Przepisy o ochronie przyrody

Transkrypt

1 Przepisy o ochronie przyrody Paulina Kupczyk kancelaria Ochrona Środowiska i działalno inwestycyjna Konsulting Szkolenie Interwencje ekologiczne w obronie ostoi Natura 2000 w ramach projektu Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków Ekointerwencje zwiększanie zaangażowania społeczeństwa w ochronę obszarów Natura 2000

2 Dyrektywa ptasia

3 Stosowanie Artykuł Niniejsza dyrektywa odnosi się do ochrony wszystkich gatunków ptactwa występujących naturalnie w stanie dzikim na europejskim terytorium Państw Członkowskich, do którego stosuje się Traktat. Obejmuje ona ochronę, gospodarowanie oraz kontrolę tych gatunków i ustanawia reguły ich eksploatacji. 2. Niniejszą dyrektywę stosuje się do ptactwa, ich jaj, gniazd i naturalnych siedlisk. 3. Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do Grenlandii.

4 Ochrona obszarowa obowiązek wyznaczenia obszarów ptasich art. 4 ust. 1 dyrektywy ptasiej, podstawa wyznaczenia kryteria ornitologiczne, od dnia ich wyznaczenia chronione na podstawie art. 7 dyrektywy siedliskowej (odpowiednie stosowanie art. 6 ust. 2-4 dyrektywy siedliskowej), obszary potencjalne i projektowane chronione w oparciu o art. 4 ust. 4 dyrektywy ptasiej.

5 Art. 4 ust. 4 dyrektywy ptasiej W odniesieniu do obszarów ochrony, określonych w ust. 1 i 2, Państwa Członkowskie podejmują właściwe kroki w celu uniknięcia powstawania zanieczyszczenia lub pogorszenia warunków naturalnych siedlisk lub jakichkolwiek zakłóceń wpływających na ptactwo, o ile będą mieć one znaczenie w odniesieniu do celów niniejszego artykułu. Państwa Członkowskie dążą również do uniknięcia powstawania zanieczyszczenia lub pogorszenia warunków naturalnych siedlisk poza tymi obszarami ochrony.

6 Ochrona gatunkowa ptaków system powszechnej ochrony ptaków niezależny od ochrony obszarowej, system ten składa się z: zakazów, odstępstw od tych zakazów, dopuszczalne polowanie na niektóre gatunki (wymienione w załączniku II) ale poza sezonem lęgowym! państwo członkowskie ma obowiązek zapewnienia właściwej implementacji tego systemu do prawa krajowego.

7 Zakazy w ramach systemu ochrony gatunkowej - umyślnego zabijania lub chwytania jakimikolwiek metodami; - umyślnego niszczenia lub uszkadzania gniazd i jaj lub usuwania gniazd; - wybierania jaj dziko występujących oraz zatrzymania tych jaj, nawet gdy są puste; - umyślnego płoszenia ptaków, szczególnie w okresie lęgowym i wychowu młodych, jeśli mogłoby to mieć znaczenie w odniesieniu do celów dyrektywy; - przetrzymywania ptactwa należącego do gatunków, na których polowanie i któych chwytanie jest zabronione. - sprzedaży, transportu w celu sprzedaży, przetrzymywania w celu sprzedaży oraz oferowania do sprzedaży żywych lub martwych ptaków, jak również wszelkich łatwo rozpoznawalnych części lub produktów otrzymanych z tych ptaków.

8 Odstępstwa od zakazów generalne Jeśli nie ma innego zadowalającego rozwiązania w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, w interesie bezpieczeństwa lotniczego, w celu zapobiegania poważnym szkodom w odniesieniu do zbóż, inwentarza żywego, lasów, rybołówstwa i wody, w celu ochrony flory i fauny; do celów badań i nauczania, repopulacji lub ponownego wprowadzania oraz dla wylęgu niezbędnego do powyższych celów. Katalog zamknięty!!!

