Zalecenia PIC dotyczący specyfikacji składników żywieniowych i żywienia świń PIC Rozród. Wprowadzenie. Spis treści. System szacowania energii 1

Transkrypt

1 Zalecenia PIC dotyczący specyfikacji składników żywieniowych i żywienia świń PIC Rozród Wprowadzenie Niniejsza publikacja zawiera zalecenia dotyczące składników żywieniowych oraz wytyczne dotyczące żywienia, które pomogą w osiągnięciu odpowiedniego wskaźnika rozrodu w stadach wykorzystujących genetykę PIC. Zalecenia oparte są przede wszystkim na opublikowanych badaniach, badaniach własnych PIC oraz badaniach prowadzonych na Uniwersytecie Missouri i przez firmę Ajinimoto Heartland na produktach handlowych PIC. Specyfikacje składników żywieniowych zostały potwierdzone w warunkach fermowych. Spis treści Strona System szacowania energii 1 Dostosowywanie paszy do wzorca standaryzowanej strawności jelitowej aminokwasów 1 Loszki Camborough zalecenia dotyczące rozwoju 2 Zalecenia dotyczące loch Camborough 4 - Najważniejsze etapy w żywieniu loch 4 - Dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze i zalecenia żywieniowe w czasie ciąży 6 - Dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze i zalecenia żywieniowe w czasie laktacji 8 Zalecenia dotyczące knurów rozpłodowych 10 Dodatkowe wskaźniki dotyczące witamin i pierwiastków śladowych 12 Bibliografia 13

2 Systemy szacowania energii 1 W poszczególnych krajach wykorzystuje się różne systemy szacowania energii. Podstawowy system wykorzystywany w niniejszej publikacji to system szacowania energii metabolicznej (EM) zgodnie z normami NRC. Przedstawione poniżej przeliczenia mają charakter orientacyjny, gdyż nie można wykluczyć różnic w zakresie przyswajalności oraz kombinacji składników w poszczególnych dietach. Tabela 1 Współczynniki przeliczeniowe energii (EM energia metaboliczna; ES energia strawna; EN energia netto; JP jednostka paszowa) Mcal = Kcal / 1000 Kcal = MCal x 1000 MJ = Mcal x 4,184 Mcal = MJ / 4,184 ES = EM / 0,96 EM = ES x 0,96 EN = EM x 0,74 EM = EN / 0,74 JP = 12,6MJ EM = 3020 Kcal EM JP = 9,3MJ EN = 2220 Kcal EN Należy pamiętać, że proponowane współczynniki przeliczeniowe mogą być różne w poszczególnych krajach, a nawet różnić się w obrębie danego kraju w zależności od stosowanych diet. Dostosowywanie paszy do wzorca standaryzowanej strawności jelitowej aminokwasów Mając na względzie uzyskanie optymalnych wskaźników hodowlanych należy zapewnić, aby wszystkie aminokwasy były podawane w ilościach równych lub przekraczających wymagane wartości. NRC określiła w 1998 r. idealny bilans aminokwasów w odniesieniu do każdej fazy fizjologicznej. Wartości wskazane przez NRC w 1998 r. posłużyły jako podstawa dla zaleceń PIC dotyczących świń, wprowadzono jednak pewne zmiany w oparciu o wyniki przeprowadzonych ostatnio badań z wykorzystaniem materiału genetycznego PIC, zamieszczonych na stronie internetowej Ajinomoto Heartland, w Journal of Animal Science i na uniwersyteckich stronach internetowych. Są one zazwyczaj wyrażone w stosunku do dawki lizyny, gdyż aminokwas ten jest najprawdopodobniej pierwszym czynnikiem ograniczającym w diecie. Z racji iż aminokwasy będące składnikami diety różnią się pod względem przyswajalności, przy dokładnym opracowywaniu diet bardziej złożonych niż diety oparte na kukurydzy i śrucie sojowej preferowane są wartości odnoszące się do aminokwasów strawnych jelitowo. W niniejszym poradniku określono taki wymóg dotyczący lizyny strawnej jelitowo, który jest zadowalający w przypadku mieszanek kukurydziano-sojowych. Sugerowane proporcje aminokwasów podawanych w paszy w każdej z faz są następujące: Tabela 2 Idealny wzorzec dla stada hodowlanego w oparciu o receptury zawierające aminokwasy strawne jelitowo a,b Ciąża c Laktacja d Aminokwas Loszki Stado Loszki Stado Knury rozpłodowe Lizyna Metionina + cysteina Treonina Tryptofan

