JĘZYK POLSKI. Przedmiotowy system oceniania kl.iv, V, VI

Transkrypt

1 JĘZYK POLSKI Przedmiotowy system oceniania kl.iv, V, VI Realizujący: Mgr Hanna Kosińska Mgr Karolina Sałata Wstęp 1. Przedmiotem oceny z języka polskiego są wiadomości i umiejętności zdobywane przez ucznia w procesie nauczania oraz prezentowana przez niego postawa. 2. Uczniowie oceniani są według skali określonej w przepisach ogólnych Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania. 3. Na ocenę semestralną z języka polskiego składają się oceny różnych form aktywności ucznia: przynajmniej 2 oceny z prac klasowych stylistycznych, przynajmniej 2 oceny ze sprawdzianów gramatycznych, przynajmniej 4 oceny z prac domowych (stylistycznych, z nauki o języku, wiedzy o literaturze, analizie tekstów literackich), przynajmniej 2 oceny z dyktand. Oceniane są również: kartkówki, odpowiedzi ustne, ćwiczenia i zadania wykonywane w klasie (indywidualne i w grupie), aktywność na lekcji i samoocena dokonywana przez uczniów, wygłaszanie tekstów z pamięci, zeszyt przedmiotowy, dodatkowe prace dla chętnych, udział w konkursach i olimpiadach. 4. Sposobem kontroli wiedzy i umiejętności zdobytych przez uczniów w procesie nauczania są: 1

2 sprawdziany, prace klasowe, kartkówki, prace domowe, odpowiedzi ustne. Uczeń ma możliwość poprawy sprawdzianu na wyższą ocenę tylko raz. Termin poprawy ogranicza się do tygodnia od daty otrzymania sprawdzianu. 5.Za prace na lekcji uczeń może otrzymać ocenę (od celującej do niedostatecznej). Nauczyciel ma prawo za odpowiedzi krótsze i mniej szczegółowe nagrodzić go plusem (na ocenę bardzo dobrą składa się pięć plusów ).Jeżeli uczeń nie wykonuje poleceń nauczyciela, nie rozwiązuje ćwiczeń, błędnie odpowiada na pytania, na które padła wcześniej odpowiedź lub wynika ona z toku lekcji, nauczyciel ma prawo postawić mu znak minus (na pięć minusów składa się ocena niedostateczna) lub ocenę niedostateczną ołówkiem. 6. Ocena jest informacją dla ucznia, jego rodziców i nauczyciela w jakim stopniu uczeń opanował dany dział kształcenia. 7. Ocena śródroczna i roczna nie jest średnią arytmetyczną wszystkich ocen, jej podstawą są wyniki sprawdzianów i prac wykonywanych w klasie, odzwierciedla jednak pracę ucznia, wiedzę umiejętności, aktywność i systematyczność. 8. Ocena roczna obejmuje osiągnięcia ucznia w I i II semestrze. 9. Ocenę śródroczną i roczną uczeń może poprawić na warunkach ustalonych z nauczycielem. 10. Do ocen cząstkowych można dopisywać znak + lub -. Ocena roczna powinna być zapisana w dzienniku pełną nazwą, bez dodatkowych znaków. 11. O postępach w nauce uczeń i jego rodzice powiadamiani są w formie: oceny stopnia oceny opisowej, oceny ustnej 12. Ocenę ze sprawdzianów ustala się według skali procentowej: 100% + zad. dodatkowe ocena celująca 99% - 91% ocena bardzo dobra 90% - 76% ocena dobra 75% - 51% ocena dostateczna 50% - 31% ocena dopuszczająca 30% - 0% ocena niedostateczna 2

