Źródło: Alcohol Alert, nr: 39, Styczeń 1998, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism.
|
|
- Angelika Rybak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 tłum. Michal Sacewicz Rok: 1999 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 2 Źródło: Alcohol Alert, nr: 39, Styczeń 1998, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. Szczegółowe badania potwierdzają popularny pogląd, że "palacze piją, a pijący palą". Ponadto ci, którzy piją najwięcej, zwykle też najwięcej palą. Jednoczesne używanie tych dwóch środków stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Badania przeprowadzane wśród osób leczonych z powodu alkoholizmu i innych uzależnień wykazały, że w okresie 12 lat zmarły 222 osoby spośród 845 badanych. Jednej trzeciej zgonów przypisywano przyczyny związane z piciem alkoholu, a połowie - z paleniem [1]. W prezentowanym numerze Alcohol Alert analizowany jest związek między spożywaniem alkoholu i paleniem tytoniu, możliwe mechanizmy oddziaływania obu tych środków łącznie na zdrowie i pewne wskazówki dotyczące leczenia alkoholizmu. Współwystępowanie alkoholizmu i palenia Osiemdziesiąt do dziewięćdziesięciu pięciu procent alkoholików pali papierosy [2]. Odsetek ten jest trzykrotnie wyższy niż w ogólnej populacji. Około 70% alkoholików pali dużo (tzn. powyżej paczki papierosów dziennie), zaś w populacji ogólnej intensywnie palący stanowią 10% [3]. Picie wpływa na palenie silniej niż palenie na picie. Niemniej spożycie alkoholu wśród palaczy jest 1,32 razy większe niż u niepalących [4]. Większość dorosłych konsumentów alkoholu lub palaczy spróbowała po raz pierwszy tych środków w wieku kilkunastu lat [5]. Alkoholicy zwykle zaczynali regularnie palić wiele lat wcześniej niż nałogowo pić, choć dane nie są tu jednoznaczne [6]. Dla osób, które paliły w wieku dojrzewania prawdopodobieństwo, że będą piły jest trzykrotnie większe niż dla niepalących [7], a nałogowi palacze z 10-krotnie wyższym prawdopodobieństwem mogą zostać alkoholikami [6]. Dlaczego alkoholu i tytoniu używa się razem? Postulowane mechanizmy współwystępowania palenia i picia należą do dwóch szerokich, niewykluczających się kategorii. Środki te mogą albo wzajemnie wzmagać swoje pożądane działanie, albo też osłabiać działanie toksyczne lub nieprzyjemne. Jak opisano poniżej, interakcje te dotyczą mechanizmów wzmacniania lub tolerancji. (Trzecia możliwość - że jeden środek może zmieniać metabolizm drugiego, a przez to wpływać na jego wchłanianie, rozprowadzanie, czy usuwanie z organizmu - nie została przekonująco udowodniona [8]). 1 / 6
2 Wzmacnianie Wzmacnianie odnosi się do procesów fizjologicznych, które sprawiają, że zachowanie - np. zażywanie narkotyków - staje się nawykowe. W przypadku niektórych środków kluczowy dla wzmacniania proces zachodzi wówczas, gdy komórki nerwowe w efekcie spożycia danej substancji uwalniają dopaminę (neuroprzekaźnik) w małym obszarze mózgu nazywanym nucleus accumbens [9]. Nikotyna jest najważniejszym składnikiem tytoniu, wyzwalającym efekt wzmacniania. Po dotarciu do mózgu nikotyna aktywizuje grupę protein zwanych receptorami nikotynowymi. Proteiny te, zlokalizowane na powierzchni niektórych komórek nerwowych, regulują wiele funkcji fizjologicznych, z których część może przyczyniać się do powstawania mechanizmu wzmacniania. Ostatecznie nikotyna doprowadza do uwolnienia dopaminy [5]. Spożycie alkoholu również prowadzi do uwolnienia dopaminy, ale mechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany [10, 11]. Tolerancja Tolerancją nazywamy zmniejszającą się wrażliwość na działanie danego środka, co prowadzi do zwiększenia dawki wymaganej dla osiągnięcia tego samego efektu. Długotrwałe podawanie zwierzętom nikotyny prowadzi do wytworzenia u nich tolerancji na pewne wzmacniające skutki alkoholu, a długotrwale podawanie alkoholu - na pewne efekty nikotyny [8]. Taka tolerancja krzyżowa może wywołać zwiększenie spożycia obydwu środków w celu odzyskania dawnego poziomu satysfakcji z ich używania. Zarazem tolerancja tego rodzaju może doprowadzić do niepożądanych efektów ich spożycia. Przykładowo palacze mogą ograniczać palenie, kiedy zaczynają odczuwać jego negatywne skutki (np. przyspieszone bicie serca, "nerwowość"). Uspokajający efekt działania alkoholu może zmniejszać takie efekty działania nikotyny, co sprzyja dalszemu paleniu [12]. Z kolei stymulujące działanie nikotyny może niwelować utratę czujności umysłu wywołaną alkoholem [8]. Badania na zwierzętach potwierdzają istnienie takiej interakcji. Na przykład alkohol wydaje się osłabiać koordynację ruchów u myszy, hamując receptory nikotynowe w móżdżku - części mózgu odpowiedzialnej za koordynację ruchów i równowagę. Podawanie nikotyny wydaje się znosić ten efekt hamujący i przywracać koordynację [13, 14]. Dodatkowo alkohol zakłóca normalne funkcjonowanie wazopresyny - neuroprzekaźnika, który prawdopodobnie uczestniczy w procesach pamięci. Wazopresyna jest również związana z rozwojem tolerancji na alkohol [15]. Nikotyna pomaga przywrócić normalne działanie wazopresyny w mózgu, redukując związane z alkoholem osłabienie pamięci oraz innych zdolności intelektualnych [11]. Jakie jest ryzyko zachorowania na raka wskutek picia alkoholu i palenia tytoniu? Palenie i nadmierne spożycie alkoholu są czynnikami ryzyka dla chorób układów sercowo-naczyniowego i oddechowego oraz dla pewnych postaci raka. Ryzyko raka wargi, gardła, czy przełyku u pijących palaczy jest większe, niż suma ryzyka związanego z używaniem alkoholu i tytoniu oddzielnie [2]. Na przykład w porównaniu do osób niepijących i niepalących ryzyko raka wargi i gardła jest większe: u palących siedmiokrotnie, u pijących - sześciokrotnie, natomiast u pijących palaczy wzrasta aż 38 razy [16]. Jak alkohol i tytoń zwiększają ryzyko wystąpienia raka? Reakcje chemiczne zachodzące w palącym się papierosie powodują wydzielanie około 4000 substancji [17]. Część z nich, zwanych łącznie substancjami smolistymi, dostaje się podczas 2 / 6