3 Walina Izoleucyna a Dawkę lizyny ustalono na poziomie równym 100%, natomiast dawki pozostałych aminokwasów wyrażono jako b c procent zawartości lizyny. Proporcje są właściwe, JEŻELI odnoszą się do aminokwasów strawnych jelitowo (w oparciu o mieszanki kukurydziano-sojowe), co sugeruje się w odniesieniu do bardziej złożonych diet. Założenie: Loszki masa ciała 135 kg w czasie gotowości do rozrodu i przyrost masy w okresie ciąży o 35 kg netto Lochy 180 kg masy ciała w czasie gotowości do rozrodu i przyrost masy w okresie ciąży o 10 kg netto d Założenie: 175 kg masy ciała po wyproszeniu, utrata masy o 10 kg i wzrost miotu na poziomie g/dzień. 2

4 Loszki Camborough zalecenia dotyczące rozwoju 3 Żywienie loszek w okresie rozwoju ma istotny wpływ na początkowe, jak również utrzymujące się przez całe życie, wskaźniki hodowlane samic. Rozwój loszek i zarządzanie nimi rozpoczyna się na wczesnym etapie ich życia i trwa aż do zakończenia pierwszej laktacji. Zagadnienie to omówili Boyd i Williams na konferencji w Banff w 2008 r. Poniżej zamieszczono zalecane cele w zakresie wzrostu loszek w okresie rozwoju oraz masy ciała. Od narodzin do pierwszego krycia (od 1,5 do 135 kg masy ciała) dzienne przyrosty od 635 do 680 gramów/dzień. Masa ciała przy pierwszym kryciu powinna wynosić co najmniej 135 kg (wiek 210 dni) Wymagania dotyczące składników odżywczych w okresie rozwoju zamieszczono w tabeli 3. Wymagania opracowano w taki sposób, aby zaspokoić zapotrzebowanie na składniki odżywcze niezbędne dla właściwego wzrostu, a nie w celu maksymalnego zwiększenia średniego przyrostu dziennego (co byłoby celem tuczowego programu żywieniowego). Wymagania w zakresie witamin i pierwiastków śladowych są wyższe niż w przypadku zaleceń tuczowych, gdyż celem jest przygotowanie loszek do rozrodu. Zalecane wartości przedstawiono w sekcji poświęconej dodatkowym wskaźnikom dotyczącym witamin i pierwiastków śladowych. Tabela 3 Zalecenia PIC dotyczące składników odżywczych w okresie rozwoju loszek a Zakres masy, kg Składnik odżywczy Jednostka EM Mcal/kg Lizyna strawna jelitowo b % 1,12 0,95 0,80 0,70 0,62 Wapń % 0,80 0,80 0,80 0,80 0,80 Fosfor przyswajalny c % 0,35 0,35 0,40 0,40 0,40 Fosfor strawny c % 0,27 0,27 0,30 0,30 0,30 a Ilości wyrażono jako stężenie w kilogramie kompletnej diety. Zalecane wartości należy dostosować do lokalnych przepisów prawnych. b Dawki lizyny podano jako podstawę normalnych proporcji chude : tłuste c Wartości dotyczące fosforu przyswajalnego (P ogólny fosforan inozytolu) określono na podstawie diet opracowanych bez stosowania fitazy jako dodatku. P strawny określono jako (P pobrany P wydalony z kałem) / P pobrany. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu fitazy w dietach dla zwierząt reprodukcyjnych, zwłaszcza gdy pasza jest poddawana obróbce cieplnej. Przy zastosowaniu fitazy można zmniejszyć ilość P strawnego o 0,08% i Ca o 0,1. Pozostałe składniki odżywcze to składniki najbardziej związane z prawidłowym rozwojem kości.

5 4 Tabela 4 Krzywa wzrostu loszek w okresie rozwoju a Dieta Wiek, dni Masa, kg EM, Kcal/dzień Lizyna strawna, g/dzień Pobór paszy b, kg/dzień Loszka dorastające ,3 1,37 Loszka dorastające ,9 1,51 Loszka dorastające ,5 1,63 Loszka dorastające ,6 1,75 Loszka dorastające ,6 1,85 Loszka dorastające ,4 1,94 Loszka w końcowym etapie ,2 2,02 Loszka w końcowym etapie ,8 2,10 Loszka w końcowym etapie ,3 2,16 Loszka w końcowym etapie ,7 2,21 Loszka w końcowym etapie ,8 2,26 Loszka w końcowym etapie ,1 2,30 Loszka w końcowym etapie ,4 2,34 a Należy interpretować jako punkt początkowy w warunkach dobrego stanu zdrowia i neutralnej temperatury. b Zmiany w zakresie poboru w zależności od warunków panujących na fermie (zdrowie, temperatura, zagęszczenie,...). Uwaga: Cele w odniesieniu do pierwszego krycia to masa 135 kg, jedna zarejestrowana ruja i wiek ok. 210 dni. Aby loszki mogły się prawidłowo rozwijać, należy osiągnąć wskazane cele. W zależności od warunków otoczenia, zagęszczenia loszek, stanu zdrowia, itd. niezbędne będzie odpowiednie dostosowanie żywienia (dot. zwłaszcza energii i aminokwasów). Dostosowania będą różne u poszczególnych producentów w zależności od fazy rozwoju loszek.

