WYNIKI PIERWSZEJ ROTACJI BADAN ODCZYNU GLEB POLSKI I ICH ZASOBNOŚCI W PRZYSWAJALNY FOSFOR I POTAS
|
|
- Laura Borowska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ROCZNIKI GLEBOZNAW CZE T. X X, Z. 2, W ARSZAW A 1969 KAZIMIERZ BORATYŃSKI, ROMAN CZUBA, STEFAN SKOWROŃSKI WYNIKI PIERWSZEJ ROTACJI BADAN ODCZYNU GLEB POLSKI I ICH ZASOBNOŚCI W PRZYSWAJALNY FOSFOR I POTAS Ośrodek Metodyezno-Naukowy IUNG we Wrocławiu Kierownik prof. dr K. Boratyński WSTĘP Wraz z intensyfikacją uprawy roślin zagadnienie usługowych badań chemiczno-rolniczych dla produkcji rolnej nabierało coraz większego znaczenia. Od dawna widziano zatem potrzebę powoływania specjalnych placówek badawczo-usługowych. Na ziemiach polskich pierwsza stacja chemiczno-rolnicza powstała w 1861 r. w Poznaniu. W 1961 r. obchodziła ona 100-lecie swojej działalności [8]. Do roku 1939 usługowymi badaniami chemiczno-rolniczymi zajmowały się w Polsce cztery placówki: w Dublanach, Poznaniu, Toruniu i Warszawie (częściowo także w Cieszynie i Krakowie). Po wojnie od 1945 r. czynne były cztery stacje chemiczno- -rolnicze: w Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, które obsługiwały poszczególne rejony kraju. Od 1954 r. na podstawie uchwały Prezydium Rządu nr 396/54 z dnia 16.VI.1954 powołano stacje chemiczno-rolnicze we wszystkich województwach. Jako ostatnia rozpoczęła swoją działalność stacja opolska, uruchomiona w czerwcu 1964 r. P e r sonel tej stacji był jednak już skompletowany w 1960 r. i pracował w pomieszczeniach Stacji Chemiczno-Rolniczej w Gliwicach. Zakres prac stacji chemiczno-rolniczych zmieniał się. Tak np. ze stacji poznańskiej wyodrębniła się Stacja Ochrony Roślin, Stacja Oceny W artości Użytkowej Zwierząt, Stacja Oceny Nasion oraz Inspektorat Doświadczalnictwa Terenowego IUNG. Od r stacje chemiczno-rolnicze systematycznie rozszerzają zakres prac badawczych nad zasobnością gleb. Prace te zostały przyspieszone po wejściu w życie uchwały nr 343 Komitetu Ekonomicznego Rady M inistrów z 29.VII.1959 r., która zobowiązywała stacje do zakończenia pierwszej rotacji badań nad odczynem i za
2 348 К. B oratyń sk i, R. Czuba, S. S k ow roński sobnością gleb w fosfor i potas przyswajalny do końca 1965 r. Główne założenia uchwały zostały zrealizowane. W niniejszej publikacji zestawiliśmy wyniki badań uzyskane w ramach pierwszej rotacji (do 30.VI.1966 r.). Wyniki badań stacji chemiczno-rolniczych wykorzystywane są do ważnych celów gospodarczych, a mianowicie: do opracowywania planów nawożenia mineralnego i wapnowania gleb w poszczególnych gospodarstwach indywidualnych i uspołecznionych, do usprawniania rozdziału nawozów mineralnych i usług chemizacyjnych w skali kraju, województw, powiatów i gromad, do opracowywania wytycznych rozwoju przemysłu nawozowego w Polsce oraz importu nawozów m ineralnych i surowców do ich produkcji. Poszczególne stacje chemiczno-rolnicze systematycznie wykorzystywały wyniki uzyskanych badań i publikowały syntezy powiatowe [4, 5 i in.] lub wojewódzkie [3, 9]. Przy opracowywaniu perspektywicznych planów państwowych w zakresie nawożenia dokonano też wstępnej syntezy wyników badań w skali kraju i dane te częściowo opublikowano [1, 2] oraz wykorzystano w odpowiednich opracowaniach. Trzeba ponadto podkreślić, że oprócz badań nad zasobnością gleb stacje chemiczno-rolnicze wykonują liczne inne prace badawczo-usługowe, głównie następujące: kontrole zawartości czystego składnika w nawozach mineralnych i wapnie nawozowym, analizy nawozów organicznych i nadzór nad gospodarką tym i nawozami, analizy próbek gleb pobieranych z profilów glebowych w ramach prac kartograficznych, analizy m ateriału roślinnego z doświadczeń nawozowych, analizy próbek pasz (składniki organiczne i mineralne), opiekę nad niektórym i doświadczeniami nawozowymi, nadzór nad całością gospodarki nawozowej w województwie, szkolenie w zakresie racjonalnego nawożenia, prace metodyczne i naukowe z zakresu nawożenia i metodyki badań gleby, nawozów i m ateriału roślinnego. METODYKA BADAŃ Stacje chemiczno-rolnicze stosują jednolite metody badań, przyjęte również w innych krajach RWPG. Próbki gleb pobierane są za pomocą laski glebowej o ostrzu długości
3 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i cm. Na jedną próbkę mieszaną stacje pobierają z gruntów ornych 16 20, a z mineralnych gleb łąkowych próbek pojedynczych. Z użytków zielonych próbki pobierane są z mniejszej głębokości, przy zagłębianiu laski tylko do połowy ostrza, czyli z głębokości 0 10 cm. Próbki najczęściej pobierane są do tekturowych pudełek, rzadziej do woreczków. W przypadku używania woreczków skracano maksymalnie czas przechowywania gleby. W okresie kilku tygodni od chwili pobrania próbek gleba jest suszona w tem peraturze pokojowej; bardzo rzadko stosowane są inne sposoby suszenia, jak suszarki i promienniki. Następnie gleba jest rozdrabniana na specjalnych maszynach i przesiewana przez sito o oczkach 2 mm średnicy. Odczyn gleb stacje oznaczają w roztworze ln KC1 metodą potencjometryczną. Wszystkie stacje w ciągu dnia pracy oznaczają ph w takiej samej ilości próbek jak fosfor i potas przyswajalny, tzn. w próbkach gleb. Do oznaczania zawartości fosforu i potasu przyswajalnego w glebie stosowana jest w stacjach metoda Egnera-Riehma. Jest ona szczególnie przydatna do badań masowych, ponieważ pozwala oznaczyć w jednym wyciągu glebowym przyswajalny fosfor i potas. W laboratoriach stacji chemiczno-rolniczych zastosowano wiele usprawnień technicznych w używanej aparaturze, co umożliwia uzyskanie stosunkowo dużej wydajności pracy. Zawartość magnezu przyswajalnego w glebie stacje oznaczają metodą Schachtschabela, po wprowadzeniu licznych usprawnień własnych i Ośrodka Metodyczno-Naukowego IUNG we Wrocławiu. Wyniki badań laboratoryjnych przekazywane są rolnikom w postaci map odczynu i zasobności gleb w badane składniki pokarmowe roślin. Od 1963 r. większość stacji chemiczno-rolniczych zamiast ph określa potrzeby wapnowania gleb. Wyniki badań nad odczynem gleb stacje dzielą na 5 grup według klasycznego systemu: ph do 4,5 gleby bardzo kwaśne, 4.6 5,5 gleby kwaśne, 5.6 6,5 gleby lekko kwaśne, 6.6 7,2 gleby obojętne, powyżej 7,2 gleby zasadowe. Przy liczbowych zestawieniach wyników dla większych kompleksów użytków rolnych lub rejonów stosuje się też podział na następujące 3 grupy: ph do 5,5 gleby bardzo kwaśne i kwaśne, 5.6 6,5 gleby lekko kwaśne, powyżej 6,5 gleby obojętne i zasadowe.
