REDAKTOR NACZELNY GAZETY WYBORCZEJ. Pan Adam MICHNIK. Warszawa

Transkrypt

1 BIURO KONWENTU DZIEKANÓW. ul. Banacha Warszawa BIUR O KONWENTU DZIEKANÓW Nr _~ ::;~{da... 2.D.1L.j??J..~ Warszawa REDAKTOR NACZELNY GAZETY WYBORCZEJ Pan Adam MICHNIK Warszawa Warszawa, dnia 18 maja 2011 r. Dotvczv: zamieszczenia listu Konwentu Dziekanów nawiazujacego do artykulu "Mundurówki zliczone - do przywilejów doplacimy 300 mld zl", Gazeta Wyborcza z dnia 11 maja br. W imieniu zolnierzy zawodowych WP zwracam sie do Pana Redaktora z prosba o zamieszczenie w najblizszym wydaniu "Gazety Wyborczej" listu dolaczonego do niniejszego pisma. W mojej opinii jest on próba spojrzenia na problematyke systemu emerytalnego sluzb mundurowych, oczami samych zolnierzy. Zamieszczony w "Gazecie Wyborczej" z dnia 11 maja 2011 r. artykul pt. "Mundurówki zliczone - do przywilejów doplacimy 300 mld zf' przedstawia stanowisko strony rzadowej, pomija natomiast stanowisko strony spolecznej, przede wszystkim zolnierzy zawodowych. Przedstawione przeze mnie argumenty z cala pewnoscia nie sa powszechnie znane, a wojsko kojarzy sie wiekszosci spoleczenstwa, z defiladami i przywilejami dlatego tez wychodzac naprzeciw potrzebie uswiadamiania szerokiej opinii publicznej powodów, dla których na swiecie systemy emerytalne zolnierzy zawodowych nie sa tozsame z powszechnym, prosze o zamieszczenie mojego listu na lamach "Gazety Wyborczej. Opublikowanie tego listu, dzieki Panskiej gazecie, pozwoli poszerzyc wiedze opinii publicznej nt. blasków i cieni zawodu zolnierza. W powodzi informacji jaka zalewa nas kazdego dnia nie jest to zadanie latwe. Jestem gleboko przekonany, ze list ten nie zostanie przez Pana zignorowany, a jego zamieszczenie sprawi, ze "Gazeta Wyborcza" poszerzy spectrum swoich wiernych czytelników, co bedzie z korzyscia dla nas wszystkich. ;? W(jhl2Zf2Uu' $Z.eU4~~ ( PRZEWODNICZACY KONWEN~DZIEKANÓW KORPUSU OaeERóW ZJAWrl WYCHWP f ian BABUS A J.D. ( )

2 Warszawa, 18 maja 2011 r. Szanowni Panowie Redaktorzy, W nawiazaniu do artykulu "Mundurówki zliczone - do przywilejów doplacimy 300 mld zl", Gazeta Wyborcza z dnia 11 maja br., którego Panowie jestescie autorami, pragniemy jako Konwent Dziekanów Korpusu Oficerów Zawodowych WP w imieniu zolnierzy Wojska Polskiego, odniesc sie do kilku kwestii w nim zawartych, a skierowanych do szerokiej opinii publicznej. Zolnierze zwracaja przede wszystkim uwage na, byc moze niezamierzone utozsamianie w tekscie pojecia "funkcjonariusz" z pojeciem "zolnierz" co nie odpowiada rzeczywistosci. Pomimo pewnych podobienstw system emerytalny zolnierzy rózni sie od systemów emerytalnych pozostalych sluzb mundurowych. Nie jest naszym celem umniejszanie randze innych zawodów czy sluzb mundurowych, niemniej jednak chcielibysmy podkreslic specyfike zawodu, na która skladaja sie miedzy innymi:. ograniczone prawa do udzialu w zyciu politycznym i zrzeszania sie w zwiazki zawodowe,. wyznaczanie na stanowiska sluzbowe na okres kadencji od 18 miesiecy do 3 lat, ---. brak ustawowej ochrony przed zwolnieniem ze sluzby,. pelna dyspozycyjnosc: niejednokrotnie wiazaca sie z dlugoletnia rozlaka z rodzina i zyciem na "dwa domy",. odmowa objecia stanowiska sluzbowego skutkuje zwolnieniem ze sluzby z mocy prawa,. mozliwosc zwolnienia ze sluzby w zwiazku z nie wyznaczeniem na stanowisko,. udzial w misjach poza granicami kraju, w tym w rejonach konfliktów zbrojnych zwiazany z bezposrednim zagrozeniem zycia,. ograniczenie mozliwosci podejmowania dodatkowej pracy zarobkowej,. brak uprawnien emerytalnych dla zolnierzy kontraktowych. 1

