Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

Transkrypt

1 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Procedura wyliczania i monitorowania dochodu w okresie trwałości w projektach Działania 13.1 Infrastruktura szkolnictwa wyższego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Infrastruktura szkolnictwa wyższego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko finansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżet państwa w ramach pomocy technicznej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

2 2 Spis treści: 1 Wstęp 5 2 Projekt generujący dochód 7 3 Procedura wyliczania i monitorowania dochodu Tryb informowania Instytucji Pośredniczącej o wysokości i źródłach kosztów operacyjnych oraz przychodów uzyskiwanych w projekcie Metodologia wyliczania dochodu Sposób wyliczania części dochodu podlegającej zwrotowi 14 4 Załącznik nr 1 Oświadczenie o dochodzie 17

3 3 Wykaz stosowanych skrótów i definicji Skróty: Działanie 13.1 POIiŚ Działanie 13.1 Infrastruktura szkolnictwa wyższego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko EFRR IP IP II, (IW) NCBR OPI POIiŚ Procedura Rozporządzenie 1083/2006 TFUE Umowa Wytyczne Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Instytucja Pośrednicząca Instytucja Pośrednicząca II stopnia (Instytucja Wdrażająca) Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Ośrodek Przetwarzania Informacji pełniący rolę IP II (IW) dla Działania 13.1 POIiŚ Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Procedura wyliczania i monitorowania dochodu w okresie trwałości w projektach Działania 13.1 Infrastruktura szkolnictwa wyższego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. Unii Europejskiej, OJ C 326, ) Wzór umowy o dofinansowanie dla sektora nauki Priorytet XIII, aktualny na dzień r., dostępny pod adresem: ny/wzorydokumentow.aspx#zakladka=2&strona=1 Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód z dnia 10 maja 2013 r. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dnia 21 czerwca 2011 r.

4 4 Definicje: Dochód różnica pomiędzy rzeczywistymi przychodami wygenerowanymi w okresie 5 lat po zakończeniu realizacji projektu a rzeczywistymi kosztami operacyjnymi projektu Koszt operacyjny Projekt generujący dochód Przychód mający charakter pieniężny wydatek ponoszony na bieżącą działalność, eksploatację i utrzymanie infrastruktury wytworzonej w ramach realizacji projektu projekt niepodlegający zasadom pomocy publicznej, współfinansowany z EFRR, którego koszt przekracza 1 mln Euro, dla którego rzeczywiste przychody wygenerowane w okresie 5 lat po zakończeniu realizacji projektu przewyższają rzeczywiste koszty operacyjne projektu opłata za korzystanie z wytworzonej w ramach projektu infrastruktury, ponoszona bezpośrednio przez korzystającego

5 5 1 Wstęp Niniejsza Procedura została sporządzona na podstawie umowy pomiędzy NCBR a KPMG Tax M. Michna Sp.k. z dnia r. NCBR pełni funkcję Instytucji Pośredniczącej we wdrażaniu Działania 13.1 POIiŚ. Projekty realizowane w ramach Działania 13.1 POIiŚ są potencjalnie projektami generującymi dochód, którego nie można oszacować z wyprzedzeniem (w momencie aplikowania o dofinansowanie). W związku z powyższym, zaistniała potrzeba sporządzenia procedury wyliczania i monitorowania dochodu generowanego w związku z realizacją projektów w ramach Działania 13.1 POIiŚ. Procedura jest skierowana do wszystkich beneficjentów Działania 13.1 POIiŚ i dotyczy monitorowania dochodu w okresie trwałości projektu. Procedura zawiera następujące elementy: 1. tryb informowania IP o wysokości i źródłach kosztów operacyjnych oraz przychodów uzyskiwanych w okresie trwałości projektu, 2. metodologię wyliczania dochodu oraz określenie jego części podlegającej zwrotowi, Procedura została sporządzona na podstawie następującej dokumentacji źródłowej: 1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko , wersja 3.0 zaakceptowana przez Komisję Europejską decyzją z 21 grudnia 2011 r. 2. Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko , wersja 3.14 z dnia 17 lipca 2013 r. 3. Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód z dnia 10 maja 2013 r. 4. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dnia 21 czerwca 2011 r. 5. Wytyczne w zakresie kontroli realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dnia 28 maja 2013 r. 6. Wytyczne w zakresie sprawozdawczości Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dnia 14 lutego 2012 r. 7. Zagadnienie zachowania trwałości projektu współfinansowanego z funduszy europejskich, marzec 2012 r. 8. Zalecenia Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko nr 2/2009 w prawie sposobu oceny ryzyka występowania w projektach w priorytecie XIII pomocy publicznej w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) oraz postępowania w takich sytuacjach, listopad 2009 r.

