Rys 3-1.Szkic usytuowania sondy i obiektu przy prezentacji A. Rys 3-2.Typowy dla prezentacji A sygnał.

Transkrypt

1 3. Rodzaje prezentaji w badaniah USG. W zależnośi od rodzaju badania stosuje się różne rodzaje prezentaji danyh ultradźwiękowyh. Najprostszym sposobem prezentaji, i historyznie najpierwszym, jest prezentaja A. Prezentaja A (Amplitude) polega na wyświetleniu wartośi hwilowyh odbieranego sygnału USG w funkji zasu. Mówią o wartośiah hwilowyh odbieranego sygnału mamy na myśli wartośi skorygowane przez układ TGC. Zamiast jednostek zasu oś tę opisuje się najzęśiej jednostkami głębokośi, z której pohodzi eho (x = t/2). Jest to ozywiśie głębokość umowna, wylizona na podstawie zasu propagaji t i średniej prędkośi propagaji. 1 y = U ( t) = U ( x),( x = t ) 2 Do uzyskania obrazów w prezentaji A wystarzy głowia USG z pojedyńzym kryształem piezoelektryznym, nadająa impuls pobudzająy i odbierająa powstająe w ośrodku badanym eha. Badanie takie stosowane jest do tej pory w okulistye. Umożliwia łatwą oenę struktur oka, w tym odklejenia się siatkówki. Rys 3-1.Szki usytuowania sondy i obiektu przy prezentaji A. Rys 3-2.Typowy dla prezentaji A sygnał. 29

2 Prezentaja B. Prezentaja B (Brightness) polega na wizualizaji dwuwymiarowego przekroju, w której wartość hwilowa odbieranego sygnału (po korekji TGC ozywiśie) moduluje jaskrawość (brightness) kolejnyh punktów obrazu. Obraz tworzony jest w ten sposób, że głowia ultradźwiękowa emituje impulsy w postai wąskiej wiązki w śiśle określonym kierunku. Następnie odbiera z tego kierunku eha, powstająe na niejednorodnośiah struktur biologiznyh. Często harakterystyka kierunkowa przy odbiorze jest ostrzejsza i lepiej zdefiniowana, niż przy nadawaniu. Wypadkowa harakterystyka kierunkowa jest ilozynem harakterystyk przy nadawaniu i odbiorze. Mówią innymi słowy sygnał odbieramy ze zbioru punktów ośrodka, który jest ilozynem zbiorów punktów pobudzonyh przy nadawaniu i odsłuhanyh przy odbiorze. W taki sposób formowany jest jeden promień akustyzny. Po odsłuhaniu i zapamiętaniu wszystkih eh z tego promienia głowia ultradźwiękowa emituje kolejny promień. Po zapamiętaniu eh ze wszystkih promieni, a we współzesnyh aparatah USG jest ih od 100 do 400, aparat wyświetla zapamiętany obraz. Obraz B może być tworzony we współrzędnyh biegunowyh głowie: mehanizna sektorowa, B(r,) wieloelementowa onvex, fazowa. We współrzędnyh prostokątnyh głowie: mehanizna liniowa, B(x,y) wieloelementowa liniowa. Przykłady obrazów, wyświetlanyh w prezentaji B. Rys 3-3. Obraz wątroby i prawej nerki w prezentaji B. Piktogram w lewym dolnym rogu ilustruje położenie głowiy podzas badania. Opisy wokół podają parametry zobrazowania. Niewielka prędkość propagaji ultradźwięków w tkane powoduje, że obraz w prezentaji B jest obrazem stajonarnym. Jeżeli na obraz B składa się 400 promieni i każdy odsłuhiwany jest do głębokośi 25m, to zas gromadzenia danyh wynosi 2x25m/1500m/sx400 = 0,133s. Daje to około 8obrazów/s. Poprawa stosunku 30

