Europejskie Miasta na rzecz Integracji Komunikacji Rowerowej. z Programami Zarządzania. Zrównoważoną Mobilnością. CycleCities droga do przyszłości

Transkrypt

1 European Union European Regional Development Fund Europejskie Miasta na rzecz Integracji Komunikacji Rowerowej European Union z Programami Zarządzania European Regional Development Fund Zrównoważoną Mobilnością CycleCities droga do przyszłości

2 2 Spis treści O projekcie 3 3 O projekcie 4 Działania projektu 5 Rezultaty projektu 6 Partnerzy projektu i ich działania w dziedzinie 11 Informacje i kontakty Dlaczego CycleCities? Rowery pojawiły się w Europie w XIX wieku, a teraz w wieku XXI jest to prężnie rozwijający się sektor systemów transportowych miast europejskich. Jednak, pomimo szybkiego wzrostu ruchu rowerowego, znaczny potencjał rozwojowy pozostaje nadal do wykorzystania część miast dysponuje już cennym doświadczeniem, podczas gdy inne wciąż badają możliwości w tym zakresie. Ze względu negatywne oddziaływanie zmotoryzowanych środków transportu na środowisko, rower ma strategiczne znaczenie dla przyszłości transportu i zrównoważonego rozwoju miast europejskich. Wyzwania i korzyści z jazdy na rowerze: Bardziej optymalne wykorzystanie przestrzeni Korzyści dla zdrowia Większy potencjał inwestycyjny i łatwiejsza rewitalizacja terenów Mniejsze natężenie ruchu drogowego Stosunek jakości do ceny Zmniejszenie kosztów zewnętrznych Mniejsze obciążenie środowiska związane z emisją związków węgla Projekt CycleCities (Europejskie Miasta na rzecz Integracji Komunikacji Rowerowej z Programami Zarządzania Zrównoważoną Mobilnością) rozpoczął się w styczniu 2012 roku, a zakończy w grudniu 2014 roku. Projekt wdrażany jest w ramach Programu Współpracy Regionalnej INTERREG IVC przy współfinansowaniu Funduszu Rozwoju Regionalnego Unii Europejskiej. INTERREG IVC pomaga europejskim regionom nawiązywać współpracę, wymieniać doświadczenia i dobre praktyki w takich obszarach jak: innowacyjność, gospodarka oparta na wiedzy, ochrona środowiska i zarządzanie ryzykiem. Broszura projektu CycleCities Opublikowana przez: BSC Business Support Centre Ltd, Kranj Redakcja: Partnerzy projektu Zdjęcia: Partnerzy projektu Projekt: Tiskarna Oman, Kranj Sierpień 2014 Niniejsza publikacja jest dostępna w formie elektronicznej na stronie internetowej Cele Głównym celem CycleCities jest transfer doświadczeń i wymiana dobrych praktyk pomiędzy miastami europejskimi. Projekt ma także służyć zbudowaniu kapitału wiedzy dotyczącej zintegrowania komunikacji rowerowej ze schematami zarządzania mobilnością w miastach w celu poprawy warunków transportowych i stanu środowiska. Celami projektu są: Wymiana doświadczeń i promowanie dobrych praktyk w zarządzaniu mobilnością i transporcie rowerowym. Zbadanie oraz opracowanie wspólnej polityki dotyczącej europejskich programów zrównoważonego zarządzania mobilnością. Utworzenie ogólnodostępnej bazy wiedzy zawierającej wyniki przeprowadzonych badań. Upowszechnienie rezultatów projektu, zdobytych doświadczeń oraz dobrych praktyk przyczyniających się do zwiększenia świadomości na temat korzyści płynących z integracji komunikacji rowerowej w miejskie programy zarządzania mobilnością. Nasze aspiracje Zintegrować komunikację rowerową z polityką planowania miast, tak aby nie stanowiła ona jedynie interesującego lub specjalnego dodatku do proponowanych rozwiązań, a raczej funkcjonowała jako jeden z głównych systemów transportowych miast.

