Segmentowe mury oporowe - systemy projektowania.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Segmentowe mury oporowe - systemy projektowania."

Transkrypt

1 Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Segmentowe mury oporowe - systemy projektowania. Na etapie projektu wstępnego, inżynier konstruktor powinien zastanowić się nad każdym z zagadnień przedstawionych w tym rozdziale oraz ustalić odpowiednie elementy i kryteria eksploatacyjne. Na ten proces składają się następujące etapy: rozważenie wszystkich możliwych alternatyw, wybór systemu (ściana oporowa z gruntu zbrojonego lub skarpa z gruntu zbrojonego), rozważenie możliwości oblicowania, opracowanie kryteriów eksploatacyjnych (obciążenia, projektowane wysokości, głębokość posadowienia, tolerancje osiadania, nośność podłoża, wpływ na sąsiednie obiekty itp.), uwzględnienie wpływu warunków otoczenia na korozję/degradację zbrojenia. 1. Kryteria eksploatacyjne - zalecane minimalne współczynniki bezpieczeństwa dla poszczególnych form zniszczenia wyglądają następująco: 1.1. Stateczność zewnętrzna : Poślizg : F.S. 1,5 (ściany); 1,3 (skarpy) Mimośród e, u podstawy : L/6 w gruncie, L/4 w skale Nośność : F.S. 2,5 Stateczność po głębokiej linii zniszczenia : F.S. 1,3 Stateczność złożona : F.S. 1,3 Stateczność dla warunków sejsmicznych : F.S. 75% statycznego F.S. (wszystkie formy zniszczeń) 1.2. Stateczność wewnętrzna : Wytrzymałość na wyrywanie : F.S. 1,5 (ściany i skarpy) Stateczność wewnętrzna skarp : F.S. 1, Dopuszczalna wytrzymałość na rozciąganie : dla zbrojenia w postaci taśm stalowych : 0,55 F y dla zbrojenia z krat stalowych : 0,48 F y (połączonych z bloczkami lub płytami betonowymi) dla zbrojenia geosyntetycznego : T a patrz projektowany okres eksploatacji (poniżej).

2 Dzięki elastyczności ścian oporowych z gruntu zbrojonego wywrócenie konstrukcji będzie mało prawdopodobne. Jednak kryteria wywrócenia (maksymalny dopuszczalny mimośród) pomagają kontrolować odkształcenia poprzeczne ograniczając przechył konstrukcji, dlatego powinny być zawsze spełnione. Bez obciążenia Obciążenie naziomu (12 kn/m2) Grunt zbrojony Grunt zbrojony Grunt zbrojony Rys.1. Najczęściej stosowane schematy obliczeniowe dla ścian pionowych. Obciążeni e naziomu Stok Geosyntetyk Geosyntetyk Geosy ntetyk Poziom posadowienia Poziom posadowien ia Pozi om posadowien ia Rys.2. Najczęściej stosowane schematy obliczeniowe dla ścian pochyłych.

3 Przebieg obliczeń konstrukcji segmentowych murów oporowych można przedstawić według poniższego schematu: Określić geometrię ściany i właściwości gruntu Dobrać kryteria eksploatacyjne Wstępne określenie wymiarów Ocenić statyczną stateczność zewnętrzną Poślizg Wywrócenie (mimośrodowoś ć) Nośność Ogólna stateczność skarpy Osiadanie / odkształc. poziome Określenie długości zbrojenia Ocena stateczności sejsmicznej

4 Warunki kształtowania zbrojenia w ścianach oporowych według normy BS 8006 [ 1] i Instrukcji... ITB 429/2007 [8 ] Rys. 3. Minimalne zalecane wartości przyjmowane dla zbrojenia w ścianach oporowych.[1], [2] Tab.1. Minimalne zalecane głębokości posadowienia konstrukcji oporowych.[ 1], [2]

5 Rys.4. Schematy stosowanych połączeń zbrojenia z konstrukcją osłonową sztywną i odkształcalną.[2] Rys.5. Warunki kształtowania warstwy fundamentowej [2] a-dla konstrukcji osłonowej elastycznej, b- dla konstrukcji osłonowej odkształcalnej, c dla konstrukcji osłonowej sztywnej. h f 0,5 m h f h z - dla gruntów wysadzinowych

6 0,2 m a 0,7 m a grubość warstwy fundamentowe Typowe zestawienie sił i geometrii do celów analizy stateczności jednowarstwowych ścian oporowych z segmentowych bloczków stosowane w większości dostępnych programów inżynierskich : współczynnik parcia czynnego δ i = 2/ /3 Ø i δ i kąt tarcia międzyfazowego ɷ < δ ɷ - kąt wychylenia lica od pionu δ i W przypadku, gdy ściana jest pionowa i nie występuje nachylenie skarpy naziomu (tj. β = 0 i ω = 0) i pomijamy tarcie międzyfazowe (tj. δ i = 0), współczynnik parcia czynnego gruntu uprości się do postaci: Łączną poziomą siłę parcia czynnego gruntu P a oblicza się całkując wyrażenie oznaczające parcie gruntu względem wysokości ściany H. W rezultacie otrzymujemy: Źródło:

7 gdzie P s wynika z ciężaru własnego gruntu i wyraża się wzorem: a P q wynika z równomiernego obciążenia naziomu rozciągającego się zasypki, wyrażonego wzorem: nad powierzchnią Zakłada się, że otrzymane siły P s i P q działają w odległości Y s i Y q nad przednią dolną krawędzią najniżej położonegoo bloczka segmentowego: Pomija się odpór gruntu przed ścianą oporową. Przykład obliczeniowy 1. Zaprojektować segmentowy mur oporowy o wys. 7 m zbrojony geosiatką jednokierunkową, w którym odległości pomiędzy warstwami zbrojenia wynoszą 1 m, ponieważ lico ściany jest wykonane z betonu prefabrykowanego o strukturze odpowiadającej właśnie takim wymiarom. Wskaźnik pokrycia wynosi 0,8 (tj. geosiatki nie pokrywają całej powierzchni gruntu na każdym poziomie, są między nimi niewielkie odstępy). Stosunek długości zbrojonej ściany do jej wysokości powinien wynosić co najmniej 0,7 (tj. L 4,9 m). Dodatkowe informacje potrzebne do rozwiązania zadania, w tym dane dotyczące gruntu i geosiatki, są przedstawione na poniższym rysunku. F 0 = 160kN/m A 1 A.2 A 3 = 4,0 F K =4 0 kn/m F S = 1,4 F r = 28,6 kn/m C i = 0,75 Nośność = 600 kn/m 2

8 (a) Stateczność zewnętrzna Poślizg Przewrócenie Nośność (b) Stateczność wewnętrzna Odległości Długość zakotwienia Wytrzymałośćmiejsca połączenia Rys.6.Elementy projektowania ścian zbrojonych geosyntetykami. [3] Rozwiązanie: (a) Obliczamy stateczność zewnętrzną, co jest pokazane na kolejnym rysunku. Przyjmujemy L=4,9 m. Współczynnik parcia czynnego gruntu zasypki za strefą zbrojenia wynosi: K ab = tan 2 (45 φ b /2) = tan 2 (45 30/2) = 0,33 A zatem P 1 = 0,5 x γ b x H 2 x K ab = 0,5 x 17 x (7) 2 x 0,33 = 137 kn/m P 2 = qk ab x H = 15 x 0,33 x 7 = 34,7 kn/m

9 Parcie gruntu Parcie naziomu Odpór podłoża (rozkład Meyerhofa) Suma sił wynosi P = ,7 = 172 kn/m. 1. Najpierw obliczamy stateczność na poślizg F = siła utrzymująca = W x µ = γ r x H x L x tan δ (dla ostrożności pomijamy naziom) = 18 x 7 x 4,9 x tan 25 = 288 kn/m FS S = współczynnik bezpieczeństwa dla poślizgu = F/P = 288/172 = 1,67 > 1,5, co jest dopuszczalne 2. Stateczność na przewrócenie rzadko bywa problemem. Tego rodzaju ściany zbrojone mechanicznie nie przewracają się, ponieważ nie dochodzi w nich do ugięcia ze względu na ich nieodłączną sprężystość. Poniższe obliczenia ilustrują zachowawczy aspekt tego mechanizmu. M s = moment stabilizujący = W x L/2 = (18 x 7 x 4,9) x (4,9/2) = 1513 kn/m M ov = moment przewracający = P1 x 7/3 + P2 x 7/2 = (137 x 7/3) + (34,7 x 7/2) = 441 kn/m FS ov = współczynnik bezpieczeństwa dla przewrócenia = 1513/441 = 3,43 > 2,0, co jest dopuszczalne 3. Na koniec obliczamy naprężenia działające na podłoże budowlane e = mimośród = M ov /(W + q x L) = 441/(18 x 7 x 4, x 4,9) = 0,64 m Mimośród nie może się znajdować poza środkową jedną trzecią podstawy fundamentowej, to jest:

