Przedszkole Samorządowe nr 7 w Białymstoku

Transkrypt

1 Przedszkole Samorządowe nr 7 w Białymstoku PROGRAM PROFILAKTYCZNY Bezpieczna siódemka w oparciu o: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.) 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz 17) 3. Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. Nr 89. poz. 730) Białystok, PLAN PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO Bezpieczna siódemka

2 I. WSTĘP II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU III. CELE PROGRAMU IV. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU V. BLOKI TEMATYCZNE VI. CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH VII. WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU VIII. PROJEKT EWALUACJI PROGRAMU IX. BIBLIOGRAFIA I. WSTĘP 2

3 Profilaktyka, to proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu. Program profilaktyczny przeznaczony jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Ma on za zadanie tworzyć warunki do kształtowania postaw i wartości, umożliwiać dzieciom dokonywanie wyborów, mających znaczenie dla ich obecnego i przyszłego życia, uświadamiać dzieciom zagrożenia, które mogą wystąpić w przedszkolu, domu, na drodze oraz ograniczyć liczbę niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Przygotować dzieci do tego, by potrafiły współżyć z innymi, poznawać zasady dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo w sytuacjach, w których będą mogły się nauczyć jak radzić sobie z trudnościami, a w okresie dorastania i dorosłości, lepiej radzić sobie z problemami i kryzysami. Promować i kształtować zdrowy styl życia. Wraz z rozwojem dziecka i jego samodzielności musimy coraz bardziej liczyć się z koniecznością wyposażenia go w umiejętność przewidywania zagrożeń, unikania ich, a jeśli już zaistnieją w zdolność radzenia sobie z trudną sytuacją. Program profilaktyczny jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych(1) Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku (2) Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci (5) Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych (6) Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń (11) II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU 3

4 Podstawowym założeniem prawidłowej realizacji programu profilaktyki jest znajomość psychofizycznej sylwetki dziecka w wieku przedszkolnym oraz świadomość znaczenia systematycznych oddziaływań w procesie kształtowania się właściwych i trwałych postaw. Dziecko w wieku przedszkolnym charakteryzuje słaba spostrzegawczość, rozproszona i mimowolna uwaga, niski poziom myślenia przyczynowo-skutkowego, słaba orientacja przestrzenno-czasowa, skłonność do ryzykownych, nieprzemyślanych i żywiołowych decyzji. Mała sprawność w wyobrażaniu sobie możliwych skutków podejmowanych działań w połączeniu z niewielkim doświadczeniem życiowym i wąskim zasobem wypróbowanych technik radzenia sobie z różnego rodzaju problemami, stawia dzieci w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia znacznie częściej niż osoby dorosłe. Wszystkie te cechy wskazują na kierunek oddziaływań wychowawczo-dydaktycznych, na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności i nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia. Naszym zadaniem jest ukształtowanie takich postaw, które pomogą unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa. Program profilaktyczny jest dostosowany do potrzeb rozwojowych wychowanków. W swych oddziaływaniach jest skierowany do dzieci, nauczycieli i rodziców. III. CELE PROGRAMU Celem program jest kształtowanie pozytywnych i bezpiecznych postaw, i zachowań dzieci w wieku przedszkolnym w sytuacjach trudnych, zagrażających zdrowiu a nawet życiu. Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo szybko i łatwo przyswajają wiedzę. Nie mają problemów z opanowaniem prostych zasad dotyczących bezpieczeństwa, higieny oraz zdrowego stylu życia. Jednocześnie dzieci w tym wieku narażone swą na wiele niebezpieczeństw. Wiedza i umiejętności w 4