3 wdychania dymu do płuc. Następnie są wraz z krwią roznoszone po całym organizmie. Pewne enzymy znajdujące się głównie w wątrobie (np. enzymy mikrosomalne) przekształcają część substancji smolistych w inne substancje mogące wywoływać raka. Długotrwałe spożywanie alkoholu może aktywizować niektóre spośród tych enzymów, co w konsekwencji może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka spowodowanego paleniem [18, 19]. Enzymy mikrosomalne znajdują się nie tylko w wątrobie, ale też i w płucach i w układzie pokarmowym, które to narządy mają bezpośredni kontakt z dymem tytoniowym. Szczególnie narażony może być przełyk, ze względu na brak skutecznych mechanizmów wydalania substancji toksycznych produkowanych przez zaktywizowane enzymy [20]. Obserwacje te potwierdzono w badaniach na zwierzętach, u których alkohol - przy jednoczesnym wystawieniu na działanie określonych substancji smolistych - przyczyniał się do powstawania guzów na przełyku [18, 19]. I wreszcie alkohol często wywołuje niedobory cynku i witamin z grupy A, które stanowią pewną ochronę przed rakiem [20]. Terapia dla palących alkoholików Do niedawna terapeuci leczący alkoholików nie poruszali w ogóle kwestii zaprzestania palenia - głównie z obawy przed tym, że dodatkowy stres z tym związany mógłby utrudnić proces zdrowienia [21]. Badania jednak nie potwierdzają tych obaw. W jednym z badań oceniano postępy leczonych alkoholików [6]. Jedna z grup (eksperymentalna) uczestniczyła równocześnie w standardowym programie ukierunkowanym na zaprzestanie palenia. Grupę kontrolną stanowili palący alkoholicy, którzy nie uczestniczyli w tym programie. Okazało się, że po upływie roku nie było różnic pomiędzy tymi grupami, jeżeli chodzi o zachowanie abstynencji od alkoholu czy innych środków. W dodatku w grupie eksperymentalnej 12% osób rzuciło palenie, podczas gdy w grupie kontrolnej - żadna. Istnieją dane sugerujące, że wyleczenie z alkoholizmu może sprzyjać rzuceniu palenia. W pewnym badaniu pacjenci biorący udział w leczeniu uzależnienia od alkoholu i innych narkotyków uczestniczyli jednocześnie w terapii uzależnienia od nikotyny. Okazało się, że przynajmniej czasowo ograniczali oni palenie, a ich motywacja do zaprzestania palenia rosła [22]. Podobnie osoby, które osiągnęły abstynencję bez formalnej terapii często rzucają jednocześnie palenie [6, 23]. Podobnie jak w innych placówkach służby zdrowia, również i w placówkach terapii uzależnień wprowadza się ostatnio zakazy palenia, co jest swego rodzaju "eksperymentem naturalnym". Wstępne obserwacje wskazują, że zakazy palenia w takich miejscach zdają egzamin [24]. Konieczne są jednak dalsze badania. Jednym z problemów, jakie napotykają tego rodzaju programy terapii uzależnienia od alkoholu, jest potajemne palenie zarówno przez pacjentów, jak i przez personel. Badacze proponują modyfikację programów ukierunkowanych na zaprzestanie palenia, tak aby były one zbliżone strukturą i językiem do programów terapii alkoholizmu (np. wykorzystanie podejścia12 kroków) 3 / 6
4 [2]. Ze względu na wywołaną przez alkohol tolerancję na nikotynę [25, 26], dawki nikotyny łagodzące objawy głodu nikotynowego powinny być większe u rzucających palenie alkoholików, niż stosowane u innych ludzi. Palący alkoholicy, którzy przeszli zaburzenia depresyjne, mają mniejsze szanse na zaprzestanie palenia niż osoby bez takich zaburzeń [27]. Palenie może zmniejszać szanse nawrotów depresji, a po rzuceniu palenia mogą u nich wystąpić epizody silnej depresji [28]. Dodatkowo dane kliniczne świadczą o tym, że aktywacja enzymów mikrosomalnych przez alkohol i dym tytoniowy zmniejsza skuteczność leków antydepresyjnych [17]. Z tego powodu dawki takich leków u osób leczonych z powodu depresji oraz uzależnienia od alkoholu i nikotyny powinny być dokładnie monitorowane. Alkohol a tytoń - komentarz dyrektora NIAAA dr. med. Enocha Gordisa Alkohol i tytoń często używane są razem. Oddziałują wspólnie na drogi nerwowe, co może być podstawą uzależnienia. Z powodu licznych konsekwencji społecznych i zdrowotnych obydwie te substancje są stałym przedmiotem dyskusji w zakresie polityki zdrowotnej. Wielu specjalistów z dziedziny leczenia uzależnienia od alkoholu nie kładzie nacisku na zaprzestanie palenia przez swoich pacjentów z obawy, że stres z tym związany mógłby powodować nawroty picia. Jako lekarz znający rozmiar szkód wywoływanych zarówno przez alkohol, jak i palenie cieszę się, że dysponujemy już dziś dowodami na to, że obydwa te uzależnienia można leczyć jednocześnie, bez zagrożenia procesu zdrowienia z alkoholizmu. W miarę rozwoju naszej wiedzy na temat odrębnego i łącznego oddziaływania alkoholu i nikotyny na mózg powstają nowe metody terapii obu tych uzależnień. Podsumowując, społeczeństwo stara się zminimalizować negatywne skutki używania alkoholu i tytoniu za pomocą różnorodnych działań z zakresu polityki zdrowotnej, takich jak rozpowszechnianie ulotek ostrzegających o ich szkodliwości, ograniczenia reklam, czy wreszcie wprowadzanie limitów wiekowych