5339/16 dj/mm 1 DG C 2A

Transkrypt

1 Rada Unii Europejskiej Bruksela, 18 stycznia 2016 r. (OR. en) 5339/16 COSCE 1 CFSP/PESC 38 COHOM 1 WYNIK PRAC Od: Sekretariat Generalny Rady Do: Delegacje Nr poprz. dok.: 14919/15 COSCE 7 CFSP/PESC 831 COHOM 121 Dotyczy: Priorytety UE w dziedzinie współpracy z Radą Europy na lata Delegacje otrzymują w załączeniu tekst priorytetów UE w dziedzinie współpracy z Radą Europy na lata przyjęty przez Radę w dniu 18 stycznia 2016 r. 5339/16 dj/mm 1 DG C 2A PL

2 ZAŁĄCZNIK Priorytety UE w dziedzinie współpracy z Radą Europy na lata I. Wprowadzenie Podstawą współpracy między UE a Radą Europy pozostają wspólne wartości, jakimi są prawa człowieka, demokracja i praworządność. Komplementarność, spójność i wartość dodana tej wielopłaszczyznowej współpracy stały się jasne od chwili podpisania w 2007 roku protokołu ustaleń między UE a Radą Europy. W roku 2017 UE i Rada Europy będą obchodzić dziesięciolecie współpracy na podstawie tego protokołu ustaleń. Przystąpienie UE do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) tę współpracę jeszcze bardziej pogłębi. Opinia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie projektu umowy dotyczącej przystąpienia UE do EKPC sprawia natomiast, że będą potrzebne istotne zmiany, co stanowi wyzwanie dla procesu przystąpienia. Przystąpienie do EKPC jest jednak nadal zobowiązaniem na mocy Traktatu o UE, a refleksja nad sposobem zareagowania na opinię 2/13 stanowi bieżący priorytet. Ponadto UE jest głęboko politycznie zaangażowana w system konwencji Rady Europy. EU powinna zatem pogłębić swoje zaangażowanie na rzecz przystąpienia do pewnej liczby wybranych konwencji; niniejszy zestaw priorytetów określa szereg takich konwencji. Dzięki współpracy UE z Radą Europy uzyskano w ostatnich latach istotne i konkretne rezultaty, a UE ze swej strony propagowała bardziej strategiczne podejście do swojej współpracy z Radą Europy, zwłaszcza ustalając priorytety na lata i na lata Wprowadzenie oficjalnych priorytetów przyczyniło się do bardziej ukierunkowanego, skoordynowanego i przejrzystego podejścia do współpracy z Radą Europy, co zostało także odzwierciedlone w obecnym zestawie priorytetów na lata Priorytety te nie naruszają priorytetów przedstawionych w różnych cyklach programowych pomocy finansowej ze strony UE. 5339/16 dj/mm 2

3 Przez następne dwa lata ( ) UE będzie nadal skupiać się na ograniczonej liczbie obszarów geograficznych i tematycznych (choć nie jest to zbiór zamknięty) 1, w większości przypadków kontynuując prace rozpoczęte w ramach bieżących priorytetów UE w dziedzinie współpracy (na lata ). Elastyczność pozostanie u podstaw naszej ciągle pogłębiającej się współpracy politycznej, prawnej i technicznej, tak aby móc reagować na pojawiające się kryzysy. W związku z powyższym współpraca skupiać się będzie na: 1) aspekcie politycznym: regularnych i częstych dialogach na wysokim szczeblu i na szczeblu grup roboczych; 2) aspekcie prawnym: zwiększaniu spójności między prawem UE a normami prawnymi Rady Europy; oraz 3) aspekcie współpracy w formie wspólnych programów i współpracy programowej w państwach partnerskich UE. Partnerstwo to opiera się także na liście intencyjnym dotyczącym współpracy w regionie rozszerzenia UE oraz w państwach uczestniczących w Partnerstwie Wschodnim i w państwach z południowego regionu Morza Śródziemnego (region sąsiedztwa UE), który to list został podpisany między Komisją Europejską i Radą Europy w kwietniu 2014 roku. Oprócz tego, jak określono w strategicznych ramach UE dotyczących praw człowieka i demokracji, UE będzie ściśle współpracować z Radą Europy w obszarach wspólnego zainteresowania. W nowym planie działania dotyczącym praw człowieka i demokracji na lata określa się wiele obszarów priorytetowych, w których Rada Europy już teraz intensywnie działa. W planie działania przewiduje się pogłębianie współpracy z organizacjami regionalnymi w tym z Radą Europy zwłaszcza w zakresie wymiany optymalnych rozwiązań dotyczących praw człowieka i demokracji. Ukierunkowana współpraca stanowi wartość dodaną i zapewnia komplementarność w realizacji wspólnych celów. UE będzie również nadal propagować strategiczną, skoncentrowaną i uporządkowaną współpracę na forach Rady Europy. Zgodnie z ustalonymi metodami pracy, aspekty tematyczne i geograficzne, których omawianie przewiduje się w grupach Rady Europy, powinny być w miarę możliwości opracowywane z wyprzedzeniem (zwłaszcza w Grupie Roboczej ds. OBWE i Rady Europy, zgodnie z jej mandatem. W stosownych przypadkach mogą zostać zaproszeni eksperci z Rady Europy). Oprócz tego należy nadal podnosić świadomość instrumentów i norm Rady Europy. 1 Realizacja priorytetów będzie pociągać za sobą działania zarówno na szczeblu samej UE, jak i na szczeblu państw członkowskich, w dziedzinach, które należą do zakresu ich kompetencji. 5339/16 dj/mm 3