4 350 К. B oratyń sk i, R. Czuba, S. S k ow roński Po wprowadzeniu w 1963 r. zasady podawania oceny potrzeb wapnowania gleb, a nie ich odczynu stacje przyjęły przedstawione w tab. 1 kryteria podziału wyników badań. Pod względem składu mechanicznego stacje dzielą gleby na 3 grupy: gleby lekkie o zawartości do 10% części spławialnych, gleby średnie o zawartości 11 35% części spławialnych, gleby ciężkie o zawartości powyżej 35% części spławialnych. Tabela 1 K ry teria p otrzeb wapnowania g leb na podstaw ie ph stosow ane w sta cja ch ch em iczn o -roln iczych od 1963 r. C r it e r ia o f s o i l lim in g r e q u ir em en ts b a sed on ph v a lu e, b e in g a p p lie d a t th e a g ro c h e m ica l s t a t i o n s s in c e 1963 r. Wapnowanie Lim ing g le b y le k k ie li g h t s o i l s ph w ln KCl - ph in l n KC1 g le b y ś r e d n ie medium s o i l s g le b y c i ę ż k ie h eavy s o i l s U ży tk i z ie lo n e na g le b a c h m in eraln ych G r a ssla n d s on m in eral s o i l s Znak na mapie z a s o b n o ś c i Symbol on th e map o f abundance K onieczn e N e c e ssa r y < 4,5 ^ 5,0 ^ 6,0 < 5,0 ozerw ony p r o s to k ą t red r e c ta n g le Wskazane Recommended 4,6-5,5 5,1-6,0 6,1-7,0 5,1-6,0 ż ó ł t y p r o s to k ą t y e llo w r e c ta n g le l;a leży ogran ic z y ć To be l i a i t e d 5,5 ^ > 6, 0 > 7, 0 > 6,0 n ie b ie s k i p r o s to k ą t b lu e r e c ta n g le Zaliczenia gleby do odpowiedniej grupy dokonuje pracownik stacji w czasie pobierania próbek na polu na podstawie tzw. próby palcowej. Według badań Zembaczyńskiego [7] pracownicy uzyskują przy tej pracy ok. 60% zgodności w stosunku do analizy mechanicznej gleby, wykonanej w laboratorium. Przy wycenie wyników badań laboratoryjnych, dotyczących zawartości fosforu przyswajalnego w glebie, ustalanej metodą Egnera-Rhiema, w pierwszej rotacji badań stacje stosowały liczby graniczne podane w tab. 2. Przy wycenie wyników badań dotyczących zawartości potasu przyswajalnego w glebie w liczbach granicznych, przedstawianych w tab. 3, nie uwzględniano składu mechanicznego gleby, jak w przypadku fosforu, tylko jej ph. W badaniach nad zawartością magnezu przyswajalnego w glebie posługiwano się liczbami przyjętym i przez Schachtschabela (tab. 4). Poszczególne stacje chemiczno-rolnicze opracowały szczegółowe instrukcje dla swoich rejonów, podające sposoby wykorzystywania w yni-
5 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 351 Tabela 2 Wycena z a w a r to ś c i f o s f o r u p rzy sw a ja ln eg o w g le b i e /w mg na 100 g g le b y / E s tim a tio n o f abundance o f s o i l i n a v a ila b le phosp h oru s / i n mg p er 100 g o f s o i l / Z asobność g le b y w F2 5 p r z y sw a ja ln y Abundance o f s o i l in a v a ila b le P2^5 ph С 5,5 5,6-6,0 6,1-6,5 > 6,5 g le b y le k k ie - l i g h t s o i l s Z ła - Bad ś r e d n ia - Medium Dobra - Good < 5, 5 5,6-1 1,0 1 1,0 ^ 6, 0 6,1-1 2,0 > 1 2, 0 < 6,5 6, 6-1 3,0 > 1 3, 0 < 7,5 7, 6-1 5,0 > 1 5,0 g le b y ś r e d n ie - medium s o i l s Z ła - Bad o r e d n ia - Medium Dobra - Good * ^ 3, 5 3,6-7,0 > 7, 0 ^ 4,0 4,1-8,0 > 8,0 < : 4,5 4,6-9,0 > 9,0 < 5,0 5,1-1 0,0 > 1 0, 0 g le b y c i ę ż k ie - h eavy s o i l s Z ła - Bad Ś r e d n ia - Medium Dobra - Good < 2,5 2,6-5,0 > 5,0 < 3,0 3,1-6,0 > 6, 0 < 3,5 3,6-7,0 > 7,0 < 4,0 4,1-8,0 > 8,0 ków badań w gospodarce nawozowej oraz dawki nawozów mineralnych, dostosowane do najważniejszych elementów produkcji polowej. Oprócz zaleceń szczegółowych, przeznaczonych dla poszczególnych gospodarstw indywidualnych, państwowych i spółdzielczych, stacje spo- Tabela p Wycena z a w a r to ś c i p o ta su p r z y sw a ja ln eg o w g le b i e /n g /1 0 0 g g le b y / E s tim a tio n o f abundance o f s o i l i n a v a ila b le p o ta ssiu m /m g /1 0 0 g o f s o i l / Z asobność g le b y w przysw ajaln y Abundance o f s o i l in a v a ila b le ^ 0 ph g le b y ph o f s o i l < ; 5,0 5,1-6,0 6,1-7,0 о in A Znak na m apie z a s o b n o ś c i Symbol on th e map o f abundance Z ła Bad < 1 0,0 < 9,0 ^ 8,0 < 7,0 czerw ony t r ó j k ą t red t r i a n g l e ś r e d n ia Medium 1 0,1-2 0,0 9,1-1 8,0 8,1-1 6,0 7,1-1 4,0 ż ó ł t y t r ó j k ą t y ie llo w t r i a n g l e D obra Good > 2 0,0 > 1 8,0 > 1 6, 0 > 1 4, 0 n ie b ie s k i t r ó j k ą t b lu e t r i a n g l e
6 352 К. B oratyński, R. Czuba, S. S k ow roński T a b e l a 4- Wycena z a w a r to ś c i magnezu p rzy sw a ja ln eg o w g le b ie wg S ch a ch tsc h a b el a /w mg na 100 g g le b y / E s tim a tio n o f abundance o f s o i l in a v a ila b le m agnesium, a f t e r S c h a c h ts c h a o e l / i n mg p e r 100 g o f s o i l / Z asobność g le b y w Mg p rzy sw a ja ln y Abundance o f s o i l in av -:-il ab l e I.'g G leby le k k ie L ig h t s o i l s G leby ś r e d n ie blidium ^s o ils G leby c i ę ż k ie Heavy s o i l s Z ła - Bc-d о \ 0-5,4 0-5,9 ô r e d n ia - Medium 2,5-5»0 о L4- u\ KN >-> 5,0 > 7, 0 i-i A о rządziły zestawienia wyników badań w skali gromadzkich rad narodowych, powiatów i województw. W opracowaniach tych posługiwano się systemem bonitacyjnym, zaproponowanym przez Riehma [6], polegającym na kwalifikowaniu wyników badań danych powierzchni użytków rolnych do odpowiednich klas zasobności. Wyniki badań przedstawia się w procentach ogólnej powierzchni użytków rolnych badanych terenów według grup zasobności. Na przykład dla rejonu A stwierdzono, że 50% użytków rolnych wykazuje złą zasobność w fosfor przyswajalny, 30% średnią i 20% dobrą. W celu scharakteryzowania stanu zasobności za pomocą jednego wskaźnika liczbowego Riehm zaproponował stosowanie B o n ita c ja wyników b a d a n ia g le b B o n it a tio n o f s o i l i n v e s t ig a t i o n r e s u l t s Tabela 5 W skaźnik b o n ita c y jn y B o n ita tio n in d e x Ocena s t o p n ia z ak w aszen ia E s tim a tio n o f a c i d i f i c a t i o n d eg ree O cena z a s o b n o ś c i g le b w p r zy sw a ja ln y f o s f o r i p o ta s E s tim a tio n o f abundance o f s o i l s i n a v a ila b le p h osp h oru s and p o ta ssiu m K la sa z a s o b n o ś c i Abundance c l a s s b ardzo n is k ie b ardzo dobra I v e r y low v e r y good n is k ie dobra I I low good ś r e d n ie ś r e d n ia I I I medium medium w ysokie - h igh z ła - bad IV 0-20 bardzo w ysokie bardzo z ła V v e r y h ig h v e r y bad
7 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 353 tzw. bonitacji pozytywnej lub negatywnej. Przy bonitacji pozytywnej do wartości procentowej, obejmującej gleby o zasobności dobrej (w tym przypadku 20%), dodaje się połowę wartości procentowej dotyczącej gleb o średniej zasobności (czyli w naszym przypadku 15). Otrzymana liczba 35 charakteryzuje dany kompleks użytków rolnych. Przy bonitacji negatywnej wykazujemy udział gleb o złej zasobności, a mianowicie do wartości obrazującej procentowy udział gleb o złej zasobności dodajemy połowę analogicznej liczby charakteryzującej gleby o średniej zasobności. W naszym przypadku otrzymalibyśmy = 65. Riehm zaproponował podział użytków rolnych na klasy zasobności w zależności od wielkości wyliczonego wskaźnika bonitacyjnego. Propozycję Riehma, przyjętą rów nież w Polsce, podajemy w tab. 5. T a b e l a b P o w ie rzch n ia użytków r o ln y c h zbadana p rzez p o sz c z e g ó ln e s t a c j e c h e n ic z n o -r o ln ic z e w ramach p ie r w s z e j r o t a c j i A rea o f a g r ic u lt u r a l la n d s in v e s t ig a t e d by p a r t ic u la r A groch em ical S t a t io n s w ith in th e f i r s t c y c le o f i n v e s t ig a t i o n s Województwo P r o v in ce P o w ie rzch n ia zbadanych użytków r o ln y c h \ч ha I n v e s t ig a t e d area o f a g r ic u lt u r a l la n d s in ha I l o ś ć pobranych p róbek glebow ych Number o f ta k en s o i l sam ples B ia ły sto k B yd goszcz Gdańsk K atow ice K ie lc e coo K o sza lin Kraków L ub lin Łódź O lsz ty n O pole Poznań R zeszów S zcz ecin /arszawa W rocław ł'r3 Z ielo n a Góra P o lsk a - Poland S 156
8 354 К. B oratyński, R. Czuba, S. Sk ow roń sk i WYNIKI BADAŃ NAD ODCZYNEM I ZASOBNOŚCIĄ GLEB W pierwszej rotacji badań stacje chemiczno-rolnicze do dnia 31.XII r. pobrały próbek gleb reprezentujących ha użytków rolnych, co stanowi około 85% użytków rolnych. Nie badano małych działek przyzagrodowych, ogródków działkowych, niektórych użytków zielonych, zwłaszcza położonych na glebach torfowych oraz niektórych wsi i PGR, nie mających map katastralnych, umożliwiających praw idłowe pobranie próbek. Powierzchnię użytków rolnych, zbadaną przez stacje w poszczególnych województwach, i liczbę pobranych próbek gleby zestawiono w tab. 6. Bonitacja pozytywna zasobności gjeb w potos ~ Positive bonitation of soi! obundonce in potassium Nie badane-non determined Rys. 1. Mapa bonitacyjna odczynu gleb (I rotacja badań do roku 1966) Map of bonitation of soil acidity (cycle I of investigations till 1966)
