Program Aktywności Lokalnej w Powiecie Biłgorajskim na lata

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr VI/42/2011 Rady Powiatu w Biłgoraju z dnia 6 maja 2011r. Program Aktywności Lokalnej w Powiecie Biłgorajskim na lata

2 Wprowadzenie Niniejszy Program Aktywności Lokalnej Powiatu Biłgorajskiego na lata , zwany dalej PAL, został opracowany w odpowiedzi na zdiagnozowane w Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata , problemy mieszkaoców powiatu biłgorajskiego, w związku z nowymi możliwościami ich rozwiązywania. Stanowi jednocześnie aktualizację i uzupełnienie w/w dokumentu i stanowi jego integralna częśd. PAL jest istotnym narzędziem realizacji lokalnej polityki społecznej oraz dokumentem wyznaczającym kierunki działao mających na celu zapewnienie mieszkaocom powiatu biłgorajskiego wyższej jakości życia. Celem PAL jest wprowadzenie skutecznych metod przeciwdziałania zdiagnozowanym problemom społecznym. Efektem wdrażania PAL będzie wyrównanie szans mieszkaoców powiatu biłgorajskiego zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz integracja społeczności lokalnej. PAL został opracowany w celu realizacji działao na rzecz aktywizacji społecznej i rozwiązywania problemów społeczności powiatu biłgorajskiego oraz w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działao instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności lokalnej. PAL skierowany jest do osób w ramach konkretnego środowiska lub członków danej społeczności. Oznacza to, że w ramach programu można prowadzid działania aktywizacyjne adresowane do osób mieszkających na pewnej przestrzeni, obejmującej obszar gminy: dzielnicy, osiedla, sołectwa, wsi. Może to byd środowisko grupy zawodowej lub społecznej (np. osób niepełnosprawnych, osób opuszczających placówki opiekuoczo-wychowawcze), mieszkaoców bloku czy nawet kilku rodzin mieszkających w okolicy. Od 2008 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Biłgoraju realizuje projekt systemowy Twoja aktywnośd Twoja szansą w ramach Priorytetu VII Promocja integracji społecznej, Poddziałania Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez powiatowe centra pomocy rodzinie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Jednym z narzędzi możliwych do zastosowania w toku realizacji projektów systemowych jest program aktywności lokalnej. Diagnoza i uzasadnienie realizacji PAL Niepełnosprawni Skalę zjawiska niepełnosprawności w powiecie biłgorajskim obrazują następujące zestawienia, które zostały opracowane na podstawie danych wg spisu powszechnego w 2002r. uzyskanych z Urzędu Statystycznego w Zamościu

3 Natężenie zjawiska niepełnosprawności w gminach powiatu biłgorajskiego (wg danych ze spisu powszechnego 2002r.) Lp Gmina Ogółem Mężczyźni Kobiety 1. Aleksandrów Gmina Biłgoraj Miasto Biłgoraj Biszcza Frampol Goraj Józefów Księżpol Łukowa Obsza Potok Górny Tarnogród Tereszpol Turobin Razem Liczba osób niepełnosprawnych wg wieku i płci Wiek przedprodukcyjny Wiek Wiek poprodukcyjny produkcyjny Kobiety Mężczyźni Razem Liczba osób niepełnosprawnych wg posiadanego wykształcenia Wyższe Policealne Średnie Zasadnicze zawodowe ogólnokształcąc zawodowe e Ukooczone podstawowe Nieukooczone podstawowe i bez wykształcenia Osoby niepełnosprawne niezdolne do podjęcia pracy mają możliwośd rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia poprzez uczestnictwo w warsztatach terapii zajęciowej. Wskazania do uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej przyznaje osobie niepełnosprawnej Powiatowy Zespół d/s Orzekania o Niepełnosprawności. Na terenie naszego Powiatu działają 3 Warsztaty Terapii Zajęciowej:

4 Warsztat Terapii Zajęciowej w Biłgoraju utworzony przez Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym w Zamościu Koło Terenowe w Biłgoraju. Skupia on 45 uczestników, których terapia realizowana jest w 9 pracowniach tj. rękodzieła artystycznego, plastycznej, gospodarstwa domowego, animacji kulturalnej, stolarskiej, wikliniarskiej, środowiskowo przyrodniczej, pralnia magiel, poligraficzna. Warsztat Terapii Zajęciowej w Józefowie utworzony przez Urząd Miasta i Gminy w Józefowie. Przebywa w nim 30 uczestników. Zajęcia odbywają się w 5 pracowniach: poligrafii, tkactwa, gospodarstwa domowego, plastyki i stolarstwa. Warsztat Terapii Zajęciowej w Biszczy utworzony przez Fundację na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Potrzebujących Pomocy Otwórzmy Swoje Serca w Zamościu. W terapii uczestniczy 30 osób niepełnosprawnych. Odbywa się ona w 5 pracowniach tj. gospodarstwa domowego, krawiecko-dziewiarskiej, plastycznej, stolarsko-modelarskiej, poligraficzno-komputerowej. W 2010 roku osoby niepełnosprawne ubiegały się o przyznanie dofinansowania w następującym zakresie: - uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych 416, - zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze 449, - zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny 21, - likwidacja barier architektonicznych - 51, - likwidacja barier technicznych 98, - likwidacja barier w komunikowaniu się Pomoc społeczna Ze sprawozdao MPiPS wynika, że w 2009 roku liczba rodzin na terenie Powiatu Biłgorajskiego korzystających z pomocy społecznej wynosiła Wśród przyczyn powodujących korzystanie z pomocy społecznej występowały głównie takie trudne sytuacje jak: ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawnośd. Lp. Powiat Typ ośrodka Gmina Rzeczywista liczba rodzin korzystająca z pomocy społ. Liczba rodzin - ogółem Ubóstwo Liczba rodzin - na wsi Liczba osób w rodzinach 1 biłgorajski PCPR biłgorajski GOPS Aleksandrów biłgorajski MOPS Biłgoraj biłgorajski GOPS Biłgoraj

5 5 biłgorajski GOPS Biszcza biłgorajski MGOPS Frampol biłgorajski GOPS Goraj biłgorajski MGOPS Józefów biłgorajski GOPS Księżpol biłgorajski GOPS Łukowa biłgorajski GOPS Obsza biłgorajski GOPS Potok Górny biłgorajski MGOPS Tarnogród biłgorajski GOPS Tereszpol biłgorajski GOPS Turobin Lp. Powiat Typ ośrodka Gmina Liczba rodzin - ogółem Bezrobocie Liczba rodzin - na wsi Liczba osób w rodzinach %udział l. rodz.korzyst. z powodu bezrob. do l. rodz. og. 21 biłgorajski PCPR ,0 22 biłgorajski GOPS Aleksandrów ,6 23 biłgorajski MOPS Biłgoraj ,2 24 biłgorajski GOPS Biłgoraj ,9 25 biłgorajski GOPS Biszcza ,8 26 biłgorajski MGOPS Frampol ,8 27 biłgorajski GOPS Goraj ,0 28 biłgorajski MGOPS Józefów ,5 29 biłgorajski GOPS Księżpol ,6 30 biłgorajski GOPS Łukowa ,9 31 biłgorajski GOPS Obsza ,2 32 biłgorajski GOPS Potok Górny ,3 33 biłgorajski MGOPS Tarnogród ,6 34 biłgorajski GOPS Tereszpol ,7 35 biłgorajski GOPS Turobin ,7 Lp. Powiat Typ ośrodka Gmina Liczba rodzin - ogółem Niepełnosprawnośd Liczba rodzin - na wsi Liczba osób w rodzinach %udział l. rodz.korzy st. z powodu niepełn. do l. rodz. og. 21 biłgorajski PCPR ,0 22 biłgorajski GOPS Aleksandrów ,9 23 biłgorajski MOPS Biłgoraj ,3 24 biłgorajski GOPS Biłgoraj ,7 25 biłgorajski GOPS Biszcza ,5 26 biłgorajski MGOPS Frampol ,9 27 biłgorajski GOPS Goraj ,2 28 biłgorajski MGOPS Józefów ,4 29 biłgorajski GOPS Księżpol ,7 30 biłgorajski GOPS Łukowa ,7 31 biłgorajski GOPS Obsza ,8 32 biłgorajski GOPS Potok Górny ,4