6 6 9. Wspólnotowe zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (2006/C323/01). 10. Przewodnik do analizy kosztów i korzyści projektów inwestycyjnych, Komisja Europejska 2008 r. Rozwiązania zawarte w Procedurze są zgodne z przepisami prawa krajowego i wspólnotowego, w tym z następującymi aktami prawnymi: 1. Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U j.t.). 2. Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U j.t.). 3. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U z późn. zm.). 4. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/ Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. 6. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych).

7 7 2 Projekt generujący dochód Projekt generujący dochód jest to jakikolwiek projekt współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego lub Fundusz Spójności, którego całkowity koszt przekracza Euro 1, obejmujący inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub, który pociąga za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług, dla której wartość bieżąca przychodów przewyższa wartość bieżącą kosztów operacyjnych 2. Ponadto, aby projekt został zakwalifikowany jako projekt generujący dochód, nie może podlegać zasadom pomocy publicznej. Celem projektów realizowanych w ramach Działania 13.1 POIiŚ jest rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich kształcących przede wszystkim specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii 3. Cel ten może być osiągnięty dzięki inwestycjom polegającym na budowie, rozbudowie i przebudowie infrastruktury szkół wyższych wraz z wyposażeniem w aparaturę dydaktyczno-badawczą wykorzystywaną w procesie kształcenia oraz inne nowoczesne rozwiązania 4. Aby projekt realizowany w ramach Działania 13.1 POIiŚ zakwalifikować jako projekt generujący dochód, korzystanie z powstałej infrastruktury musi podlegać opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających. W podrozdziale 3.2 podano przykłady opłat ponoszonych bezpośrednio przez korzystających oraz opłat, które nie spełniają tego warunku. Przesłanka dotycząca pochodzenia środków udzielanych w ramach dofinansowania jest spełniona w przypadku każdego projektu realizowanego przy wsparciu Działania 13.1 POIiŚ. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest współfinansowany ze środków finansowych Unii Europejskiej, w tym środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, przy czym dofinansowanie udzielane na projekty realizowane w ramach Działania 13.1 POIiŚ pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wszystkie projekty realizowane w ramach Działania 13.1 POIiŚ spełniają także przesłankę dotyczącą całkowitego kosztu projektu. Zgodnie z dokumentacją 5, w projektach realizowanych w ramach Działania 13.1 POIiŚ, co do zasady, nie występuje pomoc publiczna, co powoduje, że nie podlegają 1 W celu ustalenia, czy całkowity koszt projektu przekracza próg Euro, należy zastosować kurs wymiany EUR/PLN, stanowiący średnią arytmetyczną miesięcznych obrachunkowych kursów stosowanych przez Komisję Europejską z ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o dofinansowanie. Miesięczne obrachunkowe kursy wymiany są publikowane co miesiąc przez Komisję Europejską w mediach elektronicznych - euro/inforeuro_en.cfm. 2 Por. art. 55 Rozporządzenia 1083/ Zob. Szczegółowy Opis Priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko , wersja 3.14 z dnia 17 lipca 2013 r., str Ibidem, str Ibidem, str. 218.