dotyczących ich używania. W odróżnieniu od tytoniu umiarkowane spożycie alkoholu może nieść jednak pewne korzyści zdrowotne. Zagadnienie to omówiono w Alcohol Alert nr 16 zatytułowanym "Umiarkowane picie", dostępnym na stronie internetowej NIAAA pod adresem Tłumaczenie: Michał Sacewicz Bibliografia [1] Hurt, R.D.; Offord, K.P.; Croghan, I.T.; et al. Mortality following inpatient addictions treatment: Role of tobacco use in a community-based cohort. JAMA 275(14): , [2] Patten, C.A.; Martin, J.E.; and Owen, N. Can psychiatric and chemical dependency treatment units be smoke free? J Subst Abuse Treat 13(2): , [3] Collins, A.C., and Marks, M.J. Animal models of alcohol-nicotine interactions. In: Fertig, J.B., and Allen, J.P. Alcohol and Tobacco: From Basic Science to Clinical Practice. NIAAA Research Monograph No. 30. NIH Pub. No Washington, DC: Supt. of Docs., U.S. Govt. Print. Off., pp [4] Shiffman, S., and Balabanis, M. Associations between alcohol and tobacco. In: Fertig, J.B., and Allen, J.P. Alcohol and Tobacco: From Basic Science to Clinical Practice. NIAAA Research Monograph No. 30. NIH Pub. No Washington, DC: Supt. of Docs., 4 / 6
5 U.S. Govt. Print. Off., pp [5] Jarvik, M.E., and Schneider, N.G. Nicotine. In: Lowinson, J.H.; Ruiz, P.; and Millman, R.B. Substance Abuse: A Comprehensive Textbook. 2nd ed. Baltimore: Williams & Wilkins, pp [6] Hurt, R.D.; Eberman, K.M.; Croghan, I.T.; et al. Nicotine dependence treatment during inpatient treatment for other addictions: A prospective intervention trial. Alcohol Clin Exp Res 18(4): , [7] Hughes, J.R. Clinical implications of the association between smoking and alcoholism. In: Fertig, J.B., and Allen, J.P. Alcohol and Tobacco: From Basic Science to Clinical Practice. NIAAA Research Monograph No. 30. NIH Pub. No Washington, DC: Supt. of Docs., U.S. Govt. Print. Off., pp [8] Zacny, J.P. Behavioral aspects of alcohol-tobacco interactions. In: Galanter, M., ed. Recent Developments in Alcoholism. Vol. 8. New York: Plenum Press, pp [9] Di Chiara, G., and Imperato, A. Drugs abused by humans preferentially increase synaptic dopamine concentrations in the mesolimbic system of freely moving rats. Proc Natl Acad Sci U S A 85(14): , [10] Dar, M.S.; Li, C.; and Bowman, E.R. Central behavioral interactions between ethanol, (-)-nicotine, and (-)-cotinine in mice. Brain Res Bull 32(1):23-28, [11] Pomerleau, O.F. Neurobiological interactions of alcohol and nicotine. In: Fertig, J.B., and Allen, J.P. Alcohol and Tobacco: From Basic Science to Clinical Practice. NIAAA Research Monograph No. 30. NIH Pub. No Washington, DC: Supt. of Docs., U.S. Govt. Print. Off., pp [12] Collins, A.C. The nicotinic cholinergic receptor as a potential site of ethanol action. In: Deitrich, R.A., and Erwin, V.G. Pharmacological Effects of Ethanol on the Nervous System. Boca Raton: CRC Press, pp [13] Dar, M.S.; Bowman, E.R.; and Li, C. Intracerebellar nicotinic-cholinergic participation in the cerebellar adenosinergic modulation of ethanol-induced motor coordination in mice. Brain Res 644(1): , [14] Yu, D.; Zhang, L.; Eiselé, J.-L.; et al. Ethanol inhibition of nicotinic acetylcholine type alpha 7 receptors involves the amino-terminal domain of the receptor. Mol Pharmacol 50: , [15] Hoffman, P. Neuroadaptive functions of the neuropeptide arginine vasopressin: Ethanol tolerance. Ann N Y Acad Sci 739: , [16] Blot, W.J. Alcohol and cancer. Cancer Res (supp.) 52:2119s-2123s, [17] Hardman, J.G.; Limbird, L.E.; Molinoff, P.B.; et al., eds. Goodman and Gilman s The Pharmacological Basis of Therapeutics. 9th ed. New York: McGraw-Hill, [18] U.S. Department of Health and Human Services. The Health Consequences of Smoking: Cancer, a Report of the Surgeon General. DHHS (PHS) No Washington, DC: Supt. of Docs., U.S. Govt. Print. Off., [19] Garro, A.J.; Espina, N.; and Lieber, C.S. Alcohol and cancer. Alcohol Health Res World 16(1):81-86, [20] Seitz, H.K., and Osswald, B. Effect of ethanol on procarcinogen activation. In: Watson, R.R., ed. Alcohol and Cancer. Boca Raton: CRC Press, pp [21] Burling, T.A.; Marshall, G.D.; and Seidner, A.L. Smoking cessation for substance abuse inpatients. J Subst Abuse 3(3): , [22] Joseph, A.M.; Nichol, K.L.; Willenbring, M.L.; et al. Beneficial effects of treatment of nicotine dependence during an inpatient substance abuse treatment program. JAMA 263(22): , [23] Sobell, L.C.; Cunningham, J.A.; and Sobell, M.B. Recovery from alcohol problems with and without treatment: Prevalence in two population surveys. Am J Public Health 86(7): , [24] Martin, J.E.; Calfas, K.J.; Patten, C.A.; et al. Prospective evaluation of three smoking interventions in 205 recovering alcoholics: One-year results of Project SCRAP-Tobacco. J Consult Clin Psychol 65(1): , [25] Abrams, D.B.; Monti, P.M.; Niaura, R.S.; et al. Interventions for alcoholics who smoke. Alcohol Health Res World 20(2): , [26] Hurt, R.D.; Dale, L.C.; Offord, K.P.; et al. Nicotine patch therapy for smoking cessation in recovering alcoholics. Addiction 90(11): , [27] Covey, L.S.; Glassman, A.H.; Stetner, F.; et al. Effect of history of 5 / 6
6 alcoholism or major depression on smoking cessation. Am J Psychiatry 150(10): , [28] Glassman, A.H.; Helzer, J.E.; Covey, L.S.; et al. Smoking, smoking cessation, and major depression. JAMA 264(12): , / 6
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych
Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza
Bardziej szczegółowoLekarz wobec pacjenta palącego tytoń?
