Zadziwiające odkrycia archeologiczne Ameryki Środkowej i Południowej. mgr Magdalena Więckowska Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński

Transkrypt

1 Zadziwiające odkrycia archeologiczne Ameryki Środkowej i Południowej mgr Magdalena Więckowska Instytut Archeologii Uniwersytet Jagielloński

2 Źródło: WSTĘP DO ARCHEOLOGII NOWEGO ŚWIATA

3 Co to jest archeologia? Źródło:

4 Archeologia - Nazwa pochodzi z języka greckiego: archaios- dawny, logos- mowa/opowieść - Istnieje wiele definicji archeologiinajpowszechniejsza to: Nauka badająca dawne dzieje człowieka na podstawie materialnych pozostałości jego działalności. (Ławecka, 2003: 5)

5 Archeologia w Polsce - Od 1925 roku badania Stefana Krukowskiego w neolitycznej kopalni krzemienia pasiastego w Krzemionkach Opatowskich rok ekspedycja w Biskupinie pod przewodnictwem Józefa Kostrzewskiego i Zdzisława Rajewskiego ( po raz pierwszy wykorzystano zdjęcia robione z powietrza)

6 Archeologiczne Zdjęcie Polski - Projekt mający na celu kompleksowe przebadanie według jednolitego systemu obszaru całej Polski pod kątem występowania powierzchniowych znalezisk archeologicznych - Obszar podzielono na prostokąty o powierzchni 37,5 km2 (7,5 x 5 km) - Obecnie, według danych Narodowego Instytutu Dziedzictwa, zarejestrowano stanowisk archeologicznych

7 Archeologia Nowego Świata

8 Początki - Zderzenie kultur europejskiej z indiańskimi - Okres konkwisty - Kolonializm - II połowa XIX wieku i zainteresowanie przeszłością poszczególnych regionów - XX wiek pierwsze badania archeologiczne

9 Ameryka Północna Źródła:

10 Zdj. M. Więckowska

11 Mezoameryka - Termin powstały na początku XX wieku określający obszar kulturowy - Paul Kirchhoff, niemiecki antropolog, który wykazał szereg cech mających stanowić o wyjątkowości danego obszaru i włączenia go w obszar Mezoameryki - Obszar Mezoameryki miał rozciągać się od zachodniej części północnego Meksyku po Zatokę Nicoya w Kostaryce

12 Źródło:

13 Mezoameryka według Kirchhoffa - Konstruowanie pół na terenach przyjeziornych - Uprawa kakao i agawy - Przygotowywanie kukurydzy z wapnem lub popiołem - Wyrób specyficznych narzędzi, ozdób i broni (zwłaszcza z obsydianu) - Wznoszenie piramid w typie schodkowym - Budowanie boisk do rytualnej gry w piłkę z pierścieniami na ścianach - Pismo hieroglificzne i rachuby kalendarzowe - Pewne formy ofiar z ludzi i samoofiary - Wyprawy wojenne mające na celu pozyskanie jeńców

14 Ważne surowce Obsydian (izofir) kwaśna skała wylewna, złożona niemal wyłącznie ze szkliwa wulkanicznego, zawiera do 1% wody. Jadeit minerał z gromady krzemianów łańcuchowych, należy do grupy minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od wykonanych z jadeitu amuletów noszonych przez hiszpańskich konkwistadorów w celu ochrony przed dolegliwościami ze strony nerek. piedra de los riñones (kamień nerkowy).

15 Ameryka Południowa Źródło: Mapa-scie.html

16 Środkowoandyjski Obszar Kulturowy - Obejmuje swym zasięgiem dzisiejsze państwa takie jak: Peru, północne Chile, środkową i zachodnią Boliwię, północno-zachodnią Argentynę - Rozwijało się tam wiele kultur odróżniających się od pozostałych regionów Ameryki Południowej

17 Cechy kultur Obszaru Środkowoandyjskiego - Charakterystyczna architektura i ikonografia - Podobny model gospodarczy - Wyróżniamy 3 główne strefy geograficzne: 1. Pustynne wybrzeże Pacyfiku 2. Obszar gór Andów 3. Terytorium lasów tropikalnych (stoki wschodnich Andów)

18 Źródło:

19 Badania Uniwersytetu Jagiellońskiego 1. Projekt archeologiczny Nakum ( obszar północno-wschodniej Gwatemali) - od 2006 roku, pod kierownictwem dr hab. Jarosława Źrałki oraz Wiesława Koszkula 2. Projekt archeologiczny Sand- Canyon Castle Rock ( obszar kanionu Mesa-Verde w Kolorado)

20 Źródło:

21 Źródło:

22 Zdj. Robert Słaboński

23 Zdj. Robert Słaboński

24 Badania Uniwersytetu Warszawskiego 1. Badania w Castillo de Huarmey ( obszar północnej części Peru) - Badania prowadzone od 2010 roku, prowadzący: dr Miłosz Giersz oraz dr Patrycja Prządka- Giersz

25 Źródło:

26 Źródła: - Dorota Ławecka Wstęp do archeologii ; 2003 Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Jarosław Źrałka Wczesne kultury Ameryki [w:] Wielka Historia Świata. Stary i Nowy Świat. Od rewolucji neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego; 2005 Oficyna Wydawnicza Forga, Kraków - Olko, Justyna, Jarosław Źrałka W krainie czerni i czerwieni Kultury prekolumbijskiej Mezoameryki ; 2008 Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa - Justyna Olko Meksyk przed konkwistą ; 2010 Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa

27 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