10 e < L/6 = 4,9/6 = 0,82 0,64 < 0,82 Pod podstawą fundamentową nie ma zatem naprężenia Ponadto długość czynna (rozkład Meyerhofa) wynosi: = L 2 x e = 4,9 2 x 0,64 = 3,62 m Co daje opór podłoża = [(18 x 7) + 15] x (4,9/3,62) = 191 kpa FS b = współczynnik bezpieczeństwa względem utraty nośności = 600/191 = 3,14 > 2,0, co jest dopuszczalne (b) Obliczamy stateczność wewnętrzną jak na poniższym rysunku. Parcie gruntu Parcie naziomu σ h = σ hs + σ hq = γzkar + qk ar K ar = tan 2 (45 φ r /2) = 0,31 σ h = (18 x z x 0,31) + (15 x 0,31) = 5,58 z + 4,65 1. Dla odległości między warstwami geosiatki w pionie F r = s v σ h /C r (gdzie C r to wskaźnik pokrycia) 28,6 = s v (5,58 z + 4,65)/0,8 s v 22,9 = 5,58z + 4,65 Maksymalna głębokość dla sv = 1 m 22,9 1,0 = z = 3,27m 5,58z + 4,65 Maksymalna głębokość dla s v = 0,5 m 22,9 0,5 = z = 7,37m 5,58z + 4,65

11 Następnie na podstawie obliczonych powyżej maksymalnych odległości pomiędzy warstwami zbrojenia oraz rodzaju i wymiarów paneli oblicowania można opracować rozkład geosiatki. Warstwy uzbrojenia przy trzech górnych panelach muszą być oddalone od siebie o 1 m, a przy pozostałych czterech panelach o 0,5 m. Na poniższym rysunku szczegóły te są przedstawione po lewej stronie. Zakłada się symetrię połączeń geosiatki z panelami, co oznacza, że na żaden z paneli nie działa mimośród obciążenia. W przypadku górnych paneli tworzących lico ściany, gdzie odległości między warstwami zbrojenia muszą wynosić 1 m, potrzebne są krótkie odcinki geosiatki. Należy również zauważyć, że w przypadku przekrojów w miejscu bezpośrednio sąsiadującym ze zilustrowanym przekrojem projektowym, górny i dolny panel będzie miał połowę wysokości, ale należy zachować takie same odległości między warstwami zbrojenia (zob. po prawej stronie poniższego rysunku). 2. Aby uzyskać całkowitą długość, uwzględniamy długość kotwienia oraz długość w strefie biernej wg Rankine a ( odległość pomiędzy licem ściany a płaszczyzną zniszczenia). Długość kotwienia w strefie czynnej: s v x σ h x FS pullout = 2 x L e x C i x σ v tanφ x C r s v (5,58 z + 4,65)1,5 = 2L e (0,75)(18z)(tan 32)(0,8) sv (5,58z + 4,65)1,5 Le = (2)(0,75)(18z)(tan32)(0,8) (0,62z + 0,516) s = z Długość w strefie biernej wg Rankine a: L e v

12 L R = (H z) tan (45 φ/2) = (7 z) tan (45 32/2) L R = 3,88 0,554 z Przykład obliczeniowy 2. K a = tg 2 ( 45- Ø/2 ) = współczynnik parcia czynnego σ hs = K a. γ. z σ hq = K a. q L = L E + L R S. v σ. h F s L E = 2( c a + γ. z. tg δ ) L R = ( H-z) tg( 45- ø/2 ) L o = ½ L E F K = σ h. S v. F S σ h = K a. γ. z + K a. q - całkowite parcie gruntu na ścianę Współczynniki redukcyjne = 2,8 F o = F K. 2,8 W przypadku oblicowania ściany czołowej bloczkami betonowymi obliczeniu podlegają wkładki geosyntetyczne jako cięgna utrzymujące pionową konstrukcję ściany. Rozmieszczenie pionowe wkładek zbrojących powinno uwzględnić moduł wysokości bloczka oraz możliwości zagęszczenia grubości warstw gruntu. Ilość wkładek w przekroju poprzecznym wynika z przyjętej wytrzymałości na zerwanie poszczególnych geosyntetyków.

13 Rys. 7. Konstrukcja segmentowego muru oporowego [4] Rys.8. Wyniki obliczeń i analiz na podstawie programu komputerowego SRWall. [4]

14 2. Metody łączenia bloczków segmentowych. BLOCZKI Z WBUDOWANYM POŁĄCZENIEM MECHANICZNYM (BETONOWYM) BLOCZKI O PŁASKIEJ POWIERZCHNI STYKU KOŁKI/ SZPILKI KLIPSY Rys.9. Przykłady łączenia bloczków segmentowych.[5] 3. Systemy projektowe drenażu segmentowych ścian oporowych. Materiały drenażowe to zazwyczaj różnoziarniste kruszywa (np. grube piaski i żwiry). W wielu przypadkach wypełnienie drenażowe oddziela się od zasypki geotekstyliami i wprowadza się rurę drenażową, która odprowadza zebraną wodę z budowli. Prawidłowo zaprojektowany system drenażu pełni następujące funkcje: Zapobiega narastaniu ciśnienia hydrostatycznego w masywie gruntu rodzimego oraz w podłożu gruntowym w pobliżu stóp ściany. Zapobiega wypłukiwaniu gruntu rodzimego przez lico ściany. Zapewnia sztywny fundament, który podtrzymuje kolumnę bloczków segmentowych i stanowi powierzchnię roboczą podczas budowy.

15 Rów drenażowy Rów drenażowy Geowłóknina Rura perforowana Zasypka Rura perforowana Rura perforowana Rów drenażowy Geowłókn ina Rura perforowana Zasypka Rys.10. Podstawowe schematy odwodnienia w konstrukcjach z segmentowych bloczków. [3] Geowłóknina Geokompozyt lub geotkanina filtracyjna Geok ompozyt lub ge otkanina filtrac yjna Zasypka Rys.11. Podstawowe schematy odwodnienia z zastosowaniem geokompozytów. [5] Materiały do wypełnienia drenażowego należy dobierać w taki sposób, aby zapewnić: wystarczającą wodoprzepuszczalność i powierzchnię przekroju, by odprowadzić oczekiwaną wielkość przepływu. filtrowanie gruntów drobnoziarnistych, tak aby nie dopuścić do zatkania kruszywa drenażowego w przypadku, gdy nie zastosowano filtra geotekstylnego. Wydatek drenu wykonanego z kruszywa można oszacować z wzoru Darcy : Q = kia

16 gdzie : - Q - to wydatek (m 3 /s), - k - to wodoprzepuszczalność kruszywa (m/s); - i - to gradient hydrauliczny (m/m), - A - to minimalna powierzchnia przekroju (m 2 ) drenu prostopadła do kierunku przepływu. Projektowany wydatek nie zostanie osiągnięty, jeżeli drobno uziarniony grunt z otoczenia zacznie się mieszać z materiałem drenażowym. Do projektowania systemów drenażu naturalnego (z kruszyw) zaleca się stosowanie następujących kryteriów filtracji Terzaghi ego : D 15 D kruszywa 85 gruntu < 5 D15 kruszywa 4 < D gruntu 15 < 20 D 50 D kruszywa 50 gruntu < 25 Dla ochrony naturalnego materiału drenażowego (kruszywa) przed zatykaniem stosuje się filtry geotekstylne. Aby wybrać odpowiedni materiał geotekstylny, zaleca się zastosowanie następujących kryteriów, opracowanych w oparciu o bieżącą, konwencjonalną praktykę budowlaną: AOS AOS geotekstyliów D gruntu 85 geotekstyliów D gruntu 15 k 10 geotekstyliów < 3 > 3 ( k ) gruntu Wartość AOS (w Europie jest to O 90 ) oznacza charakterystyczną wielkość porów proponowanego materiału geotekstylnego ustaloną na podstawie metody badawczej. Wielkość k geotekstyliów to wodoprzepuszczalność normalna geotekstyliów. Ponadto niedopuszczalne jest zatykanie samych geotekstyliów drobnym materiałem niesionym przez wodę przedostającą się do kruszywa. Można to sprawdzić badając współczynnik przepuszczalności hydraulicznej lub stosunek gradientów dla gruntów właściwych dla miejsca budowy. Z praktyki zaleca się jednak, aby charakterystyczna wielkość porów dla geotkanin przekraczała 4%, a porowatość geowłóknin przekraczała 30%.

