Stan. Wody powierzchniowe płynące. Organizacja sieci monitoringu wód powierzchniowych

Transkrypt

1 wody Stan Wody powierzchniowe płynące Organizacja sieci monitoringu wód powierzchniowych płynących w roku 2012 Rok 2012 zamyka I część (lata ) sześcioletniego cyklu Planów Gospodarowania Wodami (od 2010 do 2015 roku). Monitoring wód realizowany był w 52 punktach pomiarowo - kontrolnych (ppk) zlokalizowanych na 49 jednolitych częściach wód rzecznych (jcw) oraz w 2 ppk na jcw będących zbiornikami zaporowymi (Zbiornik Nielisz i Zbiornik Zemborzyce). Sieć monitoringu zorganizowano następująco: monitoring diagnostyczny badania prowadzono w 21 ppk w celu ustalenia stanu jcw, dokonania oceny długoterminowych zmian ich stanu w kontekście oddziaływań antropogenicznych, określenia długoterminowych trendów zmian stężeń substancji priorytetowych i innych zanieczyszczeń oraz zaprojektowania przyszłych programów monitoringu. Badania prowadzono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych i podziemnych. Zakres pomiarowy obejmował wszystkie elementy biologiczne (badania ichtiofauny nie obejmowały wszystkich ppk), wszystkie elementy fizykochemiczne charakteryzujące stan fizyczny, warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne, zasolenie, zakwaszenie, substancje biogenne, a wśród zanieczyszczeń syntetycznych i niesyntetycznych badano: arsen, bar, bor, chrom sześciowartościowy, chrom ogólny, miedź, cynk, fenole lotne oraz węglowodory ropopochodne. W zakresie wskaźników chemicznych badaniami objęto 25 spośród 33 substancji priorytetowych a inne substancje zanieczyszczające monitorowano w pełnym zakresie. Rzeka Chodelka Fot. Archiwum WIOŚ monitoring operacyjny badania prowadzono w 52 ppk w celu ustalenia stanu jcw, które uznano za zagrożone niespełnieniem określonych dla nich celów środowiskowych oraz w celu oceny oddziaływań zidentyfikowanych źródeł punktowych i rozproszonych na stan wód. Monitoring operacyjny realizowany był w znacznie węższym zakresie, niż diagnostyczny do badań wybrano przynajmniej jeden element biologiczny najbardziej wrażliwy na presję, jakiej poddana jest dana jcw oraz tylko wybrane wskaźniki fizykochemiczne określone w ww rozporządzeniu. monitoring badawczy prowadzony był na wodach granicznych w 10 ppk w ramach współpracy z Ukrainą i Białorusią w zakresie ustalonym w porozumieniu ze stronami. Zakres uwzględniał wskaźniki monitorowane przez państwa sąsiednie. monitoring obszarów chronionych prowadzony był w 52 ppk na obszarach chronionych zawartych w rejestrze obszarów chronionych. Rejestr ten transponowany z Ramowej Dyrektywy Wodnej do Prawa wodnego (art. 113 ust. 4) zawiera wykazy: obszarów przeznaczonych do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia; obszarów przeznaczonych do ochrony gatunków wodnych o znaczeniu gospodarczym, jednolitych części wód przeznaczonych do celów rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych; obszarów wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych, obszarów narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu, pochodzącymi ze źródeł rolniczych; obszarów przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków, ustanowionych w ustawie o ochronie przyrody, dla których utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie. Zgodnie z powyższymi wykazami w 2012 r. prowadzono monitoring na: obszarach wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych, obszarach narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (OSN), obszarach ochrony siedlisk lub gatunków dla których stan wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie (Natura 2000) oraz obszarach ochrony gatunków ryb (na wodach przeznaczonych do bytowania ryb). 37

2 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku ELEMENTY BIOLOGICZNE (GRUPA 1) ELEMENTY HYDROMORFOLOGICZNE (GRUPA 2) wspierające ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE (GRUPA ) wspierające STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY WYMAGANIA DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY W OBSZARACH CHRONIONYCH SPECYFICZNE ZANIECZYSZCZENIA SYNTETYCZNE I NIESYNTETYCZNE (GRUPA 3.6) wsperające STAN WÓD SUBSTANCJE PRIORYTETOWE (GRUPA 4.1) I INNE SUBSTANCJE ZANICZYSZCZAJĄCE (GRUPA 4.2) STAN CHEMICZNY Rysunek 1. Schemat oceny stanu jednolitych części wód powierzchniowych Stan jednolitych części wód powierzchniowych 1. Ocena stanu jednolitych części wód w roku 2012 Ocena stanu wód została przeprowadzona w oparciu o projekt nowelizacji rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Przy ocenie stanu wód w obszarach chronionych uwzględnione zostały dodatkowo wymagania dla obszarów chronionych ustanowionych w odrębnych przepisach. Schemat przeprowadzenia oceny stanu wód z uwzględnieniem obszarów chronionych przedstawiono na rys.1. Szczegółowa ocena stanu wód dla każdej jcw oraz każdego ppk znajduje się na stronie internetowej WIOŚ pod adresem: gowce bentosowe, ichtiofauna). Klasyfikacja jcw pod względem elementów biologicznych przedstawia się następująco: I klasa - 1 jcw (2,1%), II klasa 13 jcw (27,1%), III klasa 18 jcw (37,5%), IV klasa - 16 jcw (33,3%). Zdecydowanie najgorzej zostały sklasyfikowane makrobezkręgowce bentosowe, które obniżyły klasę elementów biologicznych dla 11 jcw, co stanowi niemal 23% wszystkich ocenianych części wód. Należy wspomnieć, że po raz pierwszy w klasyfi kacji został uwzględniony wskaźnik wielometryczny MMI, a rok 2012 był pierwszym rokiem, w którym WIOŚ samodzielnie wykonywał oznaczenia zgodnie z nową listą taksonów. Po raz pierwszy również uwzględniono w ocenie ichtiofaunę ostatni wskaźnik wymagany Ramową Dyrektywą Wodną. Metoda badania i oceny oparta na podstawowym wskaźniku europejskim wskaźniku ichtiofauny EFI+, a w niektórych przypadkach na wskaźniku biotycznym została wykonana przez Instytut Rybactwa Śródlądowego. Metodyka ta musi jeszcze zostać dostosowana do wymogów interkalibracji Klasyfikacaja stanu/potencjału ekologicznego jcw Klasyfikacji stanu ekologicznego dla jcw naturalnych oraz potencjału ekologicznego dla jcw sztucznych i silnie zmienionych dokonuje się w oparciu o elementy biologiczne oraz fi zykochemiczne i hydromorfologiczne. Klasyfikacja elementów biologicznych. Klasyfi kację elementów biologicznych dokonuje się w pierwszej kolejności. W 2012 r. wprowadzono wszystkie wymagane RDW elementy biologiczne (fi toplankton, fi tobentos, makrofi ty, makrobezkrę- 33,3% 0,0% 2,1% 37,5% 27,1% bardzo dobry dobry umiarkowany słaby zły Wykres 4. Ocena stanu elementów biologicznych badanych w jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. (źródło: WIOŚ) 38