6 Zalecenia dotyczące loch Camborough 5 Przytoczone poniżej zalecenia oparte są o żywienie stosowane w budynkach z systemami utrzymania kontroli warunków środowiska. W przypadku loch temperatura w strefie termoneutralnej wynosi 16-22ºC. W związku z tym podawane ilości paszy powinno się w razie potrzeby dostosować w taki sposób, aby sprostać wyzwaniom związanym z żywieniem loch hodowanych w warunkach temperaturowych innych niż wymienione powyżej. Należy pamiętać, że na każdy stopień Celsjusza poniżej temperatury w strefie komfortu dojrzała locha w systemie utrzymania grupowego potrzebuje dodatkowych 150 Kcal EM/dzień, co przekłada się na 50 gramów/dzień paszy dla loch ciężarnych. Z punktu widzenia zarządzania żywieniem, gdy lochy utrzymywane są w systemie grupowym, niezbędne jest rozważenie następujących kwestii: Przeszkolenie loszek w celu przyzwyczajenia ich do stosowanego na fermie systemu utrzymania grupowego przed pierwszym kryciem. Agresywność związana z ustalaniem hierarchii jest bardzo nasilona w ciągu pierwszych 24 godzin. Ulega ona osłabieniu w ciągu pierwszego tygodnia, po czym hierarchia jest właściwie ustalona. Zmniejszenie do minimum stresu socjalnego i żywieniowego. o o Oddzielenie loszek od dojrzałych loch. Oddzielenie od grupy głównej loch usytuowanych nisko w hierarchii i niemających dostatecznego dostępu do paszy i wody. o Nie należy ograniczać ilości paszy i wody przez co najmniej 3 dni po wymieszaniu loch / loszek. Radzimy zapoznać się z naszym poradnikiem dotyczącym taśmy zoometrycznej PIC do pomiaru masy ciała, który pomoże w oszacowaniu w praktyczny sposób masy ciała i dokonaniu punktowej oceny kondycji ciała metodą wizualną lub tzw. metodą kostek dłoni. Tabela 5 Najważniejsze etapy w żywieniu loch Najważniejszy etap Ilość, kg/dzień a Typ paszy Kcal EM/dzień Loszki przed kryciem Pełna dawka paszy Ciąża Ciąża: dzień 0 do dnia 28 po kryciu 2,5 Ciąża 7325 Chude lochy 3,0 Ciąża 8790 Loszki 2,0 Ciąża 5860 Ciąża: od dnia 29 do dnia 90 b 2,0 Ciąża 5860 Chude lochy 3,0 Ciąża 8790 Tłuste lochy 1,8 Ciąża 5127 Loszki 2,0 Ciąża 5860 Ciąża: od dnia 90 do dnia 114 c 3,0 Ciąża 8790 Tłuste lochy 1,8 Ciąża 5127 Loszki 3,5 Ciąża Przed wyproszeniem: 2 4 dni 2,72 1,89 Laktacja Laktacja: od dnia 1 do odsadzenia Pełna dawka paszy d Laktacja Od odsadzenia do krycia Pełna dawka paszy Ciąża/Laktacja f a Przy założeniu 2900 Kcal EM/kg w przypadku diety podawanej w czasie ciąży i 3230 Kcal EM/kg w przypadku diety laktacyjnej. b Celem jest odbudowanie rezerw ciała (tłuszcz, białko, składniki mineralne zawarte w kościach) do 28. dnia ciąży. c Średni czas trwania ciąży: 116 dni. d Podawanie pełnej dawki paszy lub instalowanie automatów paszowych w okresie laktacji staje się coraz bardziej powszechne. Dzięki temu samica w okresie laktacji ma dostęp do paszy przez 24 godziny na dobę. W przypadku samicy w okresie laktacji nie powinno się stosować żadnych ograniczeń. Dopóki kondycja ciała w czasie ciąży jest w normie, samice będą pobierać paszę do woli bez zmniejszenia pobierania paszy w późniejszym okresie laktacji.

7 f W miarę możliwości lochę po odsadzeniu należy karmić 2 do 3 razy dziennie; ciężarną lochę można karmić 1 lub 2 razy dziennie. 6 Dzieląc dzienne wymagania dotyczące energii i składników odżywczych przez dzienną ilość paszy spożytej (laktacja) lub podanej (ciąża zwrócić uwagę czy została pobrana - zjedzona), można dostosować optymalną zawartość energii i składników odżywczych w diecie i tym samym lepiej zaspokoić potrzeby zwierząt.

