(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1. ( 5 4 ) Agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na redlinach

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (13) B1 (51) IntCl7 A01B 49/06 ( 5 4 ) Agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na redlinach (43) Zgłoszenie ogłoszono: BUP 24/99 (73) Uprawniony z patentu: Instytut Warzywnictwa, Skierniewice, PL (4 5) O udzieleniu patentu ogłoszono: WUP 10/03 (72) Twórcy wynalazku: Jerzy Skierkowski, Skierniewice, PL Józef Babik, Skierniewice, PL Jan Dudek, Skierniewice, PL Adam Pelikajnien, Skierniewice, PL Michał Wieprzkowicz, Skierniewice, PL Sławomir Paradowski, Skierniewice, PL PL B1 (57)Agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na Fedlinach, zaopatrzony w ramę nośną z układem zawieszenia na ciągniku, w glebogryzarkę, w obsypniki kształtujące redliny, w wał szpulowy zagęszczający redliny, w siewnik z pneumatycznym wspomaganiem wysiewu nasion realizowanym przez powietrzną turbinkę, w koła podporowe i ugniatające, w układ przeniesienia napędu z WOM ciągnika na zespoły i w długi, poprzecznie usytuowany, wałek napędowy z sześciokątnego pręta, znam ienny tym, że jego rama nośna (01) jest płaską dwuobwodową ramą, do której z przodu, od góry, do przedniej poprzeczki (2) zamocowany jest płaski ramowy stelaż (41) do zamocowania powietrznej turbinki (06), a z tyłu - od spodu ramy nośnej (01), wzdłuż jej tylnej poprzeczki (4), zamocowany jest długi rurowo-łubkowy element mocujący (0.12) przy pomocy dwóch par poziomych nakładek (5) obejmujących naroża ramy (01) i skręconych łącznikami śrubowymi (6) i (7), zaś w obrębie płaszczyzny dwuobwodowej ramy nośnej (01) zamontowane są kolejno w pierwszym polu -glebogryzarka, której nośna konstrukcja wraz z układem zawieszenia na ciągniku, z kołami podporowymi (08) i osłoną łukową (19) wpasowana jest między elementy nośne ramy nośnej (01) i połączona z nimi, zaś do środkowej poprzeczki (3) ramy nośnej (01), za pośrednictwem trzech par rozstawionych między sobą pionowych nakładek (59) i (64), obejmujących poprzeczkę (3) i skręconych łącznikami śrubowymi (60) (61), (65), (66), zamocowane są dwa jednostronne obsypniki (0.10) wzdłuż boków ramy nośnej (01) 1 jeden obsypnik dwustronny (09) w osi symetrii tej ramy (01), natomiast w drugim polu ramy nośnej (01) osadzony jest wal szpulowy (02) swoimi czopami w gniazdach łożyskowych dwóch wahaczy (11), zamocowanych przegubowo do ramy nośnej (01), a ponadto agregat zaopatrzony jest w dwa zestawy jednokołowe (04), z których lewy jest napędowym, mocowane przy pomocy uchwytu... fig 1

2 Agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na redlinach Zastrzeżenie patentowe Agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na redlinach, zaopatrzony w ramę nośną z układem zawieszenia na ciągniku, w glebogryzarkę, w obsypniki kształtujące redliny, w wał szpulowy zagęszczający redliny, w siewnik z pneumatycznym wspomaganiem wysiewu nasion realizowanym przez powietrzną turbinkę, w koła podporowe i ugniatające, w układ przeniesienia napędu z WOM ciągnika na zespoły i w długi, poprzecznie usytuowany, wałek napędowy z sześciokątnego pręta, znamienny tym, że jego rama nośna (01) jest płaską dwuobwodową ramą, do której z przodu, od góry, do przedniej poprzeczki (2) zamocowany jest płaski ramowy stelaż (41) do zamocowania powietrznej turbinki (06), a z tyłu - od spodu ramy nośnej (01), wzdłuż jej tylnej poprzeczki (4), zamocowany jest długi rurowołubkowy element mocujący (0.12) przy pomocy dwóch par poziomych nakładek (5) obejmujących naroża ramy (01) i skręconych łącznikami śrubowymi (6) i (7), zaś w obrębie płaszczyzny dwuobwodowej ramy nośnej (01) zamontowane są kolejno w pierwszym polu - glebogryzarka, której nośna konstrukcja wraz z układem zawieszenia na ciągniku, z kołami podporowymi (08) i osłoną łukową (19) wpasowana jest między elementy nośne ramy nośnej (01) i połączona z nimi, zaś do środkowej poprzeczki (3) ramy nośnej (01), za pośrednictwem trzech par rozstawionych między sobą pionowych nakładek (59) i (64), obejmujących poprzeczkę (3) i skręconych łącznikami śrubowymi (60) (61), (65), (66), zamocowane są dwa jednostronne obsypniki (0.10) wzdłuż boków ramy nośnej (01) i jeden obsypnik dwustronny (09) w osi symetrii tej ramy (01), natomiast w drugim polu ramy nośnej (01) osadzony jest wał szpulowy (02) swoimi czopami w gniazdach łożyskowych dwóch wahaczy (11), zamocowanych przegubowo do ramy nośnej (01), a ponadto agregat zaopatrzony jest w dwa zestawy jednokołowe (04), z których lewy jest napędowym, mocowane przy pomocy uchwytu, łapowego do dolnej, płaskiej listwy (9) elementu mocującego (0.12) w pobliżu tylnych naroży ramy nośnej (01) i w dwa podciśnieniowe siewniki (05) z pneumatycznym rozdziałem nasion zamocowane także uchwytem łapowym do dolnej łubki (9) elementu mocującego (0.12) pomiędzy jednokołowymi zestawami (04), przy czym każdy z jednokołowych zestawów (04) składa się z koła pneumatycznego (20), płytowej goleni (21) zakończonej skrzynką przekładniową (22) z uchwytem łapowym na zewnątrz, a przez gniazda chwytowe, przelotowe, umieszczone w skrzynkach przekładniowych (22), przeprowadzony jest długi wałek (23) z pręta sześciokątnego napędzany przez lewy jednokołowy zestaw (04), zaopatrzony w przekładnię łańcuchową (24), ukrytą w goleni (21), przy czym osadzone na wałku (23) koła zębate (37), a także koła zębate (39) osadzone na czopach obracających się tarcz wysiewających i łańcuchy (35) stanowią przekładnie przekazujące napęd z wałka (23) na obrotowe tarcze wysiewające (31) siewników (05), a ponadto agregat zaopatrzony jest w przekładnie kątowe (69) i (70) do przekazania napędu z WOM ciągnika poprzez wały przegubowo-teleskopowe (71) na wał szpulowy (02) i wał glebogryzarki (03), przy czym szybkość wału szpulowego (02) na jego obwodzie zetknięcia się z grzbietem (11) redliny jest większa (1,7-2,4) raza od szybkości jazdy ciągnika w przejeździe roboczym. * * * Przedmiotem wynalazku jest agregat uprawowo-siewny do uprawy warzyw korzeniowych na redlinach, mający zastosowanie w uprawach polowych, w szczególności w dużych gospodarstwach warzywniczych. Najpowszechniej stosowana uprawa warzyw korzeniowych to uprawa płaska, choć na pewnych rodzajach gleb zalecano też uprawę redlinową, która jako rodzaj uprawy była zawsze kłopotliwa do zmechanizowania i dlatego rzadko uciekano się do niej. Uprawy płaskie