3 Działania projektu Rezultaty projektu 4 5 Poza zarządzaniem i koordynacją, które są niezbędne do efektywnego prowadzenia projektu i skutecznej koordynacji pracy partnerów, działania projektu CycleCities podzielone są na trzy główne części: Wymiana doświadczeń w celu rozpoznania i analizy dobrych praktyk Nasze działania w tym obszarze koncentrują się na opracowaniu przewodników dobrych praktyk, które będą wykorzystywane do prezentacji i analizy dobrych praktyk związanych z polityką rowerową i zarządzaniem mobilnością w Europie. Ponadto, organizowane są międzyregionalne warsztaty i wizyty studyjne służące wymianie doświadczeń w celu poprawy oraz rozwoju lokalnych i regionalnych strategii. Strategie i narzędzia służące reorientacji polityki zarządzania mobilnością Działania te dotyczą aspektów strategicznych, rozpoznania wyzwań związanych z polityką zarządzania mobilnością i opracowywania narzędzi wpływania na tę politykę. Obejmują one przygotowanie analizy i rekomendacji (np. dotyczących samoobsługowych systemów rowerów publicznych) oraz internetowego obserwatorium, stanowiącego interaktywne repozytorium wiedzy, materiałów i zasobów, pomocnych w procesie tworzenia strategii. Komunikacja i promocja Działania w tym obszarze skierowane są na opracowanie materiałów informacyjnych i organizację międzynarodowych konferencji i forów. Celem tych działań jest zwiększenie świadomości społecznej, zrozumienie celów, zachęta do inicjowania zmian i prowadzenie edukacji w kwestiach rowerowych, a także promowanie rezultatów projektu CycleCities. Narzędzia komunikacji i działania promocyjne adresowane są do decydentów, urzędników miejskich zajmujących się urbanistyką i transportem, ekspertów, przedstawicieli mediów, a także do szeroko rozumianego społeczeństwa. Można nas odwiedzić na stronie śledzić na Twiterze (Twitter@CycleCitiesEU) i Facebooku (Facebook.com/ CyclecitiesProject). Partnerzy projektu CycleCities przedstawią wyniki swoich działań w listopadzie 2014 r. na konferencji w Pireusie. Przeprowadzone w ciągu trzech lat trwania projektu imprezy, fora, warsztaty i wizyty studyjne pozwoliły na zgromadzenie i wymianę najlepszych praktyk rowerowych w całej Europie. Priorytetem projektu jest zwiększenie znaczenia komunikacji rowerowej. W tym celu zostanie wydana seria przewodników dobrych praktyk, obejmujących planowanie przestrzenne, zrównoważone strategie transportowe, a także praktyki marketingowe i promocyjne służące popularyzacji transportu rowerowego oraz systemów samoobsługowego korzystania z rowerów publicznych w miastach. Korzystając z efektów pracy uzyskanych na forach międzynarodowych, każdy z partnerów, w oparciu o przewodniki dobrych praktyk opracuje własne, regionalne lub lokalne plany wykonawcze, które podniosą rangę mobilności rowerowej. Narzędzia komunikacyjne zastosowane w projekcie obejmują stronę internetową, biuletyny, informacje prasowe, media społecznościowe (Facebook, Twitter, YouTube, itp.). Strona internetowa udostępnia informacje o postępach w realizacji wszystkich działań projektu. Warto odwiedzić również Internetową Platformę Zarządzania Wiedzą, zawierającą materiały informacyjne i edukacyjne oraz Internetowe Interaktywne Obserwatorium Strategii Zarządzania Mobilnością związanych z komunikacją rowerową. Do celów promocyjnych wykorzystane zostaną 4 krótkie animacje i 2 gry (karciana i planszowa), które powstały by podkreślić znaczenie komunikacji rowerowej. Narzędzia te będą wykorzystywane przez partnerów projektu w czasie wydarzeń zewnętrznych. Gry mają na celu wspomagać wprowadzanie zmian w programach zarządzania mobilnością oraz przezwyciężać zastoje w tym obszarze. Gra Zarządzanie adresowana jest do urzędników miejskich, decydentów politycznych, ale także i ogółu społeczeństwa. Obejmuje ona kwestie strategiczne, wspomaga określanie priorytetów, a także dostarcza ciekawych argumentów związanych w kontekstem projektu i działaniami mających na celu reformę polityki rowerowej. Gra planszowa Urbaniści pozwala na zaangażowania szerokiej społeczności tj. osób bez doświadczenia lub z małym doświadczeniem w planowaniu strategicznym w proces podejmowania decyzji. Gra pokazuje korzyści, jakie może przynieść miastom rozwinięta komunikacja rowerowa.