Lekarz wobec pacjenta palącego tytoń? Palenie jest najważniejszym, pojedynczym, możliwym do wyeliminowania czynnikiem odpowiedzialnym za szereg chorób i zgonów. Jest przyczyną większej liczby zgonów niż
Bardziej szczegółowoUzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią
Bardziej szczegółowopalenia tytoniu wśród studentów Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
Kurpas Probl Hig D i Epidemiol wsp. Poziom 2013, spożycia 94(4): alkoholu 757-761i palenia tytoniu wśród studentów Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu 757 Poziom spożycia alkoholu i palenia tytoniu wśród
Bardziej szczegółowo31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu. Każdy dzień może być dniem bez papierosa!
31 majaa - Światowy Dzień Bez Tytoniu Każdy dzień może być dniem bez papierosa! Każdy z nas ma wpływw na swoje zdrowie. Wiąże się to ze stylem życia, jaki prowadzimy, czyli ze sposobem, w jaki żyjemy.
Bardziej szczegółowoPalenie papierosów FAKTY
Palenie papierosów FAKTY Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) palenie jest największym pojedynczym śmiertelnym zagrożeniem dla zdrowia. Tytoń odpowiada za ponad 500 000 zgonów w UE. WHO szacuje,
Bardziej szczegółowoŚwiatowy Dzieo Rzucania Palenia każdy trzeci czwartek listopada 17 listopada 2011 r. Szkodliwośd Palenia Tytoniu
Światowy Dzieo Rzucania Palenia każdy trzeci czwartek listopada 17 listopada 2011 r. ogólnokrajowa kampania społeczna dla osób palących; tysiące palaczy starają się wytrwad ten jeden dzieo w niepaleniu,
Bardziej szczegółowoPATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA. OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk
PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk ALKOHOLIZM Alkoholizm - nazywany jest również zespołem uzależnienia od alkoholu, chorobą alkoholową
Bardziej szczegółowoCała prawda. o papierosach typu light
Cała prawda o papierosach typu light Czy warto wybierać papierosy typu light Czy informacje o mniejszej zawartości nikotyny i substancji smolistych zamieszczane na opakowaniach lekkich papierosów są wiarygodne?
Bardziej szczegółowoMit Nie zachorujesz na raka płuc, jeżeli nigdy nie paliłeś/aś.
Palenie papierosów Wiadomo, że palenie tytoniu stanowi przyczynę ogromnej liczby przypadków zachorowań na raka płuc. Około dziewięć na dziesięć osób, u których doszło do rozwoju tego nowotworu, jest palaczami
Bardziej szczegółowoUżywki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.
Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,
Bardziej szczegółowoNIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK. Slajd nr 1
NIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK Slajd nr 1 PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT NIKOTYNIZMU NIKOTYNIZM (fr. nicotinisme) med. społ. nałóg palenia lub żucia tytoniu albo zażywania tabaki, powodujący przewlekłe (rzadziej
Bardziej szczegółowoNikotyna a nasz organizm
BIULETYN Z ZAKRESU PROFILAKTYKI ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Nikotyna a nasz organizm Podstawowe wiadomości na temat dymu tytoniowego. Biologiczne działanie wielu substancji toksycznych i rakotwórczych oraz uzależniająca
Bardziej szczegółowoGATS wyniki badania. Witold Zatoński, Krzysztof Przewoźniak, Jakub Łobaszewski, oraz Zespół Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów
GATS wyniki badania Witold Zatoński, Krzysztof Przewoźniak, Jakub Łobaszewski, oraz Zespół Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Zespół ZEiPN Mgr Magda Cedzyńska Mgr Jadwiga Cieśla Mgr inż. Kinga
Bardziej szczegółowoBadanie GATS w Polsce Rezultaty i wnioski dla polityki zdrowotnej
Badanie GATS w Polsce Rezultaty i wnioski dla polityki zdrowotnej XIV Konferencja Naukowa im. F. Venuleta Tytoń albo Zdrowie TWP Wszechnica Polska Warszawa, 09.12.2011 Ostatnia aktualizacja: 09.08.2011
Bardziej szczegółowoRZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz!
RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz! Dlaczego palenie papierosów jest szkodliwe? Koncerny tytoniowe dodają do tytoniu wiele substancji konserwujących, aromatów o nie
Bardziej szczegółowoPalenie tytoniu a nowotwory w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów
Palenie tytoniu a nowotwory w Polsce na podstawie Krajowego Rejestru Nowotworów Rak płuca występuje niemal wyłącznie u palaczy i osób narażonych na bierne palenie. Dowody na związek dymu papierosowego
Bardziej szczegółowoNikotyna. Projekt opracowany przez: Kingę Januszewicz, Zuzannę Marusiak, Milenę Świątkowską oraz Kalinę Kwokę
Nikotyna Projekt opracowany przez: Kingę Januszewicz, Zuzannę Marusiak, Milenę Świątkowską oraz Kalinę Kwokę Czym jest nikotyna? Jest to organiczny związek chemiczny alkaloidów pirydynowych. Naturalnie
Bardziej szczegółowoRak płuca wyzwania. Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Rak płuca wyzwania Witold Zatoński Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Innowacje w leczeniu RAKA PŁUC ocena dostępności w Polsce Warszawa, 1 marca 14 Nowotwory główna przyczyna
Bardziej szczegółowoRzuć palenie razem z nami!