3 WODY Klasyfikacja elementów fizykochemicznych. Elementy fi zykochemiczne są elementami wspierającymi elementy biologiczne i mają one znaczenie jedynie wtedy, gdy klasyfikacja elementów biologicznych wskazuje na bardzo dobry lub dobry stan (I lub II klasa). W 2 ppk klasa elementów fizykochemicznych była gorsza od klasy elementów biologicznych, co spowodowało obniżenie klasy stanu ekologicznego, natomiast dla 12 jcw wskaźniki fi zykochemiczne potwierdziły II klasę stanu/potencjału ekologicznego. Analizując globalnie klasyfikację elementów fizykochemicznych zauważa się, że najczęściej obniżenie stanu/ potencjału dobrego powodowała ponadnormatywna zawartość fosforu ogólnego (aż w 57%). Następnym parametrem obniżającym klasę wskaźników fi zykochemicznych był azot Kjeldahla oraz w pojedynczych przypadkach: tlen rozpuszczony, BZT 5, ogólny węgiel organiczny, ChZT oraz. Pomimo nielicznych przekroczeń pojedynczych wskaźników, dla 48 ocenianych jcw, 21 osiągnęło stan poniżej dobrego. 43,7% 0,0% 56,3% Metoda obserwacji i klasyfi kacji tych elementów będzie stosowana w drugiej części cyklu wodnego, tj. w latach Na podstawie klasyfi kacji elementów biologicznych, fi zykochemicznych i hydromorfologicznych oceniono 48 jcw dla 27 jcw naturalnych określono stan ekologiczny, natomiast dla 21 sztucznych lub silnie zmienionych potencjał ekologiczny. Klasyfikacja wykazała, że 25% badanych jcw osiągnęło stan/ potencjał dobry bądź poniżej dobrego, 41,7% -umiarkowany, a 33,3% - stan słaby. (wykres.6) 33,3% 0,0% 0,0% 41,7% 25,0% bardzo dobry dobry umiarkowany słaby zły Wykres 6. Ocena stanu/potencjału ekologicznego jednolitych części wód rzecznych badanych w 2012 r. (żródło: WIOŚ) 1.2. Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego w obszarach chronionych bardzo dobry dobry poniżej stanu/potencjału dobrego Wykres 5. Ocena stanu elementów fi zykochemicznych badanych w jednolitych częściach wód rzecznych w 2012 r. (żródło: WIOŚ) Klasyfikacja elementów hydromorfologicznych. Zgodnie z wymaganiami RDW elementy hydromorfologiczne wspierające elementy biologiczne powinny obejmować następujące parametry: reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki oraz warunki morfologiczne. Stan bardzo dobry odpowiada całkowicie lub prawie całkowicie warunkom niezakłóconym na skutek działalności człowieka, pozwalający na swobodną migrację organizmów. Stan dobry tworzą cieki będące w nieznacznym stopniu pod wpływem antropopresji, a stan umiarkowany posiadają cieki będące pod umiarkowanym jej wpływem. W celu klasyfikacji elementów hydromorfologicznych przyjęto zasadę, że: I klasę nadano jednolitym częściom wód niewyznaczonym jako sztuczne i silnie zmienione, natomiast II klasę tym jcw, które na podstawie przeglądu warunków hydromorfologicznych zostały wyznaczone jako sztuczne i silnie zmienione. Najnowszy projekt rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jcw wprowadza zasadę klasyfi kowania elementów hydromorfologicznych na podstawie obserwacji. Przeprowadzenie klasyfi kacji stanu/potencjału ekologicznego w obszarach chronionych uwzględnia ocenę spełnienia określonych w odrębnych przepisach ustalonych dla danego obszaru chronionego. Jeżeli dana jednolita część wód osiągnęła bardzo dobry lub dobry stan ekologiczny bądź potencjał dobry i powyżej dobrego, a obszar spełnia wymagania dodatkowe, wówczas jednolita część wód ma bardzo dobry lub dobry stan ekologiczny, bądź dobry i powyżej dobrego potencjał ekologiczny. W przypadku, gdy jcw nie spełnia dodatkowych, stan/potencjał ekologiczny danej jcw określany jest jako umiarkowany. Obszary chronione przeznaczone do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym i obszary chronione przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków Ocena spełnienia na tych obszarach obejmowała jcw leżące na obszarach należących do sieci NATURA 2000 oraz jcw wskazane jako wody przeznaczone do bytowania ryb. Dla obszarów Natura 2000 nie określono dodatkowych, zatem obszar spełnia wymagania jeżeli stan ekologiczny wód sklasyfi kowano co najmniej jako dobry bądź 39

4 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku potencjał dobry i powyżej dobrego. Wody przeznaczone do bytowania ryb oceniono w oparciu o wartości graniczne wskaźników zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych oraz dodatkowe warunki zawarte w Wytycznych do oceny (GIOŚ). W ocenie zostały uwzględnione następujące wskaźniki: temperatura wody, zawiesina ogólna, tlen rozpuszczony, BZT 5, azot amonowy, amoniak niejonowy, fosfor ogólny, cynk ogólny, miedź rozpuszczona, całkowity chlor pozostały oraz fenole lotne i węglowodory ropopochodne. Spośród ocenionych 13 jcw, 5 z nich nie spełniało ze względu na przekroczone wartości dopuszczalne azotu amonowego. Szczegółowa klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego wód na obszarach przeznaczonych do ochrony gatunków zwierząt wodnych o znaczeniu gospodarczym i obszarach chronionych przeznaczonych do ochrony siedlisk lub gatunków została przedstawiona w tabeli 3. Tabela 3. Ocena spełnienia dla jednolitych części wód w obszarach ochrony siedlisk lub gatunków, dla których stan jest ważnym czynnikiem w ich ochronie, w tym w obszarach ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb) w roku 2012 (źródło: WIOŚ) Lp Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Obszary ochrony siedlisk lub gatunków, dla których stan wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie, obszary ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb) Nazwa i kod obszaru chronionego Stan/potencjał ekologiczny Ocena spełniania dla bytowania ryb Ocena spełniania dla obszaru chronionego Biała PLRW Bukowa od źródeł do Rakowej Sanna od źródeł do Stanianki Wisła od Sanu do Sanny Wisła od Sanny do Kamiennej PLRW PLRW PLRW PLRW Mogielnica PLRW Stoki PLRW Białka PLRW Rów Mokry PLRW Kanał Świerżowski PLRW Bug od granicy RP do Huczwy Bug od Huczwy do Studianki PLRW PLRW Białka - Łążek Ordynacki Bukowa - Momoty Górne Sanna - Modliborzyce Wisła - Annopol Wisła - Piotrawin Mogielnica - Ciechanki Stoki - Zakrzów Białka - Maryniów Rów Mokry - Dorohucza Kanał Świerżowski - Świerże Bug - Kryłów Bug - Zosin Bug od Udalu do Kanału Świerżowskiego PLRW Bug - Dorohusk 17 N 17 N 6 T 21 T 21 N 17 T 6 N 17 T Lasy Janowskie PLB Lasy Janowskie PLB Uroczyska Lasów Janowskich PLH Lasy Janowskie PLB Małopolski Przełom Wisły PLB Przełom Wisły w Małopolsce PLH Małopolski Przełom Wisły PLB Przełom Wisły w Małopolsce PLH Dobromyśl PLH Dolina Środkowego Wieprza PLH Dolina Środkowego Wieprza PLH Dolina Środkowego Wieprza PLH T Pawłów PLH N 21 N 21 N 21 N Chełmskie Torfowiska Węglanowe PLB Dolina Środkowego Bugu PLB Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH Dolina Środkowego Bugu PLB Dolina Środkowego Bugu PLB UMIAR- KOWANY UMIAR- KOWANY TAK TAK NIE NIE SŁABY - NIE SŁABY TAK NIE SŁABY TAK NIE DOBRY I POWYŻEJ DOBRE- GO TAK TAK SŁABY - NIE SŁABY - NIE UMIAR- KOWANY UMIAR- KOWANY - NIE - NIE SŁABY TAK NIE SŁABY TAK NIE SŁABY - NIE 40

