... "...pewien stopien doskonałosci." (Platon) "...stopien jednorodnosci i niezawodnosci wyrobu przy mozliwie niskich kosztach i maksymalnym dopasowaniu do wymagań rynku." (W.E. Deming) "...zgodnosc z wymaganiami." (P.B. Crossy) "...wszystko co mozna poprawic." (Masaaki Imai) Jakość w starożytności Za pierwsze wzmianki dotyczące jakości uznaje sie zapisy z Kodeksu Hammurabiego z roku 1700 p.n.e. " ogół cech i własciwosci wyrobu lub usługi, które decyduja o zdolnosci wyrobu lub usługi do zaspokajania stwierdzonych i przewidywanych potrzeb." (ISO 8402) " stopien, w jakim zbiór inherentnych cech spełnia wymagania. (ISO 9001:2000) 2

3 Jakość Jakość techniczna wytyczne, standardy, wymagania Jakość funkcjonalna oczekiwania społeczne, satysfakcja pacjenta Dr Joseph M. Juran zapowiadał: (autor filozofii zarzadzania jakoscia) wiek dwudziesty pierwszy to wiek jakosci Wymiary jakosci: wielowymiarowość nie wypracowano jednolitej definicji jakosciopieki zdrowotnej /IOM, 1990/ 3

4 Modele zarządzania jakością zewnętrzne systemy oceny jakości sektorowe poza sektorowe Akredytacja leczenie szpitalne POZ ISO wymagania dot. laboratoriów badawczych i wzorujących WSUS ISO ISO 9000 zarządzanie jakością ISO zarządzanie ryzykiem ISO bezpieczeństwa żywności Model doskonałości EFQM Europejska Nagroda Jakości Inne Rzetelna Firma Solidna Firma 4

5 Centrum Monitorowania Jakości Akredytacja szpitali w Polsce jest prowadzona przez Centrum Monitorowania Jakości (CMJ), która jest jednostką Ministerstwa Zdrowia. Podstawowymi celami CMJ jest: -inspirowanie oraz wspieranie działań zmierzających do poprawy jakości usług medycznych, -ocena czynników mających wpływ na poziom świadczeń zdrowotnych, -ocena wskaźników obrazujących poziom rezultatów świadczeniodawców. Certyfikat akredytacyjny wydaje Rada Akredytacyjna, która składa się z przedstawicieli samorządów, organizacji medycznych oraz przedstawicieli innych instytucji. Rada powoływana jest przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, który określa również czas trwania kadencji Rady oraz zakres i zasady jej działania. 5

6 Akredytacja Wśród zewnętrznych metod zapewnienia wysokiej jakości świadczeń medycznych akredytacja jest najszerzej sprawdzoną na świecie i najskuteczniejszą. Jej rola we współczesnych systemach zdrowotnych polega głównie na wyszukiwaniu zagadnień, które w największym stopniu wpływają na poziom świadczeń i bezpieczeństwo pacjentów. W tych obszarach tworzone są mierzalne kryteria oceny placówek opieki zdrowotnej np. szpitali, zwane standardami akredytacyjnymi. Standardy te mają charakter dynamiczny, podlegają okresowej modyfikacji, zależnie od szybkości wywoływania pożądanych efektów. Dzięki temu spełnione jest założenie akredytacji polegające na stałym stymulowaniu do osiągania poziomu optimum, jaki wyznaczają standardy akredytacyjne. Każdorazowo wymogi standardów muszą być na poziomie możliwie wysokim, a przy tym jednak realnie osiągalnym. Niezależni wizytatorzy Ośrodka CMJ dokonują oceny akredytacyjnej w oparciu o publicznie znany zestaw standardów. Zestaw standardów akredytacyjnych obejmuje swym zakresem następujące obszary: Ciągłość opieki, Prawa Pacjenta, Ocena stanu pacjenta, Opieka nad pacjentem, Kontrola zakażeń, Zabiegi i znieczulenia, Farmakoterapia, laboratorium, Diagnostyka obrazowa, Odżywianie, Poprawa jakości i bezpieczenstwo pacjenta, Zarządzanie ogolne, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Zarządzanie informacją, Zarządzanie środowiskiem opieki. 6

7 Akredytacja - etapy Proces akredytacji składa się z trzech etapów: Etap przygotowujący jest najistotniejszy dla szpitala. Kierownictwo placówki musi zapoznać się z wymaganymi standardami, ocenić, które z nich spełnia, a które czynności wymagają dopracowania. Data zgłoszenia szpitala do akredytacji oznacza zgłoszenie gotowości do przeglądu. Następnie wypełniany jest kwestionariusz zgłoszenia, na podstawie którego ustalany jest dzień i plan wizyty. Konieczne jest również uiszczenie opłaty rejestracyjnej. Długość wizyty zależy od ilości łóżek; najdłuższy czas to trzy dni. Wizytacji podlegają wszystkie obszary, w których pacjent otrzymuje świadczenia. Wizytatorzy mają prawo do przeglądu dokumentacji szpitala i dokumentacji medycznej, oraz do przeprowadzania wywiadów z pracownikami szpitala, odbywa się także prezentacja projektów i działań szpitala w zakresie poprawy jakości świadczeń. Końcowy etap to wydanie decyzji akredytacyjnej, której podstawą jest raport wstępny wykonany przez wizytatorów. Decyzja podejmowana jest najpóźniej dwa miesiące od wizyty. 7

8 Akredytacja 8

9 Akty prawne dotyczące akredytacji w ochronie zdrowia Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2009, Nr 52, poz. 418; Nr 76, poz. 641); Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia oraz ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2009, Nr 76, poz. 641); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2009 r. w sprawie Rady Akredytacyjnej (Dz.U. z 2009, Nr 130, poz. 1074); Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie procedury oceniającej spełnianie przez podmiot udzielający swiadczeń zdrowotnych standardów akredytacyjnych oraz wysokości opłat za jej przeprowadzenie (Dz.U. z 2009, Nr 150, poz. 1216); Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonownaia szpitali (Dz.Urz.MZ z dnia 25 stycznia 2010 r.). 9

10 Bezpieczny szpital Ogólnokrajowy coroczny ranking opracowany przez CMJ ocenie podlegają 3 gł. obszary funkcjonowania szpitali: zarządzanie, jakość opieki oraz zakres dostarczanej opieki medycznej, w ramach których pogrupowane są bardziej szczegółowe podobszary z przypisaną skalą punktową udział w rankingu jest dobrowolny ankieta wypełniana przez jednostki zawiera ok. 180 pytań 10

11 Bezpieczny szpital Obszar A budynki. WAGA: 70, Obszar B zarządzanie majątkiem 60, Obszar C zasilanie w media i instalacje 70, Obszar D blok operacyjny 80, Obszar E system sterylizacji 50, Obszar F diagnostyka 130, Obszar G systemy informatyczne 40, Obszar H zarządzanie 60, Obszar I polityka lekowa 50, Obszar J jakość usług 80, Obszar K certyfikaty 100, Obszar L komfort pobytu pacjenta 30, Obszar M analiza zdarzeń i skarg 40, Obszar N personel i jego kwalifikacje 80, Obszar O finanse 60 Maksymalna liczba punktów do zdobycia:

12 Bezpieczny szpital wyniki w prezentowane w podziale na szpitale publiczne [wielo- i monospecjalistyczne] i szpitale niepubliczne W zeszłorocznej edycji konkursu udział wzięło 256 placówek medycznych z całego kraju Laureatem najważniejszego wyróżnienia w kategorii wielospecjalistycznych szpitali publicznych został, już po raz drugi z rzędu, ZOZ MSWiA z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onkologii w Olsztynie. Wśród placówek monospecjalistycznych wyróżnienie otrzymał Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej im. dr Janusza Daaba w Piekarach Śląskich, a wśród niepublicznych Pleszewskie Centrum Medyczne w Pleszewie sp. z o.o. 12

13 Kierunki polityki jakościowej w Polsce Jakie działania należy podjąć by wzmocnić jakość w systemie opieki zdrowotnej w Polsce??? 13

14 Ustawa o jakości w ochronie zdrowia? Ustawa o jakości w ochronie zdrowia, do której założenia przygotowuje Ministerstwo Zdrowia, umożliwi obiektywną ocenę jakości świadczeń w zakładach opieki zdrowotnej - poinformował wiceminister zdrowia Marek Haber. ustawa będzie dotyczyła tylko zoz-ów, które korzystają z publicznych środków finansowych. W pierwszej kolejności oceną miałoby zostać objęte lecznictwo szpitalne, a następnie inne obszary ochrony zdrowia, takie jak ambulatoryjna opieka specjalistyczna i podstawowa opieka zdrowotna. Ocena jakości usług miałaby zostać oparta na funkcjonujących obecnie systemach sprawozdawczości, m.in. akredytacjach. Ocena oparta na systemie opracowanych w ustawie wskaźników, [w ocenie wiceministra] pozwoli na połączenie poziomu finansowania świadczeń z ich jakością. środki finansowe przesuwane miałyby być w te miejsca, gdzie istnieje zagwarantowana obiektywnie zmierzona jakość W projekcie ustawy jest zapis, że jeżeli ktoś osiągnie poziom akredytacji wymagany przez Agencję ds. Jakości, będzie otrzymywał dodatkowe 3% wartości kontraktu z NFZ Marek Haber zwrócił uwagę na fakt, że w obszarze zainteresowań Unii Europejskiej znajduje się ujednolicenie systemu oceny jakości usług medycznych. 14

15 System Zarządzania Jakością ISO ISO jest to Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (International Standard Organization), która tworzy różnego rodzaju normy na potrzeby całego świata. Normy ISO serii 9000 poświęcone są systemom zarządzania jakością i stosowane są obecnie w ponad 100 krajach na świecie. Wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością w oparciu o te normy świadczy o wysokim poziomie jakości (sprawności i skuteczności w działaniu) i umiejętności ustanawiania polityki jakości, celów jakościowych i ich realizacji w celu podnoszenia jakości realizowanych świadczeń i usług. 15

16 Korzyści wynikające z posiadania systemu zarządzania jakością stworzenie sprawnej i czytelnej organizacji i systemu zarządzania Szpitala, szybkie i skuteczne identyfikowanie i rozwiązywanie problemów, wzrost wiarygodności i zaufania do Szpitala w oczach potencjalnych klientów, minimalizacja strat w dostawach i usługach medycznych, szansa na pozyskanie inwestora, przystąpienie do procesu certyfikacyjnego w Szpitalu powoduje wzrost wewnętrznej motywacji pracowników oraz uporządkowanie struktury organizacyjnej w Szpitalu, posiadanie certyfikatu ISO stanowi coraz bardziej liczące się kryterium wyboru i oceny rynkowej ze strony klientów, zgodność z zaleceniami norm ISO coraz częściej jest wymagane przez krajowe i międzynarodowe władze, instytucje ubezpieczeniowe i finansowe oraz przez biuro praw pacjenta, w przypadku odpowiedzialności sądowej za jakość usługi można przy udokumentowanym systemie uwolnić się od winy lub ją zminimalizować, posiadanie certyfikatu serii ISO wpływa na zwiększenie szans podczas przetargów. 16

17 17

18 18

19 Literatura 1. Informacje Centrum Monitorowania Jakości w ochronie zdrowia ( 2. Dr Katarzyna Dubas, fragment pracy doktorskiej 3. Materiały konferencyjne: Zarządzanie ryzykiem w opiece zdrowotnej, 26 września 2011 r., Ministerstwo Zdrowia 19