Rzuć palenie razem z nami! 11. Bądź przekonany, dlaczego chcesz rzucić Chcesz rzucić palenie, ale czy wiesz dlaczego? Slogan Palenie jest niezdrowe tu nie wystarczy. Aby zyskać motywację, potrzebujesz
Bardziej szczegółowoPODSUMOWANIE PLANU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM DLA PRODUKTU NIQUITIN MINI CITRUS PRZEZNACZONE DO PUBLICZNEJ WIADOMOŚCI
PODSUMOWANIE PLANU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM DLA PRODUKTU NIQUITIN MINI CITRUS PRZEZNACZONE DO PUBLICZNEJ WIADOMOŚCI Omówienie rozpowszechnienia choroby W skali świata użycie tytoniu przyczynia się do śmierci
Bardziej szczegółowoAndrzej Sobczak 1,2. Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Ekspozycja użytkowników elektronicznych papierosów na nikotynę Andrzej Sobczak 1,2 1 Zakład Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Wydziału Farmaceutycznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 2 Zakład
Bardziej szczegółowoPalić czy nie? 2 godziny. Wstęp
2 godziny Palić czy nie? Wstęp Palenie tytoniu zabija około 5 milionów palaczy rocznie na świecie, co stanowi równowartość pasażerów, jaką pomieści 30 jumbojetów dziennie. W Polsce około 10 milionów Polaków
Bardziej szczegółowoKONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA
KONSPEKT ZAJĘĆ WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNYCH DLA KLASY V TEMAT: WPŁYW PALENIA NA RÓŻNE UKŁADY NASZEGO CIAŁA Cele: zrozumienie, że palenie szkodzi zdrowiu zarówno palących, jak i niepalących, uświadomienie
Bardziej szczegółowoWyniki badań przeprowadzonych przez Centrum Onkologii w Warszawie wskazują,
CEL STRATEGICZNY PROGRAMU NA ROK 2014: Zmniejszanie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu (choroby układu krąŝenia, nowotwory złośliwe, nienowotworowe choroby układu oddechowego,
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoZachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku
Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań
Bardziej szczegółowoPoradnia Pomocy Palącym i Infolinia
Poradnia Pomocy Palącym i Infolinia Magdalena Cedzyńska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów CO-I Spotkanie współorganizatorów Programu Prewencji Pierwotnej Nowotworów 5 maja 2008, Centrum Onkologii-Instytut
Bardziej szczegółowoWPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
RODZAJE ALKOHOLU alkohol metylowy (znany także pod nazwami spirytus drzewny i karbinol najprostszy, trujący dla człowieka związek organiczny z grupy alkoholi) ; alkohol etylowy (napój alkoholowy); gliceryna
Bardziej szczegółowo,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM
,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoEuropejski kodeks walki z rakiem
Europejski kodeks walki z rakiem Dlaczego walczymy z rakiem? Nowotwory są drugą przyczyną zgonów w Polsce zaraz po zawałach i wylewach. Liczba zachorowao na nowotwory złośliwe w Polsce to ponad 140,5 tys.
Bardziej szczegółowoCHOROBY NOWOTWOROWE. Dym tytoniowy zawiera około 60 substancji rakotwórczych lub współrakotwórczych!
CHOROBY NOWOTWOROWE Palenie tytoniu kojarzy się przede wszystkim z rakiem płuc. W rzeczywistości, papierosy powodować mogą znacznie więcej nowotworów złośliwych. Zalicza się do nich na przykład: raka krtani,
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoRzucenie palenia to dla każdego wyzwanie i decyzja, którą trudno podjąć. Jest to jednak najważniejsza rzecz, którą można zrobić, by poprawić swój
Rzucenie palenia to dla każdego wyzwanie i decyzja, którą trudno podjąć. Jest to jednak najważniejsza rzecz, którą można zrobić, by poprawić swój stan zdrowia. Poza tym niesie ze sobą natychmiastowe korzyści.
Bardziej szczegółowoNie pal, nie truj się...
Nie pal, nie truj się... Palenie papierosów Tytoń to produkt z liści rośliny tej samej nazwy. Zawiera dużo niebezpiecznych związków, takich jak nikotyna oraz substancje smoliste, które zakłócają prawidłowe
Bardziej szczegółowoProblem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej
Problem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej Jadwiga Fudała PARPA www.parpa.pl 1 Problemy wynikające ze spożywania alkoholu przez mieszkańców DPS zdrowotne (w tym zdrowotne konsekwencje spożywania
Bardziej szczegółowoEuropejski Kodeks Walki z Rakiem
Europejski Kodeks Walki z Rakiem Europejski kodeks walki z rakiem powstał z inicjatywy Unii Europejskiej, która już w latach 80 uznała zmagania z rakiem w społeczeństwie Europejczyków za jeden z najważniejszych
Bardziej szczegółowoSzkodliwość E-Papierosów
Szkodliwość E-Papierosów Kilka słów wstępu... E-papieros jest produktem stosunkowo nowym. Jego produkcja podlega ciągłym zmianom technologicznym, a zakres jego stosowania i wpływ na zdrowie są cały czas
Bardziej szczegółowoPowiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Brzesku NIE PAL! NIE TRUJ! OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA PSSE BRZESKO - ANNA PIECHNIK PAPIEROS CO TO TAKIEGO? Wyrób tytoniowy składający się z rurki
Bardziej szczegółowozmierzyć poziom tlenku węgla w wydychanym powietrzu i zawartość karboksyhemoglobiny we krwi.