8 Żywienie loch PIC w celu zapewnienia optymalnych wskaźników produkcyjnych wymaga zastosowania jednej diety dla samic ciężarnych i jednej lub w miarę możliwości dwóch diet laktacyjnych. Żywienie ciężarnych loch wymaga podawania (sprawdzić pobranie) odpowiednich ilości paszy, tak by zaspokoić potrzeby energetyczne, a następnie dostosowania poziomu składników odżywczych do podawanych ilości paszy w celu zaspokojenia dziennego zapotrzebowania na składniki odżywcze ( w g/dzień). Samice są szczególnie wymagające w okresie laktacji, kiedy to niezbędne jest podawanie pełnej dawki paszy począwszy od dnia 1 po wyproszeniu w celu zmniejszenia do minimum negatywnego bilansu. Dzięki prowadzonym przez PIC badaniom udowodniono, że płodne loszki i lochy PIC wytwarzają duże ilości mleka, w związku z czym powinno im się podawać wspomniane ulepszone diety (Boyd i wsp., 2000). Loszki w czasie laktacji są karmione bardziej intensywnie niż lochy. Typowa dieta laktacyjna jest nieodpowiednia dla loszek, dlatego też w razie możliwości zalecana jest druga dieta, zwłaszcza w przypadku ferm w fazie rozruchu z samymi loszkami oraz ferm z systemem rozdziału loch wg wyproszeń. Najważniejsza różnica między dietą dla loszek lub dietą laktacyjną przy 1. wyproszeniu a dietą dla starszych loch dotyczy ilości strawnej lizyny w diecie. W sytuacji, gdy jest możliwość zastosowania programów żywienia w warunkach rozdziału loch wg wyproszeń, w grę wchodzą także oszczędności w kosztach. W okresie laktacji należy rozważyć zarządzanie żywieniem oraz projektowanie żywienia z uwzględnieniem sytuacji związanych ze stresem cieplnym (jest to istotne zwłaszcza w południowej części Europy). Kwestie zarządcze związane z żywieniem do rozważenia: zwiększenie liczby odpasów w ciągu dnia, skoncentrowanie żywienia w chłodniejszych porach dnia/nocy, zapewnienie przez cały czas swobodnego dostępu do świeżej wody w wystarczającej ilości i odpowiedniej jakości. Modulacje w zakresie żywienia do rozważenia: zmniejszenie ilości białka nieoczyszczonego oraz zwiększone wykorzystanie syntetycznych aminokwasów, zwiększenie ilości energii (zastąpienie błonnika i nieoczyszczonego białka uzupełniającym tłuszczem) oraz gęstości odżywczej (witaminy, składniki mineralne...). Naszym zdaniem bardziej korzystne dla loch jest zapewnienie optymalnego żywienia w okresie laktacji, maksymalne zwiększenie poboru energii i składników odżywczych oraz zmniejszenie do minimum negatywnego bilansu składników odżywczych, niż opieranie się na wyczerpywaniu (laktacja) i późniejszym odbudowywaniu (ciąża) rezerw ciała. Strategia ta ma sens nie tylko z biologicznego, ale i ekonomicznego i wydajnościowego punktu widzenia. Tabela 6 Cele w zakresie wydajności paszy w żywieniu loch Czas trwania laktacji 21 dni a 28 dni b Kg paszy dla loch / odsadzone prosię Mcal EM paszy dla loch / odsadzone prosię Kg paszy dla loch / kg miotu 5,66 5,21 Mcal EM paszy dla loch / kg miotu a Przy założeniu liczby 30 odsadzonych prosiąt na lochę w ciągu roku przy całkowitej masie miotu wynoszącej 190 kg. b Przy założeniu liczby 28,77 odsadzonych prosiąt na lochę w ciągu roku przy całkowitej masie miotu wynoszącej 230 kg. 7

9 Dzienne zapotrzebowanie na składniki żywieniowe i zalecenia dietetyczne w okresie ciąży 8 Specyfikacje składników żywieniowych w odniesieniu do ciąży zamieszczono w tabeli 7. Specyfikacje dotyczące stad stanowią wypadkową potrzeb loszek i starszych loch. Loszkom należy podawać 2 kg paszy dziennie do 90. dnia ciąży, następnie zwiększyć ilość paszy do 3,5 kg dziennie, co umożliwi znaczny wzrost w ramach przygotowania do obciążeń związanych z pierwszą laktacją. Tabela 7 Zalecenia dotyczące ciężarnych loszek i loch PIC a Składnik odżywczy Jednostka Loszki Stado EM Kcal/kg EM Kcal/dzień (0 28) EM Kcal/dzień (28 90) EM Kcal/dzień (90 115) Wapń % 0,85 0,85 Fosfor przyswajalny b % 0,4 0,4 Fosfor strawny b % 0,3 0,3 Surowy błonnik % Sód % 0,19 0,19 Maks. włączenie do diety L-lizyny % 0,25 0,25 Średnie pobranie paszy c kg 2,32 2,32 Lizyna strawna jelitowo d % 0,56 0,56 dzień 0 90 gramów/dzień dzień gramów/dzień a Zalecane wartości należy dostosować do lokalnych przepisów prawnych. b Wartości dotyczące fosforu przyswajalnego (P ogólny fosforan inozytolu) określono na podstawie diet opracowanych bez stosowania fitazy jako dodatku. P strawny określono jako (P pobrany P wydalony z kałem) / P pobrany. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu fitazy w dietach dla zwierząt reprodukcyjnych, zwłaszcza gdy pasza jest poddawana obróbce cieplnej. Przy zastosowaniu fitazy (500 FTU jednostek fitazy w przypadku paszy poddanej obróbce cieplnej) można zmniejszyć ilość P strawnego o 0,08% i Ca o 0,1. c Średnio dla ciąży trwającej 116 dni. d Usry i wsp., Należy opracować w celu dostosowania do dawek jelitowo strawnej lizyny. Dawkę lizyny strawnej jelitowo w ilości 0,56% określono na podstawie średniego poboru w ilości 2,34 kg dziennie. Zwiększenie ilości paszy w późniejszym okresie ciąży W 90 dniu ciąży ilość podawanej paszy należy zwiększyć do ilości podawanej loszkom i lochom o normalnej kondycji ciała, tak by wspomagać rozwój płodów podczas ostatnich 3 tygodni ciąży. Ilość danych na ten temat jest ograniczona. Soto i wsp. (2011) ustalili wzrost masy prosiąt urodzonych w miotach loszek po zwiększeniu ilości pobranej paszy począwszy od dnia 100, przy czym w miotach loch nie stwierdzono poprawy.