3 wymagają mniejszego nakładu pracy, ułatwiają lepsze rozmieszczenie roślin w rzędach, często dają lepsze wschody, zaś uprawa redlinowa ułatwia zbiór, daje kształtniejsze korzenie i zmniejsza ryzyko zalania plantacji, ale przy dużych plantacjach nakłady robocizny, bez zmechanizowania prac, byłyby tak duże, że uprawa redlinowa nie byłaby ekonomicznie opłacalna. Znane są agregaty uprawowo-siewne, które w jednym przejściu wykonują szereg funkcji: wyrównanie powierzchni pola, doprawienie gleby, siew i ugniecenie gleby po siewie. Znany jest według polskiego opisu patentowego nr agregat uprawowo-siewny złożony z ramy nośnej z układem zawieszenia, do której z przodu zamocowana jest włóka wyrównująca pole, a za nią brona aktywna z dwoma rzędami zębów do doprawiania gleby, zaś na końcu agregatu - za broną aktywną - zamontowany jest wał ugniatający glebę po siewie, bowiem nad ramą nośną zamocowany jest siewnik za zbiornikami ziarna i nawozu, zaopatrzony w zespoły wysiewające połączone przewodami z odpowiednimi płytkami wysiewającymi, które zamocowane są do zębów brony, zaś sprężone powietrze dostarczane jest do eżektorów przewodów nawozowych i nasiennych przewodami powietrznymi przez wentylator zabudowany w obrębie ramy nośnej, przed siewnikiem. Napęd wentylatora i zębów brony aktywnej realizowany jest przez układ przekładni z WOM ciągnika. Znana jest też według polskiego opisu patentowego nr maszyna uprawowo-siewna do szczelinowego podsiewu łąk, złożona z ramy z układem zawieszenia na ciągniku, z tarcz frezujących glebę, siewnika z dmuchawą do pneumatycznego wspomagania wysiewu nasion, mechanizmów przeniesienia napędu z WOM ciągnika na poszczególne zespoły, z kół podporowych i kółek ugniatających, a poza tym maszyna posiada długi, sześciokątny wałek napędowy umieszczony poprzecznie pod siewnikiem, przechodzący na wskroś przez centralnie usytuowaną skrzynkę przekładniową, przy czym na wałku osadzone są górne koła łańcuchowe przekładni napędzających pary tarcz frezujących glebę. Znane jest też z europejskiego opisu patentowego nr EPO urządzenie do stosowania sposobu spulchniania gleby i siewu stanowiące zestaw wału zębatego, siewnika z pneumatycznym wspomaganiem wysiewu w jednej z odmian urządzenia i wału strunowego w wymienionej kolejności - skojarzony z ramą i ciągniony przez ciągnik, przy czym wał zębaty poprzedzany jest elementami do spulchniania gleby w postaci gęsiostopek lub zębów kultywatorowych zamocowanych do belki narzędziowej. Znana jest też maszyna STRUIK 4RF32 produkcji holenderskiej, stosowana do upraw warzyw korzeniowych na redlinach, przy czym stanowi ją glebogryzarka zaopatrzona w nośną, prostokątną ramę, w której zamontowany jest ruchowo wał z zębami a od góry łukowa osłona. Z przodu ramy zamocowane są dwie pary kół podporowych, a z tyłu - do poprzeczki ramy, tuż za wałem glebogryzarki, zamocowane są w rozstawieniu, obsypniki. Do ramy glebogryzarki przegubowo zamocowana jest ceowo otwarta rama, w której zawieszony jest wał szpulowy zagęszczający redliny. Maszyna posiada też napęd hydrauliczny. Agregat uprawowo-siewny według wynalazku charakteryzuje się tym, że jego rama nośna jest płaską dwuobwodową ramą, do której z przodu, od góry, do przedniej poprzeczki zamocowany jest płaski ramowy stelaż do zamocowania powietrznej turbinki, a z tyłu - od spodu ramy nośnej, wzdłuż jej tylnej poprzeczki, zamocowany jest długi rurowo-łubkowy element mocujący przy pomocy dwóch par poziomych nakładek obejmujących naroża ramy i skręconych łącznikami śrubowymi, zaś w obrębie płaszczyzny dwuobwodowej ramy nośnej