3 sygnał-szum, uzyskiwana metodą uśredniania kilku kolejnyh obrazów prowadzi do dalszego wydłużenia zasu gromadzenia obrazu do około 0,5s lub więej (nawet do 2s). A zatem wysokiej jakośi zobrazowanie B może być wykorzystane do badania narządów nieruhomyh, np. narządów jamy brzusznej, szyi, głowy. W przypadku narządów dynamiznyh, jak np. sere, parametry zobrazowania B są modyfikowane. Wyłąza się uśrednianie obrazu, zmniejsza się głębokość zobrazowania i zmniejsza się lizbę linii obrazowania, redukują obszar i zmniejszają gęstość linii obrazowyh. Uzyskuje się wówzas zas zobrazowania 2x10m/1500m/sx100 = 0,0133s, zyli około 80obrazów/s. Taka szybkość zobrazowania wystarzy już, by zaobserwować nawet ruh zastawek sera. Obraz wolny i szybki onvex (obok siebie). Prezentaja B jest najzęśiej stosowana w diagnostye USG. Jej możliwośi zwiększają dodatkowo lizne algorytmy pomiarowe. Pomiary odległośi, powierzhni, objętośi, kątów, to narzędzia, poprawiająe pewność i obiektywizm diagnozy.. Jeżeli aparat wyposażony jest w dodatkową pamięć, zapamiętywana jest ała seria kilkudziesięiu obrazów B, które po wyłązeniu akwizyji można w dowolnym tempie przeglądać lub wybrać dowolny obraz z serii. Aparat USG sprzężony jest z urządzeniem dokumentująym wynik badania. Są to najzęśiej urządzenia obrazująe typu wideoprinterów, multiformatkamer zyli wyświetlarek obrazów USG na błonah mammografiznyh oraz magnetowidów. Jedynym standardem sygnału wyjśiowego, którego do tej pory dopraowała się tehnika USG, jest standard TV NTSC lub PAL. Stąd powszehna rejestraja sygnału USG w postai wideo TV i stąd koniezność uzupełnienia obrazu USG alfanumeryznym opisem parametrów zobrazowania, by możliwe było odzytanie tyh parametrów z wydruku, filmu zy ekranu TV(gdy trzeba powtórzyć badanie z tymi samymi tehniznymi parametrami zobrazowania). Powiększony obraz B onvex z wkomponowanym komentarzem do opisów. 31

4 Prezentaja M Prezentaja typu M (Motion), dawniej nazywana TM (Time Motion), polega na odsłuhu eha z tego samego kierunku w kolejnyh hwilah zasowyh. Eha wyświetlane są tak, jak w prezentaji B, to znazy wartość hwilowa sygnału (po korekji TGC) moduluje jaskrawość wyświetlanyh punktów, kolejne linie wyświetlane są obok siebie, pionowo. B((x),t) Okres emisji impulsów USG, ogranizony od dołu zasem odsłuhu jednej linii z zadeklarowanej głębokośi, wybierany jest przez użytkownika. T T min = 2x20m/1500m/s = 0,266ms. Jeżeli ały obraz M składa się z 400 pionowyh linii, to do jego utworzenia potrzeba 400x0,266ms = 106ms. Obraz w tej prezentaji jest przewijany, to znazy w kierunku bieżąo zapisywana i wyświetlana jest ostatnia linia z prawej strony. Wześniejsze linie przesuwane są w lewo. Jak widać z powyższyh oszaowań, największa prędkość przewijania obrazu w prezentaji M może wynosić 8 do 10 obrazów / s. W większośi przypadków jest to za szybko. Prezentaja M najzęśiej służy do wizualizaji ruhu sera i zas przewijania ustawia się na 1s do 2,5s. Typowy obraz M przedstawiono na poniższym rys. Rys. Prezentaja M. Wizualizaja ruhu zastawki mitralnej. 32

5 Wybór linii w przestrzeni, z której odsłuhiwany będzie obraz M, dokonywany jest na podstawie obrazu B. Często obrazy te (B i M) wyświetlane są jednoześnie, obok siebie (prezentaja B/M). Zobrazowanie typu M umożliwia łatwe pomiary przemieszzeń, amplitud ruhu, zasów trwania zjawisk, prędkośi ruhu. W opariu o prezentaję M stworzono wiele wydajnyh algorytmów, wspomagająyh diagnostykę sera. Prezentaja D. Prezentaja D (Doppler) polega na odbiorze fali USG, rozproszonej na będąyh w ruhu krwinkah. W zależnośi od kierunku ruhu krwinek względem wiązki USG i kierunku propagaji fali następuje dopplerowskie przesunięie zęstotliwośi fali nadawanej i odebranej. Przyjmijmy, że z punktu x 0, w którym umieszzono głowię USG do punktu odbiia lub rozproszenia O doiera jeden ykl fali ultradźwiękowej o długośi i okresie T. Nieh hwila odbiia pozątku tej fali t op = 0 Chwila odbiia końa fali t = λ T 1 v = = T T (1 ) ok v v v + (dla v << 1 ) 1 Chwila odsłuhu pozątku fali: x0 t sp = Chwila odsłuhu końa fali: x0 + v tok t sk = tok + Okres odebranej fali rozproszonej wyniesie zatem: x0 + v tok x0 v Tr = t sk t sp = tok + = tok (1 + ) Podstawiają t ok. otrzymamy v 2 v v T r = T (1 + ) T (1 + 2 ) (dla << 1 ) Częstotliwość rozproszona f r (1 v f r = f0 2 ) Po uwzględnieniu kąta między wektorami v i otrzymamy 33