4 II. Priorytety w dziedzinie współpracy 1. Współpraca geograficzna UE będzie prowadzić współpracę z Radą Europy zwłaszcza w państwach kandydujących i potencjalnych państwach kandydujących oraz w państwach Partnerstwa Wschodniego w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, z których wszystkie, z wyjątkiem Białorusi i Kosowa*2, są członkami Rady Europy; współpraca będzie także prowadzona z odnośnymi państwami partnerskimi z południa w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa. Współpraca z Radą Europy będzie także obejmować Rosję i Azję Środkową. Obszarami ukierunkowanej współpracy będą obszary określone w wyniku dialogu politycznego i uwypuklone jako priorytety w corocznych sprawozdaniach dotyczących rozszerzenia i sprawozdaniach dotyczących europejskiej polityki sąsiedztwa. W krajach sąsiadujących z państwami Rady Europy współpraca będzie kontynuowana na podstawie oceny potrzeb przeprowadzanej wspólnie przez UE i Radę Europy i ustalonych ram współpracy. 2. Współpraca tematyczna Wśród tematycznych obszarów współpracy w latach znajdą się: 2.1 Prawa człowieka: a. Wzmacnianie poszanowania europejskich standardów praw człowieka: Egzekwowanie systemu EKPC wśród państw członkowskich Rady Europy; dalsza wzmocniona współpraca i koordynacja działań z Komisarzem Praw Człowieka Rady Europy; Ożywienie wsparcia dla obrońców praw człowieka lub współpracy z nimi, w tym wdrażanie wytycznych UE dotyczących obrońców praw człowieka. Zwalczanie tortur i złego traktowania, a także kary śmierci. * Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa. 5339/16 dj/mm 4

5 b. Wolność wypowiedzi i wolność zgromadzeń: Wolność wypowiedzi we wszystkich jej wymiarach. Szczególna koncentracja na wolności mediów, dostępie do informacji i pluralizmie mediów, a także propagowanie platform dziennikarskich oraz sprzyjającego środowiska dla dziennikarzy i innych pracowników mediów. Społeczeństwo informacyjne: wolność wypowiedzi w internecie i za pośrednictwem innych nowych technologii komunikacyjnych; zarządzanie internetem (w tym konkretne kwestie ochrony danych oraz ochrony dzieci; bezpieczny internet ). Walka z nietolerancją / mową nienawiści. Zajęcie się treściami terrorystycznymi w internecie i w mediach społecznościowych, w tym tworzenie alternatywnych narracji. c. Walka z dyskryminacją, propagowanie i ochrona praw człowieka przysługujących osobom należącym do mniejszości i grup szczególnie wrażliwych Propagowanie wiedzy o działającej przy Radzie Europy Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI) oraz realizacja jej zaleceń dotyczących wszelkich form działań przeciwko dyskryminacji, zgodnie z art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i z art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Romowie Integracja społeczno-ekonomiczna społeczności romskich ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia, zatrudnienia, opieki zdrowotnej i mieszkań. Poświęcenie szczególnej uwagi romskim kobietom i dzieciom oraz działaniom na szczeblu lokalnym. 5339/16 dj/mm 5

6 Wolność religii lub przekonań Wolność religii lub przekonań dla wszystkich pozostaje istotnym aspektem współpracy, obejmującej także propagowanie optymalnych rozwiązań i pogłębianie świadomości. Współpraca będzie się skupiać na realizacji wytycznych UE oraz na wspieraniu wspólnych inicjatyw dotyczących wolności religii lub przekonań. Prawa dziecka Realizacja i propagowanie praw dziecka za pośrednictwem Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach dziecka i protokołów do niej oraz dziesięciu zasad zintegrowanych mechanizmów ochrony dzieci, a także strategii Rady Europy dotyczącej praw dziecka, oraz poprzez kształcenia i szkolenia z zakresu praw człowieka. Współpraca w ramach Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych, z myślą o przystąpieniu UE do tej konwencji. Lesbijki, geje, osoby biseksualne, transpłciowe i interseksualne Wspieranie działań mających na celu walkę z wszelkimi formami dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową oraz wzmacnianie współpracy między obiema organizacjami na zasadzie komplementarności. Współpraca będzie się skupiać na realizacji wytycznych UE mających na celu propagowanie i ochronę korzystania ze wszystkich praw człowieka przez osoby LGBTI, oraz na realizacji rekomendacji CM/Rec(2015)5 Komitetu Ministrów Rady Europy na temat środków zwalczania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz tożsamość płciową. 5339/16 dj/mm 6