17 3. Fundament / podwalina. Zarówno w przypadku ścian oporowych konwencjonalnych, jak i ścian z gruntem zbrojonym, zaleca się wykonanie fundamentu z zagęszczonego kruszywa (rys.16). Fundament ten umożliwia rozłożenie ciężaru kładzionych na sucho bloczków betonowych na większym obszarze podłoża, ograniczając w ten sposób powstawanie nadmiernych naprężeń w podłożu gruntowym. Zagęszczony fundament stanowi sztywną lecz giętką warstwę, umożliwiającą rozłożenie naprężeń i złagodzenie naprężeń spowodowanych nierównomiernym osiadaniem, ograniczającą koncentrację naprężeń w przypadku wyższych ścian, a także pękanie i odpryskiwanie bloczków. Fundament pełni również funkcję drenażową i stanowi obszar roboczy podczas budowy. 5. Zagęszczanie gruntów za konstrukcją segmentową. W przypadku gruntów niespoistych, tj. składających się głównie ze żwirów i piasków, najbardziej skuteczną metodą jest zagęszczanie wibracyjne. Zagęszczarki wibracyjne to walce i płyty stalowe, które oscylują z wysoką częstotliwością, ubijając kolejne warstwy gruntu. Rozkład uziarnienia i kształt cząstek mają ogromny wpływ na możliwą do uzyskania gęstość gruntu. Do zagęszczania gruntów spoistych, tj. pyłów i glin, a także mieszanek piasków i pyłów lub piasków i glin najlepiej nadają się urządzenia typu statycznego, wykorzystujące walce okołkowane lub ogumione. Dla dobrego zagęszczenia gruntu spoistego jest potrzebna odpowiednia wilgotność (optymalna) gruntu podczas budowy. Podczas pracy tych maszyn należy uważać, aby ograniczyć do minimum lub wyeliminować ewentualne uszkodzenia zbrojenia geosyntetycznego. Ciężki sprzęt nie może podjeżdżać do lica ściany na odległość mniejszą niż 1,5 m. Bezpośrednio przy ścianie należy stosować płyty zagęszczające. 6. Osiadanie. Ściana masywna wywiera zazwyczaj nacisk na podłoże gruntowe przekraczający warunki sprzed posadowienia budowli i prowadzący do osiadania materiału podłoża. W przypadku gruntów niespoistych (tj. żwirów i piasków), osiadanie jest zazwyczaj niewielkie i występuje głównie podczas budowy. Natomiast nasycone grunty spoiste mogą ulegać sporym odkształceniom w miarę upływu czasu. Dla większości rutynowo wykonywanych budowli, wystarczy oszacować możliwość osiadania w oparciu o konwencjonalną teorię jednowymiarowej konsolidacji omawianą w większości podręczników do geotechniki. Obliczenie osiadania całkowitego i nierównomiernego ze względu na obciążenie gruntu fundamentami jest złożonym problemem i wymaga szczegółowej wiedzy o właściwościach konsolidacyjnych gruntu na placu budowy.

18 Przy budowie ścian oporowych z bloczków metodą bezzaprawową, na sucho, na fundamencie z kruszywa, otrzymuje się elastyczną konstrukcję masywną, która wytrzymuje duże osiadanie całkowite i umiarkowane osiadanie nierównomierne. W przypadku większości standardowych bloczków segmentowych (powierzchnia lica poniżej 0,18 m 2 ), dopuszczalne jest osiadanie nierównomierne na poziomie do 1%. W sytuacji, gdy można się spodziewać sporego osiadania i/lub osiadania nierównomiernego przekraczającego 1%, należy przedsięwziąć w projekcie szczególne środki ostrożności i wzmocnić podłoże pod fundamentem. Obr ót Wychyle nie O sia danie Rys.12. Schemat osiadania konstrukcji. [1], [3] Niekorzystne warunki podłoża na projektowanej rzędnej posadowienia ściany można poprawić stosując następujące metody: wymiana gruntu, zwiększyć szerokość i grubość fundamentu z kruszywa, wzmocnić zagęszczony fundament z kruszywa geosyntetykiem (np. poduszka ), zmniejszyć naprężenie podłoża dzieląc ścianę na odcinki, wstępnie obciążyć teren przed budową ściany, wstępnie obciążyć ścianę przed położeniem nawierzchni lub budową obiektu nad ścianą, zastosować inne technologie wzmocnienia gruntów: zagęszczanie wibracyjne, kolumny żwirowo- kamienne, zagęszczanie dynamiczne itp. 7. Poślizg wzdłuż podstawy. Schemat poślizgu niszczącego tradycyjną jednowarstwową ścianę z bloczków został przedstawiony poniżej.

19 Przesunięcie poziome Poślizg pomiędzy bloczkami Rys.24.. Schemat poślizgu pomiędzy bloczkami. [1], [3] Odporność na poślizg wzdłuż podstawy obliczamy w następujący sposób: Ciężar bloczka segmentowegoo W W obliczamy ze wzoru : W u szerokość pojedynczego bloczka Parametry wytrzymałościowe gruntu c i Φ należy dobierać do rodzaju gruntu, na którym ściana zostanie posadowiona. Zazwyczaj jest to fundament z kruszywa. W przypadku niektórych projektów ściana może być posadowiona bezpośrednio na podłożu gruntowym. W obu przypadkach nominalnąą odporność na poślizg należy zmniejszyć o współczynnik redukcyjny ze względu na tarcie o bloczki segmentowe µ b nakładany na współczynnik tarcia gruntu znajdującego się pod spodem tanφ oraz c. Ten współczynnik uwzględnia zmniejszenie odporności na ścinanie ze względu na poślizg stosunkowo gładkiego bloczka względem gruntu, co zostało dowiedzione w testach na dużą skalę. W projekcie należy zastosować prawdziwe wyniki badań dla konkretnego typu gruntu i bloczka segmentowego. Jeżeli nie posiadamy konkretnych wyników badań, można przyjąć wartość µ b z tabeli 6. Rodzaj gruntu Współczynnik redukcyjny dla tarcia o bloczki segmentowee µ b Tab.2. Współczynniki redukcyjne. [3] Φ gruntu ( ) Żwiry Żwiry pylaste i piaski Żwiry gliniaste i piaski pylaste Pyły, piaski gliniaste Współczynnik redukcyjny dla tarcia o bloczki segmentowe 0,7 0,65 0,6 0,55 Źródło:

20 2. Programy komputerowe. Programy komputerowe są aktualnie jednymi z najczęściej wykorzystywanych narzędzi przy projektowaniu zbrojonych geosyntetykami konstrukcji ziemnych między innymi murów oporowych i skarp ze znacznym kątem nachylenia dochodzącym do 90 posadawianych na gruntach słabonośnych z możliwością indywidualnego doboru konkretnych geosyntetyków o określonych parametrach wytrzymałościowych spełniających kryteria projektowe. Wykorzystując proste metody równowagi sił, za pomocą których program przeprowadza analizy stateczności: wewnętrznej, poprzecznej, ogólnej stateczności po głębokiej powierzchni cylindrycznej poślizgu oraz określa geometrię nasypu bądź skarpy zapewniającą wymagany długotrwały współczynnik bezpieczeństwa obliczany według metody Bishop'a. Do prawidłowego przeprowadzenia wyżej wymienionych analiz potrzebne jest dokładne określenie parametrów technicznych projektowanej konstrukcji ziemnej: - wysokość - H, - nachylenie - i" oraz beta", - szerokość naziomów A i B, - obciążenia Q 1,Q 2, Q 3. Rys. 25. Parametry określające geometrię projektowanej konstrukcji wsporczej. [18 ] Ważne jest również precyzyjne określenie właściwości fizyko - mechanicznych gruntu podłoża jak i materiału nasypowego poprzez podanie wartości kąta tarcia wewnętrznego ( ф ), kohezji ( c ), i ciężaru objętościowego ( γ ). Przy wysokim poziomie lustra wody gruntowej dodatkowo określane są parametry ciśnienia wody porowej lub współrzędne geometryczne położenia krzywej depresji (XY). W przypadku występowania szkód górniczych lub ruchów sejsmicznych podawane są również współczynniki sejsmiczne: poziomy (Kh ) i pionowy (Kv). Projektant ma możliwość doboru długości ułożenia poszczególnych warstw zbrojenia dla danej konstrukcji ziemnej. Długość geosyntetyków może być: - jednakowa ( stała ) dla wszystkich warstw, - z liniową interpolacją pomiędzy podstawą a szczytem konstrukcji lub - analizowana indywidualnie dla każdej warstwy zbrojenia. Ponadto projektant określa projektową wytrzymałość geosyntetyków w kn/m, maksymalną i minimalną dopuszczalną odległość między warstwami oraz wysokość ułożenia najniższej warstwy. Przyjęcie wymaganych wartości współczynników bezpieczeństwa pozwala ustalić