9 Odstępstwa od zakazów indywidualne Jeżeli nie ma innego zadowalającego rozwiązania Poniższe warunki muszą być spełnione łącznie: w celu zezwolenia na: chwytanie, przetrzymywanie, inne legalne wykorzystywanie, przy zachowaniu ściśle nadzorowanych warunków, na zasadach selektywnych, niektórych ptaków, w małych ilościach (wytyczne KE: za małe ilości należy uznać dowolny odłów równy około 1 % rocznej śmiertelności gatunku, na który można polować).

10 Odstępstwa muszą określać: gatunki, do których odstępstwa mają zastosowanie, dozwolone środki, sposoby lub metody chwytania lub zabijania, warunki ryzyka oraz okoliczności czasu i miejsca, w przypadku których takie odstępstwa mogą być przyznane, organ uprawniony do stwierdzania, że wymagane warunki zostały spełnione, oraz do decydowania, jakie środki, sposoby lub metody mogą być wykorzystywane, w ramach jakich limitów i przez kogo, kontrole, jakie będą przeprowadzone.

11 Dyrektywa siedliskowa

12 Tą dyrektywą są chronione gatunki roślin i zwierząt: zagrożone wyginięciem lub narażone, endemiczne lub rzadkie, związane ze specyficznymi siedliskami, typy tych specyficznych siedlisk są wskazane w załączniku I dyrektywy - ich ochrona wymaga utworzenia specjalnego obszaru ochrony (SOO), kryteria wyboru terenów jako SOO określa załącznik III Dyrektywy

13 Dyrektywa wprowadza: ochronę obszarową siedlisk i gatunków zwierząt wskazanych w załącznikach I i II dyrektywy, system ścisłej ochrony gatunkowej zwierząt i roślin wymienionych w załączniku IV dyrektywy. Systemy te obowiązują niezależnie od siebie!

14 Wyznaczanie obszarów N2000: podstawą wyznaczenia są jedynie kryteria naukowe, najważniejsze dane o położeniu i powierzchni obszaru, występujących typach siedlisk, gatunkach naturowych i ich liczebności lub reprezentatywności w skali kraju, wartości przyrodniczej i zagrożeniach zawierają Standardowe Formularze Danych (SFD), każde z państw musi zaproponować określoną liczbę siedlisk, dyrektywa nie określa sposobów ochrony siedlisk i gatunków, byle był zachowany właściwy stan ochrony.

15 Właściwy stan ochrony oznacza: W odniesieniu do siedliska przyrodniczego (art. 1 pkt e): naturalny jego zasięg nie zmniejsza się; zachowuje ono specyficzną strukturę i swoje funkcje ekologiczne; stan zachowania typowych dla niego gatunków jest właściwy. W odniesieniu do gatunków oznacza natomiast, że (art. 1 pkt i): zachowana zostaje liczebność populacji, gwarantująca jej utrzymanie się w biocenozie przez dłuższy czas; naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się; pozostaje zachowana wystarczająco duża powierzchnia siedliska gatunku

16 Art. 6 ust. 2: 2. Państwa Członkowskie podejmują odpowiednie działania w celu uniknięcia na specjalnych obszarach ochrony pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, jak również w celu uniknięcia niepokojenia gatunków, dla których zostały wyznaczone takie obszary, o ile to niepokojenie może mieć znaczenie w stosunku do celów niniejszej dyrektywy.

17 Obowiązek ochrony obszarów N2000 przed pogorszeniami i zakłóceniami (1) pogorszenie stanu siedliska - powierzchnia zajmowana przez to siedlisko ulegnie zmniejszeniu lub specyficzna struktura i funkcje konieczne dla długofalowego zachowania siedliska lub też korzystny stan ochrony typowych gatunków powiązanych z siedliskiem uległy pogorszeniu w porównaniu ze stanem wyjściowym. W takiej ocenie bierze się pod uwagę znaczenie danego obszaru dla spójności sieci, zakłócenie funkcjonowania gatunku- dane o liczebności populacji dla tego obszaru pokazują, że ten gatunek nie może stanowić już dłużej jego żywotnego elementu w porównaniu do sytuacji wyjściowej. W takiej ocenie bierze się pod uwagę jego znaczenie dla spójności sieci.

