Oparzenia chemiczne i zatrucia wziewne w procedurach ratowniczych z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy Państwowej Straży Pożarnej
|
|
- Stanisława Lipińska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE POGLĄDOWE Mariusz Chomoncik¹, ³ Jacek Nitecki² Dorota Ogonowska³ Urszula Cisoń-Apanasewicz³ Halina Potok³ Oparzenia chemiczne i zatrucia wziewne w procedurach ratowniczych z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy Państwowej Straży Pożarnej Management of chemical burns and inhalation poisonings in acute medical care procedures of the State Fire Service 1 Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie Komendant SA PSP: St. bryg. mgr inż. Bogusław Kogut 2 Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie Małopolski Komendant Wojewódzki PSP: Nadbryg. Andrzej Mróz 3 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Instytut Zdrowia, Zakład Ratownictwa Medycznego Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. n. med. Janusz Pach Dodatkowe słowa kluczowe: system Państwowe Ratownictwo Medyczne Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy ratownik kwalifikowana pierwsza pomoc Additional key words Emergency Medical Services National Firefighting and Rescue System rescue worker acute medical care Adres do korespondencji: Mariusz Chomoncik Instytut Zdrowia Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Nowy Sącz, ul. Jagiellońska 61 Tel./faks: iz@pwsz-ns.edu.pl W celu realizacji zadań państwa polegających na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego został utworzony system Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM). System składa się z dwóch pionów. Pierwszy stanowią organy administracji rządowej, których zadaniem jest organizowanie, planowanie, koordynowanie oraz nadzór nad realizacją zadań systemu. Drugi pion stanowią jednostki systemu, zapewniające utrzymanie gotowości ludzi, zasobów i jednostek organizacyjnych. Bardzo duże znaczenie dla systemu PRM mają jednostki współpracujące. Są to między innymi jednostki organizacyjne Państwowej Straży Pożarnej (PSP) oraz jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (ksrg). Jednostki współpracujące z systemem uprawnione są do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Ratownicy podejmują medyczne działania ratownicze w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy w sytuacjach, gdy na miejscu zdarzenia nie ma jednostek systemu PRM, a dostęp do poszkodowanego jest możliwy tylko przy użyciu sprzętu specjalistycznego przez odpowiednio przeszkolonych ratowników podmiotów ksrg. Bardzo ważnym elementem w działaniach ratowniczych jest współpraca wszystkich podmiotów systemu PRM oraz ksrg w ramach ratownictwa zintegrowanego. W udzielaniu pomocy osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego istotnym elementem jest czas. Szybkie i sprawne udzielenie pierwszej pomocy przez osobę znajdującą się na miejscu zdarzenia lub podjęcie czynności w ramach kwalifikowanej pierwszej pomocy przez ratownika pozwoli zapobiec śmierci i zminimalizuje skutki nagłego urazu, wypadku, czy zatrucia. Ważne jest, aby Emergency Medical Services (EMS) were founded by the government to perform tasks aimed at providing people with help in life-threatening conditions. The system comprises two constituent parts. The first one is public administrative bodies which are to organise, plan, coordinate and supervise the completion of the tasks. The other constituent is EMS units which keep people, resources and units in readiness. Supportive services, which include: the State Fire Service (SFS) and the National Firefighting and Rescue System (NFRS), are of great importance for EMS because they are eligible for providing acute medical care (professional first aid). Acute medical care covers actions performed by rescue workers to help people in life-threatening conditions. Rescue workers provide acute medical care in situations when EMS are not present on the spot and the injured party can be accessed only with the use of professional equipment by trained workers of NFRS. Whenever necessary, workers of supportive services can assist paramedics actions. Cooperation of all units of EMS and NFRS is very important for rescue operations in the integrated rescue system. Time is a key aspect in delivering first aid to a person in life-threatening conditions. Fast and efficient first aid given by the accident s witness, as well as acute medical care performed by a rescue worker can prevent death and minimise negative effects of an injury or intoxication. It is essential that people delivering first aid and acute medical care should act according to acknowledged and standardised procedures because only in this way can the process of decision making be sped up and consequently, the number of possible complications following accidents decreased. The present paper presents an analysis of legal regulations concerning 633
2 osoby udzielające pierwszej pomocy czy kwalifikowanej pierwszej pomocy działały według dobrze znanych i wystandaryzowanych procedur, gdyż tylko taki sposób postępowania będzie miał wpływ na szybkość podejmowanych decyzji, a w konsekwencji zmniejszy liczbę ewentualnych powikłań u osób poszkodowanych. W pracy przedstawiono analizę uregulowań prawnych dotyczących procedur z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy w PSP w przypadku oparzenia chemicznego i zatrucia wziewnego. Zwrócono uwagę na potrzebę korelacji procedur opracowanych dla potrzeb ratownika uprawnionego do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy z procedurami, które powinny zostać opracowane dla potrzeb zespołów ratownictwa medycznego. the management of chemical burn and inhalant intoxication in acute medical care procedures of the State Fire Service. It was observed that the procedures for rescue workers entitled to provide acute medical care should be correlated with the procedures for emergency medical teams. Wstęp Państwo polskie starając się wywiązać z konstytucyjnego obowiązku zapewnienia pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego na mocy Ustawy z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym utworzyło system Państwowe Ratownictwo Medyczne (PRM) [12]. W ramach systemu działają m.in. jednostki systemu, takie jak: szpitalne oddziały ratunkowe i zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego. Z systemem PRM współpracują służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Do służb tych należą między innymi podmioty Krajowego Systemu Ratowniczo- Gaśniczego (ksrg) mające na celu ochronę życia, zdrowia oraz mienia podczas walki z pożarami i innymi klęskami żywiołowymi, ratownictwo techniczne, chemiczne, ekologiczne i medyczne [8]. Do podmiotów tych zalicza się: jednostki Państwowej Straży Pożarnej, inne jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do ksrg, o których mowa w art.15 Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej oraz inne służby, inspekcje, straże, instytucje, podmioty, które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej zgodziły się współpracować