10 9

11 Tabela 8 Skutki zwiększenia ilości paszy w późniejszym okresie ciąży u loszek 10 Zwiększenie ilości paszy w dniu 100, kg Wartość P Masa prosiąt po urodzeniu, kg 1,31 1,39 1,44 0,0001 Całkowita liczba urodzonych 12,24 12,40 12,96 0,81 Poprawa sytości u loch w ciąży przy użyciu błonnika Ponieważ pobór paszy jest w czasie ciąży ograniczony, a także mając na uwadze zapobieganie nadmiernemu przyrostowi masy ciała, często stosuje się składniki o wysokiej zawartości nierozpuszczalnych komponentów nieskrobiowych w ilości 15-40% diety. Najbardziej odpowiednie są dawki NDF (neutralnego detergentowego błonnika) przekraczające 20%. Prowadzi to do zwiększenia sytości oraz przeniesienia części procesów trawiennych do kątnicy, w wyniku czego powstają lotne kwasy tłuszczowe. Poniżej przedstawiono przykładową dietę podawaną w okresie ciąży, opracowaną w celu osiągnięcia dawki lizyny strawnej jelitowo wynoszącej 0,56%. Zaleca się wykorzystanie błonnika, przy czym w poniższym przykładzie użyto otrąb pszennych i wysłodków z buraków cukrowych; inne przykładowe składniki zawierające błonnik to m. in. DDGS, susz z lucerny, łuska z owsa i poekstrakcyjna śruta słonecznikowa. Tabela 9 Przykładowa dieta PIC w okresie ciąży Skład Procent Pszenica (11,2% białka surowego) 30,00 Otręby pszenne (20% skrobi) 15,00 Wysłodki z buraków cukrowych 15,00 Jęczmień (11,3% białka surowego) 13,88 Śruta sojowa (47% białka surowego) 12,15 Kukurydza 9,57 Kreda 1,57 Tłuszcz 1,00 Fosforan jednowapniowy 0,95 Sól 0,45 Witaminy i pierwiastki śladowe + cholina + Fitasa 0,40 L-lizyna 0,03 Łącznie 100,00

