Najważniejsze ostatnie dane makroekonomiczne

Transkrypt

1 Warszawa, dnia r. Najważniejsze ostatnie dane makroekonomiczne Gospodarka USA wydaje się, że znacznie lepiej przetrwała tymczasowe zamknięcie rządu w dzierniku, niż można się tego było wcześniej spodziewać. Bardzo pozytywnie zaskoczyły dane z rynku pracy za ostatni miesiąc, a niemniej ważne były też rewizje w górę wyników za dwa poprzednie miesiące. To istotnie poprawiło bieżący obraz rynku pracy. Średnia 3-miesięczna zmiana zatrudnienia w okolicach +200 tys., jak obecnie, to jest już obiecujący wynik. W przemyśle obserwujemy stopniowe przyspieszenie, trend powoli poprawia się od połowy roku i zaczyna już notować całkiem przyzwoite dynamiki wzrostu. Wydatki konsumentów pokazują od miesięcy przeciętną ekspansję, choć tu też mamy ostatnio pewne wzmocnienie. Prawdziwym testem siły konsumentów będzie oczywiście holiday season, czyli sezon zakupów świątecznych, który powoli się rozkręca. Dane o PKB za III kwartał pozytywnie zaskoczyły, choć kompozycja już nie tak bardzo. Rzeczywisty popyt notuje przeciętne dynamiki wzrostu. Analizowany przeze mnie w poprzednim komentarzu rynkowym łączny udział kategorii cyklicznych w PKB zanotował dalszą poprawę. Podtrzymuję wniosek z tamtej analizy, że przestrzeń do kontynuacji ekspansji w USA jest całkiem pokaźna. W ostatnich danych ze strefy euro ponownie zaznaczyły się rozbieżności w trendach poszczególnych gospodarek, w tym pomiędzy tymi dwiema największymi, czyli Niemcami (dalsza poprawa), a Francją (powrót do odczytów recesyjnych). Region, jako całość drugi kwartał z rzędu odnotował wzrost PKB, recesja na peryferiach wyraźnie złagodniała, a Hiszpania czy Portugalia odnotowały wzrost PKB w III kwartale (w ujęciu kw/kw; dla Portugalii to był drugi kwartał wzrostu z rzędu). Oczekuję, że kolejne kwartały to będzie kontynuacja ożywienia, jednak ostatnie dane (słabsze niektóre krajowe indeksy PMI, stagnacja w przemyśle w regionie po krótkim odbiciu) potwierdzają, że będzie to niejednorodne odbicie aktywności, a przez to nieraz będzie podawane w wątpliwość. Silne umocnienie euro od lipca do dziernika z pewnością uderzyło w wielu europejskich eksporterów, a ponieważ opłacalny kurs euro jest na zdecydowanie wyższych poziomach dla eksporterów niemieckich niż francuskich (czy dla większości innych krajów regionu), to też Niemcy wyglądają obecnie lepiej, a Francja niepokoi kondycją swojego sektora przemysłowego. Ostatnia fala osłabienia wspólnej waluty to dobry sygnał, ale to nie przełoży się z dnia na dzień na wzrost zamówień, potrzeba na to pewnego czasu. Zadaniem EBC jest podtrzymać retorykę, która będzie stabilizować kurs euro lub go obniżać. Jeśli sama retoryka nie pomoże, to w kolejnych miesiącach powinny pojawić się konkretne działania. Noble Funds Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Przyokopowa 33, Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: , NIP , REGON , wysokość kapitału zakładowego: złotych (opłacony w całości). Tel , fax , biuro@noblefunds.pl.

