Cywilizacje pozaeuropejskie

Transkrypt

1 Cywilizacje pozaeuropejskie Wasza miłość jesteś bardzo wielkim władcą i zasługujesz na jeszcze więcej. Radujemy się widokiem waszych miast i proszę was o łaskę, jesteśmy oto w waszej wielkiej świątyni, zechciej nam pokazać bogów swoich i teules. Herman Cortes ( ) hiszpański konkwistador

2 1. Mieszkańcy Ameryki Nazwa Indianie na określenie ludów obu Ameryk nadana przez pomyłkę W tzw. okresie prekolumbijskim żyło tu ok. 350 wspólnot plemiennych Pod koniec XV w. żyło tu ok mln. ludzi; z tego ok. połowy zamieszkiwało Mezoamerykę (od Meksyku po płn. Panamę) 3 kategorie plemion a) nomadzi b) ludy półosiadłe c) ludy osiadłe Z ludów osiadłych najważniejsze są: Majowe, Inkowie, Aztekowie

3 2. Cywilizacja Majów Najwcześniej rozwinięta Zamieszkiwali półwysep Jukatan (dziś Meksyk, Gwatemala, Honduras, Salwador) Ok. 20 mln ludzi (mniej więcej połowa ówczesnej Europy) Nie mięli jednolitego państwa raczej związki klanów; klany wybierały naczelnika, który sprawował władzę przy pomocy urzędników miejskich Mieszkańcy miast toczyli ze sobą wojny, by zyskać jeńców do składania ich w ofierze bogom Kultura Majów przetrwała do ok roku

4 Kultura Majów Grecy Nowego Świata Umieli wytwarzać ceramikę, tkaniny, znali obróbkę metalu Ale nie znali koła Znali się na astrologii Kalendarz Majów (kończący świat w 2012 r. ) Stosowali matematykę Posługiwali się pismem Duża część zabytków została zniszczona przez Hiszpanów

5 3. Aztekowie Pojawili się ok roku W XIV w. podbój ziem Ok r. zbudowano stolicę w wtenochtitlanie; żyło tu ok tys. ludzi XV w. podbój pozostałych plemion Głównie rolnictwo Budowali potężne piramidy na których szczycie składali ofiary z ludzi dla boga wojny Huitzilopochtli

6 4. Inkowie Panowali na terenie ponad km (dziś Peru, Ekwador, Chile) Najbardziej znane miasto to Machu Picchu; uniknęło zniszczeń w okresie podbojów; położone na wysokości 2400 m. n.p.m.; odkryte dopiero w 1911 roku Na czele państwa stał Inka, syn słońca, który rządzi przy pomocy arystokracji

7 Zbudowali sieć dróg m.in. szlaki o długości 1500 i 2000 km Porozumiewali się na odległość za pomocą dymu i ognia Udomowili lamę i alpakę, które dostarczały mięsa, wełny i skór, a lama służyła również do przewożenia ładunków. Wznosili wielkie kamienne budowle, mosty, tunele, akwedukty Wysoki poziom medycyny Ale nie znali kół

8 Stworzyli sieć pocztową, opartą na ciągle gotowych do pracy biegaczach, rozmieszczonych wzdłuż głównych traktów Nie wynaleźli natomiast pisma jego niedoskonałym substytutem było kipu, czyli system zapisu polegający na robieniu węzłów na kolorowych sznurkach Stworzyli sieć pocztową, opartą na ciągle gotowych do pracy biegaczach, rozmieszczonych wzdłuż głównych traktów Nie wynaleźli natomiast pisma jego niedoskonałym substytutem było kipu, czyli system zapisu polegający na robieniu węzłów na kolorowych sznurkach

9 5. Cywilizacje Azji Zróżnicowane ludy koczownicze rozwinięte na długo przed Europą

10 Chiny Dynastia Ming w XIV w. obaliła władców mongolskich Rywalizacja z Japonią o tereny Zbyt duże obciążenia podatkowe powodują bunty i obalenie dynastii Ming oraz przejęcie władzy przez władców Mandżurii

11 Japonia 10-tki państw zjednoczone w XVI w. przez sioguna Hideyoshi Siogun sprawował władzę w imieniu cesarza Walki z Chinami o dominację Buddyzm dominuje jako religia, ale od lat 40-tych XVI w. chrześcijaństwo próbuje też wejść do Japonii To powoduje edykty antychrześcijańskie oraz stopniowa izolacja Japonii od chrześcijan i Europejczyków

12 Indie Rozbite wewnętrznie W I połowie XVI w. plemiona afgańskie zajmują północe tereny Indii Upada sułtanat Delhi powstaje państwo Wielkiego Mogoła (od afgańskiego plemienia Mogołów) stolica w Dehli

13 6. Cywilizacje afrykańskie Najbardziej rozwinięty był północny Sudan dzięki kontaktom z Arabami Tutaj także religia islamu Muzułmańskie także Mali i Songhaj Etiopia (chrześcijańska) to miejsce rywalizacji arabskochrześcijańskiej, Najbardziej rozwinięty kraj środkowej Afryki to Kongo