7 Prawa kobiet Współpraca zwłaszcza w związku z Konwencją stambulską o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, z myślą o przystąpieniu UE do tej konwencji. Propagowanie równości płci, praw kobiet i dziewcząt, ich upodmiotowienia i uczestnictwa zgodnie z notą na temat strategicznego zaangażowania na rzecz równości płci na lata , ramami równości płci w stosunkach zewnętrznych UE na lata i strategią Rady Europy na rzecz równości płci na lata Handel ludźmi Współpraca zwłaszcza w udzielaniu państwom wsparcia w poprawie realizacji Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi. Przystąpienie UE do tej konwencji powinno pozostać celem długoterminowym. Dalsze prowadzenie regularnego dialogu między koordynatorem UE ds. zwalczania handlu ludźmi a Radą Europy. Propagowanie wymiany informacji i optymalnych rozwiązań oraz promowanie konwencji Rady Europy poza UE. d. Prawa społeczne i gospodarcze Wzmocnienie współpracy z myślą o poprawie realizacji podstawowych praw społecznych i gospodarczych oraz propagowaniu kwestii biznes a prawa człowieka w państwach członkowskich Rady Europy. Pogłębienie regularnego dialogu i współpracy z Radą Europy w sprawie interakcji, w jakie z europejską kartą społeczną wchodzą przepisy prawa i polityki Unii Europejskiej, z uwzględnieniem odpowiednich struktur prawnych i politycznych oraz kompetencji UE i Rady Europy. Wspieranie kształcenia dzieci i młodzieży znajdujących się w niekorzystniej sytuacji, poprzez dopilnowanie, by systemy kształcenia i szkolenia odpowiadały ich potrzebom. 5339/16 dj/mm 7

8 2.2 Demokracja: Prowadzenie dialogu między Radą Europy a UE na temat procesów demokratyzacji i rozwijania kultury demokratycznej w naszych społeczeństwach: Koncentracja na obszarach takich jak: reforma konstytucyjna (także za pośrednictwem Komisji Weneckiej), demokratyczne rządy (w tym demokracja uczestnicząca i wybory), kształcenie w kierunku demokratycznego obywatelstwa i kształcenie w zakresie praw człowieka oraz środki mające na celu poprawę poczucia odpowiedzialności u podmiotów lokalnych. Propagowanie dialogu międzykulturowego i międzyreligijnego z perspektywy praw człowieka jako wektora solidarności i spójności. Demokracja lokalna i regionalna: współpraca na rzecz wzmocnienia instytucjonalnych ram zarządzania lokalnego. Propagowanie starań na rzecz zapobiegania dyskryminacji i zwalczania jej, tworzenia powiązań i budowania zaufania wśród społeczności znajdujących się w stanie konfliktu i w sytuacjach pokonfliktowych. Propagowanie udziału obywateli w podejmowaniu decyzji i skutecznej interakcji między aktywnym społeczeństwem obywatelskim a władzami. Współpraca przy zapobieganiu radykalizacji postaw i opracowywaniu metod jej odwrócenia. Propagowanie skutecznych polityk i współpracy na rzecz integracji migrantów i uchodźców oraz zagospodarowywanie różnorodności na szczeblu lokalnym. 5339/16 dj/mm 8

9 2.3 Praworządność: a. Reforma sądownictwa Szczególna koncentracja na budowaniu zdolności i wdrażaniu norm, by stworzyć sprawne systemy sądowe oraz niezawisłe, profesjonalne i odpowiedzialne sądownictwo oraz dobrze funkcjonujący wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych (w tym egzekwowanie prawa i więziennictwo). Wzmocnienie zaufania publicznego do ustroju sądowego, uwzględnianie poglądów użytkowników przy tworzeniu polityk. Koncentracja na aspekcie reformy sądownictwa dotyczącym społeczeństwa obywatelskiego. b. Ochrona danych Zakończenie prac nad modernizacją Konwencji Rady Europy o ochronie danych (konwencja 108), z myślą o przystąpieniu UE do tej konwencji. Wspieranie propagowania tej konwencji na świecie. c. Walka z korupcją Udział UE w Grupie Państw Przeciwko Korupcji (GRECO) może przyczynić się do stworzenia bardziej skoordynowanych polityk antykorupcyjnych w Europie i do zwiększenia skuteczności prowadzonych odpowiednio przez UE i GRECO działań przeciwko korupcji, zwłaszcza w związku ze sprawozdaniem antykorupcyjnym UE publikowanym co dwa lata od roku Analiza ewentualnych skutków pełnego udziału UE w GRECO jest w toku; udział pozostaje celem długoterminowym. d. Współpraca wymiarów sprawiedliwości w sprawach cywilnych i karnych Zacieśnienie współpracy wymiarów sprawiedliwości przez dokonanie oceny wdrożenia instrumentów Rady Europy oraz przez zbadanie możliwości dalszego przystępowania kluczowych państw do tej współpracy. 5339/16 dj/mm 9

