Magdalena Romańska-Ściseł

Transkrypt

1 SEMINARIUM: ZMIANY W PRAWIE PRACY I SYSTEMIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH W KONTEKŚCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W RAMACH PROJEKTU: DOBRE KADRY SZANSĄ NA INNOWACJE RZESZÓW, R. Magdalena Romańska-Ściseł Człowiek najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 AKTY PRAWNE USTAWA Z DNIA2 LIPCA2004 R. - O SWOBODZIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ(DZ. U. Z 2004 R. NR173, POZ. 1807) USTAWA Z DNIA 23 KWIETNIA 1964R. KODEKS CYWILNY (DZ.U. Z DNIA 18 MAJA 1964R.) USTAWA Z DNIA 13 PAŹDZIERNIKA 1998R. O SYSTEMIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH (T.J. DZ.U. Z 2009R NR 205, POZ ZE ZM) USTAWA Z DNIA 27 SIERPNIA 2004R. O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZEŚRODKÓW PUBLICZNYCH (T.J. DZ.U. Z 2008R. NR 164, PZ ZE ZM)

3 Działalność gospodarcza Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

4 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 VII SA/Wa 1374/08 Określenie przez samego przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej wpisywanej do ewidencji powoduje istnienie domniemania faktycznego, że z tą datą działalność gospodarcza została podjęta i jest prowadzona aż do czasu jej wykreślenia z ewidencji.

5 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 VII SA/Wa 1374/08 Domniemanie faktyczne ma znaczenie dowodowe i może być obalone, co oznacza, iż czasookres prowadzenia działalności gospodarczej wynikającego z wpisu do ewidencji może być korygowany, lecz czynność ta musi być powiązana z wynikami postępowania dowodowego. W takiej sytuacji ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która wywodzi z niego skutki prawne. Uprawdopodobnienie faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej wymaga przedstawienia przez stronę dowodów na poparcie jej twierdzeń jak również przedstawienia przez organ dowodów przeciwnych w przypadku nieuwzględnienia twierdzeń strony.

6 Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2009 VII SA/Wa 1374/08 Nieuprawnione jest twierdzenie, że działalność gospodarcza wykonywana jest wyłącznie wówczas, gdy przedsiębiorca świadczy konkretną usługę. Prowadzenie działalności gospodarczej polega tak na stworzeniu odpowiednich warunków do jej wykonywania, oczekiwaniu na zamówienie, jak i na faktycznym wykonywaniu zleconej pracy.

7 Działalność gospodarcza-definicja W myśl art. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: osobę prowadzącą pozarolnicza działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórcę i artystę, osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu:- w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, od 1 stycznia 2003 r. - wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, od 1 marca 2009 r. osobę prowadzącą niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty [na podstawie art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r.nr 8, poz. 38)].

8 Działalność gospodarcza-ubezpieczenie Emerytalne Obowiązkowe Rentowe Obowiązkowe Chorobowe Dobrowolne Wypadkowe Obowiązkowe

9 Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, ale tylko wówczas, gdy zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie złożone w terminie określonym ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych na dokonanie takiego zgłoszenia (tj, w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeń). W pozostałych przypadkach objęcie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

10 Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe Ubezpieczenie chorobowe ustaje: od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia chorobowego, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony, od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na ubezpieczenie chorobowe; jeżeli jednak za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następnego po dniu, za który zasiłek przysługuje, od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom, tj. od dnia zaprzestania prowadzenia pozarolniczej działalności.

11 Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe W przypadku ustania ubezpieczenia chorobowego z powodu nieopłacenia w terminie należnej składki, ZUS w uzasadnionych przypadkach może wyrazić zgodę na opłacenie składki po terminie. W zainteresowany powinien wystąpić do jednostki terenowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem, podając przyczyny nieopłacenia składki.

12 Działalność gospodarcza-okres podlegania Osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają ubezpieczeniom społecznym: od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej

13 Zawieszenie działalności gospodarczej Art. 14a ust. 1 ustawy o SDG: Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy

14 Zawieszenie działalności gospodarczej Zawiesić wykonywania działalności gospodarczej nie mogą przedsiębiorcy zatrudniający pracowników w rozumieniu art. 2 k.p. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę

15 Zawieszenie/wznowienie działalności gospodarczej Okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (art. 14a ust. 6 ustawy o sdg): rozpoczyna się od dnia wskazanego przez przedsiębiorcę, nie wcześniejszego jednak niż dzień złożenia wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej do dnia złożenia wniosku o wpis informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej

16 Zawieszenie/wznowienie działalności gospodarczej W okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca: nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności, ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej

17 Zawieszenie działalności gospodarczej W okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca: ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa, ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej, może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą.