3 Atrakcyjnosc, czy hojnosc systemu emerytalnego sluzb mundurowych to nie tylko dlugosc stazu sluzby uprawniajaca do emerytury, jej procentowa wielkosc, czy tez wiek po osiagnieciu którego bedzie ona wyplacana. Odnoszac sie do sugestii o wyjatkowej hojnosci systemu emerytalnego sluzb mundurowych w Polsce pozwola Panowie, ze posluze sie kilkoma przykladami poddajacymi w watpliwosc te teze. Przykladem niech bedzie Wielka Brytania, gdzie maksymalna emerytura zolnierza odchodzacego na emeryture w wieku 40 lat i stazu 18 lat wynosi 50 % ostatniego jego wynagrodzenia. Po przekroczeniu 40 lat i czasie sluzby powyzej 18 lat, emerytura jest wieksza i zolnierz odchodzacy na emeryture w wieku 55 lat i okresie sluzby powyzej 18 lat, otrzyma emeryture w wysokosci 75 % ostatniego wynagrodzenia - emerytura ta nie jest rewaloryzowana wskaznikiem inflacji. Ponadto zolnierz, odchodzac na emeryture wg powyzszych uwarunkowan, otrzymuje jednorazowo nieopodatkowana odprawe w wysokosci trzykrotnej rocznej emerytury. Odchodzac na emeryture w wieku lat, zolnierz otrzymuje emeryture w wysokosci 75% uposazenia, która jest rewaloryzowana wskaznikiem inflacji. Wysokosc rocznej emerytury obliczana jest jako iloczyn: ostatniego rocznego uposazenia zolnierza, okresu jego sluzby i odpowiedniego wspólczynnika przeliczeniowego. Emeryt wojskowy po przekroczeniu 65 roku zycia otrzymuje swiadczenie emerytalne w wysokosci 100%. Ponadto po przekroczeniu 65 roku zycia otrzymuje po raz drugi nieopodatkowane swiadczenie w wysokosci trzykrotnej emerytury rewaloryzowanej wskaznikiem inflacji. Zolnierze USA maja równiez odrebny od powszechnego, aczkolwiek zróznicowany system naliczania emerytury. Pozwole sobie posluzyc sie przykladem jednego z nich. W przypadku planu swiadczen finansowych typu REDUX, odnoszacego sie wylacznie do zolnierzy sluzby czynnej, którzy rozpoczeli sluzbe wojskowa po 1 sierpnia 1986 r., wspólczynnik procentowy moze byc (w zaleznosci od deklaracji zlozonej przez zolnierza) naliczany wg algorytmu nazywanego Career Status Bonus/REDUX (CSB). Zgodnie z zalozeniami tego rozwiazania, wspólczynnik dla pierwszych 20 lat sluzby wynosi 2% za kazdy rok (co daje 40% po 20 latach sluzby), natomiast za kazdy kolejny rok sluzby naliczany jest wspólczynnik w wysokosci 3,5%, co umozliwia wczesniejsze, niz w przypadku pozostalych dwóch sposobów, osiagniecie wspólczynnika 100%. W kazdym z rozwiazan istnieje 2

4 teoretyczna mozliwosc uzyskania wspólczynnika wyzszego niz 100%, nie ma bowiem ograniczen formalnych w tym zakresie, poza obowiazkowym wiekiem emerytalnym, który dla zolnierzy sluzby czynnej wynosi 62 lata. Poza swiadczeniami z wojskowego systemu emerytalnego, zolnierz moze przystapic do tzw. Survivor Benefit Program, który umozliwia wskazanym przez niego czlonkom najblizszej rodziny, otrzymywanie po jego smierci do 55% emerytury. Sredni koszt programu to ok. 6,5% kwoty bazowej emerytury, który pobierany jest automatycznie, w cyklu miesiecznym, z otrzymywanego przez zolnierza swiadczenia emerytalnego. Poza tym ocenianie zarobków zolnierzy w innych panstwach tylko na podstawie wysokosci ich uposazen nie daje kompletnego obrazu polityki wynagrodzen warmii. Zolnierze niemieccy, np. otrzymuja wiele dodatków i uprawnien. Po pierwsze przysluguje im nieodplatna opieka lekarska. Oznacza to, ze dopóki korzystaja z instytucji sanitarnych wojska lub, za jego zgoda, z uslug lekarzy i szpitali cywilnych, oszczedzaja na kosztach leczenia. Ubezpieczenie zdrowotne pozostalych czlonków rodziny ma równiez oplacalne warunki, a zolnierze moga ponadto otrzymac na ten cel zapomoge. Bezplatna opieke medyczna maja zapewniona równiez zolnierze amerykanscy. Ponadto zolnierze niemieccy czy amerykanscy moga korzystac z taniego wyzywienia. Czynnikiem nie do przecenienia dla mlodeao czlowieka decyzje o wstapieniu do armii jest awarancja zatrudnienia. Warmii USA, w mysl obowiazujacego prawa (Title 10 US Code of Law) organ kadrowy nie moze wypowiedziec zolnierzowi zawodowemu stosunku sluzby ze wzgledu na restrukturyzacje. W Niemczech obowiazujace prawo gwarantuje zolnierzowi zawodowemu miejsce sluzby do osiagniecia wieku emerytalnego, przejscie zolnierza zawodowego na wczesniejsza emeryture musi odbyc sie za zgoda zainteresowanego zolnierza. W praktyce oznacza to, ze ustawa o dopasowaniu personalnym sil zbrojnych musi zaproponowac korzystne, z punktu widzenia zolnierza rozwiazania. W ramach prac nad kolejna edycja, zwiazanych z trwajaca obecnie reforma Bundeswehry zaklada sie, ze zwolnieni ze wzgledu na potrzeby sil zbrojnych zolnierze, beda otrzymywali do chwili osiagniecia nakazanego zapisami prawa wieku 3