21 obliczeniowe obciążenie dopuszczalne wyrażające wpływ uszkodzeń mechanicznych i środowiska na projektowane zbrojenie konstrukcji ziemnej. Są to między innymi współczynniki: - materiałowy ze względu na pełzanie, - uszkodzeń spowodowanych robotami w trakcie instalacji, - wpływu środowiska, - oddziaływania chemicznego i bakteriologicznego, - ogólny współczynnik bezpieczeństwa. Po wpisaniu wszystkich wymaganych parametrów technicznych program komputerowy przeprowadza analizy stateczności wewnętrznej, poprzecznej oraz ogólnej stateczności po głębokiej powierzchni cylindrycznej poślizgu w wyniku, których otrzymujemy przedstawione bardzo czytelnie w formie rysunku przekroju poprzecznego rozmieszczenie warstw zbrojenia z geosyntetyków dla projektowanej konstrukcji nasypu bądź skarpy. Szczegółowo opisywana jest każda warstwa zbrojenia z podaniem: kolejnego numeru warstwy, jej długości i wysokości ułożenia oraz wymaganych i osiąganych parametrów wytrzymałościowych materiału tekstylnego, rodzaju przeprowadzonej analizy i aktualnego współczynnika bezpieczeństwa. Wszelkie nieprawidłowości dotyczące parametrów wytrzymałościowych zaproponowanych geosyntetyków są sygnalizowane kolorem czerwonym i pulsowaniem obrazu na monitorze. Program umożliwia zmianę danych w każdym momencie pracy w celu dostosowania ich do aktualnych warunków. Wyniki końcowe poszczególnych analiz stateczności zebrane są w formie tabel. Żmudne obliczenia poszczególnych stanów granicznych nośności i użytkowania można przyspieszyć posługując się programami komputerowymi, m.in.: SRWall, SLIDE, MSEW, Slope/W, Plaxis, SEEP/W, SIGMA/W i TEMP/W. Wybór konkretnego programu zależy od rozpatrywanego problemu technicznego i wymaga dobrej znajomości tematu od projektanta. Literatura : 1. BS 8006:1995 Code of practise for strengthned/reinforced soil and oter fills 2. PN-EN 13251:2000 Geotekstylia i wyroby pokrewne. Właściwości wymagane przy stosowaniu w robotach ziemnych, fundamentowych i konstrukcjach oporowych 3. ITB. Instrukcje, wytyczne, poradniki Nr 429/ Koerner R.M. Designing with geosynthetics, (Fifth edition) Prentice Hall Elias V. [i in.] : Mechanically stabilized earth walls and reinforced soil slopes. FHWA-NHI Berg R.R. [i in.] : Design and construction of mechanically stabilized earth walls and reinforced soil slopes Vol. I. FHWA-NHI Berg R.R. [i in.] : Design and construction of mechanically stabilized earth walls and reinforced soil slopes Vol. II. FHWA-NHI Nelson K. [i in.] : Design manual for segmental retaining walls. NCMA Podręczniki do projektowania dla programów: SRWall, Sigma W, ReSSa, Plaxis v.7,0, Slope W, MSEW, Slide v.5.0

Segmentowe mury oporowe - systemy licowania.

Segmentowe mury oporowe - systemy licowania. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Segmentowe mury oporowe - systemy licowania. Estetyka poszczególnych systemów ścian z gruntu zbrojonego zależy od zastosowanego systemu licowania, który

Bardziej szczegółowo

Segmentowe mury oporowe. Zasady projektowania.

Segmentowe mury oporowe. Zasady projektowania. Segmentowe mury oporowe. Zasady projektowania. Opracował: Piotr Jermołowicz tel. 501 293 746 e-mail : p.jermolowicz@wp.pl Szczecin, 12 kwietnia 2011 r. Koszalin, 13 kwietnia 2011 r. 1.! Wstęp. Ściany oporowe

Bardziej szczegółowo

Wykonawstwo robót fundamentowych związanych z posadowieniem fundamentów i konstrukcji drogowych z głębiej zalegającą w podłożu warstwą słabą.

Wykonawstwo robót fundamentowych związanych z posadowieniem fundamentów i konstrukcji drogowych z głębiej zalegającą w podłożu warstwą słabą. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Wykonawstwo robót fundamentowych związanych z posadowieniem fundamentów i konstrukcji drogowych z głębiej zalegającą w podłożu warstwą słabą. W przypadkach występowania

Bardziej szczegółowo

Podłoże warstwowe z przypowierzchniową warstwą słabonośną.

Podłoże warstwowe z przypowierzchniową warstwą słabonośną. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Podłoże warstwowe z przypowierzchniową warstwą słabonośną. W przypadkach występowania bezpośrednio pod fundamentami słabych gruntów spoistych w stanie

Bardziej szczegółowo

Konstrukcje oporowe - nowoczesne rozwiązania.

Konstrukcje oporowe - nowoczesne rozwiązania. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Konstrukcje oporowe - nowoczesne rozwiązania. Konstrukcje oporowe stanowią niezbędny element każdego projektu w dziedzinie drogownictwa. Stosowane są

Bardziej szczegółowo

Systemy odwadniające - rowy

Systemy odwadniające - rowy Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Systemy odwadniające - rowy Ze względu na to, że drenaż pionowy realizowany w postaci taśm drenujących lub drenów piaskowych, przyspiesza odpływ wody wyciskanej

Bardziej szczegółowo

Projektowanie ściany kątowej

Projektowanie ściany kątowej Przewodnik Inżyniera Nr 2 Aktualizacja: 02/2016 Projektowanie ściany kątowej Program powiązany: Ściana kątowa Plik powiązany: Demo_manual_02.guz Niniejszy rozdział przedstawia problematykę projektowania

Bardziej szczegółowo

Pracownia specjalistyczna z Geoinżynierii. Studia stacjonarne II stopnia semestr I

Pracownia specjalistyczna z Geoinżynierii. Studia stacjonarne II stopnia semestr I Pracownia specjalistyczna z Geoinżynierii Studia stacjonarne II stopnia semestr I UWAGA!!! AUTOR OPRACOWANIA NIE WYRAŻA ZGODY NA ZAMIESZCZANIE PLIKU NA RÓŻNEGO RODZAJU STRONACH INTERNETOWYCH TYLKO I WYŁĄCZNIE

Bardziej szczegółowo

Obliczanie potrzebnego zbrojenia w podstawie nasypów.

Obliczanie potrzebnego zbrojenia w podstawie nasypów. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Obliczanie potrzebnego zbrojenia w podstawie nasypów. Korzystając z istniejących rozwiązań na podstawie teorii plastyczności można powiedzieć, że każde

Bardziej szczegółowo

Zakres wiadomości na II sprawdzian z mechaniki gruntów:

Zakres wiadomości na II sprawdzian z mechaniki gruntów: Zakres wiadomości na II sprawdzian z mechaniki gruntów: Wytrzymałość gruntów: równanie Coulomba, parametry wytrzymałościowe, zależność parametrów wytrzymałościowych od wiodących cech geotechnicznych gruntów

Bardziej szczegółowo

Metody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych.

Metody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Metody wzmacniania wgłębnego podłoży gruntowych. W dobie zintensyfikowanych działań inwestycyjnych wiele posadowień drogowych wykonywanych jest obecnie

Bardziej szczegółowo

Analiza ściany żelbetowej Dane wejściowe

Analiza ściany żelbetowej Dane wejściowe Analiza ściany żelbetowej Dane wejściowe Projekt Data : 0..05 Ustawienia (definiowanie dla bieżącego zadania) Materiały i normy Konstrukcje betonowe : Współczynniki EN 99-- : Mur zbrojony : Konstrukcje

Bardziej szczegółowo

Egzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko

Egzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko 1. Na podstawie poniższego wykresu uziarnienia proszę określić rodzaj gruntu, zawartość głównych frakcji oraz jego wskaźnik różnoziarnistości (U). Odpowiedzi zestawić w tabeli: Rodzaj gruntu Zawartość

Bardziej szczegółowo

Drenaż opaskowy. Rys. 1. Schemat instalacji drenażu opaskowego.