4 Partnerzy projektu i ich działania w dziedzinie Partnerzy projektu i ich działania w dziedzinie 6 7 Projekt CycleCities skupia partnerów z doświadczeniem w integrowaniu komunikacji rowerowej jako elementu w zarządzaniu transportem miejskim oraz partnerów z determinacją do lepszej integracji komunikacji rowerowej w schematy zarządzania mobilnością w miastach. Ośmiu partnerów projektu z siedmiu regionów Europy postawiło sobie za cel transfer doświadczeń, wiedzy i wymianę dobrych praktyk zarówno pomiędzy partnerami jak i w szerszym zakresie. Współpracują w ramach wspólnej inicjatywy promowania komunikacji rowerowej i wzrostu jej znaczenia w systemach zarządzania mobilnością. Pireus, Grecja Pireus jest głównym miastem portowym Grecji. Efektywne użycie funduszy unijnych pozwala na zaplanowanie i konsekwentne wdrażanie polityk, strategii, planów działań oraz projektów w priorytetowych obszarach. W przeszłości Pireus brał udział w projekcie: REDIS (URBACT II Program) rewitalizacja dzielnic z przeznaczeniem na Centra Naukowe. Natomiast obecnie realizuje projekt TRACE (SEE projekt dotyczący Międzynarodowej Współpracy w zakresie Gospodarki Energetycznej i Budownictwa), projekt SMILE (z programu MED. - Smart Green Innovative urban Logistics for Energy Efficient Medditeranean Cities), projekt Republic-MED (również z programu MED - REtroffiting PUBLic spaces in Intelligent MEDiterranean Cities). Obecnie podejmowane są przez miasto wielkie przedsięwzięcia konstrukcyjne: nowe metro i nowa linia tramwajowa, a jednocześnie większość centralnych ulic przekształcana jest w jednokierunkowe. Pireus zamierza stworzyć zintegrowany zrównoważony plan mobilności aby promować transport publiczny, utworzyć sieć dróg rowerowych oraz prowadzić badania nad nowymi zrównoważonymi rozwiązaniami dla potrzeb komunikacji rowerowej i pieszej. Londyn - Borough of Merton, UK Dzielnica Merton znajduje się w południowo-zachoniej części Londynu pomiędzy obwodnicą Surrey, a centrum. Merton to 37 km2 zabudowy podmiejskiej i zieleni oraz tysiące mieszkańców codziennie dojeżdżających do pracy. Aż 67% procent z nich pracuje poza granicami borough, co jest wyjątkowo wysokim wskaźnikiem w porównaniu z innymi obszarami Londynu. Merton grupuje dzielnice takie jak: Colliers Wood, Mitcham, Morden i Wimbledon oraz tereny zielone, w tym: las Mitcham i Wimbledon. Merton obsługiwany jest przez rozbudowany system transportu publicznego: tramwaj, autobus, metro oraz miejska kolej nadziemna. Obowiązująca strategia zawiera liczne inwestycje usprawniające infrastrukturę publiczną w Colliers Wood i Mitcham, w tym infrastruktura rowerowa stanowi jeden z głównych priorytetów. Władze Merton postawiły sobie za cel 3 % wzrost udziału komunikacji rowerowej, z 2% (w 2011 r.) na 5% (w 2021 r.). Genua, Włochy Genua jest miastem o malowniczym położeniu pomiędzy morzem, a górami, ze stosunkowo wąskim i długim nadbrzeżem. Na obszarze miejskim o powierzchni 243 kw2 mieszka ponad 600 tys. osób. Z uwagi na skomplikowaną geometrię sieci drogowej, brak dróg alternatywnych i wolnej przestrzeni Genua ma dosyć trudny dostęp. Pomimo nieudogodnień miasto posiada jeden z najważniejszych portów we Włoszech. W samym centrum, podstawowym problemem transportowym, jest bardzo wysoki udział prywatnych samochodów na drogach. Sytuacja wymaga wdrożenia szeregu rozwiązań, w tym