5 wody Tabela 3. c.d. Ocena spełnienia dla jednolitych części wód w obszarach ochrony siedlisk lub gatunków, dla których stan jest ważnym czynnikiem w ich ochronie, w tym w obszarach ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb) w roku 2012 (źródło: WIOŚ) Lp Huczwa od Sieniochy Tanew od Muchy do Łady PLRW PLRW Łada do Osy PLRW Nazwa ocenianej jcw Łada od Osy z Czarną Ładą od Braszczki Bug od Uherki do Włodawki Bug od Włodawki do Grabara Bug od Grabara do Krzny Bug od Krzny do Niemirowa Krzna od Klukówki Kod ocenianej jcw PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW PLRW Nazwa ppk Huczwa - Gródek 24 T Dolina Środkowego Bugu PLB Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH Tanew - Wólka Biska 19 N Dolina Dolnej Tanwi PLH Łada - Goraj Łada - Bidaczów Bug - Włodawa Bug - Sławatycze Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) 17 N 19 N 21 N 21 N Bug - Terespol -tama 21 N Bug - Krzyczew Bug - Gnojno 21 N Krzna - Neple 24 N Obszary ochrony siedlisk lub gatunków, dla których stan wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie, obszary ochrony gatunków ryb (wody przeznaczone do bytowania ryb) Nazwa i kod obszaru chronionego Puszcza Solska PLB Uroczyska Puszczy Solskiej PLH Dolina Dolnej Tanwi PLH Dolina Środkowego Bugu PLB Dolina Środkowego Bugu PLB Poleska Dolina Bugu PLH Dolina Dolnego Bugu PLB Dolina Dolnego Bugu PLB Dolina Dolnego Bugu PLB Stan/potencjał ekologiczny SŁABY TAK NIE DOBRY TAK TAK DOBRY - TAK UMIAR- KOWANY UMIAR- KOWANY UMIAR- KOWANY - NIE NIE NIE NIE NIE SŁABY NIE NIE SŁABY NIE NIE UMIAR- KOWANY Ocena spełniania dla bytowania ryb NIE Ocena spełniania dla obszaru chronionego NIE Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych oraz narażone na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych wskaźniki uwzględnione w ocenie, przekroczenie wartości granicznych stwierdzono zaledwie dla 13% wszystkich wskaźników. Ocena spełnienia na obszarach wrażliwych na eutrofizację została przeprowadzona w oparciu o projekt rozporządzenia w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych w zakresie wskaźników: fitobentos/fitoplankton (lub makrofity), BZT 5, azot amonowy, azot Kjeldahla, azot azotanowy, azot ogólny,, fosfor ogólny. Spośród 46 ocenionych jcw, 28 jcw to wody eutroficzne, co stanowi 60,9% badanych jednolitych części wód. W 21 jcw wskaźnikiem decydującym o eutrofizacji był element biologiczny, w następnej kolejności, dla których wartość dopuszczalna 0,4 mg/l została przekroczona w 18 jcw. Analizując poszczególne Starorzecze Bugu Fot. P. Marczakowski 41

6 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Dla obszarów chronionych narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych, przeprowadzono dodatkowo ocenę na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. Taką ocenę przeprowadzono w 2 jcw (Białka od źródeł do dopł. spod Niwek Turów oraz Białka od dopł. spod Niwek Turów ) zlokalizowanych na OSN wyznaczonych Rozporządzeniem Dyrektora RZGW w Warszawie. Wskaźnikami uwzględnionymi w ocenie były: chlorofil a, azotany, azot ogólny, fosfor ogólny. Żaden parametr nie przekroczył wartości granicznych określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska, co oznacza, że zostały spełnione wymagania dla obszarów chronionych. Szczegółową klasyfikację stanu/potencjału ekologicznego na tych obszarach przedstawia tabela 4. Tabela 4. Ocena spełnienia dla jednolitych części wód w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych oraz narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (źródło: WIOŚ) Obszary chronione ze względu na eutrofizację Lp Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Wskaźniki decydujące o niespełnieniu Obszary chronione narażone na zanieczyszczenia zwiazkami azotu ze źródeł rolniczych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Ocena spełnienia dla obszaru chronionego Biała PLRW Bukowa od źródeł do Rakowej PLRW Białka - Łążek Ordynacki Bukowa - Momoty Górne 17 N PLRW NIE fitobentos 17 N PLRW NIE fitobentos 3. Sanna od źródeł do Stanianki PLRW Sanna - Modliborzyce 6 T PLRW NIE fitobentos 4. Wisła od Sanu do Sanny PLRW Wisła - Annopol 21 T PLRW NIE fitoplankton 5. Wisła od Sanny do Kamiennej PLRW Wisła - Piotrawin 21 N PLRW NIE fitoplankton 6. Giełczewka od Radomirki PLRW Mogielnica PLRW Poniatówka PLRW Stoki PLRW Wieprz od oddzielenia się Kan. Wieprz- -Krzna do dopł. spod Starościc Świnka bez dopł. spod Kobyłki PLRW PLRW Zalesianka PLRW Giełczew - Biskupice Mogielnica - Ciechanki Poniatówka - Pustelnia Stoki - Zakrzów Wieprz - Jaszczów Świnka - Łęczna Zalesianka - Sarny 9 N PLRW NIE fitobentos, 17 T PLRW TAK TAK 6 N PLRW NIE fitobentos, 6 N PLRW NIE fitobentos 19 N PLRW TAK TAK 17 T PLRW NIE fitobentos 17 T PLRW TAK TAK 42

