PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA CHEMIA Zespół Szkół nr 8 Bydgoszcz Gimnazjum 33

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA CHEMIA Zespół Szkół nr 8 Bydgoszcz Gimnazjum 33 I. Cele przedmiotowego systemu oceniania z chemii. 1. Sprawdzenie umiejętności posługiwania się wiedzą chemiczną w życiu codziennym w sytuacjach typowych i problemowych. 2. Kształtowanie umiejętności syntetyzowania i uogólniania. 3. Kształtowanie umiejętności logicznego, samodzielnego myślenia. 4. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 5. Wdrażanie ucznia do samooceny. 6. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć, postępach, sukcesach i specjalnych uzdolnieniach. 7. Wskazanie uczniowi, rodzicom stanu umiejętności ucznia i pomoc w wyborze formy wyrównania braków lub pokonaniu trudności. II. Osiągnięcia i działania ucznia podlegające sprawdzaniu i ocenianiu z chemii. Co oceniamy 1. Opanowanie pojęć. 2. Poprawne stosowanie języka przedmiotu. 3. Umiejętność analizy wykresów i diagramów. 4. Planowanie, wykonywanie, analiza doświadczeń, obserwacji. 5. Interpretacja procesów chemicznych. 6. Stosowanie chemicznych w sytuacjach typowych i problemowych. 7. Korzystanie z literatury chemicznej. W jaki sposób oceniamy Kartkówki, sprawdziany, praca na lekcji, zadania domowe, odpytywanie ustne, praca w ćwiczeniach. Odpowiedzi ustne, prezentacje uczniowskie, prace pisemne, praca w ćwiczeniach, zadania domowe. Sprawdziany, pogadanki sprawdzające, praca w ćwiczeniach, zadania domowe. Karty pracy, dokumentacja, np. rysunek, albumy, port folio itp. Sprawdziany, odpowiedzi ustne, praca z ćwiczeniami. Odpowiedzi, sprawdziany, praca z ćwiczeniami, zadania domowe, prezentacje asystentów nauczyciela. Pogadanka sprawdzająca, sprawdziany, referaty. Nauczyciel na podstawie opinii PPP dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia. Uczeń o upośledzeniu w stopniu lekkim realizuje nauczanie programem szkoły specjalnej lub programem stworzonym przez nauczyciela chemii. Uczeń taki jest nauczany i oceniany na lekcjach chemii (praca indywidualna z nauczycielem) oraz na zajęciach dodatkowych z tego przedmiotu.

2 III. Metody sprawdzania osiągnięć uczniów. 1. Sprawdzian pisemny (test) całogodzinny przeprowadzany po zakończeniu każdego działu, który nauczyciel zapowiada z tygodniowym wyprzedzeniem i wpisuje do dziennika lekcyjnego. Sprawdzian poprzedzany jest lekcją powtórzeniową i może zawierać dodatkowe zadania na ocenę celującą Uczniowie klas trzecich w ramach przygotowań do egzaminu gimnazjalnego piszą całogodzinne sprawdziany z kolejnych działów programowych z klas pierwszej i drugiej (zapowiadane przez nauczyciela z dwutygodniowym wyprzedzeniem), które poprzedza lekcja powtórzeniowa. Oceny z tych sprawdzianów ważą 6 punktów. Planowane są także krótkie sprawdziany (do 20 minut) obejmujące zakres materiału z trzech ostatnich lekcji, zapowiadane na lekcji poprzedzającej sprawdzian. 2. Kartkówka (do 10 minut) w formie pisemnej z ostatniej lekcji, nie są zapowiadane przez nauczyciela. 3. Reguły oceniania prac pisemnych: - ocena dopuszczająca, uczeń zdobył co najmniej 40% punktów możliwych do uzyskania w danym sprawdzianie; - ocena dostateczna, uczeń zdobył co najmniej 55% punktów możliwych do uzyskania w danym sprawdzianie; - ocena dobra, uczeń zdobył co najmniej 75% punktów możliwych do uzyskania w danym sprawdzianie; - ocena bardzo dobra, uczeń zdobył co najmniej 90% punktów możliwych do uzyskania w danym sprawdzianie; - ocena celująca, uczeń zdobył 100% punktów możliwych do uzyskania w danym sprawdzianie oraz rozwiązał prawidłowo zadanie dodatkowe. Uczeń złapany na ściąganiu w czasie prac pisemnych otrzymuje ocenę niedostateczną i traci szansę poprawy sprawdzianu. 4. Czas sprawdzania prac pisemnych przez nauczyciela: maksimum 2 tygodnie. 5. Uczeń ma prawo wglądu do pracy sprawdzającej jego wiedzę oraz zapoznania się z popełnionymi błędami i ewentualnie wyjaśnienia ich przez nauczyciela. 6. Wypowiedź ustna obejmuje materiał z ostatniej lekcji, ewentualnie zagadnienia z nią związane, w jej trakcie uczeń powinien wykazać się nie tylko wiedzą merytoryczną ale również sprawnym operowaniem językiem chemicznym. 7. Praca domowa i zeszyty ćwiczeń, minimum jedna ocena w semestrze. 8. Praca ucznia na lekcji. Krótkie odpowiedzi ustne (aktywność w trakcie lekcji) nauczyciel zaznacza +. Trzy takie znaki są równoznaczne z oceną bardzo dobrą. Uczeń, który uzyska trzy znaki -, otrzymuje ocenę niedostateczną. Podczas prac w grupach oceniane są poprawnie