6 v f r = f0(1 2 osθ) gdzie f 0 - zęstotliwość nadawana, v - wektor prędkośi ruhu ośrodka rozpraszająego, - wektor prędkośi propagaji fali, - kąt między wektorem ruhu v i wektorem propagaji. Różnia między zęstotliwośią nadawaną a odbieraną nazywana jest zęsto zęstotliwośią dopplerowską f d. f = f f = f v osθ d r Przy zgodnyh kierunkah wektorów v i zęstotliwość dopplerowska jest ujemna, zyli zęstotliwość odebrana jest niższa od nadawanej. Jeżeli wektory v i są wzajemnie prostopadłe, os = 0, zęstotliwość dopplerowska także równa jest zeru a zatem zęstotliwość odebrana równa jest zęstotliwośi nadawanej. Jeżeli wektory v i są przeiwnie skierowane, zyli = 180 0, os = -1, zęstotliwość dopplerowska jest dodatnia, zyli zęstotliwość odebrana jest wyższa od nadawanej. Jeżeli badamy w nazyniu przepływ krwi, który w zasie skurzu osiąga v sk = 50m/s, w zasie rozkurzu v roz = 10m/s, prędkość propagaji = 1550m/s zęstotliwość nadawana f 0 = 5 MHz, kąt = 60 o, os=0,5 to zęstotliwośi dopplerowskie wyniosą odpowiednio f d sk = 1600Hz, f d roz = 320Hz. Jeżeli w tym nazyniu wystąpi zwężenie w którym v max = 4m/s, to f d max =12,9kHz. Jak widać z powyższego przykładu, zęstotliwośi dopplerowskie pokrywają się z zakresem zęstotliwośi akustyznyh. Mierzą tehniką dopplerowską prędkość przepływu krwi mamy do zynienia z rozpraszaniem fali ultradźwiękowej. Natężenie fali rozproszonej jest proporjonalne do zwartej potęgi zęstotliwośi. Tłumienie tego sygnału w tkane rośnie wykładnizo z zęstotliwośią. Szumy aparatury elektroniznej rosną w przybliżeniu liniowo z zęstotliwośią a sygnał, powstająy na małej powierzhni nazynia, maleje z kwadratem odległośi. Stosunek sygnału do szumu będzie zatem proporjonalny do wyrażenia f 4 S 0 2αf 0x e 2 N f 0x Znajdują maksimum tej zależnośi względem f 0 otrzymujemy 3 f opt = 2α x Przehodzą z wyrażonego w db na współzynnik liniowy otrzymamy 15log e 16 f opt = [ MHz] k x x Oznaza to, że przy pomiarah nazyniowyh, podzas odbioru sygnału z głębokośi 3m najlepszy stosunek sygnału do szumu otrzymamy przy zęstotliwośi około 5MHz. W badaniah kardiologiznyh, gdzie mierzy się przepływy na głębokośi ok. 8m, optymalna zęstotliwość dopplerowskiego pomiaru prędkośi wyniesie 2MHz. 34

7 Widmo moy sygnału dopplerowskiego. Widmo sygnału dopplerowskiego zależy od profilu prędkośi badanego przepływu Profil parabolizny Profil spłaszzony + Widma moy sygnału: ( ) ( ) os( ) + + P ω u t ωt dt u( t) sin( ωt) = 2 dt 2 Jeżeli nazynie nie znajduje się w ałośi w polu widzenia wiązki lub wiązka nie przehodzi przez średnię nazynia, pojawiają się harakterystyzne błędy widma moy sygnału. Przy bardzo dobrym ogniskowaniu wiązki następuje dodatkowo poszerzenie widma sygnału, ponieważ krwinka przepływa przez wiązkę w skońzonym zasie t p. 1 f d = t p zas przejśia krwinek przez wiązkę l t p = v prędkość wyznazona z zależnośi Dopplera f d λ f d v = = = l f d 2 f 0 osθ 2osΘ 35