18 Likwidacja działalności Art. 7e ust. 1 pkt 5 i ust. 1a ustawy Pdg: Wpis do ewidencji podlega wykreśleniu w przypadku niezgłoszenia informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia zgłoszenia informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. Warunkiem wykreślenia wpisu do ewidencji działalności gospodarczej w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, jest uprzednie pisemne wezwanie i wyznaczenie przez organ ewidencyjny dodatkowego trzydziestodniowego terminu na dokonanie zgłoszenia informacji o wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej.

19 Zbiegi tytułów do ubezpieczeń Prowadzenie pozarolniczej działalności lub współpraca przy niej może być jednym z dwóch lub więcej tytułów do objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Osoba prowadząca taką działalność lub wykonująca współpracę może jednocześnie pozostawać w stosunku pracy, może wykonywać pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej rodzącej obowiązek ubezpieczeń, może prowadzić inne rodzaje działalności pozarolniczej, a także być rolnikiem, duchownym, osobą pozostającą w stosunku służby.

20 Działalność + umowa o pracę Jeżeli osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub osoba z nią współpracująca pozostaje równocześnie w stosunku pracy, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy. Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy, wymieniona osoba podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, jeżeli podstawa wymiaru składek na jej ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od minimalnego wynagrodzenia. W pozostałych przypadkach, tzn. gdy podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest równa lub wyższa od minimalnego wynagrodzenia, osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub współpracująca może być objęta ubezpieczeniami z tego tytułu dobrowolnie, na swój wniosek.

21 Działalność + umowa zlecenie Osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub osoba z nią współpracująca, która jednocześnie spełnia warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu, który powstał wcześniej. Z drugiego tytułu podlegała ubezpieczeniom społecznym na swój wniosek. Osobie takiej przysługuje również prawo do zmiany tytułu ubezpieczeń, z którego podlega obowiązkowo ubezpieczeniom.

22 Umowa zlecenie Przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

23 Umowa zlecenie Kodeksowe cechy umowy: umowa nazwana może zostać zawarta w dowolnej formie co do zasady jest umową odpłatną jest umową starannego działania co do zasady powinna być wykonana osobiście

24 Staranność w umowie zlecenie Umowa zlecenie zobowiązuje zleceniobiorcę do wykonania określonych zadań z zachowaniem należytej staranności, co oznacza, że nie odpowiada on za rezultat wykonanych przez siebie czynności. Oznacza to, że podstawowym obowiązkiem osoby przyjmującej zlecenia jest osiągnąć określony w umowie cel. Zleceniobiorca musi w swoim działaniu wykazać się sumiennością, dbałością o szczegóły, ostrożnością oraz zapobiegliwością.

25 Osobiste wykonywanie umowy Osobiste wykonanie zasada przyjętą w obrocie prawnym jest, że umowa zlecenia jest umową wykonaną osobiście przez zleceniobiorcę. Zleceniobiorca może powierzyć wykonanie zlecenia innej osobie. Zastrzeżenie takie jest dopuszczalne, jeżeli wynika z umowy, ze zwyczaju albo gdy zleceniobiorca jest zmuszony do tego przez szczególne okoliczności. W takim przypadku osoba przyjmująca zlecenia ma obowiązek zawiadomić dającego zlecenie o osobie i o miejscu zamieszkania swego zastępcy, i w razie zawiadomienia jest odpowiedzialny tylko za brak należytej staranności w wyborze zastępcy.

26 Elementy umowy zlecenie Ustawa nie określa jednoznacznie formy oraz elementów umowy zlecenia, aczkolwiek warto zawrzeć ją w formie pisemnej (po jednym egzemplarzu dla obu stron) i określić w niej: strony umowy, datę jej rozpoczęcia i wygaśnięcia ( datę rozpoczęcia i zakończenia czynności objętych umową przedmiot zlecenia (powinien być określony dokładnie), wynagrodzenie, muszą być też własnoręczne podpisy obu stron.