3 Uczniów z orzeczonym upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim dotyczy następująca skala procentowa: 85% - 100% ocena celująca 84% - 76% ocena bardzo dobra 75% - 61% ocena dobra 60% - 36% ocena dostateczna 35% - 16% ocena dopuszczająca 15% - 0% ocena niedostateczna 13. Przy ocenianiu poprawności ortograficznej dyktanda stosuje się zasadę: bezbłędnie bardzo dobry 1 błąd dobry 2-3 błędy dostateczny 4 błędy dopuszczający 5 i więcej błędów niedostateczny Błędem ortograficznym obniżającym ocenę jest niepoprawna pisownia wyrazów ze znanymi uczniowi zasadami. Pomyłka to na przykład przestawienie lub gubienie liter, opuszczanie znaków diakrytycznych (ale tylko wtedy, gdy nie chodzi o zróżnicowanie głosek i wyrazów). 3 błędy interpunkcyjne traktuje się jako 1 błąd ortograficzny, ale tylko wtedy, jeżeli przed dyktandem powtarzano również interpunkcję. 14. Uczniom posiadającym odpowiednie orzeczenia z poradni pedagogicznopsychologicznej obniżane są wymagania edukacyjne zgadnie z zaleceniami tej poradni. 3

4 DOSTOSOWANIE PSO Z JĘZYKA POLSKIEGO DO MOŻLIWOŚCI UCZNIÓW ZE SPECJALNYMI WYMAGANIAMI EDUKACYJNYMI 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Rodzaje dysfunkcji: - Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność. - Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy także na problemy ze zrozumieniem treści Dostosowanie wymagań w zakresie formy: - Krótkie i proste polecenia, czytanie polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższy czas pracy nad tekstem. - Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni Dostosowanie wymagań dotyczących zapisu: Inna ocena dyktand, ocena strony merytorycznej i stylistycznej tekstu z pominięciem kryterium poprawności zapisu. Odmienność kryterium błędów. 4

5 - Inne rodzaje dysfunkcji ocenianie zgodnie ze wskazaniami poradni. Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa prac klasowych odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach. Wymagania co do formy mogą obejmować między innymi: - omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności - wyznaczanie dłuższego czasu na jego utrwalenie - podawanie poleceń w prostszej formie - unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć - częste odwoływanie się do konkretu, przykładu - unikanie pytań problemowych, przekrojowych - wolniejsze tempo pracy - szerokie stosowanie zasady poglądowości - odrębne instruowanie ucznia - zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie. Kryteria oceniania dla uczniów z orzeczonym upośledzenie umysłowym w stopniu lekkim 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wiedza ucznia: w minimalnym stopniu opanował podstawowe treści programowe Umiejętności ucznia: wykonuje typowe zadania tylko przy pomocy nauczyciela, nie zna języka przedmiotu nie odróżnia fikcji od rzeczywistości 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Wiedza ucznia: opanował 40% podstawowych treści programu nauczania Umiejętności ucznia: potrafi przy pomocy nauczyciela wykorzystać w praktyce poznane reguły i zasady, 5

6 wykonuje samodzielnie zadania po przeczytaniu polecenia przez nauczyciela 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Wiedza ucznia: opanował w 60% podstawowe treści programu nauczania, zna podstawowe definicje, pojęcia, fakty i reguły Umiejętności ucznia: umie korzystać ze źródeł pozapodręcznikowych przy pomocy nauczyciela, potrafi częściowo zastosować znane reguły i zasady w praktyce, bez pomocy nauczyciela wykonuje proste zadania i polecenia 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Wiedza ucznia: opanował znaczną (80%) materiału programowego, zna podstawowe definicje, pojęcia, fakty i reguły Umiejętności ucznia: potrafi samodzielnie korzystać z poznanych w trakcie lekcji źródeł informacji, umie samodzielnie wykonać typowe zadania, a trudniejsze przy pomocy nauczyciela, próbuje wykonywać samodzielnie dodatkowe zadania, samodzielnie czyta i rozumie polecenia 5.Wymagania wykraczające (ocena celująca) Wiedza ucznia: opanował znaczną część materiału programowego, stosuje poznaną wiedzę w sytuacjach typowych Umiejętności ucznia: potrafi samodzielnie korzystać ze źródeł wskazanych przez nauczyciela, wyszukuje samodzielnie materiał na dany temat, odróżnia rzeczywistość realną od fikcji, podejmuje próby samodzielnego formułowania sądów i opinii na określony temat 6