8 poszerzenie widma f d λ = f d 2l osθ Dla l=1mm, v=1m/s, f 0 =5MHz, =60 0 f d = 3,3kHz, f d = 870 Hz W dopplerowskih pomiarah przepływu stosowane są dwa tryby pray. Praa z falą iągłą CW i praa impulsowa PW. Doppler CW Prezentaja Doppler CW (Continuous Wave) polega na emisji przez aparat iągłej fali ultradźwiękowej jednym przetwornikiem i odbiorze iągłej fali rozproszonej drugim przetwornikiem. Fale nadawana i odbierana mają różne zęstotliwośi. Po ih zmieszaniu w stopniu mieszaza uzyskuje się zęstotliwośi sumayjną i różniową. Częstotliwość różniowa, równa różniy zęstotliwośi obu sygnałów, stanowi zęstotliwość dopplerowską, niosąą informaję o badanym przepływie. W ten sposób prauje większość spejalizowanyh ultradźwiękowyh mierników przepływu krwi. Taki tryb pomiaru przepływu krwi można także uruhomić w dużyh, uniwersalnyh aparatah diagnostyznyh USG. Tryb pray Doppler CW ma jednakże istotną wadę, zmniejszająą zakres jego zastosowań. Praa z sygnałem iągłym uniemożliwia selekję odbieranyh sygnałów. Zawsze odbierany będzie tylko sygnał dopplerowski o największej moy. W sytuaji, przedstawionej na powyższym rysunku, do przetwornika odbiorzego dotrą trzy sygnały dopplerowskie, pohodząe z różnyh nazyń. Górne, ienkie nazynie, wytworzy słaby sygnał dopplerowski ze względu na małą średnię i małą masę rozpraszająyh krwinek. W środkowym nazyniu powstanie największy sygnał dopplerowski duża średnia, niewielka głębokość. Sygnał dopplerowski pohodząy z trzeiego nazynia będzie silnie stłumiony ze względu na znazną głębokość tego nazynia (w aparatah z falą iągłą nie stosuje się korekji TGC). Wynikiem pomiaru będzie wię przepływ w nazyniu dająym największy sygnał. W dużyh, uniwersalnyh aparatah diagnostyznyh USG, sonda do pomiaru iągłego wbudowywana jest obok sondy do prezentaji B. W obraz B wrysowywany jest przebieg wiązki pomiaru dopplerowskiego. Ułatwia to skierowanie wiązki dopplerowskiej we właśiwe nazynie, z pominięiem niepożądanyh. 36

9 Doppler PW Prezentaja Doppler PW (Pulsed Wave) polega na tym, że aparat generuje serię wąskih impulsów za każdym razem tylko połowę okresu sinusoidy. Po każdym impulsie uruhamia system korekji TGC. Odbiera przyhodząe eha, ale analizuje tylko sygnały z określonej przez operatora głębokośi, mieszząe się w brame zasowej. W ten sposób można wybrać określone nazynie a nawet pomierzyć profil prędkośi przepływu w nazyniu o większej średniy. Seria impulsów o zasie trwania ½*1/2,5MHz, odległyh o 1/PRF AUS9. Głowia, tkanka, 3 nazynia, bramka zasowa AUS9 Możliwośi pomiaru w trybie PW są jednakże okupione ogranizeniami zakresu mierzonyh prędkośi w zależnośi od głębokośi mierzonego nazynia. Czas ozekiwania na eho z obszaru wskazanego przez bramkę dopplerowską wynosi t 0 = 2x 0 /. Kolejny impuls ultradźwiękowy może być wyemitowany po zasie nie mniejszym niż t 0. A zatem zęstotliwość powtarzania impulsów PRF (Pulse Repetition Frequeny) nie może być wyższa niż PRF /(2x). Ciąg impulsów ultradźwiękowyh oraz pozątkowy fragment widma zęstotliwośiowego tego iągu przedstawiono poniżej. t i 1/ PRF t 37

