Dr inż. Marta Kamińska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dr inż. Marta Kamińska"

Justyna Morawska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Nowe techniki i technologie dla medycyny Dr inż. Marta Kamińska

2 Skóra stanowi zewnętrzną powłokę ciała i jest narządem bardzo złożonym, oddzielającym organizm człowieka od środowiska zewnętrznego. Skóra jest największym narządem ludzkiego ciała. U dorosłej osoby jej powierzchnia stanowi około 2 m 2, waży 3 kg i ma średnio 3 mm grubości.

3 Osłona pokrywająca całą powierzchnię ciała, tzw. powłoka wspólna, składa się z: powłoki właściwej, czyli skóry jej przydatków Do przydatków zalicza się: gruczoły skóry, włosy, paznokcie. Skóra ma budowę warstwową. W jej skład wchodzą: naskórek skóra właściwa tkanka podskórna

5 Naskórek Jest nabłonkiem wielowarstwowym rogowaciejącym. Między jego komórkami (keratynocytami) znajdują się inne dodatkowe komórki nabłonkowe: melanocyty, czyli komórki barwnikowe komórki dendrytyczne (Langerhansa) Naskórek składa się z sześciu warstw: podstawnej kolczystej ziarnistej jasnej zrogowaciałej warstwy komórek złuszczających się

6 Naskórek Ziarna keratohialny Warstwa rogowa Warstwa jasna Warstwa ziarnista Połączenia desmosmalne Warstwa kolczysta Melanosomy Melanocyt Warstwa podstawna

7 Naskórek Naskórek leży na błonie podstawnej która jest ciągła i składa się z 3 warstw: blaszki jasnej hemidesmosomy, glikoproteina (laminina)i proteoglikany blaszka gęsta kolagen IV blaszka siateczkowata zawiera fibrylarne cząsteczki kotwiczące kolagen VII i III

8 Naskórek warstwa podstawna Zbudowana z pojedynczej warstwy komórek walcowatych lub sześciennych. Wśród komórek tek warstwy wyróżnia się jeszcze dwa rodzaje komórek: komórki zakotwiczone w skórze właściwej wypustkami, tzw. komórki zębate komórek niezbędnych, rozsianych w niewielkiej liczbie pomiędzy nimi. Te komórki są uważane za komórki macierzyste naskórka. Komórka macierzysta naskórka

9 Warstwa kolczysta Zbudowana z komórek wielobocznych tworzących kilka warstw.

10 Warstwa kolczysta Komórki warstwy połączone są mostkami cytoplazmatycznmi

11 Warstwa ziarnista Zbudowana jest z 2 6 warstw komórek. Komórki te przylegają ściśle do siebie. W cytoplazmie komórek warstwy ziarnistej znajdują się ziarnistości zawierające keratohialinę.

12 Warstwa jasna Nie występuje we wszystkich okolicach naskórka. Najczęściej brak jej w naskórku skóry cienkiej, z reguły zaś występuje w naskórku skóry grubej. Warstwa ta jest zbudowana z 1-2 warstw bardzo płaskich komórek.

13 Warstwa zrogowaciała Jest najważniejszą warstwą naskórka ponieważ: chroni przed urazami mechanicznymi i chemicznymi jest hydrofobowa; zapobiega zarówno wnikaniu wody ze środowiska zewnętrznego do organizmu, jak też utracie wody z organizmu. Składa się z komórek martwych, kompletnie zrogowaciałych, zmienionych w płaskie łuski. Liczba warstw komórek zrogowaciałych występujących w różnych częściach naskórka jest bardzo zmienna: od 100 do 200 w skórze grubej, i 2 do 5 w skórze cienkiej.

14 Melanocyty Melanocyty znajdują się w warstwie podstawnej naskórka ale nigdy nie są połączone sąsiednimi komórkami za pomocą desmosomów. Są to komórki rozgałęzione, których wypustki sięgają aż do warstwy ziarnistej. Melanosomy są rozproszone w całej objętości melanocytów.