promocji alternatywnych form mobilności i transportu publicznego oraz wprowadzenia restrykcji wjazdu samochodów prywatnych do ścisłego centrum. Departament Mobilności magistrat Genui pracuje nad strategią, w tym min. nad wprowadzeniem pierwszego we Włoszech systemu elektrycznych rowerów publicznych, utworzeniem nowych pasów, dróg i parkingów (400 stojaków). Poza pro-rowerowym projektem CycleCities miasto realizuje równolegle projekt 3iPlus, którego głównym założeniem jest objęcie wszystkich stacji system rowerów publicznych zasięgiem sieci Wi-Fi, projekt Electra (Electric City Transport), promujący rozwój e-mobilności oraz projekt MOVEUS, polegający na utworzeniu ogólnodostępnej platformy mobilności ICT w chmurze. Lizbona, Portugalia Lizbona, stolica Portugalii, zamieszkuje osób, natomiast wraz z całym obszarem metropolitalnym miasto obsługuje ok. 2.5M mieszkańców. Pomimo wysiłków skierowanych na promocję zrównoważonych form mobilności, wciąż 48% Lizbończyków używa samochodu, jako głównego środka transportu, 34 % używa transportu publicznego, a ruch pieszy plasuje się na poziomie 17%. Pomimo wzrostu liczby rowerzystów w ostatnich latach udział ruchu rowerowego wynosi zaledwie 1%. Wdrożenie zintegrowanej polityki transportowej, jest o tyle problematyczne, że Rada Miejska Lizbony nie ma mandatu na podejmowanie decyzji dotyczących transportu publicznego miasta/metropolii. Strategia mobilności zakłada nałożenie restrykcji na wjazd samochodów prywatnych do ścisłego centrum miasta wraz z utworzeniem wokół centrum stref parkingowych. W dalszej perspektywie ulice centrum Lizbony zostaną przekształcone w pasaże oraz sieć dróg rowerowych. Wzrost udziału alternatywnych form mobilności (aktynych i ekologicznych) oraz transportu publicznego w jest jednym z priorytetów władz Lizbony.

5 Partnerzy projektu i ich działania w dziedzinie Partnerzy projektu i ich działania w dziedzinie 8 9 Gdańsk, Polska Gdansk jest największym miastem region Pomorza, położonego w północnej części Polski. Liczący blisko pół miliona mieszkańców Gdańsk stanowi centrum Trójmiasta (Gdańsk, Gdynia i Sopot) jednego z najważniejszych obszarów metropolitalnych kraju. Od momentu akcesji do Unii Europejskiej, w 2004 r., blisko 75% pieniędzy pozyskanych z europejskich Funduszy Strukturalnych zostało zainwestowanych w rozwój spójnego, nowoczesnego i przyjaznego środowisku systemu transportu publicznego oraz sieci drogowej. Strategia transportowa Gdańska oparta jest na założeniu zintegrowania istniejących sieci komunikacji publicznej: autobusowej, tramwajowej, SKM, usprawnieniu systemu zarządzania ruchem drogowym, zwiększeniu bezpieczeństwa użytkowników transportu publicznego. Strategia kładzie zarazem nacisk na konieczność wprowadzenia inwestycji infrastrukturalnych, jak i przeprowadzenia szeregu kampanii celem rozpowszechniania komunikacji rowerowej i pieszej. Pomimo iż standardy infrastruktury transportowej wzrosły w przeciągu ostatnich lat, udział zrównoważonych form transportu wciąż jest na niskim poziomie. Aktualny modal split wynosi 39% samochód prywatny, 38% transport publiczny, 21% ruch pieszy, 2% ruch rowerowy. Miasto wdraża politykę poprzez konsultowanie planów urbanistycznych i realizowanie projektów europejskich mających na celu rozwój komunikacji i infrastruktury rowerowej takich jak MIMOSA Civitas Plus czy obecnie