10 [PRF] f W przypadku, gdy nie ma sygnału dopplerowskiego, jest to widmo prążkowe, prążki odległe są od siebie o PRF. Jeżeli opróz sygnału nadawanego w sygnale odbieranym pojawi się sygnał dopplerowski, może on mieć postać jednego prążka (jedna prędkość w brame) lub ałego widma (profil prędkośi w brame). Prążek lub widmo dopplerowskie musi się mieśić w obrębie ½ PRF < f d < + ½ PRF. Jeżeli warunek ten nie będzie spełniony i prążek dopplerowski przekrozy np. + ½ PRF, to zostanie zinterpretowany jako przepływ w przeiwnym kierunku o mniejszej prędkośi, dla której zęstotliwość dopplerowska mieśi się w zakresie - ½ PRF. Jeżeli mamy przepływ zmienny o prędkośi od 0 do v max (np. taki przepływ występuje w aorie) i v max powoduje powstanie zęstotliwośi dopplerowskiej ponad dwukrotnie wyższej niż zęstotliwość PRF, to wykres mierzonyh prędkośi będzie nieiągły. Przedstawia go poniższy rysunek. + ½ PRF + V zakr t [s] - ½ PRF - V zakr Jeżeli prędkość przepływu zmienia się od zera, wykres taki można zinterpretować poprawnie, dodają prędkośi zakresowe tyle razy, ile razy przekrozony został zakres pomiarowy. Jeżeli jednak prędkość przepływu zmienia się w niewielkih graniah lub jest stała, wynik pomiaru będzie niejednoznazny. W takim przypadku nie można dopuśić, aby zęstotliwość dopplerowska przekrozyła PRF. Jeżeli głębokość badanego nazynia jest duża i prędkość przepływu duża, należy albo zmienić miejse przyłożenia sondy, by skróić odległość, albo obniżyć 38

11 zęstotliwość nadawaną f 0 (zwiększyć szerokość impulsu ultradźwiękowego). Ze v wzoru na zęstotliwość dopplerowską f d = 2 f 0 wyraźnie widać, że zmniejszenie zęstotliwośi f 0 zmniejsza proporjonalnie zęstotliwość dopplerowską i ułatwia spełnienie ogranizeń wnoszonyh przez twierdzenie o próbkowaniu. Współzesne aparaty USG i szerokopasmowe głowie pozwalają na obniżenie f 0 z 3,5MHz do 2,5MHz a nawet do 2MHz. Zwiększa to o 40% (a nawet o75%) zakres mierzonyh prędkośi. Przy przepływah jednokierunkowyh dodatkowe poszerzenie zakresu pomiarowego stwarza możliwość przesunięia linii zerowej od ½ PRF do + ½ PRF, a zatem dla przepływów jednokierunkowyh f d < PRF. Zestawienie zakresów pomiarowyh (przy linii zerowej pośrodku) dla typowego aparatu USG przedstawiono w poniższej tabeli: PRF [Hz] Zakres mierzonyh prędkośi przepływu [m/s] Maksymalna Wyświetl. Rzezyw. f 0 2MHz f 0 2,5MHz f 0 3,5MHz f 0 5,0MHz Głębokość ± 0,02 ± 0,02 ± 0,01 ± 0, ± 0,04 ± 0,03 ± 0,02 ± 0, ± 0,04 ± 0,04 ± 0,03 ± 0, ± 0,06 ± 0,05 ± 0,03 ± 0, ± 0,07 ± 0,06 ± 0,04 ± 0, ± 0,09 ± 0,07 ± 0,05 ± 0, ± 0,11 ± 0,09 ± 0,06 ± 0, ± 0,14 ± 0,12 ± 0,08 ± 0,06-1k 0,98k ± 0,18 ± 0,15 ± 0,10 ± 0,07-1,3k 1,31k ± 0,23 ± 0,19 ± 0,13 ± 0,09-1,5k 1,57k ± 0,28 ± 0,24 ± 0,17 ± 0,12-2k 1,97k ± 0,36 ± 0,30 ± 0,21 ± 0,15-2,5k 2,62k ± 0,48 ± 0,39 ± 0,27 ± 0,19-3k 3,15k ± 0,57 ± 0,47 ± 0,33 ± 0,24 238mm 4k 3,93k ± 0,71 ± 0,59 ± 0,41 ± 0,30 188mm 5k 5,24k ± 0,95 ± 0,79 ± 0,55 ± 0,39 138mm 6k 6,29k ± 1,14 ± 0,95 ± 0,66 ± 0,47 113mm 8k 7,9k ± 1,42 ± 1,18 ± 0,83 ± 0,59 88mm 10k 10,5k ± 1,90 ± 1,58 ± 1,11 ± 0,78 63mm 16k 15,7k ± 2,84 ± 2,37 ± 1,66 ± 1,18 38mm Rozbieżnośi między wyświetlanymi a rzezywistymi wartośiami PRF wynikają z kwarowyh wzorów zęstotliwośi i prostyh dzielników zęstotliwośi. Niektóre aparaty umożliwiają praę w tzw trybie HPRF, to znazy zęstotliwość powtarzania impulsów jest wyższa, niż wynika z zadeklarowanej głębokośi pomiarowej. Jeżeli do dwóh razy wyższa, to pojawi się druga strefa odsłuhu eha, leżąa między głowią a połową zadeklarowanej głębokośi. Jeżeli w obrębie tej drugiej strefy nie znajdzie się żadne nazynie krwionośne a tylko tkanka nieruhoma, to przyhodząy z tej strefy sygnał nie będzie zawierał zęstotliwośi dopplerowskih. Można go zatem wyeliminować filtrem górnoprzepustowym. 39