5 zakresie edukacji bezpieczeństwa winny być zatem nabywane przez dzieci już na etapie edukacji przedszkolnej. Wszystkie wymienione cechy wskazują na konieczność wyrobienia u dzieci określonych umiejętności, sprawności i nawyków niezbędnych w przygotowaniu do dalszego życia, by unikać, zapobiegać i możliwie sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa. Cele szczegółowe: Wyposażanie dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie. Tworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i zachowaniu ich zdrowia. Kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej. Promocja zdrowego stylu życia IV. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody i formy, przede wszystkim aktywne, by umożliwić dzieciom czynne doświadczenie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wskazane jest odwoływanie się do różnych technik, dostosowanych do wieku dzieci, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu aktywności wychowanków. Metody: - metody podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z tekstem; - metody problemowe: gry dydaktyczne, klasyczna metoda problemowa; - metody aktywizujące: drama, wystawa (ekspozycja), pokaz, inscenizacja; - metody praktyczne: ćwiczenia i działania oparte na konkrecie, spacery, wycieczki, trening; Formy: 5

6 - praca indywidualna; - zabawa oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy (zabawy konstrukcyjne, manipulacyjne, ruchowe, tematyczne zabawy w role); - czynności samoobsługowe dzieci oraz praca użyteczna; - spacery i wycieczki; - zajęcia organizowane przez nauczycielkę z całą grupą lub prowadzone w mniejszych zespołach; - udział w imprezach i uroczystościach organizowanych w przedszkolu i poza nim; - udział w konkursach; V. BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU 1. Bezpieczeństwo na co dzień. 2. Piramida zdrowego żywienia. 3. Higieniczny tryb życia. 4. Ruch w życiu człowieka (poranki z gimnastyką). 5. Zagrożenia ze środowiska przyrodniczego. 6. Przedszkole bez nałogów. 7. Moje prawa- konwencja o prawach dziecka. 8. Agresja i przemoc. 9. Dziecko w świecie wirtualnym. 10.Profilaktyka logopedyczna (poranki logopedyczne). VI. CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH 6

7 L.P Nazwa bloku tematycznego Zamierzone cele operacyjne Dziecko: 1. Bezpieczeństwo na co dzień rozumie poj. bezpieczeństwo reaguje na hasła pali się, ewakuacja, itp. wykazuje znajomość imienia, nazwiska oraz własnego adresu zamieszkania wykazuje znajomość imion i nazwisk rodziców / opiekunów zna zasady bezpiecznego poruszania się po drodze rozróżnia podstawowe znaki drogowe (informacyjne, ostrzegawcze) stosuje się do sygnalizacji świetlnej wie, jakie są numery telefonów alarmowych (997, 998, 999, 112) orientuje się, do kogo może zwrócić się o pomoc (np. do policjanta) zna in. ważniejsze instytucje i role społeczne przestrzega zasad ustalonych w grupie przedszkolnej (kontrakt grupowy) stosuje się do zasad bezpiecznego korzystania z placu zabaw/ sprzętu/ zabawek porusza się w miejscach dozwolonych nie oddala się samo od grupy przedszkolnej nie korzysta z urządzeń elektrycznych, nie bawi się przedmiotami niebezpiecznymi, np. zapałkami, szkłem i in. przewiduje sytuacje zagrażające bezpieczeństwu/ życiu oraz ich konsekwencje wykazuje nieufność w stosunku do osób nieznajomych, samodzielnie i bezpiecznie organizuje sobie czas wolny gości w przedszkolu, np. policjanta, strażaka (w miarę możliwości) wie, że opiekę nad nim sprawuje osoba dorosła 2. Piramida zdrowego żywienia poznaje schemat piramidy zdrowego żywienia (jej piętra) orientuje się w zasadach zdrowego stylu odżywania (wymienia zdrowe produkty, tj. owoce, warzywa, mleko i jego przetwory, 7