9 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 355 O D C Z Y N G L E B Wyniki badań nad odczynem gleb w skali województw podajemy w tab. 7, a w skali powiatów na mapie (rys. 1). Na terenie kraju w 58% zbadanych użytków rolnych stwierdzono bardzo kwaśny i kwaśny odczyn gleb, w 25% odczyn lekko kwaśny i w 17% odczyn obojętny lub zasadowy. Według klasyfikacji Riehma stopień zakwaszenia gleb polskich jest wysoki. Różnice w zakwaszeniu gleb poszczególnych województw są jednak znaczne. Największym udziałem gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych odznaczają się województwa koszalińskie, łódzkie i rzeszowskie, w których gleby te stanowią ponad 70% zbadanych użytków rolnych. Konsekwentnie najm niejszym udziałem gleb obojętnych i zasadowych odznaczają się również te same województwa. Wskaźnik bonitacyjny w tych przypadkach jest niższy od 20. Są to więc województwa o bardzo wysokim udziale gleb zakwaszonych, tzw. klasy V, uważanych Tabela 7 W yniki badań nad odczynem g le b R e s u lt s o f s o i l a c i d i t y d e te r m in a tio n Województwo P r o v in ce b.kw aśny i kwaśny v e r y a c id and a c id Odczyn g le b w % S o i l a c i d i t y i n % lekko kwaśny w eak ly a c id o b o ję tn y i z a sa d, n e u tr a l and a lk a lin e W skaźnik b o n i t a c j i Dozvtvvme i P o s it i v e b o n it a - t i o n in d e x B ia ły sto k B yd goszcz ^3 Gdańsk K atow ice K ie lc e K o s z a lin Kraków L ublin Łódź O lsz ty n Opole i l 28 Poznań R zeszów S zczecin Warszawa Wrocław Z ielo n a Góra P o lsk a - Poland
10 356 К. B oratyń sk i, R. Czuba, S. S k ow roński za najmniej korzystne w tym systemie bonitacyjnym. Najmniejszy udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych stwierdzono w województwach: bydgoskim, poznańskim i szczecińskim, najwyższy natomiast udział gleb obojętnych i zasadowych występuje w województwach: bydgoskim, lubelskim i kieleckim. Według systemu bonitacyjnego Riehma najbardziej korzystnymi wskaźnikami odczynu gleb odznaczają się województwa: bydgoskie, poznańskie, kieleckie i lubelskie, jednak do III kl., do tzw. średniego zakwaszenia, zaliczyć można tylko gleby województwa bydgoskiego, pozostałe zaś do klas niższych. Bardziej szczegółowy obraz stanu zakwaszenia gleb polskich przedstawia mapa (rys. 1). Na jej podstawie można stwierdzić, że w niektórych rejonach kraju gleby odznaczające się wyższym ph zawierają z natury wapń, jak np. rędziny. Są to pewne powiaty w województwach: lubelskim, kieleckim, krakowskim i kilka powiatów w innych rejonach kraju. Po drugie, istotnie wyższym ph odznaczają się również niektóre powiaty o stosunkowo wysokim zużyciu wapna nawozowego. Są to powiaty o średnich lub lekkich glebach, np. niektóre powiaty województw: bydgoskiego, poznańskiego, wrocławskiego i opolskiego. Przedstawione wyniki badań nad odczynem gleb polskich, szczególnie w skali powiatów, mogą być cennym m ateriałem w planowaniu zapotrzebowania rolnictwa na wapno nawozowe. ZASOBNOŚĆ GLEB W FOSFOR PRZYSWAJALNY Wyniki badań nad zasobnością gleb w fosfor przyswajalny podajemy w tab. 8. Według obowiązujących w pierwszej rotacji badań liczb granicznych (tab. 2) w skali kraju stwierdzono, że 56% zbadanych użytków rolnych wykazuje zasobność złą, 29% zasobność średnią i 15% dobrą. Jeśli weźmiemy pod uwagę stosunkowo łagodne kryteria przyjęte w Polsce do wyceny wyników badań laboratoryjnych (małe liczby graniczne), stwierdzony udział procentowy gleb w grupach zasobności należy uznać za niekorzystny. Generalnie zatem w skali kraju gleby wymagają intensywnego nawożenia fosforowego. Na podstawie zestawienia wyników charakteryzujących poszczególne województwa (tab. 8) nie można wyróżnić rejonów o glebach wyraźnie zasobnych w fosfor przyswajalny. Widoczne są już jednak znaczne różnice między województwami. W ydaje się, że stwierdzone różnice są przede wszystkim wynikiem odpowiedniej gospodarki nawozowej w polu, a w dalszej kolejności dopiero można je tłumaczyć innymi czynnikami, np. naturalnym i zasobami gleb. Największym udziałem gleb o złej zasobności odznaczają się województwa: rzeszowskie, krakowskie i kieleckie, a więc województwa nie-
11 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 357 Tabela 8 V /yniki badań nad z a s o b n o ś c ią g le b w f o s f o r p r zy sw a ja ln y I n v e s t i g a t io n r e s u l t s on abundance o f s o i l s in a v a ila b le phosp h oru s Województwo P r o v in ce Z asobność g le b w f o s f o r w fo Abundance o f s o i l s in p hosphorus, % z ł a bad ś r e d n ia Eiediuu dobra good W skaźnik b o n i t a c j i pozytyw nej P o s it i v e b o n it a t io n in d e x B ia ły sto k B yd goszcz Gdańsk K atow ice K ielc e K osza lin Kraków L ub lin Łódź O lsz ty n O pole Poznań R zeszów S zcz ecin Warszawa Wrocław Z ielo n a Góra P olsk a - Poland koniecznie o glebach ubogich z natury. Są to jednak rejony od lat zużywające małe ilości nawozów m ineralnych przy stosunkowo niezłej uprawie mechanicznej i starannej agrotechnice w pryw atnych drobnych gospodarstwach rolnych. Równocześnie stosunkowo najmniejszy udział gleb o złej zasobności w fosfor przyswajalny stwierdzono w województwach: bydgoskim, gdańskim, wrocławskim i poznańskim. Szczególnie charakterystyczne są tu wyniki uzyskane dla Bydgoszczy i Poznania, są to bowiem województwa o znacznym udziale gleb średnich i lekkich, od lat jednak stosujące względnie intensywne (w stosunku do średniej krajowej) nawożenie fosforowe. W systemie bonitacyjnym zaproponowanym przez Riehma najbardziej korzystne wskaźniki bonitacyjne (tab. 8) wykazują również województwa: gdańskie, bydgoskie i wrocławskie, a najmniej korzystne: Białystok, Kielce, Kraków i Rzeszów. Pierwsze dwa należałoby w skali Riehma zaliczyć
12 358 К. B o ra ty ń sk i, R. C zuba, S. S k o w r o ń sk i do klasy III o średniej zasobności, natomiast Wrocław obok 10 dalszych województw do klasy IV o zasobności złej, a użytki rolne pozostałych czterech województw (Białystok, Kielce, Kraków i Rzeszów) do klasy n ajniższej V, odpowiadającej glebom o zasobności bardzo złej. Załączona mapka zasobności gleb w fosfor przysw ajalny (rys. 2) obrazuje omawiane zagadnienia powiatami. Widać z niej, że średnie dla województw nie w ynikają z bardzo wysokich lub bardzo niskich wskaźników dla małej liczby powiatów, lecz odpowiednie przedziały zawartości fosforu przyswajalnego w glebie przeważnie dotyczą grupy powiatów. Z A SO B N O ŚĆ G LEB W PO TA S P R Z Y SW A JA L N Y Zasobność gleb polskich w potas przyswajalny, stwierdzoną w badaniach prowadzonych przez stacje chemiczno-rolnicze, przedstawiono donitocjo pozytywno zasobności g/eö w fosfôr Positive ôon/totion of soit oôundcncs in phosphorus Niebodone-Nondetermined Rys. 2. Mapa bonitacyjna zasobności gleb w fosfor (I rotacja badań do roku 1966) Map of bonitation of soil abundance in phosphorus (cycle I of investigations till 1966)
13 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 359 Tabela 9 W yniki badań nad z a s o b n o ś c ią g le b w p o ta s p rzy sw a ja ln y I n v e s t i g a t io n r e s u l t s on abundance o f s o i l s in a v a ila b le p o ta ssiu m W ojewództwo Provin ce Zasobność g le b w p o ta s w % z ł a bad Abundance o f s o i l s i n p o ta ss iu m, % ś r e d n ia medium dobra good W skaźnik b o n i t a c j i pozytyw nej..p o s it iv e b o n ita t io n in d e x B ia ły sto k B yd goszcz Gdańsk Katow ice K ielc e K o s z a lin Kraków L u b lin Łódź O lsz ty n O pole Poznań R zeszów S z c z e c in Warszawa Wrocław Z ielo n a Góra P olsk a - Poland w tab. 9. Wyniki w skali kraju przedstawiają się gorzej niż w przypadku fosforu przyswajalnego. Udział gleb o złej zasobności w potas przyswajalny wynosi aż 65fl/o, o średniej 28% i o dobrej tylko 7%. Podobnie jak w przypadku fosforu nie stwierdzono również województw o użytkach wykazujących wyraźne zapasy potasu przyswajalnego. Również podobnie jak w przypadku fosforu stwierdzono występowanie dość dużych różnic regionalnych w zasobności gleb w potas. Największym udziałem gleb o złej zasobności w potas przyswajalny odznaczają się województwa: łódzkie, poznańskie i kieleckie, a najm niejszym wrocławskie, szczecińskie i opolskie. Z kolei największy udział gleb o dobrej zasobności w potas przysw ajalny w ykazują gleby województw: wrocławskiego, gdańskiego i opolskiego, a najm niejszy łódzkiego, białostockiego, kieleckiego, koszalińskiego, poznańskiego i warszawskiego, a więc rejony o przewadze gleb lekkich. W skali Riehma najkorzy- 8 R o c z n ik i g le b o z n a w c z e