8 8 zasadom pomocy publicznej w rozumieniu art. 87 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską (obecnie art. 107 TFUE). Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że zakwalifikowanie projektów realizowanych w ramach Działania 13.1 POIiŚ do projektów generujących dochód uzależnione jest od przesłanki dotyczącej ponoszenia opłat bezpośrednio przez korzystających z infrastruktury, gdyż pozostałe przesłanki są spełnione w przypadku każdego realizowanego projektu. Zgodnie z przepisami Rozporządzenia 1083/2006, rozróżnia się dwa rodzaje projektów generujących dochód: projekty, dla których istnieje możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem 6 ; Możliwość obiektywnego oszacowania dochodu w projekcie oznacza, że już na etapie aplikowania o dofinansowanie wnioskodawca jest w stanie określić popyt na produkty lub usługi dostarczane przez projekt oraz oszacować wysokość opłat, jakie wnioskodawca będzie pobierał za ich udostępnianie. W przypadku, gdy doświadczenie wynikające z realizacji podobnych projektów pozwala na oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem, poziom dofinansowania ustala się przy zastosowaniu metody luki w finansowaniu. Ustalenie poziomu dofinansowania przy zastosowaniu powyższej metody z jednej strony gwarantuje wystarczające zasoby na realizację projektu, z drugiej zaś pozwala uniknąć udzielenia wsparcia w wyższej wartości niż jest to konieczne. Na etapie przygotowania wniosku o dofinansowanie wystąpienie dochodu generowanego przez projekt sprawdza się porównując wartość bieżącą przychodów oraz wartość bieżącą kosztów operacyjnych. Jeśli wartość bieżąca przychodów z operacji jest większa niż wartość bieżąca kosztów operacji, skalkulowany przychód netto (zdyskontowany) należy powiększyć o zdyskontowaną wartość rezydualną 7. Otrzymana wartość jest dochodem wygenerowanym przez projekt. projekty, dla których obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem nie jest możliwe 8 do tej kategorii projektów należą projekty realizowane w ramach Działania 13.1 POIiŚ; Ubiegając się o dofinansowanie, wnioskodawca nie zawsze ma możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem. Może to być spowodowane niemożliwością oszacowania przychodów z projektu, kosztów operacyjnych 6 Por. art. 55 ust. 2 Rozporządzenia 1083/ Wartość rezydualna - wartość środków trwałych netto uzyskanych na etapie realizacji projektu lub w okresie jego eksploatacji, wynikająca z nakładów inwestycyjnych na realizację projektu oraz nakładów odtworzeniowych, ustalona na koniec ostatniego roku okresu odniesienia przyjętego do analizy. W przypadku, gdy budynki użyteczności publicznej będące przedmiotem projektu, m.in. uniwersytety będą wykorzystywane w tym samym celu po zakończeniu okresu odniesienia i nie ma możliwości potencjalnego osiągnięcia korzyści finansowej w wyniku sprzedaży obiektu, można przyjąć, że wartość rezydualna wynosi 0. 8 Por. art. 55 ust. 3 Rozporządzenia 1083/2006.

9 9 generowanych przez projekt lub obydwu wymienionych czynników. W takim przypadku wysokość dofinansowania dla projektu ustalana jest na poziomie maksymalnej stopy dofinansowania (dla Działania 13.1 POIiŚ wynosi ona 100%), z zastrzeżeniem, że dochód wygenerowany przez projekt zostanie zwrócony do właściwej instytucji (szczegóły omówiono w kolejnych rozdziałach Procedury). Jeżeli różnica pomiędzy rzeczywistymi przychodami wygenerowanymi w okresie 5 lat od zakończenia projektu a rzeczywistymi kosztami operacyjnymi jest dodatnia, projekt wygenerował dochód (przy spełnieniu pozostałych przesłanek). Ze względu na powyższe, beneficjenci zobowiązani są do monitorowania dochodu po zakończeniu realizacji projektu, w okresie jego trwałości. Procedurą monitorowania dochodu należy objąć każdy projekt realizowany w ramach Działania 13.1 POIiŚ.

10 10 3 Procedura wyliczania i monitorowania dochodu Żaden z projektów realizowanych w ramach Działania 13.1 POIiŚ nie został zakwalifikowany jako projekt dla którego istnieje możliwość obiektywnego oszacowania dochodu z wyprzedzeniem. W związku z powyższym, procedura monitorowania dochodów dotyczy projektów, dla których obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem nie jest możliwe i nie została ona zróżnicowana zgodnie z zapisami wytycznych 9. Angażując się w działalność, która umożliwia wygenerowanie przychodu beneficjenci powinni być świadomi, że działania te nie mogą naruszać interesów innych podmiotów funkcjonujących na rynku, a tym samym nie mogą nosić znamion nieuczciwej konkurencji w rozumieniu prawa zarówno wspólnotowego, jak i polskiego. 3.1 Tryb informowania Instytucji Pośredniczącej o wysokości i źródłach kosztów operacyjnych oraz przychodów uzyskiwanych w projekcie Realizując projekt generujący dochód (choćby potencjalnie), beneficjenci zobowiązani są do jego monitorowania. Powyższe wynika z faktu, iż w przypadku wygenerowania dochodu w okresie do 5 lat po zakończeniu realizacji inwestycji (nie później jednak niż przed przedłożeniem do Komisji Europejskiej dokumentów zamknięcia programu 10, w zależności od tego, który termin wypada jako pierwszy) należy go zwrócić proporcjonalnie do udziału wydatków kwalifikowalnych w nakładach inwestycyjnych oraz udziału współfinansowania z EFRR 11. Na etapie realizacji projektu informacja o uzyskanym dochodzie przekazywana jest przez beneficjenta wraz z wnioskiem o płatność 12 do OPI. Po zakończeniu realizacji projektu, beneficjent także jest zobowiązany do monitorowania osiągniętych efektów, w tym efektów finansowych 13 generowanych przez projekt w okresie 5 lat po zakończeniu jego realizacji. Obowiązek ten wynika z zapisów zawartej Umowy 14. Monitorowanie dochodu w okresie trwałości projektu (nie później jednak niż przed przedłożeniem do Komisji Europejskiej dokumentów zamknięcia POIiŚ) ma na celu dostarczenie informacji 9 Zob. Wytyczne, str Zgodnie z Podręcznikiem Wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, Wersja 3.0, strona polska musi przekazać do Komisji Europejskiej w terminie do 31 marca 2017 r. 11 Wytyczne, str Punkt 10 wniosku o płatność - Uzyskany dochód oraz odsetki narosłe od złożenia poprzedniego wniosku o płatność. 13 Efekty finansowe rozumiane jako wysokość kosztów operacyjnych oraz przychodów uzyskiwanych w projekcie. 14 Zob. 9 ust. 1 Umowy.