w akcjach ratowniczych [13]. Państwowa Straż Pożarna (PSP) na mocy ustawy o Państwowej Straży Pożarnej z dnia 24 sierpnia 1991r. to zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt formacja przeznaczona do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami [11]. W art. 4 Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym czytamy: jeżeli ktoś zauważył osobę znajdującą się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego [12]. W udzielaniu pomocy osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego istotnym elementem jest czas [16]. Ważne jest, aby osoby udzielające pierwszej pomocy, ratownicy (w rozumieniu Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym) udzielający pomocy w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy oraz ratownicy medyczni podejmujący medyczne czynności ratunkowe działali według dobrze znanych i wystandaryzowanych procedur. Taki sposób postępowania będzie miał wpływ na szybkość podejmowanych decyzji dotyczących miejsca, sposobu i zakresu udzielanej pomocy, co w konsekwencji zmniejszy liczbę ewentualnych powikłań u osób poszkodowanych. W pracy dokonano analizy praktycznych aspektów wybranych procedur ratowniczych obowiązujących w PSP w oparciu o aktualne uregulowania prawne, dostępną literaturę i sytuację rzeczywistą. Tabela I Przykłady produktów spalania [2-5]. Examples of combustion by-products [2-5]. Produkt spalania Tlenek węgla Cyjanowodór Tlenki azotu Chlorowodór Dwutlenek siarki Izocyjaniany Akroleina Fosgen Amoniak Fluorowodór Kwas bromowy Materiał Większość materiałów Wełna, bawełna, jedwab, poliuretan Nitroceluloza, poliamidy Narażenie na substancje chemiczne powstałe w procesie spalania Zgodnie z Ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej do zadań PSP należy między innymi rozpoznanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń [11]. Wśród tych ostatnich wyróżniamy zagrożenia inne niż pożar i klęska żywiołowa, a więc zdarzenia wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i naturalnych praw przyrody (katastrofy techniczne, chemiczne, ekologiczne), stanowiące zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia. Komendant Główny PSP w listopadzie 2012 roku ustalił zasady organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym. W myśl tych zasad ksrg w zakresie ratownictwa chemicznego i ekologicznego obejmuje planowanie, organizowanie i realizację działań ratowniczych niezbędnych do zmniejszenia lub likwidacji bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez substancje niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, środowiska lub mienia [17]. Substancja to w rozumieniu Ustawy Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku pierwiastki chemiczne oraz ich związki, mieszaniny lub roztwory występujące w środowisku lub powstałe w wyniku działania człowieka. Substancja niebezpieczna to jedna lub więcej substancji albo mieszaniny substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, biologiczne lub promieniotwórcze mogą, w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi, spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska; substancją niebezpieczną może być surowiec, produkt, półprodukt, odpad a także substancja powstała w wyniku awarii [14]. We współczesnym świecie substancje chemiczne towarzyszą nam na co dzień i są obecne wszędzie, np. w syntetycznych tkaninach, materiałach budowlanych, sprzęcie AGD, samochodach, środkach czystości, środkach ochrony roślin, itp. Znanych jest około 6 milionów różnych substancji chemicznych, z czego 1/6 jest wykorzystywana komercyjnie [2]. W związku z tym na ryzyko wystąpienia kontaktu z niebezpieczną substancją chemiczną narażony jest każdy człowiek. Dodatkowo podczas pożaru powstaje wiele innych niebezpiecznych dla organizmu substancji (tabela I). Następstwa urazu będącego wynikiem pożaru mogą wynikać nie tylko z urazu mechanicznego, ale również z bezpośredniego działania energii cieplnej (gorące gazy i/ lub para wodna) oraz działania środków chemicznych w postaci: środków działają- Niektóre żywice poliestrowe, polichlorek winylu (PCV), węglowodory chlorowane Związki siarki, węgiel, olej mineralny Poliuretany Produkty naftowe Polichlorek winylu Poliamidy, wełna, jedwab, żywice fenolowe Teflon (politetrafluroetylen) i inne związki zawierające fluor Komponenty zawierające brom 634 M. Chomoncik i wsp.
3 cych ogólnie, miejscowo lub miejscowo i ogólnie [3]. Drogi wchłaniania substancji chemicznych Ratownicy ksrg podczas działań ratowniczych mają do czynienia nie tylko z poszkodowanymi narażonymi na działanie substancji niebezpiecznych, ale niejednokrotnie sami są narażeni na działanie tych substancji. Substancje te wchłaniają się do organizmu różnymi drogami zaburzając jego funkcjonowanie [5]. Wchłanianie jest to proces przechodzenia substancji chemicznej ze środowiska zewnętrznego do układu krążenia, który może zachodzić na drodze: przezskórnej, wziewnej, pokarmowej i pozajelitowej. Wchłanianie przezskórne odbywa się w większości przypadków na drodze dyfuzji biernej. W przypadku występowania skaleczeń skóry i ran oraz podwyższonej temperatury i zwiększonej wilgotności środowiska wchłanianie przezskórne przebiega szybciej. Wchłanianie drogą wziewną (inhalacyjną) odbywa się głównie na drodze dyfuzji. Ze względu na dużą powierzchnię układu oddechowego i niewielką grubość bariery powietrze-krew wchłanianie gazów i par przebiega na tej drodze bardzo szybko. Rodzaj substancji w dużej mierze decyduje o szybkości wchłaniania - szybkość wchłaniania się substancji dobrze rozpuszczalnych w wodzie (np. eter, etanol) zależy od wielkości wentylacji, natomiast zwiększony przepływ krwi przez płuca (np. podczas zwiększonego wysiłku fizycznego, w stresie, przy podwyższonej temperaturze otoczenia i/lub ciała) wpływa na przyspieszenie wchłaniania substancji źle rozpuszczalnych (np. etylen, cyklopropan). Wchłanianie substancji drogą pokarmową w przypadku pożarów, awarii i katastrof chemicznych ma mniejsze znaczenie. Odbywa się ono również na drodze dyfuzji biernej. Do wchłaniania drogą pozajelitową może dojść w przypadku dużych ran, prowadzących do przedostania się substancji niebezpiecznej bezpośrednio do krwiobiegu [3-7]. Praktyczne aspekty procedur ratowniczych Substancje niebezpieczne przedostające się do organizmu przez oparzoną skórę w wyniku oparzenia lub przez płuca w wyniku zatrucia wziewnego mogą wywoływać określone zmiany strukturalne i/lub czynnościowe w narządach lub układach (np. wątrobie, nerkach, układzie krążenia itp.). Objawy kliniczne i następstwa działania substancji niebezpiecznych na organizm zależą od: czasu ekspozycji, stężenia oraz rodzaju substancji. Ratownik nie ma wpływu na stężenie substancji, która działa na poszkodowanego, ani na jej uszkadzające działanie. Może on natomiast wpływać na czas narażenia, od którego zależy ilość wchłoniętej substancji. Dlatego im szybciej osoba poszkodowana zostanie ewakuowana z miejsca niebezpiecznego oraz im szybciej niebezpieczna substancja zostanie usunięta z powierzchni skóry, tym mniejsza jej ilość będzie mogła