14 360 К. B o ra ty ń sk i, R. C zuba, S. S k o w r o ń sk i stniejsze wskaźniki bonitacyjne zasobności gleb w potas przysw ajalny w y kazują województwa: wrocławskie, opolskie i szczecińskie, a najmniej korzystne łódzkie, poznańskie i kieleckie. Według systemu bonitacyjnego Riehma wskaźnik zasobności w potas przyswajalny dla kraju znajduje się na pograniczu zasobności złej i bardzo złej, jest więc znacznie gorszy niż w przypadku fosforu przyswajalnego. W klasach I do III nie znalazło się ani jedno województwo w przypadku potasu przyswajalnego, a w klasie IV, czyli w przedziale złej zasobności tylko 8 województw, natomiast pozostałe 9 województw znalazło się w klasie V najniższej, do której zaliczamy gleby o bardzo złej zasobności w potas przyswajalny. Z mapki zasobności gleb w potas przysw ajalny (rys. 3) można wnioskować, że o zasobności gleb w ten składnik w pierwszej kolejności decyduje chyba rodzaj i typ gleby, a w mniejszym stopniu, chociaż rów- Bonitacja pozy ty и/по odczynu gteb - Positive bonitotion of soi/ oddity W Nie bodone-non determined Rys. 3. Mapa bonitacyjna zasobności gleb w potas (I rotacja badań do roku 1966) Map of bonitation of soil abundance in potassium (cycle I of investigations till 19'66)
15 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 361 nież widocznym, intensywność nawożenia potasem. Na poparcie tej hipotezy można przytoczyć występowanie gleb zasobniejszych w potas w południowej, zachodniej i północnej części Polski, natom iast gleby najmniej zasobne występują przeważnie w środkowej części Polski, a więc w rejonach gleb piaszczystych. O pewnym wpływie nawożenia potasowego na zawartość tego składnika świadczą wyniki uzyskane dla w ojewództwa bydgoskiego oraz częściowo dla poznańskiego, opolskiego i wrocławskiego, szczególnie w rejonach gleb lekkich, gdzie zasobność w potas kształtuje się przeważnie korzystniej w powiatach o wysokim zużyciu potasu niż w powiatach o bardzo niskim nawożeniu tym składnikiem. Należy jednak zauważyć, że przytoczone rozważania są tylko hipotetyczne, pomimo że otrzymane wyniki wyraźnie sugerują takie tłumaczenie sprawy. Na zasobność gleb w potas przysw ajalny (podobnie jak w fosfor i wiele innych składników) niemały wpływ w yw ierają też inne czynniki, jak gospodarka obornikowa, nawozy zielone, opady atmosferyczne, wysokość zbieranych plonów i kultura rolna. WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ NAD ZAWARTOŚCIĄ MAGNEZU PRZYSWAJALNEGO W GLEBACH Badania nad zawartością magnezu przyswajalnego w glebach nie są prowadzone w stacjach chemiczno-rolniczych w takich rozmiarach, jak badania nad zasobnością gleb w fosfor i potas przyswajalny, zakres prac nad magnezem rozszerza się jednak z roku na rok. Dotychczas podsumowano wyniki badań wykonanych do 30.VI.1967 r., które pozwalają już na wstępne sformułowanie opinii o zawartości magnezu przysw ajalnego w naszych glebach. W yniki badań nad zawartością magnezu przyswajalnego w glebach podajemy w tab. 10. Łącznie wszystkie stacje zbadały próbek gleby, z tego wyceniły próbek reprezentujących 2737 tys. ha użytków rolnych kraju. Taka powierzchnia, stanowiąca ponad 13% użytków rolnych Polski, pozwala na wstępne wnioskowanie. W skali kraju 31% próbek wykazało złą zasobność w magnez przyswajalny, 34% średnią i 35% dobrą. Wskaźnik bonitacyjny w klasyfikacji Riehma dla kraju równy 53 jest więc znacznie korzystniejszy niż w przypadku fosforu i potasu. Występują jednak znaczne różnice w bonitacji wyników w rozbiciu na poszczególne województwa. Największy udział gleb o złej zasobności w magnez przyswajalny wykazują województwa: łódzkie, szczecińskie i koszalińskie, a więc województwa o raczej lżejszych glebach. Najmniejszym udziałem gleb wykazujących złą zasobność w ten składnik odznaczają się województwa: rzeszowskie, białostockie, olsztyń- 8*
16 К. B oratyński, R. Czuba, S. S k ow roński W yniki badan nad z a s o b n o sc ią g le b w magnez p rzy sw a ja ln y I n v e s t ig a t io n r e s u l t s on abundance o f s o i l s in a v a ila b le magnesium Tabela 10 Województwo P r o v in ce IlOoĆ zbadanych próbek Number o f s o i l sam ples a n a ly sed I l o t e w y cen ionych próbek г.'umber o f s o i l sam ples e stim a te d P o w ie rzch n ia zbadanych użytków r o ln y c h w ha A rea o f a g r ic u lt u r a l la n d s in v e s t ig a t e d i n ha W tym zasob ność g le b w magnez przysw ajalny W /0 I n c lu d in g abundance o f s o i l s in a v a ila b le magnesium, in z ła bad ś r e d n ia medium dobra good W skaźnik b o n i t a c j i pozytyw nej P o s it i v e b o n it a t io n in d e x B ia ły sto k , Bydgoszcz O^rO 2 6 4, Gćsńsk K atow ice , K ie lc e , K oszalin , Kraków I 3 9, L ublin , Łódź 11 ООО , O lsz ty n , Opole , Poznań , Rzeszów , S zczecin , Wars zawa Wrocław , Z ielo n a Góra , P o lsk a - P olan d , skie i opolskie. Z kolei największy udział gleb zasobnych w ten składnik wykazują województwa: rzeszowskie, białostockie i wrocławskie, a najm niejszy koszalińskie, łódzkie, olsztyńskie i szczecińskie. Według bonitacji Riehma najkorzystniejsze wskaźniki stwierdzono w województwach: rzeszowskim, białostockim, opolskim i wrocławskim, a najmniej korzystne w łódzkim, koszalińskim i szczecińskim. Nie byłoby chyba celowe szczegółowe komentowanie stwierdzonego stanu zasobności gleb w magnez przyswajalny. Inne badania w ykazują
17 B adania odczynu i zasob ności gleb P o lsk i 363 bowiem, że kształtuje się ona pod wpływem licznych czynników. Zaw artość magnezu przyswajalnego w glebie w dużym stopniu zależy od składu mechanicznego gleby; im więcej w niej części koloidalnych, tym wyższa zawartość magnezu przyswajalnego. W glebach ornych duży wpływ na ilość magnezu w glebie wywiera nawożenie organiczne i nie jest w ykluczone, że dotychczas ten czynnik w sposób dominujący kształtował zawartość magnezu w glebie. Również wysokość zbieranych plonów w pływa na zawartość magnezu przyswajalnego w glebie, asortym ent stosowanych nawozów m ineralnych i inne czynniki. Poszczególne stacje chemiczno-rolnicze zaangażowane są w różnym stopniu w badaniach nad zawartością magnezu w glebach, prace te jednak prowadzone są we wszystkich województwach. Pod względem liczby zbadanych próbek przoduje województwo zielonogórskie, wrocławskie, bydgoskie i poznańskie. Każda stacja tych województw zbadała już ponad 30 tys. próbek gleb na zawartość magnezu przyswajalnego. Oznacza się go w dwóch rodzajach próbek glebowych: w próbkach pobieranych z użytków rolnych w ramach systematycznych badań nad odczynem i zasobnością gleb w fosfor i potas przyswajalny, ponadto w próbkach pochodzących z profilów glebowych, opracowanych w ramach przygotowywanych map glebowo-rolniczych. Z tego głównie względu poszczególne stacje zbadały znacznie więcej próbek niż wyceniły, gdyż wyceniane są przeważnie próbki pobierane z w arstw y ornej, natomiast próbki pochodzące z profilów glebowych nie są wyceniane według klas zasobności. PODSUMOWANIE WYNIKÓW I WNIOSKI Rezultaty pierwszej rotacji badań, dokonanych przez stacje chemiczno-rolnicze nad odczynem gleb polskich i ich zasobnością w fosfor i potas przyswajalny, pozwalają na opracowanie perspektywicznych założeń w gospodarce nawozowej. Wyniki badań nad odczynem gleb, zestawione powiatami i województwam i na tle mapy składu mechanicznego gleb, daią podstawę do obliczenia potrzeb w zakresie wapna nawozowego w perspektywie kilku,, a nawet kilkunastu lat. Po uwzględnieniu źródeł wapna dla rolnictwa mapa odczynu gleb pozwala na rozpatrzenie zagadnienia wapnowania gleb również z punktu widzenia transportu i innych aspektów ekonomicznych. Stwierdzony stan ph gleb wykazuje, że potrzeby w zakresie wapnowania są bardzo duże. Wyniki badań nad zasobnością gleb w fosfor przyswajalny świadczą o konieczności stosowania tego składnika we wszystkich regionach kraju.