15 - melanocyty Zdjęcie SEM ludzkiej skóry zawierające keratynocyty i melanocyty

16 Wpływ promieniowania słonecznego na skórę Efekt opalania się jest spowodowany promieniowaniem nadfioletowym (UV) i zależy od: 1. Pobudzenia syntezy melaniny w melanocytach; 2. Przesunięcia melanosomów z centralnej części melanocytu do jego wypustek jest to tzw. szybki efekt opalania się; 3. Przekazania melanosomów do keratynocytów. Jest to tzw. opalanie stałe

Komórki dendrytyczne Mają kształt gwiaździsty, leżą między keratynocytami. Pochodzą ze szpiku kostnego i do naskórka przechodzą ze skóry właściwej.

17 Komórki dendrytyczne Mają kształt gwiaździsty, leżą między keratynocytami. Pochodzą ze szpiku kostnego i do naskórka przechodzą ze skóry właściwej. Współpracują one z układem immunologicznym przez prezentowanie antygenów komórkom immunologicznie kompetentnym: limfocytom Th skóry właściwej mogą też po pobraniu antygenu migrować z limfą do węzłów limfatycznych (chłonnych) i tam prezentować antygen limfocytom Th wydzielają interleukinę 1 (cytokinę makrofagów) Komórka dendrytyczna

18 Receptory czucia skórnego - Termoreceptory - Nocyreceptory - Mechanoreceptory Ciałka Merkla Ciałka Meissnera Ciałka Krausego Ciałka Ruffiniego Ciałka Vater-Pacciniego - Mechanoreceptory C

19 Skóra właściwa Warstwa brodawkowa zbudowana jest z włókiem kolagenowych i sprężystych i znacznej ilości włókien siateczkowych, które tworzą pod naskórkiem bardzo gęstą siateczkę, jest to błona podstawna. Brodawkowe wyniosłości są silnie unaczynione. Naczynia włosowate tworzą liczne drobne pętle.

20 Skóra właściwa Warstwa siateczkowa zbudowana jest z bardzo gęstej sieci włókien kolagenowych w którą wpleciona jest sieć włókien sprężystych.. Warstwę siateczkową tworzą głównie fibroblasty. Warstw ta nie jest silnie unaczyniona. Naczynia włosowate są zgrupowane w tej warstwie w pobliżu mieszków włosowych lub łożyska paznokci.

21 Przekrój przez Wykład mieszek 4 włosa

22 Wykład 4 Skóra owłosiona głowy

23 Fazy wzrostu włosów (1) Faza anagen (aktywny wzrost): włos jest przytwierdzony do cebulki i aktywnie rośnie. Faza ta trwa od kilku miesięcy (włoski na nogach) do kilku lat (włosy na głowie). W tej fazie znajduje się ok. 85% włosó. (2) Faza katagen (degradacja): trwa od 2 do 4 tygodni, wzrost włoska ustaje, mieszek włosowy zmniejsza swą objętość - w celu łatwego pozbycia się włoska. Ok. 1% włosów (3,4) Faza telogen (spoczynek): stary trzon włoska oddziela się od cebulki i przez okres około 3-6 miesięcy jest powoli wypychany przez nowy, wyrastający spod spodu. Ok. 20 % włosów.

24 Włosy - ciekawostki W ciągu jednego dnia na głowie przeciętnego człowieka przybywa średnio sumując 36,5 metra długości włosów. Pojedynczy włos człowieka przyrasta w tempie średnio 21 cm na rok. Człowiek ma średnio włosów na głowie, ale ich liczba jest silnie skorelowana z barwą tzn. najwięcej włosów mają bruneci i brunetki (nawet do ), podczas gdy rudzi mają ich tylko około , a blondyni Na jednym centymetrze kwadratowym skóry głowy znajduje się około 180 mieszków włosowych. Włosy człowieka rosną ze średnią szybkością metra (0,6 mm) na dobę. Według Księgi Rekordów Guinnesa w 1994 włosy pewnej Hinduski (Mata Jangdambo) osiągnęły długość 6,23 m.

Gruczoły łojowe Znajdują się na całej skórze z wyjątkiem dłoni i stóp ok. 100/cm2. Łój jest mieszanką kwasów tłuszczowych, trójglicerydów i estrów woskowych.