zamontowane są kolejno: w pierwszym polu - glebogryzarka, której nośna konstrukcja wraz z układem zawieszenia na ciągniku, z kołami podporowymi i osłona łukowa wpasowana jest między elementy nośne ramy nośnej i połączona z nimi, zaś do środkowej poprzeczki ramy nośnej, za pomocą trzech par rozstawionych między sobą pionowych nakładek, obejmujących poprzeczkę i skręconych łącznikami śrubowymi, zamocowane są dwa jednostronne obsypniki wzdłuż boków ramy nośnej i jeden obsypnik dwustronny w osi symetrii tej ramy, natomiast w drugim polu ramy nośnej osadzony jest wał szpulowy swoimi czopami w gniazdach łożyskowych dwóch wahaczy, zamocowanych przegubowo do ramy nośnej, a ponadto agregat zaopatrzony jest w dwa zestawy jednokołowe, z których lewy jest napędowym, mocowane przy pomocy uchwytu łapowego do dolnej, płaskiej listwy elementu mocującego w pobliżu tylnych naroży ramy nośnej i w dwa podciśnieniowe siewniki z pneumatycznym rozdziałem

4 nasion zamocowane także uchwytem łapowym do dolnej łubki elementu mocującego pomiędzy jednokołowymi zestawami, przy czym każdy z jednokołowych zestawów składa się z koła pneumatycznego, płytowej goleni zakończonej skrzynką przekładniową z uchwytem łapowym na zewnątrz, a przez gniazda chwytowe, przelotowe, umieszczone w skrzynkach przekładniowych, przeprowadzony jest, długi wałek z pręta sześciokątnego napędzany przez lewy jednokołowy zestaw zaopatrzony w przekładnię łańcuchową, ukrytą w goleni, przy czym osadzone na wałku koła zębate, a także koła zębate osadzone na czopach obracających się tarcz wysiewających i łańcuchy stanowią przekładnie przekazujące napęd z wałka na obrotowe tarcze wysiewające siewników, a ponadto agregat zaopatrzony jest w przekładnie kątowe do przekazywania napędu z WOM ciągnika poprzez waty przegubowo-teleskopowe na wał szpulowy i wał glebogryzarki, przy czym szybkość wału szpulowego na jego obwodzie zetknięcia się z grzbietem redliny jest większa 1,7-2,4 raza od szybkości jazdy ciągnika w przejeździe roboczym. Zastosowanie w jednym zestawie glebogryzarki, obsypników, wału szpulowego i siewników pozwala podczas przejazdu roboczego przygotować glebę do siewu, ukształtować o odpowiednich wymiarach geometrycznych redliny i dokonać siewu z zachowaniem wszystkich wymogów, jakich operacja ta wymaga. Wał szpulowy kształtuje redliny, ale jednocześnie zagęszcza spulchnioną glebę i wygładza boki i grzbiet redlin. Przedmiot wynalazku objaśniony jest szczegółowo w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia agregat w widoku bocznym, fig. 2 - w widoku z góry, fig. 3 przedstawia przekrój A-A oznaczony na fig. 2 obrazujący siewnik w widoku bocznym, fig. 4 przedstawia widok w kierunku A oznaczony na fig. 1 i obrazujący turbinkę powietrzną, zamontowaną w stelażu i jej napęd, a fig. 5 przedstawia przekrój poprzeczny przez redliny do kierunku jazdy roboczej agregatu. Agregat według wynalazku zbudowany jest z szeregu powiązanych ze sobą zespołów. Podstawą dla nich jest dwuobwodowa, płaska rama nośna 01, w obrębie, której zamontowane są: glebogryzarka 03 wraz ze swoją nośną konstrukcją, układem zawieszenia 07 na ciągniku i z kołami podporowymi 08 - wpasowana pomiędzy elementy nośne ramy 01 w jej pierwszym polu, obsypniki: dwustronny 09 w osi symetrii ramy 01 zaopatrzony w dwustronny lemiesz 62 i skrzydła 61 i dwa jednostronne 