18 364 К. B o ra ty ń sk i, R. C zuba, S. S k o w r o ń sk i Intensyfikacja produkcji polowej bez stosowania silniejszego nawożenia fosforowego nie w ydaje się możliwa. Zagadnienie potasu przyswajalnego w skali kraju przedstawia się podobnie jak fosforu, biorąc jednak ogólnie, gleby są uboższe w potas niż w fosfor przyswajalny. Wydaje się, podobnie jak przy fosforze, że stwierdzone w badaniach różnice w zasobności gleb w potas przysw ajalny kształtowane są przede wszystkim naturalnym i właściwościami gleby, a więc ich składem mechanicznym, a następnie sposobami prowadzenia gospodarki polowej, szczególnie w zakresie nawożenia organicznego i m i neralnego. Uzyskane w badaniach wyniki świadczą o konieczności intensywnego nawożenia potasem we wszystkich województwach, zasobność bowiem w ten składnik jest zła lub bardzo zła. Zasobność gleb w magnez przysw ajalny jest według dotychczas przyjętych kryteriów znacznie lepsza niż w fosfor i potas, zestawione wyniki świadczą jednak o dużym zróżnicowaniu gleb pod względem zawartości tego składnika. W tej sytuacji niezbędne staje się prowadzenie systematycznych badań nad zawartością magnezu przyswajalnego w glebach. LITERATURA [1] Boratyński J.: Niektóre zagadnienia nawożenia fosforowego i nawozów fosforowych. Aktualne zagadnienia nawożenia mineralnego. Warszawa [2] Boratyński K., Czuba R.: Ocena zaopatrzenia rolnictwa w nawozy mineralne do 1962 r. i orientacyjne potrzeby w roku Postępy Nauk Roln., 2, [3] Kopczyński F., Wesołowski R.: Praktyczne wykorzystanie map glebowych. Poznań [4] Kubali к H., Zembaczyński A.: Zasobność i potrzeby nawozowe gleb województwa zielonogórskiego. Cz. I. Powiat Gorzów Wlkp., Cz. II. Powiat Sulęcin. Zielona Góra [5] P i skuł a K.: Odczyn i zasobność gleb powiatu Kętrzyn. Roczniki Nauk Roln., t. 86-A-l, [6] Witter B., Bergmann W. i inn.: Ergebnisse und Auswertung des III Turnus der systematischen Bodenuntersuchungen der DDR Sitzungsberichte, t. 15, z. 6, Deutsche Akademie der Landwirtschaftswissenschaften zu Berlin. [7] Zembaczyński A.: Porównanie wyników oznaczeń składu mechanicznego gleb metodami połową i laboratoryjną. Roczniki Gleboznawcze, dodatek do t. 15, [8] Zespół autorów: 100-lecie Stacji Chemiczno-Rolniczej w Poznaniu. Poznań 1961 r. [9] Zespół autorów: Wyniki badań i zalecenia Stacji Chemiczno-Rolniczej w Bydgoszczy. Bydgoszcz 1967.
19 B adania od czynu i zasob ności gleb P o lsk i 365 К. Б О Р А Т Ы Н Ь С К И, Я. Ч У Б А, С. С К О В РО Н Ь С К И РЕЗУЛЬТАТЫ ПЕРВОЙ РОТАЦИИ ОБСЛЕДОВАНИЯ В ПОЛЬШЕ РЕАКЦИИ ПОЧВ И ИХ ОБЕСПЕЧЕННОСТИ УСВОЯЕМЫМ ФОСФОРОМ И КАЛИЕМ Н а у ч н о -м ет о ди ч еск и й Ц ентр И.А.У.П., В р оц л ав Резюме В 1966 году агрохимическими станциями закончена в Польше первая ротация обследования реакции почв и их обеспеченния усвояемым фосфором и калием. В масштабе страны испытанию подлежало около 85 /о площади земельных угодий ( га), с которой были отобраны и исследованы почвенные образцы. Установлено, что реакция почв в 58% исследованных земель очень кислая и кислая (ph до 5,5), в 25% слабо-кислая (ph 5,6 6,5) и в 17% нейтральная или щелочная (ph выше 6,5). Обеспеченность почв усвояемым фосфором и калием неудовлетворительна. Слабо обеспечены фосфором 56 /о почв, средне 29%, а хорошо 15^/о; слабо обеспечены калием почвы 65% земельных угодий, средне 28%, а хорошо лишь только 7%. На около 13% площади земельных угодий испытывалось также содержание усвояемого магния. В общем п о ч б ы показывали лучшую обеспеченность усвояемым магнитом, чем усвояемыми формами фосфора и калия. Хорошая обеспеченнотсь усвояемым магнитом, чем усвояемыми формами фосфора и калия. Х о рошая обеспеченность усвояемым магнием была обнаружена на 31% обследованной площади, средняя на 34% и слабая на 35%. Однако в некоторых воеводствах положение оказалось неблагоприятно также в отношении содержания в почве усвояемого магния. Вышесказанное приводит к заключению, что обеспеченность почв магнием следует изучать также регулярно, как обеспеченность фосфором и калием, дает это возможность рационально пользоваться магниевыми удобрениями. К. BO RATYŃSK I, R. CZUBA, S. SKO W RO ŃSKI RESULTS OF THE FIRST CYCLE OF INVESTIGATIONS CONCERNING ACIDITY OF POLISH SOILS AND THEIR ABUNDANCE IN AVAILABLE PHOSPHORUS AND POTASSIUM M eth o d ica l R esea rch C en tre, I n stitu te for C u ltiv a tio n, F e r tiliz a tio n and S o il S c ie n c e, B ra n ch D iv isio n in W rocław. H ead: P r o f. Dr K. B o ra ty ń sk i Summary In 1966 there was completed the first cycle of the investigations, carried out by the Agrochemical Stations, concerning acidity of Polish soils and their abundance in available phosphorus and potassium. The investigations comprising the whole
20 366 K- B oratyński, R. Czuba, S. S k ow roński territory of this country were carried out on about 85 /o of arable lands (17,388,300 hectares), at which 9,128,136 soil samples were taken and analysed. It has been stated that 58 /o of soils of the agricultural lands investigated are very acid and acid ones (ph under 5.5), 25 /o of soils show weakly acid reaction (ph ) and 17% neutral or alkaline reaction (ph above 6.5). Available pshosphorus and potassium content in soils is insufficient one. Low available phosphorus content was stated in 56%, medium in 29% and high in 15% of soils, while low available potassium content was in 65%, medium in 28% and high only in 7% of soils. On about 13% of agricultural lands also available magnesium content was determined. On the whole, there was better abundance of soils in available magnesium than in available forms of phosphorus and potassium. High available magnesium content was found in 31%, medium in 34% and low in 35% of soils. Nevertheless, in some provinces the situation with available mag nesium in soils is very bad one. For this reason, it would be purposeful to investigate magnesium resources in soil systematically, like in the case of phosphorus and potassium, so as to enable a reasonable magnesium fertilization. Wpłynęło do redakcji w grudniu 1968 r.
PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:
PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT ZLECENIA :
PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu
Bardziej szczegółowoa. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,
Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /810,64 0/0 107/15 332/47 268/38 0/0 16/29 0/0 3/19 0/0 13/81 0/0. szt./ %
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań makro- i mikroelementów przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na terenie gminy Kuźnia Raciborska i w Zestawieniu
Bardziej szczegółowoZasobność gleby. gleba lekka szt./ % /2185,0 0/0 0/0 0/0 1063/100 0/0 824/923,6 0/0 0/0 3/0 821/100 0/0. szt./ %
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE RUDNIK. Zasobność gleby
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE RUDNIK Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoIN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLISKIEJ JANUARY BIEŃ KONWENCJONALNE I NIEKONWENCJONALNE PRZYGOTOWANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH DO ODWADNIANIA IN ŻYNIE R IA S R O D O W IS K A Z. 27 A GLIWICE 1986 POLITECHNIKA ŚLĄSKA
Bardziej szczegółowoAgroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych
Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb kwaśnych prof. dr hab. inż. Jan SIUTA Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy Puławy 26.11.2014 Wprowadzenie Gleby bardzo kwaśne
Bardziej szczegółowowapnowania regeneracyjnego gleb w Polsce
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Zakład Żywienia Roślin i Nawożenia Ocena zapotrzebowania na środki wapnujące oraz kosztów wapnowania regeneracyjnego gleb
Bardziej szczegółowoo d ro z m ia r u /p o w y ż e j 1 0 c m d ł c m śr e d n ic y 5 a ) o ś r e d n ic y 2,5 5 c m 5 b ) o śr e d n ic y 5 c m 1 0 c m 8
T A B E L A O C E N Y P R O C E N T O W E J T R W A Ł E G O U S Z C Z E R B K U N A Z D R O W IU R o d z a j u s z k o d z e ń c ia ła P r o c e n t t r w a łe g o u s z c z e r b k u n a z d r o w iu
Bardziej szczegółowoPrawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates
Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi
Bardziej szczegółowoBADANIA NAD ZAWARTOŚCIĄ MIKROELEMENTÓW W GLEBIE, ROSLINIE I ORGANIZMIE ZWIERZĘCYM W WARUNKACH GÓRSKICH NA PRZYKŁADZIE SUDETÓW
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. 23, Z. 2, W ARSZAW A 1972 JAN BORKOWSKI, ROMAN CZUBA, JERZY PRES BADANIA NAD ZAWARTOŚCIĄ MIKROELEMENTÓW W GLEBIE, ROSLINIE I ORGANIZMIE ZWIERZĘCYM W WARUNKACH GÓRSKICH NA PRZYKŁADZIE
Bardziej szczegółowoRolniku, pamiętaj o analizie gleby!
.pl https://www..pl Rolniku, pamiętaj o analizie gleby! Autor: Anita Musialska Data: 6 września 2016 Czas tuż po żniwach, to dobry moment na sprawdzenie gleby, szczególnie jeżeli w planach mamy nawożenie
Bardziej szczegółowoECHANIKA METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ
Z E S Z Y T Y NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ TADEUSZ BURCZYŃSKI METODA ELEMENTÓW DRZEGOWYCH W WTBRANTCH ZAGADNIENIACH ANALIZT I OPTYMALIZACJI OKŁADOW ODKSZTAŁCALNYCH ECHANIKA Z. 97 GLIWICE 1989 POLITECHNIKA
Bardziej szczegółowoODCZYN I ZASOBNOŚĆ GLEB ŁĄKOWYCH W POLSCE
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2012 (I III): t. 12 z. 1 (37) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS ISSN 1642-8145 s. 105 117 pdf: www.itep.edu.pl/wydawnictwo Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach,
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZANOWICE.
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoSzkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8
Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 8. Określanie
Bardziej szczegółowoKomunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r.
Komunikat z dnia 2 sierpnia 2010 r. Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Białymstoku dotyczący badań agrochemicznych w drugim półroczu 2010 roku I. Opracowywanie i opiniowanie planów nawożenia dla dużych
Bardziej szczegółowoWSTĘPNE WYNIKI BADAŃ NAD ZAWARTOŚCIĄ FOSFORU I POTASU ORAZ ph GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD TERMINU POBIERANIA PRÓBY
ROMAN CZUBA, ZDZISŁAW WŁODARCZYK WSTĘPNE WYNIKI BADAŃ NAD ZAWARTOŚCIĄ FOSFORU I POTASU ORAZ ph GLEBY W ZALEŻNOŚCI OD TERMINU POBIERANIA PRÓBY Stacja C hem iczno-r olnicza W rocław Podjęte w 1962 r. przez
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoEcha Przeszłości 11,
Irena Makarczyk Międzynarodowa Konferencja: "Dzieje wyznaniowe obu części Prus w epoce nowożytnej: region Europy Wschodniej jako obszar komunikacji międzywyznaniowej", Elbląg 20-23 września 2009 roku Echa
Bardziej szczegółowoPrzykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim. Zygmunt Piotr Adrianek
Przykład wdrożenia długofalowego programu wapnowania regeneracyjnego w województwie śląskim Zygmunt Piotr Adrianek Powierzchnia województwa śląskiego - 12,3 tys. km 2 Użytki rolne - 490 tys. ha Województwo
Bardziej szczegółowoSpis treści - autorzy
Przedmowa Chemia rolna jest odrębną dyscypliną nauki utworzoną w połowie XIX w., która ukształtowała się wraz z opublikowaniem pierwszych podręczników z zakresu nawożenia oraz rozpoczęciem eksploatacji
Bardziej szczegółowoO/100 g gleby na rok, czyli około 60 kg K 2
POTAS niezbędny składnik pokarmowy rzepaku kształtujący wielkość i jakość plonu Potas w glebach Całkowita zawartość potasu w glebach wynosi od 0,1 do 3 % i z reguły jest tym niższa, im gleba jest lżejsza.
Bardziej szczegółowoBadanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych. Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp.
Badanie Nmin w glebie i wykorzystanie tych wyników w nawożeniu roślin uprawnych Dr inż. Rafał Lewandowski OSCHR Gorzów Wlkp. Rola azotu w roślinach: materiał budulcowy białek i kwasów nukleinowych większy
Bardziej szczegółowoNawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność!
.pl https://www..pl Nawożenie łąk pomaga zmaksymalizować ich wydajność! Autor: Karol Bogacz Data: 31 maja 2017 Nawożenie łąk pozwala na maksymalizację uzyskanego plonu masy oraz lepszą jakość koszonych
Bardziej szczegółowoProgram zajęć: Przedmiot CHEMIA ROLNA Kierunek: Rolnictwo (studia niestacjonarne) II rok Wykładowca: prof.dr hab. Józefa Wiater Zaliczenie
Program zajęć: Przedmiot CHEMIA ROLNA Kierunek: Rolnictwo (studia niestacjonarne) II rok Zaliczenie przedmiotu: zaliczenie z oceną TEMATY WYKŁADÓW 20 godzin 1.Definicja chemii rolnej, gleba jako środowisko
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych Wprowadzenie Kryteria podziału nawozów
Przedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp 13 1. Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych 14 1.1. Wprowadzenie 14 1.2. Kryteria podziału nawozów mineralnych 14 1.3. Cechy nawozów mineralnych 17 2. Nawozy
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody poziomowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA STACJA CHRMICZNO- ROLNICZA W POZNANIU KWASOWOŚĆ GLEB W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM
OKRĘGOWA STACJA CHRMICZNO- ROLNICZA W POZNANIU KWASOWOŚĆ GLEB W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM BADANIA GLEB GWARANTUJĄ PRODUKCJĘ ZDROWEJ ŻYWNOŚCI Badania zasobności gleb w makroelementy Prawidłowe nawożenie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r.
ZARZĄDZENIE NR 43/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie zmian w budżecie na 2019 rok Na podstawie art.257 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych (
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoBadanie gleby jesienią, czyli ostatnie kuszenie rolnika
https://www. Badanie gleby jesienią, czyli ostatnie kuszenie rolnika Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 16 października 2017 Jesień i wczesna wiosna, to czas w którym należy wykonać badanie gleby w swoim
Bardziej szczegółowoBADANIA NAD ZAWARTOŚCIĄ MAGNEZU W GLEBIE
R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E, T. X V, z. 1 W A R S Z A W A 1965 KAZIM IERZ BORATYŃSKI, STEFANIA ROSZYKOWA, MARIA ZIĘTECKA, MAREK TYSZKIEW ICZ BADANIA NAD ZAWARTOŚCIĄ MAGNEZU W GLEBIE CZĘŚĆ V
Bardziej szczegółowoWiosenne nawożenie użytków zielonych
Wiosenne nawożenie użytków zielonych Najważniejszą czynnością na użytkach zielonych w okresie wiosny jest nawożenie. Dostatek wody pozimowej w tym okresie powoduje, że ruń (trawy, motylkowe i zioła) intensywnie
Bardziej szczegółowoNawożenie sadów i plantacji jagodowych. Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa
Nawożenie sadów i plantacji jagodowych Jacek Filipczak Instytut Ogrodnictwa 9 grudzień 2016 Kryteria diagnostyczne Analiza gleby. Analiza liści. Wizualna ocena roślin. Analiza gleby Oznaczenie odczynu
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik /
PRZYKŁADOWE ZADANIE EGZAMINACYJNE /zawód technik rolnik / Gospodarstwo rolne planuje uprawę buraka cukrowego odmiany Gryf. Materiał siewny stanowią nasiona genetycznie jednonasienne otoczkowane. Pod uprawę
Bardziej szczegółowoMapa glebowo - rolnicza
Mapa glebowo - rolnicza Informuje o właściwościach i przestrzennym rozmieszczeniu siedlisk rolniczych W zależności od celu opracowania i charakteru odbiorcy mapy sporządza się w różnych skalach Składa
Bardziej szczegółowoRośliny odporne i zdrowe już na starcie
https://www. Rośliny odporne i zdrowe już na starcie Autor: materiały firmowe Data: 22 sierpnia 2018 Zmiany zachodzące w rolnictwie zobowiązują producentów nawozów do wprowadzania nowych produktów, by
Bardziej szczegółowoRyszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej
Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Artur Wandycz Normy wskaźnika wagowo-wzrostowego populacji dzieci i młodzieży Ziemi Lubuskiej Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna
Bardziej szczegółowoWPŁYW SYMULOWANEGO KWAŚNEGO DESZCZU NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LESSOWEJ W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENI A DOLOMITEM
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE Т. Х Щ NR 3/4, WARSZAWA 1991: 53-59 IGNACY DECHNIK, ADAM KACZOR WPŁYW SYMULOWANEGO KWAŚNEGO DESZCZU NA NIEKTÓRE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY LESSOWEJ W WARUNKACH ZRÓŻNICOWANEGO NAWOŻENI A DOLOMITEM
Bardziej szczegółowoniezbędny składnik pokarmowy zbóż
POTAS niezbędny składnik pokarmowy zbóż kształtujący wielkość i jakość plonu ziarna Dostępność glebowych zasobów potasu dla roślin zbożowych Gleby zawierają duże zasoby potasu (K), nawet do 50 t/ha w warstwie
Bardziej szczegółowoROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE
ROLNICTWO POMORSKIE NA TLE KRAJU W LICZBACH INFORMACJE OGÓLNE (Źródło informacji ROCZNIK STATYSTYCZNY ROLNICTWA 2017 Głównego Urzędu Statystycznego opublikowany 15 stycznia 2018 r.) POWIERZCHNIA UŻYTKÓW
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r.