8 ryby, ciemne pieczywo, itd.) dostrzega związek pomiędzy zdrowiem a chorobą wie, na czym polega profilaktyka zdrowotna (np. szczepienia ochronne) podaje przyczyny nieprawidłowego odżywiania się (m. in.: otyłość, próchnica, brak witamin, niska odporność organizmu = przeziębianie się) zna umiar w jedzeniu (nie objada się) przezwycięża niechęć do spożywania niektórych potraw myje owoce i warzywa przed spożyciem stosuje zasady savoir vivr u (poprawnie posługuje się sztućcami, nie rozmawia podczas posiłków, nie spieszy się podczas jedzenia, dba o estetykę stołu, nie huśta się na krzesełku, nie wygłupia się, itp.) 3. Higieniczny tryb życia rozumie poj. higiena, higieniczny tryb życia wyróżnia przybory niezbędne do utrzymania higieny stosuje higienę na co dzień: myje ręce przed / po posiłku, po skorzystaniu z toalety, po kontakcie z rożnymi przedmiotami, zwierzętami i in. dba o czystość własnego ciała (regularna kąpiel, używanie kosmetyków) dba o czystość ubrania / bielizny używa wyłącznie swoich przyborów toaletowych utrzymuje porządek otoczenia wokół (np. sprząta po sobie) zdaje sobie sprawę z konieczności chodzenia do snu o tej samej porze (higiena snu) rozumie istotę wypoczynku wykazuje wrażliwości na nadmierny hałas podkreśla rolę codziennych ćwiczeń fizycznych uczy się podstawowych umiejętności relaksacji i odprężenia (higiena psychiczna) wie, o konieczności umiejętnego korzystania z chusteczek higienicznych zasłania usta podczas kaszlu / kichania unika bezpośredniego kontaktu z osobą chorą 8

9 wie, o potrzebie przebywania w wywietrzonych pomieszczeniach 4. Ruch w życiu człowieka (poranki z gimnastyką) 5. Zagrożenia ze środowiska przyrodniczego rozumie znaczenie aktywności ruchowej, sportu w życiu posługuje się pojęciem zdrowie wie, o potrzebie częstego przebywania na świeżym powietrzu bierze aktywny udział w zajęciach ruchowych, gimnastykuje się (poranki gimnastyką) uprawia sporty (gra w piłkę, jazda na rowerze, bieganie, itp.) ubiera się odpowiednio do warunków pogodowych uczestniczy w zajęciach gimnastyki korekcyjnej dba o prawidłową postawę ciała chodzi na spacery wie, jak zapobiegać przemarznięciu/ przegrzaniu wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych nie dotyka zwierząt, zwłaszcza dzikich wie, że nie należy karmić bez zgody/ drażnić zwierząt zna pozycję obronną, by uniknąć, np. pogryzienia orientuje się, jak wyglądają tabliczki informujące, np. o terenie strzeżonym przez psa zna wybrane rośliny i in. zagrażające życiu (np. grzyby, owoce trujące) nie spożywa potraw niewiadomego pochodzenia wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia, gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić 6. Przedszkole bez nałogów jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami / nałogami prezentuje właściwą postawę PRZECIW orientuje się w procesie uzależnienia człowieka od czegoś (zna ich niekorzystny wpływ na organizm) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych 9

10 (np.. środków czystości) wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy (tytoń), leki, Internet, telewizja) nabywa umiejętność odmawiania NIE bez poczucia winy (asertywność) nie jest podatne na wpływ reklam (tzw. ukryte programy) oraz osób mających złe zamiary 7. Moje prawa konwencja o prawach dziecka zna swoje prawa zna swoje obowiązki przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej oraz w świecie dorosłych obdarza uwagą inne dzieci i dorosłych szanuje zdanie innych ludzi jest odpowiedzialne za to, co robi (ponosi konsekwencje) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach nie wykazuje bierności wobec przejawów złego traktowania go i innych wykazuje się tolerancją wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa 8. Agresja i przemoc zna poj. agresja i przemoc umie nazwać swoje uczucia odgrywa i demonstruje wybrane uczucia (scenki sytuacyjne) uczy się oswajać z własnym strachem ( Strach ma wielkie oczy Jak przestraszyć swój strach?) bierze udział w zajęciach odreagowywania złości, np.: ludzik złości skrzynia złości (z gazetami) rysunek złości tabliczka złości, itp. potrafi utożsamić się z inną osobą (kształtowanie umiejętności empatycznych) podaje sposoby na pokonywanie złości reaguje na rożne formy agresji i przemocy orientuje się, jakie są skutki agresji/ przemocy na świecie dla ludzi uczy się być asertywne rozumie znaczenie słowa zgoda, kompromis 10