11 11 czy w związku z realizacją inwestycji pojawiły się przychody 15, które przewyższają koszty operacyjne funkcjonowania projektu. Informację o przychodach z projektu oraz kosztach operacyjnych projektu a także oświadczenie dotyczące podatku VAT, beneficjent zobowiązany jest przekazać do OPI wraz z raportem dotyczącym trwałości projektu w terminie do dnia 5 lutego każdego roku. Ponadto, w terminie do dnia 5 lutego, oświadczenie należy przesłać także do NCBR. Informację za ostatni rok trwałości projektu należy przedstawić w terminie do 60 dni od zakończenia okresu trwałości. Informacje należy przekazywać w formie oświadczenia stanowiącego Załącznik nr 1 do niniejszej Procedury. Poprawność kalkulacji oraz rzetelność w ujmowaniu kosztów i przychodów w trakcie realizacji projektu są weryfikowane m.in. podczas kontroli przeprowadzanej przez OPI na zakończenie jego realizacji. Możliwość generowania dochodu przez projekt jest weryfikowana także podczas kontroli trwałości projektu przeprowadzanej przez właściwą instytucję po zakończeniu realizacji projektu 16. Potwierdzenie, że projekt nie wygenerował dochodu, który nie został uwzględniony zgodnie z art. 55 ust. 3 Rozporządzenia nr 1083/2006 jest jednym z celów tego rodzaju kontroli 17, stanowiąc jej istotny element. 3.2 Metodologia wyliczania dochodu W przypadku projektów, dla których obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem nie jest możliwe, wygenerowany dochód oznacza różnicę pomiędzy rzeczywiście wygenerowanymi przychodami w okresie do 5 lat od zakończenia realizacji projektu a rzeczywiście poniesionymi kosztami operacyjnymi projektu. dochód generowany przez projekt = suma rzeczywistych przychodów suma rzeczywistych kosztów operacyjnych Powyższe wyliczenie powinno dotyczyć całego projektu, a nie każdego wygenerowanego przychodu oddzielnie. Kalkulacji dochodu należy więc dokonywać jednorazowo dla każdego okresu sprawozdawczego, po czym informację o wygenerowanym dochodzie, w formie oświadczenia, należy przekazać do OPI wraz z raportem dotyczącym trwałości projektu w terminie do dnia 5 lutego każdego roku. Ponadto, w terminie do dnia 5 lutego, oświadczenie należy przesłać także do NCBR. 15 Przychody w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia 1083/ Zob. Wytyczne w zakresie kontroli realizacji Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko z dnia 28 maja 2013 r., str Ibidem, str. 31.