7 Uczniom ze stwierdzonym niedosłuchem zapewniona jest ze strony nauczyciela pomoc w postaci: - wydłużenia czasu na wypowiedź, - powtórzenia polecenia, pytania lub podania w innej formie, - zachęcania ucznia do zadawania dodatkowych pytań, jeżeli ma problem ze zrozumieniem przekazywanej informacji, - pomocy w redagowaniu notatek, - pomocy podczas sprawdzianów i kartkówek w zrozumieniu poleceń, - mówienia normalnym tempem z wyraźną intonacją, unikania krzyku i nadmiernej artykulacji, 7

8 15. KRYTERIA OCENIANIA PRAC STYLISTYCZNYCH OCENA TEMAT KOMPOZYCJA JĘZYK SKŁADANIA, ORTOGRAFIA, INTERPUNKCJA niedostateczny całkowite niezrozumienie tematu, zupełna nieznajomość materiału rzeczowego bezład, chaos, przypadkowość język bardzo ubogi, styl nieporadny, poważne błędy składniowe, językowe, ortograficzne, interpunkcyjne ZAPIS pismo nieczytelne, praca pokreślona dopuszczający bardzo mała część pracy realizuje temat, powierzchowność realizacji, błędy rzeczowe o raz w interpretacji utworu rozumowanie chaotyczne, brak spójności, błędy logiczne, sprzeczności, zachwiane proporcje między częściami pracy język ubogi, błędy fleksyjne, frazeologiczne, składniowe, ortograficzne i interpunkcyjne brak akapitów, pismo miejscami nieczytelne 8

9 dostateczny dobry tylko część pracy realizuje temat,powierzchowność, dominuje relacjonowanie, sądy odtwórcze, zdarzają się błędy w interpretacji oraz rzeczowe temat w pełni zrozumiały, poprawnie rozwinięty, dobra znajomość podawanych przykładów, próby samodzielnego wnioskowania i oceniania, dopuszczalne niewielkie błędy rzeczowe zachowane są najważniejsze cechy wybranej formy, zdarzają się błędy logiczne, mało przejrzysty tok rozumowania, zachowane proporcje między częściami poprawny dobór formy wypowiedzi, kompozycja poprawna, zachowana trójdzielność wypowiedzi, logiczny tao rozumowania, nieznaczne uchybienia w spójności tekstu przeciętny zasób słownictwa, zdarzają się powtórzenia, użycie słów w nieodpowiednim znaczeniu, nieliczne błędy stylistyczne, brak rażących błędów językowych, ortograficznych interpunkcyjnych, schematyczna struktura zdań zasób słownictwa niezbyt bogaty, słowa użyte we właściwym znaczeniu, poprawna fleksja i składnia, rzadkie błędy ortograficzne i interpunkcyjne, składnia mało urozmaicona rozchwiany margines, niska estetyka pismo czytelne, występują małe usterki graficzne, akapity zastosowane poprawnie 9

10 bardzo dobry pełne zrozumienie tematu, jego wyczerpujące rozwinięcie, twórcze spojrzenie na temat, myśli samodzielne, gruntowna znajomość wykorzystanych przykładów, samodzielne wnioskowanie i ocenianie kompozycja zgodna z formą, tok myślenia przejrzysty, logika i sprawność rozumowania, spójność poszczególnych części, konsekwencja narracji bogate słownictwo, wypowiedź jasna i precyzyjna, bezbłędna fleksja, zróżnicowana budowa zdań, sporadyczne usterki składniowe, frazeologiczne, interpunkcyjne, dopuszczalny błąd ortograficzny praca czytelna, uzasadnione użycie akapitów celujący pełne zrozumienie tematu, oryginalne ujęcie, wyczerpujące rozwinięcie, samodzielność myślenia, trafny dobór materiału rzeczowego, celna interpretacja trafny wybór formy, zgodna z nią kompozycja, tok rozumowania przejrzysty, wewnętrzna spójność słownictwo bogate, wypowiedź żywa, swobodna, jasna i precyzyjna, poprawna fleksja, frazeologia, bezbłędna i zróżnicowana składnia, poprawna interpunkcja, dopuszczalny błąd w wyrazie trudnym praca czytelna, uzasadnione użycie akapitów, wyrównany margines 10

