Inkowie to plemię zamieszkujące południowozachodnią częśd Ameryki Południowej, które prawdopodobnie w połowie XII w. stworzyło doskonale

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Inkowie to plemię zamieszkujące południowozachodnią częśd Ameryki Południowej, które prawdopodobnie w połowie XII w. stworzyło doskonale"

Kazimiera Żurek
10 lat temu
Przeglądów:

2 Inkowie to plemię zamieszkujące południowozachodnią częśd Ameryki Południowej, które prawdopodobnie w połowie XII w. stworzyło doskonale zorganizowane paostwo o nazwie Tawantinsuyu (paostwo pszczół). Dzięki ekspansywnej polityce władców szybko zajęli okoliczne drobne paostewka, samodzielnie funkcjonujące wcześniej na terenie Ameryki Południowej, narzucając im własną organizację paostwową, religię i język (kiczua). W okresie największego rozkwitu Tawantinsuyu zajmowało powierzchnię przeszło 950 tys. km 2. Głównym ośrodkiem paostwa Inków było miasto Cuzco (w chwili odkrycia przez Europejczyków zbudowane na planie zbliżonym do kształtu ciała pumy, czczonej przez Inków za odwagę i siłę). Innymi ośrodkami Inków były m.in.: twierdza Sacsahuaman, Tambo Machay - sanktuarium wody, Kenko - miejsce kultowe i obserwatorium słoneczne, Machu Picchu, pałac Pilcocaina na Wyspie Księżyca na jeziorze Titicaca. Legenda głosi, że pierwszy władca Manco Capac i jego żona zostali zesłani przez boga słooca w okolice jeziora Titicaca, by nakłonid ludzi do czczenia boga słooca.

i język (kiczua). W okresie największego rozkwitu Tawantinsuyu zajmowało powierzchnię przeszło 950 tys. km 2.

3 Ruiny inkaskiego miasta Machu Picchu Ruiny twierdzy Sacsahuaman

4 Stolicą paostwa Inków było Cuzco, co oznacza pępek świata. W Cuzco znajdowała się świątynia słooca ze złoconymi ścianami. Inkowie przejęli wiele z osiągnięd poprzednich kultur, rozbudowano istniejące już kanały i tarasy. Inkowie byli w stanie wznosid olbrzymie świątynie, budowane ze stutonowych Bolków kamiennych. Budowano je bez użycia zaprawy murarskiej, a kamienie były bardzo dokładnie dopasowane. Świątynia boga słooca była obsługiwana przez grupę kapłanów. Ponadto funkcjonowały też klasztory, a najpiękniejsze dziewczęta od ukooczenia ósmego roku życia wychowywano na Dziewice Słooca. Inkowie poświęcali swoim bogom ofiary z ludzi, a bogom gór przeznaczali dzieci.

Inkowie byli w stanie wznosid olbrzymie świątynie, budowane ze stutonowych Bolków kamiennych.

5 Inkowie, zwani przez konkwistadorów "Rzymianami Ameryki Południowej", wznosili monumentalne kamienne budowle, konstruowane z potężnych bloków łączonych bez użycia zaprawy (Cuzco, Machu Picchu, twierdza Pisac, Sacsahuaman). Nie znając ynalazku koła ani wozu, dokonali niezwykłego osiągnięcia, budując system dróg liczący łącznie ok. 20 tys. km. Najważniejszą z nich była tzw. Wielka Droga Królewska, biegnąca między pasmami Andów na długości ok km. Równolegle do niej prowadziła nieco rótsza (4300 km) droga nad brzegiem Oceanu. Niektóre z nich prowadziły na wysokości przekraczającej 5500 m. Wzdłuż Wielkiej Drogi Królewskiej zbudowano rowek, którym płynęła, ku wygodzie podróżnych, świeża woda. Wzniesiono również liczne tambos - gospody, w których można było odpocząd lub zanocowad. Istniały także specjalne "hotele" dla władcy i jego rodziny. Przy wszystkich drogach znajdowały się składy żywności, odległe od siebie o dzieo marszu. Przy każdym zajeździe stale dyżurowało po dwóch biegaczy, stanowiących paostwową służbę pocztową. Dzięki krótkim odcinkom, które pokonywali, maksymalna szybkośd takiej sztafety dochodziła do 400 km dziennie (informacje biegacze przekazywali sobie ustnie). Wszystkie drogi były doskonale konserwowane przez specjalną służbę drogową. Po podboju Inków przez Hiszpanów, drogi zostały w stosunkowo krótkim czasie zniszczone. Do dziś zachowały się jedynie ich fragmenty, zwłaszcza Wielkiej Drogi Królewskiej, która jeszcze do początków XX w. była najdłuższą drogą świata. Rok w kalendarzu inkaskim liczył 365 dni, podzielonych na 12 miesięcy i rozpoczynał się od przesilenia grudniowego. W ciągu roku przypadało wiele uroczystości i świąt związanych przede wszystkim z kalendarzem rolniczym, a także z rodziną i godnościami władcy.