Drenaż opaskowy. Rys. 1. Schemat instalacji drenażu opaskowego. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Drenaż opaskowy. Drenaże opaskowe stosuje się w celu wyeliminowania negatywnego oddziaływania wód gruntowych jak i infiltrujących na podziemne części obiektów

Bardziej szczegółowo

Geosyntetyki w drenażach i odwodnieniach liniowych.

Geosyntetyki w drenażach i odwodnieniach liniowych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Geosyntetyki w drenażach i odwodnieniach liniowych. Podstawowe wymagania dotyczące geosyntetyków stosowanych w systemach drenażowych (wg PN-EN 13252) przedstawia

Bardziej szczegółowo

Projekt ciężkiego muru oporowego

Projekt ciężkiego muru oporowego Projekt ciężkiego muru oporowego Nazwa wydziału: Górnictwa i Geoinżynierii Nazwa katedry: Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Zaprojektować ciężki pionowy mur oporowy oraz sprawdzić jego stateczność

Bardziej szczegółowo

Analiza ściany oporowej

Analiza ściany oporowej Przewodnik Inżyniera Nr 3 Aktualizacja: 02/2016 Analiza ściany oporowej Program powiązany: Plik powiązany: Ściana oporowa Demo_manual_03.gtz Niniejszy rozdział przedstawia przykład obliczania istniejącej

Bardziej szczegółowo

Zasady wymiarowania nasypów ze zbrojeniem w podstawie.

Zasady wymiarowania nasypów ze zbrojeniem w podstawie. Piotr Jermołowicz Zasady wymiarowania nasypów ze zbrojeniem w podstawie. Dla tego typu konstrukcji i rodzajów zbrojenia, w ramach pierwszego stanu granicznego, sprawdza się stateczność zewnętrzną i wewnętrzną

Bardziej szczegółowo

Analiza gabionów Dane wejściowe

Analiza gabionów Dane wejściowe Analiza gabionów Dane wejściowe Projekt Data : 8.0.0 Ustawienia (definiowanie dla bieżącego zadania) Konstrukcje oporowe Obliczenie parcia czynnego : Obliczenie parcia biernego : Obliczenia wpływu obciążeń

Bardziej szczegółowo

Obliczenia ściany oporowej Dane wejściowe

Obliczenia ściany oporowej Dane wejściowe Obliczenia ściany oporowej Dane wejściowe Projekt Data : 8.0.005 Ustawienia (definiowanie dla bieżącego zadania) Materiały i normy Konstrukcje betonowe : Współczynniki EN 99 : Ściana murowana (kamienna)

Bardziej szczegółowo

Stateczność dna wykopu fundamentowego

Stateczność dna wykopu fundamentowego Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Stateczność dna wykopu fundamentowego W pobliżu projektowanej budowli mogą występować warstwy gruntu z wodą pod ciśnieniem, oddzielone od dna wykopu fundamentowego

Bardziej szczegółowo

Kryteria doboru filtrów geosyntetycznych i warstw separacyjnych.

Kryteria doboru filtrów geosyntetycznych i warstw separacyjnych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Kryteria doboru filtrów geosyntetycznych i warstw separacyjnych. Kryteria doboru materiałów, filtrujących obejmują sprawdzenie: działania mechanicznego

Bardziej szczegółowo

Kolokwium z mechaniki gruntów

Kolokwium z mechaniki gruntów Zestaw 1 Zadanie 1. (6 pkt.) Narysować wykres i obliczyć wypadkowe parcia czynnego wywieranego na idealnie gładką i sztywną ściankę. 30 kpa γ=17,5 kn/m 3 Zadanie 2. (6 pkt.) Obliczyć ile wynosi obciążenie

Bardziej szczegółowo

PROJEKT STOPY FUNDAMENTOWEJ

PROJEKT STOPY FUNDAMENTOWEJ TOK POSTĘPOWANIA PRZY PROJEKTOWANIU STOPY FUNDAMENTOWEJ OBCIĄŻONEJ MIMOŚRODOWO WEDŁUG WYTYCZNYCH PN-EN 1997-1 Eurokod 7 Przyjęte do obliczeń dane i założenia: V, H, M wartości charakterystyczne obciążeń

Bardziej szczegółowo

Klasa betonu Klasa stali Otulina [cm] 3.00 Średnica prętów zbrojeniowych ściany φ 1. [mm] 12.0 Średnica prętów zbrojeniowych podstawy φ 2

Klasa betonu Klasa stali Otulina [cm] 3.00 Średnica prętów zbrojeniowych ściany φ 1. [mm] 12.0 Średnica prętów zbrojeniowych podstawy φ 2 Projekt: Wzmocnienie skarpy w Steklnie_09_08_2006_g Strona 1 Geometria Ściana oporowa posadowienie w glinie piaszczystej z domieszką Ŝwiru Wysokość ściany H [m] 3.07 Szerokość ściany B [m] 2.00 Długość

Bardziej szczegółowo

Zagęszczanie gruntów.

Zagęszczanie gruntów. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Zagęszczanie gruntów. Celem zagęszczania jest zmniejszenie objętości porów gruntu, a przez to zwiększenie nośności oraz zmniejszenie odkształcalności

Bardziej szczegółowo

Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7

Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7 Tok postępowania przy projektowaniu fundamentu bezpośredniego obciążonego mimośrodowo wg wytycznych PN-EN 1997-1 Eurokod 7 I. Dane do projektowania - Obciążenia stałe charakterystyczne: V k = (pionowe)

Bardziej szczegółowo

Parcie i odpór gruntu. oddziaływanie gruntu na konstrukcje oporowe

Parcie i odpór gruntu. oddziaływanie gruntu na konstrukcje oporowe Parcie i odpór gruntu oddziaływanie gruntu na konstrukcje oporowe Parcie i odpór gruntu oddziaływanie gruntu na konstrukcje oporowe Mur oporowy, Wybrzeże Wyspiańskiego (przy moście Grunwaldzkim), maj 2006

Bardziej szczegółowo

, u. sposób wyznaczania: x r = m. x n, Zgodnie z [1] stosuje się następujące metody ustalania parametrów geotechnicznych:

, u. sposób wyznaczania: x r = m. x n, Zgodnie z [1] stosuje się następujące metody ustalania parametrów geotechnicznych: Wybrane zagadnienia do projektu fundamentu bezpośredniego według PN-B-03020:1981 1. Wartości charakterystyczne i obliczeniowe parametrów geotechnicznych oraz obciążeń Wartości charakterystyczne średnie

Bardziej szczegółowo

Nasyp budowlany i makroniwelacja.

Nasyp budowlany i makroniwelacja. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Nasyp budowlany i makroniwelacja. Nasypem nazywamy warstwę lub zaprojektowaną budowlę ziemną z materiału gruntowego, która powstała w wyniku działalności

Bardziej szczegółowo

mr1 Klasa betonu Klasa stali Otulina [cm] 4.00 Średnica prętów zbrojeniowych ściany φ 1 [mm] 12.0 Średnica prętów zbrojeniowych podstawy φ 2

mr1 Klasa betonu Klasa stali Otulina [cm] 4.00 Średnica prętów zbrojeniowych ściany φ 1 [mm] 12.0 Średnica prętów zbrojeniowych podstawy φ 2 4. mur oporowy Geometria mr1 Wysokość ściany H [m] 2.50 Szerokość ściany B [m] 2.00 Długość ściany L [m] 10.00 Grubość górna ściany B 5 [m] 0.20 Grubość dolna ściany B 2 [m] 0.24 Minimalna głębokość posadowienia

Bardziej szczegółowo

Uwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego

Uwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego Uwagi dotyczące mechanizmu zniszczenia Grunty zagęszczone zapadają się gwałtownie po dobrze zdefiniowanych powierzchniach poślizgu według ogólnego mechanizmu ścinania. Grunty luźne nie tracą nośności gwałtownie

Bardziej szczegółowo

ZADANIA. PYTANIA I ZADANIA v ZADANIA za 2pkt.

ZADANIA. PYTANIA I ZADANIA v ZADANIA za 2pkt. PYTANIA I ZADANIA v.1.3 26.01.12 ZADANIA za 2pkt. ZADANIA Podać wartości zredukowanych wymiarów fundamentu dla następujących danych: B = 2,00 m, L = 2,40 m, e L = -0,31 m, e B = +0,11 m. Obliczyć wartość

Bardziej szczegółowo

Seminarium SITK RP Oddz. Opole, Pokrzywna 2013

Seminarium SITK RP Oddz. Opole, Pokrzywna 2013 Seminarium SITK RP Oddz. Opole, Pokrzywna 2013 TECHNOLOGIA Projekt nasypu drogowego zbrojonego geosyntetykami zgodnie z Eurokod-7. Prezentuje: Konrad Rola- Wawrzecki, Geosyntetyki NAUE 1 Uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

Nasypy projektowanie.