0.10 wzdłuż boków ramy 01 złożone z jednostronnych lemieszy 67 i skrzydeł 68, przy czym zamocowane są do poprzeczki środkowej 3 ramy 01 za pomocą trzech par nakładek pionowych 59 i 64, skręconych łącznikami śrubowymi 60, 61 i 65, 66; wał szpulowy 02 z dwiema częściami cylindrycznymi 14 ograniczonymi tarczami stożkowymi 15 - osadzony w obrębie drugiego pola ramy 01 swoimi czopami 16 w gniazdach łożyskowych wahaczy 11, połączonych jednym końcem przegubowo z ramą 01, a drugim końcem przed czopami 16 - połączonych także z ramą 01 poprzez dźwignie 12 wahaczy 11 zaopatrzone w sprężyny 13. Rama nośna 01 ma prostokątny kształt, zestawiony z podłużnie 1 i trzech poprzeczek: przedniej 2, środkowej 3 i tylnej 4, dzielących płaszczyznę ramy 01 na dwa pola. Od spodu ramy 01, wzdłuż jej poprzeczki 4, zamocowany jest długi rurowo-łubkowy element mocujący 0.12 za pomocą dwóch par poziomych nakładek 5, obejmujących naroża ramy 01 i skręconych łącznikami śrubowymi 6 i 7. Element 0.12 złożony jest z rury 8 oraz długich listew dolnej 9 i górnej 10, a służy do zamocowania do dolnej listwy 9, przy pomocy łapowych uchwytów 25, dwóch jednokołowych zestawów 04 i siewników podciśnieniowych 05 z pneumatycznym rozdziałem nasion. Każdy z jednokołowych zestawów 04, z których lewy jest napędowym, mający przekładnię napędową 24, składa się z koła pneumatycznego 20 płytowej goleni 21 zakończonej skrzynką przekładniową 22, przy czym przez gniazda chwytowe w skrzynkach 22 przeprowadzony jest długi wałek 23 z sześciokątnego pręta, na którym osadzone są, w rozstawieniu, dwa koła zębata 37. Między jednokołowymi zestawami 04 zamocowane są także uchwytami łapowymi 38 siewniki podciśnieniowe 05 z pneumatycznym rozdziałem nasion. W ramie nośnej 26 siewnika 05 zamontowane są koła tylne - pneumatyki 27 i z przodu koła przednie 28. Zespół siewny to korpus 3 la z króćcami do podłączenia przewodów pneumatycznych 33, zamocowany na ramie 26. W korpusie 3 la są obrotowe tarcze wysiewające 31, odpowiednio ułożyskowane w obsadach bocznych 40a i napędzane od wałka 23 poprzez przekładnie łańcuchowe, złożone z kół zęba-

5 tych 39 osadzonych na czopie tarcz wysiewających 31 oraz kół zębatych 37 osadzonych na wałku 23 oraz z łańcuchów 35, które napinane są rolkami napinającymi 36. Między kołami 27 w kierunku korpusu 3la, a korpusem 3 la zespołu siewnego, zamocowane są koła ugniatające 29 i redlica 30. Siewnik 05 zaopatrzony jest w zbiorniczki 32 nasion. Boczne obsady 40a połączone są prostowodem 34 z głowicowymi blachami łącznikowymi 40, które tworzą część głowicową, ruchomą, służącą do połączenia siewnika 05 z listwą dolną 9 elementu Z przodu ramy nośnej 01 zamontowana jest turbinka powietrzna podciśnieniowa 06, której korpus 42 zamocowany jest wewnątrz nośnego stelażu 41, zamontowanego na przedniej poprzeczce 2 ramy nośnej 01 Turbinka 06 napędowa jest przekładnią pasową, złożoną z kół pasowych: górnego 43, dolnego 45 i pasków klinowych 44, a także zaopatrzona jest w manometry 46a. Przekazanie napędu z WOM ciągnika odbywa się poprzez końcówkę wałka napędowego 46. Glebogryzarka 03 wmontowana jest w pierwsze pole ramy 01 i zaopatrzona jest w wał nożowy z nożami 17 mocowanymi do tarcz nożowych osadzonych na wale, w łukową osłonę górną 19 i dwie boczne 18, a także w zespół zawieszenia 07 na ciągniku, złożony z ramy