niekorzystnie oddziaływać w określonych narządach czy układach. Jeżeli osoby udzielające pomocy będą działały zgodnie z określonymi procedurami, to ich działania zostaną podjęte natychmiast. W przypadku udzielania pomocy osobom narażonym na działanie substancji niebezpiecznej przygodny świadek ma bardzo ograniczone możliwości działania. Może jedynie w sposób bezpieczny usunąć substancję niebezpieczną z powierzchni skóry i prawidłowo wezwać służby ratownicze. W sytuacji, kiedy miejsce, w którym znajduje się poszkodowany jest niebezpieczne (np. pożar) przygodny świadek powinien jak najszybciej wezwać pomoc, podając dokładny adres i czekać na przyjazd służb ratowniczych w miejscu bezpiecznym. Zadaniem strażaków-ratowników, przygotowanych do działań w miejscu niebezpiecznym, jest odpowiednie zabezpieczenie terenu i jak najszybsza ewakuacja poszkodowanego ze strefy niebezpiecznej oraz wdrożenie odpowiedniego dalszego postępowania, zgodnie z procedurami obowiązującymi w PSP [2,18]. Ratownicy medyczni z jednostek PRM, po przekazaniu poszkodowanego przez ratowników z jednostek współpracujących z systemem, mają za zadanie kontynuować działania ratownicze w miejscu bezpiecznym zgodnie z aktualną wiedzą. W art. 43 Ustawy z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym zapisano: Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, standardy postępowania zespołu ratownictwa medycznego i kierującego, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną w zakresie medycyny ratunkowej [12]. Dotychczas nie ogłoszono standardów dla potrzeb ratowników medycznych. Znane w ratownictwie pojęcie złotej Rycina 1 Procedura postępowania w przypadku oparzenia chemicznego [2]. Chemical burns management [2]. Rycina 2 Procedura postępowania w przypadku zatrucia wziewnego [2]. Inhalation poisoning management [2]. 635
4 godziny wprowadził dr R. Adams Cooley, który zauważył, że największe szanse (ok. 85%) na przeżycie po ciężkim urazie ma poszkodowany, który trafił na salę operacyjną w ciągu godziny od powstania urazu. Złota godzina (sześćdziesiąt minut, trzy tysiące sześćset sekund) to czas, który odgrywa bardzo ważną rolę w przypadku udzielania pomocy poszkodowanemu [1,9]. Presja czasu rodzi pośpiech i emocje, sprawia, że może wzrastać liczba popełnianych błędów i niedokładność wykonywanych czynności, zwłaszcza, kiedy ratownik nie wie, nie pamięta, w jaki sposób ma postępować. W ratowaniu zdrowia czy życia liczy się każda sekunda, dlatego też, utrwalony wcześniej sposób postępowania będzie zmniejszał ilość popełnianych błędów, zwiększał szybkość i jakość udzielanej pomocy. Według J. Pacha w przypadku udzielania pomocy osobie narażonej na działanie niebezpiecznych substancji chemicznych usunięcie skażonej substancji (szczególnie łatwo wchłaniającej się przez skórę) z powierzchni skóry i/lub skażonej odzieży i biżuterii jest działaniem tak samo pilnym jak zabiegi resuscytacyjne. Czas ma również duże znaczenie w ewakuacji poszkodowanego przez ratowników ze strefy zagrożenia w przypadku występowania niebezpieczeństwa zatrucia wziewnego i oparzenia, np. podczas pożaru [6,7]. Procedury postępowania w przypadku zatrucia wziewnego i oparzenia chemicznego dla ratownika ksrg Pierwsze procedury postępowania w przypadku oparzenia chemicznego i zatrucia wziewnego dla potrzeb ratowników PSP i ksrg zostały opracowane w 1999 roku, a następnie zaktualizowane w roku Obecnie obowiązujące procedury zostały zatwierdzone przez Komendanta Głównego PSP i opublikowane w dokumencie Zasady organizacji ratownictwa medycznego w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym w lutym 2013 roku. W opracowaniu określono standardy organizacji ratownictwa medycznego oraz udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy osobom, będącym w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez ratowników jednostek ksrg, a także podmiotów z nim współpracujących [18]. Stworzenie procedur (algorytmiczne opisanie sposobu postępowania w określonej sytuacji) ma na celu pomóc ratownikowi w szybkim, skutecznym i efektywnym podjęciu działań adekwatnych do stanu poszkodowanego zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. W opracowaniu przedstawiono procedury postępowania w przypadku oparzenia i zatrucia wziewnego (rycina 1 i 2). Rozpoznanie miejsca zdarzenia Pierwszą czynnością, którą ratownik musi przeprowadzić na miejscu zdarzenia jest jego szczegółowe rozpoznanie. Polega ono na: zabezpieczeniu ratowników, identyfikacji zagrożeń i liczby poszkodowanych, oceny potrzebnych dodatkowych sił i środków, ustaleniu mechanizmu zdarzenia. Jeżeli istnieje podejrzenie obrażenia głowy i/lub kręgosłupa, ratownik powinien zastosować stabilizację odcinka szyjnego kręgosłupa. W sytuacji, kiedy miejsce jest niebezpieczne, poszkodowanego należy ewakuować w miejsce bezpieczne i dopiero tam wdrożyć sekwencje medycznych działań ratowniczych. Ocena stanu przytomności W pierwszej kolejności ratownik ocenia stan przytomności według skali AVPU (skala oceny przytomności: A - Alert, V - Verbal, P - Pain, U - Unresponsive). Ocena drożności dróg oddechowych (A) Należy sprawdzić, czy w jamie ustnej nie znajduje się ciało obce i ewentualnie je usunąć. Ratownik powinien zwrócić uwagę na sytuacje i objawy wskazujące na możliwość oparzenia górnych dróg oddechowych, które w krótkim czasie mogą prowadzić do niedrożności dróg oddechowych. Zdarzenia takie mogą mieć miejsce w przypadku: oddychania w zamkniętym pomieszczeniu, ewakuacji z dymu/ze strefy ognia, braku przytomności w strefie pożaru, narażenia na działanie pary wodnej. Objawami oparzenia górnych dróg oddechowych są: zapach dymu w powietrzu wydechowym, oparzenia twarzy, przypalone brwi lub włosy przedsionka nosa, oparzenia w jamie ustnej, plwocina podbarwiona sadzą, objawy obrzęku górnych dróg oddechowych, w tym chrypka (może być wczesnym objawem narastającego obrzęku w drogach oddechowych: należy zapytać poszkodowanego, czy chrypka pojawiła się w wyniku zdarzenia), stridor (świszczący oddech), wskazujący na ciężki obrzęk dróg oddechowych, mogący doprowadzić do niewydolności oddechowej i stanowiący bezpośrednie zagrożenie życia. W przypadku zaburzeń i/lub braku drożności, w celu udrożnienia dróg oddechowych u poszkodowanego nieprzytomnego bez podejrzenia obrażenia kręgosłupa, należy odgiąć głowę i unieść żuchwę, natomiast u poszkodowanego nieprzytomnego z podejrzeniem obrażenia kręgosłupa należy wysunąć żuchwę [2,16]. Ocena oddechu (B) Ratownik ocenia: obecność oddechu, jego częstotliwość oraz charakter. W sytuacji stwierdzenia oddechu należy utrzymać drożność dróg oddechowych (u osoby głęboko nieprzytomnej rozważyć założenie odpowiedniego rozmiaru rurki ustno-gardłowej). Należy prowadzić tlenoterapię z zastosowaniem maski z workiem rezerwuarowym i przepływem tlenu 15 l/ minutę, a w przypadku rozpoznania objawów obrzęku dróg oddechowych przepływ tlenu zwiększyć do 25 l/minutę. W przypadku braku prawidłowego oddechu prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO) zgodnie z wytycznymi Europejskiej Rady Resuscytacji [2,16]. Ocena krążenia (C) Ratownik dokonuje pomiaru tętna, oceniając jego częstotliwość, napięcie i miarowość. W przypadku zauważenia intensywnego krwotoku należy go natychmiast uwidocznić i zatamować stosując w miejscu krwawienia ucisk bezpośredni lub opatrunek uciskowy. W przypadku masywnego krwotoku, jako ostateczność zastosować opaskę zaciskową powyżej miejsca krwawienia, na udzie lub ramieniu w zależności od miejsca krwawienia. Wywiad ratowniczy Ratownik przeprowadzając wywiad z poszkodowanym zwraca uwagę na objawy, takie jak: ból, pieczenie, duszność, zaburzenia przytomności i świadomości w strefie pożaru, pyta o narażenie na działanie pary wodnej, oddychanie w zamkniętym pomieszczeniu, itp. Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń i dolegliwości Ratownik powinien dokonać oceny koloru skóry pod kątem stopnia oparzenia. W przypadku oparzenia pierwszego stopnia skóra ma kolor czerwony. Oparzenie drugiego stopnia powoduje zabarwienie czerwone skóry z białymi plamami. Oparzenie trzeciego stopnia sprawia, że skóra jest perłowo biała i/lub zwęglona i następuje uszkodzenie receptorów czuciowych, co wiąże się z brakiem czucia i bólu. Ponadto pewne kwasy powodują charakterystyczne zabarwienie strupów martwiczych (tabela II) [10,15]. Ratownik powinien zwrócić uwagę na szereg dolegliwości zgłaszanych przez poszkodowanego, a w szczególności na: objawy obrzęku dróg oddechowych (przy oparzeniu dróg oddechowych), objawy wstrząsu hipowolemicznego (szczególne przy rozległych oparzeniach), wychłodzenie (szczególne przy rozległych oparzeniach), możliwość zatrzymania krążenia (zwłaszcza w przypadku porażenia prądem elektrycznym, dlatego każdy poszkodowany porażony prądem elektrycznym powinien trafić do szpitala). Wdrażanie postępowania adekwatnego do dolegliwości i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego Ratownik musi pamiętać o [2]: - mechanicznym usunięciu substancji stałej z powierzchni skóry, Tabela II Kolor strupów martwiczych w zależności od rodzaju substancji niebezpiecznej [6]. Colour of necrotic escarps depending on the type of hazardous substance [6]. Substancja niebezpieczna kwas solny kwas azotowy kwas siarkowy kwas chlorowodorowy kwas trichlorooctowy kwas fluorowodorowy Kolor strupów martwiczych biały żółty zielonoczarny lub ciemnobrązowy żółtobrązowy biały szare lub brązowe 636 M. Chomoncik i wsp.
5 - nie usuwaniu odzieży na siłę, lecz rozcięciu jej wokół spalonych fragmentów, które ściśle przylegają do skóry), - przy spłukiwaniu wodą substancji chemicznych uważać, aby woda nie spływała po nieuszkodzonej części ciała, - jak najszybszym usunięciu skażonej substancji (szczególnie łatwo wchłaniającej się przez skórę) z powierzchni skóry i/lub skażonej odzieży i biżuterii (jest to tak samo ważne jak zabiegi resuscytacyjne), - założeniu opatrunku hydrożelowego na powierzchnię oparzoną, a w przypadku braku opatrunku hydrożelowego założenie opatrunku jałowego, - ułożeniu poszkodowanego w pozycji półsiedzącej, - wdrożeniu wstępnego postępowania przeciwwstrząsowe w przypadku występowania objawów wstrząsu hipowolemicznego (poszkodowany blady, spocony, zaburzenia świadomości, oddech przyspieszony, tętno przyspieszone, słabo wyczuwalne na tętnicy promieniowej, nawrót kapilarny >2 sekund), - termoizolacji pacjenta, - regularnej ocenie funkcji życiowych i wdrożeniu postępowania adekwatnie do stanu poszkodowanego, - wsparciu psychicznym w przypadku osób przytomnych. Ze względu na zakres swoich kompetencji ratownik uprawniony do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy może mieć duży problem z utrzymaniem drożności dróg oddechowych w sytuacji szybko rozwijającego się obrzęku górnych dróg oddechowych. Przyrządowe techniki udrożnienia dróg oddechowych, takie jak intubacja dotchawicza lub tracheostomia, które w tej sytuacji są zabiegami bezpośrednio ratującymi życie, leżą poza jego kompetencjami. Natomiast zastosowania rurki ustno-gardłowej, maski krtaniowej czy rurki krtaniowej w sytuacji obrzęku górnych dróg oddechowych może być nieskuteczne. Sytuacja jest szczególnie trudna, gdy na miejscu zdarzenia nie ma jeszcze zespołu ratownictwa medycznego i w krótkim okresie czasu jeszcze go nie będzie. W takiej sytuacji czynnością ratującą życie może okazać się podjęcie przez kierującego działaniami ratowniczymi decyzji o ewakuacji poszkodowanego na spotkanie z zespołem ratownictwa medycznego lub do najbliższego Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. Wnioski Dzięki procedurom ratownicy ksrg pewniej i szybciej podejmują działania z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy. Jeżeli dołączymy do tego doskonalenie umiejętności praktycznych w ramach kształcenia ustawicznego (doskonalenia zawodowego) oraz konieczność odnawiania uprawnień z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, można stwierdzić, że ratownicy ksrg są dobrze przygotowani do niesienia pomocy poszkodowanym i stanowią mocne ogniwo w łańcuchu ratunkowym. Ratownik, który posiada wiedzę i umiejętności w zakresie procedur postępowania w różnych sytuacjach podejmie działania ratunkowe przestrzegając sekwencji danej procedury, będzie opanowany i skuteczny. Opanowanie ratownika podczas udzielania pomocy poszkodowanemu jest również ważnym elementem wsparcia psychicznego, które stanowi integralną część działań ratowniczych podejmowanych przez wszystkich ratowników. Autorzy są przekonani, że logiczne, proste algorytmy ułatwią podjęcie trafnych działań niejednemu ratownikowi w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia zwłaszcza, że sytuacjom tym towarzyszy stres. Procedury powinny podlegać ewaluacji i ustawicznemu doskonaleniu, co z pewnością przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa osób poszkodowanych, zmniejszy liczbę powikłań i wpłynie na jakość życia osób, które były ofiarami zdarzeń. Istnieje potrzeba korelacji procedur opracowanych dla potrzeb ratownika uprawnionego do udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy z procedurami, które powinny zostać opracowane dla potrzeb zespołów ratownictwa medycznego. Piśmiennictwo 1. Brongel L.: Złota godzina - czas życia, czas śmierci. Krakowskie Wydawnictwo Medyczne, Kraków Chomoncik M.: Zeszyty edukacyjne z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy dla ratowników KSRG. Wydawnictwo NOVA SANDEC, Nowy Sącz IPCS/OECD/UNEP/WHO: Aspekty zdrowotne awarii chemicznych. OECD Environment Monograph No. 81, UNEP IE/PAC Technical Report No. 19, Paryż Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z.: Medycyna katastrof chemicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Kucharczyk A.: Zagrożenia chemiczne w pracy strażaka. Przegląd Pożarniczy 2011, 12, Pach J. (red.): Klinika ostrych zatruć dla ratowników medycznych. Wydawnictwo Naukowe PWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz Pach J., Groszek B. (red.): Wybrane problemy zagrożeń chemicznych dla ratowników medycznych. Wydawnictwo Naukowe PWSZ w Nowym Sączu, Nowy Sącz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. 2011, nr 46, poz. 239). 