18 Obowiązek ochrony obszarów N2000 przed pogorszeniami i zakłóceniami (2) nie jest ograniczony do czynności zamierzonych, może obejmować jakiekolwiek przypadkowe zdarzenia, jak. powódź, pożar itp. tak długo, jak długo zdarzenia te są przewidywalne, dotyczy też ochrony przed pogorszeniami i zakłóceniami będącymi skutkiem procesów naturalnych, pogorszenie i zakłócenie oceniane jest w stosunku do stanu ochrony gatunków i siedlisk objętych ochroną, zachowanie właściwego stanu ochrony oceniane względem początkowych danych wpisanych w SDF w momencie, kiedy dany obszar został zgłoszony.

19 Ochrona gatunkowa system ścisłej ochrony gatunkowej zwierząt z załącznika IV i roślin z załącznika IV, obowiązek wprowadzenia monitoringu stanu gatunków (inaczej trudności z wdrożeniem systemu), obowiązek wprowadzenia systemu przypadkowego chwytania i zabijania zwierząt, składa się na niego system: zakazów, odstępstw.

20 Zakazy odnoszą się do wszystkich etapów życia zwierząt - jakichkolwiek form celowego chwytania lub zabijania okazów tych gatunków dziko występujących, - celowego niepokojenia tych gatunków, w szczególności podczas okresu rozrodu, wychowu młodych, snu zimowego i migracji, - celowego niszczenia lub wybierania jaj, - pogarszania stanu lub niszczenia terenów rozrodu lub odpoczynku, - przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem tych pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie dyrektywy.

21 Zakazy odnoszą się do wszystkich stadiów biologicznego cyklu roślin - celowego zrywania, zbierania, ścinania, wyrywania lub niszczenia roślin tych gatunków w ich naturalnym zasięgu, dziko występujących; - przetrzymywania, transportu, sprzedaży lub wymiany oraz oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów tych gatunków pozyskanych ze stanu dzikiego, z wyjątkiem okazów pozyskanych legalnie przed wprowadzeniem w życie dyrektywy.

22 Odstępstwa: nie ma zadowalającej alternatywy, a odstępstwo nie jest szkodliwe dla zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu, w interesie ochrony dzikiej fauny i flory oraz ochrony siedlisk przyrodniczych; aby zapobiec poważnym szkodom, w szczególności w odniesieniu do upraw, zwierząt gospodarskich, lasów, połowów ryb, wód oraz innych rodzajów własności; w interesie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego lub z innych powodów o charakterze zasadniczym wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym z powodów o charakterze społecznym lub gospodarczym oraz powodów związanych z korzystnymi skutkami o podstawowym znaczeniu dla środowiska; do celów związanych z badaniami i edukacją, z odbudową populacji i ponownym wprowadzeniem określonych gatunków oraz dla koniecznych do tych celów działań reprodukcyjnych, włączając w to sztuczne rozmnażanie roślin.

23 Odstępstwa (2) nie ma zadowalającej alternatywy, a odstępstwo nie jest szkodliwe dla zachowania populacji danych gatunków we właściwym stanie ochrony w ich naturalnym zasięgu, aby umożliwićl w ściśle nadzorowanych warunkach, w sposób wybiórczy, w ograniczonym stopniu, w ograniczonej liczbie określonej przez właściwe władze krajowe pozyskiwanie lub przetrzymywanie niektórych okazów gatunków wymienionych w załączniku IV.

24 Dziękuję za uwagę! Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko oraz ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.