6 33 biłgorajski MGOPS Tarnogród ,0 34 biłgorajski GOPS Tereszpol ,3 35 biłgorajski GOPS Turobin ,6 Na terenie Powiatu Biłgorajskiego funkcjonuje 1 placówka opiekuoczo wychowawcza - Wioska Dziecięca SOS w Biłgoraju prowadzona przez Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce w Polsce. W Wiosce Dziecięcej SOS w Biłgoraju sprawowana jest opieka całkowita przez matki i ciocie w systemie rodzin wioskowych dla dzieci opuszczonych i osieroconych. Wg stanu na dzieo 31 grudnia 2010r. w Wiosce Dziecięcej SOS przebywało 73 dzieci. Dzieci te pochodziły głównie z Pogotowia Opiekuoczego oraz innych placówek opiekuoczo-wychowawczych, do których wcześniej trafiły na mocy postanowieo sądu z rodzin dysfunkcyjnych (patologicznych i niewydolnych wychowawczo). Opieka nad dziedmi opuszczonymi organizowana jest również w rodzinach zastępczych. Liczba rodzin zastępczych w 2010r. wynosiła 45, z liczbą dzieci 60, w tym: - rodzin spokrewnionych z dziedmi 40, - rodzin niespokrewnionych 5. Po uzyskaniu pełnoletniości wychowankowie opuszczający placówki opiekuoczo wychowawcze czy też rodziny zastępcze objęci są pomocą pieniężną na usamodzielnienie lub kontynuowanie nauki, rzeczową na zagospodarowanie oraz pomocą mającą na celu integrację ze środowiskiem poprzez pracę socjalną. W 2010 roku pomocą taką objęto 18 pełnoletnich wychowanków. Poziom i struktura bezrobocia Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Biłgoraju na dzieo r. wynosiła osoby, w tym 1704 kobiety Stopa bezrobocia w powiecie biłgorajskim na dzieo r. wynosiła 7,6 % i jest to spadek o 0,4 punktu procentowego w stosunku do grudnia 2009 r, kiedy wynosiła 8 %. Na dzieo r. w PUP zarejestrowane były bezrobotne kobiety. W stosunku do 2009 r. liczba bezrobotnych kobiet zmniejszyła się o 168 osób. Nie zmienił się natomiast udział procentowy w liczbie bezrobotnych ogółem. Na koniec roku 2010 kobiety stanowiły 49,5 % ogółu bezrobotnych, czyli tyle samo co w roku W strukturze wiekowej bezrobotnych zauważa się zdecydowaną przewagę ludzi młodych, w wieku do 34 lat jest to grupa osób, co stanowi 65,1% ogółu bezrobotnych, 14,6% to bezrobotni w wieku lata, natomiast 13,4% - osoby pomiędzy rokiem życia. Biorąc pod uwagę strukturę bezrobotnych według wykształcenia zauważa się, że najliczniejszą grupę wśród ogółu bezrobotnych stanowiły osoby z wykształceniem policealnym