11 Przedmiotowy system oceniania w klasie IV Kształcenie literackie i kulturalne 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki, wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, poprawnie łączy tytuły lektur omawianych na lekcji z występującymi w nich bohaterami, zna treść lektur obowiązkowych omawianych na lekcji, wypowiada się krótko, często odbiega od tematu, ma bardzo ubogie słownictwo, używa języka potocznego, popełnia wiele błędów językowych, wypowiada się cicho, niewyraźnie, niezrozumiale. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne, potrafi wymienić główne elementy baśni, odróżnia opis od opowiadania, potrafi udzielić odpowiedzi na pytania związane z przeczytanym tekstem, odróżnia osobę mówiącą w wierzu od narratora, wypowiedź stara się dostosować do wymaganej formy, mówi krótko, na temat, nie wyczerpuje tematu, stara się unikać powtórzeń, używa w zasadzie poprawnego języka, stara się nie robić wielu rażących błędów, w trakcie mówienia próbuje nawiązać kontakt z odbiorcą. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) 11

12 odróżnia pojęcie fikcji literackiej od rzeczywistości, potrafi w tekście literackim wskazać elementy opisu, opowiadania, dialogu, opowiada o przeczytanym tekście, w wierszu wskaże epitety i porównania, mówi na temat, płynnie, robi niewiele błędów językowych, unika powtórzeń, wypowiada się głośno, wyraźnie, zachowując odpowiednie tempo, intonację i nawiązując kontakt z rozmówcą. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) wypowiada się o przeczytanym tekście, samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, temat, formułuje wnioski, ocenia postępowanie bohaterów, czyta lektury uzupełniające, posługuje się różnymi formami wypowiedzi, wypowiada się na temat, wyczerpująco, posługuje się cytatami. formułuje zdania poprawne składniowo i językowo, posiada duży zasób słownictwa, mówi płynnie, interesująco, wypowiada się głośno, wyraźnie zwraca do odbiorcy, przyjmuje odpowiednią barwę głosu. 5.Wymagania wykraczające (ocena celująca) pracuje samodzielnie z tekstem, czyta bardzo dużo książek i ocenia je, 12

13 samodzielnie korzysta z czasopism, katalogów, słowników celem uzyskania potrzebnych informacji, orientuje się w zagadnieniach kultury, sztuki (oceni przedstawienie, sztukę teatralną, film dla dzieci), w wypowiedziach wykorzystuje treści spoza programu nauczania, wypowiada się różnie, w zależności od sytuacji, mówi ciekawie, oryginalnie, przemyślawszy wypowiedź, nawiązuje bezpośredni kontakt z rozmówcą, skupia na sobie jego uwagę, bierze udział w konkursach. Formy wypowiedzi pisemnej Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) stara się zachować odpowiednią formę. pisze pracę chociaż w części zbliżoną do tematu, redaguje pracę odtwórczą, układa zdania krótkie, najczęściej pojedyncze, używa języka potocznego, mówionego, zawierającego wiele błędów. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) w wypowiedzi nie zachowuje wszystkich elementów wybranej formy, pamięta o akapitach, zachowuje trójdzielną budowę pracy, temat opracowuje powierzchownie (ujmuje tylko najważniejsze zagadnienia), redaguje pracę w znacznej mierze odtwórczą, robi wiele błędów (składniowych, stylistycznych, ortograficznych, interpunkcyjnych), tworzy zdania krótkie. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) redaguje wypowiedź zachowując wybraną formę, pisze na temat, nie wyczerpuje go, 13

