Przydatność nowych technik ultrasonograficznych w diagnostyce różnicowej raka tarczycy w wolu guzkowym

Transkrypt

1 Przydatność nowych technik ultrasonograficznych w diagnostyce różnicowej raka tarczycy w wolu guzkowym lek. BARTOSZ MIGDA ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: dr hab. med. Rafał SŁAPA Zakład Diagnostyki Obrazowej II Wydział Lekarski Warszawski Uniwersytet Medyczny Warszawa 2016

2 Streszczenie. Przydatność nowych technik ultrasonograficznych w diagnostyce różnicowej raka tarczycy w wolu guzkowym Wstęp. Ultrasonografia umożliwia wykrywanie guzków tarczycy w dużym odsetku populacji 30-70%. Wole guzkowe jest klinicznie rozpoznawalnym powiększeniem tarczycy charakteryzującym się nadmiernym wzrostem, zaburzeniem struktury i/lub czynności hormonalnej. Większość zmian znajdywanych przypadkowo należy do grupy zmian łagodnych, jednakże niektóre doniesienia wskazują, że odsetek raka w tej grupie osób jest wysoki i może sięgać do 17%. Fakt ten implikuje konieczność wykonywania profesjonalnego badania ultrasonograficznego tarczycy i weryfikacji podejrzanych zmian ogniskowych w biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej. Kwalifikowanie zmian ogniskowych do biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej nabiera szczególnego znaczenia w przypadku wola guzkowego. W badaniach usg wola guzkowe są często rozpoznawane, w szczególności u starszych osób i na obszarach ubogich w jod. Odsetek raka tarczycy w przypadku osób z rozpoznanym wolem guzkowych nie jest jednoznacznie określony i waha się od 3 do 35%, bez różnicy czy gruczoł zawiera pojedyncze czy mnogie zmiany ogniskowe. W ostatnich latach pojawiło się dużo nowych technik ultrasonograficznych poczynając od tych optymalizujących obrazowanie B-mode, przez badania naczyniowe i mapowanie mikrozwapnień, a kończywszy na badaniu elastograficznym. Ich celem jest poprawa dokładności badania i pomoc w klasyfikacji zmian jako potencjalnie łagodnych bądź złośliwych z końcowymi zaleceniami dalszego postępowania. Zasadnym wydaje się podjęcie próby odpowiedzenia na pytanie czy w wolu guzkowych użycie tych technik, we wszystkich możliwych kombinacjach, rzeczywiście wpływa na poprawę różnicowania zmian łagodnych i złośliwych. Cel. Ocena przydatności nowych technik ultrasonograficznych w różnicowaniu raka tarczycy w wolu guzkowym.

3 Materiał i metoda. Do badania włączono pacjentów z wolem guzkowym przed planowaną thyreidektomią. Podejrzane guzki zostały ocenione z użyciem: wzbogaconego obrazowania B-mode (obrazowanie złożone przestrzennie i obrazowanie harmoniczne różnicujące), opcji do mapowania mikrozwapnień Micropure, opcji do mapowania naczyń Power Doppler oraz elastografii odkształceń względnych (ocena jakościowa i półilościowa). Wyniki. Oceniono 163 guzki u 124 pacjentów (147 łagodnych i 16 raków). Wzbogacone obrazowanie B-mode miało czułość 76,76% i swoistość 62,5%, AUC 0,740 w typowaniu raka tarczycy. Cechami różnicującymi zmiany łagodne i złośliwe okazały się być: kształt zmiana wyższa niż szersza OR 15,8, bardzo niska echogeniczność OR 14,7, brak zwyrodnień płynowych OR 6,6, brak otoczki halo OR 5,0 oraz zatarte/zrazikowe granice OR 3,7. Jednoczesne użycie opcji Micropure w połączeniu z obrazowaniem B-mode spowodowało poprawę czułości 80,28% i swoistości 68,75%, AUC 0,771. Jednakże porównanie wspólnego obrazowania Micropure i B-mode z samym obrazowaniem B-mode okazało się być nieistotne statystycznie. Samodzielnie zastosowanie opcji Micropure, Power Doppler czy elastografii odkształceń względnych w różnicowaniu guzków nie było istotne statystycznie. Wnioski. Spośród wszystkich analizowanych nowych technik ultrasonograficznych użytych samodzielnie jedynie wzbogacona prezentacja B-mode wykazała istotną statystycznie przydatność w różnicowaniu guzków w wolu guzkowym tarczycy. Dodatkową zaletą okazało się być zastosowanie obrazowania B-mode i opcji Micropure. Power Doppler i elastografia odkształceń względnych w żadnej konfiguracji nie wykazały przydatności w różnicowaniu guzków w wolu guzkowym tarczycy.

4 Summary. Title. Usefulness of technical ultrasound advances in differential diagnostics of thyroid cancer in multinodular goiter. Introduction. Ultrasound enables visualization of thyroid nodules in high percentage of population reaching 30-70%. Nodular goiters are clinically recognizable enlargements of the thyroid gland characterized by excessive growth and structural and/or functional transformation of one or several areas within the normal thyroid tissue Most of the thyroid incidentalomas are benign, however some papers report that percentage of cancer in these group of patients is high, reaching 17%. This implies necessity of ultrasound and biopsy evaluation in these groups of patients. Determination of thyroid nodules for biopsy is especially important in nodular goiter patients. On ultrasound examinations nodular goiter is frequently diagnosed, especially in group of older people and in areas of iodine deficiency. The prevalence of thyroid cancer in patients with a multinodular goiter in not firmly established, with reported rates in the literature ranging between 3 and 35% and there is no difference whether the gland contains a single nodule or multiple nodules. In recent years many new ultrasound applications from B-mode optimalization, flow imaging, microcalcifications mapping and to elastography have been implemented to clinical ultrasound scanners. Their aim is to improve the accuracy of the investigations and help in the classification of potentially benign or malignant lesions with final recommendations for further proceedings. It is reasonable to try to answer the question whether application of these techniques in nodular goiter, in all possible combinations, in fact improves the differentiation of benign and malignant lesions. Aim. To evaluate the relative value of technical ultrasound advances in differentiation of thyroid nodules in multinodular goiter.

5 Material and Methods. Study included patients with multinodular goiter that were referred for thyroidectomy. Ultrasound evaluation of suspicious nodules was performed with: improved B-mode (spatial compound imaging and differential tissue harmonics), dedicated mapping of microcalcifications - Micropure, mapping of the nodule vessels Power Doppler and strain elastography evaluated qualitatively and semi quantitatively. Results. 163 nodules in 124 patients with multinodular goiter were evaluated (147 benign and 16 cancers). Improved B-mode imaging was: 76.76% sensitive and 62.5% specific with AUC in suggestion of thyroid cancer. Differentiating B-mode features occurred to be: shape taller than wide OR 15.8, markedly hipoechoic OR 14.7, absence of cystic areas OR 6.6, absence of halo OR 5.0 and blurred/microlobulated margins OR 3.7. Addition of Micropure to B-mode imaging increased sensitivity 80.28% and specificity 68.75% with AUC However, comparison of Micropure and B-mode imaging with B-mode alone proved to be statistically insignificant. Micropure alone, power Doppler, strain elastography were not statistically significant. Conclusions. Among singular modes of ultrasound imaging, only improved B-mode imaging proved significant role in differentiation of thyroid nodules in multinodular goiter. Additional gain was addition to B-mode the mapping of microcalcifications with Micropure imaging. Power Doppler, and strain elastography did not prove to be useful techniques in multinodular goiter.