ZARZĄDZENIE NR 72/2019 WÓJTA GMINY CZERNIKOWO z dnia 29 sierpnia 2019 r. w sprawie zmian w budżecie na 2019 rok Na podstawie art.257 pkt 1 i pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r o finansach publicznych
Bardziej szczegółowopolska ludowa tom Vll PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
polska ludowa PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE tom Vll INSTYTUT HISTORII POLSKIEJ AKADEMII NAUK POLSKA LUDOWA MATERIAŁY I STU D IA TOM VII PA Ń STW O W E W YDAW NICTW O NAUKOW E W ARSZAW A 1968 1 K O M IT
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja roślinna KL 4TR
Nauczycielski plan dydaktyczny Przedmiot: produkcja na KL 4TR Marlena Żywicka - Czaja Moduł dział L.p zakres treści Osiągnięcia ucznia Poziom Poziom podstawowy ponadpodstawowy I.Rośliny Lekcja -znać PSO
Bardziej szczegółowoNawożenie borówka amerykańska
Nawożenie borówka amerykańska Borówka amerykańska Jeśli borykasz się z problemem nawożenia borówki jak i jagody kamczackiej napisz do nas. Przygotujemy odpowiednie zalecenia nawozowe na dowolny okres roku
Bardziej szczegółowoOKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO - ROLNICZA W RZESZOWE ul. Prof. L. Chmaja 3 tel. (017) fax (017)
OKRĘGOWA STACJA CHEMICZNO - ROLNICZA W RZESZOWE ul. Prof. L. Chmaja 3 tel. (017) 854 27 16 fax (017) 854 27 76 e-mail:rzeszow@schr.gov.pl Temat: Stan agrochemiczny gleb po ustąpieniu wód powodziowych mgr
Bardziej szczegółowoZM IANY WŁAŚCIWOŚCI GLEB W CIĄGU 15-LETNIEGO U ŻYTKOW ANIA ROLNICZEGO
R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E T. X X V, Z. 3, W A R S Z A W A 1У74 B R U N O N R E IM A N N, A L I N A B A R T O S Z E W IC Z, S T A N IS Ł A W D R Z Y M A Ł A ZM IANY WŁAŚCIWOŚCI GLEB W CIĄGU
Bardziej szczegółowoR O Z D Z IA Ł 1. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y...
SPIS TREŚCI P r z e d m o w a... L ite ratu ra u z u p e łn ia ją c a... R O Z D Z IA Ł. P R Z E S T R Z E N IE I F O R M Y.... A bstrakcyjne przestrzenie lin io w e.... Motywacja i ak sjo m aty k a...
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoŚ Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó
Ś Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó Ź Ż Ż Ć ć Ź Ź Ż Ó Ó Ź ć ć Ż Ź Ó Ą Ó ć ć Ż ć Ó ć ć Ź ć ć ć Ż Ś Ć Ę Ć ć Ę Ó ć Ż Ż Ę Ż Ę Ź ć Ó Ó Ś ć Ł Ś Ó ć Ż Ś Ó Ó Ś Ż ć ć Ó Ó ć Ś Ó Ś Ć ć Ó Ó Ó Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą ź
Bardziej szczegółowoBez fosforu w kukurydzy ani rusz!
.pl https://www..pl Bez fosforu w kukurydzy ani rusz! Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 18 kwietnia 2018 Kukurydza posiada jedne z największych potrzeb pokarmowych ze wszystkich zbóż. Największe zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoŚ ń Ó Ł Ą Ę Ą Ń Ó Ś Ż Ę ń ń Ń Ł Ą ń
Ł Ł Ń Ń Ś ń Ó Ł Ą Ę Ą Ń Ó Ś Ż Ę ń ń Ń Ł Ą ń Ą Ł ń Ś Ś ć ń ć ć ń ć ć ć ŚĆ Ż ć ć ń ń ć ń Ż Ć ń ć ć ć ń ć ć ć ć ć ń ć ć Ż ć ń ć ć Ę ć ć ć ń ć ń Ą ć Ą Ó ć ć Ą ć ć ć ń Ł ć ć ń ć ć Ś Ć Ć Ć Ć Ć Ć ć Ć Ć Ć Ż ć
Bardziej szczegółowoć ć Ę ż Ą ż ż Ź ć Ę Ą ż Ą ć ż ć ć ż ż ć Ę ż ż ć ż ć
ć ć Ł ć ć ć Ę ż Ą ż ż Ź ć Ę Ą ż Ą ć ż ć ć ż ż ć Ę ż ż ć ż ć ż ćż Ń ż ż ż ż ż ż ż ż Ź ż ż ż ć ć ż Ę Ń ć ż Ą ż Ś ż ż ć ć Ź ć ć ż ż Ź ż ć Ę Ń Ź ż ć ć ż Ń Ł ć ć ć Ż ż ć ć ż Ź ż Ę Ą ż ż ćż ż ż ć ż ż ż ć ć ż
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE. z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok
ZARZĄDZENIE NR 2/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE z dnia 23 listopada 2018 r. w sprawie zmian w planie finansowym na 2018 rok Na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 10 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoK a r l a Hronová ( P r a g a )
A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S KSZTAŁCENIE POLONISTYCZNE CUDZOZIEMCÓW 2, 1989 K a r l a Hronová ( P r a g a ) DOBÓR I UKŁAD MATERIAŁU GRAMATYCZNEGO W PODRĘCZNIKACH KURSU PODSTAWOWEGO
Bardziej szczegółowoó ń ó
Ł ź ó ń ó ó ń ó ó ń ż ó ó Ł ń ó ó ń Ą ó ń ó ó ź Ł ó ó ó Ż ż Ł ó Ż ó ó ż Ś ż ó Ś ż Ż Ą Ź Ę Ó ó ó ó ń Ć ó ó ż ż Ż ó ó ń ó ż ż ó Ł ó Ż ó ż ŚÓ ż Ś ń ń Ś ż Ż ó ó Ę ó Ł ó ó ó Ą ż Ż Ó ó Ł ó Ę Ż ó ó ń ó Ż Ż ń
Bardziej szczegółowoIDstoria i zadania stacji chemiczno-rolniczvch w Polsce 13 podejmowanych przez rzad decyzji dotyczacych wielkosci produkcji nawozów oraz ich dystrybucji.. W latach szescdziesiatych, obok badan zakwaszenia
Bardziej szczegółowozgodnie z załącznikami nr 1 i 3 stanowiącymi integralną część zarządzenia. zgodnie z załącznikiem nr 2 stanowiącym integralną część zarządzenia.