12 Dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze i zalecenia dietetyczne w czasie laktacji Specyfikacje składników odżywczych przedstawiono w tabeli 10. Dzienny pobór EM stanowi wielokrotność przewidywanego dziennego poboru paszy (w oparciu o pobory osiągnięte w komercyjnych fermach loch) oraz zawartości EM w przykładowej diecie przedstawionej w tabeli 11. Dawkę lizyny podawanej loszkom określono na podstawie badań PIC, mających na celu zoptymalizowanie wielkości drugiego miotu (21-dniowa laktacja). Zaleca się podawanie dwóch diet laktacyjnych przy uzupełnianiu stanu jednostek, przy czym powinno się je rozważyć przy projektowaniu nowych jednostek. Jedna dieta dla całego stada doprowadzi do zwiększonej utraty białka u loszek, co może skutkować tym, że wielkość drugiego miotu zmniejszy się lub pozostanie na tym samym poziomie. W okresie laktacji celem jest odsadzenie prosiąt o łącznej masie 190 kg od lochy rocznie zostanie on osiągnięty poprzez przestrzeganie specyfikacji składników odżywczych oraz współpracę z grupą Służb Technicznych PIC. Tabela 10 Zalecenia dotyczące loszek i loch PIC w okresie laktacji 11 Składnik odżywczy Jednostka Loszki Lochy Stado Utrata masy ciała netto b % < 10 < 10 < 10 Maks. utrata tłuszczu b mm Wzrost miotu b gramów/dzień EM Kcal/kg Średni pobór paszy c (21 dni laktacji) kg/dzień 5,90 6,85 6,56 Średni pobór EM c (21 dni laktacji) Kcal/dzień Średni pobór paszy (28 dni laktacji) kg/dzień 6,84 7,75 7,48 Średni pobór EM (28 dni laktacji) Kcal/dzień Lizyna strawna jelitowo d (21 dni laktacji) gramów/dzień Lizyna strawna jelitowo % 1,05 0,92 0,96 Wapń % 0,85 0,85 0,85 Fosfor przyswajalny e % 0,4 0,4 0,4 Fosfor strawny e % 0,33 0,33 0,33 Sód % 0,19 0,19 0,19 Maks. włączenie do diety L-lizyny df % 0,45 0,45 0,45 a Zalecane wartości należy dostosować do lokalnych przepisów prawnych. b Badania własne PIC. c Średni pobór paszy w trwającym 21 dni okresie laktacji, a nie osiągnięty pobór maksymalny w tym okresie. d Należy włączyć do diety L-treoninę, aby utrzymać w razie potrzeby współczynnik 64%. e Wartości dotyczące fosforu przyswajalnego (P ogólny fosforan inozytolu) określono na podstawie diet opracowanych bez stosowania fitazy jako dodatku. P strawny określono jako (P pobrany P wydalony z kałem) / P pobrany. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu fitazy w dietach dla zwierząt reprodukcyjnych, zwłaszcza gdy pasza jest poddawana obróbce cieplnej. Przy zastosowaniu fitazy (500 FTU jednostek fitazy w przypadku paszy poddanej obróbce cieplnej) można zmniejszyć ilość P strawnego o 0,08% i Ca o 0,1. f Greiner i wsp., 2010 i Jak różnią się wymagania dotyczące lizyny strawnej jelitowo przy poszczególnych wyproszeniach?

13 Srichana i wsp. (2006) oraz Greiner i wsp. (2009, 2010) wykazali na przykładzie loch PIC Camborough, że dawka lizyny strawnej jelitowo w okresie laktacji, wyrażona w gramach na dzień, jest zbliżona w przypadku każdego wyproszenia (60 do 63 gramów/dzień). Dlatego też musi być znany pobór paszy, aby można było wyliczyć procent lizyny strawnej jelitowo w diecie laktacyjnej. Na przykład: Średni pobór 5,60 kg wymaga 1,12%. Średni pobór 6,00 kg wymaga 1,05%. Średni pobór 6,60 kg wymaga 0,95%. 12 1,15 1,10 Wymaganie dot. lizyny strawnej jelitowo (%) 1,05 1,00 0,95 0,90 0,85 5,60 6,00 6,60 Pobór paszy (kg) Rysunek 1 Wymagania dotyczące zawartości w paszy lizyny strawnej jelitowo w przypadku różnego pobrania paszy przez lochy PIC w okresie laktacji Poniżej przedstawiono przykładową dietę dla loch PIC, opracowaną w celu osiągnięcia dawki lizyny strawnej jelitowo wynoszącej 0,96%. Tabela 11 Przykładowa dieta laktacyjna PIC Skład Procent Pszenica (11,2% białka surowego) 30,00 Kukurydza 21,67 Śruta sojowa (47% białka surowego) 19,72 Otręby pszenne (20% skrobi) 8,23 Jęczmień (11,3 białka surowego) 5,00 Wysłodki z buraków cukrowych 5,00 Tłuszcz 3,74 Soja pełnotłusta, prażona 3,00 Kreda 1,31 Fosforan jednowapniowy 1,10 Sól 0,45

14 Witaminy i pierwiastki śladowe + cholina + fitaza 0,40 L-lizyna 0,30 L-treonina 0,08 13 Łącznie 100,00

15 Zalecenia dotyczące knurów rozpłodowych 14 Zapotrzebowanie na energię niezbędną do utrzymania kondycji ciała bez uszczerbku dla produkcji nasienia wyliczono i potwierdzono w stacjach inseminacyjnych. Przy podanych dawkach składników żywieniowych typowy pobór paszy wynosi od 2,5 do 2,7 kg. Istnieje bardzo niewiele danych, na których można by oprzeć zalecenia żywieniowe. Są one wykorzystywane przez PIC, jednak podajemy je wyłącznie w celach orientacyjnych. Dawki energii i aminokwasów określono w oparciu o ograniczone badania uniwersyteckie. Tabela 12 Minimalne dawki paszy w odniesieniu do masy ciała knurów a Masa ciała EM ogółem Pasza kg Kcal/dzień kg/dzień , , , , ,10 a EM/kg. Przy założeniu 20ºC temperatury otoczenia i poziomie energii zawartej w paszy wynoszącej 3080 Kcal Przyrost dzienny, kg/dzień 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Knury PIC Wiek (w miesiącach) Rysunek 2 Tempo wzrostu knurów użytkowanych rozpłodowo