11 wykazuje ostrożność i nieufność w kontakcie z osobami obcymi, zły dotyk przestrzega zakazu przyjmowania różnych rzeczy, np. słodyczy od osób nieznajomych stara się być przyjazne dla otoczenia 9. Dziecko w świecie wirtualnym 10. Profilaktyka logopedyczna (poranki logopedyczne) zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów / koleżanek) korzysta z Internetu tylko za zgodą rodziców / osób dorosłych nie traktuje komputera jako największego towarzysza zabaw zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego - nierzeczywistego) nie promuje zachowań agresywnych, przemocy obecnej, np. w grach komputerowych dostrzega także pozytywny wpływ świata wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia, wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmocnienie poczucia własnej wartości, itp.) uczestniczy w podejmowanych dyskusjach, np. podczas zajęć uczestniczy w zajęciach logopedycznych (w miarę potrzeby) bierze aktywny udział w tzw. porankach logopedycznych organizowanych przez nauczyciela (ćwiczenia języka, oddechowe, warg, usprawniające podniebienie miękkie, z emisji głosu ) udziela swobodnych wypowiedzi ustnych poprawnych pod względem gramatycznym samodzielnie nawiązuje słowny kontakt społeczny wyraża się w różnych formach ekspresji słownej myśli, główkuje analizuje tekst czytany potrafi się skupić używa wyobraźni 11

12 VII. WARUNKI WDROŻENIA PROGRAMU Realizacja programu wymaga: wykorzystania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju dziecka (ilustracje, historyjki obrazkowe, czasopisma, gazetki, znaki drogowe, albumy, płytoteka); zorganizowanie wycieczek i wyjazdów poza teren przedszkola; wdrożenie wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu; współpracy z rodzicami, oraz pedagogizacji rodziców; nawiązania współpracy z logopedą; nawiązanie współpracy o ośrodkiem zdrowia; nawiązanie współpracy z Komendą Policji w Białymstoku; spotkania z lekarzem, pielęgniarką, stomatologiem; VIII. PROJEKT EWALUACJI PROGRAMU Oceny efektów realizacji Programu Profilaktycznego Bezpieczna siódemka, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na końcowej radzie pedagogicznej. Podstawę do formułowania oceny realizacji będą stanowiły: wnioski z obserwacji zachowań dzieci; badania ankietowe; osiągnięcia w konkursach; analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci; IX. BIBLIOGRAFIA 1. Dudkiewicz K., Kamińska K.: Edukacja zdrowotna, NK Warszawa Frątczakowie E. i J.: Edukacja zdrowotna dzieci przedszkolnych, WOM Toruń Mroczek J.: Bezpieczeństwo przedszkolaka, CES Warszawa Statut Przedszkola Samorządowego nr 7 w Białymstoku 12

13 ANKIETA EWALUACYJNA DLA RODZICÓW dotycząca realizacji Programu profilaktyki Szanowni Rodzice! Ankieta ta jest anonimowa i ma na celu zebranie Państwa opinii na temat wpływu realizacji w/w programu na podniesienie świadomości dzieci w zakresie profilaktyki zdrowotnej, przeciwpożarowej, dbania o bezpieczeństwo własne i innych osób, bezpiecznego zachowania się w różnych sytuacjach i miejscach, w kontaktach z różnymi osobami, przedmiotami, zjawiskami. Wybraną odpowiedź należy podkreślić. 1. Czy dziecko zna zasady ruchu drogowego, dotyczące pieszych? tak nie częściowo 2. Czy dziecko zachowuje bezpieczeństwo podczas zabaw w pomieszczeniach i na placu zabaw? tak nie czasami 3. Czy dziecko zna zasady prawidłowego odżywiania się ( wie co należy jeść, a czego unikać )? tak nie częściowo 4. Czy dziecko przywiązuje wagę do higieny własnego ciała ( codzienna kąpiel, mycie zębów, codzienna zmiana bielizny, mycie rąk, dbanie o czystość ubrań, obuwia itp. )? tak nie czasami 5. Czy dziecko zna numery telefonów alarmowych 997, 998,999,112? wiem 6. Czy dziecko zachowuje ostrożność podczas posługiwania się prostymi narzędziami i urządzeniami? korzysta z nich 7. Czy dziecko wie jak powinno się zachować kontaktach z nieznajomymi osobami? wiem 8. Czy dziecko zna zasady bezpiecznych zabaw zimowych i zachowania się nad wodą? wiem 9. Czy dziecko zachowuje ostrożność w kontaktach ze zwierzętami? tak nie czasami 10. Czy dziecko zgłasza dorosłym zaistniałe zagrożenie lub zwraca się do nich o pomoc? tak nie czasami 13