Wielka Droga Królewska, biegnąca między pasmami Andów na długości ok. 5300 km. Równolegle do niej prowadziła nieco rótsza (4300 km) droga nad brzegiem Oceanu.

6 Podstawą gospodarki było szeroko rozwinięte rolnictwo. Inkowie budowali na stokach gór uprawne stopnie tarasy, które mierzyły nawet 4000 m n.p.m. Na spód sypano kamienie stanowiące drenaż, następnie warstwę piasku, którą przykrywano ziemią uprawną. Podstawowym narzędziem był inkaski pług nożny, używany do dziś. Pola i tarasy uprawiane były przez całą wspólnotę wiejską. Do najważniejszych roślin uprawnych zaliczały się ziemniaki i kukurydza. Uprawiali też fasolę, guawy, paprykę i chili. Opanowano metodę suszenia ziemniaków (wynoszono je wysoko w góry, gdzie w nocy zamarzały; po rozmrożeniu, udeptując nogami, wygniatano z nich wodę i suszono na słoocu). Tak przygotowane ziemniaki przechowywano do 20 lat. Każde małżeostwo otrzymywało 1 tupu, czyli niewielki kawałek ziemi wystarczający na skromne utrzymanie. Ponadto Inkowie zajmowali się hodowlą 5 gatunków zwierząt: kaczek, świnek morskich, psów, alpak i lam. Lamy i alpaki oraz ich runo stanowiły własnośd Inki. Lamy i alpaki trzymano dla wełny, świnki morskie i kaczki dla mięsa, a psy dla zabawy. Inkaskim przysmakiem było pieczone mięso świnek morskich. W tamtych domach mogło znajdowad się nawet po kilkadziesiąt wymienionych wyżej zwierząt. Drugą dziedziną gospodarki było górnictwo. W kopalniach rud miedzi i srebra pracowali oddelegowani na czas do trzech miesięcy mieszkaocy wiosek. W systemie zwanym mita budowano drogi, świątynie, pałace. Okres oddelegowania zależny był od uciążliwości pracy. Wieśniacy chętnie uczestniczyli w tych pracach, gdyż była to jedyna okazja opuszczenia wsi i zaobserwowania jak żyje arystokracja inkaska. W okresie przerwy, w pracach rolnych oraz w porze suchej wieśniacy zajmowali się tkactwem i rękodziełem. Wyroby, podobnie jak płody rolne czy zwierzęta, stanowiły własnośd Inki, odbierane były przez jego urzędników, składowane w magazynach i w miarę potrzeb rozdzielane wśród całej ludności.

Pola i tarasy uprawiane były przez całą wspólnotę wiejską. Do najważniejszych roślin uprawnych zaliczały się ziemniaki i kukurydza. Uprawiali też fasolę, guawy, paprykę i chili.

7 Rozpad imperium inkaskiego rozpoczął się w Nagła śmierd władcy Huayna Capaca spowodowała spór o sukcesję pomiędzy jego dwoma synami (Huascarem i Atahuallpą) i długotrwałą wojnę domową. Dezorganizację tę wykorzystali Hiszpanie, którzy pod wodzą F. Pizarra w 1531 roku podbili paostwo Inków i niemal całkowicie zniszczyli ich kulturę. Dzisiejsi Indianie w Peru, Boliwii, Ekwadorze w dużej części są potomkami dawnej ludności tego paostwa.

Atahuallpą) i długotrwałą wojnę domową. Dezorganizację tę wykorzystali Hiszpanie, którzy pod wodzą F.

8 Źródła: :inkowie-mistrzowie-kamienia&catid=26:w-dalekich-krajach&Itemid=169 Grafika Google Prezentacje wykonała Anna Apołenis Klasa 2b

Podobne dokumenty

Cywilizacje pozaeuropejskie

Cywilizacje pozaeuropejskie Wasza miłość jesteś bardzo wielkim władcą i zasługujesz na jeszcze więcej. Radujemy się widokiem waszych miast i proszę was o łaskę, jesteśmy oto w waszej wielkiej świątyni,