7 wody Tabela 4. c.d. Obszary chronione ze względu na eutrofizację Lp Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Wskaźniki decydujące o niespełnieniu Obszary chronione narażone na zanieczyszczenia zwiazkami azotu ze źródeł rolniczych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Ocena spełnienia dla obszaru chronionego Giełczewka od źródeł do Radomirki PLRW Giełczew - Stryjno 6 N PLRW NIE fitobentos, 14. Białka PLRW Białka - Maryniów 17 T PLRW NIE makrofity, azot Kjeldahla 15. Rów Mokry PLRW Uherka od Gdolanki Włodawka od Mietułki Wełnianka od źródeł do Dopływu spod Kułakowic Udal od źródeł do Krzywólki Kanał Świerżowski Bug od granicy RP do Huczwy Bug od Huczwy do Studianki Bug od Studianki do Zołotuchy PLRW PLRW PLRW Rów Mokry - Dorohucza Uherka - Rudka Włodawka - Włodawa Wełnianka - Zaniże 17 T PLRW NIE 24 N PLRW NIE azot Kjeldahla makrofity, azot Kjeldahla,, fosfor ogólny 24 N PLRW NIE 16 T PLRW TAK TAK PLRW Udal - Puszcza 23 T PLRW NIE fitobentos PLRW Kanał Świerżowski - Świerże 23 N PLRW NIE PLRW Bug - Kryłów 21 N PLRW NIE PLRW Bug - Zosin 21 N PLRW NIE PLRW Bug - Horodło 21 N PLRW NIE azot Kjeldahla, azot Kjeldahla, azot Kjeldahla, azot Kjeldahla, Bug od Udalu 24. do Kanału PLRW Bug - Dorohusk 21 N PLRW NIE Świerżowskiego Huczwa od Sieniochy Sołokija od źródeł do Granicy RP PLRW PLRW Huczwa - Gródek Sołokija - Wierzbica 24 T PLRW TAK TAK 7 N PLRW NIE fitobentos, 27. Rzeczyca do granicy RP PLRW Rzeczyca - Korczmin 16 T PLRW TAK TAK 43

8 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Tabela 4. c.d. Obszary chronione ze względu na eutrofizację Lp Nazwa ocenianej jcw Kod ocenianej jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Obszary chronione wrażliwe na eutrofizację wywołaną zanieczyszczeniami pochodzącymi ze źródeł komunalnych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Wskaźniki decydujące o niespełnieniu Obszary chronione narażone na zanieczyszczenia zwiazkami azotu ze źródeł rolniczych Kod obszaru chronionego Ocena spełnienia Ocena spełnienia dla obszaru chronionego Warężanka od źródeł do granic RP PLRW Tanew od Muchy 29. PLRW do Łady Warężanka - Horodyszcze Tanew - Wólka Biska 16 T PLRW TAK TAK 19 N PLRW TAK TAK 30. Łada do Osy PLRW Łada - Goraj 17 N PLRW TAK TAK Łada od Osy z Czarną Ładą od Braszczki Bug od Uherki do Włodawki Bug od Włodawki do Grabara Bug od Grabara do Krzny PLRW Łada - Bidaczów 19 N PLRW TAK TAK PLRW Bug - Włodawa 21 N PLRW NIE PLRW Bug - Sławatycze 21 N PLRW NIE PLRW Bug - Terespol 21 N PLRW NIE Bug - Krzyczew fitoplankton, fitoplankton, fitoplankton, fosfo- Bug od Krzny do Niemirowa PLRW Bug - Gnojno 21 N PLRW NIE rany 36. Czapelka PLRW Krzna Południowa od źródeł PLRW do Dopływu spod Lipniaków Krzna od Klukówki Białka od źródeł do dopł. spod Niwek Turów Białka od dopł. spod Niwek Turów Czapelka - Starzynka Krzna Połud - Strzyżew 23 N PLRW NIE fitobentos, 17 T PLRW NIE fitobentos, PLRW Krzna - Neple 24 N PLRW NIE fitobentos, Białka - Ostrówki PLRW Białka - Ustrzesz 23 T PLRW TAK - PLNVZ04G TAK TAK PLRW Białka - Paszki 19 T PLRW TAK - PLNVZ04G TAK TAK 41. Muława PLRW Zielawa od dopł. 42. spod Niecielina PLRW Żarnica PLRW Muława - Rossosz Zielawa - Zabudzyń Zielawa - Woskrzenice Żarnica -Dokudów 23 T PLRW TAK TAK 24 T PLRW TAK TAK 23 T PLRW TAK TAK 44. Zbiornik Nielisz PLRW Zbiornik Nielisz 0 T PLRW TAK TAK 45. Zbiornik Zemborzyce PLRW Zalew Zemborzycki 0 T PLRW NIE fitoplankton, BZT 5 44

9 wody 1.3. Klasyfikacja stanu chemicznego wód Ocenę stanu chemicznego przeprowadzono w oparciu o wskaźniki chemiczne charakteryzujące występowanie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego: substancje priorytetowe oraz inne substancje zanieczyszczające. Badania tych substancji prowadzone były w punktach monitoringu diagnostycznego niemal w pełnym zakresie. Nie oznaczono: atrazyny, bromowanego difenyloeteru, diuronu, izoproturonu, symazyny oraz związków tributylocyny. Dla 34 substancji badania prowadzone były z częstotliwością 12 razy w roku, natomiast 8 substancji oznaczonych zostało z częstotliwością 4 razy w roku i dla tych wskaźników w ocenie przypisano niski poziom ufności. Zgodnie z projektem rozporządzenia w sprawie sposobu klasyfikacji jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych stan chemiczny określono w oparciu o wartości średnioroczne oraz, dla niektórych wskaźników, maksymalne dopuszczalne stężenie wyrażone jako 90 percentyl. W 2012 roku żaden ze wskaźników nie przekroczył wartości określonych rozporządzeniem, zatem stan badanych 20 jednolitych części wód określono jako dobry Ocena stanu wód Na podstawie stanu/potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego, dokonano oceny stanu wód dla 20 jednolitych części wód. Dla jcw, dla których nie prowadzono monitoringu substancji chemicznych, zły stan wód został zdeterminowany poprzez umiarkowany, bądź słaby stan/potencjał ekologiczny. W 2012 r. oceniono łącznie stan 37 badanych jednolitych części wód. Jedynie 2 z nich (Zielawa od dopł. spod Niecielina oraz Zbiornik Nielisz) osiągnęły stan dobry, w pozostałych jcw stwierdzono zły stan wód. Ocena stanu wód w województwie lubelskim została przedstawiona w tabeli 5 (strona 46). Objaśnienia do Tabeli 5: jcw - jednolita cześć wód powierzchniowych * - elementy hydromorfologiczne ** - dla zbiorników zaporowych stosowany jest wskaźnik MZB (makrobezkregowców bentosowych) Typ abiotyczny: 0 - typ nieokreślony - kanały i zbiorniki zaporowe, 6 - potok wyżynny węglanowy z substratem drobnoziarnistym na lessach i lessopodobnych, 7 - potok wyżynny węglanowy z substratem gruboziarnistym, 9 - mała rzeka wyżynna węglanowa, 15 - średnia rzeka wyżynna - wschodnia, 16 - potok nizinny lessowy lub gliniasty, 17 - potok nizinny piaszczysty,19 - rzeka nizinna piaszczysto-gliniasta, 21 - wielka rzeka nizinna, 23 - potok lub strumień na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych, 24 - mała i średnia rzeka na obszarze będącym pod wpływem procesów torfotwórczych. stan ekologiczny I Klasa elementów biologicznych potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) stan bdb / potencjał maks. I potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) II stan db / potencjał db II II III stan / potencjał umiarkowany III III IV stan / potencjał słaby IV IV V stan / potencjał zły V V Klasa elementów hydromorfologicznych stan ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) I potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) I stan bdb / potencjał maks. I I potencjał db II II Klasa elementów fizykochemicznych ( ) stan ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) I stan bdb / potencjał maks. I I II stan db / potencjał db II II PSD poniżej stanu / potencjału dobrego PPD PPD stan ekologiczny BDB D stan / potencjał ekologiczny potencjał ekologiczny (jcw sztuczne) stan bdb / potencjał maks. D stan db / potencjał db potencjał ekologiczny (jcw silnie zmienione) U stan / potencjał umiarkowany U U S stan / potencjał słaby S S Z stan / potencjał zły Z Z D PSD - sr stan chemiczny poniżej stanu dobrego stan jcw stan dobry stan zły stan dobry przekroczone stężenia średnioroczne D 45