3 wykonane doświadczenia, umiejętności posługiwania się sprzętem laboratoryjnym, komunikowania się i współpracy w zespole oraz przestrzeganie zasad BHP. Nauczyciel ocenia ucznia za indywidualne demonstrowanie doświadczeń w formie pokazu. 9. Przygotowanie ucznia do zajęć. - nauczyciel sprawdza losowo jakościowe wykonanie pracy domowej oraz przygotowanie do zajęć posiadanie podręcznika i zeszytu oraz ćwiczeń; - uczeń może uzyskać ocenę za prace dodatkowe, np. schematy, plansze, referaty, wykresy itp. ( w skali celujący dobry ); - uczeń przed lekcją może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć ( w tym brak podręcznika, zeszytu, ćwiczeń ) maksymalnie trzy razy w semestrze (klasy I i III) i 2 razy uczniowie klas II. 10. Udział w konkursach, olimpiadach chemicznych, ekologicznych, przedmiotów ścisłych. - za udział w konkursach szkolnych, uczeń może uzyskać ocenę cząstkową od dobrej do celującej w zależności od uzyskanego procentu prawidłowych odpowiedzi. - za udział w konkursach i olimpiadach międzyszkolnych, powiatowych, wojewódzkich i krajowych, uczeń otrzymuje ocenę celującą cząstkową a laureaci i finaliści semestralną lub roczną. IV. Sposoby ustalania ocen śródrocznych i rocznych. 1. Ocena śródroczna jest wystawiana według pełnej 6-cio stopniowej skali ocen: 6- celujący 5- bardzo dobry 4- dobry 3-dostateczny 2-dopuszczający 1-niedostateczny 2. Ocena roczna wystawiana jest według pełnej 6-cio stopniowej skali ocen, nie może posiadać plusa ani minusa. 3. Przy wystawianiu oceny śródrocznej i rocznej uwzględniamy prace ucznia w ciągu całego semestru lub roku, biorąc pod uwagę oceny uzyskane z różnych form sprawdzania, jednak zgodnie z hierarchią wartości w ocenianiu. Oceny ze sprawdzianów w większym stopniu decydują o ocenie śródrocznej niż inne oceny. Przy ustalaniu oceny rocznej bierzemy pod uwagę ocenę śródroczną. 4. Ocenę śródroczną i roczną nauczyciel wystawia z minimum 4 ocen cząstkowych- klasy I i III lub z minimum 3 ocen cząstkowych klasa II.