Rok 2015 W Piotrkowie Trybunalskim obchody Światowego Dnia bez Tytoniu zostały zaakcentowane pracą Punktu Konsultacyjnego w Niepublicznym Zespole Opieki Zdrowotnej HIPOKRETES w dniu 1 czerwca. Palący pacjenci
Bardziej szczegółowoKaŜdego roku z powodu palenia tytoniu umiera w Polsce średnio 67 tysięcy osób dorosłych (51 tysięcy męŝczyzn i 16 tysięcy kobiet). W 2010 roku liczba
CELE STRATEGICZNE PROGRAMU NA LATA 2014-2018: Zmniejszanie zachorowań, inwalidztwa i zgonów wynikających z palenia tytoniu (choroby układu krąŝenia, nowotwory złośliwe, nienowotworowe choroby układu oddechowego,
Bardziej szczegółowoCytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej
Cytyzyna ostatnie ważne osiągnięcie nauki polskiej Dorota Lewandowska dr n. med. Obecnie dostępne formy pomocy palącym Farmakologiczne NTZ guma plastry pastylki pastylki podjęzykowe Bupropion (Zyban) Wareniklina
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 1 im. Bronisława Malinowskiego w Woli. Konkurs BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ ZADANIE NR 5 GRUDZIEŃ 2012
szkola_sp1@poczta.onet.pl Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bronisława Malinowskiego w Woli Konkurs BEZPIECZNA SZKOŁA BEZPIECZNY UCZEŃ ZADANIE NR 5 GRUDZIEŃ 2012 Przeprowadzenie we wszystkich klasach konwersatoriów
Bardziej szczegółowoRZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI. Papieros niszczy Twoje zdrowie
RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI Papieros niszczy Twoje zdrowie Kilka faktów o spożyciu tytoniu w Polsce i na świecie Z ocen WHO wynika, że około 1/3 dorosłych mieszkańców Ziemi tj, 1,1 mld osób, w tym 200 mln
Bardziej szczegółowoOgólnopolskie badanie ankietowe na temat postaw wobec palenia tytoniu
temat postaw wobec palenia tytoniu TNS Polska dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego Z kim rozmawialiśmy? 10-15 lipca 2015 Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 1004 mieszkańców Polski w wieku 15 i
Bardziej szczegółowoOpracowała: a: mgr Agata Grochowiecka
Dorosłym być Opracowała: a: mgr Agata Grochowiecka Prawda czy fałsz? Sprawdź swoją wiedzę: 1. Ktoś,, kto ma silną wolę nigdy się nie uzaleŝni? 2. UzaleŜnienie to choroba, którą się leczy w specjalnych
Bardziej szczegółowoWnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku
Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych
Bardziej szczegółowoRzuć palenie - przedłuż życie swoje i bliskich 31 maja Światowym Dniem bez Tytoniu
Rzuć palenie - przedłuż życie swoje i bliskich 31 maja Światowym Dniem bez Tytoniu Światowy Dzień bez Tytoniu ustanowiony został przez Światową Organizację Zdrowia i stanowi część programu - Europa wolna
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoPSYCHOGERIATRIA POLSKA 2006;3(4):191-200. Małgorzata Suwała, Andrzej Gerstenkorn. Summary. artykuł oryginalny oryginal article PGP 72
PSYCHOGERIATRIA POLSKA 2006;3(4):191-200 artykuł oryginalny oryginal article Palenie tytoniu i picie alkoholu w wielkomiejskiej populacji osób w starszym wieku Smoking tobacco and drinking alcohol among
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoSYSTEM LEGISLACYJNY W ZAKRESIE OGRANICZANIA UŻYWANIA TYTONIU W MIEJSCACH PUBLICZNYCH W POLSCE. Szczecin 31 maja 2011 r.
SYSTEM LEGISLACYJNY W ZAKRESIE OGRANICZANIA UŻYWANIA TYTONIU W MIEJSCACH PUBLICZNYCH W POLSCE Szczecin 31 maja 2011 r. Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoKOMENDA GŁÓWNA ŻANDARMERII WOJSKOWEJ
KOMENDA GŁÓWNA ŻANDARMERII WOJSKOWEJ ZARZĄD PREWENCJI ODDZIAŁ PROFILAKTYKI ZATWIERDZAM MINISTER OBRONY NARODOWEJ Tomasz SIEMONIAK PROGRAM ŻANDARMERII WOJSKOWEJ DOTYCZĄCY OGRANICZANIA PALENIA TYTONIU W
Bardziej szczegółowoSYSTEM LEGISLACYJNY W ZAKRESIE UŻYWANIA TYTONIU W POLSCE STREFY WOLNE OD DYMU TYTONIOWEGO. Rzeszów październik 2010 r.