10 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Tabela 5. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach (źródło: WIOŚ) Lp Nazwa jcw Kod jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Program monitoringu (MD, MO lub MB) Fitoplankton OCENY DZIEDZICZONE ROK Biała PLRW Białka - Łążek Ordynacki 17 N MO 2. Bukowa od źrodeł do Rakowej PLRW Bukowa - Momoty Górne 17 N MO 3. Sanna od źródeł do Stanianki PLRW Sanna - Modliborzyce 6 T MO 4. Wisła od Sanu do Sanny PLRW Wisła - Annopol 21 T MD 5. Wisła od Sanny do Kamiennej PLRW Wisła - Piotrawin 21 N MD 6. Giełczewka od Radomirki PLRW Giełczew - Biskupice 9 N MO 7. Mogielnica PLRW Mogielnica - Ciechanki 17 T MO 8. Poniatówka PLRW Poniatówka - Pustelnia 6 N MO 9. Stoki PLRW Stoki - Zakrzów 6 N MO 10. Wieprz od oddzielenia się Kan. Wieprz-Krzna do dopł. spod Starościc PLRW Wieprz - Jaszczów 19 N MO 11. Świnka bez dopł. spod Kobyłki PLRW Świnka - Łęczna 17 T MO 12. Zalesianka PLRW Zalesianka - Sarny 17 T MO 13. Giełczewka od źródeł do Radomirki PLRW Giełczew - Stryjno 6 N MO 14. Białka PLRW Białka - Maryniów 17 T MO 15. Rów Mokry PLRW Rów Mokry - Dorohucza 17 T MO 16. Uherka od Gdolanki PLRW Uherka - Rudka 24 N MD 17. Włodawka od Mietułki PLRW Włodawka - Włodawa 24 N MD Wełnianka od źródeł do Dopływu spod Kułakowic Wełnianka od Dopływu spod Kułakowic PLRW Wełnianka - Zaniże 16 T MO PLRW Wełnianka - Dubienka 24 T MO 20. Udal od źródeł do Krzywólki PLRW Udal - Puszcza 23 T MO 21. Udal od Krzywólki PLRW Udal - Turka 24 T MO 22. Kanał Świerżowski PLRW Kanał Świerżowski - Świerże 23 N MO 23. Bug od granicy RP do Huczwy PLRW Bug - Kryłów 21 N MD 24. Bug od Huczwy do Studianki PLRW Bug - Zosin 21 N MD 25. Bug od Studianki do Zołotuchy PLRW Bug - Horodło 21 N MD 26. Bug od Udalu do Kanału Świerżowskiego PLRW Bug - Dorohusk 21 N MD 27. Huczwa od Sieniochy PLRW Huczwa - Gródek 24 T MD 28. Sołokija od źródeł do Granicy RP PLRW Sołokija - Wierzbica 7 N MD 29. Rzeczyca do granicy RP PLRW Rzeczyca - Korczmin 16 T MD 30. Warężanka od źródeł do granic RP PLRW Warężanka - Horodyszcze 16 T MO 31. Tanew od Muchy do Łady PLRW Tanew - Wólka Biska 19 N MO 32. Łada do Osy PLRW Łada - Goraj 17 N MO 33. Łada od Osy z Czarną Ładą od Braszczki PLRW Łada - Bidaczów 19 N MO 34. Bug od Uherki do Włodawki PLRW Bug - Włodawa 21 N MD 35. Bug od Włodawki do Grabara PLRW Bug - Sławatycze 21 N MD Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna Klasa e. hydromor. 46

11 wody Lp OCENY DZIEDZICZONE Klasa e. fizykochem. Rok dziedziczenia e. biol. Rok dziedziczenia e. fizykoch. Fitoplankton 1. Elementy biologiczne 2.* Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna biologicznych hydromor. Fizykochemicznych 1. Elementy fizykochemiczne Wskaźniki fizyk. sklasyfikowane poniżej stanu/potencjału dobrego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY OCENA DZIEDZI- CZONA STAN CHEMICZNY Rok dzedziczenia stanu. chem. STAN CHEMICZNY jcw na obszarze chronionym (TAK/NIE) Ocena spełnienia dla obszarów chronionych STAN / POTENCJAŁ EKO- LOGICZNY po uwzględnieniu obszarów chronionych ROK ,361 III I II 2. 0,409 III I II 3. 0,268 IV II II S TAK N S 4. 0,53 36,7 0,445 IV II II S D TAK N S 5. 0,36 23,6 0,365 IV I II S D TAK N S 6. 0,322 0,590 III I PSD PO ,2 0,843 II II II D TAK T D 8. 0,331 III I PSD PO ,262 0,482 IV I II S TAK N S 10. 0,48 0,279 IV I II S TAK T S 11. 0,285 40,3 IV II II S TAK N S 12. 0,525 0,098 II II II D TAK T D 13. 0,369 III I II O ,0 0,239 IV II PPD 2 rozp., OWO, S TAK N S azot Kjel ,2 0,629 III II PPD OWO, azot Kjel ,8 0,689 III I PSD zasadowość, azot Kjel., PO 4, P og. U D TAK N U ,9 0,863 0,667 III I PSD ChZT-Mn, PO 4 U D TAK N U 18. 0,467 40,0 II II II D TAK T D 19. 0,775 II II II D TAK 20. 0,431 39,3 III II II 21. 0,375 IV II II S TAK ,5 I I PSD azot Kjel., PO ,62 37,7 0,280 IV I PSD azot Kjel., PO 4 S D TAK N S 24. 0,75 36,0 0,241 IV I PSD azot Kjel., PO 4 S D TAK N S 25. 0,72 39,3 0,350 IV I PSD azot Kjel., PO 4 S D TAK N S 26. 0,73 42,9 0,321 IV I PSD PO 4 S D TAK N S ,0 0,330 IV II II S D TAK T S 28. 0,322 42,1 0,285 IV I PSD PO 4 S D TAK N S 29. 0,466 34,4 0,629 III II II U D TAK T U ,3 II II II D TAK T D 31. 0,572 37,0 II I II D TAK T D 32. 0,535 41,9 II I II D TAK T D 33. 0,509 35,0 III I II U TAK T U 34. 0,61 35,5 0,896 III I PSD zasadowość, PO 4 U D TAK N U 35. 0,47 36,2 0,889 III I PSD zasadowość, PO 4 U D TAK N U STAN jcw 47