2 Chiny przedstawiły w ostatnim tygodniu bardzo ambitny, ale wykonalny pakiet reform. Jest to jeden z najbardziej kompleksowych planów gospodarczych/społecznych w najnowszej historii Państwa Środka, który zrealizowany pozwoliłby utrzymać wysoki potencjalny wzrost chińskiej gospodarki. Same bieżące dane z Chin wskazują na podtrzymanie całkiem niezłego momentum w tej gospodarce w ostatnim kwartale roku i możliwe jego przeniesienia na kolejny kwartał. PKB Polski wzrosło w III kwartale o 1.9% r/r z 0.8% poprzednio, a dynamika kwartalna przyspieszyła z 0.5% do 0., potwierdzając całkiem dobre momentum w naszej gospodarce. Dane z rynku pracy powoli, ale powtarzalnie poprawiają się. Ożywienie aktywności w gospodarce jest całkiem szerokie i powinno w kolejnych miesiącach dalej nabierać tempa. Świat 1. USA wnioski o zasiłek dla bezrobotnych: liczba nowych wniosków spadła do 323 tys. (pop. 344 tys., prognoza 335 tys.). Pewien wpływ na ten dużo lepszy wynik mógł mieć skrócony tydzień pracy, ale uważam, że główny wpływ miała sama poprawa w gospodarce. Średnia 4-tygodniowa liczby wniosków spadła o 7 tys. do 339 tys. 2. USA PKB za III kwartał (odczyt 1 z 3): PKB wzrosło o 2.8% kw/kw (zannualizowane; pop. +2.5%, prognoza 1.9%), czyli o 0.7% kw/kw (dla porównania w Wlk. Brytanii PKB tak liczone wzrosło o 0.8%, w Polsce o 0., w Japonii o 0.5%, w strefie euro o 0.1%). Sam wynik jest oczywiście dobry, ale kompozycja już tak pozytywnie nie zaskakuje. Jego siła w dużym stopniu opierała się bowiem na wyższych Zapasach (główne źródło zaskoczenia wobec konsensusu prognoz), które dodały 0.8 punktu procentowego do PKB, przy nieznacznie poniżej przeciętnej dynamice wydatków konsumentów i przy spadku inwestycji firm. Najważniejsze kategorie. Wydatki konsumentów wzrosły o 1.5% kw/kw annual. (pop. +1.8%, prognoza +1.) i dodały 1 pp do PKB (pop. +1.2pp). Dobry wynik zanotowały wydatki na towary (głównie na dobra trwałe dobry sygnał), ale w wydatkach na usługi, największej składowej PKB, była stagnacja (+0.1%). To nie do końca współgra z mocnymi odczytami ISM usług. Inwestycje firm w sprzęt spadły o 3.7% i zabrały z PKB 0.2 pp. Źródłem pozytywnego zaskoczenia były inwestycje w budynki. Inwestycje w nieruchomości mieszkaniowe dodały 0.4 pp, i wyglądało to podobnie jak w poprzednich kwartałach, mimo szeregu słabszych danych z tego rynku. Inwestycje firm w budynki dodały z kolei kolejne 0.3 pp. Dzięki temu rzeczywisty popyt, tj. sprzedaż finalna (PKB minus Zapasy) wzrosła o. Poziom jest to średni poziom notowany od początku Dynamika roczna PKB wzrosła o 1., tyle samo co w II kwartale. Był to trzeci kwartał poniżej. Osiągnięcie tego poziomu, czyli potencjału, jest możliwe w ostatnim kwartale b.r. gdyż baza porównawcza będzie mocno sprzyjać. Strona 2 z 7

3 sty 00 cze 00 lis 00 kwi 01 wrz 01 lut 02 lip 02 gru 02 maj mar 04 sie 04 sty 05 cze 05 lis 05 kwi 06 wrz 06 lut 07 lip 07 gru 07 maj mar 09 sie 09 sty 10 cze 10 lis 10 kwi 11 wrz 11 lut 12 lip 12 gru 12 maj mar 02 wrz 02 mar 03 wrz 03 mar 04 wrz 04 IQ'05 IIIQ'05 IQ'06 IIIQ'06 IQ'07 IIIQ'07 IQ'08 IIIQ'08 IQ'09 IIIQ'09 IQ'10 IIIQ'10 IQ'11 IIIQ'11 IQ'12 IIIQ'12 IQ'13 IIIQ'13 PKB strefy euro i USA dynamiki roczne Różnica w dynamikach rocznych PKB USA a strefy euro (prawa oś) Strefa euro PKB r/r USA PKB