14 tworzy prace samodzielne, twórcze, ale schematyczne, stosuje zdania różnego typu, popełnia wiele błędów, stara się dobierać cytaty. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) posługuje się swobodnie różnymi formami wypowiedzi, temat opracowuje wyczerpująco, pisze pracę samodzielnie, jest ona oryginalna, przemyślana, wypowiedzi buduje w zależności od potrzeb i i intencji pracy, unika powtórzeń i błędów, wpisuje dialog w pracę, stosuje cytaty. 5.Wymagania wykraczające (ocena celująca) redaguje różne typy wypowiedzi, wykorzystuje e pracach wiadomości spoza programu nauczania, redaguje prace bardzo ciekawe, twórcze, pomysłowe, stosuje bogate słownictwo, dobiera odpowiednie cytaty, umiejętnie wpisując je w treść, wprowadza do pracy dialog, pisze bezbłędnie. WYMAGANIA 14

15 FORMY PODSTAWOWE ROZSZERZAJĄCE DOPEŁNIAJĄCE WYPOWIEDZI PLAN Układa plan ramowy krótkiego Pisze plan w równoważnikach Przeksztalca plan (z tekstu literackiego; Odróżnia plan ramowy od szczegółowego; równoważników na zdania, z ramowego na OPOWIADANIE Pisze bardzo krótkie prace na tematy związane z życiem codziennym; OPIS Redaguje opis przedmiotu; Stosuje przymiotniki określone; LIST Właściwie adresuje kopertę; Pisze do najbliższych o wydarzeniach z życia; DIALOG Zapisuje krótką rozmowę; Układa krotki dialog na tematy rodzinne, szkolne; Przekształca dialog na tekst ciągły; INFORMACJA Pisze krótką wskazówkę, przepis, życzenia, ogłoszenie; NOTATKA Z pomocą zapisuje notatkę w postaci planu Pisze na temat; Stosuje następstwo czasowe; Redaguje opis postaci; Unika powtórzeń; Stosuje wyrazy oceniające; Zachowuje kompozycje listu; Potrafi zapisać życzenia, pozdrowienia; Pisze w imieniu postaci literackiej; Redaguje dialogi na różne tematy; Zna dwa sposoby zapisywania dialogów, poprawnie je stosuje; Pisze różne informacje, zachowując ich najważniejsze elementy; Zapisuje najważniejsze treści, informacje; Pisze notatkę w formie odpowiedzi na pytania; szczegółowy); Pisze pracę twórczą; Zachowuje czas narracji; Pisze opis krajobrazu; Stosuje synonimy (bez znajomości pojęcia); Dąży do plastyczności wypowiedzi; Stosuje zwroty grzecznościowe; Poprawnie zapisuje skróty; Pisze w różnych sprawach do różnych osób; Pisze dialogi na podstawie lektur; Do zapisu dialogu włącza słowa narratora; Próbuje wprowadzić dialog do opowiadania; Redagując informacje, zachowuje ich wszystkie składniki; Pisze poprawnie notatkę w postaci krótkich zdań lub schematu; 15

16 Nauka o języku i ortografia Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) opanował w stopniu koniecznym ortografię (poprawnie zapisuje słowa poznane na lekcjach), zna czasownik, rzeczownik i umie je wskazać w tekście, przy pomocy nauczyciela odmieni czasownik przez osoby, liczby i czasy, dostrzega związek czasownika z innymi częściami mowy, zna przypadki i ich pytania, rozpoznaje zdanie, przekształca zdania nierozwinięte w rozwinięte, odróżnia zdanie oznajmujące od pytającego i rozkazującego, zna różnice między głoską a literą, podzieli wyraz na litery i sylaby, poprawnie zapisuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) opanował w stopniu dobrym ortografię (zna podstawowe zasady i stara się je stosować), samodzielnie wskazuje w tekście czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, odmienia łatwe rzeczowniki przez przypadki, określa przy pomocy nauczyciela formę czasownika, odróżnia formę osobową od bezokolicznika, wypisuje ze zdania związki wyrazowe, wskazuje w zdaniu podmiot i orzeczenie, dzieli wyrazy na głoski, zaznacza prawidłowo akcent w wyrazach typowo polskich, odróżnia samogłoskę od spółgłoski. 16