12 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Tabela 5. c.d. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach (źródło: WIOŚ) Lp Nazwa jcw Kod jcw Nazwa ppk Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Program monitoringu (MD, MO lub MB) OCENY DZIEDZICZONE ROK 2012 Fitoplankton Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna Klasa e. hydromor. 36. Bug od Grabara do Krzny PLRW Bug - Terespol - tama Bug - Krzyczew 21 N MB MD 37. Bug od Krzny do Niemirowa PLRW Bug - Gnojno 21 N MD 38. Czapelka PLRW Czapelka - Starzynka 23 N MD 39. Krzna Południowa od źródeł do Dopływu spod Lipniaków PLRW Krzna Połud - Strzyżew 17 T MD 40. Krzna od Klukówki PLRW Krzna - Neple 24 N MD 41. Białka od źródeł do dopł. spod Niwek Turów PLRW Białka - Ostrówki 23 T MO Białka - Ustrzesz 23 T MO 42. Białka od dopł. spod Niwek Turów PLRW Białka - Paszki 19 T MO 43. Muława PLRW Muława - Rossosz 23 T MO 44. Zielawa od dopł. spod Niecielina PLRW Zielawa - Zabudzyń 24 T MO Zielawa - Woskrzenice MD 45. Żarnica PLRW Żarnica - Dokudów 23 T MO 46. Czyżówka z dopływami PLRW Czyżówka - Janów Podlaski 23 N MB 40,1 0, Zbiornik Niielisz PLRW Zbiornik Nielisz 0 T MD 48. Zbiornik Zemborzyce PLRW Zalew Zemborzycki 0 T MO rok Chodelka od dopł. spod Wronowa PLRW Chodelka - Podgórz 9 N MD 0,28 22,7 0,141 I 50. Wieprz do Jacynki PLRW Wieprz - Namule 23 N MD 0,51 36,6 0,545 I 51. Wieprz od Żółkiewki do oddz. się Kanału Wieprz-Krzna PLRW Wieprz - Borowica 19 N MD 0,45 37,4 0,512 0,217 I 52. Wieprz od Stoków do Bystrzycy PLRW Wieprz - Kijany 19 N MD 0,52 36,7 0,499 0,511 I 53. Wieprz od Tyśmienicy PLRW Wieprz - Dęblin 19 N MD 0,48 29,3 0,492 0,540 I 54. Łabuńka od Czarnego Potoku PLRW Łabuńka - Krzak 9 N MD 0,38 37,2 0,706 I 55. Wojsławka PLRW Wojsławka - Krasnystaw 6 N MD 0,36 37,6 0,671 I 56. Bystrzyca do Kosarzewki PLRW Bystrzyca - Osmolice 6 N MD 0,46 41,8 0,6220,753 I 57. Bystrzyca od zb. Zemborzyckiego PLRW Bystrzyca - Lublin-Wrotków Bystrzyca - Spiczyn 15 N MO MD 0,35 30,3 0,384 0,512 I 58. Tyśmienica od Bystrzycy PLRW Tyśmienica - Kock 24 T MD 35,9 0,426 0,633 II 59. Mała Bystrzyca PLRW Kanał Wieprz-Krzna od dopł. z lasu przy Żulinkach do wypływu Danówki ze zb. Żelizna Wyżnica od źródeł do Urzędówki bez Urzędówki PLRW Mała Bystrzyca - Wola Osowińska Kanał Wieprz-Krzna - Żelizna 17 T MD 0,42 33,8 0,974 II 0 T MD 0,47 39,1 0,775 0,164 II PLRW Wyżnica - Dzierzkowice 6 N MO 0,32 0,453 0,245 I 62. Urzędówka PLRW Urzędówka - Bęczyn 6 N MO 0,32 0,627 I 63. Wrzelowianka PLRW Wrzelowianka - Kolczyn 6 N MO 0,47 0,371 I 64. Chodelka do dopł. spod Wronowa PLRW Chodelka - Ruda Maciejowska 6 N MO 42,9 0,274 I 65. Wrzelowianka PLRW Wrzelówka - Szczekarków 6 N MO 31,7 I 48

13 wody Lp OCENY DZIEDZICZONE Klasa e. fizykochem. Rok dziedziczenia e. biol. Rok dziedziczenia e. fizykoch. Fitoplankton 1. Elementy biologiczne 2.* Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna biologicznych hydromor. 1. Elementy fizykochemiczne 36. 0,37 36,9 0,840 IV I PSD PO 4 S D TAK N S Fizykochemicznych Wskaźniki fizyk. sklasyfikowane poniżej stanu/potencjału dobrego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY OCENA DZIEDZI- CZONA STAN CHEMICZNY jcw na obszarze chronionym (TAK/NIE) Ocena spełnienia dla obszarów chronionych STAN / POTENCJAŁ EKO- LOGICZNY po uwzględnieniu obszarów chronionych ROK 2012 STAN CHEMICZNY Rok dzedziczenia stanu. chem. STAN jcw 37. 0,24 37,9 0,83 IV I PSD PO 4 S D TAK N S 38. 0,323 36,3 0,564 III I PSD PO 4 U D TAK N U 39. 0,359 32,8 0,699 III II PPD ChZT-Mn, PO 4 U D TAK N U ,1 0,723 0,633 III I PSD PO 4 U D TAK N U 41 0,543 0,642 III II II U TAK T U 42. 0,446 II II II D TAK T D 43. 0,456 0,831 II II II D TAK T D 44. 0,508 39,1 0,832 0,767 II II II D D TAK T D ,6 II II II D TAK T D 46. II I PSD PO 4 U NIE 47. 0,71 0,660 0,518** II II II D D TAK T D 48. 0,25 0,494** IV I PPD BZT5 S TAK N S rok II 2011 V I II Z D 2011 D TAK N Z 50. II 2011 III I II U D 2011 D TAK N U 51. II 2011 V I II Z D 2011 D TAK T Z 52. II 2011 IV I II S D 2011 D TAK N S 53. II 2011 IV I II S D 2011 D TAK N S 54. II 2011 III I II U D 2011 D TAK N U 55. II 2011 III I II U D 2011 D TAK N U 56. II 2011 III I II U D 2011 D TAK N U 57. II 2011 IV I II S PSD - sr 2011 PSD - sr TAK N S 58. II 2011 IV II II S D 2011 D TAK N S 59. II 2011 III II II U D 2011 D TAK N U 60. II 2011 V II II Z D 2011 D TAK T Z 61. II 2011 IV I II S TAK N S 62. II 2011 IV I II S TAK N S 63. II 2011 IV I II S TAK T S 64. II 2011 V I II Z TAK T Z 65. PSD 2011 III I PSD OWO 49

14 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Tabela 5. c.d. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach (źródło: WIOŚ) Lp Nazwa jcw Kod jcw Nazwa ppk 66. Wieprz od Jacynki do Zbiornika Nielisz PLRW Wieprz - Michalów 9 N MO 0,40 0,639 I 67. Wieprz od Zbiornika Nielisz do Żółkiewki PLRW Wieprz - Staw Noakowski 15 N MO 0,36 I 68. Wieprz od Bystrzycy do Tyśmienicy PLRW Wieprz - Wola Skromowska 19 N MO 0,51 27,8 0,347 I 69. Pór od Wierzbówki PLRW Por - Nawóz 9 N MO 0,42 I 70. Wolica od dopł. spod Huszczki Dużej PLRW Wolica - Skierbieszów 6 N MO 0,44 I 71. Siennica PLRW Siennica-Kasjan 6 T MO 0,53 0,674 II 72. Rejka PLRW Rejka-Borowica 17 N MO 0,42 39,1 I 73. Minina od Ciemięgi PLRW Minina - Drewnik 19 T MO 0,48 0,422 0,164 II 74. Tyśmienica od Brzostówki do Piwonii PLRW Tyśmienica - Buradów 24 T MO 34,3 0,533 II 75. Tyśmienica od Piwonii do Bystrzycy PLRW Tyśmienica - Niewęgłosz 24 T MO 31,1 0,600 II Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Program monitoringu (MD, MO lub MB) OCENY DZIEDZICZONE ROK 2011 Fitoplankton Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna Klasa e. hydromor. 76. Piwonia od źródeł do dopł. ze stawu Hetman bez dopł. ze stawu Hetman z jez. Uściwierz, Bikcze, Łukie PLRW Piwonia - Zienki 23 T MO 42,2 II 77. Piwonia od dopł. ze Stawu Hetman PLRW Piwonia - Koczergi 19 T MO 37,9 0,752 II 78. Stara Piwonia PLRW Stara Piwonia - Branica 17 T MO 0,58 II 79. Bobrówka PLRW Bobrówka - Rudka 17 T MO 0,43 II 80. Konotopa PLRW Konotopa - Parczew 17 T MO 0,56 II 81. Bystrzyca do Samicy PLRW Bystrzyca - Świderki 17 T MO 0,43 II 82. Bystrzyca od Samicy PLRW Bystrzyca - Borki 24 T MO 35,2 0,617 II 83. Czarna PLRW Czarna - Kock 17 T MO 33,9 II 84. Irenka PLRW Irenka - Dęblin 17 N MO 0,44 0,346 I 85. Lepitucha PLRW Lepitucha - Sawin 23 T MO 0,27 38,3 II 86. Włodawka od źródeł do Mietułki PLRW Włodawka - Kołacze 24 T MO 0,44 0,617 II 87. Tarasienka PLRW Tarasienka - Okuninka 23 N MO 0,42 0,600 I 88. Hanna bez Romanówki PLRW Hanna - Kuzawka 23 T MO 0,44 34,2 II 89. Świerszcz PLRW Świerszcz - Malowany Most ROK 2010 Świerszcz - Zwierzyniec 6 N MB MB 0,735 I 90. Parysówka PLRW Parysówka - Kierzkówka 17 T MO 44,0 II 91. Minina od źródeł do Ciemięgi PLRW Minina - Dąbrówka 17 T MO 38,1 0,521 0,344 II 92. Kurówka od źródeł do Białki bez Białki PLRW Kurówka - Brzozowa Gać 6 T MO 0,29 0,315 0,368 II 93. Kurówka od Białki PLRW Kurówka - Puławy 19 T MO 0,49 0,287 0,542 II 94. Bystrzyca od Kosarzewki do Zbiornika Zemborzyce PLRW Bystrzyca - Zemborzyce 9 N MO 0,35 I 95. Bystra do dopł. spod Wąwolnicy PLRW Bystra - Bartłomiejowice 6 N MO 0,31 0,562 0,770 I 96. Bystra od dopł. spod Wąwolnicy PLRW Bystra - Bochotnica 9 N MO 0,38 0,433 0,933 I 97. Ciemięga PLRW Ciemięga - Pliszczyn 6 N MO 0,27 0,515 0,943 I 50

15 wody Lp OCENY DZIEDZICZONE Klasa e. fizykochem. Rok dziedziczenia e. biol. Rok dziedziczenia e. fizykoch. Fitoplankton 1. Elementy biologiczne 2.* Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna biologicznych hydromor. 66. PSD 2011 III I PSD PO II 2011 III I II 68. II 2011 V I II Z TAK N Z 69. I 2011 III I I 70. II 2011 III I II 71. II 2011 III II II U TAK T U 72. PSD 2011 III I PSD PO II 2011 V II II Z TAK T Z 74. II 2011 III II II 75. II 2011 III II II Fizykochemicznych 1. Elementy fizykochemiczne Wskaźniki fizyk. sklasyfikowane poniżej stanu/potencjału dobrego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY OCENA DZIEDZI- CZONA STAN CHEMICZNY jcw na obszarze chronionym (TAK/NIE) Ocena spełnienia dla obszarów chronionych STAN / POTENCJAŁ EKO- LOGICZNY po uwzględnieniu obszarów chronionych ROK 2011 STAN CHEMICZNY Rok dzedziczenia stanu. chem. STAN jcw 76. PPD 2011 II II PPD azot Kjel. 77. II 2011 II II II D TAK T D 78. PPD 2011 II II PPD azot Kjel. 79. II 2011 III II II 80. II 2011 II II II D TAK T D 81. II 2011 III II II U TAK T U 82. II 2011 II II II D TAK T D 83. II 2011 III II II 84. PSD 2011 IV I PSD BZT5, OWO, PO, P, 4 azot: amonowy, Kjel. Z TAK N Z 85. II 2011 IV II II S TAK N S 86. II 2011 III II II 87. II 2011 III I II 88. II 2011 III II II U TAK T U 89. I 2011 II I I D NIE ROK II 2010 II II II D TAK N U 91. II 2010 IV II II S TAK N S 92. II 2010 IV II II S TAK N S 93. II 2010 IV II II S TAK N S 94. II 2010 III I II 95. PSD 2010 III I PSD PO II 2010 IV I II S TAK N S 97. II 2010 IV I II S TAK N S 51

16 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Tabela 5. c.d. Ocena stanu jednolitych części wód powierzchniowych badanych w latach (źródło: WIOŚ) Lp Nazwa jcw Kod jcw Nazwa ppk 98. Czechówka PLRW Czerniejówka PLRW Czechówka - Lublin - Al. Tysiąclecia Czerniejówka - Lublin - ul.fabryczna 6 N MO 0,26 0,037 I 6 T MO 0,37 0,472 II 100. Krężniczanka PLRW Krężniczanka - Krężnica Jara 6 N MO 0,48 0,552 0,352 I 101. Grabar PLRW Grabar - Kodeń 23 N MO 36,1 I Klukówka od Dopływu spod Walimia do ujścia Krzna Południowa od Dopływu spod Lipniaków PLRW Klukówka - Kozula 19 N MO 33,1 I PLRW Krzna Połud - Rzeczyca 24 T MO 33,3 II 104. Krzna do Krzymoszy z Krzymoszą PLRW Krzna - Leszczanka 17 N MO 0,50 I 105. Krzna od Krzny Południowej do Klukówki PLRW Krzna - Puchacze 24 T MO 0,52 0,483 II 106. Rudka PLRW Rudka - Sidorki 23 N MO 0,56 I 107. Krzywula PLRW Krzywula - Rogoźneczka 17 N MO 0,50 I 108. Uherka od źródeł do Garki PLRW Uherka - Przysiółek Czułczyce 23 T MO 0,510 II 109. Uherka od Garki do Gdolanki PLRW Uherka - Ruda Wieś 24 T MO 41,2 II 110. Gdolanka PLRW Gdolanka - Karolinów 23 T MO 0,40 0,702 II 111. Żółkiewka PLRW Żółkiewka - Krasnystaw 6 T MO 0,37 0,605 II 112. Huczwa od źródeł do Kanału Rokitna bez Kanału Rokitna PLRW Huczwa - Zimno 24 T MO 0,57 40,0 II 113. Huczwa od Kanału Rokitna do Sieniochy PLRW Huczwa - Wakijów 19 T MO 0,41 37,9 II 114. Białka PLRW Białka - Obrowiec 16 T MO 37,1 0,594 II 115. Tanew do Łosinieckiego Potoku PLRW Tanew - Rebizanty 7 N MO 0,31 46,1 I 116. Sopot PLRW Sopot - Osuchy 17 N MO 0,31 I 117. Szum PLRW Szum - Szostaki 17 N MO 0,37 I 118. Czarna Łada do Braszczki PLRW Czarna Łada - Biłgoraj 17 N MO 0,57 41,0 I 119. Złota Nitka PLRW Złota Nitka - Pawlichy 16 N MO 0,41 I 120. Łabuńka do Czarnego Potoku PLRW Łabuńka - Wysokie 23 T MO 0,44 29,7 0,650 II Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Program monitoringu (MD, MO lub MB) OCENY DZIEDZICZONE ROK 2011 Fitoplankton Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna Klasa e. hydromor. 52

17 wody Lp OCENY DZIEDZICZONE Klasa e. fizykochem. Rok dziedziczenia e. biol. Rok dziedziczenia e. fizykoch. Fitoplankton 1. Elementy biologiczne 2.* Fitobentos Makrofity Makrobezkręgowce Ichtiofauna biologicznych hydromor. 1. Elementy fizykochemiczne 99. II 2010 III II II 100. PSD 2010 IV I PSD PO 4 S TAK N S 101. PSD 2010 II I PSD PO PSD 2010 III I PSD PO PPD 2010 III II PPD PO PSD 2010 II I PSD PO PPD 2010 IV II PPD PO 4 S TAK N S 106. PSD 2010 II I PSD PO PSD 2010 II I PSD PO PPD 2010 III II PPD PO II 2010 II II II D TAK N U 110. II 2010 III II II 111. II 2010 III II II 112. II 2010 II II II D TAK T D 113. II 2010 II II II D TAK T D 114. I 2010 III II I 115. II 2010 III I II 116. I 2010 III I I U TAK N S 117. I 2010 III I I 118. II 2010 II I II D TAK T D 119. PSD 2010 III I PSD PO II 2010 III II II Fizykochemicznych Wskaźniki fizyk. sklasyfikowane poniżej stanu/potencjału dobrego STAN / POTENCJAŁ EKOLOGICZNY OCENA DZIEDZI- CZONA STAN CHEMICZNY jcw na obszarze chronionym (TAK/NIE) Ocena spełnienia dla obszarów chronionych STAN / POTENCJAŁ EKO- LOGICZNY po uwzględnieniu obszarów chronionych ROK PSD 2010 V I PSD BZT5, azot Kjel, PO 4 Z TAK N Z STAN CHEMICZNY Rok dzedziczenia stanu. chem. STAN jcw 53

18 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku 2. Ocena stanu wód za lata Ponieważ rok 2012 kończy I cykl monitoringowy w ramach 1 Planu Gospodarowania Wodami (PGW) obejmującymi lata , dokonano trzyletniej oceny stanu wód za lata Ocena ta stanowić będzie podstawę do prac planistycznych związanych z aktualizacją PGW, jak również będzie częścią raportu dla Komisji Europejskiej z aktualizacji PGW. Dokonując trzyletniej oceny zastosowano zasadę dziedziczenia oceny, tak, żeby wszystkie badane jednolite części wód mogły być ocenione. Ponadto ocenę z roku 2010 i 2011 uzupełniono o ocenę makrobezkręgowców bentosowych, dla których wprowadzono już nowe granice klas oraz wykorzystano wyniki badań ichtiofauny wykonanych przez Instytut Rybactwa Śródlądowego (IRŚ). Dziedziczenie oceny polegało na przypisaniu ocen z poprzednich lat przy zachowaniu zasady, że wyniki dla poszczególnych lat nie mogły być starsze niż 3 lata. Wykorzystano najbardziej aktualne wyniki dla wszystkich elementów. Mapa 4. Stan/potencjał ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych województwa lubelskiego badanych w latach (źródło: WIOŚ) 54

19 wody W latach prowadzono badania w 130 ppk zlokalizowanych na 123 jcw. W granicach województwa lubelskiego wydzielono 374 jcw, zatem monitoringiem objęto niemal 33% wód. Klasyfikacji stanu/potencjału ekologicznego dokonano dla 120 jcw, w tym dla 65 części naturalnych i dla 55 części silnie zmienionych i sztucznych. Przeprowadzona klasyfikacja przedstawia się następująco: Klasyfikacja elementów biologicznych: jcw naturalne: I klasa - 1,5%, II klasa - 12,3%, III klasa - 44,6%, IV klasa - 33,8%, V klasa - 7,7%; jcw sztuczne i silnie zmienione: II klasa - 38,2%, III klasa - 38,2%, IV klasa - 21,8%, V klasa - 1,8% Klasyfikacja elementów fizykochemicznych: jcw naturalne: I klasa - 4,2%, II klasa - 63,3%, poniżej stanu dobrego - 32,5%; jcw sztuczne i silnie zmienione: I klasa - 6,2%, II klasa - 81,8%, poniżej potencjały dobrego - 16,4% Klasyfikacja stanu/potencjału ekologicznego: jcw naturalne: stan ekologiczny: bardzo dobry (I klasa) brak, dobry (II klasa) 6,2%, umiarkowany (III klasa) 52,3%, słaby (IV klasa) 32,3%, zły (V klasa) 9,2%, jcw sztuczne i silnie zmienione: dobry i powyżej dobrego - 32,7%, umiarkowany - 43,6%, słaby - 21,8%, zły - 1,8% Mapa 5. Ocena jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach ochrony siedlisk lub gatunków dla których stan wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie w latach (źródło: WIOŚ) 55

20 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Klasyfikacja stanu chemicznego Stan chemiczny sklasyfikowano dla 33 jcw, dla których prowadzono w ramach monitoringu diagnostycznego badania wskaźników chemicznych (substancje priorytetowe i wskaźniki innych substancji zanieczyszczających). Zły stan chemiczny sklasyfikowano w jednym przypadku, w ppk Bystrzyca Spiczyn odnotowano przekroczenie wartości średniorocznej dla trifluariny. Wskaźnik ten był badany z częstotliwością 4 razy w roku, zatem jest to wynik obarczony niskim poziomem ufności. Stan jednolitych części wód Stan wód oceniono dla 33 jcw, dla których sklasyfikowano stan chemiczny oraz dla 70 jcw, dla których nie określono stanu chemicznego, a o złym stanie wód zadecydował stan/potencjał ekologiczny gorszy niż dobry/ dobry i powyżej dobrego. Pomimo faktu, że niemal 97% badanych jcw osiągnęło dobry stan chemiczny, aż 30 jcw badanych w ramach monitoringu diagnostycznego osiągnęło stan zły. Dobry stan wód osiągnęły tylko trzy jcw: Zielawa od dopł. spod Niecielina, Kanał Wieprz-Krzna od dopł. z lasu przy Żulinkach do wypływu Danówki ze zb. Żelizna oraz Zbiornik Nielisz. Mapa 6. Ocena jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach ochrony gatunków ryb w latach (źródło: WIOŚ) 56

21 wody Mapa 7. Ocena jednolitych części wód powierzchniowych w obszarach chronionych wrażliwych na eutrofizację ze źródeł komunalnych w latach (źródło: WIOŚ) 57