27 Umowa o dzieło Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. (art k.c)

28 Umowa o dzieło Dzieło w rozumieniu KC: stworzenie bądź przetworzenie czegoś do takiej postaci w jakiej poprzednio nie istniało może mieć charakter materialny bądź niematerialny, unikalny efekt pracy

29 Umowa o dzieło Kodeksowe cechy umowy: umowa nazwana dowolna forma zawarcia umowy zawsze jest umową odpłatną jest umową rezultatu odpowiedzialność przyjmującego zamówienie za wady dzieła (rękojmia)

30 Umowa o dzieło Dzieło powinno posiadać byt samoistny, niezależny od działania wykonawcy (twórcy), powinno mieć możność oderwania się od jego osoby i uzyskania samodzielnej wartości w obrocie. Wynik działalności wykonawcy (dzieła) powinien mieć postać, w jakiej poprzednio nie istniał. Dzieło jest zawsze wynikiem przyszłej działalności wykonawcy, przy czym wytworzenie dzieła strony uważają za pewne.

31 Elementy umowy o dzieło Ustawa nie określa jednoznacznie formy oraz elementów umowy o dzieło, aczkolwiek warto zawrzeć ją w formie pisemnej (po jednym egzemplarzu dla obu stron) i określić w niej: strony umowy, przedmiot umowy (należy wykonać przyjmujący zamówienie), wpisać, jakie dzieło ma datę odbioru dzieła, dostarczenie materiałów, wynagrodzenie, rękojmię, muszą być też własnoręczne podpisy obu stron

32 Istotne różnice zlecenie a dzieło Ja odróżnić umowy? Dokument programu Microsoft Word Adobe Acrobat Document Adobe Acrobat Document

33 Orzecznictwo sądowe Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. II UK 315/10 Zakład Ubezpieczeń Społecznych może - wbrew nazwie umowy - zakwalifikować pracę tłumacza języka obcego jako umowę o świadczenie usług, a nie umowę o dzieło, gdy oparta jest na długookresowym zatrudnieniu i polega na powtarzalnym wykonywaniu tłumaczeń dokumentów związanych z bieżącą działalnością firmy, za stałym (miesięcznym) wynagrodzeniem (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz ze zm. w związku z art. 750 k.c.). OSNP 2012/9-10/127

34 Orzecznictwo sądowe Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19 kwietnia 2012 r. III AUa 244/12 W przypadku przeprowadzenia cyklu wykładów nie występuje żaden rezultat ucieleśniony w jakiejkolwiek postaci. Jest to wyłącznie staranne działanie wykonawcy umowy, który stosownie do posiadanej wiedzy, ma ją przekazać studentom. Poziom wiedzy studentów po takich wykładach nie może być utożsamiany z wymaganym rezultatem, nadto liczba wykonywanych godzin wykładów nadaje im charakter powtarzalnych czynności, nawet jeżeli wykład podzielono na części.

35 Działalność + umowa zlecenie W sytuacji, gdy umowa zlecenie, umowa agencyjna lub umowa o świadczenie usług jest wykonywana w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności lub wykonywanej współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności, a jej przedmiot jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności, osoba podlega ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności. Z tytułu wykonywania umowy zlecenia (agencyjnej lub o świadczenie usług) osoba ta nie jest obejmowana ubezpieczeniami społecznymi ani obowiązkowo, ani dobrowolnie. Zasada ta ma zastosowanie np. wobec osoby prowadzącej pozarolniczą działalność w postaci biura rachunkowego, która świadczy usługę prowadzenie rachunkowości różnym zleceniodawcom.

36 Działalność + umowa zlecenie Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą (dotyczy jedynie osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych ),która jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia (umowy agencyjnej albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) lub współpracuje przy wykonywaniu tych umów, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy np. umowy zlecenia podstawa wymiaru składek jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Osoba ta może być dobrowolnie, na swój wniosek, objęta ubezpieczeniami również z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia (bądź umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) albo współpracy przy jej wykonywaniu.