17 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) opanował w stopniu dobrym ortografię (zna zasady i stosuje się do nich), określa samodzielnie formę czasownika (osoba, liczba, czas, rodzaj), określa samodzielnie liczbę i rodzaj rzeczownika, pyta o rzeczownik, przy pomocy nauczyciela określa jego przypadek, odmienia przez przypadki rzeczownik w związku z przymiotnikiem, wskaże w zdaniu przyimek i spójnik, odróżnia zadanie pojedyncze od złożonego, odróżnia zdanie od równoważnika zdania, wpisuje wyrazy na wykres zdania, określa cechy głosek (dźwięczność, miękkość, nosowość), zaznacza prawidłowo akcent wyrazowy. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) opanował w stopniu bardzo dobrym ortografię (ewentualne błędy poprawia sam), tworzy określoną formę czasownika i rzeczownika, zamienia zdanie na równoważnik zdania i na odwrót, poprawnie, bez błędów analizuje budowę zdania (wskazuje podmiot i orzeczenie, oddziela grupę podmiotu od grupy orzeczenia, wypisuje związki wyrazowe, wykonuje wykres), dobiera do podanej części mowy wyrazy bliskoznaczne i wyrazy przeciwstawne, prawidłowo akcentuje wyrazy pochodzenia obcego (zakończone na ika, - yka) oraz czasowniki w liczbie mnogiej czasu przeszłego. 5.Wymagania wykraczające (ocena celująca) 17

18 posiada umiejętności i wiadomości wykraczające poza program nauczania, samodzielnie poszerza swoje umiejętności i wiedzę, wykonuje wiele nieobowiązkowych prac domowych, jest aktywny, bierze udział w konkursach przedmiotowych szkolnych i pozaszkolnych, interesuje się gramatyką języka polskiego, nie robi błędów ortograficznych, używa poprawnego słownictwa, dba o kulturę słowa. Hanna Kosińska 18

19 Przedmiotowy system oceniania w klasie V Kształcenie literackie i kulturalne 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki, wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym, rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu, poprawnie łączy tytuły lektur omawianych na lekcji z występującymi w nich bohaterami, zna treść lektur obowiązkowych omawianych na lekcji. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne, wskazuje cechy bohaterów, odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora, rozumie pojęcia: opis, dialog, opowiadanie, zna pojęcia: bajka, baśń, mit, legenda, powieść. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) odróżnia pojęcia fikcji literackiej od rzeczywistości, wskazuje w narracji elementy opisu, opowiadania, dialogu. poprawnie redaguje dialog, w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne, odróżnia wiersz stroficzny od ciągłego, wypowiada się głośno, wyraźnie zwraca się do odbiorcy, przyjmuje odpowiednią barwę głosu. 19

20 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) zna cechy gatunkowe bajki, legendy, powieści i potrafi zaliczyć utwór do określonego gatunku, we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu, samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie, ideę, temat, samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów. Formy wypowiedzi pisemnej Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) zna formy wypowiedzi z klasy IV, w formie opowiadania przedstawia wybrany fragment lektury, odtwarza przebieg wycieczki i imprezy szkolnej (sprawozdanie), potrafi opisać wygląd np. kolegi i podać kilka cech charakteru, zna kompozycję i układ listu, potrafi zredagować krótki prosty tekst użytkowy. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci, samodzielnie wypisze z tekstu nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) 20

21 samodzielnie redaguje formę sprawozdania, samodzielnie sporządza plan wydarzeń, formy wypowiedzi charakteryzują się poprawną kompozycją, odpowiednią treścią, bogatym słownictwem. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) umiejętnie wprowadza dialog do opowiadania, poprawnie redaguje sprawozdanie z częścią komentującą. Nauka o języku i ortografia Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) opanował w stopniu dopuszczającym ortografię, zna podstawowe części mowy, rozpoznaje czasownik i określa formy przy pomocy nauczyciela, dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami, rozpoznaje rzeczownik i określa jego formę, rozpoznaje zdanie i równoważnik zdania, rozpoznaje głoski, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) opanował w stopniu dostatecznym ortografię, samodzielnie rozpoznaje części mowy i określa ich formy, poprawnie analizuje związki wyrazowe, zna liczebniki, wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania, 21

22 określa cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) opanował w stopniu dobrym ortografię, rozumie i rozpoznaje temat i końcówkę w odmianie wyrazu, zna pojęcie oboczności na prostych wyrazach, rozumie stosunki współrzędności i podrzędności zespołów składniowych, odróżnia związek główny od zespołów pobocznych, zna rodzaje określeń (części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik), rozumie pojęcie zdania złożonego współrzędnie i podrzędnie, rozumie pojęcie akcentu, podaje przykłady. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) opanował w stopniu bardzo dobrym ortografię, całkowicie poprawnie analizuje i stosuje związki wyrazowe w zdaniach, samodzielnie rozpoznaje wszystkie części zdania, dokładnie analizuje zdanie złożone, zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania. WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE W klasie piątej ocenę celującą otrzymuje ten uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności na poziomie dopełniającym, a ponadto: wykazuje zainteresowanie przedmiotem. orientuje się w zagadnieniach języka, literatury i kultury, bardziej niż wymaga tego program, jest aktywny, bierze udział, z dobrymi wynikami, w konkursach szkolnych i pozaszkolnych 22

23 Hanna Kosińska Przedmiotowy system oceniania w klasie VI Kształcenie literackie i kulturalne 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) poprawnie czyta i wygłasza z pamięci tekst poetycki, wyodrębnia elementy świata przedstawionego w utworze literackim, teatralnym, filmowym, rozumie tekst epicki po cichym przeczytaniu, poprawnie łączy tytuły lektur z nazwiskami autorów, zna treść lektur obowiązkowych omawianych na lekcji 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) rozróżnia elementy realistyczne i fantastyczne, wskazuje cechy bohaterów, odróżnia osobę mówiącą i narratora od rzeczywistego autora, rozumie pojęcia: opis, dialog, opowiadanie, życzenia, przepis, instrukcja, porządkuje wydarzenia, uwzględniając związki przyczynowo-skutkowe zna pojęcia: bajka, baśń, mit, legenda, powieść, samodzielnie wyszukuje informacje we wskazanym źródle 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) odróżnia pojęcia fikcji literackiej od rzeczywistości, czyta płynnie, przejrzyście, intencjonalnie wskazuje w narracji elementy opisu, opowiadania, dialogu. poprawnie redaguje dialog, opis, opowiadanie, instrukcję, przepis, list, życzenia, 23

24 w utworze poetyckim wyróżnia środki stylistyczne, odróżnia wiersz stroficzny od ciągłego, 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) zna cechy gatunkowe bajki, legendy, powieści i potrafi zaliczyć utwór do określonego gatunku, we własnym opowiadaniu wprowadza elementy opisu, dialogu, samodzielnie dostrzega ogólny sens utworu, przesłanie, ideę, temat, samodzielnie ocenia i motywuje postępowanie bohaterów. Formy wypowiedzi pisemnej Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) zna formy wypowiedzi z klasy IV i V, w formie opowiadania przedstawia wybrany fragment lektury, odtwarza przebieg wycieczki i imprezy szkolnej (sprawozdanie), potrafi opisać wygląd np. kolegi i podać kilka cech charakteru, zna kompozycję i układ listu, potrafi zredagować krótki, prosty tekst użytkowy. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) poprawnie wyszuka fragment lektury do charakterystyki postaci, samodzielnie wypisze z tekstu nazwiska bohaterów, nazwy miejsc akcji, podejmuje próby porządkowania własnej wypowiedzi, przestrzega zasad poprawnej kompozycji tekstu. 24