12 Przy prezentaji dopplerowskiej operator może wybrać jednostki, opisująe oś zęstotliwośi dopplerowskih. Mogą to być jednostki zęstotliwośi khz lub jednostki prędkośi m/s lub m/s. Jeżeli wybrane zostaną jednostki prędkośi, większość skanerów USG pozwala na włązenie skalowania kątowego, polegająego na dzieleniu wartośi wyświetlanyh prędkośi przez os. Aparat znajduje kąt na podstawie wskazanego przez operatora kierunku przepływu i kierunku, w którym wykonywany jest pomiar dopplerowski. Nie zalea się korzystać z kalibraji kątowej, jeżeli kąt >60 0. Ze względu na dzielenie przez małą wartość wynik zazyna być wtedy zbyt wrażliwy na błędy os i samego kąta (błąd wskazania kierunku przepływu). Prezentaja Doppler PW wymaga włązenia korekji TGC, podobnie jak w prezentaji B zy M. Dlatego obrazy te mogą być wyświetlane razem, tworzą prezentaję kombinowaną B/PW lub B/M/PW. Wygląd ekranu przy prezentaji B/PW przedstawiono poniżej. 40

13 Prezentaja CFM Prezentaja CFM (Color Flow Mapping) polega na wpisaniu w obraz zarno biały typu B w wybranym przez operatora sektorze barwnego zobrazowania przepływów pomierzonyh tehniką korelayjną. W odróżnieniu od prezentaji D-PW, w której pomiar wykonywany jest tylko w jednym kierunku, w prezentaji CFM pomiar przepływu wykonywany jest w ałym sektorze. W każdym z kierunków leżąyh wewnątrz sektora aparat emituje serię impulsów ultradźwiękowyh. Długość serii jest kompromisem między dokładnośią pomiaru dopplerowskiego a szybkośią zobrazowania. Określenie zęstotliwośi dopplerowskiej wymaga minimum 3 próbek. Najzęśiej seria impulsów w każdym kierunku zawiera od 4 do 30 impulsów. Długość serii wybiera operator, ustawiają tzw paket size długość pakietu. Odbierane eho przepuszzane jest przez filtr MTI (Mooving Target Identyfying), który na zasadzie korelaji sygnału z linii poprzedniej i z linii bieżąej rozróżnia eha stałe i eha od obiektów ruhomyh. Dla eh od obiektów ruhomyh oblizana jest prędkość kołowa ruhu i zwrotowi prędkośi przypisywany jest kolor, a wartośi prędkośi nasyenie koloru. Np. ruh do sondy oznazany jest kolorem zerwonym, od sondy niebieskim, intensywny kolor oznaza dużą prędkość, wyblakły małą prędkość. Jeżeli w analizowanym przepływie aparat wykryje dużą zmienność przepływu (widmo zęstotliwośi dopplerowskih znajduje się po obu stronah osi), towarzysząą turbulenjom w przepływie nie laminarnym, to wielkość warianji przepływu koduje np. intensywnośią koloru żółtego. Utworzone z trzeh kolorów barwne zobrazowanie przepływów wpisywane jest w zadeklarowanym sektorze w obraz zarno-biały prezentaji B. Typowy obraz prezentaji CFM przedstawiono poniżej. 41

14 Prezentaja CFA. Prezentaja CFA (Color Flow Angiography) polega na identyfikaji przepływu, przypisaniu barwy obszarom, w któryh zidentyfikowany został przepływ i wkomponowaniu ih w zarno-biały obraz B. Ponieważ ani prędkość ani kierunek przepływu nie są kodowane, prezentaja ta szzególnie przydatna jest do odwzorowania obszarów o bardzo wolnym przepływie. Typowy obraz przedstawiono poniżej. 42