nośnej 47, blach węzłowych 48 łączących pałąki 49 z ramą nośną 47. Pałąki 49 zaopatrzone są w ucha 50, a niżej przyspawane są do blach węzłowych 48 sworznie zawieszeniowe 51. Pałąki 49 w odpowiedniej pozycji ustalane są ściągami rurowymi 52, rozpiętymi między końcówkami 54a, przyspawanymi do ramy nośnej 01 w obrębie poprzeczki 3, a końcówkami 54 w obrębie uch 50, przy czym ściągi 52 przykręcone są do odpowiednich końcówek odpowiednimi łącznikami śrubowymi 53 i 53a. Z zespołem zawieszenia 07 skojarzony jest układ kół podporowych 08 zaopatrzony w dwa koła 58, rozstawione symetrycznie względem osi podłużnej ramy 01, osadzone na osiach goleni 55, które to golenie wsunięte są w tuleje 56 mocowane na ramie 47. Położenie kół 58 ustalone jest kątową przetyczką 57, która blokuje golenie 55 zaopatrzone w szereg otworów w tulejach 56, zaopatrzonych także w otwory na pobocznicy. Agregat według wynalazku zaopatrzony jest w układ przeniesienia napędu 0.11 z WOM ciągnika na poszczególne zespoły robocze, to jest: glebogryzarkę 03, wał szpulowy 02 i turbinkę powietrzną podciśnieniową 06, przy czym układ ten stanowią: przekładnie kątowe 69 i 70 usytuowane z boku ramy 01 w obrębie wału glebogryzarki 03 i wału szpulowego 02 oraz przekładnia kątowa 71, przekazująca napęd z WOM ciągnika na turbinkę podciśnieniowa 06 i wał przegubowo-teleskopowy 72 rozpięty między przekładniami 70 i 71 oraz wał przegubowo-teleskopowy 73 rozpięty między przekładniami 69 i 70. Sposób posługiwania się agregatem według wynalazku jest następujący. Po dostarczeniu na miejsce pracy zespołu ramy nośnej 01 z zabudowanymi na niej zespołami, co następuje przy pomocy ciągnika, na którego układzie zawieszenia narzędzi zawiesza się zespół ramy nośnej 01 przy pomocy jej autonomicznego układu zawieszenia 07. Na miejscu pracy sprzęga się zespół ramy nośnej 01 z zestawami kołowymi 04 i siewnikami 05, łączy odpowiednie króćce na siewnikach 05 przewodami pneumatycznymi 33 z turbinką podciśnieniową 06, napełnia zbiorniczki 32 nasionami, ustawia siewniki 05 tak, aby mieściły się w obrębie grzbietu 77 redliny, czyli w obrębie części cylindrycznej 14 wału szpulowego 02, ustawia głębokość pracy glebogryzarki 03 przy pomocy kół podporowych 58, których golenie 55 przesuwa się w tulejach 56 i blokuje zatyczkami 57. Tak przygotowany agregat gotów jest do pracy. Włącza się napęd WOM ciągnika i uruchamia mechanizm jazdy. Następuje spulchnienie gleby przez glebogryzarkę 03, przy czym obsypniki 09 i 0.10 przemieszczają glebę w obręb części cylindrycznych 14 wału szpulowego 02, który formuje redliny w glebie 76, rozdzielone bruzdami 74. Po grzbietach 77 redlin ciągnione są, zamocowane do ramy nośnej 01, siewnika 05, których tarcze wysiewające 31 napędzane są z wałka 23 przekładniami łańcuchowymi. Wałek 23 zaś jest napędzany lewym zestawem jednokołowym 04, zaopatrzonym w przekładnię łańcuchową 24. Siewniki 05 redlicami 30 wykonują bruzdki w grzbietach 77 redlin, przy czym z tarcz wysiewających 31, po ich obrocie w korpusie 3la i przejściu odpowiedniego ich segmentu w strefę ciśnienia atmosferycznego, spadają w bruzdki nasiona, a koła ugniatającokopiujące 29 zakrywają bruzdki glebą, w których po określonym czasie urosną korzenie warzyw 75.

6 fig. 4

7 fig. 3 Fig. 5

8 fig. 2

9 Fig.1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł