Zakres standardu Ten standard może być stosowany do wszystkich lasów i typów lasów na terenie Polski.

Transkrypt

1 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 1 of 28 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski SW-STD-POL wersja 2.0, ostatnia aktualizacja 15 sierpnia 2005 Zakres standardu Ten standard może być stosowany do wszystkich lasów i typów lasów na terenie Polski. Niektore ze wskaznikow maja zastosowanie dla lasow o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywnosci uzytkowania (small and/or low intensity managed forests (SLIMF)), lasow o sredniej lub duzej powierzchni (medium size or large forest management operations (FMO)) lub dla obydwu typow jednoczesnie. Dla celow niniejszych standardwo okreslono nastepne wartosci progowe dla lasow o niewielkiej powierzchni, lasow o sredniej lub duzej powierzchn lasy o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: a) operacje gospodarcze w lasach o powierzchni poniżej 500 ha b) operacje gospodarcze w lasach, w których współczynnik pozyskania drewna jest mniejszy niż 20% rocznego przyrostu, a całkowity roczny zbiór jest mniejszy niż 5000 m3 lasy o średniej powierzchni: operacje gospodarcze w lasach o powierzchni od do ha lasy o dużej powierzchni: operacje gospodarcze w lasach o powierzchni ponad ha Podstawa standardu Standard ten został przygotowany przez NEPCon i program SmartWood (dalej SW) organizacji Rainforest Alliance. SW jest akredytowanym przez FSC programem Rainforest Alliance, NEPCon jest partnerem Rainforest Alliance reprezentującym program SW w Skandynawii, Rosji i Europie Wschodniej. Standard ten bazuje na ogólnych wymaganiach Rady Dobrej Gospodarki Leśnej (Forest Stewardship Council -FSC) zawartych w dokumencie FSC-STD FSC Principles and Criteria for Forest Stewardship. Zasady i kryteria FSC zawarte są w tym standardzie w niezmienionej formie. W ramach procesu adaptacji stosownych kryteriów NEPCon/SW wypracował wskaźniki, które uszczegóławiają wymagania uwzględniając specyfikę polskich warunków. W przypadku, gdy kryterium okazało się niestosowne został wykazany odpowiedni powód. Wskaźniki zawarte w tym standardzie są częściowo oparte na Draft Polish National FSC Standard (version 5 th ), przygotowanych przez Grupę Roboczą FSC-Polska ( W trakcie przygotowań tego standardu zostały w całości uwzględnione wytyczne FSC dla standardów według opisów zawartych w FSC- STD Local adaptation of certification body generic forest stewardship standards (ver 1-0) and FSC- STD Structure and Content of Forest Stewardship Standards (ver 1-0). Na podstawie przeglądu polskiego prawodawstwa NEPCon/SW stwierdza, że niniejszy standard nie wchodzi w konflikt z jakimikolwiek normami prawa. Równocześnie NEPCon/SW stwierdza, że niniejszy standard nie zawiera progowych wartości wydajności niższych niż zawarte w polskich normach prawnych. Opinia publiczna Niniejszy standard jest dokumentem publicznym i może być udostępniany bez ograniczeń wszystkim zainteresowanym stronom, pod warunkiem, że jego treść nie ulegnie modyfikacji. Standard ten jest dostępny dla opinii publicznej w języku polskim i angielskim. Można go pobrać lub wydrukować na stronach internetowych i Niniejszy standard jest przedmiotem konsultacji i komentarzy wszystkich zainteresowanych stron (patrz także następny dział Proces konsultacji przez strony zainteresowane ). Na podstawie komentarzy stron zainteresowanych SW może wprowadzić zmiany do wskaźników tego standardu. Proszę zwrócić uwagę, że zasady i kryteria, jako definiowane przez FSC, nie mogą ulec zmianie. Wszystkie zainteresowane strony, mające komentarze lub jakiekolwiek sugestie odnośnie ulepszenia wskaźników niniejszego standardu są proszone o kontakt z NEPCon/SW ( ). Komentarze i sugestie mogą być także przesyłane do Grupy Roboczej FSC-Polska ( ). Komentarze mogą państwo zgłaszać w dowolny, wygodny dla państwa sposób (poczta, , faks) lub umówić się poprzez NEPCon, SW lub do Grupę Roboczą FSC-

2 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 2 of 28 Polska na osobiste spotkanie lub rozmowę telefoniczną. Więcej informacji na temat podstaw certyfikacji FSC, procesu certyfikacji i jednostkach certyfikowanych w Polsce, jak również każdej innej sprawy związanej z certyfikacją FSC można uzyskać od SmartWood ( Proces konsultacji przez strony zainteresowane Obecny standard opiera się na Przejściowych Bałtyckich Standardach SmartWood Gospodarki Leśnej, które były wykorzystane do przeprowadzenia kilku ocen gospodarki leśnej w regionie Bałtyckim. Powiadomienie zainteresowanych stron o wykorzystywanym standardzie jest wymaganym elementem każdej oceny gospodarki leśnej.

3 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 3 of 28 ZASADA 1: PRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW PRAWNYCH I ZASAD FSC W procesie gospodarowania lasem przestrzegane będą wszystkie stosowne przepisy obowiązujące w danym kraju, traktaty międzynarodowe oraz umowy, których dany kraj jest sygnatariuszem, jak również zasady i kryteria FSC. Kryterium 1.1. W ramach procesu gospodarowania lasem przestrzegane będą wszystkie stosowne przepisy oraz wymogi administracyjne, obowiązujące w danym kraju Uiszczane będą wszelkie stosowne oraz przewidziane prawem opłaty, honoraria, podatki oraz inne obciążenia W krajach sygnatariuszach przestrzegane będą przepisy wszelkich wiążących umów międzynarodowych, zwłaszcza CITES, Konwencje ILO, ITTA oraz Konwencja o Różnorodności biologicznej 1.4. Potencjalne sprzeczności między prawami, regulacjami oraz standardami FSC będą każdorazowo oceniane dla celów certyfikacji przez podmiot certyfikujący oraz daną stronę zainteresowaną lub zaangażowaną Tereny objęte gospodarką leśną będą chronione przed nielegalnym użytkowaniem, osadnictwem oraz innym niedozwolonym działaniem. Wskaźniki Personel zna wszelkie stosowne wymogi prawne oraz własne obowiązki W przypadku organizacji prowadzących działania gospodarcze w lasach o dużej powierzchni, w jej siedzibie głównej znajdują się egzemplarze stosownych przepisów, dostępne dla całego personelu Niezgodność z przepisami jest udokumentowana W razie wykrycia niezgodności z prawem, podejmowane są działania naprawcze Działania gospodarcze na terenie lasu są zgodne z krajowymi, regionalnymi i lokalnymi przepisami prawa dotyczącymi środowiska, pracy i leśnictwa Organizacje prowadzące działania gospodarcze wiedzą o wszystkich stosownych opłatach, honorariach, podatkach oraz innych obciążeniach Informacja dotycząca takich opłat jest dostępna i aktualna. Istnieją dokumenty potwierdzające terminowe uiszczanie tych opłat W momencie pojawienia się niezgodności, przedsiębiorstwo będzie dysponować pełną dokumentacją podjętych działań oraz wskazaniami co do sposobu ich rozwiązania W przypadku organizacji prowadzących działania gospodarcze w lasach o dużej powierzchni są one świadome przepisów wynikających z konwencji międzynarodowych i zgodnie z nimi prowadzą działania gospodarcze w lesie Do prac leśnych nie będą zatrudniane osoby poniżej 15 roku życia, chyba, że służyć to ma celom szkoleniowym lub edukacyjnym Osoby poniżej 18 roku życia nie będą zatrudniane, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo narażenia zdrowia, lub bezpieczeństwa Identyfikuje się niezgodności między przepisami prawnymi, standardami Sprzeczności między wymogami FSC oraz przepisami prawnymi rozwiązywane są poprzez konsultacje między osobą kontaktową FSC w danym kraju (o ile taka istnieje), organem certyfikującym FSC, lub jednostką prowadzącą działalność gospodarczą w lesie, o ile zaistnieje taka potrzeba Organizacje prowadzące działania gospodarcze w lasach o dużej powierzchni prowadzą i dokumentują system monitoringu wraz z okresowymi inspekcjami formalnymi Kontroluje się nielegalny proces pozyskania drewna i

4 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 4 of Gospodarze lasu będą wykazywać długookresowe zaangażowanie w przestrzeganie standardów i kryteriów FSC. polowania Gospodarz lasu podejmuje wszelkie kroki prawne, zapobiegające nielegalnemu wykorzystaniu obszarów leśnych lub zasobów naturalnych Nielegalne pozyskanie drewna, osadnictwo i inne użytkowanie zostało zgłoszone odpowiednim władzom Jednostka prowadząca działalność gospodarczą na terenie lasu wykazuje długookresowe poparcie dla zasad i kryteriów FSC Organizacje prowadzące działania gospodarcze w lasach o dużej powierzchni są zobowiązane do pisemnego zobowiązania się do przestrzegania zasad i kryteriów FSC.

5 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 5 of 28 ZASADA 2: PRAWA I OBOWIĄZKI WYNIKAJĄCE Z TYTUŁU WŁASNOŚCI I UŻYTKOWANIA Prawo do długoterminowego posiadania i użytkowania ziemi oraz zasobów leśnych powinno być jasno określone, udokumentowane i powinno posiadać moc prawną.. Kryterium 2.1. Prawo do długookresowego użytkowania lasu (tj. prawo własności, prawo zwyczajowe, umowy dzierżawy) będzie w sposób jednoznaczny i wyraźny udowodnione Społeczności lokalne, posiadające ustawowe lub zwyczajowe prawo własności lub prawo do użytkowania, zachowają kontrolę - w zakresie umożliwiającym ochronę ich praw lub zasobów - nad działaniami gospodarczymi w lesie, chyba, że sprawowanie kontroli dobrowolnie i zgodnie powierzą innym jednostkom W celu rozwiązywania sporów dotyczących prawa własności lub prawa użytkowania zastosowane zostaną odpowiednie mechanizmy. Okoliczności i stan każdego trwającego sporu zostaną poddane dokładnej analizie w procesie oceny certyfikacyjnej. Spory o zasadniczym znaczeniu, angażujące znaczącą liczbę grup interesów będą dyskwalifikować daną operację z certyfikacji. Wskaźniki Gospodarz lasu będzie posiadać dokument prawny, potwierdzający jego prawo własności lub prawo do gospodarowania lasem Granice własności będą oznaczone lub wskazane wyraźnie w inny sposób (np. będą przebiegać wzdłuż naturalnych granic) Organizacja prowadząca działania gospodarcze pisemnie wskaże społeczności lokalne, lub inne strony zainteresowane, które uznają ustawowe lub zwyczajowe prawo własności lub tradycyjne prawo użytkowania Organizacja prowadząca działania gospodarcze zapewni, że Społeczności lokalne mają możliwość zbierania niedrzewnych produktów leśnych takich jak jagody i grzyby na własne potrzeby Organizacja prowadząca działania gospodarcze zapewni, że społeczności lokalne mają możliwość zakupu drewna na własne potrzeby po korzystnej cenie (potrzeby społeczne) Akta dotyczące sporów będą przechowywane Podjęte zostaną wszelkie kroki, prowadzące do rozwiązania sporu poprzez konsultacje, w wyniku których zostanie zawarta ugoda.

6 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 6 of 28 ZASADA 3: PRAWA LUDNOŚCI RDZENNEJ Należy jasno zdefiniować, udokumentować i uznać prawnie normy prawne i zwyczajowe ludności rdzennej do posiadania, użytkowania oraz gospodarowania własnością leśną Kryterium 3.1. Ludność rdzenna będzie sprawować kontrolę na procesem gospodarowania lasami na własnym terenie, chyba, że sprawowanie kontroli dobrowolnie i zgodnie powierzą innym jednostkom Procesy gospodarcze w lesie nie będą zagrażać lub negatywnie wpływać, bezpośrednio lub pośrednio, na wielkość zasobów lub prawa własności ludności rdzennej Obszary o szczególnych znaczeniu kulturalnym, ekologicznym, gospodarczym lub religijnym dla ludności rdzennej zostaną wyraźnie wskazane przy współpracy z tą ludnością, oraz uznane i chronione przez gospodarzy lasu Ludność rdzenna zostanie wynagrodzona za stosowanie tradycyjnych metod użytkowania gatunków leśnych lub systemów gospodarowania w ramach działalności na terenie lasu. Forma wynagrodzenia zostanie formalnie uzgodniona przy jej dobrowolnej zgodzie zanim rozpoczęte zostaną działania na terenie lasu. Nie dotyczy. Nie dotyczy. Nie dotyczy Nie dotyczy Wskaźniki

7 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 7 of 28 ZASADA 4: WSPÓŁPRACA ZE SPOŁECZEŃSTWEM I PRAWA PRACOWNIKÓW Proces gospodarowania lasami będzie przyczyniać się do długotrwałego dobrobytu społecznego i ekonomicznego danego społeczeństwa i pracowników leśnych. Kryterium 4.1. Społeczności z terenów przyległych bądź też bezpośrednio z obszarów gospodarowania lasami, będzie oferowana praca, szkolenia i inne usługi Zarządzający lasem będzie spełniać lub przewyższać wymogi wszelkich stosownych przepisów prawa i regulacji z zakresu ochrony zdrowia, higieny i bezpieczeństwa pracy zatrudnionych oraz ich rodzin. Wskaźniki Preferencyjne traktowanie pracowników miejscowych będzie udokumentowane Nie będzie miała miejsca dyskryminacja w ramach praktyk zatrudniania, awansowania, zwalniania, wynagradzania i premiowania pracowników Wynagrodzenia lub dochód zatrudnionych na kontraktach będą co najmniej tak wysokie jak na porównywalnych stanowiskach w danych regionie i w żadnym razie nie niższe niż ustawowo przyjęte wynagrodzenie minimalne Pracownicy, w tym również zatrudnieni na kontraktach znają i stosują zasady bezpiecznej pracy W terenie wykorzystywany jest odpowiedni sprzęt, gwarantujący bezpieczeństwo i higienę pracy w tym kaski ochronne, kontrastowe kamizelki, buty ochronne, spodnie ochronne. Wszyscy pracownicy mają dostęp do apteczki pierwszej pomocy Każda osoba przebywająca na terenie, gdzie prowadzone jest pozyskanie wyposażona jest w kask ochronny i kontrastową kamizelkę Pracownicy wspinający się na drzewa zostali odpowiednio przeszkoleni w zakresie bezpieczeństwa pracy i sposobu prowadzenia pracy oraz posiadają odpowiednie wyposażenie zabezpieczające Istnieją procedury zapewniające regularną kontrolę wyposażenia służącego do wspinania się na drzewa Pracownicy wykonujący niebezpieczne prace takie jak ścinka dużych drzew nigdy nie pracują sami Pracownicy znają procedury postępowania w razie wypadku, pożaru lub rozlania oleju Pojazdy leśne wyposażone są w kraty zabezpieczające Zarządzający lasem regularnie sprawdza, czy wszystkie procedury dotyczące bezpieczeństwa są przestrzegane Na drogach prowadzących do miejsc, gdzie aktualnie odbywa się pozyskanie, znajdują się znaki ostrzegawcze W przypadku działań gospodarczych w lasach o dużej powierzchni stosowane są odpowiednie regulaminy bhp oraz system zarządzania, dzięki którym możliwe jest systematyczne identyfikowanie potencjalnych niebezpieczeństw i podejmowanie działań zapobiegawczych w razie konieczności Organizacje prowadzące działania gospodarcze w lasach o dużej powierzchni posiadają politykę i system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy Jeśli pracownicy muszą spędzić w lesie noc, powinni mieć zapewniony odpowiedni nocleg, dostęp do czystej

8 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 8 of Prawo pracowników do zrzeszania oraz konsultacji z pracodawcami jest gwarantowane przepisami konwencji 87 i 98 Międzynarodowej Organizacji Pracy W procesie planowania i samej działalności będą brane pod uwagę wyniki oceny jej oddziaływania na społeczeństwo. Ze stronami, na które dana działalność gospodarcza może mieć bezpośredni wpływ, przeprowadzane są konsultacje Wdrożone zostaną odpowiednie mechanizmy, mające na celu rozwiązywanie sporów oraz umożliwiające rekompensatę w przypadku zaistnienia strat bądź szkód, naruszających prawa ustawowe lub zwyczajowe, własność, zasoby lub wpływających negatywnie na życie społeczności lokalnych. Podejmowane będą odpowiednie kroki zapobiegające powstawaniu takich strat i szkód.. wody i toalet, itd Wszyscy pracownicy mają prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. Nie będą z tego powodu zastraszani ani nie będą wobec nich stosowane środki odwetowe W przypadku działań gospodarczych w lasach o dużej powierzchni: Układy zbiorowe z przedstawicielami związków zawodowych są zawierane w dobrej wierze, a poprzedzające je negocjacje prowadzone są z dołożeniem wszelkich starań do osiągnięcia porozumienia Operacje gospodarcze w lasach o dużej powierzchni: organizacje posiadają system umożliwiający udział społeczności lokalnych w procesie planowania Wszystkie strony zainteresowane będą miały dostęp do stosownej informacji Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: organizacje posiadają system dokumentacji wszelkich wniosków zgłaszanych przez strony zainteresowane i reakcji organizacji zarządzającej Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: obszary o szczególnej wartości gospodarczej, ekologicznej, kulturalnej lub duchowej dla lokalnych społeczności będą naniesione na mapy. Wartości te będą brane pod uwagę przez organ decyzyjny Podjęte zostaną wszelkie kroki, prowadzące do rozwiązania sporu poprzez konsultacje, w wyniku których zostanie zawarta ugoda Operacje gospodarcze w lasach dużych: udokumentowane zostaną odpowiednie mechanizmy rekompensujące straty społeczności lokalnych, wynikające ze zniszczenia zasobów naturalnych poprzez działania gospodarcze w lesie

9 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 9 of 28 ZASADA 5: KORZYŚCI Z LASU Działania w ramach gospodarki leśnej będą wspierać efektywne wykorzystanie różnorodnych produktów i usług leśnych w celu zapewnienia właściwej kondycji ekonomicznej oraz szeregu korzyści ekologicznych i społecznych. Kryterium 5.1. Proces gospodarowania lasami będzie zmierzał ku ekonomicznej stabilności, uwzględniwszy pełne przyrodnicze ekologiczne, społeczne i operacyjne koszty produkcji oraz gwarantując inwestycje niezbędne do zachowania ekologicznej produktywności lasu Proces gospodarowania lasami oraz działania marketingowe powinny zachęcać do optymalnego wykorzystania i miejscowego przetwarzania szerokiego wachlarza produktów leśnych W ramach procesu gospodarowania lasami minimalizuje się ilość odpadów wytwarzanych podczas pozyskania i obróbki drewna oraz unika się niszczenia innych zasobów leśnych Minimalizuje się ilość odpadów wytwarzanych podczas pozyskania i obróbki drewna W ramach prowadzenia gospodarki leśnej identyfikuje się, zachowuje, a gdzie to możliwe poprawia się wartość usług i zasobów leśnych takich zasoby wodne lub łowiska 5.6. Wielkość pozyskania zasobów leśnych nie może przekroczyć Wskaźniki Uzyskane przychody będą wystarczające do pokrycia kosztów gospodarowania lasami, np. działalności planistycznej, utrzymania dróg, prac leśnych, utrzymania długotrwałej kondycji lasu, monitorowania wzrostu i pozyskiwania oraz inwestycji mających na celu ochronę lasu Poszukuje się metod najwyższego i najlepszego użytkowania poszczególnych drzew oraz gatunków drewna Zachęca się do użytkowania mniej znanych, lub mniej powszechnie wykorzystywanych gatunków roślin o ile to możliwe W ramach użytkowania lasu i obróbki bierze się pod uwagę niedrzewne produkty leśne (np. nasiona, jagody, grzyby, żywica, stroisz, choinki, dziczyzna). Patrz także Sieć istniejących i planowanych dróg leśnych, mostów i szlaków zrywkowych będzie stosowna do skali i intensywności działań gospodarczych Techniki pozyskania i obróbki drewna będą bezpieczne dla drewna przeznaczonego do sprzedaży oraz drzew pozostających w lesie Minimalizuje się ilość odpadów wytwarzanych podczas pozyskania i obróbki drewna Polityka i metody organizacji prowadzącej działania gospodarcze uwzględnia potrzeby lokalnego przemysłu przetwórczego Patrz także Operacje gospodarcze w lasach dużych: organizacje dokonają pisemnej oceny odzdziaływania gospodarki leśniej na inne funkcje lasu, tj. rekreację, zasoby wodne, niedrzewne produkty leśne (wędkarstwo, łowiectwo, grzyby, etc.), walory przyrodnicze i kulturowe Operacje gospodarcze w lasach dużych: minimalizuje się negatywne skutki oddziaływania zidentyfikowane wg. oceny Organizacja uwzględnia w trakcie planowania operacji treny ważne ze względu na zbiory grzybów i jagód, łowiectwo i rekreację Patrz Roczna wielkość pozyskania drewna, jako obszar lub ilość, jest ustalana w oparciu o istniejące i dobrze

10 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 10 of 28 poziomu, który trwale uniemożliwi ich odnowienie udokumentowane wskaźniki przyrostu i poziom pozyskania Poziom pozyskania drewna nie jest wyższy od poziomu, który umożliwia jego odnowienie Roczna wielkość pozyskania drewna jest ściśle udokumentowana; dokumentacja będzie uwzględniać opis terenu, gatunków, ilości, dat, warunków pozyskania, klientów i monitoringu pozyskania Pozyskanie niedrzewnych produktów leśnych takich jak nasiona, choinki, stroisz, dziczyzna jest udokumentowane Pozyskanie niedrzewnych produktów leśnych nie przekracza zrównoważonego poziomu Granice obszarów przeznaczonych do pozyskania zasobów leśnych są wyraźnie oznaczone lub łatwe do rozróżnienia.

11 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 11 of 28 ZASADA 6: ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Gospodarka leśna powinna chronić różnorodność biologiczną i jej wartości, zasoby wodne, gleby, unikatowe i wrażliwe ekosystemy i walory krajobrazowe, a dzięki tym działaniom utrzymywać funkcje ekologiczne oraz integralność lasu. Kryterium 6.1. Należy dokonać pełnej oceny oddziaływania planowanych i prowadzonych prac leśnych na środowisko i uwzględnić ją w systemie gospodarowania, stosowanie do skali oraz intensywności działań gospodarczych jak i do stopnia unikalności zasobów, na które wywierany jest ten wpływ. Wpływ prac leśnych powinien być oceniony zarówno na poziomie całego krajobrazu jak i z perspektywy danego obszaru, na którym bezpośrednio prowadzi się działania gospodarcze. Ocena oddziaływania na środowisko powinna być dokonana zanim podjęte zostaną działania zakłócające stan tego środowiska Ochronie podlegać będą rzadkie i zagrożone wyginięciem gatunki flory i fauny oraz ich siedliska (np. miejsca lęgowe, żerowiska itp.). Należy ustanowić strefy ochronne stosownie do skali i intensywności gospodarki leśnej oraz unikalności zagrożonych zasobów. Należy kontrolować niewłaściwie i nielegalnie prowadzone łowiectwo, rybołówstwo, łapanie zwierząt i zbieractwo.. Wskaźniki Ocena oddziaływania na środowisko dokonywana jest podczas planowania operacji gospodarczych w lesie, w planach uwzględnia się odpowiednie środki łagodzące negatywne skutki W terenie stosuje się środki mające na celu minimalizację negatywnego wpływu na środowisko operacji gospodarczych w lesie, np. wilgotne typy gleb powinny być traktowane ze szczególną troską by uniknąć ich uszkodzenia, nie prowadzi się prac w terenach siedliskowych ptactwa w okresie lęgowym Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: istnieje udokumentowana procedura przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko przed dużymi operacjami gospodarczymi w lesie takimi jak budowa nowych dróg czy też utrzymywanie systemów odwadniających Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: Ocena oddziaływania na środowisko odbywa się przed podjęciem działań gospodarczych w lesie lub innych działań, które mogą zakłócić normalne funkcjonowanie lasu. Chodzi tu m.in. o budowę i renowację nowych dróg systemów odwadniających Dokonuje się oceny i kontroli oddziaływania na środowisko środków technicznych, służących do obróbki i produkcji w miejscu pozyskiwania surowca (np. odpady, wpływ maszyn do obróbki, znajdujących się na danym obszarze) Operacje gospodarcze w lasach dużych: organizacje zarządzające mają pisemną listę i plan ochrony zagrożonych i rzadkich gatunków lub ekosystemów na terenie prowadzenia działań Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: organizacje zarządzające są świadome obowiązku ochrony i chronią gatunki wpisane na oficjalne listy gatunków chronionych, występujące na terenie lasu Cis (Taxus baccata) nie podlega wycince ani też nie ulega uszkodzeniu podczas wyrębu Strefy ochronne są naniesione na mapy, a jeżeli istnieje taka potrzeba są zaznaczone w terenie Działania w strefach ochronnych są prowadzone w sposób niezagrażający wartościom chronionym 6.3. Funkcje i walory ekologiczne Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich:

12 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 12 of 28 lasu powinny być zachowywane w stanie nienaruszonym, zwiększane lub przywracane poprzez: odnowienie i sukcesję zróżnicowanie na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemów; naturalne cykle, które wpływają na produktywność ekosystemów leśnych 6.4. Reprezentatywne przykłady ekosystemów istniejących w danym regionie są chronione w swym stanie naturalnym i zaznaczane na mapach, odpowiednio do skali oraz intensywności działań oraz unikalności naruszanych zasobów. Podejmuje się szczególne starania o zachowanie oraz zwiększenie ilości miejscowego szlachetnego drewna liściastego (a, b) Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: Podejmuje się szczególne starania o zachowanie ilości miejscowego szlachetnego drewna liściastego (a, b) Na terenach, gdzie występują wilgotne typy gleb preferuje się wycinanie pojedynczych drzew lub niewielkich grup (a, b, c) Natural regeneration and local provenances should be preferred. (a, b, c) Trzebieże i pozyskanie drewna będą służyć rozwojowi drzewostanów mieszanych (a, b, c) W lasy nie objętych systemami odwadniającymi nie będą prowadzone prace odwadniające Drzewa stare lub dziuplaste oraz drzewa martwe są zachowywane z uwzględnieniem krajowych wymogów odnośnie bezpieczeństwa pracy (b, c) Na zrębach zupełnych pozostawia się przynajmniej 10 drzew o wysokiej wartości przyrodniczej (5 w przypadku szlachetnego drewna twardego). Nie będą one nigdy pozyskane (b) Drzewa o wysokiej wartości przyrodniczej są wybierane spośród drzew najbardziej wartościowych biologicznie o największej pierśnicy i odpornych na wiatr (6.3 b). Patrz Operacje gospodarcze w lasach dużych: reprezentatywne przykłady istniejących ekosystemów rzadkich i/lub zagrożonych podlegają ochronie w swym stanie naturalnym. Obszar chroniony będzie pokrywał co najmniej 5% całkowitej powierzchni lasu Operacje gospodarcze w lasach dużych: Wybór obszarów leśnych objętych ochroną według wymagań z punktu będzie prowadzony w oparciu o rozpoznanie kluczowych walorów biologicznych poprzez konsultacje z organizacjami przyrodniczymi, samorządami oraz jednostkami naukowymi W przypadku działalności gospodarczej prowadzonej na małą lub średnią skalę reprezentatywne przykłady istniejących ekosystemów rzadkich i/lub zagrożonych podlegają ochronie w swym stanie naturalnym Nie pozyskuje się drewna na obszarach podlegających, ochronie według wymagań punktów lub 6.4.3, chyba, że jest to wyszczególnione w zasadach ochrony obszarów objętych ochroną Istniejące systemy odwadniające nie są utrzymywane w obszarach chronionych chyba, że jest to wymagane do utrzymania ich wartości ochronnych według oficjalnych pisanych zasad ochrony przepływu wody z obszarów przygranicznych

13 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 13 of Zostaną przygotowane i wdrożone pisemne wytyczne, służące zmniejszaniu erozji; minimalizowaniu szkód, powstających w wyniku pozyskania drewna, budowy dróg oraz innych działań mechanicznych; oraz ochronie zasobów wodnych Systemy gospodarowania powinny propagować stosowanie przyjaznych dla środowiska, niechemicznych metod kontroli szkodników, oraz ograniczać stosowanie pestycydów. Zabrania się używania pestycydów WHO Typ 1A i 1B (wg WHO), chlorowanych węglowodorów, pestycydów nierozkładalnych, toksycznych, bądź takich, których pochodne pozostają biologicznie aktywne oraz akumulują się w łańcuchach pokarmowych przekraczając termin planowanego użycia, oraz takich, których stosowanie jest zabronione na mocy porozumień międzynarodowych. Jeżeli stosuje się środki chemiczne, należy zapewnić odpowiedni sprzęt oraz przeszkolenie, by zminimalizować zagrożenie dla zdrowia i środowiska Środki chemiczne, pojemniki, nieorganiczne odpady w stanie ciekłym lub stałym, w tym paliwa i oleje, będą składowane w sposób przyjazny dla środowiska poza Patrz także Operacje gospodarcze w lasach dużych: istnieją mapy określające tereny, na których można pozyskiwać drewno bez względu na warunki pogodowe; tylko w zimie lub tylko w okresie suchym Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: organizacje są świadome typów gleb, na których dla uniknięcia ich uszkodzenia, pozyskuje się drewno w sezonach zimowych, wiosennych, letnich i jesiennych Wytyczne dla pracowników terenowych dotyczą działań gospodarczych w lesie, ochrony biologicznej, technicznych warunków szlaków zrywkowych (lokalizacja, szerokość, gęstość), załadunku drewna, projektów dróg i ich utrzymania, stref ochronnych W trakcie pozyskania drewna podejmuje się działania mające na celu zminimalizowanie ryzyka zniszczenia gleb i erozji Narzut drogowy ani inne odpady (np. kamienie, fragmenty skał) powstałe w wyniku przygotowywania danego terenu do działań gospodarczych lub innych działań nie są wrzucane do koryt cieków wodnych Pozostawia się strefy ochronne wzdłuż zbiorników wodnych i terenów otwartych. Patrz także 6,1; Środki chemiczne nie są używane poza młodnikami, chyba, że na mocy pisemnej ekspertyzy forest patologist Dokumentuje się fakty użycia w lesie substancji chemicznych; udokumentowana informacja powinna zawierać co najmniej nazwę środka chemicznego, wskazanie terenu, na którym został użyty, datę użycia i ilość Sposoby przechowywania, mieszania i stosowania środków chemicznych powinny być bezpieczne oraz spełniać stosowne przepisy właściwego wykorzystania Odpowiedni pracownicy znają procedury postępowania i są w stanie je wdrożyć w sytuacji kryzysowej, tzn. w następstwie wycieku środków chemicznych i innych wypadków Środki chemiczne, pojemniki, nieorganiczne odpady w stanie ciekłym lub stałym, powstałe w wyniku działań gospodarczych w lesie lub funkcjonowania sprzętu, będą składowane w sposób przyjazny dla środowiska i zgodnie

14 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 14 of 28 powierzchnią na której prowadzona jest działalność Używanie środków kontroli biologicznej będzie dokumentowane, minimalizowane, monitorowane i ściśle kontrolowane w myśl przepisów krajowych oraz międzynarodowo uznanych protokołów naukowych. Zabrania się wykorzystywania organizmów modyfikowanych genetycznie Wykorzystywanie gatunków egzotycznych będzie dokładnie kontrolowane oraz aktywnie monitorwane tak, by uniknąć ich negatywnego wpływu ekologicznego Przekształcenie lasu w plantację lub użytek nieleśny nie powinno mieć miejsca, chyba że: dotyczy bardzo małej powierzchni; nie odbywa się na terenie o wysokich walorach przyrodniczych przyniesie oczywiste, zasadnicze, dodatkowe, długoterminowe korzyści w ochronie terenu objętego przekształceniem. z prawem Podejmuje się wszelkie starania, mające na celu zredukowanie i zminimalizowanie ilości wszelkiego rodzaju odpadów, w tym śmieci pozostawionych przez turystów Odpowiednie zestawy do pochłaniania oleju znajdują się na wyposażeniu maszyn leśnych Odpowiednie zestawy do pochłaniania oleju znajdują się na wyposażeniu punktów obsługi pilarek Nie ma wycieków oleju/paliwa ze sprzętu mechanicznego W miarę możliwości do pilarek i sprzętu hydraulicznego używane są jedynie oleje ulegające biodegradacji Używanie środków kontroli biologicznej będzie dokumentowane, minimalizowane, monitorowane i ściśle kontrolowane Zabrania się wykorzystywania organizmów modyfikowanych genetycznie Lasy rodzime nie mogą być przekształcane w plantacje egzotyczne Gatunki egzotyczne nie są uprawiane w lasach Rozprzestrzenianie się gatunków egzotycznych (szczególnie tych inwazyjnych) wprowadzonych w przeszłości jest monitorowane i, jeżeli to konieczne, podejmowane są działania mające na celu ich kontrolę lub eliminację. Patrz także Przekształcenie lasu w użytek nieleśny jest uzasadnione wyłącznie procedurami ustanowionymi prawnie i jeżeli służyć będzie interesom kulturowym, krajobrazowym, rekreacyjnym lub naturalnym Plany przekształceń mają poparcie stron zainteresowanych, w tym społeczności lokalnych i instytucji rządowych. Patrz także 6.9

15 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 15 of 28 ZASADA 7: PLAN URZĄDZENIA Należy sporządzić, wprowadzić w życie oraz uaktualniać plan urządzenia stosownie do zakresu i intensywności działań. Plan powinien jasno definiować długofalowe cele urządzania i środki do ich osiągnięcia. Kryterium 7.1. Plan urządzenia oraz dokumentacja pomocnicza powinny obejmować: a) cele urządzenia; b) opis zasobów leśnych podlegających gospodarowaniu, ograniczeń środowiskowych, użytkowania terenu, statusu własnościowego, warunków socjalno-ekonomicznych oraz charakteru przyległych terenów; c) opis systemu gospodarki leśnej i innych systemów zarządzania opartych na ekologii, z uwzględnieniem i na podstawie listy zidentyfikowanych zasobów; d) racjonalne uzasadnienie poziomu rocznego pozyskania i selekcji gatunków; e) zasady monitorowania wzrostu i dynamiki lasu; f) zapewnienia ochrony środowiska w oparciu o oceny wpływu na środowisko; g) plany identyfikacji i ochrony rzadkich, zagrożonych i ginących gatunków; h) mapy opisujące bazę surowcową lasu zawierające obszary chronione, planowane działania gospodarcze i własność ziemi i) opis i uzasadnienie stosowanych technik użytkowania i wykorzystywanego sprzętu; 7.2. Należy dokonywać okresowych rewizji planu urządzenia lasu tak, Wskaźniki Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: istnieje ważny plan urządzenia przygotowany według wymogów obowiązującego prawa oraz pisemny opis celów urządzenia (a, e) Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: plan urządzenia oraz dokumentacja pomocnicza powinny obejmować: a) cele urądzenia (a). b) ogólny opis historii lasu, w tym tytuł własności oraz sposób użytkowania obszaru gospodarki leśnej (b). c) opis zasobów leśnych obejmuje obszar (wyrażony w hektarach), typ siedliska/typ lasu; typ gleb; skład gatunkowy; rozkład klas wiekowych; wysokość; klasę obszaru; przeciętną średnicę; obszar podstawowy i wielkość (b, c). d) podsumowanie całkowitej powierzchni lasu w tym określenie całkowitej powierzchni (wyrażonej w hektarach); procentu pokrycia leśnego; obszaru pod względem typu siedliska/typu lasu; rozkładu klas wiekowych; całkowitego przyrostu rocznego oraz przeciętnej ilości na hektar (b, c, d). e) sposób monitoringu dynamiki lasu i jego wzrostu. f) system gospodarki leśnej, w tym zasady hodowli lasu są opisane i uzasadnione. g) opis stosowanego systemu monitorującego wdrożonego w celu ochrony obszarów chronionych i obszarów o wysokich walorach ochronnych (f, g) h) mapy opisujące bazę surowcową lasu zawierające obszary chronione, planowane działania gospodarcze i własność ziem (h) i) opis i uzasadnienie stosowanych technik pozyskania drewna i wykorzystywanego sprzętu (i) Plan urządzenia lasu jest technicznie spójny i wystarczająco szczegółowy, wziąwszy pod uwagę zakres działań gospodarczych oraz ich złożoność i intensywność Mapy są takiej jakości, by umożliwiały efektywne prowadzenie działań gospodarczych (Patrz także kryterium 6.5) Plany urządzenia lasu oraz wynikające z niego roczne plany gospodarcze lub plany pozyskania, są dostępne dla personelu i wykorzystywane w terenie Plan urządzenia (i/lub roczny plan gospodarczy) jest poddawany rewizji lub dostosowaniu regularnie w okresie

16 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 16 of 28 by możliwym było włączenie wyników monitoringu, nowych informacji naukowych i technicznych oraz reagowanie na zmieniające się warunki środowiskowe, społeczne i ekonomiczne Pracownicy leśni zostaną odpowiednio przeszkoleni i będą nadzorowani tak, by zapewnić właściwe wdrożenie planu urządzenia Uznając poufność informacji, gospodarze lasu udostępnią opinii publicznej podsumowanie podstawowych elementów planu urządzenia, z uwzględnieniem tych, ujętych w kryterium 7.1 nie dłuższym niż 10 lat Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: Rewizje planu urządzenia lasu uwzględniają zmieniające się uwarunkowania leśne, środowiskowe, społeczne i ekonomiczne Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: rewizje planów urządzenia dokonywane są według obowiązujących w kraju procedur Operacje gospodarcze w lasach dużych: gospodarze i nadzorujący będą posiadać odpowiednie kwalifikacje - najlepiej uznane w skali krajowej gwarantujące, że są oni w stanie planować i organizować działania gospodarcze oraz realizować inne założenia planu urządzenia Operacje gospodarcze w lasach dużych: istnieje formalny plan szkoleń Operacje gospodarcze w lasach dużych: Pracownicy zostali przeszkoleni w zakresie zagadnień związanych z bioróżnorodnością Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: do pozyskiwania drewna wynajmowani są wyłącznie pracownicy, którzy uzyskali instrukcje w zakresie właściwej i bezpiecznej ścinki drzew Wszyscy pracownicy leśni, jak również zatrudnieni w oparciu o kontrakty, ich podwładni oraz samodzielni wykonawcy, są odpowiednio przygotowani i wyszkoleni do realizacji powierzonych zadań. Wskazane jest by posiadali odpowiednie świadectwa kwalifikacji. Patrz także Operacje gospodarcze w lasach dużych: FMO udostępniają publicznie streszczenia (podsumowania) planów urządzenia; są one dostępne w wersji drukowanej i/lub na stronach internetowych Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: organizacje umożliwiają dostęp stronom zainteresowanym, które maja usprawiedliwiony interes w działaniach gospodarczych na terenie lasu (właściciele ziem przyległych, lokalni mieszkańcy), do odpowiednich części planów urządzenia.

17 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 17 of 28 ZASADA 8: MONITOROWANIE I OCENA Należy prowadzić monitorowanie, stosownie do zakresu i intensywności gospodarki leśnej, w celu dokonania oceny stanu lasu, ilości pozyskiwanych produktów leśnych, kontroli pochodzenia produktu, działań gospodarczych, oraz ich wpływu społecznego i środowiskowego. Kryterium 8.1. Częstotliwość i intensywność monitoringu powinna zależeć od skali i intensywności działań gospodarczych oraz stopnia złożoności i wrażliwości środowiska, którego te działania dotyczą. Procedury monitorowania powinny być spójne i powtarzalne tak, by można było dokonywać porównywania wyników i oceny zmian W zakres gospodarki leśnej powinno wchodzić prowadzenie badań naukowych i gromadzenie danych, niezbędnych do monitorowania przynajmniej poniższych wskaźników:: a) ilość pozyskiwanych produktów. b) wielkość przyrostu, odnowienia oraz stanu lasu. c) składu oraz obserwowanych zmian w faunie i florze. d) środowiskowego i społecznego oddziaływania procesu pozyskiwania drewna i innych prac. e) kosztów, produktywności oraz wydajności gospodarki leśnej 8.3. Gospodarz lasu udostępni dokumentację, która umożliwi organizacjom monitorującym i certyfikującym prześledzenie drogi powstania każdego produktu leśnego, czyli procesu określanego Wskaźniki Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: organizacje zarządzające posiadają procedury monitoringu umożliwiające trwałe i częste monitorowanie wszystkich aspektów wymienionych w 8.2, które pozwala na porównanie wyników i ocenę zmian Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: prowadzą monitoring przynajmniej w związku z operacjami pozyskania drewna i zalesiania Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: Plan monitorowania wskazuje/opisuje obserwowane zmiany w warunkach pod względem: a) tempo przyrostu; odnowienia i skład gatunkowo wiekowy zasobów leśnych (część standardowego planu urządzenia lasu przygotowywanego według wymagań krajowych) (b, c) b) gospodarczego pozyskania niedrzewnych produktów leśnych takich jak nasiona, sadzonki, dziczyzna, stroisz i choinki (a). c) zmiany środowiskowe, wpływające na florę, faunę, glebę, zasoby wodne (erozja, gradacje szkodników, gatunki inwazyjne, miejsca gniazdowania zagrożonych gatunków ptaków) (c, d) d) społeczno-gospodarczych aspektów (koszty gospodarki leśnej, ilości wszystkich pozyskiwanych produktów; zmiany w relacjach społecznych i pracowniczych). e) obszary leśne o wysokich walorach ochronnych Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: posiadają conajmniej roczne zapisy komercyjnie pozyskiwanego drewna Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: zapewnia się, że dane inwentaryzacyjne są regularnie aktualizowane wraz z okresowym planem urządzenia lasu (wykonywane podczas standardowej procedury przygotowywania planu urządzenia według krajowych przepisów) Faktury, listy przewozowe oraz inne stosowne dokumenty związane z transportem produktów leśnych są przechowywane w siedzibie i/lub są łatwo dostępne dla celów kontroli W przypadku gdy organizacja zarządza drewno lub produkty niecertyfikowane, certyfikowane produkty leśne

18 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 18 of 28 mianem kontroli pochodzenia produktu 8.4. Wyniki monitoringu zostaną włączone w proces wdrażania i rewizji planu urządzenia Uznając poufność informacji, gospodarze lasu udostępnią opinii publicznej podsumowanie wyników wskaźników monitorowania, z uwzględnieniem tych, ujętych w kryterium 8.2. wyróżniać będą odpowiednie oznaczenia; osobne udokumentowane składy, oraz stosowne faktury i listy przewozowe Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: procedury zapewniające jasne oznaczenie na fakturach i dokumentach transportowych sprzedanych certyfikowanych produktów są ustanowione i wdrożone Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: zapewnia się jasne oznaczenie na fakturach i dokumentach transportowych sprzedanych certyfikowanych produktów Drewno pozyskane nielegalnie, które zostało skonfiskowane przez zarządzającego lasem nie może być sprzedane jako certyfikowane Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: dane zebrane podczas monitoringu wymaganego wg brane są pod uwagę podczas rewizji planu urządzenia Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: zapewnia się, że plan urządzenia jest rewidowany okresowo według krajowego prawa Patrz także kryterium Operacje gospodarcze w lasach dużych: publikuje się ogólnie dostępne podsumowanie wyników monitoringu (w wersji drukowanej i/lub w Internecie) Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: organizacje umożliwiają dostęp stronom zainteresowanym, które maja usprawiedliwiony interes w działaniach gospodarczych na terenie lasu (właściciele ziem przyległych, lokalni mieszkańcy), do odpowiednich części planów urządzenia.

19 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 19 of 28 ZASADA 9: ZACHOWANIE LASÓW O SZCZEGÓLNEJ WARTOŚCI Gospodarowanie w lasach o wysokiej wartości powinno służyć zachowaniu i wzmacnianiu cech charakterystycznych takiego lasu; zasada zapobiegania musi stanowić zasadę wiodącą w procesie podejmowania decyzji dotyczących lasów o szczególnej wartości Kryterium 9.1. Należy dokonać oceny, umożliwiającej stwierdzenie występowania cech świadczących o szczególnej wartości lasów, stosownie do skali i intensywności działań gospodarczych w lesie Część konsultacyjna procesu certyfikacyjnego musi skoncentrować się na zidentyfikowanych cechach, świadczących o szczególnej wartości lasu oraz na alternatywnych sposobach ich ochrony Plan urządzenia lasu zawiera konkretne wskazania, gwarantujące zachowanie i/lub poprawę określonych walorów lasów o szczególnej wartości, w myśl zasady zapobiegania. Wskazania te zostaną wdrożone w oparciu o plan urządzenia, a ich opis zostanie włączony do publicznie dostępnego podsumowania planu urządzenia Prowadzi się coroczny monitoring, mający na celu ocenę efektywności zastosowanych środków, służących zachowaniu lub poprawie stosownych walorów lasów o wysokiej wartości. Wskaźniki Informacja o siedliskach, ujęta w wykazie Natura 2000 oraz informacja o kluczowych siedliskach leśnych ujęte są na mapach i w planach urządzenia Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: posiadają pisemne procedury identyfikowania i rejestrowania nowych obszarów o szczególnej wartości Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: Zarządzający przeprowadził własną ocenę występowania lasów o szczególnych wartościach ochronnych i uwzględnił zidentyfikowane obszary Patrz także 4.4; 6.1; 6.2; Operacje gospodarcze w lasach dużych: W celu zidentyfikowania lasów o wysokiej wartości ochronnej, należy przeprowadzić konsultacje ze miejscowymi stronami zainteresowanymi, z uwzględnieniem przedstawicieli przyrodniczych organizacji pozarządowych Operacje gospodarcze w lasach dużych: proces konsultacji stron zainteresowanych jest pisemnie udokumentowany Konsultacje ze stronami zainteresowanymi mają na celu wykazanie, że działania gospodarcze w lesie konsekwentnie uwzględniają i chronią wartości takich lasów Operacje gospodarcze w lasach dużych: Środki służące ochronie lasów o szczególnej wartości są dostępne w dokumentach publicznych Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania oraz średniej powierzchni: udostępnia się na żądanie informacje na temat stosowanych środków ochrony lasów szczególnej wartości Patrz także Lasy o wysokiej wartości są monitorowane regularnie tak, by uniknąć działań takich jak nielegalne pozyskiwanie drewna, które mogłoby zagrozić walorom lasów o wysokiej wartości. Patrz także 8.2

20 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 20 of 28 ZASADA 10: PLANTACJE Plantacje należy planować i prowadzić zgodnie z Zasadami i Kryteriami 1-9, Zasadą 10 i jej kryteriami. Plantacje mogą dostarczać szereg korzyści społecznych i ekonomicznych oraz mogą się przyczyniać do zaspokojenia światowego zapotrzebowania na produkty leśne. Plantacje powinny uzupełniać proces gospodarowania lasami naturalnymi, odciążać je oraz promować odnowę i ochronę lasów naturalnych. Kryterium Cele gospodarcze plantacji, w tym ochrona lasów naturalnych, zostaną wyraźnie określone w planie urządzenia i wskazane w trakcie wdrażania planu Plan i projekt plantacji powinien promować ochronę lasów naturalnych, a nie zwiększać presję na lasy naturalne. Przy projektowaniu plantacji, w zależności od skali działań gospodarczych, uwzględnione zostaną korytarze dla zwierzyny, strefy cieków wodnych oraz mozaika drzewostanów zróżnicowanych wiekowo oraz pod względem okresów rotacyjnych. Skala i układ zespołu plantacji będą zgodne z układem drzewostanów leśnych, występujących naturalnie Preferowane jest zróżnicowanie w składzie gatunkowym plantacji, co umożliwia poprawę stabilności ekonomicznej, ekologicznej i społecznej. Zróżnicowanie to może przejawiać się poprzez wielkość i przestrzenny rozkład jednostek gospodarowania lasami na danym obszarze; liczbę i skład gatunkowy, klasy wiekowe i strukturę O wyborze gatunków na plantację decyduje ich właściwość względem danego obszaru oraz ich stosowność z perspektywy celów gospodarczych. Aby poprawić ochronę bioróżnorodności, przy tworzeniu plantacji oraz odnowie zdegradowanych ekosystemów pierwszeństwo mają gatunki rodzime. Gatunki egzotyczne - stosowane na plantacjach wyłącznie wtedy, gdy ich oddziaływanie przewyższa wpływ gatunków rodzimych są dokładnie monitorowane w celu wykrycia nadzwyczajnej Wskaźniki Cele hodowlane zostaną jasno określone w planie urządzenia, z uwzględnieniem raportu dotyczącego związków między zakładaniem plantacji a realiami leśnymi, społeczno-ekonomicznymi i środowiskowymi (np. ochrona i odnowa lasów) w regionie Obszary o roślinności naturalnej są chronione i uwzględniane na etapie planowania plantacji Zakładane i/lub chronione są buforowe strefy cieków wodnych z roślinnością naturalną Skala i układ plantacji są zgodne naturalną szatą roślinną krajobrazu Trzebieże i plany odnowień różnicują lasy pod względem wieku, gatunków i okresów rotacyjnych. Patrz także 6.8; Wyselekcjonowane gatunki powinny być właściwe z punktu widzenia obszaru i planów gospodarczych Gatunki egzotyczne wykorzystywane są wyłącznie wtedy, gdy ich oddziaływanie przewyższa wpływ gatunków rodzimych z punktu widzenia realizacji celów gospodarczych Nie wykorzystuje się inwazyjnych gatunków egzotycznych, ani też gatunków, które krzyżują się gatunkami lokalnymi Gatunki egzotyczne, odmiany i ich gatunki pochodne będą wykorzystywane wyłącznie wtedy, gdy ich oddziaływanie na środowisko i wpływ na strukturę genetyczną gatunków rodzimych zostało wcześniej zweryfikowane W przypadku, wykorzystania gatunków egzotycznych, w

21 Przejściowy Standard SmartWood dla Polski Page 21 of 28 śmiertelności, epidemii chorobowych, inwazji owadów oraz negatywnych wpływów ekologicznych Proporcja całkowitego obszaru podlegającego działaniom gospodarczym, stosowna do skali plantacji oraz określona w standardach regionalnych, będzie zagospodarowana w taki sposób, by przekształcić siedlisko w naturalne pokrycie leśne Podjęte zostaną działania mające na celu zachowanie bądź poprawę struktury glebowej, żyzności oraz biologicznej aktywności. Techniki i tempo pozyskiwania drewna, budowa dróg i szlaków oraz ich utrzymanie, oraz wybór gatunków nie spowodują długookresowej degradacji gleby, zmiany jakości wody oraz ilości lub znaczących odchyleń od przyjętych norm odwadniania cieków wodnych Podjęte zostaną kroki mające na celu zapobieżenie lub zminimalizowanie możliwości inwazji szkodników, epidemii, wybuchu pożarów lub wprowadzania inwazyjnych gatunków roślin. Zintegrowany system zwalczania szkodników stanowić będzie zasadniczą część planu urządzenia; nacisk położony będzie na metody zapobiegania i kontroli biologicznej raczej niż na walkę ze szkodnikami za pomocą chemicznych pestycydów i nawozów. Zarządzający plantacjami dołożą wszelkich starań, aby zminimalizować konieczność używania pestycydów i nawozów, również na szkółkach. Kwestia użycia substancji chemicznych została również poruszona w kryterium 6.6 i Stosownie do skali i zróżnicowania działań gospodarczych w lesie, monitorowanie plantacji obejmować będzie również regularną ocenę potencjalnego oddziaływania ekologicznego i społecznego w ramach plantacji i poza nią (np. naturalne odnowienia, wpływ na zasoby wodne, wpływ na dobrobyt społeczny). Ocena taka Patrz także 6.9 zakładanych drzewostanach gatunki rodzime stanowić powinny co najmniej 20%całości plantacji Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: pozostawi się co najmniej 10 % powierzchni dla naturalnej roślinności Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: pozostawi się co najmniej 10 % powierzchni dla naturalnej roślinności. Patrz wskaźniki pod: 6.2; 6.4; Istnieje informacja na temat wszystkich typów gleb, z uwzględnieniem ich podatności na degradację pod wpływem działań gospodarczych w lesie Identyfikuje się główne zbiorniki wodne w lesie i ustanawia dla nich strefy ochronne (patrz również pkt. 10.2). Patrz także Personel przeszkolony jest tak, by być w stanie identyfikować choroby Wdrożony jest odpowiedni system kontroli i zapobiegania pożarom Wszyscy pracownicy, którym powierzono kontrolę przeciwpożarową, zostali odpowiednio przeszkoleni. Patrz także 6.6; Operacje gospodarcze w lasach dużych i średnich: monitorowanie obejmuje ekologiczne i społeczne oddziaływanie aktywności plantacji, tam gdzie to istotne (według oceny ekspertów lub obserwacji stron zainteresowanych) Operacje gospodarcze w lasach o niewielkiej powierzchni lub niskiej intensywności użytkowania: odnotowuje się wszystkie negatywne oddziaływania społeczne lub na środowisko i stosuje się odpowiednie środki łagodzące.