4 5. Ocena śródroczna i roczna oparta jest na średniej ważonej. Każdy element pracy ucznia ma swoją wagę: - sprawdzian 6 punktów; - kartkówka 3 punkty; - odpowiedź ustna 3 punkty; - praca domowa (w tym dodatkowa) 2 punkty; - udział w konkursach międzyszkolnych 6 punktów. Ocenę końcowa ustala się wyliczając średnią z sum wag poszczególnych ocen, według wzoru: (ocena x waga) + (ocena x waga) + ( ) ocena końcowa = suma poszczególnych wag Uczeń uzyskuje ocenę semestralną, roczną: a. celującą: - jeżeli jest laureatem lub finalistą konkursów chemicznych, ekologicznych, przedmiotów ścisłych na etapie co najmniej międzyszkolnym; - osiągnął średnia ważoną nie mniejszą niż 5,5; b. bardzo dobrą: jeżeli osiągnął średnią ważoną powyżej 4,5; c. dobrą: jeżeli osiągnął średnią ważoną powyżej 3,5; d. dostateczną: jeżeli osiągnął średnią ważoną powyżej 2,5; e. dopuszczającą: jeżeli osiągnął średnią ważoną nie mniejszą niż 1,75; 6. Uczniowi przysługuje odwołanie od oceny śródrocznej lub semestralnej zgodnie z zasadami zamieszczonymi w wewnętrznym systemie oceniania. V. Sposoby poprawiania ocen niedostatecznych i korygowania braków. 1. Uczeń może poprawić ocenę ze sprawdzianu w czasie pozalekcyjnym w terminie 1-tygodnia od zapoznania się z jego wynikami. Na takich samych zasadach sprawdzian zaliczają uczniowie na nim nieobecni. Niezaliczenie sprawdzianu w wyznaczonym przez nauczyciela terminie jest równoznaczne z wystawieniem oceny niedostatecznej. Uczeń może poprawić inne oceny ze sprawdzianu, jeżeli nauczyciel wyrazi na to zgodę. 2. Przy poprawie sprawdzianu ocena wpisana do dziennika, jest średnia arytmetyczną z obu otrzymanych ocen. 3. Nie można poprawiać ocen z kartkówek i odpowiedzi. 4. Nie ma możliwości poprawy ocen na tydzień przed klasyfikacją.

5 5. Jeżeli uczeń jest w szkole, a zwalnia się z lekcji chemii przepisuje notatki, uzupełnia ćwiczenia, odrabia prace domową oraz opanowuje z lekcji, na której nie był. 6. Jeżeli uczeń jest nieobecny nie więcej niż tydzień, uzupełnia notatki, ćwiczenia oraz ze wszystkich lekcji chemii na których był nieobecny. 7. Jeżeli uczeń był nieobecny dwa tygodnie i dłużej, wówczas uzgadnia z nauczycielem chemii zakres materiału, sposób opanowania najważniejszych, umiejętności oraz termin ich uzupełnienia. 8. Uczeń nowy w ciągu pierwszych dwóch tygodni podlega tzw. ochronie, nie musi otrzymywać ocen cyfrowych, a jedynie plus i minus. Jeżeli oceny są negatywne, nie zostają wpisane do dziennika lekcyjnego. 9. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji i nie zaistniała możliwość oceny może być nieklasyfikowany z przedmiotu. 10. W przypadku uzyskania przez ucznia oceny niedostatecznej za I semestr, obowiązuje go pisemne zaliczenie materiału obowiązującego w tym semestrze, w okresie dwóch miesięcy, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela przedmiotu. 11. Uczniowie uzupełniają wiedzę oraz poprawiają niezadawalające ich stopnie na dodatkowych zajęciach, konsultacjach z chemii. VI. Sposoby informowania uczniów i rodziców o przedmiotowych osiągnięciach, zagrożeniach i postępach. 1. Wychowawcy klas zapoznają uczniów z WSO na godzinach wychowawczych na początku roku szkolnego. Nauczyciel chemii zapoznaje uczniów z PSO na lekcji chemii we wrześniu. WSO i PSO z chemii znajdują się w pracowni chemicznej i czytelni gimnazjum do wglądu dla uczniów. 2. Wychowawcy klas zapoznają rodziców z WSO na zebraniach na początku roku szkolnego. Przekazują również informacje o możliwości zapoznania się z PSO z chemii w czytelni gimnazjum. 3. Informacje o postępach, zagrożeniach są przekazywane uczniowi przez nauczyciela chemii w czasie wystawiania ocen cząstkowych. 4. Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów). 5. Na wniosek ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) są im udostępnione sprawdzone i ocenione prace pisemne oraz inna dokumentacja oceniania ucznia. 7. Na miesiąc przed śródrocznym (rocznym) klasyfikacyjnym zebraniem rady pedagogicznej nauczyciel chemii informuje o przewidzianej dla ucznia ocenie niedostatecznej z przedmiotu. Informacja ta przekazywana jest rodzicom (opiekunom prawnym) pisemnie. 8. Na 3 dni przed śródrocznym (rocznym) klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciel chemii informuje uczniów o wystawionych ocenach z chemii. 9. O ocenach cząstkowych lub proponowanych klasyfikacyjnych informuje się rodziców (opiekunów prawnych) na zebraniach rodzicielskich, w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami (opiekunami prawnymi), i godzin kontaktu szkoła-dom.