9. Stafford P. W., Blinman T.A., Nance M.L.: Praktyczne wskazówki dotyczące oceny stanu dziecka po urazie i wstępnego postępowania. Medycyna Praktyczna Chirurgia 2004, 1, Strużyna J.: Wczesne leczenie oparzeń. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Ustawa o Państwowej Straży Pożarnej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U. 2009, nr 12, poz. 68 z późn. zm.). 12. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 r. (Dz.U. 2006, nr 191, poz. 410 z późn. zm.). 13. Ustawa o ochronie przeciwpożarowej z dnia 24 sierpnia 1991 r. (Dz. U. 1991, nr 81, poz. 351 z późn. zm.). 14. Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2001, nr 62, poz. 627). 15. Wardrope J.: Leczenie ran i oparzeń. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Wytyczne resuscytacji Polska Rada Resuscytacji, Kraków Zasady organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego w krajowym systemie ratowniczo - gaśniczym. Warszawa Dostępne on-line: (dostęp ). 18. Zasady organizacji ratownictwa medycznego w krajowym systemie ratowniczo - gaśniczym. Warszawa, Dostępne on-line: file.php?id=34375 (dostęp ). 637
Wycięto z ZESZYTU EDUKACYJNEGO Z ZAKRESU KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY DLA RATOWNIKOW KSRG, opracowanej przez Mariusz Chomoncika.
Wycięto z ZESZYTU EDUKACYJNEGO Z ZAKRESU KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY DLA RATOWNIKOW KSRG, opracowanej przez Mariusz Chomoncika. O P A R Z E N I A Oparzenie jest chorobą, której skutki obejmują oprócz
Bardziej szczegółowoSekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia
Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły
Bardziej szczegółowoSEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE
Bardziej szczegółowoRATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne
RATOWNICTWO MEDYCZNE System Państwowe Ratownictwo Medyczne realizuje zadania państwa polegające na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W ramach systemu
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy
Załącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy 1. Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym 2. 3. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia u dorosłych (RKO) 4. Postępowanie
Bardziej szczegółowoSekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia
Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły
Bardziej szczegółowoKONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.
moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram
Bardziej szczegółowoZasady współpracy pomiędzy województwami ościennymi, opracowane w oparciu o obowiązujące porozumienia
Zasady współpracy pomiędzy województwami ościennymi, opracowane w oparciu o obowiązujące porozumienia 1. Współpraca polegać będzie na: a) wykonywaniu medycznych czynności ratunkowych przez zespoły ratownictwa
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM
ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Nr lekcji. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Kryteria
Bardziej szczegółowoRATOWNICTWO MEDYCZNE W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO-GAŚNICZYM CZĘŚĆ III
by Wydawnictwo CNBOP-PIB Please cite as: BiTP Vol. 31 Issue 3, 2013, pp. 135-144 st. kpt. lek. Mariusz CHOMONCIK 1 Przyjęty/Accepted: 17.06.2013; Zrecenzowany/Reviewed: 06.09.2013; Opublikowany/Published:
Bardziej szczegółowoSposób współpracy jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne z jednostkami współpracującymi z systemem
Strona 1. Cel... 2 2. Zakres stosowania... 2 3. Odpowiedzialność... 2 4. Definicje... 2 5. Opis postępowania... 5 5.1. Działania na miejscu zdarzenia... 5 5.2. Działania na miejscu zdarzenia jednostek
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2
INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU Klasa 2 Uczeń: Treści edukacyjne potrafi ocenić sytuację w miejscu wypadku potrafi zadbać o swoje bezpieczeństwo w miejscu wypadku potrafi
Bardziej szczegółowoPrzybycie na miejsce zdarzenia
Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły
Bardziej szczegółowoKURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała
KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje
Bardziej szczegółowoUdzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Cele wdrażania pierwszej pomocy Moralny obowiązek ochrony życia Obowiązek prawny
Bardziej szczegółowoASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE
BADANIE CHOREGO PO URAZIE 1 ZAGADNIENIA 5 Ocena miejsca zdarzenia Ocena Wstępna Szybkie Badanie Urazowe Decyzja o transporcie i krytyczne interwencje Badanie szczegółowe Badanie dalsze 2 5 3 OCENA MIEJSCA
Bardziej szczegółowoZakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. Załącznik nr 1 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Edukacja w zakresie pierwszej pomocy, to działania dydaktyczno - wychowawcze szkoły, mające na celu przygotowanie młodzieży do działania
Bardziej szczegółowoSEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE
Bardziej szczegółowoPIERWSZA POMOC Z ELEMENTAMI PIELĘGNIARSTWA
Projekt OPERACJA SUKCES unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy współfinansowany ze środków Europejskiego
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa
Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. NaCoBeZu
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA ZAJĘĆ ORAZ WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
ORGANIZACJA ZAJĘĆ ORAZ WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Poniższe obszary aktywności ucznia: 1. Ocenieniu podlegają: Poruszanie się w języku przedmiotu Aktywność na lekcjach
Bardziej szczegółowoWstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne
Wycięto z ZESZYTU EDUKACYJNEGO Z ZAKRESU KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY DLA RATOWNIKOW KSRG, opracowanej przez Mariusz Chomoncika. Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne Wstrząs: stan, w którym dochodzi
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne w gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa. Ocena celująca
Wymagania edukacyjne w gimnazjum z edukacji dla bezpieczeństwa Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne w regionie i w Polsce w ostatnich latach
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy
Załącznik nr 1 Procedury ratownicze z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy 1. Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym 2. 3. Postępowanie w zatrzymaniu krążenia u dorosłych (RKO) 4. Postępowanie
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa
Kryteria oceniania z edukacji dla bezpieczeństwa ZAGROŻENIA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE 1. Zagrożenia naturalne wynikające z praw przyrody. opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia
Bardziej szczegółowoSTUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA
STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA RATOWNICTWO MEDYCZNE STUDIA I STOPNIA STUDIA NIESTACJONARNE SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO ROK III Rodzaj i czas trwania praktyki Miejsce praktyki Cele ogólne kształcenia