ZARZĄDZENIE NR 2227/2018 PREZYDENTA MIASTA KATOWICE w sprawie zmian budżetu miasta Katowice na 2018 rok Na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018
Bardziej szczegółowoTab Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski (WRPP), wg województw [10]
Raport o stanie środowiska w 21 r. 4. GLEBY 4.1. JAKOŚĆ GLEB UŻYTKOWANYCH ROLNICZO (Okręgowa Stacja Chemiczno- Rolnicza w Rzeszowie) Wbrew potocznej opinii, że gleby Podkarpacia są złe, potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoOgólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie rola i zadania stacji chemiczno-rolniczych
Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie rola i zadania stacji chemiczno-rolniczych Wojciech Lipiński Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza Zadania Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY
6. Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 27-28 listopada 2013 roku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA WODNEGO LESSOWYCH OBSZARÓW ROLNICZYCH W MAŁOPOLSCE NA PRZYKŁADZIE ZLEWNI SZRENIAWY dr inż. Sylwester
Bardziej szczegółowoOgólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie
Ogólnopolski program regeneracji środowiskowej gleb poprzez ich wapnowanie Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Ministra Środowiska i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie Programu priorytetowego
Bardziej szczegółowoLUBELSKA IZBA ROLNICZA
LUBELSKA IZBA ROLNICZA EWIDENCJA ZABIEGÓW AGROTECHNICZNYCH ZWIĄZANYCH Z NAWOŻENIEM AZOTEM Nazwisko i imię Miejscowość... Gmina.. Nr Ewid. Gosp.. Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres
Bardziej szczegółowo(Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu Art. 17 ust. 3)
Załącznik nr 9 Minimalne wymogi dotyczące nawozów i środków ochrony roślin 1. Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone - Wymóg 4 - dotyczy 8.2.10.5.1.4.1.2. Minimum requirements for fertilisers and pesticides
Bardziej szczegółowoKomunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce
Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Rok: 2015; okres: 09 (21.VI - 20.VIII) Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia
Bardziej szczegółowoń
Ą ń Ą ż ń Ł ć ń ć ż ć ż Ą ć ń ź ż Ę ż ż ć ń ć ż ć ż ć ż ń ż ć ż ń ń ń ż ń ń ż Ł ń ż ń ć ń ż Ń ć ż ń ń ń ń ń ż ż Ą ć ż ć ż ć ż ć Ń ć ć ń ć ć ń ć ć ż ń ń Ń ń ż ć ź ń ż ż ŁĄ ż ń ż ż ż Ą ż ć ń ż ć ż Ń ż Ń
Bardziej szczegółowoŁ Ń ś ń ć Ź ś ń
Ł Ł Ł Ń ś ń ć Ź ś ń ŁĄ Ę Ą Ą Ź ć ś ś Ź ć ć ć ć Ą ń ść ść ń Ź ń ś ś ń ń ń ń ń ś ń ś ść ś Ą ź Ź ś ś ń ć ń ń Ą ń ś ś ś ś Ź ś Ź ś ś Ź ś Ł Ś Ó Ą Ź Ą Ą Ó Ó ń ś ć ć ś ń ń Ść ń Ź ść ść ść ś ś ń ść ś ść ć ś Ń ć
Bardziej szczegółowoÓ Ż ż Ć ż ż ż Ó Ę Ę Ó Ó ż Ó Ł ż Ł
ż Ó Ż Ż ż ź ż ż Ź Ż ż Ę Ą Ó Ż ż Ć ż ż ż Ó Ę Ę Ó Ó ż Ó Ł ż Ł Ń Ę ż ż Ź ż Ę Ż Ż ż ż ż ż ż ż ż ż ż ż ż Ź ż ż ż Ź Ó Ś Ó ż Ś Ą Ą ż ż Ł Ą Ń Ą Ą Ł ż Ź ż ż ż ż ż ż ŁĄ Ł Ś ż Ż ż Ś ż ż ż Ż ż Ż Ż ż Ż Ż Ż ż ż Ń ź
Bardziej szczegółowoŁ Ą Ó Ł ć Ą ć ć
Ą Ł Ż Ż Ą Ń Ą Ś ź Ść ć Ł Ą Ó Ł ć Ą ć ć Ó ć Ż ż ż ż ć ć ż ć ż Ść Ż ć Ó ź Ł ć Ą ż ż ć ć Ś Ą ż ć Ę Ś Ś Ł ć ć ż ć ź Ż Ę Ó Ś ć ć Ś ż ż ć ć Ż Ó Ń ć Ó Ż Ść Ś ć ć Ż ć Ę ć Ł Ź ŁĄ ż Ó ć ć Ę Ż Ę Ł Ś Ł Ł Ż Ż Ż Ż ć
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ MIKROELEMENTÓW W GLEBACH I ROŚLINACH NAWADNIANYCH ŚCIEKAMI
ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE T. 23, Z. 2, W ARSZAW A 1972 ELŻBIETA BIERNACKA ZAWARTOŚĆ MIKROELEMENTÓW W GLEBACH I ROŚLINACH NAWADNIANYCH ŚCIEKAMI Katedra Torfoznaw stw a SGGW, W arszawa Liczne prace badawcze
Bardziej szczegółowoSzanse wynikające z analiz glebowych
Szanse wynikające z analiz glebowych Zima dla rolników to pora planowania następnego sezonu uprawowego. Po wyborze rośliny jaka zostanie wysiana na polu, myślimy jak zapewnić jej optymalne warunki by uzyskać
Bardziej szczegółowoĄ Ł Ę Ń Ą Ó ŚĆ Ś ć Ó ń ć ŚĆ ć ć
ń Ą Ą Ł Ę Ń Ą Ó ŚĆ Ś ć Ó ń ć ŚĆ ć ć Ś Ó ć ć ć ć Ż Ę Ż Ś Ć ń ć ń ć ć ć Ż Ż Ć ć Ż ć ć ć ć ć Ż Ż Ś Ć ń Ć Ó ć Ś Ś Ź ć ć ń ć ć Ż ć ć Ć Ż ń ć ć Ś Ć ć ŚĆ ć ć Ś ć Ż ć ć Ż ŚĆ Ś ń Ś Ż Ś ń Ż ń Ś ŹĆ Ś Ś Ś ń Ś ć Ó
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowoSaletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%
Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich
Bardziej szczegółowoINSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW
INSTYTUT UPRAWY NAWOŻENIA I GLEBOZNAWSTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD GLEBOZNAWSTWA EROZJI I OCHRONY GRUNTÓW OCENA ZMIAN UŻYTKOWANIA GRUNTÓW NA PRZESTRZENI OSTATNICH 40-50 LAT W OPARCIU O OPRACOWANY
Bardziej szczegółowozawód: technik rolnik przykładowe rozwiązanie zadania
Przykładowe rozwiązanie zadania praktycznego z informatora TYTUŁ Projekt nawożenia NPK pszenicy ozimej odmiany Pegassos opracowany na podstawie dokumentacji gospodarstwa rolnego Dane do projektu: Warunki
Bardziej szczegółowoNieudane nawożenie jesienne- wysiej nawozy wieloskładnikowe wiosną!
https://www. Nieudane nawożenie jesienne- wysiej nawozy wieloskładnikowe wiosną! Autor: Małgorzata Srebro Data: 28 marca 2018 Tegoroczna mokra jesień w wielu regionach uniemożliwiła wjazd w pole z nawozami
Bardziej szczegółowoEKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH
EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania
Bardziej szczegółowoGospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Gospodarstwa rolne z obszarów o szczególnie dużej cenności przyrodniczej na tle gospodarstw pozostałych Marek Zieliński
Bardziej szczegółowoŚ ś ś ś ś ż Ł ń ń ń Ł ś ń Ś ś ć ś
ń ń ś Ł ś Ą Ś ń ś ś ś ś ś ś Ś ś ś ś ś ż Ł ń ń ń Ł ś ń Ś ś ć ś ż ń ś ż ż Ś ś ś ś ś ż Ś ś ś Ś ś Ł Ł Ł ś ś ń ń Ś ś ń ś ń ś Ą ś ź Ń ń ń Ł ś ż Ł Ł ń ś Ś Ś ń ś ś ś ś ś ś ś ś ż ś ś Ń Ł ś ś ś Ł ść Ł ć ś ć ś ć
Bardziej szczegółowoWapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz!
.pl https://www..pl Wapnowanie gleby po żniwach - wybierz dobry nawóz! Autor: Małgorzata Srebro Data: 5 czerwca 2018 Okres pożniwny to idealny czas na wapnowanie gleby. Na efektywność tego zabiegu, oprócz
Bardziej szczegółowoRegionalne zróŝnicowanie potrzeb i popytu mieszkaniowego w Polsce z uwzględnieniem wybranych miast
Rybnik 21 i 22 maja 2009 Patronat honorowy: V Forum Mieszkalnictwa i Rewitalizacji Regionalne zróŝnicowanie potrzeb i popytu mieszkaniowego w Polsce z uwzględnieniem wybranych miast Władysław Rydzik Instytut
Bardziej szczegółowoEFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM
UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SZKOŁA NAUK TECHNICZNYCH MICHAŁ DRAB EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM MONOGRAFIA Redakcja Wydawnictw
Bardziej szczegółowoWpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca. Witold Grzebisz
Wpływ nawożenia buraka cukrowego na jakość surowca Witold Grzebisz Tematyka wykładu 1. Dynamika zawartości melasotworów? 2. Dynamika formowania plonu i akumulacji azotu. 3. Kontrola gospodarki azotem na
Bardziej szczegółowoAGROCHEMICZNE WŁAŚCIWOŚCI GLEB UŻYTKOWANYCH ROLNICZO
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Volume 20, Issue 1, March 2019, pages 1 12 https://doi.org/10.12912/23920629/106202 Received: 2019.01.22 Accepted: 2019.02.25 Published: 2019.03.30 AGROCHEMICZNE
Bardziej szczegółowoHTML/OA.jsp?page=/dm/oracle/apps/xxext/rep/xxre
Page 1 of 7 N a z w a i a d re s sp ra w o z d a w c z e j: D o ln o ś lą s k i U rz ą d W o je w ó d z k i w e W ro c ła w iu PI. P o w s ta ń c o w W a rs z a w y 1 50-153 W ro cław IN F O R M A C J
Bardziej szczegółowoTabela 42. Owies odmiany badane w 2013 r.
VIII Owies Owies jest tańszy w uprawie niż inne zboża. Wymaga, bowiem nie tylko mniej intensywnego nawożenia, ale również mniejszej ochrony chemicznej. Wadą natomiast jest niższa cena ziarna na rynku.
Bardziej szczegółowoH a lina S o b c z y ń ska 3
Z a rz ą d z a n ie o ś w ia tą B a z a te c h n o d yd a k ty c z n a B a z a te c h n o d yd a k tyc z n a In w e n ta ryza c ja P o lityk a k a d ro w a B h p w p la c ó w c e o ś w ia to w e j C O
Bardziej szczegółowo