CycleCities. Agencja Rozwoju Regionalnego Gorenjska, BSC Centrum Wspierania Biznesu Kranj, Słowenia Gorenjska jest regionem alpejskim położonym w północnozachodniej części Słowenii. Wiele interesujących miejsc czyni region atrakcyjny dla turystów jak i tych, którzy żyją i pracują w tym regionie. Dla utrzymania wysokiej jakości środowiska naturalnego Gorenjska planuje rozwiązania problemów transportowych. Redukcja ruchu samochodowego w wrażliwym ekosystemie górskim, wzrost pasażerów w transporcie publicznym i ulepszanie infrastruktury rowerowej stanowią największe wyzwania dla przyszłego rozwoju. Jednym z najważniejszych priorytetów dla Gorenjska na lata jest zrównoważona mobilność, w którym komunikacja rowerowa pełni dominującą rolę w polityce zrównoważonego rozwoju i rozwoju regionalnego. BSC Centrum Wspierania Biznesu Kranj, jest Agencją Rozwoju Regionalnego dla Gorenjska, której głównym celem jest koordynowanie i wdrażanie programów rozwoju i priorytetów strategicznych dla regionu. Od 1995 poprzez udział w różnych projektach krajowych, międzynarodowych i trans granicznych UE, BSC Kranj przyczynia się do rozwoju regionalnego. Działania i rezultaty CycleCities będą miały wpływ na wzrost zrównoważonej mobilności w Gorenjska. Agencja Rozwoju Regionalnego dla Regionu Lipsk, Niemcy Aufbauwerk Region Leipzig GmbH jest wspólnym projektem miasta Lipska, regionów Lipsk i Mittelsachsen oraz agencji rozwoju biznesu reprezentującej Dolną Saksonię. Organizacja jest organem równoważnym organom publicznym z misją promowania regionalnego rozwoju ekonomicznego, konkurencyjności i zatrudnienia dla obszaru o ponad 1 milionie mieszkańców, a także aby umożliwiać dostęp do europejskich najlepszych praktyk dla podmiotów publicznych i zainteresowanych stron w regionie Lipsk i poza nim. Przez ponad 20 lat Aufbauwerk pomyślnie pozyskiwało i zarządzało projektami finansowanymi z Unii Europejskiej. Zapewniło to cenne dodatkowe wsparcie dla region w takich dziedzinach jak transport, zatrudnienie, sprawy społeczne, energia odnawialna, samowystarczalne zaopatrzenie w energię, komputerową technologię cloud, rozwoju miast, finansowania innowacji dla MŚP i promocję turystyki. Narodowy Uniwersytet Techniczny w Atenach, Grecja Narodowy Uniwersytet Techniczny (NTUA) jest najstarszą instytucją edukacyjną w Grecji w dziedzinie technologii i od czasu powstania przyczyniał się do naukowego, technicznego i ekonomicznego rozwoju kraju. Kadra naukowa prowadzi prace badawcze, których ilość i wysokie standardy są udowodnione przez liczne publikacje w międzynarodowych czasopismach naukowych oraz bierze udział w międzynarodowych konferencjach. Wydział Zrównoważonej Mobilności (SMU) NUTA został założony mając na celu badanie, planowanie i promowanie polityki i projektów w dziedzinie zrównoważonej mobilności (jazda na rowerze, transport pieszy i publiczny). SMU zdobył duże i znaczące doświadczenie w zakresie badań i promowaniu alternatywnych środków transportu (z naciskiem na komunikację rowerową) stając się wiodącą jednostką badawczą w tym sektorze w Grecji. Projekty badawcze i badania prowadzone przez SMU dały rozwiązania dla integracji rowerowej w greckich miastach, sugestie dotyczące infrastruktury, a także odpowiadają za podnoszenie świadomości społeczeństwa greckiego poprzez publikacje, wykłady oraz debaty w społecznościach lokalnych.