6 VII. Ogólne kryteria oceniania z chemii. Ocenę celującą z chemii otrzymuje uczeń, który: - posiada znacznie wykraczające poza program nauczania, - potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela, - potrafi stosować w sytuacjach nietypowych (problemowych), - proponuje rozwiązania nietypowe, Umie formułować problemy i dokonywać analizy syntezy nowych zjawisk, - potrafi precyzyjnie rozumować posługując się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii, - potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy, - osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych lub wymagających wiedzy chemicznej, na szczeblu wyższym niż szkolny, - jest autorem pracy związanej z chemią o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych. Ocenę bardzo dobrą z chemii otrzymuje uczeń, który: - opanował w pełnym zakresie przewidziane programem, - potrafi stosować zdobytą wiedzę do rozwiązania problemów i zadań w nowych sytuacjach, - wykazuje dużą samodzielność i potrafi bez nauczyciela korzystać z różnych źródeł wiedzy, np. układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, - sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji, dociera także do innych, - potrafi planowac i bezpiecznie przeprowadzać eksperymenty chemiczne, - potrafi biegle pisać i samodzielnie uzgadniać równania reakcji chemicznych, - wykazuje się aktywna postawą w czasie lekcji, - bierze udział w konkursie chemicznym lub wymagającym wiedzy związanych z chemią, - potrafi poprawnie wykorzystać wiedzę przewidzianą programem pokrewnych przedmiotów przy analizowaniu przyczyn i skutków zjawisk przyrodniczych. Ocenę dobrą z chemii otrzymuje uczeń, który: - opanował w dużym zakresie określone programem, - poprawnie stosuje do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów, natomiast zadania o stopniu trudniejszym wykonuje przy pomocy nauczyciela, - potrafi korzystać ze wszystkich poznanych na lekcji źródeł informacji (układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice i inne), - potrafi bezpiecznie wykonywać doświadczenia chemiczne, - rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe o niewielkiej skali trudności, - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych, - jest aktywny w czasie lekcji.

7 Ocenę dostateczną z chemii otrzymuje uczeń, który: - opanował w podstawowym zakresie te określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia, - poprawnie stosuje do rozwiązywania z pomocą nauczyciela, typowych zadań teoretycznych lub praktycznych o niewielkim stopniu trudności, - potrafi korzystać, przy pomocy nauczyciela, z takich źródeł wiedzy, jak układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice, - z pomocą nauczyciela potrafi bezpiecznie wykonać doświadczenie chemiczne, - potrafi z pomocą nauczyciela pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych, - w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadowalającym. Ocenę dopuszczającą z chemii otrzymuje uczeń, który: - ma braki w opanowaniu określonych programem nauczania, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, - rozwiązuje z pomocą nauczyciela typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, - z pomocą nauczyciela potrafi bezpiecznie wykonywać bardzo proste eksperymenty chemiczne, pisać proste wzory chemiczne i równania chemiczne, - przejawia niesystematycznie pewne zaangażowanie w proces uczenia się. Ocenę niedostateczną z chemii otrzymuje uczeń, który: - nie opanował tych określonych programem, które są konieczne dla dalszego kształcenia, - nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, - nie zna symboliki chemicznej, - nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i najprostszych równań chemicznych nawet z pomocą nauczyciela, - nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi, Nie wykazuje zadawalającej aktywności poznawczej i chęci pracy.