12 12 Informację za ostatni rok trwałości projektu należy przedstawić w terminie do 60 dni od zakończenia okresu trwałości. Mając na względzie powyższe, monitorując dochód generowany przez projekt, należy rejestrować rzeczywiście wygenerowane przychody oraz rzeczywiste koszty operacyjne projektu w okresie do 5 lat po zakończeniu jego realizacji (nie później jednak niż przed przedłożeniem do Komisji Europejskiej dokumentów zamknięcia POIiŚ). Przychodem z projektu są opłaty za korzystanie z wytworzonej w ramach projektu infrastruktury ponoszone bezpośrednio przez korzystającego 18, np. opłaty za wynajem infrastruktury wytworzonej w ramach projektu, odpłatne prowadzenie badań na zakupionej infrastrukturze, odpłatności za specjalistyczne i wysokospecjalistyczne usługi diagnostyczne, rehabilitacyjne lub lecznicze, opłaty za studia prowadzone w trybie innym niż stacjonarny. Generowane przychody należy rejestrować w podziale na źródła pochodzenia oraz dokumentować za pomocą faktur, rachunków lub innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej. Ustalając opłatę za korzystanie z infrastruktury wytworzonej w ramach projektu należy pamiętać, że jej wysokość nie może zaburzać rynku. W przypadku określenia ceny usługi (produktu), która nie odpowiada wartościom rynkowym lub w przypadku nieodpłatnego użyczenia infrastruktury istnieje ryzyko wystąpienia pośredniej pomocy państwa udzielonej za pośrednictwem uczelni. W przypadku opłat pobieranych z tytułu udostępniania infrastruktury wytworzonej w ramach projektu konieczne jest ustalenie współczynnika, pozwalającego na proporcjonalne przyporządkowanie osiąganych przychodów do przychodów wygenerowanych przez projekt oraz przychodów niezwiązanych z realizacją projektu. Powyższe ma zastosowanie np. w przypadku pobierania opłat za studia prowadzone w trybie innym niż stacjonarny, gdy zajęcia odbywają się zarówno w salach powstałych dzięki dofinansowaniu jak i w części budynku, w której projekt nie jest realizowany. Współczynnik może zostać określony np. na podstawie ilości godzin zajęć odbywających się w ramach kierunku studiów w części dofinansowanej i poza nią. Nie są przychodem opłaty, które nie są ponoszone bezpośrednio przez korzystających, np. dotacja przyznana na każdego studenta (zarówno studiów I, II jak i III stopnia) przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Wpływy takie nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 55 ust. 1 Rozporządzenia 1083/2006. Transakcje pomiędzy jednostkami organizacyjnymi uczelni dotyczące np. udostępnienia powstałej infrastruktury nie są rozpatrywane w kategorii przychodu. Wynika to z faktu, że beneficjentem w Działaniu 13.1 POIiŚ jest uczelnia jako całość a nie poszczególny wydział (wydział, jako jednostka organizacyjna szkoły wyższej, nie posiada osobowości prawnej i nie może składać wniosku o dofinansowanie), a rozliczenie takich transakcji odbywa się za pomocą not księgowych. 18 Art. 55 ust. 1 Rozporządzenia 1083/2006.

13 13 Koszty operacyjne są to mające charakter pieniężny wydatki ponoszone na bieżącą działalność, eksploatację i utrzymanie infrastruktury wytworzonej w ramach realizacji projektu. Są to w szczególności 19 : koszty eksploatacji i utrzymania (np. wynagrodzenia pracowników, surowce, części zamienne, elektryczność, środki chemiczne), koszty administracyjne i ogólne, podatki dochodowe i inne podatki bezpośrednie, jeżeli stanowią rzeczywisty wydatek beneficjenta, koszty ochrony obiektu, koszty związane ze sprzedażą i dystrybucją. Kalkulując koszty operacyjne nie należy uwzględniać pozycji, które nie powodują rzeczywistego wydatku pieniężnego, nawet jeżeli pozycje takie są zazwyczaj wykazywane w bilansie lub rachunku zysków i start 20. W szczególności nie należy uwzględniać: kosztów amortyzacji, rezerw na nieprzewidziane wydatki, rezerw na przyszłe koszty zastąpienia, kosztów kapitałowych 21. Określając koszty operacyjne związane z funkcjonowaniem projektu należy pamiętać, że w przypadku kosztów ponoszonych w związku z funkcjonowaniem całego podmiotu konieczne jest ustalenie współczynnika rozliczania tych kosztów, pozwalającego na ich proporcjonalne przyporządkowanie do kosztów operacyjnych związanych z funkcjonowaniem. Istotne jest także, aby dokumentować ponoszenie kosztów operacyjnych za pomocą faktur, rachunków lub innych dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej. Szacując dochód należy pamiętać, że tzw. dochody incydentalne 22 np. dochód z tytułu sprzedaży drzew i krzewów wyciętych w trakcie prac budowlanych, dochód z tytułu urządzenia planu filmowego na placu budowy, dochód z tytułu zbycia materiałów pozostałych z rozbiórki, nie stanowią dochodów w rozumieniu Rozporządzenia 1083/2006, ponieważ nie są wynikiem działalności operacyjnej projektu 23. Dochody takie nie podlegają zasadom monitorowania opisanym w Procedurze. 19 Zob. Wytyczne, str Ibidem, str Ibidem, str Dochód incydentalny dochód występujący podczas realizacji projektu nie będący wynikiem działalności operacyjnej projektu. 23 Zob. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków, str. 46.