6 CycleCities droga do przyszłości Informacije in kontakti P rzed II wojną światową rower był dominującą formą transportu w większości miast europejskich, ale w latach 50-tych szybko zastąpił go samochód. W ostatnich latach liczba rowerów ponownie rośnie i miasta zaczynają budować specjalistyczną infrastrukturę w celu zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności ruchu rowerowego. Trwa swoista rewolucja rowerowa, coraz więcej osób dostrzega korzystny wpływ jazdy na rowerze na zdrowie, jakość życia, jak i ochronę naszej planety. Rower może mieć wpływ na rozwój i funkcjonowanie naszych miast, a także na sposób, w jaki żyjemy. Dominacja transportu samochodowego niesie ze sobą wysokie koszty, a także wypadki, korki, zanieczyszczenia, hałas, nieharmonijny krajobraz miejski. Gmina miasta Piraeus (Partner wiodący) 21 Evagelistrias Str. & Evripidou Str Piraeus, Grecja mariapoulou40@gmail.com Tel.: Gmina miasta Genui Via Garibali Genoa, Włochy dirculturaturismo@ comune.genova.it Tel.: Gmina miasta Gdańska Nowe Ogrody 8/ Gdańsk, Polska monika.evini@gdansk.gda.pl Tel.: Agencja Rozwoju Regionalnego w Lipsku Aufbauwerk Region Leipzig GmbH Otto-Schill-Strasse Leipzig, Niemcy info@aufbauwerk-leipzig.com Tel.: P rzed miastami otwierają się obiecujące perspektywy. Europa w dalszym ciągu inwestuje w zrównoważone miasta z atrakcyjnymi przestrzeniami publicznymi dla ruchu pieszego i rowerowego. Transport publiczny poprawia się, co oznacza, że w przyszłości w miastach będzie mniej samochodów i mniejsze tempo ruchu. Strategia ta wymaga połączenia sił i wspólnego działania miast. Projekt CycleCities jest przykładem takiej właśnie współpracy. Zaangażowane miasta promują komunikację rowerową poprzez działania edukacyjne, informacyjne i zwiększające świadomość obywateli, a także budowę infrastruktury rowerowej. Projekt służy opracowaniu Przewodnika Dobrych Praktyk, który będzie użytecznym narzędziem dla każdego europejskiego miasta. Ponadto, projekt ma na celu zachęcenie mieszkańców do uczestnictwa w planowaniu i procesach decyzyjnych dotyczących komunikacji rowerowej. Jest to jedyna droga, aby wprowadzenie niezbędnych zmian odbyło się szybko i skuteczne. Londyn, Gmina Merton Merton Civic Centre London Road SM4 5DX Morden, Zjednoczone Królestwo pip.howson@merton.gov.uk Tel.: Gmina miasta Lizbony Paços do Concelho - Praça do Município Lisbon, Portugalia dmmt@cm-lisboa.pt Tel.: BSC Centrum Wspierania Biznesu Kranj Cesta Staneta Žagarja Kranj, Słowenia info@bsc-kranj.si Tel.: Narodowa Politechnika Ateńska 9, Heroon Polytechneiou, Zographou Athens, Grecja vlastos@survey.ntua.gr Tel.:

7 Odwiedź i zobacz: Internetową Platformę Zarządzania Wiedzą Interaktywne Obserwatorium Strategii Zarządzania Mobilnością Przewodniki Dobrych Praktyk Dołącz do nas na Facebooku CycleCities Project, Śledź nas na Obejrzyjcie filmy animowane zrealizowane w ramach projektu CycleCities na YouTube.