Nasypy projektowanie. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Nasypy projektowanie. 1. Dokumentacja projektowa 1.1. Wymagania ogólne Nasypy należy wykonywać na podstawie dokumentacji projektowej. Projekty stanowiące

Bardziej szczegółowo

Warunki techniczne wykonywania nasypów.

Warunki techniczne wykonywania nasypów. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Warunki techniczne wykonywania nasypów. 1. Przygotowanie podłoża. Nasyp powinien być układany na przygotowanej i odwodnionej powierzchni podłoża. Przed

Bardziej szczegółowo

Wytrzymałość gruntów organicznych ściśliwych i podmokłych.

Wytrzymałość gruntów organicznych ściśliwych i podmokłych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Wytrzymałość gruntów organicznych ściśliwych i podmokłych. Każda zmiana naprężenia w ośrodku gruntowym wywołuje zmianę jego porowatości. W przypadku mało ściśliwych

Bardziej szczegółowo

Grupy nośności vs obliczanie nośności podłoża.

Grupy nośności vs obliczanie nośności podłoża. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Grupy nośności vs obliczanie nośności podłoża. Nadrzędnym celem wzmacniania podłoża jest dostosowanie jego parametrów do wymogów eksploatacyjnych posadawianych

Bardziej szczegółowo

1. Dane : DANE OGÓLNE PROJEKTU. Poziom odniesienia: 0,00 m.

1. Dane : DANE OGÓLNE PROJEKTU. Poziom odniesienia: 0,00 m. 1. Dane : DANE OGÓLNE PROJEKTU Poziom odniesienia: 0,00 m. 4 2 0-2 -4 0 2. Fundamenty Liczba fundamentów: 1 2.1. Fundament nr 1 Klasa fundamentu: ława, Typ konstrukcji: ściana, Położenie fundamentu względem

Bardziej szczegółowo

(r) (n) C u. γ (n) kn/ m 3 [ ] kpa. 1 Pπ 0.34 mw ,5 14,85 11,8 23,13 12,6 4,32

(r) (n) C u. γ (n) kn/ m 3 [ ] kpa. 1 Pπ 0.34 mw ,5 14,85 11,8 23,13 12,6 4,32 N r Rodzaj gruntu I /I L Stan gr. K l. Ф u (n) [ ] Ф u (r) [ ] C u (n) kpa γ (n) kn/ m γ (r) kn/m γ' (n) kn/ m N C N N 1 Pπ 0.4 mw - 9.6 6.64-16,5 14,85 11,8,1 1,6 4, Пp 0.19 mw C 15.1 1.59 16 1,0 18,9

Bardziej szczegółowo

Drgania drogowe vs. nośność i stateczność konstrukcji.

Drgania drogowe vs. nośność i stateczność konstrukcji. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Drgania drogowe vs. nośność i stateczność konstrukcji. Przy wszelkiego typu analizach numerycznych stateczności i nośności nie powinno się zapominać o

Bardziej szczegółowo

Załącznik D (EC 7) Przykład analitycznej metody obliczania oporu podłoża

Załącznik D (EC 7) Przykład analitycznej metody obliczania oporu podłoża Załącznik D (EC 7) Przykład analitycznej metody obliczania oporu podłoża D.1 e używane w załączniku D (1) Następujące symbole występują w Załączniku D: A' = B' L efektywne obliczeniowe pole powierzchni

Bardziej szczegółowo

NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH

NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH Obliczenia wykonuje się według PN-83/B-02482 Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych oraz Komentarza do normy PN-83/B-02482, autorstwa M. Kosseckiego (PZIiTB,

Bardziej szczegółowo

OBLICZENIA STATYCZNE

OBLICZENIA STATYCZNE Rok III, sem. VI 14 1.0. Ustalenie parametrów geotechnicznych Przelot [m] Rodzaj gruntu WARIANT II (Posadowienie na palach) OBLICZENIA STATYCZNE Metoda B ρ [g/cm 3 ] Stan gruntu Geneza (n) φ u (n) c u

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. Zadanie 4: Zadanie 5:

Zadanie 2. Zadanie 4: Zadanie 5: Zadanie 2 W stanie naturalnym grunt o objętości V = 0.25 m 3 waży W = 4800 N. Po wysuszeniu jego ciężar spada do wartości W s = 4000 N. Wiedząc, że ciężar właściwy gruntu wynosi γ s = 27.1 kn/m 3 określić:

Bardziej szczegółowo

Pale fundamentowe wprowadzenie

Pale fundamentowe wprowadzenie Poradnik Inżyniera Nr 12 Aktualizacja: 09/2016 Pale fundamentowe wprowadzenie Celem niniejszego przewodnika jest przedstawienie problematyki stosowania oprogramowania pakietu GEO5 do obliczania fundamentów

Bardziej szczegółowo

Parasejsmiczne obciążenia vs. stateczność obiektów.

Parasejsmiczne obciążenia vs. stateczność obiektów. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Parasejsmiczne obciążenia vs. stateczność obiektów. W ujęciu fizycznym falami są rozprzestrzeniające się w ośrodku materialnym lub polu, zaburzenia pewnej

Bardziej szczegółowo

Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego

Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego Projekt głębokości wbicia ścianki szczelnej stalowej i doboru profilu stalowego typu U dla uzyskanego maksymalnego momentu zginającego W projektowaniu zostanie wykorzystana analityczno-graficzna metoda

Bardziej szczegółowo

NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH

NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH NOŚNOŚĆ PALI POJEDYNCZYCH Obliczenia wykonuje się według PN-83/B-02482 Fundamenty budowlane. Nośność pali i fundamentów palowych oraz Komentarza do normy PN-83/B-02482, autorstwa M. Kosseckiego (PZIiTB,

Bardziej szczegółowo

Projektowanie geometrii fundamentu bezpośredniego

Projektowanie geometrii fundamentu bezpośredniego Przewodnik Inżyniera Nr 9 Aktualizacja: 02/2016 Projektowanie geometrii fundamentu bezpośredniego Niniejszy rozdział przedstawia problematykę łatwego i efektywnego projektowania posadowienia bezpośredniego.

Bardziej szczegółowo

WYCIĄG Z OBLICZEŃ STATYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH

WYCIĄG Z OBLICZEŃ STATYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH WYCIĄG Z OBLICZEŃ STATYCZNO - WYTRZYMAŁOŚCIOWYCH Betonowe mury oporowe w km 296+806-297,707 1. PODSTAWA OBLICZEŃ [1] - PN-85/S-10030 Obiekty mostowe. Obciążenia. [2] - PN-91/S-10042 Obiekty mostowe. Konstrukcje

Bardziej szczegółowo

Zarys geotechniki. Zenon Wiłun. Spis treści: Przedmowa/10 Do Czytelnika/12

Zarys geotechniki. Zenon Wiłun. Spis treści: Przedmowa/10 Do Czytelnika/12 Zarys geotechniki. Zenon Wiłun Spis treści: Przedmowa/10 Do Czytelnika/12 ROZDZIAŁ 1 Wstęp/l 3 1.1 Krótki rys historyczny/13 1.2 Przegląd zagadnień geotechnicznych/17 ROZDZIAŁ 2 Wiadomości ogólne o gruntach

Bardziej szczegółowo

Wykonanie warstwy odsączającej z piasku

Wykonanie warstwy odsączającej z piasku D-02.02.01 SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE Wykonanie warstwy odsączającej z piasku 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Wykonanie warstwy odsączającej z piasku D-02.02.01 D-02.02.01. Wykonanie warstwy odsączającej

Bardziej szczegółowo

Obliczanie i dobieranie ścianek szczelnych.