14 11. Czy dziecko zna przyczyny powstawania pożarów? wiem 12. Czy wie co należy zrobić w przypadku zauważenia pożaru? wiem 13. Czy dziecko wie jak należy zachować się podczas podróży różnymi środkami komunikacji? wiem 14. Czy dziecko wie, ze nie należy dotykać i zrywać roślin trujących oraz nieznanych owoców? wiem 15. Czy dziecko dostrzega różnicę między pożywieniem a lekami i chemikaliami? wiem 14

15 Wybierz prawidłową odpowiedź. QUIZ DLA DZIECI 1. Idąc na spacer z grupą przedszkolną, poruszamy się: środkiem chodnika stroną najdalszą od ulicy nieważne którą stroną 2. Przez ulicę przechodzimy: w dowolnym miejscu po pasach przez skrzyżowanie 3. Telefon na Policję to: Bawić się na powietrzu wolno: na ulicy w dowolnie wybranym miejscu, nawet nieznanym na placu zabaw 5. Bawiąc się zabawkami: rzucamy nimi po sali wyrywamy kolegom bawimy się zgodnie z ich przeznaczeniem, czekając na swoją kolej 6. Przebywając w pomieszczeniach: krzyczymy mówimy bardzo cicho nie podnosimy głosu ( mówimy normalnym głosem ) 7. Warzywa i owoce: są źródłem witamin nie należy ich jeść są szkodliwe 8. Żeby być zdrowym należy: myć się czasami, bardzo ciepło ubierać chodzić często do lekarza kąpać się codziennie, odżywiać prawidłowo, ubierać się odpowiednio do pogody 9. Telefon Pogotowia Ratunkowego to: Lekarstwa: dzieci mogą przyjmować same podają dzieciom dorośli jako zalecenie lekarza są niepotrzebne 11. Środki czystości powinny: być schowane w szafkach i dobrze oznakowane mogą stać w dowolnym miejscu 15

16 mogą się nimi bawić dzieci 12. Urządzeniami elektrycznymi ( np. radio, telewizor, magnetofon, video, lampka nocna, komputer, mikser itp. ): mogą posługiwać się dzieci bez nadzoru dorosłych nie mogą obsługiwać ich dzieci mogą posługiwać się dzieci pod nadzorem dorosłych 13. Spotykając nieznajomą osobę, dziecko: może wsiąść z nią do samochodu opowiada jej o swojej rodzinie, przyjmuje prezenty nie rozmawia z nią 14. Zimą dzieci mogą bawić się: z daleka od ulicy, pod opieką dorosłych na zamarzniętych rzekach, jeziorach bez opieki dorosłych, w pobliżu ulicy 15. Podczas spaceru czy wycieczki: można zrywać wszystkie rośliny można jeść owoce z dowolnych roślin nie wolno zrywać i dotykać nieznanych roślin i owoców 16. Jeśli dziecko zostanie ugryzione lub ukąszone przez zwierzę, powinno: nie mówić o tym nikomu powiadomić o tym osobę dorosłą ( rodziców, nauczycieli, opiekunów ) posmarować wodą 17. Zapobiegać pożarom można: bawiąc się zapałkami, urządzeniami z gazem rozpalając ognisko w lesie, zostawiając szkło w trawie utrzymując porządek w mieszkaniach, zabezpieczając przed dziećmi urządzenia elektryczne i gazowe, unikając zabaw zapałkami, zapalniczką 18. Telefon do Straży Pożarnej to: Przebywając nad wodą: można bawić się bez opieki dorosłych kąpać się w dowolnym miejscu wchodzić do wody w wyznaczonych miejscach, w obecności ratownika i opiekuna 16