14 14 Po zakończeniu okresu trwałości projektu, na podstawie oświadczeń przekazywanych przez beneficjentów, Instytucja Pośrednicząca wylicza dochód wygenerowany przez projekt i, w przypadku jego wystąpienia, wzywa beneficjenta do zwrotu środków (przykładowe wyliczenie części dochodu podlegającej zwrotowi przedstawiono w kolejnym podrozdziale). 3.3 Sposób wyliczania części dochodu podlegającej zwrotowi Beneficjent, którego projekt wygenerował dochód (w okresie do 5 lat od zakończenia realizacji projektu) zobowiązany jest do jego zwrotu proporcjonalnie do udziału wydatków kwalifikowalnych w całkowitym koszcie projektu i proporcjonalnie do udziału współfinansowania w kosztach kwalifikowalnych oraz udziału współfinansowania z EFRR 24. W przypadku Działania 13.1 POIiŚ udział współfinansowania z EFRR wynosi 85% (pozostałe 15% pochodzi z budżetu państwa). Przykład 1: Na podstawie oświadczeń przedłożonych przez beneficjenta X wyliczono, że realizowany przez niego projekt wygenerował w zakończonym okresie trwałości dochód w wysokości PLN. Całkowity koszt realizacji projektu wynosił PLN, w tym: wydatki kwalifikowalne PLN co stanowi 88% kosztów projektu (22 mln/25mln * 100%) Wydatki niekwalifikowane PLN co stanowi 12% kosztów projektu (3mln/25mln * 100%) Dochód przyporządkowany do wydatków kwalifikowalnych : PLN * 88% = PLN Dochód należny do zwrotu (część dochodu odpowiadająca udziałowi współfinansowania z EFRR): PLN * 85% = PLN W związku z faktem, iż zwrot dotyczy części wygenerowanego dochodu, a nie przyznanego dofinansowania, środki będą przekazywane przez beneficjenta bez odsetek. Odsetki będą naliczane w przypadku, gdy beneficjent nie zwróci kwoty określonej w wezwaniu do zwrotu, w terminie wskazanym przez instytucję. 24 Zob. Wytyczne, str. 14.

15 15 Okres realizacji projektu Coroczna informacja składana w terminie do 5 lutego Informacja za ostatni rok trwałości składana w terminie do 60 dni od zakończenia okresu trwałości Zakończenie realizacji projektu Okres trwałości projektu Schemat 1: Monitorowanie dochodu w projekcie w okresie trwałości

16 16 Projekt, dla którego obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem nie jest możliwe Monitorowanie przychodu zgodnie z Procedurą Czy został wygenerowany dochód? Kalkulacja dochodu Tak Czy został wygenerowany przychód w danym okresie sprawozdawczym? Tak Zsumowanie dochodu od początku realizacji Nie Nie Ponowne sprawdzenie przychodu w kolejnym okresie sprawozdawczym Nie Czy skumulowany dochód>0? Nie Czy jest to ostatni rok okresu trwałości? Tak Tak Projekt jest projektem generującym dochód; dochód należy zwrócić zgodnie z Procedurą Projekt nie jest projektem generującym dochód Schemat 2: Procedura monitorowania dochodu

17 17 4 Załącznik nr 1 Oświadczenie o dochodzie... nazwa beneficjenta, dn... miejscowość, data... tytuł projektu... numer projektu OŚWIADCZENIE Oświadczam, że w okresie sprawozdawczym od do.w związku z realizacją projektu: 1. Wygenerowano przychody według źródeł pochodzenia w wysokości a) b) c) Źródło przychodu Razem: Wartość (PLN) 2. Poniesiono koszty operacyjne w wysokości a) b) c) Kategoria kosztów Razem: Wartość (PLN) 3. Uzyskano dochód 25 w wysokości.. PLN. 4. Łączny dochód narastająco wynosi PLN.. podpis i pieczęć osoby umocowanej do reprezentowania beneficjenta 25 Różnica pomiędzy sumą przychodów i sumą kosztów.