Obliczanie i dobieranie ścianek szczelnych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Obliczanie i dobieranie ścianek szczelnych. Ścianka szczelna jest obudową tymczasową lub stałą z grodzic stalowych stosowana najczęściej do obudowy wykopu

Bardziej szczegółowo

Warstwę transmisyjną lub przesklepiającą projektuje się przeważnie na terenach

Warstwę transmisyjną lub przesklepiającą projektuje się przeważnie na terenach Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Warstwa transmisyjna. Warstwę transmisyjną lub przesklepiającą projektuje się przeważnie na terenach zapadliskowych. Grunt zapada się zazwyczaj wskutek

Bardziej szczegółowo

ZADANIE PROJEKTOWE NR 3. Projekt muru oporowego

ZADANIE PROJEKTOWE NR 3. Projekt muru oporowego Rok III, sem. VI 1 ZADANIE PROJEKTOWE NR 3 Projekt muru oporowego Według PN-83/B-03010 Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie. Ściany oporowe budowle utrzymujące w stanie statecznym uskok

Bardziej szczegółowo

1. ZADANIA Z CECH FIZYCZNYCH GRUNTÓW

1. ZADANIA Z CECH FIZYCZNYCH GRUNTÓW 1. ZDNI Z CECH FIZYCZNYCH GRUNTÓW Zad. 1.1. Masa próbki gruntu NNS wynosi m m = 143 g, a jej objętość V = 70 cm 3. Po wysuszeniu masa wyniosła m s = 130 g. Gęstość właściwa wynosi ρ s = 2.70 g/cm 3. Obliczyć

Bardziej szczegółowo

ZADANIE PROJEKTOWE NR 3. Projekt muru oporowego

ZADANIE PROJEKTOWE NR 3. Projekt muru oporowego Rok III, sem. VI 1 ZADANIE PROJEKTOWE NR 3 Projekt muru oporowego Wg PN83/B03010 Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie. Ściany oporowe budowle utrzymujące w stanie statecznym uskok naziomu

Bardziej szczegółowo

M ZASYPKA GRUNTOWA. 1. Wstęp. 2. Materiały. 1.1 Przedmiot ST

M ZASYPKA GRUNTOWA. 1. Wstęp. 2. Materiały. 1.1 Przedmiot ST M.11.01.02 ZASYPKA GRUNTOWA 1. Wstęp 1.1 Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej (STWiORB) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z Odbudowa mostu w ciągu drogi

Bardziej szczegółowo

gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie

gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie Właściwości mechaniczne gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie Ściśliwość gruntów definicja, podstawowe informacje o zjawisku, podstawowe informacje z teorii sprężystości, parametry ściśliwości, laboratoryjne

Bardziej szczegółowo

Geosyntetyki to jedyne materiały

Geosyntetyki to jedyne materiały 18 POD PARAGRAFEM OKIEM EKSPERTA GEOSYNTETYKI PODSTAWOWE ZASADY I KRYTERIA DOBORU Kolejna część z cyklu publikacji poświęconych geosyntetykom przedstawia elementarne zasady ich doboru i stosowania PIOTR

Bardziej szczegółowo

POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY PN-EN :2008/AC. Dotyczy PN-EN :2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne.

POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY PN-EN :2008/AC. Dotyczy PN-EN :2008 Eurokod 7 Projektowanie geotechniczne Część 1: Zasady ogólne. POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY P o l s k i K o m i t e t N o r m a l i z a c y j n y ICS 91.010.30; 93.020 PN-EN 1997-1:2008/AC czerwiec 2009 Wprowadza EN 1997-1:2004/AC:2009, IDT Dotyczy PN-EN 1997-1:2008

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 22 luty 2016 r.

Warszawa, 22 luty 2016 r. tel.: 022/ 380 12 12; fax.: 0 22 380 12 11 e-mail: biuro.warszawa@grontmij.pl 02-703 Warszawa, ul. Bukowińska 22B INWESTOR: Wodociągi Białostockie Sp. z o. o. ul. Młynowa 52/1, 15-404 Białystok UMOWA:

Bardziej szczegółowo

Analiza fundamentu na mikropalach

Analiza fundamentu na mikropalach Przewodnik Inżyniera Nr 36 Aktualizacja: 09/2017 Analiza fundamentu na mikropalach Program: Plik powiązany: Grupa pali Demo_manual_en_36.gsp Celem niniejszego przewodnika jest przedstawienie wykorzystania

Bardziej szczegółowo

Moduł. Ścianka szczelna

Moduł. Ścianka szczelna Moduł Ścianka szczelna 870-1 Spis treści 870. ŚCIANKA SZCZELNA... 3 870.1. WIADOMOŚCI OGÓLNE... 3 870.2. OPIS OGÓLNY PROGRAMU... 4 870.2.1. Parcia na ścianę wywołane naziomem i obciążeniem liniowym...

Bardziej szczegółowo

Analiza konstrukcji ściany Dane wejściowe

Analiza konstrukcji ściany Dane wejściowe Analiza konstrukcji ściany Dane wejściowe Projekt Data : 8.0.05 Ustawienia (definiowanie dla bieżącego zadania) Materiały i normy Konstrukcje betonowe : Konstrukcje stalowe : Współczynnik częściowy nośności

Bardziej szczegółowo

Analiza stanu przemieszczenia oraz wymiarowanie grupy pali

Analiza stanu przemieszczenia oraz wymiarowanie grupy pali Poradnik Inżyniera Nr 18 Aktualizacja: 09/2016 Analiza stanu przemieszczenia oraz wymiarowanie grupy pali Program: Plik powiązany: Grupa pali Demo_manual_18.gsp Celem niniejszego przewodnika jest przedstawienie

Bardziej szczegółowo

Problematyka posadowień w budownictwie.

Problematyka posadowień w budownictwie. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Problematyka posadowień w budownictwie. Historia budownictwa łączy się nierozerwalnie z fundamentowaniem na słabonośnych podłożach oraz modyfikacją właściwości tych

Bardziej szczegółowo

Projektowanie konstrukcji nawierzchni

Projektowanie konstrukcji nawierzchni Projektowanie konstrukcji nawierzchni Projektowanie konstrukcji nawierzchni w oparciu o Katalog Typowych Konstrukcji Podatnych i Półsztywnych mgr inż. Mariusz Jaczewski p. 55 GG mariusz.jaczewski@wilis.pg.gda.pl

Bardziej szczegółowo

Wibrowymiana kolumny FSS / KSS

Wibrowymiana kolumny FSS / KSS Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Wibrowymiana kolumny FSS / KSS Metoda ta polega na formowaniu w słabym podłożu kolumn z kamienia lub żwiru, zbrojących" i drenujących grunt. Kolumny te

Bardziej szczegółowo

PN-B-03004:1988. Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03004:1988. Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie KOMINY PN-B-03004:1988 Kominy murowane i żelbetowe. Obliczenia statyczne i projektowanie Normą objęto kominy spalinowe i wentylacyjne, żelbetowe oraz wykonywane z cegły, kształtek ceramicznych lub betonowych.

Bardziej szczegółowo

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Projektowanie geotechniczne na podstawie obliczeń Temat ćwiczenia: Opór graniczny podłoża gruntowego

Bardziej szczegółowo

1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D-M Wymagania ogólne pkt 1.5.

1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D-M Wymagania ogólne pkt 1.5. 35 D 03.03.02. DRENAŻ FRANCUSKI 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót budowlanych związanych z wykonaniem

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia konstrukcyjne przy budowie

Zagadnienia konstrukcyjne przy budowie Ogrodzenie z klinkieru, cz. 2 Konstrukcja OGRODZENIA W części I podane zostały niezbędne wiadomości dotyczące projektowania i wykonywania ogrodzeń z klinkieru. Do omówienia pozostaje jeszcze bardzo istotna

Bardziej szczegółowo

D Zbrojona ściana oporowa z elementów betonowych SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

D Zbrojona ściana oporowa z elementów betonowych SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH D 10.01.01 Zbrojona ściana oporowa z elementów betonowych 203 1. WSTĘP Ilekroć w tekście będzie mowa o ogólnej specyfikacji technicznej ( ST)

Bardziej szczegółowo

WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH

WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH KONSTRUKCJE OPOROWE Z GRUNTU ZBROJONEGO 1 1. WSTĘP Przedmiotem niniejszych Warunków Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych są wytyczne do przygotowania przez

Bardziej szczegółowo

Projektowanie nie kotwionej (wspornikowej) obudowy wykopu

Projektowanie nie kotwionej (wspornikowej) obudowy wykopu Przewodnik Inżyniera Nr 4 Akutalizacja: 1/2017 Projektowanie nie kotwionej (wspornikowej) obudowy wykopu Program powiązany: Ściana projekt Plik powiązany: Demo_manual_04.gp1 Niniejszy rozdział przedstawia

Bardziej szczegółowo

Analiza stateczności zbocza

Analiza stateczności zbocza Przewodnik Inżyniera Nr 25 Aktualizacja: 06/2017 Analiza stateczności zbocza Program: MES Plik powiązany: Demo_manual_25.gmk Celem niniejszego przewodnika jest analiza stateczności zbocza (wyznaczenie