7 i średnim zawodowym 25% ogółu (859 osób). Drugą, co do wielkości grupą były osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 23,9% (822 osoby). Z kolei 21,1% ogółu bezrobotnych posiadało wykształcenie wyższe. Najmniej liczną grupę stanowili bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej 17,3% (594 osoby) oraz średnim ogólnokształcącym 12,8% (442 osoby). Według stanu na dzieo r. spośród zarejestrowanych bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez stażu pracy tj osób (35,4%). Drugą grupą pod względem wielkości omawianego wskaźnika byli bezrobotni ze stażem pracy od 1 roku do 5 lat (19,7%), a następnie bezrobotni posiadający poniżej 1 roku stażu pracy (17,6%), bezrobotni ze stażem od 5 do 10 lat (10,4%), bezrobotni ze stażem od 10 do 20 lat stanowili 8,5% ogółu. Najmniej liczną grupę stanowili bezrobotni, którzy przepracowali ponad 30 lat (2,5%). Biorąc pod uwagę liczbę bezrobotnych kobiet aż 46,4% stanowiły kobiety bez stażu pracy. Najliczniejszą grupę bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy na koniec roku 2010 stanowiły osoby pozostające w ewidencji urzędu od 1 do 3 miesięcy tj osoby (34,4%). W dalszej kolejności są osoby pozostające bez pracy od 3 do 6 miesięcy (25%), zarejestrowani do 1 miesiąca (23,3%) oraz będące bezrobotnymi od 6 do 12 miesięcy (9,8%). Najmniejszą grupę stanowią osoby będące bez pracy powyżej 24 miesięcy tj. 89 osób (2,6%). Liczba bezrobotnych zamieszkałych na terenach wiejskich na koniec roku 2010 wynosiła osoby (w tym 1069 kobiet) 62,9% ogółu zarejestrowanych. W porównaniu do analogicznego okresu 2009 r. liczba ta zmniejszyła się o 226 osób tj. 9,5%. W dniu roku w PUP zarejestrowanych było osób bezrobotnych zamieszkałych na terenach wiejskich. W dniu r. w PUP w Biłgoraju zarejestrowanych było osób bezrobotnych do 25 roku życia, w tym 543 kobiety. Bezrobotna młodzież stanowiła 31% ogółu bezrobotnych. W porównaniu do stanu na koniec grudnia 2009 roku liczba bezrobotnej młodzieży zmniejszyła się o 40 osób tj. 4%. W dniu r. w Urzędzie zarejestrowanych było osób bezrobotnych do 25 roku życia. Łącznie bezrobotna młodzież stanowiła wówczas 29,3% ogółu bezrobotnych. Cechą wyróżniającą tą grupę bezrobotnych do 25 roku życia jest duża ilośd osób nie posiadających doświadczenia zawodowego - aż 70,9% (756 osób) stanowiły osoby, które jeszcze nigdy nie pracowały. Tylko 17,4% (186 osób) legitymowało się stażem pracy do 1 roku, 11,2% (120 osób) stażem pracy od 1 roku do 5 lat, a tylko 0,5% (5 osób) stażem od 5 do 10 lat. Biorąc pod uwagę wykształcenie najliczniejszą grupę bezrobotnych do 25 roku życia stanowiły osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym osoby tj. 33% ogółu. Bezrobotni z wykształceniem średnim ogólnokształcącym 25,1% (268 osób), zasadniczym