SYSTEM LEGISLACYJNY W ZAKRESIE UŻYWANIA TYTONIU W POLSCE STREFY WOLNE OD DYMU TYTONIOWEGO Rzeszów październik 2010 r. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
Bardziej szczegółowoWpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem
Wpływ zaprzestania palenia papierosów na zahamowanie agregacji płytek u chorych leczonych klopidogrelem Lek. med. Bogumił Ramotowski Klinika Kardiologii CMKP, Szpital Grochowski Promotor pracy Prof. dr
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 30, Październik 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov
tłum. Magdalena Ślósarska Rok: 2000 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 7 Źródło: Alcohol Alert, nr: 30, Październik 1995, National Institute on Alcohol Abuse and alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Diagnozowanie
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoSpis Treści 7. Leczenie uzależnień 8.Podsumowanie
STOP UZALEŻNIENIOM Spis Treści 1. Uzależnienie 2.Alkoholizm 3. Nikotynizm 4.Uzależnienie od Komputera i Internetu 5.Narkomania 6.Uzależnienie od Dopalaczy 7.Leczenie uzależnień 8.Podsumowanie Uzależnienie
Bardziej szczegółowoTrucizny Wiele substancji, w odpowiedniej, dawce może oddziaływać toksycznie na organizm ludzki. Ze względu na pobudzające lub uspokajające działanie
Trucizny Wiele substancji, w odpowiedniej, dawce może oddziaływać toksycznie na organizm ludzki. Ze względu na pobudzające lub uspokajające działanie tych substancji ludzie zażywają je, uzależniając się
Bardziej szczegółowoEPIDEMIOLOGIA. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne. Mierniki epidemiologiczne
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH EPIDEMIOLOGIA prof. dr hab. med. Jan Kornafel Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM we Wrocławiu Mierniki epidemiologiczne Mierniki epidemiologiczne
Bardziej szczegółowo18 listopada 2010 roku Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu
18 listopada 2010 roku Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu co roku obchodzony jest w trzeci czwartek listopada. Święto to powstało w Stanach Zjednoczonych z
Bardziej szczegółowoPrezentacja antynikotynowa PAPIEROSOM POWIEDZ STOP
Prezentacja antynikotynowa PAPIEROSOM POWIEDZ STOP Co to jest nałóg? Często zadajemy sobie to pytanie? Nałóg, to zakorzeniona dysfunkcja sprawności woli przejawiająca się w chronicznym podejmowaniu szkodliwych
Bardziej szczegółowoKOMPLEKSOWE PODEJŚCIE DO TERAPII
KOMPLEKSOWE PODEJŚCIE DO TERAPII Ból PRZYWRACANIE ZDROWIA W SZCZEGÓLNY SPOSÓB 2 Krążenie Zapalenie Naprawa tkanek Większość z nas uważa zdrowie za pewnik. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy organizm traci
Bardziej szczegółowoFARMAKOKINETYKA KLINICZNA
FARMAKOKINETYKA KLINICZNA FARMAKOKINETYKA wpływ organizmu na lek nauka o szybkości procesów wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leków z organizmu Procesy farmakokinetyczne LADME UWALNIANIE
Bardziej szczegółowoZdrowo żyjesz - wygrywasz SZKOŁA PROMUJĄCA ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM
Zdrowo żyjesz - wygrywasz SZKOŁA PROMUJĄCA ZALECENIA EUROPEJSKIEGO KODEKSU WALKI Z RAKIEM Co wpływa na nasze zdrowie? OPIEKA ZDROWOTNA NASZE GENY STYL ŻYCIA 50% Jakie mogą być efekty naszego stylu życia?
Bardziej szczegółowoTemat: Państwo silne równa się zdrowe społeczeństwo. Narkotyki, dopalacze, papierosy, niszczą człowieka, rodziny, społeczeństwo.
Temat: Państwo silne równa się zdrowe społeczeństwo. Narkotyki, dopalacze, papierosy, niszczą człowieka, rodziny, społeczeństwo. 1. Cel ogólny: Uczniowie rozumieją, że zjawisko używania narkotyków, dopalaczy
Bardziej szczegółowoKodeks Walki z Rakiem
Kodeks Walki z Rakiem 11 zasad Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem 1. Nie pal; jeśli już palisz, przestań. W krajach rozwiniętych 25-30% wszystkich zgonów z powodu nowotworów ma związek z paleniem tytoniu.
Bardziej szczegółowoPALENIE TO POWAŻNY PROBLEM
PALENIE TO POWAŻNY PROBLEM PALENIE JAKO PROBLEM SPOŁECZNY 100.000 tysięcy ludzi każdego roku w Polsce przedwcześnie umiera na choroby spowodowane paleniem tytoniu. 10.000.000 Polaków pali regularnie 15-20
Bardziej szczegółowoNierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu. Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011
Nierówności w zdrowiu spowodowane paleniem tytoniu Witold Zatoński Warszawa, 16 listopada 2011 Palenie tytoniu wywołuje w Europie, więcej szkód zdrowotnych niż alkohol, nadciśnienie tętnicze, otyłość,
Bardziej szczegółowoBądź mądry i modny, nie pal!
Bądź mądry i modny, nie pal! CZY WIESZ? Palenie tytoniu jest na świecie przyczyną prawie 4 milionów zgonów rocznie. Z powodu tzw. chorób odtytoniowych umiera dziennie 11 tys. palaczy. W Polsce choroby
Bardziej szczegółowoANALIZA RACJONALIZACYJNA NALMEFEN (SELINCRO ) STOSOWANY W CELU REDUKCJI SPOŻYCIA ALKOHOLU U DOROSŁYCH UZALEŻNIONYCH PACJENTÓW
ANALIZA RACJONALIZACYJNA NALMEFEN (SELINCRO ) STOSOWANY W CELU REDUKCJI SPOŻYCIA ALKOHOLU U DOROSŁYCH UZALEŻNIONYCH PACJENTÓW Wersja 1.0 HTA Consulting spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa
Bardziej szczegółowoSzkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka
Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka Wiek pierwszego zetknięcia się z alkoholem z roku na rok obniża się. Nieodwracalne zmiany w funkcjonowaniu, uszkodzenie procesów rozwojowych, problemy
Bardziej szczegółowoGrupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki.
Grupa wysokiego ryzyka. Palenie a pneumokoki. Krzysztof Przewoźniak, Witold A. Zatoński Ostatnia aktualizacja: 13.07.2011 Palenie tytoniu w Polsce wg płci w latach 2009-2010 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10%
Bardziej szczegółowoMITY I PRAWDA NA TEMAT ALKOHOLU
MITY I PRAWDA NA TEMAT ALKOHOLU Mit: Piwo co prawda zawiera alkohol, ale w tak małych ilościach, że nie ryzykje się pijąc je, bo jest mniej szkodliwe. Fakt: Szkody mogą pojawić się u osób, które piją tylko
Bardziej szczegółowoAneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zawieszenia pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przedstawione przez Europejską Agencję Leków 1 Wnioski naukowe Ogólne podsumowanie oceny naukowej dotyczącej kwasu nikotynowego/laropiprantu
Bardziej szczegółowoCzy wiesz, czym jest nowotwór głowy i szyi? Zrozumieć nowotwory głowy i szyi Nowotwory głowy i szyi stanowią 5 % wszystkich zachorowań na raka. Najczęściej rozpoznaje się je i leczy, gdy są w stadium zaawansowanym.
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Bardziej szczegółowoWpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu
Wpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu Literatura Alkohol a zdrowie, Kobiety i alkohol, PARPA, Warszawa 1997. Alkohol a zdrowie, Pacjenci z problemami alkoholowymi w podstawowej opiece
Bardziej szczegółowoLeon Kośmider. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach. leon.kosmider@gmail.