37 Działalność + umowa zlecenie Przez obowiązującą daną osobę najniższą podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność rozumie się odpowiednio: 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, w przypadku, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą opłaca składki obliczone od podstawy wymiaru określonej art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

38 Działalność + umowa zlecenie-projekt zmian do ustawy Art..9 ust. 2a Zleceniobiorca prowadzący pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy np. umowy zlecenia podstawa wymiaru składek jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność. Osoba ta może być dobrowolnie, na swój wniosek, objęta ubezpieczeniami również z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia. Zleceniobiorca prowadzący jednocześnie pozarolniczą działalność, dla którego właściwą podstawą wymiaru składek jest kwota zadeklarowana nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia podlega obowiązkowo z obu tytułów, z zastrzeżeniem ust.2c

39 Działalność + umowa zlecenie-projekt zmian do Art.9 ust.2c ustawy Zleceniobiorca, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawi umowy zlecenie lub innych tytułów osiąga kwotę minimalnego wynagrodzenia.

40 Działalność + umowa o pracę nakładczą Osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która równocześnie wykonuje pracę nakładczą podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu pracy nakładczej, jeżeli z tytułu wykonywania tej pracy podstawa wymiaru składek jest równa lub wyższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Przepis dotyczy jedynie osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, które wykonują jednocześnie pracę nakładczą. W konsekwencji ma zastosowanie również do tych osób, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód oraz osób, które działalność gospodarczą prowadzą w ramach spółki cywilnej. Nie dotyczy natomiast osób wykonujących pracę nakładczą oraz prowadzących jednocześnie pozarolniczą działalność inną niż działalność gospodarcza lub współpracujących przy prowadzeniu pozarolniczej działalności

41 Działalność + umowa o pracę nakładczą-projekt Art.9 ust.2b zmian do ustawy Nakładca który równocześnie prowadzi pozarolniczą działalność, podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania pracy nakładczej podstawa wymiaru składek jest równa lub wyższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. Może on dobrowolnie na swój wniosek być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu wykonywania pracy nakładczej. Nakładca prowadzący jednocześnie pozarolniczą działalność dla której właściwą podstawą wymiaru składek jest zadeklarowana nie wyższa niż 30% kwota minimalnego wynagrodzenia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z obu tytułów.

42 Propozycje zmian Projekt zmian do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadza możliwość kontroli prawidłowości składek wykazanych przez płatnika, który będzie mógł zwrócić się do ZUS o zbadanie, czy wykazał je poprawnie. Jeżeli w wyniku sprawdzenia miesięcznej wysokości podstawy wymiaru składek Zakład stwierdzi błędne wykazanie składek, informuje o tym niezwłocznie płatnika składek i ubezpieczonego za pośrednictwem płatnika składek. Jeżeli do opłacania składek jest zobowiązany więcej niż jeden płatnika, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić wszystkich płatników o wysokości podstawy wymiaru składek u poszczególnych płatników. Za skutki błędnego zawiadomienia powodujące nieopłacenie należnych składek odpowiada ubezpieczony.

43 Kilka rodzajów działalności Osoba prowadząca kilka rodzajów pozarolniczej działalności jest obejmowana obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi tylko, z jednego, wybranego przez siebie rodzaju działalności. Z tytułu prowadzenia pozostałych rodzajów pozarolniczej działalności nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani obowiązkowo, ani dobrowolnie

44 Prowadzenie pozarolniczej działalności i pobieranie zasiłku macierzyńskiego bądź zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego Osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy jej wykonywaniu.

45 Działalność + emerytura/renta Osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub osoba z nią współpracująca, która ma ustalone prawo do emerytury lub renty, podlega dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym. Jeśli pozarolniczą działalność lub współpracę przy niej prowadzi osoba pozostająca w stosunku pracy, mająca ustalone prawo do emerytury lub renty, to podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy. Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy podlega ubezpieczeniom społecznym, na zgłoszony wniosek, niezależnie od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy.

46 Działalność + emerytura/renta Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych posiadające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 stycznia 2008 r. podlegają obowiązkowo emerytalnemu i rentowym z tytułu prowadzonej działalności do czasu ustalenia prawa do emerytury.

47 Działalność + emerytura/renta Obowiązek ubezpieczeń społecznych osób mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy dotyczy także osób, które po dopełnieniu obowiązku uzyskania odpowiedniego wpisu, zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej, w ramach tej działalności wykonują wolny zawód oraz do osób, które działalność gospodarczą prowadzą w ramach spółki cywilne.