8 zawodowym (170 osób) 15,9%, gimnazjalnym i niższym 8% (85 osób). W tej grupie 18% ogółu (192 osoby) posiadało wykształcenie wyższe. Szczególną grupą wśród bezrobotnych są osoby niepełnosprawne. Na dzieo r. zarejestrowanych było 168 osób niepełnosprawnych, w tym 68 kobiet. Niepełnosprawni stanowili 4,9% ogółu bezrobotnych. Należy podkreślid, że tylko 9 osób posiadało wykształcenie wyższe, natomiast 64 osoby (tj. 38,1%) legitymowało się wykształceniem zasadniczym zawodowym, a 40 osób (23,8%) wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. Bezrobotni niepełnosprawni Wiek w latach Ogółem Wskaźnik % Kobiety według wieku ,5% ,7% ,9% ,9% ,1% lata 15 8,9% - Razem % 68 Osoby niepełnosprawne są niewątpliwie grupą bezrobotnych najsilniej odczuwającą trudności związane z pozyskaniem, wykonywaniem i utrzymaniem zatrudnienia, dla których praca stanowi nie tylko źródło dochodów, ale także najskuteczniejszy sposób rehabilitacji społeczno zawodowej. Potwierdza to fakt, że w grupie niepełnosprawnych osób bezrobotnych aż 21,4% osób pozostawało bez pracy ponad 12 miesięcy (36 osób). W przedstawionej diagnozie zaprezentowane zostały dane dotyczące kluczowych problemów społecznych na terenie powiatu biłgorajskiego. Problemy te, a także brak inicjatyw integracji i edukacji społeczności lokalnych wskazuje na koniecznośd podjęcia działao w tym zakresie. Podejmowanie działao aktywizujących osoby w środowiskach lokalnych jest istotne zarówno z punktu widzenia indywidualnego, jak i społecznego. Aktywnośd społeczna przeciwdziała marginalizacji i wykluczeniu społecznemu. Działania przewidziane w Programie prowadza do przełamania barier społecznych oraz uczą radzenia sobie z niepowodzeniami Podstawy prawne PAL oraz zgodnośd z dokumentami strategicznymi i programowymi Podstawą prawną PAL są: 1. ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednol. Dz. U. z 2009 Nr 175, poz z późn. zm.)

9 2. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2010r. Nr 214 poz.1407 z późn. zm.). PAL jest zgodny z założeniami krajowych i lokalnych dokumentów strategicznych i programów, w szczególności: 1. Strategia Rozwoju Kraju Narodowa Strategia Integracji dla Polski 3. Strategia Polityki społecznej na lata Strategia wspierania rozwoju społeczeostwa Obywatelskiego na lata Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata I stanowi narzędzie realizacji tychże dokumentów Cele PAL Celem głównym PAL jest realizacja działao na rzecz aktywizacji społecznej i rozwiązywanie problemów społeczności lokalnej oraz w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działao instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności lokalnej. Cele szczegółowe PAL: 1. pobudzanie i zwiększanie aktywności życiowej, społecznej i zawodowej grupy docelowej, 2. prowadzenie działao aktywizacyjnych i integracyjnych adresowanych do grupy docelowej, 3. realizowanie środowiskowej pracy socjalnej mającej na celu pomoc osobom i rodzinom w środowisku we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeostwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych, 4. edukacja społeczna i obywatelska, w tym organizowanie spotkao, konsultacji, działao edukacyjnych, debat społecznych dla mieszkaoców, 5. inspirowanie i organizowanie imprez i spotkao dla mieszkaoców powiatu, w szczególności o charakterze integracyjnym, edukacyjnym, kulturalnym, sportowym, ekologicznym, turystycznym

10 Rezultaty PAL: 1. zastosowanie nowych narzędzi i form pracy w pomocy społecznej, 2. wzrost zaangażowania mieszkaoców powiatu biłgorajskiego w życie społeczne, 3. ułatwienie dostępu do poradnictwa i informacji dla mieszkaoców powiatu biłgorajskiego, 4. aktywizacja i integracja ze społeczeostwem osób wykluczonych społecznie oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym, 5. wzrost kompetencji społecznych i zawodowych mieszkaoców społeczności lokalnej. Adresaci PAL PAL adresowany jest do mieszkaoców powiatu biłgorajskiego, na rzecz aktywizacji osób: 1. wykluczonych społecznie bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym, które są jednocześnie osobami w wieku aktywności zawodowej (15 64 lata), korzystającymi ze świadczeo pomocy społecznej, w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej, w tym: bezrobotnych i/lub nieaktywnych zawodowo i /lub zatrudnionych 2. osób traktowanych, jako otoczenie osób wykluczonych społecznie, przez co rozumie się osoby mieszkające we wspólnym gospodarstwie domowym, w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej oraz osoby zamieszkujące w środowisku osób wykluczonych społecznie. uczestnikami projektu mogą byd: osoby niepełnosprawne, w tym z zaburzeniami psychicznymi, osoby nieaktywne zawodowo z uwagi na opiekę nad dziedmi lub innymi osobami zależnymi, osoby uzależnione od alkoholu lub innych środków odurzających, poddające się procesowi leczenia lub będące po jego zakooczeniu, osoby z problemami w sprawach opiekuoczo wychowawczych lub dotyczących rodzin w kryzysie, osoby opuszczające placówki opiekuoczo wychowawcze, młodzież w wieku lat, pochodząca ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym (w tym znajdująca się w rodzinach naturalnych, rodzinach zastępczych oraz placówkach opiekuoczo wychowawczych)