16 15 Tabela 13 Minimalne zalecenia dietetyczne dotyczące knurów rozpłodowych a Składnik odżywczy Jednostka ES (NRC) Kcal/kg 3080 Białko % 16 Błonnik % 4,5-6,0 Lizyna SID b % 0,62 Wapń % 0,8 Fosfor przyswajalny c % 0,4 Fosfor strawny c % 0,33 Sód % 0,19 Kwas linolowy % 1,9 a Zalecane wartości należy dostosować do lokalnych przepisów prawnych. Ilość / kg kompletnej diety. Specyfikacje podano w sekcji dotyczącej witamin i pierwiastków śladowych. b SID = strawna jelitowo. c Wartości dotyczące fosforu przyswajalnego (P ogólny fosforan inozytolu) określono na podstawie diet opracowanych bez stosowania fitazy jako dodatku. P strawny określono jako (P pobrany P wydalony z kałem) / P pobrany. Należy zachować ostrożność przy stosowaniu fitazy w dietach dla zwierząt reprodukcyjnych, zwłaszcza gdy pasza jest poddawana obróbce cieplnej. Przy zastosowaniu fitazy (500 FTU jednostek fitazy w przypadku paszy poddanej obróbce cieplnej) można zmniejszyć ilość P strawnego o 0,08% i Ca o 0,1. Zawartość witamin i pierwiastków śladowych dla wszystkich faz produkcji, w tym dla knurów rozpłodowych, przedstawiono w ostatniej części niniejszego opracowania. Źródła organicznych substancji mineralnych zalecane są zwłaszcza w odniesieniu do selenu, miedzi, cynku i manganu. Tabela 14 Przykładowa dieta dla knurów rozpłodowych Skład Procent Pszenica (11,2% białka surowego) 30,00 Kukurydza 24,81 Śruta sojowa (47% białka surowego) 10,46 Jęczmień (11,3 białka surowego) 10,00 Wysłodki z buraków cukrowych 10,00 Otręby pszenne (20% skrobi) 9,31 Olej sojowy 1,88 Fosforan jednowapniowy, 21% P 1,22 Kreda 1,08 Sól 0,45 Witaminy i pierwiastki śladowe (VTM) PIC dla knurów rozpłodowych + fitaza 0,50 Chlorowodorek lizyny 0,20 L-treonina 0,12 DL-metionina 0,06 Łącznie 100,00

17 16 Wskaźniki dotyczące dodatków witamin i pierwiastków śladowych a, b Zalecenia PIC przyjęto w następstwie szeroko zakrojonych badań porównawczych z udziałem Uniwersytetów i dużych grup ds. żywienia. W sposób systematyczny uwzględniano NRC. Przedstawione dawki określono przy założeniu, że dodano mikroskładniki odżywcze, przy czym pominięto zawartość składników wypełniających. Tabela 15 Zalecenia Ilości na kg kompletnej diety Loszki Składnik odżywczy Jednostka 65 kg rozród Ciąża - Laktacja Knury rozpłodowe Witamina A j.m./kg Witamina D j.m./kg Witamina E j.m./kg Witamina K mg/kg Cholina mg/kg Niacyna mg/kg Ryboflawina (B2) mg/kg D-pantotenian mg/kg Witamina B12 µg/kg Kwas foliowy µg/kg D-biotyna µg/kg Tiamina (B1) mg/kg 2,2 2,2 2,2 Pirydoksyna (B6) mg/kg 3,3 3,3 3,3 Cynk mg/kg Żelazo mg/kg Mangan mg/kg Miedź mg/kg Jod mg/kg 0,35 0,35 0,65 Selen mg/kg 0,30 0,30 0,30 a b c Zwielokrotnianie dawki witamin i pierwiastków śladowych rozpoczyna się przy 65 kg masy ciała poprzez podawanie witamin i pierwiastków śladowych dla loch loszkom remontowym. W przypadku loch stwierdza się zazwyczaj tendencję do 2,5 x NRC w odniesieniu do witamin. Knury podobnie jak lochy, z dodatkowymi marginesami ustalonymi w odniesieniu do pewnych mikroskładników odżywczych. Należy dodać 5 j.m. witaminy E na kg kompletnej diety na każdy 1% tłuszczu powyżej 3% tłuszczu zawartego w diecie ogółem. Zalecane wartości należy dostosować do lokalnych przepisów prawnych. Peletowanie lub zwiększanie objętości zmniejsza stabilność witamin o odpowiednio 10-12% i 15-20%. Należy skonsultować się z producentem witamin w celu zweryfikowania zakresu w odniesieniu do poszczególnych witamin, tak by w razie potrzeby można było dokonać dodatkowego wzmocnienia. Podawanie cynku, żelaza, manganu, miedzi i selenu w postaci organicznej jest sugerowane począwszy od diet dla loszek remontowych, jak również w diecie podawanej w okresie ciąży, laktacyjnej i dla knurów rozpłodowych.