Bardziej szczegółowoDziałania ratownicze w środowisku turbiny wiatrowej
Działania ratownicze w środowisku turbiny wiatrowej w prowadzenie Praca w środowisku turbin wiatrowych zaliczana jest do prac szczególnie niebezpiecznych, ponieważ wiąże się z występowaniem wielu zagrożeń
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU. POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny
Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Urząd m.st. Warszawy Zatwierdzam Straż Miejska m.st. Warszawy Zatwierdzam HARMONOGRAM CZYNNOŚCI W RAMACH PROJEKTU POMAGAM jestem bezpieczny, jestem skuteczny
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie
HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa
Szczegółowe wymagania edukacyjne edukacja dla bezpieczeństwa I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Temat lekcji podstawowe Wymagania programowe Uczeń: ponadpodstawowe Metody i formy pracy Istota udzielania
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki
Wymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Modyfikacja: Stanisław Domaradzki Gimnazjum klasa 3 I. Ochrona ludności Lp. Temat lekcji
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa
Edukacja dla Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródokresowych i rocznych ocen klasyfikacyjnych wynikających z realizowanego programu. 1. Podstawa prawna i merytoryczna: - Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoPOSTANOWIENIE O PRZEKAZANIU TERENU. OBIEKTU LUB MIENIA OBJĘTEGO DZIAŁANIEM RATOWNICZYM
... ( jednostka ochrony przeciwpożarowej ) POSTANOWIENIE O PRZEKAZANIU TERENU. OBIEKTU LUB MIENIA OBJĘTEGO DZIAŁANIEM RATOWNICZYM Dotyczy zdarzenia w... w dniu... o godzinie... zgodnie z 21 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z POWIATOWYCH ĆWICZEŃ SŁUŻB RATOWNICZYCH Z POSTĘPOWANIA W WYPADKACH MASOWYCH I KATASTROFACH
SPRAWOZDANIE Z POWIATOWYCH ĆWICZEŃ SŁUŻB RATOWNICZYCH Z POSTĘPOWANIA W WYPADKACH MASOWYCH I KATASTROFACH OLECKO 2018 W dniu 22 października 2018 roku odbyły się coroczne ćwiczenia służb ratowniczych powiatu
Bardziej szczegółowoKOMPETENCJE PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W ZAKRESIE PROWADZENIA DZIAŁAN RATOWNICZO -GAŚNICZYCH
KOMPETENCJE PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ W ZAKRESIE PROWADZENIA DZIAŁAN RATOWNICZO -GAŚNICZYCH bryg. Sławomir Klusek Naczelnik Wydziału Operacyjnego KW PSP GORZÓW WLKP. Gorzów Wlkp. 2014 akty prawne Ustawa
Bardziej szczegółowoProgram szkolenia z zakresu
KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ Program szkolenia z zakresu ratownictwa medycznego (dla strażaków z Ukrainy) Warszawa 2014 Warszawa, dnia listopada 2014 r. I. REALIZACJA SZKOLENIA 1. Cel szkolenia:
Bardziej szczegółowoKURS STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 1: Organizacja ochrony ludności, w tym ochrony przeciwpożarowej. Autor: Robert Łazaj
KURS STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 1: Organizacja ochrony ludności, w tym ochrony przeciwpożarowej Autor: Robert Łazaj Ochrona Przeciwpożarowa Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum
Wymagania edukacyjne z edukacji dla bezpieczeństwa klasa 3 gimnazjum I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Lp. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa 2. Istota udzielania
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO I ORGANIZACJA MIEJSCA ZDARZENIA
BEZPIECZEŃSTWO I ORGANIZACJA MIEJSCA ZDARZENIA Podstawowe zasady oceny i zapewnienia bezpieczeństwa na miejscu zdarzenia: 1. Zachowaj spokój, zatrzymaj się, pomyśl, działaj 2. Oceniaj ryzyko 3. Oceń czy
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Myślę i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era
Wymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Myślę i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era I półrocze Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne
Bardziej szczegółowoWynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa
Wynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa I. Zagrożenia życia i zapobieganie im Temat lekcji O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Zagrożenia powodziowe Zagrożenia pożarowe
Bardziej szczegółowoOrganizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej:
Organizacja i zasady udzielania pomocy przedlekarskiej: Materiały szkoleniowe Łańcuch pomocy: ocenić i zabezpieczyć miejsce wypadku, zawsze pamiętać o bezpieczeństwie postronnych, swoim, poszkodowanych
Bardziej szczegółowoKONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA Zwalczania zagrożeń chemicznych i ekologicznych Rozwiązania interdyscyplinarne POLEKO 2013
Awaryjny wyciek amoniaku ze składu cystern kolejowych na terenie stacji PKP Poznań Franowo. Doświadczenia i wnioski. st. bryg. dr inż. Jerzy Ranecki KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA Doświadczenia i wnioski
Bardziej szczegółowoKURS STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 1: Organizacja ochrony ludności, w tym ochrony przeciwpożarowej
KURS STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 1: Organizacja ochrony ludności, w tym ochrony przeciwpożarowej Autor: Robert Łazaj Ochrona Przeciwpożarowa Ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji przedsięwzięć
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Żyję i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era
Wymagania edukacyjne - Edukacja dla Bezpieczeństwa Żyję i działam bezpiecznie wyd. Nowa Era I półrocze Ocena celująca opisać zagrożenia zdrowia i życia człowieka spowodowanego przez zagrożenia naturalne
Bardziej szczegółowoSposób koordynowania działań jednostek systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne
Strona 1. Cel... 2 2. Zakres stosowania... 2 3. Odpowiedzialność... 2 4. Definicje... 2 5. Opis postępowania... 5 5.1. Działania na miejscu zdarzenia... 5 5.3. Działania podejmowane na poziomie dysponenta...
Bardziej szczegółowoRAPORT. Z ĆWICZENIA POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 08 września 2017 roku.
Zatwierdzam: Kluczbork, dnia 06.11.2017 r. Piotr Pośpiech Starosta Kluczborski OLZ.5530.6.2017.MZ RAPORT Z ĆWICZENIA POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 08 września 2017 roku. I. TEMAT Powiatowo
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE Uczeń : opisuje sposoby ogłoszenia komunikatów alarmowych, wyjaśnia na czym polegają
Bardziej szczegółowoGimnazjum Publiczne im. Andrzeja Wajdy w Rudnikach Edukacja dla bezpieczeństwa. Kryteria ocen
Gimnazjum Publiczne im. Andrzeja Wajdy w Rudnikach Edukacja dla bezpieczeństwa Kryteria ocen Zagrożenia wynikające z praw przyrody. Zagrożenia wynikające z ingerencji w środowisko naturalne oraz z działalności
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP CZĘŚĆ I. TEMAT 1 Organizacja ochotniczych straży pożarnych, ochrony ludności w tym ochrony przeciwpożarowej
SZKOLENIE STRAŻAKÓW RATOWNIKÓW OSP CZĘŚĆ I TEMAT 1 Organizacja ochotniczych straży pożarnych, ochrony ludności w tym ochrony przeciwpożarowej Autor: Robert Łazaj Podstawy Prawne Funkcjonowania OSP Ochotnicza
Bardziej szczegółowoGDY ZAUWAŻYMY POŻAR...