10 e. Walka z przestępczością zorganizowaną Wspólnym priorytetem UE i Rady Europy jest zapewnienie wykrywania i blokowania przepływów finansowych służących działalności przestępczej. Dlatego znaczenie ma współpraca z Komitetem Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu (MONEYVAL) oraz pilnowanie, by środki zapobiegania praniu pieniędzy były skutecznie wdrażane, także z uwagi na ewoluujące standardy. Ponadto z racji podwyższonego ryzyka, jakie stanowi terroryzm, należy nadal zacieśniać współpracę przy zwalczaniu finansowania terroryzmu. f. Zapobieganie terroryzmowi i zwalczanie go Współpraca przy zapobieganiu terroryzmowi w ramach Konwencji o zapobieganiu terroryzmowi oraz protokołu dodatkowego do niej. Zwalczanie terroryzmu w ramach strategii UE w dziedzinie walki z terroryzmem oraz Konwencji o zapobieganiu terroryzmowi oraz protokołu dodatkowego do niej. Intensywniejsza współpraca w dziedzinie zwalczania brutalnego ekstremizmu w ramach unijnej strategii walki z radykalizacją postaw i werbowaniem terrorystów oraz planu działania Rady Europy przeciwko brutalnemu ekstremizmowi i radykalizacji postaw prowadzącej do terroryzmu. g. Walka z cyberprzestępczością Wspólny priorytet dla Rady Europy i UE, zwłaszcza w ramach budapeszteńskiej konwencji o cyberprzestępczości i europejskiej strategii bezpieczeństwa cybernetycznego, a także europejskiej agendy bezpieczeństwa. Propagowanie konwencji budapeszteńskiej jako ram współpracy międzynarodowej i budowania zdolności. h. Walka z manipulacją w sporcie Współpraca w zwalczaniu zagrożeń dla uczciwości sportu, w tym walka z manipulowaniem zawodami sportowymi. 5339/16 dj/mm 10

11 3. Zagadnienia przekrojowe Wspieranie bezpieczeństwa demokratycznego będzie wymagało intensyfikacji naszych działań oraz współpracy we wszystkich wyżej wymienionych dziedzinach priorytetowych prowadzonej w sposób komplementarny. Należy nadal czynić starania na rzecz zwiększenia skuteczności i poszanowania praw człowieka, praworządności i demokracji, również na podstawie istniejących ustaleń pochodzących ze stworzonych przez Radę Europy mechanizmów monitorowania, z orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz z corocznych sprawozdań sekretarza generalnego na temat stanu Demokracji, praw człowieka i praworządności. W ramach współpracy między UE a Radą Europy należy zająć się także bieżącymi i pojawiającymi się problemami, takimi jak migracja, terroryzm i radykalizacja postaw. UE nadal będzie usprawniać współpracę ze społeczeństwem obywatelskim w ramach wszelkich kontaktów z Radą Europy. W ramach tej współpracy dążyć się będzie do zaradzenia niepokojącemu zjawisku kurczenia się przestrzeni działania dla społeczeństwa obywatelskiego w niektórych państwach członkowskich Rady Europy. W ramach współpracy z Radą Europy będzie zachowana komplementarność i koordynacja z działaniami unijnych agencji lub organów, takich jak Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Oprócz tego należy zapewnić jak największą komplementarność z działaniami innych organizacji międzynarodowych i regionalnych (zwłaszcza ONZ i OBWE). Ma to w szczególności zastosowanie do wdrożenia powszechnie obowiązującego programu działań na rzecz zrównoważonego rozwoju do roku UE będzie się starać, by Rada Europy skutecznie i konsekwentnie zapewniała eksponowanie wsparcia udzielanego przez UE zwłaszcza w odniesieniu do współpracy we wspólnych przedsięwzięciach i współpracy programowej. UE i Rada Europy będą utrzymywać ścisłą koordynację i komplementarność pomocy udzielanej państwom partnerskim. 5339/16 dj/mm 11