18 Bibliografia 17 Boyd, R.D., K.J. Touchette, G.C. Castro, M.E. Johnston, K.U. Lee and In K. Han. 2000a. Recent Advances in amino acid and energy nutrition of prolific sows. Asian-Aus. J. Anim. Sci. Vol. 13, No. 11: Boyd, R.D., M.E. Johnston, and G. Castro. 2000b. Feeding to achieve genetic potential. Banff Conference. Boyd, R.D., G.C. Castro, R.A. Cabrera Nutritional management of the sow to maximize lifetime productivity. Banff Conference. Boyd, R.D., N.H. Williams Segregated parity structure in sow farms to capture nutrition, management and health opportunities. Manitoba Swine Seminar. Greiner, L., J. Soto, J. Connor, G. Allee, J. Usry, N. Williams The evaluation of feeding lactating sows on grams of lysine compared to percent of lysine in the diet. J. Anim. Sci. 87 (Suppl. 2):51 (Abstr.) Greiner, L., J. Usry, C. Neill, G. Allee, J. Connor, N. Williams Update on cooperative amino acid lactating sow research. Ajinomoto and PIC Swine Summit. Greiner, L. J. Usry, C. Neill, G. Allee, J. Connor, J. Soto, N. Williams The use of crystalline amino acids in lactating sow diets. J. Anim. Sci. 89 (Suppl. 2):174 (Abstr.) Nutrient Requirements of Swine National Research Council (10 th Edition). National Academy Press Constitution Ave., NW. Washington, D.C PIC Technical Memo Amino acid requirements of the lactating sow: Literature Review. Adapted and improved from K. Touchette MS Thesis, University of Missouri. Ratliff, B., G. Allee, A. Gaines, B. Hinson Maximizing the use of feed grade amino acids. Ajinomoto Heartland LLC and PIC Swine Summit. Rosero, D Response of the Modern Lactating Sow to Source and Level of Supplemental Dietary Fat during High Ambient Temperatures. MS Thesis. North Carolina State University. Rosero, D., E. van Heugten, J. Odle, R. Cabrera, R. Boyd Sow and litter response to supplemental dietary fat in lactation diets during high ambient temperatures. In Press JAS Shelton, N., J. DeRouchey, C. Neill, M. Tokach, S. Dritz, R. Goodband, J. Nelssen Effects of increasing feed level during late gestation on sow and litter performance. Kansas Agric. Exp. Stn. Rep. Prog. No pp Soto, J., L. Greiner, J. Connor, G. Allee Effect of increasing feeding levels in sows during late gestation on piglet birth weights. J. Anim. Sci. 89 (Suppl. 2):239 (Abstr.) Srichana, Pairat Amino Acid Nutrition in Gestation and Lactating Sows. PhD Thesis. University of Missouri. Usry, J., G. Allee, R. D. Boyd and K. Perryman Lysine requirement of gestation and lactating sows and using L-lysine HCl to replace intact lysine sources. 25 th Annual Carolina Swine Nutrition Conference Proceedings. Raleigh, NC. Williams, N, R. Kummer, J. Pinilla, J. Piva, C. Neill Milk production and nutritional requirements in modern sows. ABRAVES. Association of Brazilian Veterinarians. Witschi, A.-K.W, A. Liesegang, S. Gebert, G. Weber, C. Wenk Effect of source and quantity of dietary vitamin D in maternal and creep diets on bone metabolism and growth in piglets. J. Anim. Sci. 89:

19 18 Pragniemy przekazać specjalne podziękowania dr. R. Deanowi Boydowi, dr. Jamesowi Usry i dr. Gary emu Alle za pomoc przy udostępnianiu danych i wyników doświadczeń prowadzonych w ramach licznych badań oraz za zrecenzowanie niniejszego poradnika żywieniowego. WYŁĄCZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI Dane dotyczące wskaźników hodowlanych przedstawione w tabelach zawierających specyfikacje składników żywieniowych uzyskano w fermach przemysłowych oraz w warunkach dobrego stanu zdrowia zwierząt, neutralnej temperatury i prawidłowego zarządzania. Podane poziomy wskaźników hodowlanych nie są gwarantowane. Sugerowane dawki składników odżywczych powinny zostać dostosowane do określonych warunków przez kompetentnego specjalistę ds. żywienia. Koncepcje te omówiono bardziej szczegółowo w aktualizacjach technicznych zaleceń dotyczących żywienia w odniesieniu do loch, prosiąt oraz tuczników na różnych etapach tuczu.

20 19 PIC Europe Alpha Building, London Road, Stapeley, Nantwich, CW5 7JW Anglia Tel.: +44 (0) Copyright 2011, PIC North America, Inc. Wszelkie prawa zastrzeżone.