Szkoły Ponadgimnazjalne Moduł V Foliogram 1 GDY ZAUWAŻYMY POŻAR......najważniejsze jest ratowanie ludzi, następnie zwierząt, a na końcu dobytku. Jeśli zachodzi obawa, że w obiekcie objętym pożarem są ludzie,
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa
Strona1 Wyciąg z: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (str. 195
Bardziej szczegółowo2.1. Organizacja ratownictwa medycznego i kwalifikowanej pierwszej pomocy w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym... 27 Małgorzata Maluty-Rospond
Spis tresci Przedmowy Od Redaktorów Naukowych... XIII Piotr Dzięgielewski... XV Robert Gałązkowski... XVII 1. Podstawy prawne kwalifikowanej pierwszej pomocy... 1 Marcin Mikos, Agnieszka Matonóg Kwalifikowana
Bardziej szczegółowoKURS KPP Kwalifikowana Pierwsza Pomoc
KURS KPP Kwalifikowana Pierwsza Pomoc 1 Kurs Kwalifikowana Pierwsza Pomoc jest prowadzony zgodnie z przepisami: ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku, rozporządzenie Ministra
Bardziej szczegółowoProgram nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Beata Rola, Radosław Piotrowicz ARKUSZ DLA NAUCZYCIELA OCENA KOMPETENCJI W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ W SZKOLE PONADGIMNAZJALNEJ UWAGI WSTĘPNE Arkusz przeznaczony jest do pomiaru
Bardziej szczegółowoTreści kształcenia i wychowania V.2. Dla edukacji systematycznej. uwagi. zagadnienia związane z realizacją programu. przewidywane osiągnięcia uczniów
temat zagadnienia związane z realizacją programu przewidywane osiągnięcia uczniów uwagi 2.Zasłabnięcie, utrata przytomności, zadławienia. 3. Uwaga! Wypadek! 4. Oparzenia i przegrzanie - sygnały alarmowe
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania
1. Istota udzielania pierwszej pomocy 2. Łańcuch ratunkowy nie masz prawa go zerwać 3. Ocena stanu poszkodowanych wyjaśnić zasady zachowania się ratujących (świadków zdarzenia) w miejscu wypadku. rozpoznać
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Ratownictwo
Bardziej szczegółowoPrzygotowanie: dr Artur Woźny
Geneza budowy systemu powiadamiania PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania Centrów Powiadamiania Ratunkowego
Bardziej szczegółowoProgram nauczania pierwszej pomocy przedmedycznej uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi- opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów
Beata Rola, Radosław Piotrowicz ARKUSZ DLA NAUCZYCIELA OCENA KOMPETENCJI W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ UCZNIA ZE SPECJALNYMI POTRZEBAMI EDUKACYJNYMI W GIMNAZJUM UWAGI WSTĘPNE Arkusz
Bardziej szczegółowo...najważniejsze jest ratowanie ludzi, następnie zwierząt, a na końcu mienia.
Moduł V Foliogram 1 GDY ZAUWAŻYMY POŻAR......najważniejsze jest ratowanie ludzi, następnie zwierząt, a na końcu mienia. Jeśli zachodzi obawa, że w obiekcie objętym pożarem są ludzie, należy ich zaalarmować,
Bardziej szczegółowoSYLABUS. DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Pierwsza pomoc medyczna. dr n. med. Maciej Naróg- ćwiczenia konwersatoryjne
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017-2022 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Pierwsza pomoc medyczna Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne Edukacja dla bezpieczeństwa
Wymagania edukacyjne do programu Edukacja dla bezpieczeństwa Autorzy programu: Bogusław Breitkopf, Dariusz Czyżow. Zmodyfikowany przez Stanisława Domaradzkiego Gimnazjum klasa 3 I. Ochrona ludności Lp.
Bardziej szczegółowoRatownictwo medyczne. Studenci uczestniczą w zajęciach w stroju umożliwiającym swobodę podczas ćwiczeń.
Cel: Zadaniem niniejszego przewodnika jest przedstawienie zagadnień które będą przedmiotem nauczania, realizowanego w ramach przedmiotu. Przedmiot ten stanowi wprowadzenie do medycyny ratunkowej i medycyny
Bardziej szczegółowo0Wymagania edukacyjne z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa klasa VIII ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE
0Wymagania edukacyjne z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa klasa VIII Program nauczania edukacji dla bezpieczeństwa w szkole podstawowej wydawnictwa Nowa Era ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE Dział Wymagania
Bardziej szczegółowoKURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała
KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: GraŜyna Gugała NiedroŜne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje
Bardziej szczegółowoTaktyka medycznych działań ratowniczych w zdarzeniach na drogach
Taktyka medycznych działań ratowniczych w zdarzeniach na drogach Lek.Ignacy Baumberg GŁÓWNE ZAŁOŻENIA TAKTYCZNE 1/. PRZYBYCIE, ROZPOZNANIE, EW. UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE 2/. ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA
Bardziej szczegółowoKrwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.
Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nie dotyczy
S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu: Moduł C Kwalifikowana pierwsza pomoc Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr
Bardziej szczegółowoPorażenie prądem elektrycznym - sieciowym, wysokiego napięcia, piorunem. Edukacja dla bezpieczeństwa. : Opracował: mgr Mirosław Chorąży
Porażenie prądem elektrycznym - sieciowym, wysokiego napięcia, piorunem Edukacja dla bezpieczeństwa : Opracował: mgr Mirosław Chorąży Porażenie prądem z sieci domowej Porażenie prądem elektrycznym sieciowym,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12
Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12 I. Regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Międzynarodowe źródła prawa 13 1.1. Dyrektywy UE 14 1.2. Konwencje
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR
Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu. Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra Fizjoterapii i Nauk o Zdrowiu Kierunek: Fizjoterapia SYLABUS Nazwa przedmiotu Kwalifikowana pierwsza pomoc
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT
Bardziej szczegółowoKOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POZARNEJ KRAJOWE CENTRUM KOORDYNACJI RATOWNICTWA I OCHRONY LUDNOŚĆI ORAZ BIURO SZKOLENIA
Zatwierdzam KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POZARNEJ KRAJOWE CENTRUM KOORDYNACJI RATOWNICTWA I OCHRONY LUDNOŚĆI ORAZ BIURO SZKOLENIA ZASADY ORGANIZACJI RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO
Bardziej szczegółowoEtap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność
Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność Ocena drożność dróg oddechowych 1. Odessanie 2. udrożnienie metodą bezprzyrządową Uwaga:
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY Lekarski I FAKULTET II ROK
PROGRAM NAUCZANIA NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY Lekarski I FAKULTET II ROK 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Kwalifikowana Pierwsza Pomoc II 2. NAZWA JEDNOSTKI Realizującej
Bardziej szczegółowoPodstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych
1 Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dorosłych Algorytm BLS zaleca: 1. Upewnij się czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. 2. Sprawdź reakcję poszkodowanego (rys. 1): delikatnie
Bardziej szczegółowoZATRUCIA. Zatrucia przez przewód pokarmowy: Objawy: - osłabienie - ból brzucha - inne w zależności od rodzaju trucizny
ZATRUCIA Przyczyny zatruć: - pomyłka - nieświadomość dotyczy głównie dzieci - lekkomyślność np. zatrucie tlenkiem węgla przez kierowcę w garażu - nadużycie np. alkoholu - próba samobójcza Ogólne postępowanie
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ 1 WPROWADZENIE
Spis treści: str. Część 1. Wprowadzenie 3 Część 2. Definicje i skróty 4 Część 3. Organizacja ratownictwa medycznego w KSRG 11 3.1. Podmioty realizujące ratownictwo medyczne w KSRG 11 3.2. Standard gotowości
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE III GIMNAZJUM, DO PROGRAMU ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE, WYD.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZEDMIOTU EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA W KLASIE III GIMNAZJUM, DO PROGRAMU ŻYJĘ I DZIAŁAM BEZPIECZNIE, WYD. NOWA ERA DZIAŁ WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Celujący Bardzo dobry Dobry
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA
WYMAGANIA EDUKACYJNE KRYTERIA OCENIANIA GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY PRZEDMIOT EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA KLASY: 3A, 3B Rok szkolny 2016/2017r. Nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół Sportowych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12
Spis treści Wstęp 11 Wykaz skrótów użytych w treści 12 Literatura 12 I. Regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Międzynarodowe źródła prawa 13 Dyrektywy UE 14
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU RATOWNICTWA MEDYCZNEGO W KRAJOWYM SYSTEMIE RATOWNICZO-GAŚNICZYM
Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae Rok 21, Nr 4/2017, tom I Wydział Prawa, Administracji i Zarządzania Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach Zarządzanie kryzysowe i bezpieczeństwo Helena
Bardziej szczegółowoKurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy
Kurs podstawowy udzielania pierwszej pomocy Pierwsza pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE
PROCEDURA ORGANIZACJI PIERWSZEJ POMOCY W PRZEDSZKOLU MIEJSKIM NR 10 W JAŚLE Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r. Nr 191 poz. 1410 ze zm.),
Bardziej szczegółowoRAPORT. Z ĆWICZENIA POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 18 maja 2013 roku.
Zatwierdzam: Kluczbork, dnia 08.07.2013 r. OLZ.5530.3.2013.MZ RAPORT Z ĆWICZENIA POWIATOWEGO ZESPOŁU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO 18 maja 2013 roku. I. TEMAT Powiatowe manewry KSRG w zakresie ratownictwa medycznego
Bardziej szczegółowoDOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU
DOBRE PRAKTYKI POSTĘPOWANIA DYSPOZYTORÓW MEDYCZNYCH I ZESPOŁÓW RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Z PACJENTEM Z PODEJRZENIEM UDARU MÓZGU Konsultant krajowy w dziedzinie neurologii prof. dr hab. n. med. Danuta Ryglewicz
Bardziej szczegółowoSpecjalistyczny kurs pierwszej pomocy
Specjalistyczny kurs pierwszej pomocy Część I Ogólne zasady System ratownictwa górskiego w Polsce 1. Co to jest i jak funkcjonuje 2. Dostępność numerów 999,986 oraz 601 100 300 3. Siły i środki medyczne
Bardziej szczegółowoPG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach Przedmiot
KARTA MONITOROWANIA PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO III etap edukacyjny PG im. Tadeusza Kościuszki w Kościerzycach Przedmiot edukacja dla bezpieczeństwa Klasa......... Rok szkolny Imię i nazwisko
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA DLA PRZEWODNIKÓW PSÓW RATOWNICZYCH Z GRUP POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZYCH W ZAKRESIE POMOCY PRZEDWETERYNARYJNEJ
KOMENDA GŁÓWNA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ BIURO SZKOLENIA KRAJOWE CENTRUM KOORDYNACJI RATOWNICTWA I OCHRONY LUDNOŚCI PROGRAM SZKOLENIA DLA PRZEWODNIKÓW PSÓW RATOWNICZYCH Z GRUP POSZUKIWAWCZO-RATOWNICZYCH
Bardziej szczegółowoWIEDZA Skala: /P-(pamięta nazwę); R- (rozumie, umie wyjaśnić, porównać, wskazać); S- (stosuje, wykorzystuje)/
ARKUSZ KOMPETENCJI UCZNIA W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ W KL. I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ Data badania... Nazwisko i imię ucznia... Płeć M/K... klasa Uczeń ze specjalnymi potrzebami
Bardziej szczegółowoZałącznik do PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA z edukacji dla bezpieczeństwa
Załącznik do PRZEDMIOTOWEGO SYSTEMU OCENIANIA z edukacji dla bezpieczeństwa Dział 1.OSTRZEGANIE O ZAGROŻANIACH I ALARMOWANIE System wykrywania skażeń alarmowania wyjaśnia, jak należy się zachowaćpo usłyszeniu
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Wydział Lekarski i Nauk Medycznych Ratownictwo medyczne Praca dyplomowa
https://repozytorium.ka.edu.pl Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Wydział Lekarski i Nauk Medycznych Ratownictwo medyczne Praca dyplomowa Oryginalna praca badawcza Ratowanie życia ludzkiego
Bardziej szczegółowoStanowisko Nadzoru Krajowego Medycyny Ratunkowej oraz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej w sprawie:
Stanowisko Nadzoru Krajowego Medycyny Ratunkowej oraz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej w sprawie: - Bezpieczeństwa obywatelskiego w perspektywie medycyny ratunkowej i jej zadań
Bardziej szczegółowoOPARZENIA TERMICZNE I CHEMICZNE
OPARZENIA TERMICZNE I CHEMICZNE EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Co to jest oparzenie? Oparzenie - uszkodzenie powierzchni skóry, głębiej położonych tkanek lub nawet narządów
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r.
Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Burmistrza Nr B.0151-129/08 z dnia 19.05.2008 r. PROGRAM ZDROWOTNY JAK ŻYĆ BEZPIECZNIE pierwsza pomoc przedmedyczna Założenia Programem zdrowotnym Jak żyć bezpiecznie pierwsza
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1
Urząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1 Tylko w 2018 r. na terenie działań KM PSP Bydgoszcz 75 zdarzeń odnotowano z tlenkiem węgla, 22 osoby uległy zatruciu
Bardziej szczegółowo