r/r USA rynek pracy za dziernik: zatrudnienie wzrosło o 204 tys. m/m (pop. 163 tys., prognoza 125 tys.) Dane za wrzesień zrewidowano do 163 tys. z 148 tys., a za sierpień aż do 238 tys. z 193 tys., czyli łącznie rewizje wyniosły +60 tys. Średnia 3-miesięczna wzrosła do 202 tys. ze 163 tys., po raz pierwszy od kwietnia wychodząc powyżej 200 tys. Te dane oraz rewizje za poprzednie miesiące zdecydowanie poprawiły obraz amerykańskiego rynku pracy. Zatrudnienie w sektorze prywatnym wzrosło o 212 tys. (pop. 150 tys., prognoza 125 tys.). Średnia 3-miesięczna przyspieszyła do 190 tys. ze 152 tys. Dynamika roczna pozostała na całkiem wysokim poziomie +2.1% (wykres poniżej) i jest bardzo stabilna od dwóch lat. Stopa bezrobocia wzrosła do 7.3% z 7., zgodnie z prognozami. Wyniki ankiety, na bazie której liczona jest stopa bezrobocia, były zakłócone przez tymczasowe zamknięciem rządu. Poziom zatrudnienia w USA (łącznie i tylko w sektorze prywatnym) dynamiki roczne 3% 1% -1% - -3% - -5% Poziom zatrudnienia (nonfarm payroll; r/r%) Poziom zatrudnienia w sektorze prywatnym (r/r%) 4. USA produkcja przemysłowa za dziernik: spadek o 0.1% m/m (pop. +0.7%, prognoza 0.). Najważniejsza kategoria raportu to przetwórstwo przemysłowe (ok. 75% łącznej produkcji), a tu odnotowano Strona 3 z 7

4 sty 05 kwi 05 lip sty 06 kwi 06 lip sty 07 kwi 07 lip sty 08 kwi 08 lip sty 09 kwi 09 lip sty 10 kwi 10 lip sty 11 kwi 11 lip sty 12 kwi 12 lip sty 13 kwi 13 lip wzrost o 0.3% m/m (pop. +0.1%, prognoza +0.). Dlatego cały raport wcale nie był słaby, jakby to wynikało z głównego odczytu. Był to trzeci z rzędu miesięczny wzrost produkcji w przetwórstwie, a dynamika 3- miesięczna zannualizowana poprawiła się do 4. z 0.9% (wykres poniżej). Nie jest to jeszcze jakiś imponujący wynik, ale mimo wszystko najlepszy od lutego b.r. i oczekuję dalszego przyspieszenia produkcji. Dynamika roczna w przetwórstwie (wykres poniżej) poprawiła się do +3.3% z 2., co jest najlepszym wynikiem od listopada 2012 i nieznacznie powyżej średniej długoterminowej (+3.1%). Produkcja w przetwórstwie przemysłowym USA dynamika roczna i 3-miesięczna zannualizowana. 15% 1 5% -5% -1-15% -2 Manufacturing (zmiana 3M annual.) Manufacturing indeks (r/r) 5. USA sprzedaż detaliczna za dziernik: wzrost o 0. m/m (pop. 0., rewizja z -0.1%; prognoza +0.1%). Sprzedaż bez śr. transportu wzrosła o 0. (pop. +0.3%, prognoza +0.1%). Jednak nie tylko samochody napędzały sprzedaż, gdyż wzrosty odnotowano w 9 z 13 kategorii. Sprzedaż bazowa (bez aut, paliw i mat. bud.) wzrosła o całkiem solidne 0.5% m/m (pop. +0.3%). Trend na ogólnej sprzedaży detalicznej jest bardzo przeciętny, a nawet poniżej przeciętnego. Dynamika 3-miesięczna zannualizowana wynosi po dzierniku +2.5%, podobnie jak we wrześniu, wobec średniej od 2010 roku wynoszącej 5.7%, a od %. Z kolei dynamika roczna wzrosła w dzierniku do 3.9% z 3., ale po wyłączeniu śr. transportu spadła do 2. z 2.. Patrząc od początku 2010 roku, tylko w marcu b.r. była niższa (+2.3%). To po części jest wynik słabości konsumenta, ale też i efekt spadków cen benzyny i ogólnie niskiej inflacji (dane o sprzedaży są w cenach bieżących). Dlatego lepiej ten trend wygląda w kategoriach bazowych, gdzie wyniki nie są zdołowane przez spadki cen benzyny, a nie koniecznie popytu