Andrzej Grzeszczuk. Wileńszczyzna. w II Rzeczypospolitej. Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół podstawowych

Transkrypt

1 Andrzej Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół podstawowych

2 Andrzej Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół podstawowych Warszawa 2012

3 Andrzej Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Materiały dydaktyczne do lekcji historii dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych Warszawa 2012 Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej Scenariusz lekcji dla młodzieży polskiej na Litwie dla grupy wiekowej lat Wydawca: Stowarzyszenie Wspólnota Polska Wydano w ramach programu Multimedialna lekcja historii Wydawnictwo: Non Omnis Temat Wyprawa w przeszłość wielokulturowego Wilna okresu międzywojennego. Cele operacyjne 1. Uczeń zna ważne wydarzenia z dziejów Wilna w latach i potrafi je przedstawić w kolejności chronologicznej: 19 IV 1919 r. Wyzwolenie Wilna z rąk bolszewików. 21 IV 1919 r. Odezwa naczelnika państwa Józefa Piłsudskiego do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. ISBN X 1919 r. Inauguracja pracy Uniwersytetu Wileńskiego imienia Stefana Batorego. 5

4 9 X 1920 r. Ponowne wyzwolenie Wilna po zwycięskiej bitwie warszawskiej z bolszewikami. 10 II 1922 r. Sejm Litwy Środkowej przyjął uchwałę o przynależności do Rzeczypospolitej Polskiej. 6 IV 1922 r. Sejm ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej przyjął ustawę objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską r. Początki działalności publicystycznej Ateneum Wileńskiego r. Powstanie Związku Zawodowego Literatów Polskich r. Początek działalności teatru Reduta r. Powołanie Klubu Literackiego r. Koronacja obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej w Wilnie r. Powołanie Wileńskiej Rozgłośni Polskiego Radia r. Obchody 350. rocznicy założenia i 10. rocznicy odnowienia uniwersytetu, sprowadzenie z Francji prochów Joachima Lelewel (profesora wileńskiej uczelni). Aleksandra Zelwerowicza, Zygmunta Bończy-Tomaszewskiego, Zdzisława Mrożewskiego, Danuty Szaflarskiej, Jerzego Duszyńskiego, Igora Przegrodzkiego, Hanki Bielickiej, Juliana Tuwima, Marii Dąbrowskiej, Kazimiery Iłłakowiczówny, Zofii Nałkowskiej, Jana Parandowskiego, Karola Irzykowskiego, Andrzeja Struga, Witolda Hulewicza, Stanisława Lorentza, Stanisława Cat-Mackiewicza. 3. Uczeń rozumie wagę tych wydarzeń, złożoność sytuacji, zasługi wielu Polaków w tworzeniu wielokulturowego wizerunku Wilna w o okresie międzywojennym. 4. Uczeń zna i docenia efekty pracy wielu Polaków w tworzeniu wizerunku wykształconego obywatela Polski, Litwy, Europy. 5. Jest dumny z historii, kultury, przynależności narodowej r. Odnalezienie królewskich szczątków Jagiellonów r. Uroczystości pogrzebowe marszałka Józefa Piłsudskiego. 17 IX 1939 r. Wojska radzieckie dokonują agresji na Polskę. 18 IX 1939 r. Zajęcie Wilna przez wojska radzieckie, ostatnia warta przy grobie Józefa Piłsudskiego. Metody drama, pokaz prezentacja multimedialna, elementy wykładu i pracy ze źródłem. 2. Uczeń poznaje, określa dziedziny działalności i osiągnięcia wybitnych Polaków: Józefa Piłsudskiego, Józefa Hallera, Juliusza Osterwy, Ireny Eichlerówny, Niny Andrycz, Henryka Borowskiego, Hanki Ordonówny, Formy pracy grupowa, indywidualna. 6 7