25 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) samodzielnie redaguje formę sprawozdania, samodzielnie sporządza plan wydarzeń, formy wypowiedzi charakteryzują się poprawną kompozycją, odpowiednią treścią, bogatym słownictwem, przekaz jest uporządkowany i czytelny, wszystkie elementy powiązane w logiczną całość. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) umiejętnie wprowadza dialog do opowiadania, poprawnie redaguje sprawozdanie z częścią komentującą, różnicuje wypowiedzi w zależności od adresata, zajmuje stanowiska w rozmowie, używając odpowiednich argumentów, buduje wypowiedź bogatą pod względem leksykalnym i składniowym. Nauka o języku i ortografia Kryteria ogólne: 1.Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) opanował w stopniu dopuszczającym ortografię, zna podstawowe części mowy, rozpoznaje czasownik i określa formy przy pomocy nauczyciela, dostrzega związek czasownika z innymi wyrazami, rozpoznaje rzeczownik i określa jego formę, rozpoznaje zdanie i równoważnik zdania, rozpoznaje głoski, 25

26 dopisuje wyraz pochodny do podstawowego, wskazuje wyraz podstawowy, dzieli wyraz na sylaby i poprawnie zaznacza akcent w wyrazach typowych, poprawnie stosuje znaki interpunkcyjne na końcu wypowiedzeń. 2.Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) opanował w stopniu dostatecznym ortografię, samodzielnie rozpoznaje części mowy i określa ich formy, poprawnie analizuje związki wyrazowe, zna liczebniki, wyodrębnia i nazywa podstawowe części zdania, sporządza wykres zdania pojedynczego, określa cechy głosek: dźwięczność, nosowość, miękkość, sprawnie tworzy rodzinę wyrazów, oddziela podstawę słowotwórczą od formantu, zna zasady dotyczące pisowni przedrostków. 3.Wymagania rozszerzające (ocena dobra) opanował w stopniu dobrym ortografię, rozumie i rozpoznaje temat i końcówkę w odmianie wyrazu, zna pojęcie oboczności na prostych wyrazach, rozumie stosunki współrzędności i podrzędności zespołów składniowych, odróżnia związek główny od zespołów pobocznych, zna rodzaje określeń (części zdania: przydawka, dopełnienie, okolicznik), rozumie pojęcie zdania złożonego współrzędnie i podrzędnie, sporządza wykres zdania pojedynczego i złożonego, analizuje budowę wyrazu, odróżnia przedrostek od przyrostka, stara się porządkować rodzinę wyrazów, dba o poprawność zapisu, potrafi uzasadnić pisownię słowotwórczą wyrazu, 26

27 rozumie pojęcie akcentu, podaje przykłady. 4.Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) opanował w stopniu bardzo dobrym ortografię, całkowicie poprawnie analizuje i stosuje związki wyrazowe w zdaniach, samodzielnie rozpoznaje wszystkie części zdania, dokładnie analizuje zdanie złożone, wyjaśnia znaczenie wyrazów pochodnych na podstawie ich etymologii, wnikliwie analizuje budowę wyrazu i rolę formantu w nadawaniu znaczenia nowym wyrazom, porządkuje rodzinę wyrazu, stosuje poznane zasady w pisaniu wyrazów pochodnych, zna wyjątki od podstawowej zasady akcentowania. WYMAGANIA WYKRACZAJĄCE W klasie szóstej ocenę celującą otrzymuje ten uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą w zakresie: pisania, czytania i mówienia, nauki o języku, a ponadto: wykazuje zainteresowanie przedmiotem, czyta i zna dodatkowe teksty, orientuje się w zagadnieniach języka, literatury i kultury, bardziej niż wymaga tego program, jest aktywny, bierze udział, z dobrymi wynikami, w konkursach szkolnych i pozaszkolnych Hanna Kosińska 27