5 emerytalnego (tj 65 lat) uposazenie w wysokosci ok % swojego dotychczasowego wynagrodzenia. Po osiagnieciu wieku emerytalnego zolnierz korzystajacy z takiego rozwiazania przechodzi na emeryture, której wielkosc obliczana jest na tych samych zasadach, co w przypadku osób przechodzacych na emeryture na tzw. regularnych zasadach. Baze do wysokosci emerytury stanowi 71%. uposazenia otrzymywanego na ostatnim stanowisku sluzbowym. Trwajacaw Polsceod lat permanentnarestrukturyzacjasil Zbrojnychw znacznej mierze przyczynia sie do produkowania mlodych emerytów. Dane statystyczne mówiaceo tym, ze wiekszosc zolnierzy zwalnia sie na wlasna prosbe nie oddaja rzeczywistosci. Wynika to stad, ze wiekszosc z zolnierzy pozostajacych w rezerwie kadrowej, bedac bez szans na otrzymanie propozycji objecia nowego stanowiska, lub tez majac perspektywe wielu lat kosztownego zycia "zycia na dwa domy" korzysta z przyslugujacego im prawa i wypowiada stosunek sluzbowy, przedluzajac tym samym o 6, a tak naprawde o 5 miesiecy pozostawanie w sluzbie. Mówi sie ostatnio wiele o sierotach spolecznych w kontekscie emigracji zarobkowej Polaków. To zjawisko w rodzinach wojskowych obecne jest od lat. Efektem: rozbite rodziny, zerwane wiezi rodzicielskie, itd. To cenajaka zolnierzeplacaza 24-godzinnadyspozycyjnosc. Przez lata trwal proces restrukturyzacji armii przy jednoczesnym pozbawianiu uprawnien zolnierzy i ich rodzin. Pozwole sobie przypomniec tylko o kilku z nich: bezplatna opieka medyczna, bezplatne leki dla zolnierzy i ich rodzin,100% emerytura z ostatniego stanowiska, 50% ulga na przejazdy PKP dla zolnierza i czlonków jego rodziny. Wycofanie sie z wprowadzonej w latach 90. placowej waloryzacji emerytur, oraz pozbawienie zolnierzy uprawnien do bezplatnego wyzywienia równiez wpisuja sie w ten proces. Przeciwwage dla niego moglyby by byc, np. gwarancje zatrudnienia, wieksze uposazenia czy dodatek na niepracujaca zone, bo ryzyko pozostawania jedynym zywicielem rodziny ze wzgledu zolnierza. na zmiany garnizonów wpisane jest w zawód Argumentem przemawiajacym za odrebnoscia systemu emerytalnego zolnierzy jest równiez fakt, ze armia szkoli specjalistów, którzy w znakomitej wiekszosci nie 4

6 posiadaja zawodów przydatnych poza sluzba. W konsekwencji prowadzi to do sytuacji, ze przyuczenie zolnierza w wieku lat do nowego zawodu sprawia, ze zaczyna on zycie zawodowe od nowa, co w praktyce spycha go na margines spoleczenstwa. Mysle, ze nie o to chodzilo tym, którzy postuluja reforme systemu emerytalnego, aby generowac kolejne rzesze, dzis jeszcze tego nieswiadomych, wykluczonych, którzy najlepsze swoje lata oddali sluzac Ojczyznie. W naszej historii o patriotyzmie pieknie mówic i pisac potrafilo wielu, ale to zolnierze gotowi sa zdawac z niego egzamin kazdego dnia, jesli tylko zajdzie taka potrzeba. Dlatego tez nie przypadkowo systemy emerytalne sluzb mundurowych niemalze na calym swiecie nie sa tozsame z powszechnym. Konczac pragne zauwazyc, ze w Polsce oprócz zolnierzy i funkcjonariuszy istnieje wiele zawodów i grup spolecznych, które maja swoje przywileje i uprawnienia, ze wymienie tylko: górników, rolników, nauczycieli, przedstawicieli biznesu, bankowców, twórców, sedziów, prokuratorów, itd. Stad mówienie o wybranych uprawnieniach sluzb mundurowych, bez skonfrontowania ich z poziomem wymagan i obowiazków moze sugerowac nadmierne uprzywilejowanie zolnierzy i funkcjonariuszy w stosunku do innych zawodów, co nie do konca odpowiada rzeczywistosci. KORPUSU OF PRZEWODNICZACY KONWENTU DZIEKANÓW AWODOWYCH WP 48.0$.A )r. flj. k Ma ian BABUSKA s