5 Środki dydaktyczne Opracowanie A. Grzeszczuk Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej, szkic historyczny dla szkół, Warszawa Prezentacja multimedialna (przygotowana w domu przez chętnego ucznia), papier szary, markery lub długopisy. Klucz rozwiązań Sprawdzian dla klas podstawowych imię: TEMAT: Wileńszczyzna w II Rzeczypospolitej nazwisko: klasa: Tok lekcji Część wstępna: Nauczyciel krótko charakteryzuje ogólną sytuację w Europie w okresie międzywojennym, dzieje Wilna, losy Polaków, Litwinów, zagrożenie sowietyzacją. Część główna: Jeden z uczniów przedstawia prezentację multimedialną Wilno jako ośrodek kulturalny II Rzeczypospolitej. Uczniowie na podstawie prezentacji i publikacji wymieniają ważne wydarzenia i wybitnych Polaków tworzących kulturę Wileńszczyzny. Część podsumowująca: Uczniowie podzieleni na 3 grupy wykorzystują zdobytą wiedzę i na dużych arkuszach papieru grupa I przedstawia trasę wycieczki szlakiem zabytków Wilna okresu międzywojennego. Grupa II zredaguje treść przemówienia Józefa Piłsudskiego do Polaków, w którym będzie przedstawiać wkład Wileńszczyzny w rozwój kultury II RP. Grupa III napisze artykuł do gazety Wielcy Polacy w historii Wileńszczyzny okresu międzywojennego. Po prezentacji pracy grup wszyscy uczestnicy przedstawią krótkie podsumowanie. Wniosek Wilno w okresie międzywojennym było jednym z głównych centrów kulturowych i naukowych państwa polskiego. Był to wspólny dom wielu narodowości, kultur i religii. Osiągnięcia kultury polskiej na trwałe wpisały się w dzieje Wilna i Europy. Magię tego okresu i miejsca czuje się, odwiedzając Ostrą Bramę, spacerując uliczkami Wilna. 1. Przedstaw wydarzenia w kolejności chronologicznej Powołanie Wileńskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Wyzwolenie Wilna z rąk bolszewików. Uroczystości pogrzebowe marszałka Józefa Piłsudskiego. Odnalezienie królewskich szczątków Jagiellonów. 2. Do podanych postaci dopisz dziedzinę działalności: HANKA BIELICKA STANISŁAW CAT-MACKIEWICZ JULIUSZ OSTERWA WITOLD HULEWICZ 3. Zaznacz właściwą odpowiedź. Józef Piłsudski sprawował urząd: Prezydenta Naczelnika państwa Ministra spraw zagranicznych 4. Uzupełnij zdanie: W roku 1927 funkcję prezydenta II RP sprawował, prymasem był. 5. Zaznacz zdanie prawdziwe. aktorstwo publicystyka teatr literatura prof. Ignacy Mościcki kard. August Hlond Uniwersytet Wileński nosił imię Adama Mickiewicza. Ocena aktywności uczniów Pogrzeb serca Józefa Piłsudskiego odbył się w roku Hanka Ordonówna to wybitna polska aktorka. 8 9

6 6. Zaznacz właściwą odpowiedź. Od 1929 r. konserwatorem zabytków Wilna był: Stanisław Lorentz Aleksander Zelwerowicz Henryk Borowski 7. Zaznacz właściwą odpowiedź. W 1922 r. Polacy stanowili 66% ogólnej liczby mieszkańców Wilna. Tak Nie 8. Zaznacz właściwą odpowiedź. Grupa poetycka Żagary zawiązana przez Czesława Miłosza powstała: na Uniwersytecie Warszawskim na Uniwersytecie Wileńskim 9. Do podanego opisu dopisz miejsce, o którym mowa: Celi Konrada Z czasem w urządzano nawet zabawy taneczne, a stosunek życiowy do pamięci Mickiewicza cechowała naturalna swoboda, co sprawiało, że miejsce to nie skostniało, zamieniając się w muzeum, a pozostało tętniącym życiem, artystycznym, kulturalnym sercem miasta. 10. Zaznacz właściwą odpowiedź. Dziennik literacki Słowo powstał w: 1919 r r r. 11. Zaznacz właściwą odpowiedź. 17 IX 1939 r. to data: agresji radzieckiej na Polskę agresji radzieckiej na Litwę 12. Zaznacz właściwą odpowiedź. Ostatnią wartę przy Grobie Matki i Serca Syna Józefa Piłsudskiego żołnierze pełnili: 17 IX 1939 r. 18 IX 1939 r. 10