na benzynę. Dynamika 3-miesięczna zannualizowana utrzymała się tu na poziomie 4., a średnia od 2010 to Strefa euro PKB za III kwartał (dane wstępne): PKB wzrosło o 0.1% kw/kw (pop. +0.3%; prognoza +0.) oraz spadło o 0. r/r (pop. -0.; prognoza -0.3%). Zgodnie z oczekiwaniami jeszcze sprzed wielu miesięcy III kwartał był wolniejszy od drugiego, który wówczas był napędzany przez efekty jednorazowe. Oczekuję, że w kolejnych kwartałach plusy na dynamice kwartalnej będą utrzymane, dynamika ta będzie już wyższa Strona 4 z 7

5 niż symboliczne +0.1% w zakończonym kwartale, a dynamika roczna będzie oscylować w okolicach w IV kwartale, a później zacznie notować plusy. Strefa euro była napędzana w III kwartale głównie przez Niemcy (+0.3% kw/kw), Belgię (+0.3%) i Finlandię (+0., abstrahując od jej małego wpływu na wynik regionu). Wynik zbliżony lub równy dynamice dla całego regionu odnotowały: Austria, Portugalia (drugi kwartał z rzędu na plusie), które zanotowały wzrost o 0. oraz Hiszpania i Holandia (po +0.1%). Negatywny wpływ na wynik regionu miały Francja i Włochy, po -0.1%. Wynik dla Francji rozczarował (prognoza +0.1%), ale znane wcześniej słabe dane o produkcji za ostatnie miesiące przygotowały rynek na to. Spadek PKB Włoch o 0.1% był zgodny z prognozami i jak pokazuje poniższy wykres tempo recesji wyraźnie spada w tym kraju. PKB strefy euro i wybranych krajów UE dynamiki kwartalne 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0,3 0,1 0,7 0,3 0,5 0,1 0,8 0,7 0,6 0,5 Q4'2012 k/k Q1'2013 k/k 0-0,2-0,4-0,6-0,8-1 Strefa euro Niemcy Francja Hiszpania Włochy Wlk. Brytania Polska -0,1-0,1-0,1-0,3 Q2'2013 k/k Q3'2013 k/k 7. Strefa euro PMI Composite za listopad (przemysł + usługi; raport wstępny): spadek do 51.5 pkt z 51.9, za sprawą niższego wyniku w usługach przy nieznacznej poprawie przemysłu. PMI usług spadł do 50.9 (pop. 51.6, prognoza 51.9). Poprawa indeksu w Niemczech o 1.6 pkt (do 54.5) został z nawiązką zrekompensowana przez prawie 2-punktowy spadek indeksu we Francji i w pozostałych krajach: prawdopodobnie Włochy i Hiszpania (w danych wstępnych poznajemy tylko wyniki dla strefy euro, Niemiec i Francji). PMI przemysłu wzrósł do 51.5 (pop. 51.3, prognoza 51.5). Tutaj też wynik był wsparty przez wzrost indeksu w Niemczech do 52.5 (pop. 51.7, prognoza 52), przy dobrej kompozycji składowych, ale a zaniżony przez spadek we Francji do 47.8 (pop. 49.1, prognoza 49.5). Dane z Francji i z pozostałej części regionu rozczarowały we wstępnym odczycie PMI, co pokazuje, że drogie euro (ostatnia fala spadku kursu waluty jeszcze nie znajdzie przełożenia na wzrost zamówień) szkodzi przemysłowi w regionie, z wyjątkiem Niemiec, gdzie kurs opłacalności jest zdecydowanie wyżej niż choćby we Francji. Pokazuje też, że ożywienie nie jest i nie będzie jednorodne oraz że popyt wewnętrzny (usługi) nie jest jeszcze wystarczająco silny, by stabilnie rosnąć. Jednak oczekuję, że ożywienie, z mozołem, ale będzie kontynuowane. Strona 5 z 7