48 Działalność + emerytura/renta Nie dotyczy to natomiast osób: prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, które mają ustalone prawo do renty innej niż renta z tytułu niezdolności do pracy, mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, które prowadzą pozarolniczą działalność inną niż pozarolnicza działalność gospodarcza, mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, które współpracują przy prowadzeniu pozarolniczej działalności, pobierających renty rodzinne, mających ustalone prawo do np. wojskowych czy policyjnych rent inwalidzkich przyznawanych z tytułu niezdolności do służby czy rent rolniczych z tytułu niezdolności do pracy, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz.291 z późn. zm.). Osoby te z tytułu prowadzenia działalności lub współpracy nadal podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym dobrowolnie.

49 Działalność + emerytura/renta Jednak osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, które mają ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, do czasu ustalenia prawa do emerytury, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności, bez względu na posiadanie uprawnień i pobieranie innego rodzaju renty. Istotny jest bowiem fakt ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a nie jej pobieranie.

50 Podstawa wymiaru składek Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku.

51 Pozostałe propozycje zmian-członek rady nadzorczej W świetle aktualnie obowiązujących przepisów, członkowie rad nadzorczych podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu, ale nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie z proponowanymi zmianami zostaliby oni objęci obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Podstawę wymiaru składek członków rad nadzorczych stanowiłby przychód uzyskiwany z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej a płatnikiem składek byłby podmiot, w którym działa rada nadzorcza. Członkowie rad nadzorczych spełniający warunki do objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

52 Pozostałe propozycje zmian-rolnik Rolnicy, którzy równolegle z prowadzeniem działalności rolniczej (jeżeli działalność stanowi dla nich stałe źródło utrzymania) podejmą, jako dodatkową, pracę na podstawie umowy zlecenia będą mogli kontynuować dobrowolnie podleganie temu ubezpieczeniu ( w KRUS) mimo, że z tytułu wykonywania umowy zlecenie będą podlegali obowiązkowo ubezpieczeniom w ZUS.

53 Pozostałe propozycje zmian-rolnik Warunkiem będzie uzyskiwanie z tytułu wykonywania umowy zlecenie, miesięcznego przychodu w wysokości nie wyższej niż połowa minimalnego wynagrodzenia, którego przekroczenie będzie skutkowało wyłączeniem z systemu rolniczego. Propozycja zawiera także analogiczne jak dla umów zlecenie podlegania ubezpieczeniu rolniczemu w przypadku pełnienia przez rolnika funkcji w radzie nadzorczej, przewidując możliwość kontynuowania dobrowolnego ubezpieczenia w KRUS w przypadku jednoczesnego podlegania przez rolnika ubezpieczeniu z tytułu bycia członkiem rady nadzorczej.

54 Podstawa wymiaru składek Dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej po 24 sierpnia 2005 r., w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30%kwoty minimalnego wynagrodzenia.

55 Podstawa wymiaru składek Podana zasada ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie ma jednak zastosowania do osób, które: już prowadzą działalność lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność, wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

56 Podstawa wymiaru składek Składek na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłacają również m.in. osoby, które już prowadzą (wykonują czy są wspólnikami) lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej: prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, wykonywały działalność twórczą lub artystyczną, prowadziły działalność gospodarczą w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów. O zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne bądź z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, były wspólnikami jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich, prowadziły publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty

57 Podstawa wymiaru składek Kwota najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących podlega odpowiedniemu zmniejszeniu za miesiąc, w którym nastąpiło objęcie ubezpieczeniami lub ich ustanie, jeżeli trwały one tylko przez część miesiąca. Wówczas kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniom. Uzyskana w wyniku podzielenia liczba nie podlega zaokrągleniu (bez względu na liczbę miejsc po przecinku, jaką wskazuje użyta przez płatnika składek maszyna licząca), powinna zostać pomnożona w takiej postaci, w jakiej została wyliczona. Dopiero po przemnożeniu należy dokonać zaokrąglenia ustalonej podstawy wymiaru składek do pełnych groszy, przyjmując iż dokonuje się zaokrąglenia z uwzględnieniem trzeciego miejsca po przecinku. Obliczoną podstawę wymiaru składek należy zaokrąglić do pełnych groszy w górę -jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 grosza, albo w dół - jeżeli końcówka jest niższa od 0,50 grosza.