Bardziej szczegółowo

FUNDAMENTY ZASADY KSZTAŁTOWANIA I ZBROJENIA FUNDAMENTY

FUNDAMENTY ZASADY KSZTAŁTOWANIA I ZBROJENIA FUNDAMENTY FUNDAMENTY ZASADY KSZTAŁTOWANIA I ZBROJENIA FUNDAMENTY Fundamenty są częścią budowli przekazującą obciążenia i odkształcenia konstrukcji budowli na podłoże gruntowe i równocześnie przekazującą odkształcenia

Bardziej szczegółowo

Analiza obudowy wykopu z jednym poziomem kotwienia

Analiza obudowy wykopu z jednym poziomem kotwienia Przewodnik Inżyniera Nr 6 Aktualizacja: 02/2016 Analiza obudowy wykopu z jednym poziomem kotwienia Program powiązany: Ściana analiza Plik powiązany: Demo_manual_06.gp2 Niniejszy rozdział przedstawia problematykę

Bardziej szczegółowo

Lp Opis obciążenia Obc. char. kn/m 2 f

Lp Opis obciążenia Obc. char. kn/m 2 f 0,10 0,30 L = 0,50 0,10 H=0,40 OBLICZENIA 6 OBLICZENIA DO PROJEKTU BUDOWLANEGO PRZEBUDOWY SCHODÓW ZEWNĘTRZNYCH, DRZWI WEJŚCIOWYCH SZT. 2 I ZADASZENIA WEJŚCIA GŁÓWNEGO DO BUDYNKU NR 3 JW. 5338 przy ul.

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line

Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line F-Line DORW2160 06.02.2013 1 / 12 1. Lokalizacja 1.1 Lokalizacja względem budynków Teren nad zbiornikiem nie może być zabudowany. Minimalną odległość

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M WYMIANA GRUNTU

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M WYMIANA GRUNTU SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH M.11.01.05 WYMIANA GRUNTU 29 1. Wstęp 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i

Bardziej szczegółowo

Fundamentowanie stany graniczne.

Fundamentowanie stany graniczne. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Fundamentowanie stany graniczne. Fundament to część obiektu, którego zadaniem jest bezpieczne przekazanie obciążeń z konstrukcji na podłoże gruntowe. W zależności

Bardziej szczegółowo

Instytut Techniki Budowlanej. Techniczne aspekty budowy kompleksów sportowych Moje Boisko-Orlik 2012

Instytut Techniki Budowlanej. Techniczne aspekty budowy kompleksów sportowych Moje Boisko-Orlik 2012 Instytut Techniki Budowlanej Techniczne aspekty budowy kompleksów sportowych Moje Boisko-Orlik 2012 Ocena geotechnicznych warunków podłoża i określenie wymagań dla mineralnych warstw konstrukcyjnych Stanisław

Bardziej szczegółowo

3. Zestawienie obciążeń, podstawowe wyniki obliczeń

3. Zestawienie obciążeń, podstawowe wyniki obliczeń 1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest wykonanie projektu konstrukcji dla rozbudowy budynku użyteczności publicznej o windę osobową zewnętrzną oraz pochylnię dla osób niepełnosprawnych.

Bardziej szczegółowo

Osiadanie fundamentu bezpośredniego

Osiadanie fundamentu bezpośredniego Przewodnik Inżyniera Nr. 10 Aktualizacja: 02/2016 Osiadanie fundamentu bezpośredniego Program powiązany: Plik powiązany: Fundament bezpośredni Demo_manual_10.gpa Niniejszy rozdział przedstawia problematykę

Bardziej szczegółowo

Obliczenia ściany kątowej Dane wejściowe

Obliczenia ściany kątowej Dane wejściowe Obliczenia ściany kątowej Dane wejściowe Projekt Data : 8.0.05 Ustawienia (definiowanie dla bieżącego zadania) Materiały i nory Konstrukcje betonowe : Współczynniki EN 99-- : Konstrukcje oporowe EN 99--

Bardziej szczegółowo

Raport obliczeń ścianki szczelnej

Raport obliczeń ścianki szczelnej Wrocław, dn.: 5.4.23 Raport obliczeń ścianki szczelnej Zadanie: "Przykład obliczeniowy z książki akademickiej "Fundamentowanie - O.Puła, Cz. Rybak, W.Sarniak". Profil geologiczny. Piasek pylasty - Piasek

Bardziej szczegółowo

D NAWIERZCHNIA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE

D NAWIERZCHNIA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D-04.04.02 NAWIERZCHNIA Z KRUSZYWA ŁAMANEGO STABILIZOWANEGO MECHANICZNIE SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI

Bardziej szczegółowo

Projektowanie stromych skarp z gruntów słabo przepuszczalnych, zbrojonych geosiatkami drenującymi

Projektowanie stromych skarp z gruntów słabo przepuszczalnych, zbrojonych geosiatkami drenującymi Projektowanie stromych skarp z gruntów słabo przepuszczalnych, zbrojonych geosiatkami drenującymi Mgr inż. Jakub Bryk Maccaferri Polska Sp. z o.o., Warszawa, Polska Inż. Pietro Rimoldi Officine Maccaferri

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA

SPECYFIKACJA TECHNICZNA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D-04.02.01 WARSTWA ODCINAJĄCA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST) Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót

Bardziej szczegółowo

Parametry geotechniczne gruntów ustalono na podstawie Metody B Piasek średni Stopień zagęszczenia gruntu niespoistego: I D = 0,7.

Parametry geotechniczne gruntów ustalono na podstawie Metody B Piasek średni Stopień zagęszczenia gruntu niespoistego: I D = 0,7. .11 Fundamenty.11.1 Określenie parametrów geotechnicznych podłoża Rys.93. Schemat obliczeniowy dla ławy Parametry geotechniczne gruntów ustalono na podstawie Metody B Piasek średni Stopień zagęszczenia

Bardziej szczegółowo

Szczegółowa specyfikacja techniczna D MURY OPOROWE

Szczegółowa specyfikacja techniczna D MURY OPOROWE 89 Szczegółowa specyfikacja techniczna D.10.01.01 MURY OPOROWE 1. WSTĘP. 1.1. Przedmiot SST. Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE KSZTAŁTU PROFILU STATECZNEGO METODA MASŁOWA Fp

WYZNACZANIE KSZTAŁTU PROFILU STATECZNEGO METODA MASŁOWA Fp WYZNACZANIE KSZTAŁTU PROFILU STATECZNEGO METODA MASŁOWA Fp Metoda Masłowa Fp, zwana równieŝ metodą jednakowej stateczności słuŝy do wyznaczania kształtu profilu zboczy statecznych w gruntach spoistych.

Bardziej szczegółowo

Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych.

Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych. Piotr Jermołowicz Inżynieria Środowiska Szczecin Wykopy - wpływ odwadniania na osiadanie obiektów budowlanych. Obniżenie zwierciadła wody podziemnej powoduje przyrost naprężenia w gruncie, a w rezultacie

Bardziej szczegółowo

Sprawdzenie stanu granicznego - wyparcie gruntu (UPL)

Sprawdzenie stanu granicznego - wyparcie gruntu (UPL) Projekt badawczy Narodowego Centru Nauki N N516 18 9 Projektowanie geotechniczne budowli według Eurokodu 7 PLATFORMA INFORMATYCZNA Przykład obliczeniowy Sprawdzenie stanu granicznego - wyparcie gruntu

Bardziej szczegółowo

Płyta VSS. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin

Płyta VSS. Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Piotr Jermołowicz - Inżynieria Środowiska Szczecin Płyta VSS. Wybór metody badania zagęszczenia gruntów uwarunkowany jest przede wszystkim od rodzaju gruntu i w zależności od niego należy dobrać odpowiednią

Bardziej szczegółowo

PROJEKT GEOTECHNICZNY

PROJEKT GEOTECHNICZNY Nazwa inwestycji: PROJEKT GEOTECHNICZNY Budynek lodowni wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu m. Wojcieszyce, ul. Leśna, 66-415 gmina Kłodawa, działka nr 554 (leśniczówka Dzicz) jedn.ewid.

Bardziej szczegółowo

Q r POZ.9. ŁAWY FUNDAMENTOWE

Q r POZ.9. ŁAWY FUNDAMENTOWE - str. 28 - POZ.9. ŁAWY FUNDAMENTOWE Na podstawie dokumentacji geotechnicznej, opracowanej przez Przedsiębiorstwo Opoka Usługi Geologiczne, opracowanie marzec 2012r, stwierdzono następującą budowę podłoża

Bardziej szczegółowo