6 IQ'03 IIIQ'03 IQ'04 IIIQ'04 IQ'05 IIIQ'05 IQ'06 IIIQ'06 IQ'07 IIIQ'07 IQ'08 IIIQ'08 IQ'09 IIIQ'09 IQ'10 IIIQ'10 IQ'11 IIIQ'11 IQ'12 IIIQ'12 IQ'13 IIIQ'13 sty 07 maj 07 wrz 07 sty 08 maj 08 wrz 08 sty 09 maj 09 wrz 09 sty 10 maj 10 wrz 10 sty 11 maj 11 wrz 11 sty 12 maj 12 wrz 12 sty 13 maj 13 wrz Strefa euro produkcja przemysłowa za wrzesień: spadek o 0.5% m/m (pop. +1%, prognoza -0.3%). W całym III kwartale produkcja spadła o 0. kw/kw, kończąc kwartał na słabym momentum, a właściwie przy jego braku (co oznacza, że na IV kwartał nie przenosi się żadna porcja wzrostu z III kwartału). Oczekuję jednak, że po rozczarowującym III kwartale w bieżącym i w kolejnych produkcja będzie stopniowo nabierała rozpędu. Na razie, jak pokazuje poniższy wykres, poza Niemcami w pozostałych największych gospodarkach regionu obecny trend na produkcji to albo stagnacja (Hiszpania i sama strefa euro), albo widzimy spadki (Francja, Włochy). Dynamika roczna produkcji wzrosła do +1. z -1.1%, wychodząc po raz pierwszy na plus po 22 miesiącach ujemnych odczytów. Indeksy produkcji przemysłowej dla strefy euro i największych gospodarek regionu. 2007= Niemcy Strefa euro Francja Włochy Hiszpania Polska 1. PKB za III kwartał (dane wstępne): wzrost o 1.9% r/r (pop. 0.8%, prognoza 1.). Dynamika kwartalna przyspieszyła do 0. z 0.5% i był to kolejny kwartał poprawy tej dynamiki. W danych wstępnych nie ma rozbicia na poszczególne kategorie, jednak bardzo prawdopodobne jest, iż nastąpiła wyraźna poprawa w popycie krajowym. PKB Polski dynamika roczna. 8% 7% 5% 3% 1,9 0,5% 1% Strona 6 z 7

7 2. Przeciętne zatrudnienie za dziernik: spadek o 0. m/m (pop. -0.3%, prognoza -0.). Od sześciu miesięcy nie jest już jednak notowany spadek zatrudnienia w ujęciu miesiąc do miesiąca (w dzierniku był wzrost o 0.1%). Ożywienie na rynku pracy zbiegło się tym razem z odbiciem na PKB. W poprzednim cyklu rynek pracy był opóźniony względem PKB (wykres poniżej). Odbicie nie jest teraz tak dynamiczne / strome jak w 2010 r., ale ma miejsce wcześniej w cyklu. Sekcja administrowanie i działalność wspierająca (ochrona, obsługa biur, reklama, pośrednictwo pracy), która jest wskaźnikiem wyprzedzającym dla szerokiego rynku pracy, wykazuje od roku mocny trend wzrostowy (wykres poniżej). Zmiana zatrudnienia w przedsiębiorstwach oraz w samej sekcji administrowanie i działalność wspierająca na tle PKB - dynamiki roczne. 1 8% Zmiana zatrudnienia r/r PKB r/r administrowanie i działalność wspierająca r/r (prawa oś) % wynik lepszy od prognoz (niekorzystny dla rynku akcji) - wynik gorszy od prognoz (niekorzystny dla rynku akcji) - wynik zgodny z prognozami (neutralny do rynku akcji) Z poważaniem, Tomasz Smolarek / Doradca inwestycyjny / Noble Funds TFI S.A. Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym. Nie powinien być on w szczególności rozumiany jako rekomendacja inwestycyjna ani jako inna podstawa do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Skorzystanie z niniejszego materiału jako podstawy bądź przesłanki do podjęcia decyzji inwestycyjnej następuje wyłącznie na ryzyko osoby, która taką decyzję podejmuje, a Noble Funds TFI S.A. nie ponosi żadnej odpowiedzialności za takie decyzje inwestycyjne. Wszystkie opinie i prognozy przedstawione w tym opracowaniu są jedynie wyrazem najlepszej wiedzy i opinii autorów na moment przekazania niniejszego dokumentu odbiorcy i mogą ulegać zmianie w późniejszym okresie. W takim przypadku Noble Funds TFI S.A. nie ma obowiązku aktualizacji tego materiału. Organem nadzoru nad Noble Funds TFI S.A. jest Komisja Nadzoru Finansowego. Strona 7 z 7