11 Grupa docelowa PAL zostanie zakwalifikowana do uczestnictwa w programie w drodze rekrutacji przeprowadzonej przez pracowników socjalnych i doradcę ds. osób niepełnosprawnym PCPR w Biłgoraju. Osoby zakwalifikowane do udziału w PAL złożą oświadczenia o zgodzie na uczestniczenie w PAL. Metody pracy wykorzystywane do realizacji PAL W ramach PAL przewiduje się zastosowanie: 1. Środowiskowej pracy socjalnej działania realizowane przez pracownika socjalnego lub inną osobę, mające na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeostwie, poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi, 2. Instrumentów aktywnej integracji szereg instrumentów aktywizacyjnych z zakresu aktywizacji zawodowej, edukacyjnej, zdrowotnej i społecznej, o których mowa z zasadach przygotowania, realizacji i rozliczania projektów systemowych ośrodków pomocy społecznej, powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz regionalnego ośrodka polityki społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , 3. Działao o charakterze środowiskowym inicjatywy integrujące obejmujące m.in.: badania, opracowania, analizy, edukację społeczną i obywatelską, spotkania, konsultacje, debaty, organizowanie i inspirowanie do udziału mieszkaoców w imprezach i spotkaniach, w szczególności o charakterze integracyjnym, edukacyjnym, kulturalnym, sportowym, ekologicznym i turystycznym Harmonogram realizacji PAL PAL będzie realizowany w systemie rocznym, założenia do kolejnych etapów realizacji PAL będą opracowywane co roku w formie szczegółowych harmonogramów rocznych działania stanowiących załącznik do PAL, Szczegółowe harmonogramy realizacji działao PAL na następne lata będą zatwierdzane przez Zarząd Powiatu w Biłgoraju.

12 Realizatorzy PAL Głównym realizatorem PAL jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Biłgoraju, które zatrudnia pracowników socjalnych oraz doradcę ds. osób niepełnosprawnych odpowiedzialnych za realizację poszczególnych działao. Przy realizacji PAL współpracowad będzie również Wioska Dziecięca SOS w Biłgoraju - w zakresie działao na rzecz jej wychowanków oraz w zakresie działao na rzecz osób niepełnosprawnych -Warsztat Terapii Zajęciowej w Biłgoraju, Warsztat Terapii Zajęciowej w Biszczy, Warsztat Terapii Zajęciowej w Józefowie, Dom Pomocy Społecznej w Teodorówce, Środowiskowy Dom Samopomocy w Tarnogrodzie, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Krok za Krokiem Koło terenowe w Biłgoraju, Fundacja na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Potrzebujących Pomocy Otwórzmy Swoje Serca w Zamościu i inne organizacje pozarządowe. Finansowanie PAL Realizacja PAL będzie finansowana na podstawie umowy ramowej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, zgodnie z którą środki na finansowanie projektu systemowego przyznawane są corocznie na podstawie zatwierdzonych w kolejnych latach budżetowych wniosków o dofinansowanie projektu w ramach ustalonej alokacji przez Instytucje Pośrednicząca dla Powiatu biłgorajskiego.