8 Załącznik uzupełniający wymagania programowe na ocenę celującą i niedostateczną z chemii dla gimnazjum. Numer i tytuł działu. Ocena celująca. Ocena niedostateczna. I. Substancje chemiczne i ich przemiany. - posiada umiejętność przewidywania efektów reakcji chemicznej, - wskazuje substraty reakcji na podstawie obserwacji efektów reakcji chemicznej, - posiada umiejętność wykorzystania obliczeń z przekształceniami wzoru na gęstość, - rozwiązuje skomplikowane chemografy z zapisem słownym równań reakcji chemicznych, - analizuje związek między procesem utleniania i redukcji. II. Atom i cząsteczka. - przewiduje właściwości pierwiastków na podstawie jego położenia w układzie okresowym, - oblicza zawartość procentową izotopów na podstawie podanej masy atomowej pierwiastków i składu jąder poszczególnych izotopów danych pierwiastków, - oblicza masę atomowa pierwiastka na podstawie składu procentowego mieszaniny izotopów. III. Woda i roztwory wodne. - posiada umiejętność uzyskania różnych informacji o roztworach na podstawie wykresu rozpuszczalności, - oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zmieszanie roztworów o znanym stężeniu procentowym, - rozwiązuje trudniejsze zadania z wykorzystaniem stężenia procentowego, gęstości, - rozwiązuje zadania stosując regułę krzyżową

9 IV. Kwasy i wodorotlenki. - umiejętnie określa substancje na podstawie analizy chemografu, - określa wzór kwasu na podstawie znajomości masy cząsteczkowej kwasu i stosunku mas pierwiastków w tym kwasie, - wskazuje nazwy i wzory tlenków kwasowych tworzących różne kwasy, - wykonuje obliczenia trudniejsze z wykorzystaniem przekształcenia wzoru na gęstość w kwasach i zasadach, - rozwiązuje zadania trudne na obliczenie stężenia procentowego, masy cząsteczkowej w roztworach zasad i kwasów z określoną liczba cząsteczek wody przypadających na liczbę jonów. V. Sole. - identyfikuje substancje na podstawie podanego złożonego chemografu i pisze równania reakcji, - posiada umiejętność zaprojektowania doświadczenia pozwalającego otrzymać sól w sposób etapowy oraz pisze odpowiednie równania reakcji, - rozwiązuje trudne zadania na stężenie procentowe z wykorzystaniem reguły krzyżowej, - wykonuje obliczenia z solami uwodnionymi, - wykonuje obliczenia z wykorzystaniem mola. VI. Surowce i tworzywa pochodzenia mineralnego. VII. Węgiel i jego związki z wodorem. - posiada umiejętność pisania wzorów tlenkowych minerałów na podstawie składu pierwiastków, - potrafi zaprojektować doświadczenie pozwalające na identyfikacje minerałów, - oblicza zadania trudniejsze na stężenie procentowe hydratów. - określa wzory i nazwy węglowodorów na podstawie znajomości produktów spalania, - potrafi zapisać ogólne równanie reakcji spalania węglowodorów, - ustala wzór sumaryczny węglowodoru z danego szeregu homologicznego na podstawie liczby atomów wodoru w cz steczce.

10 VIII. Pochodne węglowodorów. IX. Związki chemiczne w żywieniu i życiu codziennym. - poda nazwę i wzór sumaryczny alkoholu, kwasu i estru, znając jego masę cząsteczkową, - napisze w formie cząsteczkowej i jonowej równanie reakcji kwasu karboksylowego z zasadą, kwasem nieorganicznym, solą nieorganiczną, - napisze wzory strukturalne i poda nazwy wszystkich możliwych estrów na podstawie danego wzoru sumarycznego, - potrafi napisać wzory strukturalne wszystkich możliwych aminokwasów na podstawie podanego wzoru. - rozwiązuje trudniejsze zadania z wykorzystaniem prawa zachowania masy i podaną wydajnością reakcji, - posiada umiejętność obliczania ilości spożywanych składników pokarmowych na podstawie znajomości składu chemicznego pokarmów, - rozwiązuje zadania na stężenie procentowe roztworu z określoną ilością cząsteczek wody, - ustali liczbę atomów pierwiastka w cząsteczce białka, cukru o określonej masie cząsteczkowej i procentowej zawartości danego pierwiastka.