25 Gruczoły łojowe Znajdują się na całej skórze z wyjątkiem dłoni i stóp ok. 100/cm2. Łój jest mieszanką kwasów tłuszczowych, trójglicerydów i estrów woskowych. Znaczenie łoju jest niejasne. Wskazuje się na jego bakteriobójcze i grzybobójcze własności. Ochrania on również naskórek poprzez wytworzenie na powierzchni warstwy hydrofobowej.

26 Gruczoły potowe epokryowe - najbardziej liczne na skórze dłoni i stóp. Pot powstaje z przesączu krwi. Jest elementem termoregulacyjnym parowanie potu z powierzchni skóry zużywa dużo ciepła i zapobiega przegrzaniu ciała. apokrynowe znajdują się pod pachami, przewodzie słuchowym zew., powieką, w sutku, odbycie, wargach sromowych. Wydzielanie regulowane jest hormonalnie. 1-mięsień przywłosowy, 2-włos, 3-gruczoł łojowy,4- gruczoł potowy ekranowy, 5-gruczoł potowy apokrynowy, 6-splot naczyniowy powierzchowny, 7-splot naczyniowy głęboki, 8-zraziki tkanki tłuszczowej

27 Funkcje skóry Ochrona przed wpływem czynników zewnętrznych mechanicznych fizycznych chemicznych biologicznych

28 Funkcje skóry ochrona przed wpływem czynników zewnętrznych mechanicznych fizycznych chemicznych biologicznych ochrona przed utratą wody termoregulacja wydalanie wody i innych metabolitów synteza witaminy D 3

29 Wykład Oparzenia 4 skóry Oparzenia I stopnia obejmują wyłącznie zewnętrzne warstwy skóry, czyli nabłonek. Poparzone miejsce jest suche, zaczerwienione i lekko obrzęknięte. Piecze. Ten rodzaj oparzenia powstaje np. przez dotknięcie gorącego przedmiotu czy oblanie się gorącą wodą. Jeśli szybko udzieli się pierwszej pomocy, to goi się dobrze, w ciągu tygodnia. Oparzenia II stopnia uszkadzają skórę właściwą, która robi się czerwona, a na jej powierzchni tworzą się pęcherze wypełnione płynem tkankowym. Takie oparzenie jest bardzo bolesne. Powstaje np. przez oblanie się wrzątkiem, olejem, pod wpływem pary. Goi się dobrze (zazwyczaj około dwóch tygodni), ale jeśli jest rozległe, wymaga leczenia szpitalnego. Oparzenia III stopnia sięgają tkanek położonych pod skórą. Uszkodzeniu mogą ulec nerwy, tkanka łączna, mięśnie i naczynia krwionośne. Skóra może mieć wygląd woskowy, białawy lub zwęglony. Poszkodowany może nie odczuwać żadnego bólu, gdyż zniszczeniu ulegają zakończenia nerwowe. Takie oparzenie powstaje w zetknięciu z otwartym ogniem, wskutek dłuższego działania wrzątku. Wymaga niezwłocznej pomocy medycznej, czasem nawet przeszczepu skóry.

30 Odmrożenia skóry I - charakteryzuje się przejściowymi zaburzeniami w krążeniu krwi w skórze, bólem, często silnym, bladością lub sinoczerwonym zabarwieniem skóry, obrzękiem, pieczeniem i świądem skóry. II - odmrożenia to pojawiające się na skórze pęcherze z płynem surowiczym, III martwica powierzchowna skóry, IV martwica głęboka, której ulegają np. palce, uszy lub nos. W takim przypadku może dojść do samoistnej amputacji odmrożonej części ciała.

Podobne dokumenty

Skóra. - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2. - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała

Skóra. - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2. - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała Skóra - jest dużym i rozległym narządem, osiąga powierzchnię około 2 m 2 - u dorosłego człowieka waży 4-5 kg, co stanowi 6% masy ciała - grubość skóry jest zmienna i w zależności od okolicy ciała wynosi