Leon Kośmider Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach leon.kosmider@gmail.com W małych dawkach: stymulant zwiększenie koncentracji uczucie przyjemności
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: NIKOTYNOWA PUŁAPKA. Pomoce: plansza lub folia W błękitnym dymku, kartki dla każdego ucznia Ponure fakty o paleniu
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: NIKOTYNOWA PUŁAPKA. Cele: - uświadomienie szkodliwości tytoniu, - zwrócenie uwagi na skutki uzależnienia od palenia papierosów, - przedstawienie kilku sposobów rzucenia
Bardziej szczegółowoPorcja standardowa alkoholu
Porcja standardowa alkoholu Porcja standardowa to 10 gramów czystego alkoholu etylowego czyli: 200 ml piwa o zaw.alk. 5% 100 ml wina o zaw.alk. 10% 25 ml wódki o zaw.alk. 40% Czas usuwania z organizmu
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyczny. Znajdź rozwiązanie - nie pal
Program profilaktyczny Znajdź rozwiązanie - nie pal Dla uczniów klas pierwszych Gimnazjum nr 1 w Myślenicach 2011/2012 SPIS TREŚCI 1. Podstawa prawna programu... 2. Wstęp... 3. Cele programu: głowy, szczegółowe..
Bardziej szczegółowoW POLSCE OFIARAMI RAKA PŁUCA SĄ CORAZ CZĘŚCIEJ KOBIETY
Informacja prasowa z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia Warszawa, 19 listopada 2015 r. W POLSCE OFIARAMI RAKA PŁUCA SĄ CORAZ CZĘŚCIEJ KOBIETY Zbliża się kolejny Światowy Dzień Rzucania Palenia. Statystyki
Bardziej szczegółowoProfilaktyka raka płuc na przykładzie programu ograniczania palenia tytoniu w województwie pomorskim
Profilaktyka raka płuc na przykładzie programu ograniczania palenia tytoniu w województwie pomorskim Łukasz Balwicki Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Miejsca wolne od dymu tytoniowego są jednym
Bardziej szczegółowoCzy możliwa jest Polska wolna od dymu tytoniowego?
Czy możliwa jest Polska wolna od dymu tytoniowego? Jacek Jassem Akademia Medyczna w Gdańsku jjassem@amg.gda.pl Udział nałogowych palaczy w krajach UE http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/tobacco/smoke_free_en.htm
Bardziej szczegółowoSobą być dobrze żyć młodzież bez uzależnień
Sobą być dobrze żyć młodzież bez uzależnień UZALEŻNIENIA-DZIĘKUJĘ, NIE! Co to jest uzależnienie? Uzależnienie to nabyta silna potrzeba wykonywania jakiejś czynności lub zażywania jakiejś substancji. W
Bardziej szczegółowoW POLSCE DOROSŁE KOBIETY ZABIJA RAK PŁUCA
Informacja prasowa z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia Warszawa, 20 listopada 2014 r. W POLSCE DOROSŁE KOBIETY ZABIJA RAK PŁUCA Papierosy codziennie pali 9 mln Polaków, w tym aż 3,5 mln kobiet, które
Bardziej szczegółowoPalenie tytoniu nie jest tylko obyczajem ludzi współczesnych. Jest ono prawie tak stare jak historia. Ludzie palą od bardzo dawna.
Nie palę, bo tak Palenie tytoniu World Health Organization (Światowa Organizacja Zdrowia)- uznała, iŝ jest to najpowaŝniejszy czynnik chorób i jedna z głównych przyczyn przedwczesnej umieralności w krajach
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoSprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT
Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT TEST AUDIT Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych z Piciem Alkoholu. Test rekomendowany przez WHO 38. Przeczytaj dokładnie kolejne pytania. Zastanów
Bardziej szczegółowo2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Wzajemne oddziaływanie substancji leczniczych, suplementów diety i pożywienia może decydować o skuteczności i bezpieczeństwie terapii. Nawet przyprawy kuchenne mogą w istotny sposób
Bardziej szczegółowoCo zyskuje firma, która profesjonalnie rozwiązuje problemy dotyczące konsumpcji substancji psychoaktywnych przez pracowników?
Co zyskuje firma, która profesjonalnie rozwiązuje problemy dotyczące konsumpcji substancji psychoaktywnych przez pracowników? Opis sytuacji Za kilka lat firmy w Polsce zaczną odczuwać problemy powodowane
Bardziej szczegółowoPodsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości
Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Rosnąca oczekiwana długość życia i starzejące się społeczeństwo
Bardziej szczegółowoŹródło: Alcohol Alert, nr: 53, Lipiec 2001, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism.
tłum. Magdalena Ślósarska Rok: 2001 Czasopismo: Alkohol i Nauka Numer: 13 Źródło: Alcohol Alert, nr: 53, Lipiec 2001, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. http://www.niaaa.nih.gov Powszechną
Bardziej szczegółowoPALENIE A PROKREACJA I POLITYKA LUDNOŚCIOWA
XIV konferencja Tytoń albo Zdrowie im. prof. F. Venuleta Warszawa 8 9 grudnia 2011 roku VI sesja plenarna Społeczne wymiary działalności antytytoniowej w latach 1991-2011: polityka ludnościowa, edukacja.
Bardziej szczegółowoDecyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej
Resuscytacja Szpitale Uniwersyteckie Coventry i Warwickshire NHS Trust Decyzje dotyczące resuscytacji krążeniowooddechowej Informacje przeznaczone dla pacjentów szpitali Coventry and Warwickshire, ich
Bardziej szczegółowoKampania społeczna Papierosy pożerają Cię żywcem
Kampania społeczna Papierosy pożerają Cię żywcem Opis kampanii 19 listopada 2009 r. Ministerstwo Zdrowia inauguruje ogólnopolską kampanię społeczną dotyczącą zagrożeń związanych z paleniem (hasło przewodnie
Bardziej szczegółowo